Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 anusandhAna-54 zrIhemacandrAcAryavizeSAMka bhAga-2 keTalIka aitihAsika - apragaTa kRtio - saM. munisujasacandra-suyazacandravijayau prAcIna itihAsane vartamAna samaya sAthe joDatI kaDI rUpe jo koIpaNa sAmagrI Aje prApta thatI hoya to te ApaNA pUrvAcAryo dvArA praNIta sAhitya, lekhita sAhitya tathA pUrvapuruSoe karAvelAM sthApatyo. te sAmagrI bhalene jainadarzananI hoya, bauddhadarzananI hoya, ke anya koIpaNa darzananI hoya parantu te cokkasa pramANone raju kare che. atre tevI ja keTalIka jainadarzananI aitihAsika kRtio ane teno paricaya ApaNe anukrame joizaM. 1. ratnaprabhasUristotram : prabhu pArzvanAthanI zramaNaparamparAmAM zubhadatta nAmanA gaNadhara thayA. temanI paTTaparamparAmAM anukrame haridattasUri - AryasamudrasUri - zrIkezIgaNadhara - svayamprabhasUri thayA. temane vidyAdharendra ratnaprabhasUri nAmanA savAlAkhazrAvakapratibodhaka - osavAlajJAtisthApaka prabhAvaka ziSya hatA. kavi devatilake prastuta kRtimAM temanA jIvananI keTalIka mahattvapUrNa bAbatone kAvyamAM gUMthI che. mantrI AhaDanA putrane sarpadaMza nivArI punajIvita koM, koraMTAnagaranA ane upakezanagaranA jinAlayamAM yogabaLe eka ja samaye be vIrabimbanI pratiSThA karI, satyikA devIne samyagdRSTi karI ityAdi prasaMgo dvArA gurubhagavantanA mAhAtmyanuM varNana karI antya paMktiomAM stotrapaThananA phaLanI kavie ochA paNa sundara zabdomAM varNanA karI che. prata sundara che. pratalekhana-puSpikA vAMcavA jevI che.. 2. hIravihAravibhUSaNa-zrIRSabhadevastavanam : suratanA nijhAmapurA vistAramA pU. upA. nemisAgarajInA upadezathI saM. 1675 mAM 'hIravihAra' nAmanA jinAlaya, nirmANa thayu. mULanAyaka tarIke AdinAtha prabhunA bimbanI pratiSThA thaI. kavie prastuta kRtimAM te AdinAtha prabhunI stavanA karatA hIravihAranA sthApatyanI paNa uDatI noMdha mUMkI che. kRtimAM kartAnA nAmano spaSTa ullekha nathI. paNa 'ratnasudhAkara' zabdathI ratnacandra (upA0) A kRtinA kartA hovAnuM vicArI zakAya. kRtinI racanA kaI saMvatamAM thaI e vicAratA prAyaH 1675 AsapAsa ja thaI haze. kAraNa pU. upA. ratnacandrajIe A sAlamAM (1675 vai.su. 8) hIravihAramA upA0 vidyAsAgarajI,
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ phebruarI 2011 upA. lakSmIsAgara. ane upA. nemisAgarajInI pAdukAnI pratiSThA karyAnI noMdha pU. dharmadAsajIe hIravihArastavanamAM karI che. 105 Aje hIravihAranA jinAlayane sambandhi kazI vigato maLatI nathI. abhyAsuone hIravihAranI anya mAhitI mATe hIravihArastavana jovA vinati. 