Book Title: Kayvanna Shethnu Saubhagya Author(s): Chandulal M Shah Publisher: Sanskruti Rakshak Sastu Sahitya Karyalay Catalog link: https://jainqq.org/explore/022892/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * K Kum - -~ SUnnii RCIDIIZ Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u tiiiiiiiiiiiiiiiuminiiiiiiiiiiiiiIIIIIIIIIIIII 3. tribhuvanadAsa laheracaMda zAha saMsthApita , saMskRti rakSaka sastu sAhitya maMDaLa prathama zreNI-varSa traH A pustaka 13 muM IIIIIIIII |III ) kyavattAzeThanuM saubhAgya IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII 11TTU khika caMdulAla ma. zAha IIIIIIIIIIIIIIII A kli IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII dAsala.zAha sTosthApita saMskRti rakSaka sastu sAhitya kAryAlaya rAvapurA-bhUtaDIjhAMpa-vaDodarA MAISIRLARININTUITIT HAURILIISI KEBUTUNUT STRUTTUM Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvRti 1 lI ] mUlya savatraNa rUpiyA [ sapTembara 1950 - sarva hakka prakAzakane svAdhIne - * :: prakAzaka :: zazikAnsa enDa kAM, cazamAvAlA rAvapurA, vaDodarA :: mudraka :: sarada prinTarI lo. bhUtaDIjhAMpA, vaDodarA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanuM prArthana pratyeka varase divALInA divase meTA bhAganA loko mArA pUjana vakhate copaDAmAM "kayavanAzeThanuM saubhAgya haze ema lakhatA hoya che. keTalAka leke kayavanAzeTha lakhe che ane keTalAka loko kayatAzeTha lakhe che. e yavannAzeThane itihAsa ghaNA ochA leke jANe che. junI prathA pramANe pUjana vakhate temanA jevuM saubhAgya vacchatA ke temanA jIvananA prasaMgothI ajANa hoya che. te sarvenA mATe A pustaka atyaMta upayogI gaI paDaze. mahArAjA biMbisAranA samayamAM ghaNuM mahatvanA prasaMgo banI gayA che. mahAna gaNAtI vyakitao paNa temanA samayamAM ghaNI thai gaI che. A pustakanAM keTalAMka pAtro aitihAsika ane keTalAka kalpita che. mAnavIne tenuM bhAgya kayAM, kayAre ane kevI rIte derI jAya che, tene tAdA dAkhale A pustaka ApI jAya che. lagne lagne navA vararAjAnuM pratibiMba mahArAjA bibisAramAMthI maLI Ave che. svAthI jagatanuM svArtha mAnasa celA jyAre suSThAne lIdhA vinA bikhrisAranI sAthe nAsI jAya che, te prasaMgamAMthI sAMpaDI Ave che. putra pratye mAtA pitAne prema dhanezvara ane subhadrAnA pAtromAMthI maLI Ave che. game tevA saMjogomAM sapaDAyelA ane game tevA rate potAnuM jIvana vitAvatA patine paNa kharA aMtarathI pati mAnanAra patnInuM pavitra hadaya ane tenuM satItva dhanyAnA jIvanamAMnA prasaMge darzAvI Ape che. kRtikA nItimAna paNa hoI zake che ane saMsAra paNa tyAgI zake che e vAta anaMgasenA ane mahilAnAM jIvana puravAra karI Ape che. khoTA kAyadAo mAnavIne kukarmo karavA prere che, e vAta cAra strIone te paDele mAga spaSTa karI Ape che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te uparAMta zrImaMtAI, rAjA ane prajAnAM eka bIjA pratyenAM mAna ane pharaja temaja thayelI bhUlone sudhArI levAnA prayatna ane temAM maLelI saphaLatA vAMcake ne ghaNuM ghaNuM samajAvI jo. . A pustaka viSe jeTaluM lakhavA icchIe teTaluM thoDuM ja che. e kAraNe AkhuM pustaka kSatyiI vAMcI javAnI AvazyakatA che. saMskRti rakSaka sastuM sAhitya kAryAlaye A pustaka prakaTa karIne mArA pratye je mamatA darzAvI che te badala huM temano AbhArI chuM. mArA agAunA aneka pustakA peThe A pustakane paNa vAMcakavaga saharSa vadhavI leze evI AzA rAkhuM to asthAne nahi ja gaNAya ! 220, kIkAsTrITa, che. caMdulAla ema. zAha muMbaI naM. 2 | rA. caMdulAla ema. zAha kRta pustako mRNAlinI dezanImAyA rAsa batrIsI chata konI ? AbarUnI bhItaramAM mahAmaMtrI zakaTALa DagamagatuM siMhAsana mehavijetA IlAcIkumAra dAnezvarI jagaDUzAha jIvana pravAha mahAsatI mayaNAsuMdarI kAvanAzeThanuM saubhAgya mAnavapUjA have pachI tyAgavIra zAlibhadra (chapAya che) mahArANI celaNa ( - ) - rAja palaTo nyAyamUrti . ka5nA 1842 . ' kamaLa ane kaLA jharaNa Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAryAlaya taraphathI atyAre pu. 15 muM pahoMce che. pu. 16 muM daseka divasamAM Avaze. kAgaLa meLavavAnI hADamArIne lIdhe pu. 17 ane 18 dhAryA karatAM moDA zarU thayA che. 31-10-50 nA arasAmAM bahAra paDI jaze. pustaka sArI hAlatamAM ravAnA karavuM te amAruM kAma che ja. paNa te bAda TapAla ke relve upara amAre kAba na gaNAya. eTale guma thAya ke bagaDe te mATe ame zuM javAbadAra lekhAIe! nahIM ja. tema pahoMcADavAnuM kharca grAhaka taraphathI na maLe tyAM sudhI te koI mAthe upADe nahIM. eTale vacalA mANasane paisA ApavA ane te vaheluM moDuM kare ke vAMdho uThe che. I. karatAM TapAla raste zuM khoTuM ! varSa ekanA cha pustake rajIsTarathI maMgAvatAM 6400 rU.15+11 (10 lavAjamanA + bAda cha vakhatanuM sAduM posTejana maLI rU.12 paDe, athavA cha e pustake eka vakhate ke traNa traNa maLIne be kaTake (pahelI vakhate vI. pI. thI mokalAya ne bIjI vakhate sAdA rajIsTarathI) maMgAvatA te pramANamAM kharca ochuM thaze. darekane zuM anukuLa che te jaNAvavA kRpA karaze. to te upara vicAra karI, moTA bhAgane phAve tevI yojanA ghaDI, pustaka naM. 18 mAM ame jAhera karIzuM. ame te paDatara kiMmate pustaka ApIe chIe. balake ophIsa kharca ane saghaLI mahenata karIe chIe ne vaTAvamAM. eTale vadhAre boja ame upADIe ema sujJa vAcake nahIM ja che. eja vi. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa arpaNa mAdhAbhAITAlA : CHIDUNAKED CHIDE aniSTa kAyadAone nAza karIne ISTa kAyadAonA ghaDavaiyAone Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9k * * 18 25 * * 0.32 . ...42 ...5 *0.75 anukramaNikA . prakaraNa 1 lu utsava .... *** *** 2 nuM bhAgyazALI mAda 3 juM mane moha rahyo nathI 4 zuM kRtayya... . 5 muM niSphaLatA .. 6 DuM calaNAnuM has * 7 muM vadhamAna svAmI... 8 muM navA paMthe 9 muM mallikAnA AvAsamAM 10 muM be bahene * 11 muM gAMdharva vivAha ... 12 muM putranA pApe . 13 muM vilAsakhaMDamAM .. 14 muM dhanezvarazeThanA kuTuMbamAM 15 muM bALamitro ... 16 muM dhanya ane parimala 17 muM navI yukita . 18 muM AchI rUparekhA... 19 muM AmrapAlI * 20 muM dhanezvarazeThano svargavAsa ... 21 muM strI sAsare zobhe ! 22 muM anaMtakumAranI jIta thAya che ! 23 muM rAdhikA nRtya * * 24 muM dhanya ghaDI ... 86 * 102 .107 10,117 .122 132 143 .152 161 ...167 179 -183 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 .195 203 208 **215 221 ...228 25 muM caraNa kamaLanI dAsI 26 muM parAyA kAje ... 27 muM anaMgasenAnA patro 28 muM paradezagamanane vicAra .. 29 muM AzvaryAvasthA ... 30 muM munimajIe no mArga zodho 31 muM navuM ja navuM ..... 32 muM dhanyA mAtA ane 33 muM gADha paricayamAM... 34 muM vIra sALA banevI 35 muM mAtA ane putra... 36 muM bAjI sakelavAnI zarUAta.. 37 muM pitA putrane meLApa . 38 muM tapAsanI zarUAta 39 muM mahAmaMtrI ane puNya 40 muM rAjyanuM pharamAna.. 41 muM vakSanA maMdiramAM... 42 muM ekarAra... ... ... 43 muM kavinAzeThanuM saubhAgya ... 24 *.246 ..253 ***259 *266 273 ***281 ***288 ***294 301 309 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 1 luM utsava jaga vikhyAta maga dezanuM pATanagara rAjagRha Aje aneAkhI rIte zAbhI rahayuM hatu ajarAmara kItinA bhAkatA mahArAjA zreNikanA janma divasa ane rANI celaNAnA haraNane eka mAsa pUrA thayAneA chellA divasa e jaMgenA sumeLanA Aje ma'galeAtsava ujavAi rahayA hatA. magadhadezanA rAjavInA kama cArIo paNa asAdhAraNa hatA. temanI rAjya pratyenI bhakita agAdha hatI. mahArAjA zreNikanA pratyeka zabda para te pe!tAnI sarva zakita kharacI nAMkhavAne khaDe page taiyAra rahetA. te anubhavI karmacArInA parizramathI Akhu` nagara amarApurInI upamAne lAyaka banI gayuM hatuM. nagara, bahArathI AvanArAMee nagaste ane!khI rIte nirakhavA mAMDayuM hatuM. nagaranA vizALa mArgomAM ubhAM karavAmAM AvelAM puSpa dvArA, tAraNa dvArA ane kRtrima udyAneA onAranI draSTine Azraya' mugdha banAvI mUkatAM hatAM. ucca aTTalikAonA zirAbhAgamAM caDhAvelI vividha prakAranI prazasta patakAe dezanA kArIgarAnI kaLAnA saMcATa khyAla ApatI hatI. AjanA utsavamAM bhAga levA mATe AmatraNathI deza paradezanA AvelA rAjA mahArAjAonAM nivAsa sthAnAmAM samayeAcita nRtya Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavantAzeThanuM saubhAgya ane saMgItanI yeAgya vyavasthA karavAmAM AvI hatI. temAM kavijanAnA kAvya vilAse ane paDitAnI carcAne paNa agatyanuM sthAna ApavAmAM AvyuM hatuM. traNa divasathI rAtrInA samayamAM samasta nagaramAM thatI janma dIpAvali ane nATaya zALAomAM bhajavAtAM bhinnabhinna nATakAmAM Aje vadhArA karavAmAM AvyA hatA. dezadezAvarathI AvelA matlAnAM ane pazuzALAmAM thatAM pazuyuddho paNa AvyAM hatAM. ra vyAyAmazALAmAM thatAM mallayuddo janamanAra janAthe yAjavAmAM rAjamArgonI aMte bAjue vividha puSpAnAM raMga kheraMgI kUMDAM gAThavavAmAM AvyAM hatAM. mA para suSita jaLazicana karavAmAM AvyuM hatuM. zerIe zerIe ane coTa co kiMmatI teAraNeA adhivAmAM AvyAM hatAM. dareka cakramAM raMgeALIe pUravAmAM AvI hatI. nagarajanAe paNa peAtAnA prajA priya rAjA pratyenI vaphAdArI dAkhavavAmAM kacAza rAkhI nahotI. ghera ghera dareka vyaktie peAta peAtAnI zakita pramANe kiMmatI teAraNA bAMdhyAM hatAM. AMgaNAmAM raMga era'gIra'gALI pUrI hato. zrImatAne peAtAnAM makAnAne suMdara patAkAo vaDe zaNagAryAM hatAM. sAcAM meAtInAM tAraNe ane suvarNa puSpA vaDe temanAM makAnA jonAranI dRSTine AMjI nAMkhatAM hatAM. kATayAdhIzanI sAkSI pUratI patAkAo! kATayAdhipatinA makAnanI TAMce unnata mastake pavananI sAthe gela karI rahI hato. AkhA nagaramAM utsAhane adha rahI nahotI, suzobhita vastro paridhAna karIne AnaMdathI nAcatAM kUdatAM nirdoSa bALakAnI nirdoSatA saMsArIone temanAM hRdayamAM vasI rahelI kaMpaTalIkSAnuM bhAna karAvatI hatI, bhadrakumArIkAe ane sulakSaNI yue cennanA- rANInA so''nAM ane rAjarAjezvara magadhapati zreNikanA zIyanAM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsava vakhANa karatAM thAkatI nahatI. rAjyanA lADilA mahAmaMtrI abhayakumAranuM nAma to koInI jIbha parathI khasatuM ja nahotuM. maMdiramAM pUjana ane ghaMTAra cAlI rahyAM hatAM. bhikSukane anna, vastra ane dravyanAM dAna ApIne saMtoSavAmAM AvatAM hatAM. saMtoSa pAmIne sahadayanA apAtA AzirvAdanA prabhAve tapatuM rAjagRhanuM tejasvI rAja Aje harSagheluM banI gayuM hatuM. sUryodayane ekAda ghaTikA vIti haze ! rAjagRhI nagarInI rAjasabhA bharAI hatI. magadha dezanI rAjalakSmInA gauravane saMpUrNa paNe vyakata karatA zilpakalAnA Adarza rU5 ane atyaMta suzobhita vizALa sabhAbhavanamAM mahArAjA bimbiAsAra potAnAM bahu mUlyavAna vastrAlaMkAra, rAjacinha ane hIraka valaya rU5 rAja mugaTa dhAraNa karIne ratnajaDita suvarNamaya siMhAsana para birAjyA hatA. temanI jamaNI bAjue rAjyanA staMbha samA buddhipradhAna mahAmAtya abhayakumAra potAno prabhAva pADatA potAnA Asanane zobhAvI rahyA hatA. te uparAMta anya maMtrIo, dezAdhipatio, nAyake, sAdhivigraho, mahAsAMdhivigraha ane akSa paTalikonAM Asano paNa bharAyelAM hatAM. 1 mahArAja zreNikanuM bIjuM nAma. 2 A adhikArI prAntanA maMtrInA hAtha nIce rahetA ane prAMtanA sthaLe rahIne vahIvaTa calAvato te maMtrIne vizvAsu mANasa gaNAte. 3 dUranA prAMta ke pradezamAM je sainya rAkhavAmAM AvatuM, tene uparI nAyaka kahevAta. darajajo dezAdhipati jeTalo ja hato. 4 para rAjyamAM je pratinidhi (elacI) rahe, te sAMdhivigrahaka kahevAte para rAjyo sAthe rAjya vyavahAra tenI mAraphate cAla. yudadhanA samayamAM te saMdezavAhakanuM kAma karate. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavanAzeThanuM saubhAgya mahAkSapaTalika" daMDanAyake, mahAdaMDanAyaka, mudrAdhikArIo, mahAmudrAmAtya, keSAdhipati, vyAkaraNa amAtyakASThAgArika (kaThArI) mahApratihAra ane satrAmArI... paNa hAjara hatA. mahArAjAnI DAbI bAjue anya dezomAMthI AvelA rAjA mahArAjAo ane pratinidhi e beThA hatA. - 5 badhA sAMdhivigrahakonA uparI mahAsAMdhivigrahaka kahevAto. te rAjadhAnImAM rahe. tene rAjAnI sAthe pharavAnuM rahetuM. hAlanA pararASTramatrI(foreign minister ) nA jevuM tenuM kAma hatuM. dharmAdekhAtuM tenA tAbAmAM rahetuM 6 gAmaDAMomAM ane nagaramAM rAjyanA khatapatro lakhavAnuM kAma je adhikArIo karatA, te akSapaTalikA kahevAtA. hAlana paTela (marAThI pATIla) saba paTalika parathI thayo che. 1 badhA akSapaTalikone uparI mahakSipaTalika kahevAtA. te rAja dhAnI mAM raheto. rAjayane patravyavahAra tenI kacerI dvArA thato. rAjakIya khatapatro paNa tenI kacerImAM ja taiyAra thatA. dAnapatronA mutsaddA paNa te taiyAra karate, dAnapatronA lekhaka tarIke tenuM ja nAma AvatuM. 