Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 27 lAbhodayarAsa / vAcanA bIjI // bhUmikA saM. vijayazIlacandrasUri anusandhAna-25 mAM (September 2003) pR. 62-73 'lAbhodayarAsa' prakAzita thayelo. te rAsanI AdhArabhUta prati truTita-truTaka hoI te adhUro ja chapAyo che. sadbhAgye te rAsanI vadhu eka prati jaDI AvI che, je atruTitasaMpUrNa vAcanA dharAve che, uparAMta, keTalAka mahattvanA pAThabheda paNa Ape che. A kAraNe ja, A bIjI pratinI vAcanA sAdyanta sampAdita karI atre ApavAmAM Ave che, jethI abhyAsI janone tulanA karavAnuM sugama thaze.. 1. sau prathama je aMzo pUrva-sampAdanamAM nathI, paNa A navIna sampAdanamA che, te aMzonI noMdha joIzuM. A mATe samajavAna sugama paDe te hetuthI pUrva sampAdanane 'lA.1' tarIke tathA A navIna sampAdanane 'lA.2' tarIke oLakhIzuM. (1) lA. 1mAM aMka-saMkhyA-anusAre 90 kaDI che, to lA.ramAM 144 kaDI che. (2). lA. 2 pramANe kaDI kra.8, kaDI kra. 46-94, kaDI ka. 114-123, kaDI kra. 142-44, ATalI kaDIo lA.1mAM nathI. (3) to lA.1 gata kaDI 103-4 tathA kaDI 119-23, A kaDIo lA.2mAM nathI. (4) lA.1nI kaDI 10 (lA.2mAM 11)nuM trIcaM caraNa; kaDI 34 (lA.2mAM 36)nuM trIjuM caraNa; kaDI 95 (lA.2,mAM 95)mA pUrvArdha-pazcArdhano vyatyaya; kaDI 96 (bannemAM) no uttarArdha; kaDI 103 (bannemA)mAM be paMktino uttarArdha tathA tenI prathama paMkti; kaDI 114 (lA.ramAM 113)mAM uttarArdha; kaDI 126 (lA.2mAM 128)no pUrNa pATha; A badhAmAM je sudhArA, umerA, pheraphAra che, te banne vAcanAo sAthe sAme rAkhavAthI samajI zakAya tema che. to kaDI 32 (lA.2mAM 33) navI vAcanAmAM sugrathita tathA pUrNarUpe jovA maLe che. (5) lA.1 nI vAcanAmAM 'DhAla'nA rAgo noMdhAyA nathI, je lA-2nI vAcanAmAM jovA maLe che.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-27 ( 6 ) lA. 1nI bhUmikAmAM A rAsanA racanAsamaya viSe aTakaLa karatAM noMdheluM ke 'chatAM tenI racanA vijayasenasUrimahArAjanI vidyamAnatAmAM ja thaI hoya, athavA to A samagra ghaTanAkramanA kartA svayaM sAkSI paNa rahyA hoya ane temaNe AMkhe dekhyo hevAla A rAsarUpe lakhyo hoya, tevI zakyatA vadhu lAge che.'- A noMdha lA. 2nI vAcanA dvArA prApta nimnAMkita paMktio jotAM yathArtha hovAnuM siddha thAya che. kartA rAsanuM samApana karatAM lakhe che ke 28 Agarai sahairi zrIpAsapasAulai saMvata sola ugaNapaMcAsai / kalyANakuzala gururAja kalyANakara sIsa dayAkuzala maniraMgi bhAsai || arthAt AgarA zaheramAM saMvata 1649mAM dayAkuzale A rAsa racyo che. vijayasenasUrino zAha pAse javA rahevAno samaya paNa A ja che; ane kavi te vakhate temanI sAthe hovA joIe. ( 7 ) lA. 1mAM je aMza nathI, te aMza lA - 2 mAM maLavAthI khUTatI vigato jANI zakAya che. te A pramANe : zAhano saMdezo ( AmaMtraNa) AvyA pachI guru-ziSya (vijaya hIra, vijayasena) eka sthAne besIne carcA kare che. temAM ziSyanI gurune mUkIne javAnI anicchA, gurunI mokalavAnI bhAvanA, ane ziSyanI guruvacanane na utthApavAnI tatparatA ekadama alpa zabdomAM ja dhvanita thAya che. (kaDI 4749). vijayasenasUrinuM mULa nAma jesIMga- jayasiMha hatuM, tathA guru hamezAM temane 'jesIMga 'nA lADa - nAmathI ja bolAvatA, tethI kavie paNa A tabakke temane te nAme ja varNavyA che. vijayasenasUrie vihAra karyo tyAre thayelAM zubha zakunonuM varNana (50-52) vAstavika lAge tevuM che. Ane maLatuM varNana 'vijayaprazasti' kAvyamAM paNa jovA maLe che. A pachI temanA vihArakramanuM varNana aitihAsika dRSTie mahattvanuM che. teo kayA mArge cAlyA, te khAsa jANavAlAyaka che. rAdhanapurathI zaMkhezvara, pATaNa, siddhapura, mAlavaNI, roha-sarotaranA mArge AgaLa vadhatAM muNDasthala,