3. hIravijayasUrisvAdhyAya : kyAreka koI mahAtmAnA saMyamAdi guNothI AkarSAI vidvAnoe temanA jIvana para sauthI vadhu kRtio racI hoya to te jagadguru hIravijayasUrijI ma.sA. jeTalI kRtio prApya haze temAMnI ghaNIkharI kRtio saMgrahIta karI pU. mahAbodhivijayajIe hIrasvAdhyAya bhAga 1 - 2 mAM prakAzita karI che. chatAM hajI ghaNI apragaTa nAnI moTI kRtio maLe paNa che. atre emAMnI eka apragaTa racanA prakAzita karAI che. pUjyazrInI ziSyaparamparAmAM vidyAkuzala nAmanA kavi thayA. temaNe saM. 1617mAM caitra suda 5nA divase A kRtinI racanA karI che. gurunAma gumphita karatA kavie anukrame pU. ANandavimalasUrijI, upA. vidyAsAgarajI, vijayadAnasUrijI, upA. dharmasAgarajI, hIravijayasUrijI ane rUpaRSijInuM nAma gUMthyuM che. zloka 11 che. kRti ThIka ThIka che. 4. vijayaprabhasUristotra : tapAgacchanI paramparAmAM pU. hIravijayasUrinI pATe senasUrijI, temanI pATe vijayadevasUri ane temanI pATe vijayaprabhasUri thayA. kacchanA manoharapuramAM ozavAlavaMzIya sA. zivagaNanI bhAryA bhANInI kukSIthI saM. 1677 mAgha su. 11nA temano janma thayo. saM. 1686 mAM 9 varSanI nAnI umare temaNe dIkSA lIdhI. dIkSA bAda vIravijayanA nAmathI oLakhAtA temane saM. 1701 mAM paMnyAsapada, 1710 mAM AcAryapada maLyuM. AcAryapadavI bAda vijayaprabhasUrinA nAmathI teo prasiddha thayA. prAcInamUrtinA lekho, grantharacanAnI / lekhananI puSpikAomAM temanuM nAma vAMcavA maLe che. kavie temanA guNAnuvAdarUpe prastuta kRtinI racanA karI che. kamalabaddha citrakAvya racavA dvArA kavie potAnI pratibhA paNa rajU karI che. kartAnuM nAma ahIM paNa gupta che. kartA vIrasAgaranA ziSya che. 'kRpAmbho' zabda jo kartAnA nAma mATe vicArIe to kRpAsAgara evaM nAma banI zake chatAM anya mAhitI maLe cokkasa karI zakAya .
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 anusandhAna-54 zrIhemacandrAcAryavizeSAMka bhAga-2 (5) dharmalakSmImahattarAstuti (saTIka) sarasvatIva zrIdharma-lakSmIjIyAt mahattarA / suvarNalakSajananI, pravINA vidhisaMyutA // 1 // upakArInA RNane yena kena prakAreNa prakaTita karavU te hamezA sajjanonuM lakSaNa rayuM che. 'yAkinImahattarAsUnu' e upanAmathI haribhadrasUrijIe sA. yAkinInA, karuNAvajrAyudhanATakanA racayitA bAlacandrasUrie 'dharmaputra'nA vizeSaNathI sA0 ratnazrIjInA upakAranuM jema smaraNa karyu temaja uparokta zlokanA kartA jJAnasAgarasUrijIe paNa vimalanAthacaritragranthanI prazastimAM sA0 dharmalakSmInA upakArone smaraNa karI A zloka racyo haze ema lAge che. A vAtane puSTa karatI anya eka noMdha maLe che. te dharmalakSmImahattarAstuti. (A kRtinI racanA paNa jJAnasAgarasUri ma.sA.nI hovA- ame mAnIe chIe. kRtinA chellA zlokamAM vaparAyelo 'jJAnAdiratnAkara' zabda jJAnasAgara nAmano dyotaka che.) prastuta kRtimAM kavizrI sAdhvIjI bhagavantanA guNonuM varNana kare che. zleSakAvyo, citrakAvyo, vividhabhASAo, vividha chandomAM racAyelI lAkSaNika kRti kharekhara sAdhvIjInA viziSTa vyaktitvano paricaya ApatI hoya tema jaNAya che. saMskRtabhASAmAM ke gurjarabhASAmAM anya koI sAdhvIjI mATe AvI kRti maLatI hoya tevU prAyaH khyAlamAM nathI. kRti sundara che. kartAe