2 jItele mulaka rAjAne pAcho ApI tene mAMDalika banAve, tyAre tenA para dekharekha rAkhavA je adhikArIne nimavAmAM Ave, tene daMDanAyaka kahevAmAM Avato. hAlanA resIDenTa ke piliTikala ejanTa jevo te gaNAto. te uparAMta tene keTalIka lazkarI sattA paNa soMpavAmAM AvatI. 3 daMDanAyakenA uparIne mahAdaMDanAyaka kahevAmAM Avato. hAlana voisaronA pioliTikala sekreTarI jevA tenA adhikAro rahetA. 4 lekenAM khatapatro. nedhanAra adhikArIne mudrAdhikArI kahevAmAM AvatA. te rAjyanAM moTAM nagaromAM raheto. hAlanA nAMdhaNa kAmadAra-sabarajIsTrAra jevo te gaNAto. 5 badhA mudra dhikArIone te uparI gaNAto. te rAjadhAnImAM rahetA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsava rAjA mahArAjAo ane rAjakarmacArIonI pAchaLa rAjyanA AgevAna zreSThio beThA hatA. nagarazeThanI bAjumAM sArthavAha dhanezvara temanA putra kRtapuya sAthe beThA hatA. dhanasAra zreSThi temanA nAnA putra dhanyakumAra sAthe zAnitathI sabhAnI zobhA nihALI rahyA hatA. sarvanI sAthe beThelA jinadatta zeTha sauthI judA tarI AvatA hatA. temanI zrImaMtAI aDhaLaka gaNAtI hatI. apsarA jevI suMdara cAra cAra patnionA bhoktA zreSThi jinadatta suMdaratAmAM paNa ochI nahatA. indranA rUpanI spardhA karatA metAraja temanA pitAnI pAse beThA hatA. purUSa varmanI pAchaLa strIvRMda zobhI rahyo hato. ' sauthI AgaLa paDatI hAramAM vaccevaca mUkavAmAM AvelA suvarNamaya Asana para mahArANI celo beThAM hatAM. temanI bane bAjue anya rANIo beThI hatI. pAchaLanI hAramAM zreSTha patnio beThI hatI. sArthavAha dhanezvaranI patnI subhadrA, dhanada zeThanI zeThANuM rUpavatI sAthe bahu dhImethI vAto karI rahI hatI. zIlavatI ane bhadrA zeThANuM hAlanA nAMdhaNa sara kAmadAra-cIpha rajIsTrAra jevA tenA adhikArI rahetA. 6 rAjayanA khajAnAno te uparI gaNAto. hAlanA ekAunTanTa janarala jevA tenA adhikAra rahetA. 17 kharaca khAtAne te uparI hate. 8 rAjamahelanAM vastro ane alaMkArone vahivaTa karanAra ane tenI vyavasthA jALavI rAkhanAra adhikArI tarIke te gaNate. 8 rAjamahela sAcavatA rakSakAne ane rAjAnA aMgarakSakAne te uparI hato. rAjadhAnIno te polIsa adhikArI (kadavAla) paNa gaNAto. 10 dharmazALAo, annasatro, parabo vagerenI vyavasthA tenA hAthe thatI. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavantAzeThanuM saubhAgya mahArANI cekSaNA viSe carcA karavAmAM macchula khanI maryAM hatAM. mahArANI cemlalyuA viSe te ja nahi, paNa keTalAya mukha ane kazu paTa tallIna thaI gayAM hatAM. temanuM surakhIbharyuM. sau ja temane sheje mahArANI tarIke eLakhAvI ApatuM hatuM. temanA zira para mahArANI padame zAbhAvatA ratnajaDita mugaTa zeAbhI rahyo hatA. caMdrane jhAMkhu pADe tevuM tejasvI mukha ane kamaLane paNa zaramAve tevAM nayanAmAMthI jharatu' amRta jonAranA najarane zitaLatA ApatAM. hatAM. temanA hADamAMthI vAreDiye DAkiyAM karatuM sumadhura hAsya ane rUperI dhaMTaDI jevA mISTa svara zreAtAone DAlAvI mUkatAM hatAM. OM sAmA mANusa para prathama najare ja pratibhA pADatAM mahArANI cellAne pratApI caherA temanA AkhA dehane ane!khI rIte teja kiraNA ApI rahayA hatA. kamaLadaDa jevA suMvALA hAtha, gADha kezalApa ane khIlatI kaLA samA nAjuka payAdhara navayeovananA rasamAM taramALa banelI dehaletAnA bagIcAmAM zobhI rahayAM hatAM. tadana zubhra vastronA sahavAsamAM zAbhI rahelI amUlya ratnAnI banelI suMdara mALA temanA kaMThane daidIpyamAna banAvI rahI hatI. hAthamAM hIrAnAM kaSNA zAbhI rahyAM hatAM. kAnamAM mUlyavAna erIMga ane aMgulimAM aMguThI najare paDatAM hatAM. te sivAyanAM anya ala'kAra! temanAM vastrotI pAchaLa chUpAi gayelAM hAvAthI jonAranI najare paDatAM nahotAM. mahArAjA mimnisAranI baMne bAjue saheja pAchaLa UbhA rahIne e sevA mayUra pIchatA paMkhA DhALI rahyA hatA. mahArAjanI pAse, paNa saheja pAchaLanA bhAgamAM nAga sArathi pAtAnA praca'Da deha vaDe zAbI rahyo hatA. mahArANI celaNAnu haraNu karIne mahArAjA bhimnisAra nagaramAM peAtAnI navI rANI sAthe jyAre pravezyA, tyAre nagarajana te prasaMga saMpUrNa dhAmadhUmathI UjavI zakyA nahotA. te samayane > Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsava Aje eka mAsa pUrA thato hato. janma divasa ane te prasaMgane eka mAsa pUro thavAnI avadhiH e baMnene suyoga prApta thatAM mahArAjAe mahatsava ujavAvavA mAMDyo hato. AkhA dezamAM jAhera karavAmAM AvyuM hatuM ke "Aje keIe haLa joDavA nahi; muMgA prANIone satAvavAM nahi, kaSTa ApavuM nahi; hatyA karavI nahi, eka bIjAe eka bIjA para adhikAra calAvavo nahi. garIbone vastradAna, dravyadAna ane annadAna ApavA mATe rAjaya taraphathI bhaMDAra khullA mukavAmAM Avaze. dareke dareka dharmanAM devamaMdiramAM ghaMTArava thaze. baMdAjanene mukata karavAmAM Avaze." mahArAjAnI AjJAne pUrNa amala thaI zaka hato. rAjasabhA cIkAra bharAI hatI. prathama rAja natikA malikAnuM nRtya goThavavAmAM AvyuM hatuM. mahilakA eTale rUparUpanI bhaMDAra, vaizAlInI aMbapAlInA rUpanI spardhAmAM utare tevI tenA dehanI kumAza hatI. jema aMbapAlI deza natikA hatI, tema mahilA rAjanItika hatI. je mallikA vaizAlImAM heta, to tenA sauMdarya mATe-aMbapAlI mATe jema banatu tema-vIra vIra yuvake aMdaro aMdara zastra upADatA thayA hatA. paNa A to rAjagRhI nagarI hatI. magadha dezamAM hajI vaizAlI jevuM gaNataMtra racAyuM nahatuM. eTale eka strInA sauMdarya mATe aMdaro aMdara zastra UDI zake tema nahotAM. rAjasabhAnI vacce eka suMdara nRtyapITha racavAmAM AvI hatI. tenI vacce eka bhaMvarA jevo khADe rAkhavAmAM AvyuM hatuM. te khADApara majabUta DhAMkaNuM DhAMkavAmAM AvyuM hatuM. aMdarathI tenA mATe evI goThavaNa karavAmAM AvI hatI ke, jyAre aMdaranI vyakita dhAre tyAre te DhAMkaNuM khaseDI zake agara to aMdara laI zake athavA bahAra kADhI zake. rAjanatikA malikAnA sAjavALAo te pITha nIcenA bhAgamAM Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayavannAzeThanuM saubhAgya beThelA hatA. e kAi rAjasabhAnI najare paDatu' na hatuM. mahArAjA bhimnisAranI maryAdA sAcavIne sau aMdarA aMdara vArtAlApamAM guMthAyA hatA. eTalAmAM saunA para mRganA ni athaDAyA. dhvani-zravaNunI sAtheja vArtAlApa baMdha thai gayA. saunI najara nRtyapITha tarapha vaLI. nRtya-pITha para rAkhavAmAM AveluM DhaphikSu dhImethI khasIne bheAMyarAmAM jatu rahyu', gheADI vAramAM te DhAMkaNu pAlluM uparapotAnA mULa sthAne AvI paheAMcyuM. pazu AvelA DhAMkaNA para eka suMdara kamaLa hatuM. atizaya meTTu paNu aNukhIlyuM. dUrathI jonArane te kudaratI kamaLa lAgatuM hatuM. paNa vAstavika rIte te ArasanA pattharamAMthI banAveluM tuM. tenI pratyeka pAMkhaDI kLAmaya rIte banAvavAmAM AvI hatI. te kamaLa khIlelu` ane vadhukhIyu' paNu ane; tevI temAM racanA karavAmAM AvI hatI. 8 AkhI rAjasabhAnI dRSTi te kramaLa para hatI. beyAmAMthI AvatA sumadhura svara sAthe te kamaLanI nAjuka sug2Abhita pAMkhaDI dhIme dhIme khulavA lAgI. prekSakA kaLAkAranI praza'sA karavA lAgyA. pAMkhaDIo jyAre saMpUNu paNe khullI mai tyAre temAM eka suMdara nAjuka strI pAtAnA khate DhIMcaNA jamIna para-kamaLanI aMdara TekavIne peAtAnA ane hAtha joDI, jamIna para mAthu aDADIne namaskAra karatI' hoya, tevI sthitimAM saunI najare paDI. tenu' mastaka mahArAjA bimnisAra tarapha nameluM hatuM. bArIka zubhra vastromAM tenI sphaTika mI kAyA kamaLanA phUlasamI jaMkumAzabharI ze|bhI rahI hatI. jamaNA hAcamAM nAnA nAjuka kamaLanA phUlanI dAMDI zeAbhI rahI hatI. dhIme rahIne teNe peAtAnu mastaka ucu yu; tenA nayanA mahArAjAnA caraNA tarapha DhaLyAM. te pAchA tenA hAthamAM rahelA puSpa tarapha varlDa. mahArAjAe samasyAmAja te vaMdana jhIlyAM. ekaja vaMdanamAMthI temaNe aneka vanAnI bhAvanA jANI lIdhI. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsava 9 mahilakA jyAre peAtAnA saMkucita dyuhane vikasIta karIne UDI tyAre tenI baMne bAjue suMdara pAMkhA dekhAvA lAgI, catura prekSakAe tatkALa kalpanA karI lIdhI ke rAja natikAe Aje svaganI parIne svatraMga dhAraNu karyA che. parInA ane hAthe kamaLanAM kaNa hatAM. mAyAnA kALA jammara jevA vALanI laTAmAM kaLAmaya rIte kamaLanAM nAMnAM phUla gUMthI levAmAM avyA hatAM. karDamAM nAnA nAnA puSpAnI mALA paherI hatI. pagamAM seAnAnAM jhAMjharane badale tevAja raMganA phUlonA gUMthIne taiyAra kararAmAM AvelAM nAjuka jhAMjhara paheryAM hatAM. AkhA deha jANe kamaLamAMthI pariNamyA hAya tema zobhI rahyo hatA. natikA peAtAnA sthAnathI khasI. tenuM nRtya ArabhAyuM. sagItanA laya vilaya sAthe tenA hAtha paganI aMguli nRtyanA raMge raMgAvA lAgI oNMya yuvAnImAM pravezo cUkayu.. prekSAnAM hRdaya kevaLa nRtyanI dhelachAmAM DAlavA lAgyAM. mahArAjA bimnisAra potAnA aMtaracakSue vaDe mallikAne akhapAlAne sarakhAvavAmAM guMthAyA ane gAMdhava vivAhItA patnI aMtenAM nRtyonI tulanA karavA lAgyA. ekanA nRtyamAMthI vazInI kumAza jharatI hatI bIjInA nRtyamAMthI menakAnI kaLAnA janma thatA hate', ekanI DhaLAmAMthI AhlAda maLatA hatA bIjInI kaLAmAMthI ulhAsanI prAptI thatI hatI. nRtya ane natikA ! kaLA ane kaLAkAra ! nRtyane vakhANavuM ke natikAnI praza MsA karavI ? kaLAne vakhANavI ke kaLAkAranAM guNagAna gAvAM ? AMkha teA humezAM navInatAne ja jovAmAM AMnada mAnatI hAya che. kaLAye kaLAye bhamatA bhramaHne tulanA kairavI muzkela 24 paDe Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 kavanAzeThanuM saubhAgya che. upabhega karanAra tulanA karavAne azakta hoya che; tulanA karavAne lAyakato niRhi ja hoya che. tenA manamAM pakSApakSa hoto nathI. rAga ke deza paNa heto nathI. vizvAsa ke avizvAsa heto nathI. te te satyane ja pakSa le che, jema nyAyAdhikArI nyAya mAMgavA AvanArAone samadaSTIe joine nyAyano paNa le che tema. mahArAjA biMbisAra rUpaguNanA bhokatA hatA, lane lagna navA vararAjA kaLIye kaLIye bhamatA bamaranI temane upamA apAtI hatI, ane moTA bhAganA rAjA mahArAjAo tevAja hoya che. bhara yuvAnImAM pravezI cUkelA hatyamAM kavinI kalpanAo samAI javA lAgI. ravinA dvitIya deha samI apsarAnA pratyeka aMgepAgamAMthI sodaya kAvya jharavA lAgyA. zaMkhAkAra nayanemAM vidyutanuM teja camakavA lAgyu. parInuM rUpa dhAraNa karanAra natika svarganI satya parI samI bhAsavA lAgI. rAjaguhInA sthApaka rAjarAjezvara mahArAjA bibisAranI rAjasabhA svaga'nA indradevanI sabhA samI dIpI UThatI hatI. malakAnuM nRtya dhImuM paDavA lAgyuM. vAchAnA sura paNa dhImA paDavA lAgyA. nRtyamAMthI amRta pInAra prekSakAnI tRSA chIpAI na hovAM chatAM, natikA atyaMta parizramane aMte zramita banavA pAmI hatI. teNe chevaTane prayoga zarU karyo. tenI baMne pAMkhA pANInI peThe dhIme dhIme hAlavA lAgI. lokone lAgavA mAMDyuM ke hamaNu parI UDI jaze A sthAna khAlI paDaze. ane tenA hAvabhAva paNa tevA ja banavA lAgyA. jANe pite UDavA mATe tatpara thaI hoya-UDavAM paNa lAgI hoya; tema aMguThA para cAlavA lAgI. prekSakenAM hRdayamAM paNa uDayananu vAtAvaraNa jAmavA lAgyuM. parI potAne sthAne-kamaLamAM AvI pahoMcI baMne hAtha bhegA karI mahArAjA pratye dharyA haLave haLave te pitAnI kAyA salavA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsava 11 lAgI prathamanI peThe ja-jevI kamaLamAMthI prekSakAnI dRSTie paDI hatI tevI rIte teNe pitAnAM bane DhIcaNa jamIna upara TekavI mahArAjAne namaskAra karyA. mahArAjAe ane mahArANI cela devIe haLavA hAthe tALIyo pADIne te vadhAvI lIdhA. AkhI rAjasabhAe temanuM anukaraNa karyuM. kamaLanI kemaLa pAMkhaDIo bIDAI gaI. nartikAne teNe pitAnA peTamAM samAvI dIdhI. jevI rIte pahelAM te bhecarAmAMthI bahAra AvI hatI, tevI rIte ja pAchI pitAnA sthaLe cAlI gaI. tenA adraSya thavAnI sAthe ja vAtrone sumadhura avani paNa baMdha thaI gayo. nRtyanI samApti pachI baMdijanene mukata karavA mATe mahArAjAe ADA karI. te pachI mahAmaMtrI abhayakumAra rAjasabhAne uddezIne samayecita be zabdo kahevA lAgyA. " priya jane, Ajane utsava ujavavAmAM nagarajanoe ane temAM bhAga levA mATe AvanAra rAjA mahArAjAo, temanA pratinidhio ane anya magadha premI zreSThioe je prema mahArAjA pratye ane magadha pratye darzAvyo che, te mATe huM magadhapati taraphathI yegya. AbhAra mAnuM chuM. mahArAjA pratye mArI bevaDI pharaja hatI,-che. eka to te mArA mahArAja ane tethI vizeSa te mArA pUjya pitAzrI thAya. temanI icchAne mAna ApavAnI mArI pavitra pharaja che. temanI IcchA pramANe meM vaizAlipati ceTakarAjanI kanyAne magaghanI mahArANI, arthAta mArA mAtuzrI banAvavAmAM temane madada karI hatI. mahArAjA gayA hatA sukhAne lAvavA, paNa kudarate tene badale devI celAne prApta karAvyAM. rUpamAM to baMne eka bIjAne caDhe tevI che. ceTakarAze mahArAjAnI mAgaNanuM apamAna karavAthI ane ApaNuM mahArAjane temanI putrInuM haraNa karavAnI pharaja paDI hatI. devI celaNAnA. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 kayavanAzeThanuM saubhAgya ha2Na vakhate mahA pratApI nAtha sArathi ane temanAM patnI satI sulAsAnA batrIsa putro khapI gayA hatA. temanA zokamAM te samaye utsava barAbara UjavI zakAya nahote. satI sulasAe potAnA batrIse putro khapI javA chatAM utsava ujavavAne mahArAjane namra vinaMtI karI hatI. paNa mahArAjane paNa mAnavInuM kAmaLa haiyuM vareluM che. eka mAtAnA batrIsa putro ekI sAthe khapI javA chatAM * utsava ujavAya kharo? ane jenA nimitte te khapI gayA, tenAthI to te naja UjavI zakAya. mahArAjAe potAnI pharaja samajIne te -samaye utsava mAMDI vALyo hato. Ajane utsava te nimitte ja UjavAI rahyo che. devI celAne mahArANI pade sthApavAmAM AvyAM che. te pote jJAta putranAM anuyAyI che. temanI IcchAne mAna ApIne mahArAjA jAhera kare che ke, bane tyAM sudhI yuddhanA prasaMge upasthita na thAya ane hiMsAnuM pramANa dhaTe, tevI rAjyavyavasthA thavI joIe. mANasa mANasane premathI chata, zathI nahI; evA zikSaNa apAtAM thAya; te uparAMta mahArAjA jAhera kare che. ke ceTakarAjayane zatru nahI, paNa samAna mitra tarIke -lekhavA." vizeSamAM pitAnA traNa putrone mahArAja mATe bhega ApanAra prazaMsanIya nAga sArathine mahArAja taraphathI mahAsArathinuM mahArathinuM biruda ApavAmAM Ave che." " eTaluM bolIne abhayakumAre mahArAjAno jayaghoSa kayo, AkhI rAjasabhAme te jhIlI lIdhe Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 2 jI. bhAgyazALI mAtA mahArANI celA jyArathI rAjagRhImAM AvyAM tyArathI mahArAjA zimnisArane te pUchI rahyAM hatAM, "mahArAja, kreTalAya divasathI huM Apane pUchI rahI zru, chatAM Apa trIsa putrAnI bhAgyazALI mAtA viSe kAMija kahetAM nathI. jyAre jyAre huM pUchuM chuM. tyAre tyAre Apa kahe! che! ke. 'samaya AvatAM kahIza.' have Aje samaya AvI pahecyA che. Ape tenA patine mahArathinuM birUda appu'. mArA lagnanA ane ApanA janma divasanA utsava ujavAyeA. AvA samaya karatAM bIjo kayA samaya yeAgya kahevAya ? '' rAtanA samaye rAjagRhInA suvaNu mahAlayanA sAtamA mALanI agAzImAM AnaMda gASTi karI rahelAM rAjA rANI para sALe kaLAe khIlelA AnaMdIcaMdra peAtAnuM amI varasAvI rahyo hatA. utsava pUreza thai gayA hatA. deza paradezathI AvelA atithie peAtapeAtAne sthAne jai rahyA hatA. mahArAjA bismisAranI prakhara kItimAM AvA javalaMta utsavathI dhaNA vadhArA thavA pAmyuMA hatA. L jyAre bimnisAra cetraNAnuM haraNa karIne rAjagRhImAM pravezyA tyAre temane samAcAra maLyA ke, satI sulasAnA batrIse putro mahArAjAnuM rakSaNa karatAM haNAyA che, tyAre mahArAjAnAM nayanemAMthI efAda e azrubindu TapakI paDayAM hatAM. te samaye celaNAe prazna karyAM hatA ke, mahArAja! rakSakAnA mRtyu mATe zeka karatA ane azrubindu sAratA meM Apane joyA.' Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 yavannAzeThanuM saubhAgya celaNanI vAta tadana sAcI hatI. rAjA mahArAjAe potAnA rakSakonA mRtyu badala azru sAratA bese, to temane pAra paNa na Ave. rakSaka ane sainikonI saMkhyA lAkhomAM vaheMcAyelI hoya che. lAkhomAMthI roja keTalAye maratA hoya che. je temanI pAchaLa zeka pradarzita karavAmAM Ave, to rAja calAvavAnuM ke nyAya ApavAno samaya paNa na maLe. paNa je batrIza yuvaka maraNa pAmyA hatA, te to judA ja hatA. te devoe dIdhelA hatA. pitAnA pitAnA samayathI sArathi tarIke kAma karatA mahA baliSTa nAma sArathinA hatA. celaNanA haraNa vakhate je te batrIsa rakSako na hota to mahArAjAne potAnA kAyamI yaza maLavo muzkela hato. celAnA zabdo sAMbhaLIne mahArAjAe te samaye kahyuM hatuM ke, " devI, samaya AvatAM te batrIsa putronI bhAgyazALI mAtAne vRtAnta huM tamane jaNAvIza." . e pachI be cAra vakhata celaNAe mahArAjAne te viSe pUcheluM, paNa mahArAjA to eka ja javAba ApatA ke, "samaya AvatAM tamane jarUra kahIza." utsava patI gayA pachI pharIthI Aje mahArANI celAe te viSe mahArAjAne prazna karyo. | devI, Ajane samaya tamane te hakIkata kahevAne yogya che." biMbisAra bolyA. temanA zabdo sAMbhaLIne mahArANInA caherA para AnaMdanI utsukatAbharI chAyA pharI vaLI. mahArAjA batrIsa putronI bhAgyazALI mAtAne vRtAta kahevA lAgyA. "mArA pUjaya pitAzrInA samayathI nAga sArathi rAjyanI sevA karI rahyA che. pitAzrInA mRtyu pachI mArA paNa sArathi tarIke teja che. huM temane vaDila tarIke mAnuM chuM. temane namana karavAmAM huM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyazALI mAtA 15 gaurava lauM chuM. khAsa mahattvanA samaye ja huM temane mArA ratha soMpuM kSu'. AvazyakatA vinA huM' temane zrama ApatA nathI. temane ane teTalA ArAma ApavAnI mArI icchA hoya che. te have vRddha thayA che. jyAre huM pahela vahelA vaizAlimAM gayA tyAre mArA ratha ane mArU jIna temanA ja hAthamAM hatuM. jyAM sudhI te mArA sArathinuM krAma karatA hoya tyAM sudhI jagatanI kApaNu zakti evI nathI ke je mane harAvI zake ! e mahAsAthi nAgane eka suMdara patnI che. jotAM praNAma karavAnuM mana thai jAya, evI e satInuM zubha nAma che sulasA. tene pavitra caherA jo savAramAM jovAmAM Ave, tA AkhA divasa saphaLa thai jAya. tenI eka kRpA dRSTi thAya ane AkhA jIvananuM sArthaka thai jAya. tenAM somya netrAmAMthI haMmezAM amI ja varasatuM hoya che. tenuM sadAya hasatu' mukha pratyeka zabda kamaLa phUlaveratu hoya tema lAge che. tenA hRdayamAM kaMdha, mAna, mAyA, ke lAlamAMnA eDDaya duzmana vasatA nathI. satya mATe prANa pAtharatI ane ahiMsAne mATe jIvana apavAne sadAye tatpara rahetI sulasAmAM satItvanI pavitra suvAsa khUNekhUNAmAM prasarI gai che. jaina dharmamAM tanmaya rahetI e satInI parIkSA karavAnuM eka samaye devene mana thaI AvyuM. sulasA eka samaye rasoi taiyAra karIne peAtAnA patinI rAha jotI beThI hatI. te patinA pahelAM kAda divasa jamatI nahI. temA e niyama keTalAMye varasAthI cAlyeA AvatA hatA. acAnaka eka jaina munine potAnA gharamAM pravezatA teNe joyA. tarataja peAtAnA sthAnethI UDIne sAme thaI. vaMdana karatAM te uddezIne kheAlIH " deva ! rasAi taiyAra che." sulasA huMmezAM munine 'deva 'agara ' prabhu ' kahIne sakhelatI. . Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wvanAzeThanuM saubhAgya AvatA muni satInA zabdo sAMbhaLIne thaMbhI gayA. sulasA pharIthI bolI "prabhu! rasoI taiyAra che" muni to abola ja UbhA rahyA. satIne Azcarya thayuM. thoDIvAra vicAra karIne muni belyA " mAre AhArane khapa nathI" tyAre? Azcarya saha satIe prazna karyo. "mAre eka vastu joIe che. tamArA sivAya bIje kyAMya maLe tema nathI." "Apane zuM joIe che? mAre lakSa pAka tela joIe che. mArI sAthe bIjA keTalAka munirAje che. sarva bimAra che. keTaleka sthaLe tapAsa karatAM mane jANavA maLyuM ke, tamArA sivAya te koIne tyAM nathI. salamAne tyAM traNa ghaDA bharIne lakSapAka tela hatuM. tenA patie mahA muzIbate te prApta karIne sAcavI rAkhyuM hatuM. * mArAM evAM ahobhAgya kayathI ke Apa jevA munirAja nA khapamAM te Ave ! surasA bolI. tene lakSapAka telanI kiMmata vahorAvAnAM kArya karatAM ochI lAgI. "mArI pAse te che. aMdarathI lAvIne ApuM chuM. satI aMdara gaI. thoDI ja vAramAM eka ghaDo laIne tene pAchI AvatI munirAje joI. jevI te aMdaranA khaMDamAMthI bahAra paga mUkavA jAya che ke tarata ja tenA pagane Thokara vAgI. acAnaka dehanuM samatolapaNuM gumAvatA tenA hAthamAMthI telano ghaDo paDI gayo. ghaDo paDI javA chatAM tenA caherA paranI rekhAomAM bIlakula pheraphAra thayo nahi. munirAja Azcarya pAmyA. pharIthI satI bIje ghaDo lAvavA mATe aMdaranA khaMDamAM gaI bIjo laine te jevI te khaMDa bahAra AvI, teja teno paga pahelA kuTelA ghaDAmAMthI DhaLelA telamAM paDa, telamAM paDavAthI paga lapasyA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyazALI mAtA 17 bIjo dhaDA paNu aNudhAryAM jamIna para paDA ane phUTI thayeA. tela jamIna para DhaLI gayuM. munie peAtAnI dRSTI satInA caherA para sthira karI. caherA joIne temane Azcaya thayu. sulasA pAchI aMdaranA khaMDamAM gai. pharIthI kAi paNa jAtanA vicAra vinA trIjo dhaDA laine pAchI pharI. munie tene nikhAlasa dile AvatI joi. te muninI pAse AvI pahoMcI. jevI munine tela vaheArAvavA jAya che ke tarataja vaDA hAthamAMthI paDI gayA. tenA hAthamAMnI zakita acAnaka haNAi gai. trIjo vaDe phUTI javAthI tenA AtmAne duHkha thayu, tela DhaLyAnuM nahi. pazu AzAe AvelA munirAjane tela vaheArAvI zakAyuM nahi tenuM. chatAM temAMnuM krAi cinha tenA caherA para dekhAyu' nahi. munirAje te joyuM. temaNe peAtAnuM rUpa prakaTa karatAM kahyuM, bahena, dhanya che tArA jevI sayamI satI strote. tArA sayamanu pArakhuM karavAnI je dhRSTatA meM karI che, te mATe huM tArI kSamA yAcuM chuM." 66 AvanAra munirAje peAtAnA dehane devanA rUpamAM pheravI nAMkhyA. jyAre te munirAjanA veSamAM satInA gharamAM pravezyA hatA ane sulasAe temane kahyuM hatuM ke, "deva, rasAi taiyAra che." tyAre temane acakAvAnuM kAraNa paNa te ja hatu. temane te vakhate lAgyu` hatu` ke, 4 kadAca satI peAtAnA satItvanA prabhAve peAtAne ALakhI gaI haze !' munirAjane devanA rUpamAM joine satIe temane praNAma karyAM. prabhu ! ApanI mAgaNIne hu` saMteASI zakI nahi, te mATe mAre ApanI kSamA yAcavI joie." satI kheAlI. rC/ "6 bahena, tArA traNe bharelA dhaDA jevI sthitimAM hatA, tevI ja sthitimAM aMdaranA khaMDamAM paDayA che. tArA satInI parIkSA karIne meM tane je tasdI ApI che, tenA badalAmAM tAre je joke Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 kAvanAzeThanuM saubhAgya te mAgI le, deve satI para prasanna thatAM kahyuM. prabhu ! mAre zAnI jarUra che, te Apa kayAM jANI zakatA nathI? mane to saMsArane moha nathI, paNa mArA patine te viSe atyaMta duHkha thatuM hoya che. satIe kahyuM. sulAsA zuM kahevA mAge che, te deva samajI gayA. satIne ekeya saMtAna na hatuM, te kAraNe tenA pati nAmanuM mana sadAye udAsa rahetuM hatuM. "bahena, A batrIsa goLIo che. dareka varase eka eka khAje. dareka goLIe tane eka eka putra janmaze." satIe te goLIo laIne devane namana karyuM. deva adaSya thayA. sulasAe vicAryuM ke, " dareka varase eka eka goLI khAIne batrIsa suvAvaDanI vedanA sahana karavI, ane prabhubhaktimAM gALavAmAM Avato badhe ja samaye temAM gALavA, tenA karatAM batrIse goLIe ekI sAthe khAI laIne eka ja batrIsa lakSaNo putra prApta karavo zo che ?' ane te pramANe teNe batrIse goLIo ekI sAthe khAI lIdhI. thoDA dIvasa sudhI te tene tethI kaMi nukazAna thavAnuM jANyuM nahi. paNa jyAre acAnaka tene vedanA thavA lAgI, tyAre pote karelI bhUlanuM tene bhAna thayuM. garbhAzayamAM atyaMta pIDA thavA lAgI. nAga sArathie sArA vaidyone bolAvIne upacAra karAvyA paNa kaMI pharaka lAgyo nahi. aMte teNe ApaNA rAjavaidyane bolAvyA. paNa vaivavA zuM kare! temaNe kahyuM ke "AmAM mAro upacAra kAma Ape tema nathI." dIvase dIvase tene vadhu pIDA thavA lAgI. aMte kaMTALIne, atizaya vedanA sahana na thavAthI teNe devanuM smaraNa karyuM. deva padhAryA. temaNe satIne teNe karelI bhUla samajAvI. satIe potAnI bhUla kabUla karI ane tema karavAno pitAne Azaya paNa karI saMbhaLA. deva bolyA, Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyazALI mAtA bahena, eka upAya che." ja zo?" satIe pUchayuM. "batrIse putra sAthe janme ane sAthe mare" "mane vadhi nathI. satIe saMteSa mAnatAM kahyuM. deva AziSa ApIne cAlyA gayA. pUrA dIvase sulaNAe rU5 rUpanA aMbara jevA batrIsa putrIne janma Apyo. nAge temane mahAyoddhA banAvI. sArathipaNuM paNa suMdara rIte zIkhavyuM. eka dIvase nAge mane kahyuM ke, "mahArAja, A batrIse putra. tamArA caraNe dharuM chuM. jyAre jarUra paDe tyAre temane upayoga karaje." devi! batrIse putro apaNuM rakSaNArthe ceTakarAjane sAmane karavAmAM khapI gayA. ekI sAthe janmelA batrIse putro ekI sAthe maraNa pAmyA. eka putra paNa marI jatAM tenI mAtAthI te duHkha sahana thatuM nathI, jayAre A to ekI sAthe batrIsa putro marI gayAM. mAtAnA nAmanI jaya pikAravA mATe eka paNa putranI hasto na rahI. chatAM te dukhane visarIne utsava UjavavA mATe teNe ApaNane namra vinaMtI karI. koI paNa mAtAmAM ATalI sahanazIlatA hoya kharI? mahArANI ! evI mAtAnA putranA mRtyuthI AghAta na lAge? jenA mATe te khapI gayA, tene kaMIja na thAya? Aje te sarva prakAre sukhI hovA chatAM, tene mAtA kahIne bolAvanAra eka paNa saMtAna nathI. deve batrIsa putre AvI ane laI lIdhA. huM to roja savAre UThIne evI bhAgyazALI mAtAnuM smaraNa karuM chuM. - paramAtmA tene sadAye sukhI rAkhe !" mahArAjAnI AMkhanA khUNA bhInA thayA. temaNe potAnuM vastRtva pUruM karyuM. mahArANunuM haiyuM paNa hacamacI UThayuM. AvI mAtAnuM duHkha joine hadaya na kare temaNe pitAnA baMne hAtha jeDIne mastaka namAvatAM kahayuM; mArA kaTi vaMdana che e bhAgyazALI mAtAne!" Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 3 nuM mane meha rahyo nathI "mAtAcha, mane have A saMsAramAM moha rahyo nathI. zA mATe tamo khoTo Agraha kare che? paNa evo te tane zA kAraNathI A saMsAra asAra lAgyo che, bahena? - mane parama divasathI rAta ane divasa emaja thayA kare che ke A saMsAramAM zuM che ! janma maraNanA pherAne vadhu ne vadhu majabUta karavA sivAya ApaNAthI zuM banI zake che ? asatya bolavuM, lekone ADA mArge doravA, svArtha khAtara lekAnA hArdika nisAsA levA, vizvAsaghAta bharyA vicAro karavA, nirdoSa mAtA pitA ane patnionI zrApa levA ane vilAsI jIvana jIvyA karavuM; ema ApaNe ApaNA jIvananuM-mAnava jIvananuM kayuM sArthaka karIe chIe? kevaLa jIvana jIvavA mATe ja jIvI rahyA chIe ne? ApaNAthI kAnuM bhaluM karI zakAya che? ApaNe kAne uddhAra karI zakIe chIe? kAnA jIvanamAM ApaNe amI sIMcI zakIe chIe mAtAjI, tamane yAda che, ke tame tamArA AkhA jIvanamAM keInuM bhaluM karyuM hoya? kevaLa lakSmInA mehamAM aMdha banIne nirdoSa yuvAnone, purUSone vilAsI gartAmAM kheMcI lAvavA sivAya ApaNe bIjuM zuM karIe chIe? mane have AmAMnuM kaIja gamatuM nathI, kapakSa tyAgIne AkaDAne Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane meha rahyo nathI bhAtha bhIDavAnI have icchA nathI. huM to mArA jIvananuM sArthaka karavA mAguM chuM. A lakSmI, A sAhebI, A vilAsa bhale mArI nAnI bahena bhogave ! mAre AmAMnuM have kaMI ja na khape. AjathI meM A badhuM bhAgyuM che. sAdAM vastro, sAduM bhejana, saMyamI bhASA ane samabhAva; eja mArA jIvananA sAthI banyA che." paNa mane kAraNa te kahIza ne maDI ! kAraNa to huM paNa samajI zakatI nathI, mAtAjI. eka suMdara bhuvananA suzobhita khaMDamAM traNa vyakita beThI hatI. temAMnI eka hatI mahilakA, bIjI hatI tenI nAnI bahena anaMgasenA ane trIjI hatI tenI mAtA. rAjagRhImAM ujavAyelA utsava vakhate rAjasabhAmAM nRtya karI AvyA pachI mahilakAnA vicAromAM ekAeka palaTo AvI gayo hato. nRtya samaye teNe AkhA sabhAgRhamAM najara pheravI joi hatI. lagabhaga piNA bhAganAM nayanamAM teNe vilAsI to ane kAmAgninI jaLatI javALA nirakhI hatI. prekSake kaLAnA bahAnA nIce nartakInA dehanuM ja avalokana karI rahyA hatA. temanA caherA parathI ema lAgatuM hatuM ke, hamaNAM hiMsa pazunI peThe nirdoSa haraNa samI nartakIne pholI khAze. bAyakALathI makSikAe kumArikA rahevAno nizcaya karyo hate. potAnA dhaMdhAthe te nRtya karatI, kavacita kavacita nayanomAM mastI lAvatI. koI kAI vakhate mIThA zabdono uccAra karatI. chatAM paNa teNe Aja sudhImAM kAIne potAno deha saMyo nahoto. koinI vAsanAne saMtoSI nahotI. keInA kAmane uttejana ApyuM nahotuM. keTalAya samayathI tene navA navA taraMgo udabhavatA, navA navA vicAramAM te paribhramaNa karatI. havAI kilA caNavAmAM tene AnaMda Avate. zAthI? kene khabara ! paNa nRtya pachI tarataja tenA vicAromAM Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayavanAnuM saubhAga palaTo AvI gayo. tenA jIvanamAM navInatA pravezI, tenA taraMgane te amalamAM mUkavA lAgI. paribhramaNamAMthI thAyI thavA lAgI. tene ekadama saMsAra pratye tiraskAra AvI gayo. kAmAtura nayanA bhoga banavA karatAM sAdu jIvana jIvavuM tene yogya lAgyuM. vilAsI jIvana vitAvavA mATe aziSTa samAja pAse nRtya karIne dhana pedA karavuM, enA karatAM vilAsane tilAMjali ApIne keAI zAMta jagAe jaIne AtmAnA kalyANa mATe prabhu pAse nRtya karavAnI tene bhAvanA thaI AvI. be divasa sudhI saMpUrNa vicAra karyA pachI teNe tenI mAtAne pitAnA vicAro kahI saMbhaLAvyA. te jANatI hatI ke, potAnA nRtya para ja AkhA bhuvanane vilAsa nabhato hato, eTale mAtA jaladI rajA nahi ja Ape. che tenI mAtAne suMdara deha dehavikrayamAM ja cuMthAI gayA hatA. mAtAne phakta be putrIo hatI. eka mahilA ane bIjI anaMgasenA. bhalikAne teNe nRtyakaLAmAM taiyAra karI. sArA sArA ustAdo rokIne tene anya kaLAomAM paripakava karI. ane putrIone potAnA dhaMdhAmathiI para rAkhavAne teNe nizcaya karyo hato. anaMgasenA mahilakAthI ATheka varasa nAnI hatI. dhIme dhIme malikAnA jalasA goThavAvA lAgyA. malikAne deha atyaMta suMdara hato. tena nayanamAMthI mada jharato hato. aMgeaMgamAMthI thovana jharatuM hatuM. zabda zabda phUla verAtAM hatAM. pagale pagale nRtya jharatuM hatuM, - jalasAomAM tene khyAti maLatI gaI. nagaramAM thatA jalasAe mAM tene AmaMtraNa maLavA lAgyuM. tenuM mUlya aMkAvA lAgyuM. nayaneza nacAvIne te zrImaMtone khAlI karavA lAgI. teNe rahevAnuM makAna badalyuM. te makAna kharIdIne potAnI mAlikInuM banAvyuM. temAM jarUrI khaMDa banAvarAvyA. vividha raMga purAvyA. kaLAmaya bArIo mukAvI. nAnA nAnA gokha karAvyA. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane meha rahyo nathI 23 pite sarva kaLAmAM pAraMgata banyA pachI nAnI bahenane taiyAra karavA lAgI. anaMgasenA paNa rUpamAM Utare tevI nahotI. tenI namaNI kAyA tarata vaLAMka letI thaI gaI. tenI magaja zakita sArI hovAthI thoDA ja samayamAM te taiyAra thaI gaI. | sarva kaLAmAM taiyAra thayelI mallikA aneka sthaLe nRtyo mATe javA lAgI. nayano vaDe nacAvIne zrImaMtane mUrkha banAvavA lAgI, ane tema karI temanI lakSmI paDAvI levA lAgI. ane eTaluM karavA chatAM, teNe hazudhI kAIne pitAne deha aryo nahoto. tenA caraNamAM dhananA DhaganA Dhaga AvI paDavA lAgyA hatA. hIrA mANekanI choLo UDavA lAgI hatI. vagara dehavikraye te keTayAdhipati banI gaI hatI. putrInI Avaka joIne mAtA harSaghelI banI gaI hatI, mAtAnI savahIna kAyA joIne mahilAne deha sukha pratye tiraskAra AvyA hatA. lagna na karavAne agara ekane paNa potAne deha na apavAne teNe dRDha nirNaya karyo. tene te nirNaya kAyama rahyo hato. dhIme dhIme tene saMsAra parathI moha ocho thate cAlyA. acAnaka utsava vakhate prekSakenI kAmAtura AMkhe joIne teNe saMsAra tyAgavAne nizcaya karyo. samaya joIne teNe potAnI mAtA AgaLa vAta kADhI. mAtA tene tema na karavAnuM samajAvI rahI hatI. "ATalI nAnI vaye tane AvI ghelachA thI lAgI che, bahena ! " mAtA belI. mAtAhave huM kayAM nAnI chuM ! mAruM paNa vaya thayuM che. bahenane meM taiyAra karI che. anaMgasenA mArAthI Utare tema nathI. tamane mArI khoTa nahi sAlavA de." mahilakA bolI. moTI bahena, tane AvI gAMDI gaDI vAto karavI kema game che ?" anaMgasenAe kahayuM. "bahena, have mAre baje tAre upADI levuM joIe ne! Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 yavanAzeThanuM saubhAgya tuM have taiyAra thaI gaI che. lokone have tArI kaLAne paNa lAbha maLavo joIe. ekaja vyaktinA jalasA joI joIne tene paNa kaMTALo AvI jAya. prekSake to bhramara jevA kahevAya. temane hamezAM navinatA ja joIe." mahilakA anaMgasenAne samajAvavA lAgI. mahilAnA vicAre jANIne tenI mAtA to karI ja gaI hatI. mahilAne javA devAne te bilakula taiyAra nahotI. malikAnI mahenatathI ATalI badhI saMpatti prApta thaI hatI. tene putrI karatAM saMpatti vahAlI hatI. paNa moTI bahena.............." acAnaka anaMgasenAnI najara praveza dvAra tarapha jatAM te AgaLa besatI aTakI gaI. eka suMdara yuvAna praveza dvAramAM AvIne Ubho hato. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 4 thuM kRtapuNya rAjagRhImAM ujavAyelA utsavane dIvase rAjasabhAgRhamAM jyAre malikAnuM nRtya cAlI rahyuM hatuM, tyAre tenA deha para aneka AMkhe karI hatI. keTalIka akhi nRtya nirakhavAmAM parovAI hatI, keTalIka strI saudarya pakhavAmAM rokAI hatI, keTalIka vAsanA maya banI hatI, ne keTalIka vilAsamaya banI hatI. temAMnI phakta beja akhei tenA mAlikane kahI rahI hatI ke, huM to tene premathI nirakhI rahI chuM, paNa mAlikanuM mana to cakera hatuM. te tarata samajI zakyuM hatuM ke, te je kare che te satya nathI. te ane mAlika hate eka kuTaDo yuvAna. zaira raMgane ane bharelA badanane. nahi UMce ke nahi nIce. bahu jaDe nahI, temaja bahu pAtaLe gaNu nahI. * tenuM nAma hatuM kRtapuNa. lagna thaye phakta AThaja mAsa thayA hatA. phakta pAMca mAsa patnInA sahavAsamAM gALyA hatA. dhanezvara zeThane te lADakavAyA putra hato. tenI mAtA subhadrAne te ekane eka sukumAra putra hato satI samI pavitra dhanyAne te pati hato. dhanezvarazeThane vepAra sAdhAraNa rIte sAro hato. temane bIjuM kaI saMtAna na hovAthI, ane thavAne saMbhava na hovAthI, temane saghaLo AdhAra kRtapuNya para hato. kRtipuNe ceDAja samaya pahelAM pitAne abhyAsa choDavo hate. hajI te pitAnA vepAramAM bhAga letA thaye Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 yavanAroDhanuM saubhAgya nahAtA. sArA kuTuMbanI kanyA sAthe tenuM lagna karI ApavAmAM tenA pitAe ghaNI mahenata uThAvI hatI. bhaNelI, cAlAka ane susa'skArI putravadhU meLavavA mATe subhadrA zeThANI abhimAna letAM hatAM. ane putravadhUmAM kahevApaNuM paNa kaiM nahatuM. tenA suDALa deha, tenAM namaNAM nayanA, kALA bhammara ceATalA, dADamanI kaLI jevI ta pati, mRdutAbharI vANI, kAmaLa aMgepAma ane nAnakaDuM nAka tenA satItvane khyAla ApatAM hatAM. sAsare AvyA pachI te sAsu sAsarAne mAtA pitA samAna mAnavA lAgI hatI. patine deva mAnIne tenI AjJAmAM rahetI hatI. savAre ane sAMje patinuM zubha icchAmAM keTalAka samaya pasAra karatI hatI. satI sItA ane sAvitrInA jIvana pratye tene aDaga hatI. jyAre jyAre tene samatha maLatA, tyAre tyAre te ane strIonAM jIvanamAM, dhyeyamAM, te jyAM mana parAvatI. kRtapuNya dhanyAne atyaMta mIThI najarathI jotA hatA, ghaNI vakhata te tenI patnIne kahetA ke " tu sItA ane huM rAma, ' " jema zrIrAmane ekaja sItAjI tema kRtapuNyane ekaja dhanyA." ane dhanyA evA patinI patnI manavA mATe peAtAne bhAgyazALI mAnatI. 