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 29 kAsIMdrA thaIne teo AbU parvate AvyA che. tyAMthI sIrohI gayA. vATamAM sarotara (sarotrA?)mAM sahasrArjuna nAme bhIla rAjavIe gurunI svAgatA karI hatI, to sIrohImAM devaDA rAye sarabharA karI hatI. A pachI teo sAdaDI Ave che, tenA prayojanamAM kavi kathe che ke 'saMsArIA vaMdAvavA' arthAt potAnAM saMsArI svajano khAtara teo sAdaDI (athavA sAdaDInA raste) AvyA che. ane tyAM niDolAI-nADalAIno-temanI janmabhUmino saMgha paNa AvyAno nirdeza thayo che. ___ sAdaDIthI rANa(ka)puranI yAtrA karatAM naDUlAI pahoMcyA. atyAra sudhI (rAdhanaparathI?) sAthe Avela 'gUjarAta'no saMgha (zrAvako) gurunI anumati laIne pAcho phare che (kaDI 60), teno ullekha khUba rasaprada che. tyAMthI bAMtAvagaDImAM thaI jaitAraNa, kekiMda ane meDatA padhAryA. meDatAno saMgha tathA tyAMnA rAThoDa sAmA AvyA, ane nagaramAM padhAryA pachI zrAvakoe khUba utsava ne bhakti kA~. zrAvako tarIke sacIAdAsa, narAyaNA tathA rUpasI-e 3 nAma (kaDI 63) noMdhela che. tyAMthI mahimAmera, sAMgAnera thaI vairATa nagare AvyA. tyAM vimalanAtha jina derAsara hovAno temaja bhAramalla indrAja nAme gurubhakta (rAjA) hovAno ullekha (kaDI 65) mahattvano che. tyAMthI vikramapura (bIkAnera) AvyA. tyAM paNa iMdrAja (rAjA) vaMde che. tyAMthI mahimAnagara AvatAM tyAM rahelA paMDita raMgakuzala muni AvIne gurune bheTe che (gaDI 70). tyAMno khojo (gAmano mukhI hovo joIe) paNa ghaNI Avabhagata kare che (kaDI 71). ahIM lAhorathI kalyANazAha zrAvake AvI gurune vaMdana karyAM che. pachI guru khAnapura AvatAM lAhorano saMgha sAmo Avyo hato. A khAnapura e lAhoranuM zAkhApura hoya evI zakyatA vadhu jaNAya. pachInI DhAlamA sAme Avelo saMgha, gurunI padharAmaNInA harSamAM, zuM zuM lAvyo che tenuM vigate varNana che, je kAlpanika-avAstavika na hotAM aitihAsika tathyAtmaka che. te kALe gururnu svAgata AvA aneka prakArothI thatuM. saMgha uparAMta zeSajI eTale zekha abula phajala, zAhajAdA, khAnasAhebo tathA rAjA-rANAo paNa gurune sAmaiye AvyAno ullekha AmAM joI zakAya che (80). AkhI DhAlamA svAgata-sAmaiyAnuM hU-ba-hU varNana thayuM che.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 anusaMdhAna-27 (8) A pachI 114-123 kaDIno truTita aMza lA. 2mAM prApta thayo che, te joIe. A aMzamAM, gurunI viruddhamAM brAhmaNAdie zahenazAhanI kAnabhaMbheraNI karelI ane sUrya tathA gaMgA viSe zAhanA mukhe prazno gurune pUchAvelA, teno pratyuttara je gurue Apyo, ane te thakI zAhane samAdhAna thatAM virodhIono je parAbhava thayo, tenuM bayAna maLe che. kaDI 126-29mAM nagaraThaThA, siMdha, kaccha-e dezomA comAsAmAM macchImArI na thAya tevU pharamAna zAhe gurune ApyAno ullekha che. sAthe govaMza tathA anya prANIo mATe amAri-pharamAna, mRtakaverAnuM nivAraNa tathA koIne kedakhAnAmAM na nAkhavAno hukama paNa zAhe Apela che. to te pachInI DhAlamAM zAhe gurunA upadezathI karelAM ahiMsApradhAna satkAryonI noMdha paNa joI zakAya che. (9) samasyA eka ja che ke lA.1mAM (kaDI 119-23) zekhanI prArthanAthI gurue upAdhyAyapada ApyAno ullekha cha, te A lA.ranI vAcanAmAM kema nathI ? lA. 1 gata kaDI 119-20 A pramANe che : zeSajI zrIgurukuM kahaI, bhalaziSya tuhIrA bhANa / maleccha kareM DekAvilI, so kiA catura sujANa // guru kahyA hamArA kIjai, upAdhyAya padavI dIjai // (lA.1nI bhUmikAmAM "keTalAka khAsa munivarone upAdhyAya pada" AbuM vidhAna che te barAbara nathI; bhANa eTale bhAnucandra gaNine ja pada ApavAnI vAta che). A ghaTanA aitihAsika che. 'hIrasaubhAgya' (sarga 14)mAM A ghaTanAno A pramANe ullekha thayo cha : zrImatsUrivaro vyadhatta vasudhAvAstoSpaterAgraheNopAdhyAyapadasya nandimanaghAM zrIbhAnucandrasya saH / zekho rupakaSaTzatI vyatikare tatrAzvadAnAdibhibhaktaH zrAddha ivArthinAM pramudito vizrANayAmAsivAn // 292 // arthAt bRhaspatitulya zekhanA AgrahathI sUrijIe zrIbhAnucandrajIne nandi(nANa)pUrvaka upAdhyAya pada ApyuM, ane te prasaMge zekhe 600 rupiyAno