mULa sAthe viSamArtha karI kRtine samajavAmAM sugamatA karI ApI che.2 prastuta kRtionI jherokSa ApavA badala nimnokta saMsthAno AbhAra1. zrIsurendranagara jaina saMgha jJAnabhaNDAra 2. ANaMdajI kalyANajI peDhIno bhaNDAra - lIMbaDI 3. zrIhemacandrAcArya jaina jJAnabhaNDAra - pATaNa 4. zrItapovana jaina jJAnabhaNDAra - navasArI 5. zrInemi-vijJAna-kastUrasUri jJAnamandira - surata 1. kRtinI antima paMkti 'bhAvasyepsitasampadaM ca supadaM deyAt' parathI to kRtinA kartA bhAvasAgara hoya ema jaNAya che. -saM. 2. zlo. 14-TIkAnI antima paMkti 'nizcitiH prAktanavRttau jJeyA' jotAM A viSamArtha mULakAre pote ko hoya evaM nathI jaNAtuM. -saM.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ phebruArI 2011 107 1. ratnaprabhasUristotram // 60 // zrImadprabhasUrisadgurubhyo namaH // vAmeyapaTTe zubhadattanAmA, tacchiSyajAto haradattamukhyaH / AryAmbudhiH-kezi-svayaMprabho'pi, sUrIzaratnaprabhU(bhu)labdhipAtram // 1 // bhavyAvalIkamalakAnanarAjabhRGga, zrI(zre)yaHpravRtti(tta)munimAnasarAjahaMsam / zrIpArzvanAthapadapaGkajacaJcarIkaM, ratnaprabhugaNadharaM satataM stavImi // 2 // vidyAdharendrapadavIkalito'pi kAmaM, zrImatsvayaM prabhugiraH paripIya yo'traH(tra) / dIkSAvadhUmudavahanmudamAdadhAno, ratnaprabhussa dizatAt kamalAvilAsam // 3 // mantrIzvaro(rA)''haDasuto bhujagena daSTaH, saJjIvitaH sakalalokasabhAsamakSam / yasyAM'hrivAriruhapuSkarasiJca(seca)nena, ratnaprabhussa dizatAt kamalAvilAsam // 4 // mithyAtvamohatimirANi vidhUya yena, bhavyAtmanAM manasi tigmaruceva vizve / sandazitaM sakaladarzanatattvarUpaM, ratnaprabhussa dizatAt kamalAvilAsam // 5 // yenopakezanagare gurudivyazaktyA, koraNTake ca vidadhe mahatI pratiSThA / zrIvIrabimbayugalasya varasya yena, ratnaprabhussa dizatAt kamalAvilAsam // 6 // zrIsatyikA bhagavatI samabhUt prasannA, sarvajJazAsanasamunnatavRddhikI / yaddezanArasarahasyamavApya samyak, ratnaprabhussa dizatAt kamalAvilAsam // 7 // gRhNanti yasya sugurorgurunAmamantraM, samyaktvatatvaguNagauravagarbhitA ye / teSAM gRhe pratidinaM vilasanti padmA, ratnaprabhussa dizatAt kamalAvilAsam // 8 // kalpadrumaH karatale surakAmadhenu-zcintAmaNiH sphurati rAjyaramA'bhirAmA / yasyollasatkramayugAmbujapUjanena, ratnaprabhussa dizatAt kamalAvilAsam // 9 // itthaM bhaktibhareNa devatilakazcAturyalIlAguroH, zrIratnaprabhusUrirAjasuguroH stotraM karoti sma yaH / prAtaH kAmya(vya)midaM paThatyavirataM, tasyA''laye sarvadA sAnandaM pramadeva dIvyatitarAM sAmrAjyalakSmIH svayam // 10 //