66 kRtapuNya ghaNI vakhata tenA mitrane kahetA ke zrI rAmane bhale jagata bhagavAna tarake mAne, paNa hu* tA nahi mAnuM. jene sau sItA jevI mahAdevI para paNu vizvAsa na AvyA, tene bhagavAna kahevAya? tene kema pUjAya! peAtAnI patnImAM jene vizvAsa na DrAya tene AkhA jagata para vizvAsa na hoya ane jene AkhA jagata para vizvAsa na hoya tene potAnI jAta para pazu vizvAsa na hoya. eTale avizvAsu mANasane jagatamAM jIvavAnA krAija adhikAra na hAya. ane jo te satya hoya teA, jene jagatamAM jIvavAnA adhikAra nathI, tene jagata pAsethI sevA bhakti ke pUjana svIkAravAne DhAMka adhikAraja nathI. mATe huM' ! zrIrAmane nahi ja namuM. hA, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtapuN temane eka mahAna guNa jagatane Adarza rUpa che. huM temanA te guNune vaMdu chuM. te guNa eTale temanu eka patniAtapaNuM. temane te guNa me' mArA jIvanamAM utAryo che te marAMta sudhI huM tene vaLagI rahIza. vaLI te vAtane badalI navI vAta raju karatAM kahetA, mitrA jIvana te kSaNa bhaMgura che, AtmA bhale amara hAya, pazu dehatA nAza thatAM AtmA alaga paDI jaze. ApaNe badhA maLIne kai navuja kAya' ArabIe, jagatane phreMika navInatA karI batAvIe. AApaNuM kAya joine bhale devatAe paNa ApaNA para puSpanI dRSTI kare. apsarAe petAnA hAthamAM tAjA' puSpAnI suMdara mALA laine bhale ApaNA svAgatanI rAha jevAnA lAbha le. mArI pRcchA che ke, jaMgatamAMnI sattAnAM aneAne chinna bhinna karI nAMkhIe. jayAM jayAM yuddho thatAM hoya, tyAM tyAM jaine te aTakAvIe. jyAM jyAM yajJamAM pazumene bila tarike DAmavAmAM AvatAM hoya tyAM tyAM temanuM rakSaNa karavAne aMDa jagAvIe. mAsa pazu prANI che, ane pazu paNa prANI che. temAM AtmA che, temAM prANa che. anyane prANa haNavAnI kAineja sattA nathI. svata trapaNe viharavAne adhikAra savate che. phreMcana ane kAminI, sattA ane jamIna mATenA yudhdhA aTakAvavAM joie. jagatanA khUNe khUNAmAM saMskAra veravA joie. jJAnanA pracAra karavA joie. adilA ne jhaDe pharakAvavA joie. satyanA nAda jagAvavA joie. ahiMsA jevA koi dharma nathI ane satya jevu kAi vrata nathI, e bhAvanA ghera ghera pragaTavI joIe. jyAM na pramatI hoya, tyAM ApaNe pragaTAvavI joie. mAnava mAnava pratye ekatAnI sAMkaLe joDAya, evI jhubeza upADavI joie. zastrathI nahiM paNu premathI eka bIjAne jItavAnI preraNA leAkAne ApavI joie. jo ApaNe eTaluM karavAnI hiMmata karIzuM, ane temAM 1 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 yavantAzeThanuM saubhAgya rakSakAnI yazasvI thaIzuM, aaa jagatane zastronI jarUra nahi rahe. AvazyakattA nahiM bhAse, sainikAnI bharatI karavI nahi paDe. ane jo eTalu` banaze, teA IMdranuM caMdrAsana DAlI jagata amarApurI banI jathe. devAne ahIMnu sukha mahAlavA para avatAra levA paDaze. apsarAe pati meLavavA mATe para UtarI Avaze. UThaze. pRthvI pRthvI jyAre jyAre bhagavAna neminAtha mane yAda Ave che, tyAre tyAre pazumenA peAkAra mArA kAnamAM gUMje che, A yajJa ne A zikAra. A sahAra ane A bhakSa. pazune zikAra karIne tene bakSa karavAnA adhikAra mANasane kAre ApyA che ? vagara adhikAre bIjAne hajuvAnI sattA kAineja na hAya, na ja hovI joie. tevI sattA Ape!Apa lai besanArI sattAnuM khaMDana karavu' joie. ekne khIjA para hukama bajAvavAne adhikAra pazu zA mATe hAvA joie ?` paramAtmAnI najare jo sava' sarakhAM che, teA eka bIjA para hukama kevI rIte bajAvI zakAya ? anya pAsethI sevA kema laI zakAya ? kharekhara, anAya banI gayelA jagatane AyatvanA pATha zIkhavavA joie. ane lagne lagna navA vararAjA kSamA Apo A mahArAjA ekAda suMdara strI joi ke, tarataja tene rANI banAvavAnA prayatna zarU karavAnAja. rANIvAsa eTale rANIenA sagraha karavAnI eka jAtanI vakhAra. mane kAi krAi vakhate vicAra Ave che ke, ApaNA mahArAjAne peAtAnI badhI rANIonuM nAma yAda haze kharAM? peAtAne keTalI rANIe che, eTaluM' paNa e jANatAM haze ke purUSane AvA adhikAra thayA deve ApyA haze! jyAre strI ekaja patimAM satASa mAne, tyAre patine eka pachI eka navI pattI meLavavAnI lAlasA jAge ! kharekhara, mAnavajAtinI vicitratAne paNu hrada haze kharI ? Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 AvuM Avu te ghaNuMye khelatA. jyAre te tyAre jeTaluM khelAya teTalu` mAlI letA. tenA mitro OM te AvezavAhI yuvaka che tenA Aveza rokI zakAya kAraNe kAi tene khelatA aTakAvatuM nahiM jyAre te tyAreja peAtAnu bhASaNu pUrU karatA. chatAM te pote kahetA ke " mArA jevA ceDA melA mAsa maLavA muzkela che. khelavA lAgatA jANatA hatA tema nathI, e pAte thAkatA kRtapuNya peAtAnA doSa na jonArA mANasA jagatamAM keTalA haze ! ane tenA mitronI mAnyatA pazu kharI hatI. kRtaputra kharekharaja AvezavAhI yuvaka hatA. vAta vAtamAM te AvezavAhI anI jatA. jevA te AvezavAhI hatA, teveAja AnadI svabhAvatA ane mazkarA paNa hatA. tenA mazkarApaNAmAM 'mezAM nirdoSatAja jharyA karatI. tenA mazkarA svabhAvathI kAi krAi vakhata tenA gurUjI tenA para kaDaka zabdonI jhaDI varasAvatA, jyAre keTalIka vakhata tenI pITha thAbaDatA ane kahetA ke " zAkhA, te teA bhAre karI.' tenA mitro te tenI mulAkAta vina adhirA khanI jatA. keTalIka vakhate mulAkAtanI tRSNA paNu kremaya bane che. tenA mitrone tenI mulAkAtane naze! caDhayA hatA. nazAvALI vastu levAne samaya thatAM jo te levAmAM na Ave te jema mANasane adhirAi utpanna cAya che, tema mulAkAtane nazeA pazu adhirAi utpanna karAve che. bhagavAna neminAthane te anuyAyI hatA. bhagavAna RSabhadevanu jIvana le+-Ane sabhaLAvavA mATe te utsuka rahetA. bhagavAna pArzvanAthanA jIvananA keTalAka prasaMgenuM te tenA mitro pAse suMdara rIte vadhyuMna. karate.. vadhu na karavAnI tenI zaili paNa AkarSIka hatI. sAMbhaLanArAe tenA para mugdha thaI jatA. keTalIka vakhata te te mahArAjA zimnisAranI pazu TIkAe karyo karate. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavanAroThanuM saubhAgya " rAjAe eTale narkanA adhikArIe. mane ke kamane temanA hAthe, temanA anumAdanathI hisA aa thAyaja ane jyAM hiMsA hAya, tyAM svama' sAve kharUM'? mahArAjA tA rahyA audhdha dharmanA anuyAyI paNa temane dhama keve!! temanI rANIvAsa rUpI vakhAramAM keTalAya dharmAM pravatanA haze! jema anAjanI vakhAramAM aneka prakAranA anAjanA saMgraha karavAmAM AvatA hAya che, tema rANIvAsa rUpI vakhAramAM paNa aneka prakAranA dharmo pALatI rANIone saMgraha thatA nhAya che. 30 mahArAjA kho, dhama pALe che ane sunadA temaja navI AvanArI A mahArANI celaNA jaina dharma pALe che. bIjA keTalAka vaLI anya dhama pALe che. Avu A anekavidha dharmonuM baneluM kacuMbara Akhare badhAja dharmo pratye azraddhA utpanna karAvaze." ane vaLI pAchA te peAtAnA vANo pratye dvArI jatA. pravAhane bhIchaja vaLAMka "temAM pazu jyAre jyAre mane ApaNuM A nAM AvelAM mahArANI celaNA yAda Ave che, tyAre tyAre mArAthI hasavuMja rokI zakAtu nathI. na oLakhANu ke na pichANu, na mulAkAta ke na saMdezA. basa, meTI bahenanA banne nAnI bahena rathamAM caDhI beThI, te saunA bhAtA mahArAjAe rANI tarIke tene svIkArI lIdhI. AmAM mAM Avye prema ke karyAM AvyuM kSatriyapaNuM! basa, suMdara suvAsita puSpa joyuM te navarasane bhetA bhramara tenA para mugdha banI mayA. celaNAne lAgyA. rANIvAsamAM ane pahelI rANInuM paTarANI pada jhUMTavI laIne ApyuM. ene. je navI rANI rANIvAsamAM Ave te ane paTarANI ane khIjI AvatAM tenu' te padma laya pAmI jAya. evAM rAjA rANIo karatAM teA ApaNe sArAM. na tA jUnInu pada jAya ke na aa navI AvanArI para lubdha banAya. pazu, eTalI vAta teA nakkI che ke, mahArAnI catrA che teA atyaMta rUpavAna. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kutapurNaya jANe svarganI apsarA joI le." "bhalA, amane temane ItihAsa te kahI saMbhaLAva. tenA mimAMthI kaI bolI UThayuM. "ATalI badhI vakhata kahI saMbhaLAvyo, te paNa hajI pharIthI sAMbhaLavAnI IcchA thAya che?" te kaheto, paNa meM nathI sAMbhaLyo." celaNanuM jIvana caritra jANavAne utsuka banele yuvAna kahe. keTalAka celaNane vRttAMta sArI rIte jANatA hatA. keTalAka sAdhAraNa rIte jANatA hatA. keTalAka ajANa paNa hatA. kRtipuNya be cAra vakhata e vRttAMta kahI saMbhaLAve, paNa je navA AvatA te pite ajANa hevAne dAvo karatA. saghaLA mitro pharIthI te kahI saMbhaLAvavAne Agraha karatA. tenI kahevAnI zaili lokone mugdha banAvatI. pharI pharI te ne te vArtA sAMbhaLavAnI temane icchA thaI AvatI. leonI icchAne saMtoSavA mATe ane potAnA paMkAyelA svabhAvAanusAra vaLI pAcho te navAM mahArANI celaNane itihAsa kahevAnI zarUAta karate. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 5 muM niSphaLatA * mitrA, leAkA tA kahe che ke, AmrapAlInA sahavAsa tADAvavAnI je dhRSTatA licchavIoe karI, te dhRSTatAnA kAraNe mahArAjAne ceTakarAjanI kanyA peAtAnA rANIvAsamAM lAvavAnI icchA thai AvI. paNa mArI mAnyatA teA badhAthI judIja che. e te leAkAne bhramamAM nAMkhavA mATe ApaNA mahArAjAe vahetI mUkelI eka canI che. kharU kAraNu te judu ja hAya, ema hu' mAnu chu. kRtapuNya peAtAnA mitrAnA atyAgrahathI celAnA haraNanA prasaMga varSoM vavA lAgyA hatA. " AmrapAlI........." " e AmrapAlI kANu ?" eka yuvake tene AgaLa khelatA aTakAvIne vacceja prazna karyAM. $6 te eka natikA che, bhAi." " karyAnI ?" 66 licchavIenA dezanI." te lintrI kanyA che !" 66 nA, te licchavI kanyA nathI. tene itihAsa kaMika judoja je. huM tenA viSe barAbara jANutA nathI." kRtapuNye AmrapAlI viSe pote ajJAta hevAne ekarAra karatAM kahyuM. 66 AmrapAlIne tenA ghera rahevA de, kRtapuNya vacceja bIjo yuvaka bUma pADI Uye.. " amane celaNAtI vArtA kahene AmrapAlIne 66 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSphaLatA 33 vacce kayAMthI lAvyo ! bhale, bhale.. AmrapAlIne ApaNe tenA ghera ja rahevA daIe." kutapuNya pitAnA mazkarA svabhAvanusAra bolyo. - AmrapAlI viSe pUchanAra yuvaka cUpa thaI gayo. kharI rIte AmrapAlIne Akho ItihAsa kRtapurNa paNa barAbara jANato nahato. eka samaye ApaNA pratApI mahArAjAe ujajayinInA pradyotananI rANI zivAne joI. rUparUpano aMbAra samI kanyAone rANuo banAvIne pitAnA rANIvAsamAM bharanAra bikhrisArane zivAnuM rUpa alokika lAgyuM. - e eTaluM to jANatA hatA ke zivA vaizAlInA maNataMtranA adhipati ceTakarAjanI kanyA che. zivAnuM suvarNanA raMga jevuM rUpa joIne mahArAjAne potAne rANIvAsa spAma bhAsyo. temanAmAM eTalI to samajazakita hatI ke, "kanyAnuM mAMgu te thaI zake, parANayatAnuM nahi. zivA to paraNelI hatI. mahArAjAe potAnA aMgata mANasane vaizAlInI tarapha gupta rIte ravAnA karyo. zA mATe e samajI zake che ? prazna karIne te DIvAra thaMbhyo. sI tenA caherA tarapha nirakhI rahyA. "ceTakarAjanA kuTuMbanI tapAsa karavA.' te AgaLa bolavA lAgyA. " mahArAjAne to rUpanAM moha jAgyo hato. je vastunI ApaNe vAMcchanA karIe chIe, te vastu ApaNane atyaMta mahattvanI bhAse che. jenI ApaNe rAha joIe chIe, tenA AgamananI eka eka divasa eka eka varasa samo lAge che. mahArAjA roja savAra Uge ne tapAsa karavA mokalelA mANasanI rAha juve paNa ema te kaMI cheDoja e AvI javAne hato! te bicArA vaizAlImAM pahero, nagaranI tapAsa kare, ceTakarAjanI mAhitI meLave, te pachI temanA kuTuMba viSe mAhitI meLave, te pachI pAcho Ave. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 yavannAzeThanuM saubhAgya 5Nu mahArAjA te adhirA banatA cAhayA hatA. jema jema tapAsa karavA gayelA mANasane vadhu divasa lAgatA gayA tema tema temane ceTakarAjanA kuTuMbanA samAcAra meLavavAnI tIvra icchA thatI gaI. game tema te paNa te mahArAjA. rAjAno abhilASA eTale hukamaja mAnI le. eka divase temane icchA thaI AvI, ne tarata ja eka patinI sAthe vaizAlI tarapha gamana karI gayAM. loko kahe che ke sAthe janAra vyakitanuM nAma nAthasArathi hatuM. je te vAta kharI hoya, te mahArAjA vaizAlImAM nirbhayapaNe harIpharI zake. paNa mahArAjA te kahe che ke, * mArI sAthe nAthasArathi nahotA.' nAgasArathi eTale sahastra cohAone ekaja deha, teNe keTalAya yuddho joyAM hatAM ne khelyAM hatAM. tenA deha para keTalAye dhA paDayA hatA. vaya thaI gayuM hovA chatAM sakita to jevIne tevI ja hatI. batrIsa vIra putrone te zara vIra pitA, satI susAne premALa pati. mahArAja te vaizAlIma guptapaNe rahevA lAgyA, temanI joDIdAra vaizAlIno jANakAra hatA. rastAo ane zerIe to tene paga nIce ghasAI gaI hoya ema lAgatuM hatuM. gupta daravAjAo ane jaMgalo to te AMkha mIMcIne vaTAvI jate, ema leke kahe che. eka vakhate eSinA vezamAM nagaranuM nirIkSaNa karavA nikaLelA mahArAjA para kei eka lAvaNyamayInI daSTi paDI. mahArAjAne te te viSe khabara paNa nahotI. mahArAjA te temanA joDIdAra sAthe AgaLa cAlyA jatA hatA. acAnaka eka dAsI jevI dekhAtI stro te AgaLa AvIne namrasvare bolI. " zreSThivarya, Apane mArAM bAI sAheba bolAve che. " mahArAjA to Azcarya mugdha banI gayA. acAnaka A zuM ! A dAsI zuM ! bAI sAheba zuM ! ajANyA zreSThivaryane AmaMtraNa zuM! mahArAjAe prazna karyo, "keNa bAI sAheba Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikaLatA "AmrapAlI." dAsI bolI. "AmrapAlI ?" Azcaryasaha mahArAjAe pUchyuM. "hA.' namrapaNe sevikA uttara Apyo. AmrapAlInuM nAma mahArAjAe vaizAlImAM sAMbhaLyuM hatuM, suMdaratAmAM tene jeTA maLavo muzkela hato. vaizAlInA juvAne tenA mATe aMdaro aMdara kapAI maratA hatA. koIpaNa jAtanI AnAkAnI vinA mahArAjA AmrapAlI pAse thayA. leke kahe che ke, AmrapAlI koIpaNa yuvakane pasaMda karatI nahotI. paNa zA kAraNathI kone khabara, mahArAjA para te jAte ja mahI paDI. huM samajI zakatA nathI ke, mAnava jAtamAM Avo moha acAnaka kathiI udabhavato haze! Ane te moha kahevAya ke ghelachA ! eka strI koI suMdara purUSane jue, agara eka purUSa koI suMdara strIne juve ane eka bIjA para mohI paDe; emAM tamane A carya nathI lAgatuM ? thoDA samaya vizrAMti levA tapuNya zretAone prazna karIne zobhAM. paNa javAba koNa Ape ? je kAI tene javAba Ape to te tarataja javAba ApanArane evuM ja kaMIka kahe ke, teNe