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 sadvyaya, azvadAna vagere karavA dvArA, eka bhakta zrAvakanI jema karyo. mULe hIravijayasUrie to agAU ja temane 'upAdhyAya' tarIke jAhera karelA, paraMtu nandi ane vAsakSepadAnanI kriyA bAkI hatI, te A avasare zekhanA kahevAthI gurue pUrNa karI. (hI.sau. 14-286). lA.1nI vAcanAgata 119-23 kaDIomAM A aitihAsika prasaMga ja varNavAyo che, ane rAsakAra A prasaMgonA svayaM sAkSI hovAthI teo AvI mahattvanI ghaTanA noMdhyA vinA rahe ja kema ? e savAla lA.2 nI vAcanA joyA pachI thAya to te svAbhAvika che. eka saMbhAvanA e che ke lA.2 vAcanAnA pratilekhaka samakSa A pATha nA hoya; athavA to teo A aMza lakhavAnuM cUkI gayA hoya. alabatta, A uparathI eka vAta e paNa siddha thaI zake ke lA.2 vALI prati karatAM lA. 1 vALI prati vadhu purANI hoya. kemake bemAMthI ekeyamAM lekhanasaMvat darzAvatI puSpikA nathI. alabatta, A mAtra aTakaLa ja gaNAya. kyAreka tenAthI UlaTuM paNa hoI zake, kemake lA. 1 pratimAM, lA. 2 gata 142-44 kaDIo nathI ja. (10) lA.2mAM ghaNA pATho mahattvanA jaNAyA che. jemake- 'sAha kamA' (kaDI 2-2), 'jagi jayau' (6-6), 'tihAM so0' (10-11), kamatA balaSa' (15-16), 'saghalai' (16-17), 'tAko na lahu' (17-18), 'gAjI paThAna' (18-19), 'cabADa' (19-20), 'suramAMhiM' (21-22), 'buhaDi bolai' (26-27), 'hIka kahI ura kUkUta' (26-27), 'bhaMgi khAI' (2728), 'e saba jaba' (30-31), 'zravaNe suMNyA' (30-31), 'jogIsara siMNagAra' (31-32), 'na hAthi lIi' (32-34), 'bahu bolai' (32-34), 'aise hiM uhI' (33-35), 'iyA khudA taI' (36-38), 'baMda khalAsI' (38-40), 'kahu tu lIjaI' (38-40), 'uhAMko', 'karaNI ayasI' (4143), 'duhAI' (42-44), 'zrIguruvadana' (95-95), 'sAdhata ho' (101101), 'pIArAM sukha' (109-108), 'mAnyuM guru vacanapramANa' (128130), 'hIra akabbara jesaMga sAhI' (128-130), 'Atama sAdhaka sAdhu' (133-135), 'sIjhai vaMchita' (139-141) ityAdi.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 anusaMdhAna-27 ahIM pATha lA.2 pramANe zuddha lAgyA te mUkyA che, ane brekeTamAM prathama lA. 1 pramANe ane pachI lA. 2 pramANe kaDI kramAMka ApyA che. A lA.2nI pratinI jheroksa nakala mane A. zrIvijayapradyumnasUri mahArAja taraphathI maLI che. temaNe te kobAnA jJAnabhaNDAramAthI meLavI che. pratimA ekathI vadhu kRtio haze, tema jaNAya che. pratinA prathama 7 pAnAMmAM A rAsa che. te pachI ArAmanandanarAsa zaru thato hovAnuM AThamA patrathI lAge che. mane 8 patro ja maLyA che. kobA saMgrahano kra. 13721 che. teono atre AbhAra mAnU chu. paM. dayAkuzalakRta - zrIlAbhodayarAsa // sarasati mati atiniramalI, Apo karI pasAya / jesaMgajI guNa gAvatAM, avihaDa vara diu mAya // 1 // naDulAI nayarI bhalI, dhanya dhanya zrIusavaMsa / zAha kamAkula caMdalu, sura nara karaiM prasaMsa // 2 // dhana koDamade janamiu, tapagachako sulatAna / adhika adhika tejiM sadA, vAdhai yugaha pradhAna // 3 // jasa mukha zArada caMdalo, jIha amIno ghola / daMtapaMti hIrA jasI, adharasa kuMkumarola // 4 // ati aNIyAlI AMkhaDI, vAMkI bhamuha kamAni / sarala sakomala nAsikA, mohai bhavika sujANa // 5 // gajagati cAlai cAlatu, sakala kalAguNa pUra / gautamasama guru jagi jayau, jasa anopama nUra // 6 // zrIguru hIra sadA jayau, tAsu taNo e sIsa / rAsa racuM ralIAmaNo, praNamI jina cauvIsa // 7 //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 kalyANakuzalapaMDita jayau, sakala paMDita sari lIha / dayAkuzala tasu paya namI, saphala karai nija jIha // 8 // caupaI // vinaya viveka vicAra sujAti, kahIi desa catura gUjarAti / tihAM rAyadhanapura nayara prasiddha loka vasaI punyavaMta samRddhi // 9 // tihAM guru guNavaMta karai caumAsi, pUrai bhavijana kerI Asa / zrIguru hIra jesaMgajI valI, dUdhamAMhiM jima zAkara bhalI // 10 // tihAM sohai guru-guru kI joDi, maMgala mahAnaMda hovai koDi / Avai niti niti zrI saMgha thoka, zrIguruteji sukhI sahu loka // 11 // dUhA || avasari iNai ati balI, akabara sAha sulatAna / zrIguru raMgi bolAvIA, te suNo bhavika sujAna // 12 // DhAla // rAga dezAkha // atihaThI akabarasAhi kahAvai, dUjo dunibhaI upama koI nAvai / kou nAhIM akabara bali pUjai, nAma suNata vayarI tana dhUjai / dUri kIA vayarI mada moDa, viSama lIu jeNaI koTa citoDa / kuMbhalamera ajamera samANo, jodhapura jesalamera jANo || 13 || juMno gaDha lIu sUrati koTa, bharUacikoTa lIu ekadoTa / mAMDavagaDha lIu bala mAMDI, hADA gayA raNathaMbhara chAMDI // 14 // lIu zIAlakoTi rohItAsa, aneka viSamagaDha pAra na jAsa / so lIA akabara eka nizANa, havai suNo desanAM nAMma sujANa // 15 // DhAla || rAma goDI || goDa baMgAla tilaMga vaMga aMga ghor3A ghATa dulakhoDIsu khaMdhAradesa jAkI visamI vATa / kAmaru kamatA balaSa desa paravata savAlAkha 333 magadha kAsI kAsmIra desa tihAM jhAjhI dAkha ||16||