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 anusandhAna-54 zrIhemacandrAcAryavizeSAMka bhAga-2 iti oesanagare sapAdalakSazrAvakA(kAH) pratibodhitA(tAH), oesavAlajJAtiH sthApitA / tasya stotramidaM prAtarvyAkhyAnapaddhatau pratyahaM paThanIyam // saMvata 1958 rA miti kArtika kRSNapakSe tithau 10 myAM bhRguvAsare lipyI(pI) kRtam / paM. dhIrasundareNa oesakavalAgacche vRddhapauSadhazAlAyAm / lekhaM bhUyAt / su(zu) bhaM bhavatu / zrIkalyANamastu / zrI rastu / zrI // 2. hIravihAravibhUSaNa-zrIRSabhadevastavanam ||e ii0|| zrIgurubhyo namaH // natvA zrIgurucaraNau, smRtvA zrIzAradAM ca varavaradAm / stoSye hIravihAraM, tadanu ca tadbhUSaNaM vRSabham // 1 // vimalatoraNagomaTikAyutaM, vihitahIragaNAdhipapAdukam / pratidinaM varasUratibandiro-ttamamahebhyajanaiH kRtabhAvanam // 2 // sakalaratnasudhAkaravAcaka-vihitavAsavidhAnapratiSThayA / sukRta-labdhi-sunemisuvAcaka-tritayazobhanapAdukayA'nvitam // 3 // pravarabhUSaNanAgara-nAgarI-vihitagIta-guNa-stutikaM janAH / mahimadhAma jinAdimamaNDitaM, namata hIravihAramanuttaram // 4 // kamalakomalakAntivirAjitaM, bhavikabhAvukasantatikArakam / RSabhadevajinaM gatadUSaNaM, namata hIravihAravibhUSaNam // 5 // madanatuGgamahIruhavAraNaM, sakalaviSTapasaMsthitikArakam / bhavapayodhipatajjanatAraNaM, namata hIravihAravibhUSaNam // 6 // suguruhIramunIzvarasevitaM, vijayasenaguruttamasaMstutam / vijayadevagurupraNataM sadA, namata hIravihAravibhUSaNam // 7 // yugalajanmijanAvRSavAraNaM, prathamapAtravihAyitasAdhanam / / prathamamikSurasAdhikapAraNaM, namata hIravihAravibhUSaNam / / 8 / / gajabhayAdibhayASTakavAraNaM, svakavihArapavitravasundharam / varanavInapurAgrimamaNDanaM, namata hIravihAravibhUSaNam // 9 / /
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ phebruArI 2011 109 bharatabhUpatibhUpatisevitaM, tanujabAhubalIzvaracarcitam / navavasupramitodvahatAraNaM, namata hIravihAravibhUSaNam // 10 // jayajayAravabandijanaiH stutaM, satatavaiNikagItyupavINitam / vimalakevalacAruvilocanaM, namana hIravihAravibhUSaNam // 11 // gaNadharAdimunivrajamadhyagaM, sakalajAtisuraiH kRtasevanam / vividhanATyavidhAnasuraJjitaM, namata hIravihAra vibhUSaNam // 12 // varaguNAvaliratnamahAnidhi, sakalaratnasudhArucinA mudA, stutipathaM vinayAdavatAritaM, namata hIravihAravibhUSaNam // 13 / / // iti zrIhIravihAravibhUSaNa-zrIRSabhadevastavanaM sampUrNam ||ch||
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jinapAdarataM AnandAkaravi naM danadaM bhava da radAvAnalabha vizvasurAsurava madanavadhaika lalanAjana [vi] mukhaM sUrIzvaramukuTaM vidhutAraM dyA dhAraM sAgarapotaM ga sunIraM ra natapAdaM u mezasamAnaM pA tAraM zrI nandanarUpa dha rasAra vidvajjanakRtadharma vicAraM yajayaravapara sAdhukapotaM tinAthaM guNa ga NagambhIraM nadayAbalabha ra jitavAdaM ja ya 3. zrIhIravijayasUrisvAdhyAya dA na mranarottama u ttamamAnaM nAbandhana pA tanivAraM R zrI siddhAntani rUpaNakAraM vande hIravijayagaNadhAraM hI nAcAranage pa vidhAraM vande hIravijayagaNadhAraM ra tnatrayadhAraka R SisAraM vande hIravijayagaNadhAraM viditavipulaR