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 anusaMdhAna-27 siMdhu desa je nagaraThaTho kAbila khurAsAna dillI maMDaNa mevAta desa saghalai sAhi ANa / marahaTha mevADi mAruADi mAlava gUjarAti soraTha kuMkuNa dakSiNa desa sahu akabara hAthi // 17 // nijabali akabari desa lIA tAko na lahuM pAra kautaga kAraNi desa nAma kahIAM do-cyAra / / rathi sukhAsaNa pAlakhI e paratakhi cakravRtti puNya vivekI su sArabuddhi aDIgga AchI matti // 18 / / tAjA turIya tokhAra sAra jAkuM na lahuM pAra moTA mayagala malapatA e dIsai keI hajAra / sevai jAsa sulatAna khAMna uMbarA rAya rAna romI phiraMgI hIMdu haThI mUlAM gAjI paThAna // 19 // isyo dunImaI kou nAhI lopai akabara lIha vidhinA ehI ja Apa ghaDyo aDIgga abIha / jAkai teji sahu loka sukhI prajA pratipAlai ___ cADa cabADa anAI cora dhUttArA TAlai // 20 // AnaMda adhika sagAla sadA moTo vaDabhAgI lAhoranagara maI lIla karai akabbara sobhAgI // 21 // duhA // paravatasari jiuM merugiri, grahagaNa mAMhi caMda / seSanAga sahu nAgasari, jiuM suramAMhi iMda // 22 / / sakala chatrapati tilakasama, ekadina sabhA majhAri / bolai adhika ucchAhasuM, vacana amRta rasadhAra 123 / / DhAla // rAga desASa // sAha kahai suMNo vAta iyArA, douM dUnimaI vAta AsakArAM / eka bhale dUnIAdAra bhogI, dUje phakIra niraMjana yogI // 28 //
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 35 yogI soI je joga abhyAsai, phUTI kuDI navi rAkhai pAsai / citta lagAI niraMjana dhyAvai, bhalo re bUro sunI kheda na pAvai // 25 // jAkai jorUsuM nAhIM TUka saMga, eka niraMjana setI raMga / khojI thaI bahu khoja karAyo, sAco yogI koI najari na Ayo / / 26 / / buhaDi bolai iyu akabarabhUpa, joI jouM soIu raptarUpa / seSa daravesa sophI iyuM cAlai, hIka kahI ura kUkUta ucchAlai / / 27 / / bhaMgi khAI hovai ati lAla, siMkhalA pahairI dIsai vikarAla / nAmi yogI phuni yAhi ja bheSa, nAmi saMnyAsI sanyAsa na rekha // 28 // khAjaI pIjai kIjai tIya bhoga, bodhA bolai jagi eha ja yoga / paMca vakhata namAja gUjArai, churI leI bahu jIva siMhAraI // 29 // kAjI mulAM kahai suNo sAha, khudAI ehI phuramAyA rAha / sAhI kahai e saba hI jUThe, khudA thakI cAlai yu a pUThe / iyuM karatAM kiuM pAIi dIna, jAko mana dunIAsuM lIna // 30 // duhA // e saba jaba jUThe kIe, vaDavakhatI kahai mIra / dunIAM dIpaka eka maI, zravaNi suMNyo guru hIra // 31 / / so hama vega bolAiA, dekhyA tAsa dIdAra / kahaNI-karaNI sAcau, yogIsara siMNagAra // 32 // DhAla // rAga goDI // tAkI karaNI bahuta kaThina, kina piM kahI jAi / jIva na mArai jUTha nAhI, strI sahu jaisI mAya / kuDI na rAkhai AsapAsa, eka karai khudAyakI / leta nAhI kachu gayara dIu, pravAha na kisakI // 33 // khAnA khAvai eka bera, pIvai tAtA nIra bIjA tamAsu khela nAhI, dhyAvai eka pIra /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 hari tarakArI na hAthi lIi, nAhIM leta taMbola nAMge pAuM phire, bahu bolai na bola || 34 // bAla ucAvaI dharma jANi aise hiM uhI desa vilAti sahu gAma phirai pratibaMdha nAM mohI / sattU - mitta samacita giNaI, kiMsahai ni dii dosa mahine dasa roje karai na karai Tuka rosa ||35|| bhuI suvai dhUpakAli dhUpa sItakAli sIta samatiNamaNi nAhIM krodha lobha kAmavayarI jIta / rAha nihAlai calai paMthi sAce vayarAgI pADha paDhai guru dhyAna dharai hovai guNarAgI // 36 // TATuNuM u karata nAhIM, maMta taMta jaDI dAru sabAba hovai so kathana kathai nAhIM kiM na sAru ||37|| dUhA // valI nijamukhi sAhi kahai, ayase vacana aneka | iyA khudA taI nispRhI, kIMA hIra yu eka ||38|| eka ja hIra dIdAra thaI, huA hama bahuta sabAba | maratI machI manaya koI, bakasyA DAvara talAva ||39|| bhAduM nava roje janamidina, jIva marata manIya kIdha / paMkhI chUTe usa vacana thaI, baMda khalAsI dIdha ||40|| anusaMdhAna-27 hIra cIramaNimudrikA, desa mulaka pura gAma / lAlaci dekhAI ghaNI, gurujI kahai nAhIM kAma // 41 // sAhI kahai guru hIrakuM, darzana dekhaNa kI cAya | jo seSujI tumha kahu tu, lIjai bahuDa bolAya // 42 // DhAla || rAga goDI || seSujI iuM bolai sAhI syuMNo aradAsa tumha jAnata nIM ko paMtha uhAM ko udAsa /