Si bhASite sAraM, vande hIravijayagaNadhAraM jayakarapAlita paMcAcAraM vande hIravijayagaNadhAraM ya nabhareNa vikhaMDi tamAraM vande hIravijayagaNadhAraM sUrakiraNakhara tapasA'vAraM, vande hIravijayagaNadhAraM dhyA nezaM dhyA pitamezaM rI Na mohabhaTa ri pusandohavija ya niSNAtaM ya zovikhyAtaM za masukhadaM surata nikhilamunIzazirovataMsaM nAthIkukSisarovarahaMsaM, sAhakauMrAkulakajakAsAraM vande hIravijayagaNadhAraM // gaNadharavijayadAnagurusIsaM, bhavijanapUritacittajagIsaM, vidyAkuzalakIre sahakAraM vande hIravijayagaNadhAraM / / rI tibalenAs za rmakaraM su guruvistAraM vande hIravijayagaNadhAraM ru avatAraM vande hIravijayagaNadhAraM // iti paM. vidyAkuzalakRtaH zrIhIravijayasUrisvAdhyAya: / saM. 1617 varSe caitra zudi 5 dine kRtaH // 110 anusandhAna- 54 zrIhemacandrAcAryavizeSAMka bhAga - 2
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ phebruArI 2011 zrIhIravijayasUrisvAdhyAya zrIjinapAdarataM vidhutAraM, zrInandanarUpaM dharasAram / zrIsiddhAntanirUpaNakAraM, vande hIravijayagaNadhAram // 1 // AnandAkaravidyAdhAraM, vidvajjanakRtadharmavicAram / hInAcAranage pavidhAraM, vande hIravijayagaNadhAram // 2 // nandanadaM bhavasAgarapotaM, jayajayaravaparasAdhukapotam / ratnatrayadhArakaRSisAraM, vande hIravijayagaNadhAram // 3 // daradAvAnalabhaGgasunIraM, yatinAthaM guNagaNagambhIram / viditavipulaRSibhASitasAraM, vande hIravijayagaNadhAram // 4 // vizvasurAsuravaranatapAdaM, dAnadayAbalabharajitavAdam / jayakarapAlitapaJcAcAraM, vande hIravijayagaNadhAram // 5 // madanavadhaikaumezasamAnaM, namranarottamauttamamAnam / yatnabhareNa vikhaNDitamAnaM, vande hIravijayagaNadhAram // 6 // lalanAjanavimukhaM pAtAraM, sUnAbandhanapAtanivAram / sUrakiraNakharatapasA'vAraM, vande hIravijayagaNadhAram // 7 // sUrIzvaramukuTaM dhyAnezaM, rItibalenA'dhyApitamezam / rINamohabhaTaguruvistAraM, vande hIravijayagaNadhAram // 8 // ripusandohavijayaniSNAtaM, zarmakaraM suyazovistAram / zamasukhadaM surataruavatAraM, vande hIravijayagaNadhAram // 9 // nikhilamunIzazirovataMsaM, nAthIkukSisarovarahaMsam / sAhakauMrAkulakajakAsAraM, vande hIravijayagaNadhAram // 10 // gaNadharavijayadAnagurusIsaM, bhavijanapUritacittajagIsam / / vidyAkuzalakIre sahakAraM, vande hIravijayagaNadhAram // 10 //
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 anusandhAna - 54 zrI hemacandrAcAryavizeSAMka bhAga - 2 4. vijayaprabhasUrisvAdhyAya ||e80|| zrItapagaNapuSkarasavitAraM, vihitavidhizAstrArthavicAram / janatAgeyayazovistAraM, yatitatisUcitazuddhAcAram // 1 // sevAkRlloka(kA)khita(la) nAraM, nayanAnandakaraM suvihAram / sUryAdhikatejovistAraM, rI (ri) ktIkRtakalmaSakAsAram // 2 // zrIjinazAsanavarazRGgAraM, vikacakamaladalalocanasAram / janitajagajjanasaukhyamudAraM, yatanAkAminIkaNThe hAram // 3 // dezanAjalavarSaNajaladhAraM, varatarapUrvamunivratadhAram / sUriguNAvalibhANDAgAraM, ripumitrAdiSu tulyAkAram // 4 // paramatavRkSabhidaikakuThAraM, TAlitamohamahAbhaTacAram / lambhitabhavyabhavodadhipAraM, kAmitapUraNavaramandAram // 5 // rajanIkarasamavadanAkAraM, hAsyAdikanavakRtaparihAram / raJjitasakalasurAsuravAraM, zrIupazamarasabhRtabhRGgAram // 6 // vizadadazanatatI(ti)jitazucihAraM, jayavijayAdbhutabhAgyAdhAram / yazasA su (zu) bhritavizvAgAraM prakaTitaparamajinAgamasAram // 7 // bhaktajanadrumavRddhyAsA(dhA)raM, sUkSmetarajantUkSaratAram / nabhobharagrahanetAraM, manasA'pyujjhitakAmavikAram // 8 // hastavihitavidvajjanavAraM, mImAMsAdikazAstrAdhAram / lekhAvanditapAdamudAraM, vande prathamAkSaragaNadhAram // 9 // itthaM satkamalaprabandhaghaTita zreyaH stavaiyaH stuta:, zrImacchrIvijayaprabhAbhidhagururbhUpAlamAlArcitaH / prAjJaH zrIvaravIrasAgarapadAmbhojanmasevAkRto, bhAvasyepsitasampadaM ca supadaM deyAt kRpAmbhonidhiH // 10 // // iti kamalabandha [vijayaprabhasUri ] svAdhyAya ||ch||ch||shrii // zrI // zrI //
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ phebruarI 2011 5. dharmalakSmImahattarAstuti ( saTIka ) ||e 60 // praNamya vijJAtasamastabhAvaM, zrIstambhanAdhIzamuruprabhAvam / mahattarAM naumi guNairudArAM, zrIdharmalakSmIM vijitAsadArAm // 1 // AraM - arisamUho yayA / 1. vijitaM asat - apradhAnam, ratnAkaraprAptapada'rthadAMtrI, nAlIka~vAsA jinabhaktikartrI / yA rAjate mUrttimatIva lakSmI - mahattarA nandatu dharmalakSmIH // 2 // 113 1. ratnAkarAbhidhe gacche prAptaM padaM sthAnaM yayA / 2. arthaH zAstrArthaH, dravyaM ca / 3. alIka:-mithyA vAso yasyAH sA alIkavAsA, sA IdRzI na / lakSmIpakSe nAlIkekamale vAso yasyAH / 4. jina: - vItarAgaH, kRSNazca / bahudhanyahitAM varasaMvaraiMdAM, jinaiMsatkramagAM suvicArapadAm / vibudhA' hi bhajanti yadIyagiraM, khardhunImiva jIvatu sA suciram // 3 // 1. khadhunImiva gaGgAmiva / 2. bahudhA - [bahu] prakAreNa anyebhyo jIvebhyo hitA - hitakartrI, pakSe bahubhirdhAnyaiH-sasyairhitA / 3. saMvaraH-AzravanirodhaH, pakSe zambaraM - pAnIyaM, dantyopadiSTaM tAlavyasyA'pi iti nyAyAt, bavayorekatvAcca / 4. jinasya - vItarAgasya kramaH - AcAraH, taM gacchatIti, pakSe jinasya - kRSNasya kramaH lakSaNayA dakSiNaH pAdaH, tasmAd gacchatIti / 5. suvicAraM padaM syAdyantaM tyAdyantaM yasyAM sA, pakSe zobhano yo vInAM - haMsAdipakSiNAM cAraHparibhramaNam, tasya padaM sthAnaM yasyAm / 6. vibudhA: - vidvAMsaH, devAzca / varAlaGkRtiMrbhavyabhAvabhirAmA, suvinyastapAdA svairavyaJjanADhyA / narInartti kAlandikA' narttikIvad, yadIyAsyavezmAgaNe sA'stu bhUtyai // 4 // 1. alaGkRtiH-alaGkArazAstram, pakSe vibhUSaNam / 2. bhAvA- bhAgyarUpA, pakSe'nubhAvAH / 3. zobhanAH vinyastAH pAdAH zlokakAvyAdiviracanayA yasyAM, pakSe pAdau caraNau / 4. svarAH-14 vyaJjanAni - 33 tairADhyA, pakSe svarasya - [zabda ] sya vyaJjanaM-prakaTanam, tenA''DhyA-samRddhA /
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 5. kAlandikA - sarvavidyA | anusandhAna- 54 zrIhemacandrAcAryavizeSAMka bhAga - 2 viziSTakASThAM praguNairguNaiH zritAM, sadApi cAritraibhRtAM nirAzravAm / bhavyA ! bhavAbdhi tarituM tarImiva zrayadhvametAM nitarAM mahattarAm // 5 // 1. kASThAH- niyamAH, pakSe kASThaM-lakuTam / 2. guNA:- kSAntyAdayaH, pakSe davarakAH / 3. sadApi cAritreNa-sadAcAreNa bhRtA, pakSe ca - punaH, sadApi aritrai: - AulakairbhRtA(?) / AzravaH- pApadvArANi chidrANi ca / 4. varairgobharaiH kaurmudaM bhAsayantI, harantI tamaH zaityaimullAsayantI / lasaccandragacchAmbare candralekhA - vadAbhAti saiSA satI prAptarekhA ||6|| 1. gau:- vANI, gAvaH kiraNAzca / 2. kau - pRthvyAM mudaM - harSaM bhAsayantI - prakaTayantI, pakSe kumudAnAM samUhaH kaumudam / 3. tama:- pApam, andhakAraM ca / 4. zItasya bhAvaH zaityam / haMsalInA sadA vai buMdhopAsitA, sadvidhaiirvaryazubhrAmbarodbhAsitA / sA pravINottarA rAjate sAradA - 'dhyakSalakSeva zAstrAvalI sAradA // 7 // haMsA: - paramAtmA, rAjahaMsazca / 1. 2. vai-nizcitaM budhaiH- vidvadbhirupAsitA, pakSe vibudhAnAM - devAnAM samUho vaibudham / 3. vidhi:-AcAraH, brahmA ca / varyAH zubhrAmbarAH-zvetAmbarAH teSUdbhAsitA - prakaTitA, kSe varyaM zreSThaM zubhraM zvetam, ambaraM - vastraM [ yasyA: sA ] | 4. pravINeSu - vidvatsu uttarA - utkRSTA, pakSe prakRSTavINayA uttarA / 5. adhyakSalakSA-pratyakSalakSA sAradeva / zuddhavaMzodbhavA saGgRhItA''zaye, sukSamAbhRdbhirudyadgurNaM bhrAjitA / yajjayatyatra satkoTiziSTA parAn, dharmalakSmIzca tatsAmprataM sAmpratam // 8 // [dvyarthakAvyAni] 1. zuddho vaMza upakezarUpaH pakSe vaMzaH / 2. kSamAbhRdbhiH-sAdhubhi: Azaye - citte gRhItA / pakSe [kSamAbhRdbhiH ] rAjabhiH zaye - haste gRhItA / 3. guNA:- kSamAdaya: [ pakSe guNo jyA] 4. satkoTiSu-uttamakoTiSu ziSTA, pakSe sat - pradhAnam, koTi: agravibhAgam /
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ phebruarI 2011 dharmalakSmIryatparAn vAdino jayati tatsAmprataM adhunA sAmprataM yuktam, anyA'pi dharmasya - dhanuSo lakSmIH parAn - vairiNo jayati / 5. mohabhUmiruhamAthadantinIM, sAdhusArarasavArivAhinIm' / maGgalAvalilatAvasundharAM, saMnuvAmi satataM mahattarAm // 9 // 1. sAdhUnAM sAraH-utkRSTo raso zAntarasaH, sa eva vAri-pAnIyaM, tasya vAhinIM - nadIm / vizvavisArivizAlayazaH zrIH 1, sarvavazAMvarivaryavarAMhniH / saMvarazasyazarIravilAsA, seha zivAya suzIlalayA vaH // 10 // [paJcavargaparihArakAvya] 1. vizve visAriNI - prasaraNazIlA vizAlA - vistIrNA yazaH zrIryasyAH / 2. sarvavazAbhiH - strIbhirvarivaryau-sevyAvaMhI yasyAH / 3. saMvareNa zasyaH zarIravilAso yasyAH sA / pUjyA: ke jagatAM bravIti