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 karaNI ayasI pAlaI ura bhae u vRdha kaisaI kari Avai seSar3aM uttara dIdha ||43|| jo cAho bolAe tu, eka araja hamArI AlaMpanAM salAMmata ko meTai duhAI tumArI / guru apanI barAbari kIA e ziSya sujANa sahI tAkuM bolAu vega likhI phuramAna // 44 // e vAta suNI taba sAhi khusI bahu mAMnI zrIvijayasenasUri sAce haI guru gyAMnI / mevaDe do paThau sAhi likhI phuramAMna rAdhanapuri Ae jihAM guru guNaha nidhAna // 45 // tumha guNa raMjiu hai dillIpati patisyAha jAkai rAti divasa eka tumha dekhaNa kI cAha / gurujI vaDavegaI zrIAcArija nAma paThiu patisyA pi jiuM hovai bhale kAma ||46 || zrIhIra - jesaMgajI goThi karai eka ThaurI patisyA piM jAno Ae mevaDe daurI / iyuM kahai AcArija zrIguru vInatI eha eka caraNanasuM mohI lAgo adhika saneha ||47|| vichoha viSama hai kiM guru vacana lopAya iha caraNana bInuM mohI Sina eka rahyo na jAya / samajhAva valI valI AcAryakuM hIra sahI cAlyo cahIi karo dhyAna mana dhIra // 48 // AcArya citai kiuM guruvacana lopAya guruvacana maI karaNo pAMmI prabala pasAya / zubha velA jesaMgajI sAthi lei yatIvRMda karai vegi pIANo mohanavallIkaMda // 49 // 37
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 anusaMdhAna-27 gurucaraNa namInai leI gurukI AsIsa navakAra japai mukhi smaraNi jina cauvIsa / hovai zukana bhale tihAM mayagala malapata dITha bolai vAyasa vAMmo kukara harai anITha // 50 // dAhiNa aMgai Avai nAri suhAsaNi jeha vivahArI vAru dakSaNa aMga valI teha / cAsa toraNa rUpAreli vAru dAhiNa aMgiM bolai vAmAMgiiM khara tItara manaraMgiiM // 51 // dAhiNa aMgiiM Avai prathama puhuri mRga mAla manavaMchita pUrai ehI haraNakI phAla / vAMmAgi devyA bolati vighana hareya sAcai sukunataNai bali cAlai harSa dhareya // 52 // dUhA // jagi jasa mahimA jAgato, pUrai vaMchita pAsa / zrIguru bheTai raMgasuM, zrIsaMkhezvara pAsa // 53 / / DhAla // desI dhamAlanI // pATaNi vega padhArIyA, zrIguru bahuta maMDANi re / zubha karaNI sahu ko karai, suMNIya sahaigurukI vANI re // tapagacchapati guru guNanilo, zrIvijayasenasUriMda re / samatArasamAMhiM jhIlatu, dharato mani ANaMda re || tapa0 AMkaNI // 54 // siddhapura mAlavaNimAMhi thaI, roha sarotara caMga re / sahasAarajana rAjavI, adhika adhika karai raMga re // 55 / / muMDathalAthI kAsaMdarai, havaI kIjai AbU jAta re / manamohana giri bheTatAM, hovai nirmala gAta re // 56 // sIrohIiM sevA karai, devaDo rAya sulatAna re / tiNai samaya zrIsaMgha tihAM, karai adhika maMDANa re // 57 //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 39 saMsArIA vaMdAvavA, zrIguru sAdaDI Avai re / saMgha sahU niDolAIno, avasari laSyamI vAvai re ||tp0||58|| rANapuri jaI yAtrA karai, saMghasuM bahuta maMDANiI re / laSyamI kamAI tehanI, je avasari kharacI jANai re ||59||tp0|| janmabhUmi niDulAI tihAM, guru pagale puNya jAgai re / saMgha sahU gUjarAtino, sIkha tihAMthI mAgai re ||60||tp0|| bAMtA bagaDImAMhiM thaI, jayatAraNa kekaMdiI re / saMgha sahu meDatA taNo, sAhamo Avai ANi(NaM)di re ||61||tp0|| rAThauDa jAgatI yoti tihAM, zrIguru sAMhamA Avai re / ucchavaraMga je tihAM hUA, te kahaitAM pAra na Avai re ||62shtp0|| bhamaro dai bhalI bhagati karai, sacIAdAsa sujANa re / narAyaNA tAI rUpasI, Avai karata maMDANa re ||63||tp0|| ANaMda hovai atighaNA, pahuMtA mahimAmera re / jhAkatI bahuta maMDANasuM, AyA sAMgAnera re ||64|tp0 vimala jiNaMdakuM bheTavA, guru vayarATa padhArai re ! bhAramalla iMdrAja tihAM, zAsanazobha caDhAvai re ||65||tp0| iMdrAja ati ANaMdasyuM, cAlai zrIgurusaMgiI re / yAcakajanAMnai poSatu, ulaTa atighaNo aMgi re ||66||tp0|| bIrojathI rayavADIiM, zrIguru raMgiiM Avai re / zrIsaMgha mahotsava bahu karai, vitta supAtrai vAvai re ||67||tp0|| vikkamapuri padhArIA, guru iMdrAja vaMdAvai re / avasari tiNai atighaNA, dAna yAcakajana pAvai re ||68tp0|| sAhamo saMgha jhajjhari Avai, mahimataNo ANaMdii re / aba janama saphalo huu, phirI phirI zrIguru vaMdai re ||69||tp0||
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-27 mahimanagara kai sAmahIi, paMDita prabala pradhAna re / raMgakuzala AvI namai, zrIguru dii bahumAna re ||70||tp0|| Sojo bahu Sajamati karai, lAbha ghaNA guru pAvai re / gurujI zrIsaMgha mahimaku, nagara samANai Avai re ||70||tp0|| atiANaMda tihAM huu, sAMhamo sAha kalyANa re / lAhorathI Avai raMgasyu, zrAvaka atihiM sujANa re ||72||tp0|| praghala citta vitta vAvatu, zrIgurukuM padharAvaI re / / khAnapurai zrIlAhorakai, sAMhamo zrIsaMgha Avai re 73||tp0|| dUhA || zrIguru sAMbhalI AvatAM, naranArInA vRMda / / thoke thoke milI ghaNA, Avai ati AnaMda // 74 // DhAla || rAga-dhanyAsI // zrIsaMgha sAMhamo e Avai, vAghA AchA baNAvai khAsA mulamula sAhI, mahimuMdI atalasa lAI // 5 // khIrodaka khesa khAMtIlA, zrAvaka sohai raMgIlA / jaDita karTi kaTa dora, dekhI jalai kuMmati kaThora // 76 / / cUA caMdana aMgi lAvai, AchI mudrikA phAvai / kaThina kanakIe mAlA, harakhaiM heja muchAlA // 77|| kei caDaI var3e hAthI, vegaI bolAvae sAthI / sukhAsana turI cakaDola, rathi caDai raMgarola 178 / / Avai zrAvaka sahu bhelA, kharacaNakI ehI velA / varasai kaMcanadhAra, baMdI bolai jayakAra // 79 // seSajI sAthi sAhIjAdA, karai te bahuta divAjA / khAna mulaka sAMhamA Avai, rAya rAMNA tihAM phAvai // 8 //
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 Avai hAthI sa(su)DhAlA, ghamakai ghugharamAlA / jhUlisuM kotala AgaI, nejA navaraMga chAjai // 81 // suMdarI suMdara deha, AMkhi kAjala-reha / nalavaTi caMdAe caMgA, khesa uDhai paMcaraMgA // 82 / / laTakai lAkhINI vINI, uDhaNi pAMmarI jhINI / neurI ghUgharI ghamakai, cAlai gorI sahu Thamakai // 83 / / pahairai sAra paTaulI, dappaNaphAlIe puhulI / kAminI caMpakavaraNI, karai nitya dharmakI karaNI // 84|| haIDai navasara hAra, paharai sola siMNagAra / sarasa vaya upama rUDI, aMgIAM kasI kasI jUDI ||85 // mohanIkaTa kaTi laMkI, bhamaha kamANi te vaMkI / abhinava rUpi e raMbhA, sAthala kadalI e thaMbhA // 86 // bharayovana madi mAtI, caturakai citi suhAtI / ramajhama karatI e bAlA, mahaikai phUlakI mAlA // 87|| kokilakaMThi samANI, bolai sulalita vANI / milai so suMdarI Tolai, dhuMghaTakai paTa urai // 88 // vinaya viveka sarIti, gAvai zrIgurugIta / motI luMchaNAM kIjai, maNua janma phala lIjai // 89 // vasamasi aDhalIka dAMna, vaMdai yugaha pradhAna / vAjitanAda te vAjai, nAdi. gayaNaMgaNa gAjai // 90|| bherI napherI sahinAI, pakhAuja tAla banAI / rabApa mahuMari bINA, kinarI zabada so jhINA // 11 // Dhola kaMsAla nIzANa, daDadaDI moTai maMDANa / huDaka tivala saMkha vAjai, jhallarI tUra te chAjai // 12 //
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-27 eNI pariiM bahuta maMDANa, sAMhamo saMgha sujANa / abIra lAla gulAla, toraNa vannaramAla 93 / / pUjA nave aMga kIjai, dAna yAcakajana dIjai / dekhaI catura milI thoka, kautiga' mohyA e loka // 94 / zrIguruvadana nihAlai, dUrita dUri pakhAlai / eNI pariiM bahuta divAjai, AyA dillI daravAjai // 95|| zrIguru raMgi sidhArai, lAhoramAMhi padhArai / nagarI sArI siNagArai, bhalaI Ayo hIra paTTodhArI akabbara sAhI bolAyo, gachapati raMgi e Ayo // 16 // dUhA || IryAsumatiM cAlatu, bolai yugahapradhAna / pahailuM tihAM amho jAisuM, jihAM akabbara sulatAna // 97 // DhAla ! rAga goDI // zrIguru darabAraI Avai mananai raMgiI samatArasa-rAgI ulaTa atighaNa aMgi / vega khavari karAI akabbara sAhIkuM eha AehiM gurujI khusI bolAe teha // 98 // sAhi adhika vivekI AcArija padharAvai kAsmerI muhurlai sAhamo dillIpati Avai / dharmalAbha suguru dii ANI mana ucchAha tapagacchapati setI bolai iyuM patisyAha // 99 / / "caMge hu gurujI caMge haI guru hIra Alama sArImaI kou nAhI tumhaso pIra / tumha vaDe vayarAgI tumha pAya nAhIM Tukarosa tumha bhASata nAhIM maMta taMta jaDI josa // 10 // bar3e phakIra niraMjana sAdhata ho nita yoga cyata lAu khudAyasuM nAhI dunIAMkA bhoga /