kRpaNaH, kiM mArgaNairmArgitau ?, dhAtostyAdivibhaktiSu sphuTataraM, kA sAdhyate zAbdikaiH ? / dhanyaiH ko'rthiSu dIyate sunRpateH, senA bhavet kIdRzI ?, kIdg bhAti mahattarA kavivarA, jJAnakriyArAjitA // 11 // 115 yA jainakrarmavAsinI sucaraNAMbhogaM dadhAtI hayA, pAraM yAti kadA gururgurumati - ryasyA mahimno'pi no / sA niHsImaruci~rvibhAti hi sadA - rAgasthiti 4/5 bibhratI, gaGgAvad gajarAjavad gaganavad, gaGgeyavad geyavat // 12 // 1. jainakramau - vItarAgapAdau, gaGgA pakSe viSNupAdau / 2. caraNaM - cAritraM, gaja[pakSe] pAdAH / 3. ni:sImA ruci:- samyaktvaM yasyAH, gaGgeo[gAGgeyapakSe]ruciH-kAntiH / 4. sadA'rAgasthitiM-nIrAgAvasthAm / 5. geya (pakSe ) zrIrAgAyA pura arAgAsteSAM sthitam / [praznottaram ]
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 1. karIratulyo bhavaH, kalpalatAtulyA mahattarA / zrIzubhasaukhyabhRtA', narasattamasiMhasutA, NaMdau sA sayayaM, jaNadaMsidadhammapadhA vAliyamAlaviyA labhalA" tatanAtavarA, maMkalavAlakarA", nadalogavisogaharA ' // 14 // [aSTabhASAmayam ] anusandhAna - 54 zrIhemacandrAcAryavizeSAMka bhAga - 2 bhave bhramantaH kaTukaNTakAkule, duHpApasantApaharAmabhISTadAm / mahattarAmApya janA vadantyaho !, vilokitA kalpalatA karIrake' ! // 13 // [samasyAdvayam] 5. 1. zrIH- lakSmIH, zubhaM - puNyaM, saukhyaM sukhaM, tairbhRtA / 2. nareSu sattamasiMhaH svapitA, tasya sutA, eSA samasaMskRtA / 3. naM(NaM)da0...., eSA prAkRtA / 4. janAnAM darSi (zi) to dharmapatho yayA, eSA sau ( zau) rasenI / to do'nAdau sau(zau)rasenyAmayuktasya[si. 8/4 / 260 ] anena sau (zau) rasenyAM tasya daH / 'tho dhaH' [si.8/4/267] anena thasya dhaH / 6. - vArito mArasya-kandarpasya vikAra bharo yayA / 'rasorlazo' [si.8/4/288] anena rasya laH, eSA mAgadhI / tata:-vistIrNo nAdaH zabda:, tena varA / 'tadosta:' [si.8/4/307] anena tasya dasya ca taH, eSA paizAcI / 7. maGgalasya vAraM- samUhaM karotIti / 'tRtIyaturyayorAdyadvitIyau' [si.8/4/325] anena tRtIyasya gasya sthAne AdyaH kaH syAt / 'rasya lo vA' [si.8/4/326] anena vikalpena rasya laH, eSA cUlikApaizAcI / 8. natAnAM lokAnAM viru (?) zokaM haratIti / 'svarAdasaMyuktAnAM kakhatathapa - phAM gaghara (da) dhababhA:' [si.8/4/396] anena tasya daH, kasya gaH / eSA apabhraMza bhASA / AsAM bhASANAM nizca(zci)ti: prAktanavRttau jJeyA / yatinAmachandasA kAvyam : evaM zrIgururatnasiMhamunipAt, prAptapratiSThApadA, saubhAgyodayavallabhA kRtazubhA, jJAnAdiratnAkaraH /
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ phebruArI 2011 117 jIyAt satkaruNA budhaiH stutaguNA, zrIratnacUlAnvaya vyomadhomaNibhAnibhA bhagavatI, zrIdharmalakSmIrasau // 15 // 1. jJAnAdiratnAnAM AkaraH zabda Adi aSTaliGgaH(?) / zeSaM spaSTam / // iti mahattarA stutiH // gra = 22 a = 12 // ___C/o. azvinabhAI saMghavI kAyastha mahollo, gopIpurA, sUrata-1