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 hama jAnata nIkai jisyA tumha AcAra" sAhI. sabhA suMNata haiM prasaMsai vAravAra // 10 // "hama bahuta khusI haiM dekhata tumha dIdAra sukhiI Ae piMDai sukhI sahu tumha parivAra / " tihAM zrIAcArya dharmadezana dIdha bhavikajana kerAM manavaMchita saha siddha // 102 // akabbara AcArija karai je dharmavicAra te kahuM huM kiNI pari kaitA nAvai pAra / kIdhI kuMmara niraMda pari kaI zreNika pari jAMNI zrIhIrajI jesaMgajI kIe vidhinA guNakhAMNI // 103 / / DhAla // rAga sAmerI // . manavaMchita kAja samArI, harakhyo hIi hIrapaTTIdhArI / sIkha sAhI pAsaI tava mAgai, bahu nubati nIkI bAjai / / 104 / / upAsarai zrIguru Avai, AnaMda sahu saMgha pAvai / dIjai hIra-cIra paTTakUla, gaMThoDA turI bahumUla // 105 // rUpAnANai durjanasAha, prabhAvanA maMDiu pravAha / dhanya divasa gaNuM te lekhai, ehavA ANaMda je nita dekhai // 106 / / dUhA // iNai avasari valI je huu, te suNo catura sujANa / tArAteja tihAM lagai, jihAM navi ugai bhANa // 107|| mAkhI tyajai jIu appaNo, paNi devai paradukha / - durajana dahaI mani apaNai, dekhi pIArAM sukha // 108|| DhAla // bAMbhaNe jAi cugalI kIdhI, muMko mayadA mAMhiM dIdhI / sAhI jAkuM bahuta tumha mAno, kIrcha uhAMko karaNI jANo // 109 / /
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 anusaMdhAna-27 mAnata nAMhI sUraja gaMgA, ura, zrIparamezvara caMgA / nAMhI daMDavarata kI bAta, pApI cyugale ghAlI ghAta // 110 // dahA // dUrajana kara tana vevahai, sanmukha leta saMtApa / garuDa barAbari kiuM hovai, jore bhalerA sApa // 111 // DhAla // jesaMgajI sAhi hajUra, Avai valI caDhatai nUri / eka sIha nai pASara ghAlI, kiuM Darai hiraNIkI phAlI // 112 / / subhaTa suNI raNatUra, kiuM jhAlyA rahai tihAM sUra / jhUjhUi jiuM sabala jhUjhAra, hui tihAM vAdavicAra // 113 / / dahA / / tava guru Ae sAhi paiM, jihAM jUDe vAdIvRMda / tihAM guru guMjai sIha jiuM, vAdI-garuDa-goviMda // 114 // sUraja hama mAnai sahI, nisuMNi araja vaDavIra / udaya hovai jaba sUraku, taba hama pIvai nIra // 115 // . DhAla || rAti jimai bharapUra, to kisaI mAnyo iNai sUra / / gaMgAkuM iyu hama dhyAvai, mala bhasma na pAu lagAvai // 116 / / jo bhagavatI kahI pokAraI, tu kaisai bhasma mala DArai / bhagavaMta niraMjana kahIi, masakati viNa kiuM so lahIi // 117 / / usa pAvanakuM iyu kIno, sahI bhoga tijI vrata lIno / ramai rAmA raMgi jeha, bhagavaMta kahIi kiuM teha // 118 / / vaMchai mAla mulaka je koI, daMDavrata karaigA soi / suNI bola khusI hUu bhUpa, dhana dhana guru terA sarUpa // 119 // dusamana je vasimasi karatA, muMsAkI dAiM phiratA / te kIA jiuM ATAmAMhi lUMNa, tujha viNa samajhAvai kuMNa // 120 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 45 bhaTTa milIyA je utakaTa, nAThA te sahu dahavaTTa / jinazAsana kI thiti rAkhI, kIu sAhI akabbara sAkhI // 121 // dhanya dhanya koDamadenaMda, jeNai jagatra kIu AnaMda // 122 / / dUhA // jANyuM tuM kiuM kIjasyai, sabalA setI kAma / jesaMga tai dUsamana samaya, rAkhI moTI mAma // 123 // DhAla // vAda huu sAhI hajUri, jItyA zrIvijayasenasUri / bAMbhaNakI karai loka hAsI, bola bolyA kiuM na vimAsI // 124 // . huA te hAkAvikA, paDIyA dusamana saba phIkA / ekaekku iyuM samajhAvai, apano kIu sahu ko pAvai // 125 // dahA // jaya jayavAda varI tihAM, zrIguru mani ulAsi / . zrIsaMgha atiAgraha thakI, lAhura karai caumAsi // 126 / / DhAla // akabbara sahaigurukuM bakasai, te suNatAM haIIM vikasai / nagaraThaTho siMdhu kaccha, pANI bahulAM tihAM maccha // 126 / / jihAM huMtA bahuta siMhAra, dhana dhana sahaiguru upagAra / cyAra mAsa ko jAla na ghAlai, vaseSaI valI varazAlai // 127 // gAi balada bhIsa jeha, kadI koI na mArai teha / guruvacana koI baMdi na jhAlai, mRtakakero kara TAlai // 128 // dUhA // jo guru sAcA nispRhI, tu mAgai abhayadAna / sAhi pAsi karAvIyAM, e aDIgga phuramAna // 129 / /
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 anusaMdhAna-27 DhAla // bolai iyuM sAhi sujANa, mAnyuM guruvacana pramANa / hIra akabbara jesaMga sAhI, TuMjiuM (bhujiuM?) avicala paatisaahii||130|| jihAM meru mahI sUracaMda, tAM pratapo eha muNiMda / / sAdhu sAdhavI zrAvaka zrAvI, udayavaMta su suguru pada pAvI // 132 / / karatavya je akabbara kIdhA, sahu jAMNai lokaprasiddhAM / jagataguru dIdhuM nAma, cha mAsi amAri phuramAMna // 132 // seva'jAdika tIrtha jeha, bakasai sahaigurukuM teha / / jIjIu daMDa dora jagAti, akabarasAhI kahai nahI vAta // 133 / / jora jalama na kIjai jAkai, hue e adhika isA kai // 134 / / bhogIjana karai bahubhoga, Atama sAdhaka sAdhu yoga / desa mulaka pura gAma, sukhI jihAM jihAM akabara nAma // 135 / / te to sahaiguruko upadesa, samuai so sadA vaMchesa / cauthau Aro paratakhi dIsai, pUjIjai jina cauvIsai // 136 // ucchava hovai niti jhAjhA, jinazAsana bahuta divAjA // 137|| zrIvijayasenasUriMda, cira naMdo mahAmurNida / jasa guNakuM na lahu pAra, sohama jaMbu avatAra // 138 // sakalapaMDita siratAja, kalyANakuzala gururAja / jJAnI guNavaMta munIsa, zrImehamuMNiMdaku zIsa // 139 / / sAha laTakaNa suta guNanilo, lIlAde jasa mAya / kalyANakuzala guru bheTatAM, dAridra dUri jAya // 140 / / DhAla // ahanizi japatAM guru nAma, sIjhai vaMchita kAma / kahai dayAkuzala tasa sIsa, suprasanna sahaiguru nizadIsa // 142 / /
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 DhAla // rAga-dhanyAsI / / dhanya guru hIra dhanya tapagaccha e dhanya jesaMga jagamai vadIto / sAhi akabbarasadasi jeNi nijabhujabali vAdI jinadharmavara vAda jIto ||dh0 // 142 / / kuMmatikuddAla jaya vAdavetAla tuM asamasAhasIka tuM suddhabhASI / hemaguru jema taiM paNa dUsamanasamaya jainazAsana taNI mAma rAkhI 10 // 143 / / Agarai sahairi zrIpAsapasAulai saMvata sola ugaNapaMcAsai / kalyANakuzala gururAja kalyANakara sIsa dayAkuzala maniraMgi bhAsai / / 10 / / 144|| iti zrI vijayasenasUrizvarANAM lAbhodayanAmA rAsa saMpUrNa // kaThina zabdo kaDI kra. duni pUjai sagAla sari iyArA AsakArAM kuDI buhaDi sophI hIka duniyA-loka pUge-pahoMce sukAla zire-mastake, ziromaNi yAra,mitra AzAkArI-AzvAsana denAra koDI bahu(?) sUphI hAkoTA (?)
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 anusaMdhAna-27 kUkUta bhaMgi siMkhalA tIya kautuka, vicitra cenacALA (?) bhAMga zaMkhalA strI . pravAha 34 tAtA vilAti kisahai ni sabAba bhAeM AlaMpanAM paravAha tapAvelA-ukALelA vilAyata-paradeza koIne nA svabhAva-svAbhAvika ke vAstavika (?) bhAdaravAmAM AlamapanAha (bAdazAha) 37 xx duhAI dvidhA mevaDe pIANo suhAsaNi devyA sahaiguru sIkha bhamaro iMdrAja sAmahIi khajamati praghala 63 sevako-khepiyA prayANa saubhAgyavaMtI devacakalI saduru zikSA-rajA pradakSiNA(?) rAjA-ThAkora sAmaiye khidamata-sevA parigala-anargala veSa acchA 65-55 70 73 vAghA jhUla AchA jhUli kotala nalavaTi caMdA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ March-2004 49 vINI vasamasi IryAsumati 101 103 104 veNI jhaLake (?), (Ape?) IryAsamiti, jaina muninI jIvadayApUrvaka ja cAlavAnI kriyA citta narendra kumArapAla nobata uttama upAzrayamAM-jaina sAdhuno AvAsa, temAM. maryAdA bakhtara phALa-kUdako-chalAMga yoddhA DAle-nAkhe - (hindImAM mazakkata?) cyata kuMmara niraMda nubati nIkI upAsarai mayadA pAkhara phAlI jhUjhAra 105 109 112 113 117 DArai masakati muMsA kI dAi 120 utakaTa 122 123 dahavaTTa jagatra setI dUsamanasamaya mAma hAkAvikA varazAlaI zrAvI samusai cauthau Aro utkaTa-thanaganatA daze dizAmAM jagata sAthe duzmana sAme mamatva-ijjata Akula-vikala comAsAmAM-varasAda vakhate zrAvikA 125 127 131 136 cotho Aro (kALavizeSatuM nAma)