nIcuM ja jevuM paDe. ane uparathI bIjAe mazkarI kare te judI. - "ame tema hoya, paNa mahArAjAne ane AmrapAlIne meLa jAmI gaye." kutapurNa DI vAre AgaLa bolavA lAgyo. "mane paNa kiI kaI vakhate ema thaI Ave che ke, huM paNa vaizAlI jaIne AmracAlIne jaI AvuM ane tenuM jIvana caritra jANuM AvuM. tAre jayAre javuM hoya, tyAre jene! atyAre e vAtane kayAM vacce lAve che!" eka utAvaLIo yuvaka vacce barADI UThayo. sAruM, sArUM. jyAre mane icchA thaze tyAre huM vaizAlI jaIza he bhAI ! sAthe bhomiyA tarIke taneja laI jaI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayavanAzeThanuM saubhAgya vacce bolanAra yuvakane dAbI devA mATe katapuNya tenI mazkarI karato bolyo, ne ekadama jorathI hasI paDayo. tene hasato joIne sAMbhaLanArA badhAja hasI paDaya. vacce elanArane thayuM ke, "mArA kayAM bhoga lAgyA ke, meM A upAdhi vihArI. . hAM, cAle. kaMI vAMdho nahi. khATuM lagADIza nahi. huM bhAI! e to jarAka mAro svabhAvaja evo che. te yuvakane manAva hoya ema bolIne kRtapuNya potAnI vArtA AgaLa kahevA lAgyA. ... " ane lAgaNuM eTale eka jAtanuM ghena. mAdaka peya pInArane to hajI kaMIka zuddhi rahe, paNa lAgaNIvaza banelo to jANe ekadama - mana parathI kAbU gumAvI beThelAnI peThe belyAja kare. basa, mahArAjAne to vilAsanuM sAdhana joItuM hatuM, te paNa aNadhAyuMmaLI. gayuM. pachI to pUchavuM ja zuM..? mahArAja ane AmrapAlI na jue rAta ke na jue divasa, basa, vilAsa, vilAsa ne vilAsa. A paNa eka vAta te cakkasa che ke, strIono svabhAva AtmA samarpaNa jevo ja hoya che. - mahArAjA te rAjapuruSa hatA. e te vilAsa bhogave ane kuzaLatAthI ceTakarAjanA kuTuMbane ItihAsa jANI le. eka vakhate mahArAjAe AmrapAlIne khUba khIlAvI. khIlatuM phula jema pUra bahAramAM hoya che, tema AmrapAlI te vakhate pUra bahAramAM hatI. mahArAjAe tene vadhu rIjhavI. bicArI AmrapAlI game tema to paNa. sI. teNe mahArAjAnA praznanA javAbamAM ceTakarAjanA kuTuMba vi. kahevA mAMDayuM. zreSThivarya, ceTakarAja eTale amArA, vaizAlI : vAsIonA mugaTa maNi. temanA eka bele vaizAlInAM strI purUSa pahelAM kapaDe hathiyAra sajIne bahAra nIkaLI paDe. ceTakarAjanI siMha samI vAra Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSphaLatA 37 gajanAnI bIke to ATalA badhA rAjAo temanA gaNataMtrama-vaizAlInA gaNataMtramAM joDAyA che. ATalA badhA rAjAomAM paNa te vaDA tarIke zobhe che, te ja batAvI Ape che ke, temanI zakita game tevA zakitazALIne dabAvI de tevI che. vaizAlInA yuvake ane vRddho temane deva samA mAnIne vade che. temanI zakitamAM be mata cheja nahi, ceTakarAjanI zakitanA prabhAve te magadhanA mahArAjA nimbisAra paNa cUpa thaI gayA che, temanA mahArathinI dAvo karanAra nAga sArathi te tadana DaghAI ja gayo che. mahAmaMtrInuM pada saMbhALanAra budhdhizALI kahevAtA abhayakumAranI budhdhi to kaMIja kAmamAM AvatI nathI. - zreSThivarya, e mahApurUSane sAta to putrI che. te putrIone jonAra paNa bhAgyazALI kahevAya che, to tene prApta karavAne, tenI sAthe lagna karanAranI to bhAgyarekhA kevI hovI joIe ! | svarganI apsarAone bhulAve, tevuM te te bALAonuM rUpa che. jANe ArasamAMthI kotarI kADhavAmAM AvI na hoya ! temanI gaura kAyAmAMthI maLatAnA kuvArA UDatA hoya che. te bole che, ne motI verAya che. cAle che ne pagale pagale kumakuma chAyA paDe che. pazcimIne bhulAve tevA temanA zirakeza che. temanuM varNana to mArA jevI eka, sAdhAraNa sAmAnya stro to kayAMthI karI zake, zreSThivarya! paNa eTaluM to jarUra che, ke eka vakhate prasaMga sAdhIne temanI kanyAonA darzane jaje. temanAM darzane te pApane paNa kSaya thAya che. jagatanA mahAna paMDitone bolAvIne temane zikSaNa ApavAmAM AvyuM che. mahAna yoddhAone zodhI zodhIne temanI pAsethI zastrAstra vAparavAnI vidyA zikhavavAmAM AvI che. pavana vege doDatA azva para phalAMga mArIne caDhI javAmAM teo kuzaLa che. azva para! savAra banIne meTI khAIonI khAIo vaTAvI jAya che. deDatA gheDe lIMbuDI paranuM dhAryuM lAMbuM bANathI vIMdhI nAkhe che. sAta kanyAomAMnI be ja kanyAo atyAre ahIM che, suSThA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 kayavanAzakanuM saubhAga ane celaNA. bAkInI meTI pace to pita pitAnI icchA pramANe pati gotI laine lagna karI lIdhAM che. hamaNAM te pitAnA sAsare che. ceTakarAze te darekanAM lagna prasaMge anahada lakSmI kharacI hatI. zaizAlIvAsIoe zubha ciMtavyuM hatuM. sothI meTI putrI prabhAvatI vIjayanagaranA rAjAne tyAM che. bIjInuM nAma che padmAvatI. te che caMpApurInA rAjA dadhivAhanane tyAM. trIjI mRSAvatI kauzaMbInA zatAnikanuM kuLa ze bhAve che. jethI che zivA. zivA ujjayinInA pradyotanane tyAM che. pAMcamI putrI nigaMTha kuMDagrAmanA sattAdhiza rAjA naMdivardhanane tyAM che. te pace bahene Aje dezadezamAM mahAsatIo tarIke paMkAya che. bAkInI sujayeSThA ane calaNa kuMvArI che. ceTakarAja to putrIonA lagna mATe ciMtA ja karatA nathI. te to kahe che ke, e bane Ape Apa ja pitAne mArga meLavI leze. suceSTA ane celaNAnI kAMti viSe to pUchavuM ja zuM, zreSThivarya! zuM temanI miSTavAmAM mAdhurya bharyuM che ! pANI pIe che ne te maLAmathiI UtaratuM dekhAI Ave che. jANe pAra dazaka deha! ahA ! joIe ne adekhAI Ave ! brahmAe temane ghaDavAmAM keTalo samaya bagADa haze! . mArA Aja sudhInA jIvanamAM meM evuM saudarya kayAMya joyuM nathI. kadAca jagatanA koI paNa mAnavIe joyuM nahi hoya ! - e baMne bahene vardhamAna svAmInI anuyAyI che. satya ane ahiMsA, e be emanA siddhAMto che. ceTarAjanI bahena trizalAdevInA putra ane ceTarAjanI putrI niMgaMThanA diyara, evA vadhamAna svAmI pratye temane atyaMta bhAva che. vadhamAna svAmI kezu?--A bauddha dharma virUdhdhano ghama prasarAve che te eka yuvaka vacce ja prazna karyo. "are bhAI Ama uzkerAI zA mATe jAya che ! Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSphaLatA kRtapuya bolyo. " A kathanato AmrapAlI tenA zreSThiva premIne saMbhaLAvI rahI che, tamane ke mane nahi." paNa tame ene oLakhatA hazo ja ne ?" te yuvAka pharIthI be . hAsto. tene na oLakhe e potAne paNa na oLakhe. evA mahApurUSane oLakhavAnuM sadabhAgya kAbu gumAve ? kRtapuNa bolyA eka vAta parathI bIjI vAta para utarI jatAM bIjA keTalAka yuvake uzkerAI gayA hatA. paNa bIjI vAta vadhamAna svAmInI hovAthI te dhiSTa na banyA, chatAM temAno eka yuvaka bolyo; " are bhAI! tAre je vardhamAna svAmI viSe sAMbhaLavuM haze, to tane kAle sAMbhaLavA maLaze, ApaNe atyAre ja kRtapuNyane AmaMtraNa ApIe chIe ke, kAle Aja samaye ahiM AvIne ApaNane vadhamAna svAmInI vArtA kahI saMbhaLAve basa? have tene potAnI vArtA pUrI karavA de. "hA hA. mArA taraphathI khAsa AmaMtraNa che ke, AvatI kAle A samaye badhA ahI Avaje. bane te bIjAone paNa sAthe letA Avaje. vardhamAna svAmInI vArtA kahevAnI to mane bahuja utkaMThA che. basa patI gayuM. ? kutapuye te yuvakane saMtoSatAM, tene temaja badhAne AmaMtraNa ApyuM. pharI pAchI teNe potAnI vArtA AgaLa cAlu karI. UbhA UbhA loke thAkI gayA hatA. keTalAda te jamIna para besI paNa gayA hatA. temane potAnAM kapaDAM bagaDavAnI paNa ciMtA nahotI. jamavAne samaya thaI gayo hato, kSudhA satAvI rahI hatI, sUrya madhyAnha caDhIne pitAnAM prakhara kiraNe vaDe jagatane sakhta rIte tapAvI rahyo hato, chatAM loke vArtA sAMbhaLavAno moha jato karatA nahetA. AmrapAlInA mukhethI ceTakarAjanI kanyAonAM vakhANa sAMbha Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 yavannAzeThanu saubhAgya LIne mahArAna te! AzcaryamAM garakAva thai gyA. temane thayu` ke AvI suMdara sAta kanyAomAMthI eka paNa kanyA jo magadhapatinA nArIkhajAnAmAM na hoya, teA magadhatinA rANIvAsanI kiMmata zI ? temaNe hajI peAtAnA kharA paricaya AmrapAlIne ApyA naheAtA. AmrapAlI teA mAnatI hatI ke, te zreSThi magadhanA krAi sAtha vAha che. mahArAjA, vaizAlIpatinI kanyAone jovAne suyeAga meLavavAnA prasaMga zodhI rahyA hatA. AtrapAlInA mukhethI zaizAlIpatinA zonI gAthA temaNe sAMbhaLI hatI. temaNe vicAyu ke, jo vaizAlIpati ATalA adhe! zaktizALI hAya, te tenA ane peAtAnA mAsAnu` rakata vaheDAvyA vinA, jo ane te emAMthI ekAda kanyAnuM haraNa karI javuM. pachI bhale ceTakarAja peAtAnuM sainya laine magadhane mahemAna banavA Ave. paNa jAgatI zaizAlImAM evA prasaMga maLavA muzkela gaNAya! mitro, mANasa dhAre che zuM, te thAya che zuM! game tema te paNa mahArAjA mAjIsa te! kharA ja ne! mANusanuM dhAryuM' thADu' ja thAya che ! AkhI vaizAlomAM jANa thai gai ke AmrapAlI magadhanA kAI zreSThine peAtAnA deha seoMpI cUkI che. teNe peAtAnu kaumAya magadhanA kai mAnavInA stuvAsamAM khaMDana karyu che. basa, thai rhyuM. vaizAlInA zubhecchAnAM zastro myAnamAMthI hAra nIkaLI gayAM. pachI zu thayuM, te teA kAIne ara nathI. paNu ApaNA vIra, mutsadI gaNAta, mahArA bimbasAra rAterAta peAtAnA joDIdAra sAthe jaizAlImAMthI nAThA. rAtrinA aMdhakArane temane sAtha paNa maLI gayA. sArA nasIbe joDIdAra rastAnA, guptamArganA ane jagalanA jANakAra hatA. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSphaLatA vIra kahevAtA ApaNA mahArAjAne AmrapAlIne paNa lAvavAnuM na sUjhayuM. na tA maLI temane ceTakarAjanI kanyA lAvavA ke jovA, ke na lAvyA temane meAha pamADanAra AmrapAlIne. ApaNe badhA AvA bhAgeDu rAjAne mahArAjA kahIne sakhAtrIe chIe. 41 e rAjagRhImAM pAchA AvyA. temane vaizAlIpati duzmana jevA lAgyA. temanuM nAka kApavAnI temane icchA thai AvI, paNa krAi upAya nahAtA. temate te na Ave UMdha ke na bhAve khAvuM. temanI satat udAsinatA joIne eka samaye mahAmatrI abhayakumAre kAraNa pUchyuM. mahArAjA pahelAM teA acakAyA. kAraNa ke mahAmaMtrIne kAraNu kahevAmAM vidhA niha, paNa peAtAnA putrane Avu kAraNa zIrIte jaNAvAya ? paNa mahAmaMtrIe peAtAnA Agraha cAlu rAkhyA. mahArAjA jANatAM hatA ke, abhayakumAra sivAya A kAya kAithI pAra paDe tema nathI. Akhare temaNe abhayakumArane vigatavAra badhI hakIkata kahI sabhaLAvI. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasa tapatA jatA hatA. sUryanA tApathI jamIna tapI gaI hatI. bhUkhanu` kAne bhAna rahyuM nahetu. tRSAnI muMjhavaNu pratye krAima dhyAna Apavu. pAlave tema naheAtuM. so kRtapuNyanI vArtA sAMbhaLavAmAM lIna banI gayA hatA. vArtAnI zaili, ne zabdonI amaka darekane peAtAnA tarapha AkaSavAne zaktimAna hatAM. keTalAka bhAi, keTalAkanA pitA teA keTalAkanI mAtAe melAvavA AvI hatI. paNa saune ekaja prakAranA uttara maLatA hatA. .. thAze! te jarA !' prakaraNa 6 celaNAnuM haraNa .. ATalI vArtA pUrI thai javA de." 'jamavAnu tA rAja aeja te !" " AvI vArtA thADI "" hamezAM sAMbhaLavA maLe che!" " tame paNa sAMbhaLeAne !" AvA prakAranA keTalAya uttarA khelAvavA AvanArane maLatA hatA. zrotAo teA manamAM vicAravA lAgI gayA hatA ke, ApaNe teA mahArAjAne hiMmatavAna, vIra, dhIra mAnatA hatA. paNa have khabara paDI ke, e tA bhAgeDu, nAhiMmata, ne khINu che. are, marda thaIne nAsI avAya kharUM'! jo rAjAe ema nAsI Ave / sAdhAraNa mANasamAM ane temanAmAM pharaka zA!' zrotAonI kalpanAe AgaLa vadhatI jatI hatI. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ celaNAnu haraNa 43 kRtapuNya peAtAnI vArtA AgaLa kahI rahyo hatA. " mahAmaMtrIe mahArAjAne AzvAsana ApyuM. e traNa divasa sudhI khUba vicAra karIne temaNe mahArAjAne kahyuM. mahArAja, ApaNe vaizAlI pati pAse temanI e kuvArI kanyAomAM je mATI che, te sujyeSThAnu` mAgu karIe.' .. eTale ATaluM thayelu` mArU' apamAna ochu` che ke, hajI dhera ghera dAMDI pITAvavAne vicAra karI de|, abhayakumAra ? mahArAja mAlyA. mahArAja, dareka kArya zAMtithI ane vicArapUrvaka karavuM joie. Avezamaya banIne ekadama je kAryanI zarUAta karavAmAM Ave che, te kAyamAM kadApi paN yakSa prApta thatA nathI. ApaNI mAgaNIne ahu bahu tA te asvIkAra karaze. tethI vadhu te te kachuM karI zake tema nathI ne? " abhayakumAra potAnI haMmezanI Teva pramANe zAMtithI kAma karavAnI kuneha batAvatA khelyA. * e ApaNI mAgaNInA asvIkAra kare, eTale ApaNu' nAka DhAvavAmAM zuM bAkI rahe ? ane eka vakhata te ApaNu apamAna kare, te deze dezamAM je ApaNuM mAna sacavAi rahyuM che, te jotajotAmAM nAza pAmI jAya. ane pachI teA ceTakarAja sAthe yuddhaja karavu paDe. mArI icchA che ke, ane tyAM sudhI kAi paNa bhUmi para rakatanuM siMcana na thavA devu.' mahArAjAe potAnuM dila kholIne vAta karI. ' mahArAja.' abhayakumAra kahevA lAgyA. ApanA pratye mArI evaDI pharaja che. eka tA Apa mArA mAlika che, te tethI paNa vadhu. sabaMdha pitAjI tarIkenA che. kAipaNa putra peAtAnA pitAnI kIrtine phalaka lagADe kharI ? . - tamane ThIka lAge tema karI, abhayakumAra.' Akhare mahArAjA-e kaMika nirAzAthI ane kaika vizvAsathI kahyuM. temane mahAmatrImAM temanA putramAM, temanA putranI muddhimAM aDaga zraddhA hatI. e divasa pachI abhayakumAre mahArAjA bimnisAra vatI rAja Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 kavantAzeThanuM saubhAgya purAhita dvArA zaizAlIpati ceTakarAja pAse temanI chaThTho kanyA sujyedhyAnuM mAguM karyuM". gheADAja divasamAM rAjapureAhite pAchA AvIne kahyuM ke, 'mahArAjAtI icchAnA svIkAra thayA nathI.' abhayakumArane te! khAtrIja hatI ke, rAjapurAhita jevA jaze, teve! ja pAchA Avaze. paNa rAjapureAhitane saMdezA sAMbhaLIne mahArAjA te phuMphADA mahArAjA ekadama < nA, mahArAja, abhayakumAra De. kaleje khelyA. temanA pratyuttaradvArA mADakatarI rIte temaNe ema kahevaDAvyuM che ke, tamArI mAgaNIne! svIkAra karavAnA adhikAra mArA nathI. jo tamArAmAM zoya ane buddhi hAya teA tamArI icchA tame jAte ja pUrI karI le.' 8 e...ma.' mahArAjA mUcha karaDatA karaDatA karaDAkIthI khelyA. mAravA lAgyA. " zuM ceTakarAje mArUM apamAna karyuM ? arADI UThayA. have ?. . havenuM kArya huM karI laIza, mahArAja.' abhayakumAre kahyuM. 'Apa jarA paNa akaLAyA vinA zAMtithI joyA kareA. ceTakarAjanA uttaratu ApaNe akSarasaH pAlana karIzuM. mane mArI rIte kAma karavA de. jarA paNa utAvaLa karaze! nahi. utAvaLe AMbA na pAke.' pachI te abhayakumAre pAtAnI buddhine kaseATIe caDhAvavA mAMDI. ane vaizAlIpati paNa thoDAja sAmAnya mANusa hatA ! te sakhta kuLAbhimAnI hatA. svAbhimAna te temanAM hArDaDADa ane rakatanA dekhudamAM bharyu hatu.. deza pratyenI temanI saddabhavanA satata jAgRta rahetI. livIe sAbhimAnathI kahetA ke, vaizAlInI kanyA magadhamAM na hoya ! dezanatikAne paNa jemaNe magadhanA paDachAye javA na dIdhI, te khIra purUSo vaizAlIpatinI kanyAte magadharAjanA rANIvAsamAM kema javA de ! Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ celAnu haraNa vaizAlInI kanyA dAhIkuLamAM jAya te vaizAlInA vIte DUbI maravuM paDe. jaLatI AgamAM jIvatA ne jIvatA jhaMpalAvavu' paDe ! ' paNa abhayakumAra eTale abhayakumAra ! jagatamAM temane joTA maLavA muzkela. abhayakumAra banyA sugaMdhIdAra attarAnA vahepArI. sAthe lIdhe eka cAlAka joDIdAra. lakSmI paNa sAthe lIdhI. kAraNa ke paradezamAM lakSmInI jarUra teA Dagale ne pagale paDe. baMne jaNA thaDA divase vaizAlI pahAcyA. rAjamahelanI najIkamAM ja eka suMdara gA bhADe rAkhI lIdhI. temAM aneka prakAranAM suvAsita attarA gADavyAM, temanI AjubAjumAM pacIsa pacAsa vAra sudhI te sugdhamayaja havA hAya. te jyAM jAya tyAM sugdhathI bhareluM vAtAvaraNu banI jAya. temaNe eka su Mdara citra dukAnamAM laTakAvI rAkhelu, rAja savAre, bapAre ane sAMje te citrane suMdara, tAjA' puSpAnA hAra caDhAve. citranI samIpamAM akhaMDa rAta ne divasa thIne! dIpaka jatyA kare. 45 puSpanI mALA ApI javA mATe temaNe rAjanI mAlaNu rokI hatI. mAlaNu e citra pratyenI zreSThinI zraddhA jone vismaya pAmo hatI. eka samaya teNe te vAta eka dAsIne karI. te dAsI hatA rAjakanyA sujyeSDAnI. dAsI attara levAnA bahAne attaranA vahepArInI dukAne ja i * AvI. vepArIe te ekadama UMcA prakAranuM attara ceADI kiMmate ApyuM. ceDI kiMmate ATalu sArUM attara maLavu joine dAsIne leAbha lAgyA. dara e divase te attara levA javA lAgI. theDA divasa pachI te! te rAja javA lAgI. jema jema te vadhu lAbhI banatI ga, tema tema vahepArI tene vadhu lAbha Apate gayA. eka divsa vahepArInI. prazna sAkaravAnA irAdAthI dAsIe prazna karyAM, * zreSThatraya, A suMdara citra kAtu che? " krama jANe azru pAmatA hAya ema zreSDa khelyA. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ApanI tenA tarapha atyaMta bhakti AvA mahApurUSa pratye jo zarmita * pratye rAkhIe, mahena ! yavanArazeThanu saubhAgya hoya, ema lAge che. na rAkhIye teA kAnA peAtAne bahenanA upanAme khelAvatA zreSThi pratye te vadhAre AkarSINI. teNe te vAta sujyeSThAne kahI saMbhaLAvI. sujyeSThAe te citra jovA mATe maMgAvyuM. zreSThitraya, jo Apane vAMdhA na hAya, te e citra amArI kuvarIbAne jovA mATe Ape! ne! thATAja samayamAM Apane pAchu ApI jazuM. dAsIe zreSThavAne kahyuM. 8 mane temAM zA vAMdhA hAya bahena ! paNa ane tema jaladI pAchuM letAM Avaze. ane eTaluM dhyAnamAM rAkho ke tene kAMya paNa DAghA na lAge ! zreSThivaya' philmathI kheThyA. " e zu` mAlyA, Apa ! A citra DAdha lAge krama! amArA kuMvarIbA bahuja kALajIvALAM che. temanA hAthe tevuM annati thAyaja nahI. bhicArI sAdhAraNa samajavALI dAsI nirdoSa bhAve khelI. zreSThirAje te citra dAsIne ApyuM. dAsI eka rezamI kapaDAmAM saMtADIne te sujyeSThA pAse lai gai. sujyeSThAe te citra joyuM ne tenu citta harAi gayu. khullA zira para zAbI rahelA lAMbA chatAM ekadama bArIka vALa, dharma cinhathI zAlatu... janma lalATa, tejasvI nayanA, siMha samI vizALa chAtI, pratibhAzALI caherA, lAMbI lAMbI mULa, DhIcaNu sudhI aDatA lAMbA hAtha, krUDa para kalAmaya paTeA, AMgaLI para nakazI dAra aMguThI ne tadana sAdAM eja vasro; eka paheravAmAM Avelu paTa ane eka deha para sAdI rIte vITALavAmAM mAvelu vasra. vinA vacce zobhatA ratavA mAMsala deha te dehamAMthI dekhAi AvatI sudRDhatA ame tenA manane Adaza vAne zaktIzALI hatAM. sujyeSTAne pracaMDa kAya purUSa gamI gayA jale te marIba hoya. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ celaNAnuM haraNa 40 pitAnI zrImaMtAI tenI garIbAino nAza karavAne pAchI paDe tema nathI ane AvA zreSTivarya jenA bhakta che. te garIba na ja hoI zake. sAdhAraNa-sAmAnya mAnavI paNa na hoI zake. teNe niNaya karI lIdhuM ke, A mAnavI jIvaMta haya, to AnI sAthe ja lagna karavuM. je svargavAsI hoya to AjIvana avivAhitA rahevuM. teNe dAsI dvArA zreSTha attarAnI kharIdInA bahAne, attaranA vahepArIne AmaMtraNa mokalyuM. zreSThi to A samayanI rAha joIne ja beThA hatA. dAsI dvArA mA velA AmaMtraNane temaNe svIkAra karyo. be divasa pahelAM temanA traNeka mANaso paNa AvI gayA hatA. pahelA joDIdAranI pAse sArA sArA attarothI bharelI eka nAnI peTI upaDAvIne te dAsI nI sAthe rAjamahelamAM gayA. tadana zubhra vastromAM zobhatA navajuvAna vahepArIne jotAM ja sujyeSThA vismaya pAmI, jarUra, A vahepArI na heya." teNe manamAM kalpI lIdhuM. yegya AvakAra ApatAM te bolI, "padhAro eSThiva ! keipaNa jAtane utara na ApatAM phakata namana karIne zreSThisukAvALA khaMDamAM pravezyA. "A Asana para bIrAjo. sujayeSThAe hAthavaDe eka suMdara Asana batAvatAM kahyuM. zreSThiva Asana para beThA. temanI bAjumAM attaranI peTI mUkIne temane jeDIdAra bahAra jaIne Ubho. kaI suMdara attara batAvaze? suceSThA bolI. zA mATe nahi? kahIne vahepArIe potAnI nAnI peTI kholo. pachI to temaNe keTalIe jAtanAM attara batAvyAM, ne suSThAe temAMnA keTalAMka pasaMdeya karyA. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 kyavannAzeThanuM saubhAgya "tame mekalAveluM citra bahu suMdara che, he, zreSThijI ! rAjakanyAe citranI vAta kADhatAM kahyuM. mokalyuM nathI. te te ApanI dAsI mArI pAsethI mAgIne lAvI che. vahepArIe rAjakanyAnuM vAkaya sudhAratAM kahyuM. e badhuM eka ja che ne ! * sAdhAraNa paNe to ekaja kahevAya, paNa koI mutsado tenA judA artha kare." "bhale, te vAta javA de.' kahIne rAjakanyA DIvAra thobhIne AgaLa belI. "e citra konuM che ?" kema ?' zreSThicha rAjakanyAnA mukhanuM nirIkSaNa karavA lAgI gayA hatA. huM to sahaja pUchuM chuM.' mArA paramezvaranuM. paramezvara AvA AkAramAM na hoya ! " kema ?' A AkAra-AkRti paramezvaranI nathI." tyAre ?" kaI mAnavanI che.' mAnava paramezvara tarIke na pUjAya ?' 'jarUra. je tenAmAM mAnavatA hoya to." te te paNa eka mAnava ja che.' e kayAMnA che ?' "ATalA badhA UMDA UtaravAnI jarUra zI, bahena !" zreSThajIe rAjakanyAne pahela vahelI bahena kahIne saMbodhI. tame vahepArI che, ema mAnavAne huM taiyAra nathI. kAraNa ? " kAraNa e ja ke, tamArA lalATamAM rAjarekhA che.' Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ celaNAnuM haraNa 40 e to Apano bhrama che.' na ja hoya, mArI mAnyatAmAM kavacita ja huM beTI paDuM chuM. ane mane khAtrI che ke, AmAM huM tadana satya chuM. tamAro cahero ane A citramAMne cahere maLI Ave che. ' zreSThijI bolyA nahi. rAjakanyA AgaLa bolavA lAgI. "A citra te mAnavInI satyatAe daravAmAM AvyuM che ke kaMI pharaka karyo che?" che to taddana satya svarUpamAM. ' mAre A mAnavI viSe jANavuM che.' zA mATe ? "pachI kahIza." pahelAM Apa kAraNa kahe, pachI huM mAhitI ApIza." "vacana Apo ke A vAta bahAra nahi jAya! ' mArUM vacana che ke, A vAta bahAra nahi jAya. paNa Ape 5Na vacana ApavuM paDaze." mArUM vacana , eThijI, rAjakumArI belI. have kaho ke zA mATe A purUSanI mAhitI Apane joIe che? zreSThioe prazna karyo. huM emane manathI varI cUkI chuM. ' Ape gaMbhIra bhUla karI. 'kema? Azcarya pAmatAM rAjakumArIe prazna karyo. " A panI pratijJA ApanA pitAjIne pasaMda nahI paDe." " kAraNa? " kahuM to nahi lAge ne? ' khoTuM zA mATe lAge je kahe to kaMIka rasto paNa nIkaLe ? 2 ApanA pitAjIne e mitra samA bhAsatA nathI ? "kema ? Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karSavanAzeThanuM sobhAga temaNe ApanA mATe mAruM karyuM hatuM.' "kayAre ? sujayeSThAe pUchyuM. A vAta sAMbhaLIne tene A ugyuM. thoDA samaya pahelAM." "mArA pitAjIe zuM kahyuM? ceTarajanI kanyA grahI kULamAM na jaI zake? "eka prazna pUchuM? "pUche. A magadharAja biMbisAra to nahi? hA eja; to eja mArA pati banaze zreSThi che." paNa ApanA pitAcha kema kabUla karaze? pitAjI kabUla nahI kare tenI mane khAtrI che, te pachI ? "mahArAjA biMbisArane kahejo ke je tamArAmAM kSatriyapaNuM heya, te vaizAlInI satata jAgRtImAMthI paNa suSThAne meLavI leje. "basa, pachI to kahevApaNuMja zuM hoya ! * biMbisArane putra ane magadhane mahAmaMtrI Apane jaNAve , che ke AjathI trIsamA divase Apane vaizAlI choDavAnuM che A5 taiyAra thaI jaje. ane keTalIka vAtacIta pachI attaranA vahepArInA vezamAM zobhatA maMtrIrAja potAnI dukAne jaI pahoMcyA. sujhAe pitAnI nAnI bahena celaNAne bolAvIne badhI vAta kahI saMbhaLAvI. celaNAe paNa bibisArane ja paraNavAnI pratijJA lIdhI. baMne bahene e sAthe ja vaizAlI choDavAnuM nakkI karyuM. bicArA ceTakarAja te AmAMnuM kaMI jANatA nahotA. barAbara trIsamA divase savAre amaya kumAre suceSTAnI mulAkAta Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ celaNanuM haraNa laIne kahyuM ke, "ApanA mahelanA pAchaLanA bhAgamAM je bagIce che, tyAMthI vaizAlInI hadanI bahAra sudhI bhoMyarU davAmAM AvyuM che. AMbAnA thaDamAMthI aMdara javAnuM che. barAbara rAtrInA ke divasanA eka prahAra vItye bhoMyarAmAM praveza. mahArAjA biMbisAra pitAnA rathamAM ApanI rAha jotA UbhA haze. trIsa divasamAM te abhayakumAre ghaNuM moTuM kAma karI nAkhyuM hatuM. magadhanI hadamathiI te suceSTAnA mahela sudhI eka ratha sahelAIthI jaI zake tevuM bhejuM dAvyuM hatuM. mahArAjAne saMdeza mokalIne nakakI karelA divase belAvI lIdhA hatA. mahArAjAnA rakSaka tarIke nAga sArathi batrIsa putro sAthe gayA hatA. subhechAne samAcAra ApIne maMtrIrAja tarataja vaizAlI choDIne magadha tarapha ravAnA thaI gayA hatA. nakakI karelA samaye sukA ane calaNa bheyarAmAM UtarI. najIkamAM ja mahArAjAne ratha Ubhe hato. acAnaka sukAne kaMIka yAda AvatAM teNe celaNane kahyuM, "calaNuM, tuM jaIne rathamAM besa, huM hamaNAja AvuM chuM?" kema?" celaNae prazna karyo. huM mArA alaMkArone Dabo bhUlI gaI chuM, te laI AvuM; ane te tarata ja pAchI pharI. celaNa kaMIka kahevA jatI hatI, paNa supechA sAMbhaLavA thobhI nahI. celaNa rathamAM jaIne beThI. acAnaka kaMIka kelAhala thayo. sArathie kahyuM ke "mahArAja, vizAlI patine khabara paDI gaI hoya ema lAge che. ApaNe ahIMthI chaTakavuM joIe." mahArAjAne to khabara nahotI ke rayamAM kANa beThuM che. temaNe: mAnyuM ke suNI AvI gaI che. celaNAne te temane khyAla paNa , kayAMthI hoya ? temaNe te haMkArI mUkavA nI sArathine ajJA karI. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para krayavanAroDhanu` saubhAgya sArathie ratha hakArI mUkyA. celaNAe mahArAjAne kahyuM ke, mArI bahena hajI AvI nathI.' paNa kAlAhAla vadhI gayA hatA, mahArAjAnuM dhyAna te tarapha hatuM. temaNe celaNAnA zabdo barAbara sAMbhaLyA nahi. ceTakarAjanuM sainya temanI pAchaLa pADyu. sulasAnA batrIsa vIra putrAnA bhAge mahArAjA sukharUpa magana nI hadamAM pravezI cUkayA. tyAM temane khabara paDI ke, A sujayeSTA nahi, paNa celA che. mahArAjAe mahArANI tarIke tene svIkArI lIdhI. te meca 'jevA jenA pUrva bhavanA saMbaMdha' A rIte bicArI mujyeSThA vaizAlImAM rahI gai ane celayu magadhanI mahArANI banI mada.' kRtapuNye peAtAnI vArtA pUrI karI. tenI vArtA kahevAnI Dhaba evI hatI ke, jANe e prasaMga te veLAe khanI rahyo hrAya ! leDDA kheAlI UyA. haraze, sujyeSThA nahi, teA sujyeSThAnI ahena. ame tema te paNa e ceTakarAjanI putrI teA cheja ne !" ane sau vikharAvA lAgyA. jatAM jatAM paNa lekAmAMthI keTalAka khelI UDayA ke, "kRtapuNya kAle A samaye AvavAnu bhUlate! nahi." 68 jarUra AvIza, bhAjhmA" ane kRtapuNya paNa peAtAnA dhara tarapha javA nIkaLyeA. ** Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 7 muM vardhamAna svAmI bIje divase eja samaya ne eja sthAna. gaI kAla karatAM paNa moTI medanI jAmI hatI. gaI kAlanA ; zrotAo potAnA mitrone paNa sAthe letA AvyA hatA. te uparAMta je je lekee jANyuM hatuM ke, Aje kutapuNya vadhamAna svAmInI kathA kahenAra che, te te leke umaMgathI bane tema sArI jagA meLavavA mATe vahelA AvI pahoMcyA hatA. mahAmaMtrI abhayakumArane sAMbhaLavAmAM A vAta AvI hatI. phata puNyanI kathA sAMbhaLavAne temane paNa utkaMThA jAgI. temaNe vicAryuM ke jenA mukhethI kathA sAMbhaLavA mATe ATalA badhA mANase tatpara thAya che, tenI kathA-vArtA eka vakhata avazya sAMbhaLavI joIe." te paNa gRhasthanA sAdA vezamAM potAnA eka mANasanI sAthe AvIne eka bAjue UbhA. kRtapuNya AvI pahoMcyo. lekee tALIo pADIne potAnI khuzAlI vyakta karI. mAnava svabhAvanI ghelachA eka ajaba prakAranI hoya che. katapuya eka nAnA oTalA para caDhIne Ubho rahyo. joke tene joI zake ane te lokone joI zake, tevI jagA teNe pasaMda karI hatI. bhASaNa karanArAomAM eTalI hazIyArI to prathamathI ja AvI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 kyavannAzeThanuM saubhAgya mitro, huM meDe Avyo chuM, ema dhArIne tame mArA para jarUra gusse thayA haze ! pitAnA AnaMdI. svabhAva pramANe teNe prathama vAkaya uccAyuM. " atyAra sudhI amane taDake tapAvyA tethI gusse na thaIe?" eka ATheka varasano bALaka bolI UThyo. * "jarUra tamane adhikAra che, mArA nAnA bhAI" te bALaka pratye dRSTi karatAM kRtapuNya belyo. "paNa tame eka vAta bhUlI gayA cho ke, huM te samaya pramANeja Avyo chuM. tame leke samaya karatAM vahelA AvyA che." A badhA hasI paDayA. kRtapuNyanI belavAnI Dhabaja evA prakAranI hatI ke, lekathI hasyA sivAya rahevAya ja nahI. "ThIka, cAlo. have ApaNe ApaNI vArtAnI zaruAta karIye." badhA zAMta paDayA pachI katapuNya bole. teNe haMmezanI potAnI rIta pramANe eka vakhata badhA para daSTi phevI joI. pitAnuM kArya patI gayA pachI teNe vArtAnI zaruAta karI. "bhAIo, Aje huM eka evA mahAtmAnI vArtA tamane saMbhalAvavAne chuM, ke je sAMbhaLatAM ja tamArAM badhAM pApono kSaya thaI jAya. magadhra pradezamAM kuMDa-brAhmaNakuMDamAM kuDAlasa kulane eka brAhmaNa raheto hato. tenuM nAma hatuM RSabhadatta. tene devAnaMdA nAmanI strI hatI. te strIe aSADha sudI 6 nA divase uttarASADhA nakSatramAM coda mahA svapro joyAM hatAM. te coda mahA svapro alaukika kehavAya che, te cauda svamo kayAM kayAM te huM tamane kahI saMbhaLAvuM chuM. paheluM svama hAthI, bIjuM vRSabha, trIju siMha, cothuM lakSmI, pAMcamuM puchapamALA, chaDuM candra, sAtamuM sUrya, AThamuM vajA, navamuM kuMbha, dasamuM padma sarovara, agIAramuM samudra, bAramuM deva vimAna, teramuM ratna rAzI, ane codamuM nirdhama agni. A rItanAM cauda mahA svamo teNe joyelAM, tyArathI tene garbha Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhamAna svAmI 55 rahela. " A pazu strIne mala rahe ane tenA jovAmAM Ava cauda mahA svapro Ave, tyAre samajI levu ke kAi mahA puruSane janma thavAnA hovA joie. pazu acAnaka eka kIMtuSTa thayuM. garbhane jyAre byAsI divasa thayA tyAre ayAnaka devAnaMdAnA meAMmAMthI te cauda mahA svapnA pAchAM nIkaLatAM heAya, tevA tene bhAsa thayA. te ja .rasAmAM kuMDagrAmanAra rAjA siddhArtha'nI rANI trizalAdevIe cAda mahA svapnA joyAM. temaNe te vArtA peAtAnA patine kahI saMbhaLAvI. te krisa hate! Age vada terasaneA. te zubha divase uttarA SADhA nakSatramAM candrane praveza thayA hatA. trizahAdevIne cAda svapnAnAM darzana thayA pachI temanA rAjyamAM dhanadhAnyanI vRddhi havA lAgI. jayAre te nava mAsa ane sADA sAta divasa pUrA thayA, te candramA hastettarA (uttarASADhA) nakSatramAM pravezyA tyAre trizalAdevIe eka sahunA lakSaNavALA suMdara putrane janma ApyA. 3 putrane! janma thavAthI siddhAya rAjAe pAtAnA rAjyamAM melTe utsava ugye. trizalAdevI kANu, te jANe! che ? ApaNa mahArANI celazuAdevInA pitA ceTa: rAjanAM bahuna. 1 tAya kara 2 veAlInuM eka parU, 3 vikrama saMvatanI 543, rAka savatanI 678 ane isvIsananI 600 va pUrve, caitra zuda 13 nA dine madharAte bhagavAna mahAvIranA janma thayA hatA. itihAsanA AdhAre ema mAlama paDe che ke, devAna dAnA je garbha hatA teja mahAvIra ravAmInA hatA, ane trizalAdevInA garbhamAM putrI hatI. paNa IMdrarAntane jyAre te vAtanI khabara paDI, tyAre temane thayu ke tI karanA janma sAmAnya vyakitane tyAM na heAya. temane janma tA kAi rAjAne tyAM thA joie. eTale temaNe eka deva mAraphate baMnenA garbhInI adalA madalI karelI. teja kAraNe devAnaMdAnA mukhethI teNe beyelAM svapnA pAchA nIkaLelAM. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayavanAzeThanuM saubhAgya caitra suda terasanI rAtre janmelA putranuM nAma siddhArtha rAjAe vardhamAna rAkhyuM. kAraNa ke vardhamAna kumAranA garbha mAM AvyA pachI rAjyamAM dhana-dhAnyanI vRddhi thaI hatI. vadha mAnakumAra bAyakALathI ja tejasvI hatA. bAlyakALathIja te ahiMsA ane satyane vaLagI rahyA hatA. temane eka vakhata temanAM mAtA pitAne saMsAra tyAgavAnI vAta karI. paNa mAtA pitAe temane tema karatAM aTakAvIne temanuM lagna samAravIra nAmanA rAjAnI putrI yazodAdevI sAthe karI nAkhyuM. temanI icchA lagna karavAnI nahotI, chatAM mAtA pitAnA saMtoSane khAtara temaNe prabhutAmAM pagalAM mAMDayA. te vakhate temane naMdivardhana nAmanA moTA bhAI ane sudarzanA nAmanI nAnI bahena hayAta hatAM. yazodAdevInI kUkhe eka putrI janmI, tenuM nAma priyadarzanA rAkhavAmAM AvyuM. - vardhamAna svAmI jayAre aThThAvIsa varasanA thayA tyAre temanAM mAtA pitA svarge sidhAvyAM. mAtA pitAnAM mRtyu pachI temaNe temanA moTA bhAI naMdivardhana pAse potAnI IcchA prakaTa karI. paNa naMdivardhane be varasa thobhI javAnuM kahetAM jaNAvyuM ke, "bhAI, mAtA pitAnA mRtyuno ghA rujhAyo nathI. mATe be varasa thobhI jAva to sArUM." vaDila baMdhunI IcchAne AjJA mAnIne vardhamAna svAmI bIjA be varasa saMsAramAM rahyA. temanI pratibhA, zakita ane temane saMyama joIne loko temane mahAvIra kahetA hatA. suvarNa jevA vaNa jevI temanI tejasvI kAyA saMpUrNa sAta hAtha UMcI hatI. - 1 priyadarzanAnuM lagna mahAvIra svAmInI bahena sudanAnA putra jamAlI sAthe thayuM hatuM. te vakhate kSatriyAmAM mAmA phUinA chokarAMonAM lagna thaI zakatAM hatAM, Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhamAna svAmI 10 Akhare temaNe trIsamA varase saMsAra tyAgyA. tyAgane Aje keTalAMya varasA vItI gayAM che. Aje temane mahAvIra svAmI kahIne leAkA melAve che. baudhdhone paNa temaNe peAtAnI nIti tarapha vALyA che. deze! dezamAM pharIne te ahiMsA ane satya ne nAda majAvI rahyA che. pAtAnI mIThI vANIthI, kAipaNa dhama te na niMdatAM te yajJAne aTakAvI rahyA che. mrikAra, pazuone vadha ane yudhdhA baMdha thAya teAja jagatanI unnati che, evA e eva ApI rahyA che. krodha, mAna, mAyA, ne lAbhaHe cArenA te mahAna vijetA . banyA che. Aje temane mahArANI celaNA de che. rANI sunadA paNa temanAM anuyAyI che. mahAmaMtrI abhayakumAra teA temane prabhu tarIke mAne che. baudhdha dharmamAM mAnanAra ApaNA mahArAjA pazu have temanA pratye pakSapAti banyA che. temanI vANImAMthI kAIpaNa prakAranA aTA prazno uddabhavatA nathI. temanA upadezamAM kApaNu dhamanI niMdA hotI nathI. te dareka prANIne samAna mAne che. te syAdvAda siddhAMtanA pratipAdaka che, dareka dharmane te zreSTha kahe che. te kahe che. ke, kAipaNa dharmamAM hiM`sA ke asatyane sthAna ApavAmAM Avyu' haiAtuM nathI. dveSa, jhagaDA ke vaimanasya krAipaNa dharma sUcavyAM nathI. Ucca nIcanAM bheda kAi dhame pADI ApyA nathI. 2 mahAvIra svAmIe pAMca muSTie leAca karIne sidhdhane namaskAra karyA, ane vikrama sava tanI 513, zaka savaMtanI 648, IsvIsananI 57, pUrve mAgazara zuda 10 nA dine hastAttarA nakSatramAM jyAre caMdramA AvyA tyAre temaNe cAritrya grahaNa karyuM. vikrama saMvatanA 501, isvIsananA 508, pUrve vaizAkha zudra 10 nA dine jyAre 'dra hasteAttarA nakSatramAM pravezyA tyAre juka nAmanA gAma pAse, RtuvAlukA nAmanI nadInA kinAre eka vyaMtaranA jINu thai gayelA madiMranI najIkamAM zyAmAka nAmanA eka gRhasthanA khetaramAM zAla nAmanA vRkSanI nIce gAyane dohavA besIe tevI rIte utkaTika Asane bhagavAna mahAvIra sthAmIne kevaLa jJAna prApta thayuM hatuM. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *yavanAroDhanu saubhAgya sava zreSDa bhAvanA tarIke bhAga' te te raju kare che. tyAgamAMthIja ahiMsA ane satyanI utpatti temaNe vaNuvI che. jo mAnava mAtra tyAga, ahiMsA ane satyane svIkAre--anusare teA jagata svarga ane. duHkha Ape|Apa nAza pAme. dveSa peAtAnI meLeja esarI jAya. odhA paNa temanI pAse dIkSA letA thayA che. temaNe catuvidha sadhano sthApanA karI che. caturvidha saMdha eTale sAdhu, sAdhavI, zrAvaka ane zrAvikA. tyAganI bhAvanAvALAe te sadhAM sthAna meLave che. temanA upadezanuM ekaja jIvananuM sAka karI. manuSyane kendra DAya che. te eTale mAnavaavatAra karI rIte maLatA nathI. temane vidvattAbharyAM upadeza sA ane saraLa hoya che. upadeza sAMbhaLanArane temanA pagamAM leTI javAnuM mana thAya che. zrotAonI tRSA chipAtI nathI. mArA badhA siddhAMtA meM temanA upadezamAMthI grahyA che. mArI khAsa bhalAmaNa che, bhalAmaNa zuM vinaMti che ke jemaNe temanA daza na karyo' na heAya te avazya darzana karI Ave. jemaNe temane upadeza sAMbhaLyeA na hoya te avazya temane Ave. hamezAM mArI pAsedhI vArtAo sAMbhaLanAra pAsetha upadeza sAMbhaLa badalA tiraka Aje huM ATaluM mAgI lau chuM; mane khAtrI che ke, kAja " " nA nahi |he.'' 18 kRtapuNye peAtAnI vArtA pUrI karatAM kahyuM. javAbamAM sete khAlI gayA: ame vadhamAna svAmInA darzana karavA jazuM. temane upadeza sAMbhaLavA jazuM." 64 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 8 muM navA paMthe evA mazkarA svabhAvane kutapuNa acAnaka badalAI gayA. tenuM nirdoSa jIvana ekadama viSamaya banI gayuM. malikAnA nRtye tenA para judIja asara karI. tenAM nayanamAM vilAsanI AchI chAyA prakaTI. tenA vicAromAM pApanAM aMkura phUTayAM. nikhAlasa svabhAve acAnaka palaTe khA. mAtA pitAnI sevA, patnI pratyenI vaphAdArI, dharmane uMdhAra, mAnavatAne pracAra, ahiMsAne bodha ane satyane pracAra karavAnI tenI dhagaza acAnaka kayAM adazya thaI gaI. viSaya lupatAne jIvanamAM sthAna nahi ApavAnA, pApama vAtAvaraNathI alaga rahevAnA, ne nItimaya jIvana jIvavAnA tenA keDa acAnaka nAza pAmI gayA. . mahAvIra svAmInA anuyAyI kahevaDAvavAne tene dAvo karyAya. cAlyo gaye. zravaNakumAranI peThe mAtA pitAnI kharA aMtaHkaraNathI sevA karavAnI tenI bhAvanA laya pAmI gaI. eka pratnIvratapaNAne teno dAvo kSaya pAmI gayo. kSaNabhaMgura sukha pratye tene prema jAgyo. krodha, mAna, mAyA, ne lebhaH e cAra duzmanane parAjaya karavA bahu kaThina che. e cAre duzmanane jItanAra mANasa jIvana chatI jAya che. saMsAra tarI jAya che, ne janma, jarA ane mRtyunAM baMdhanomAMthI chUTI jAya che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvanAroThanuM saubhAgya e vijetA mANasa lAkhe, kaDemAMthI ekaja maLI Ave che, keTalIye varSe ekAdaja jaDI Ave che. jagata tene name che, vade che, ne tenAM yazogAna gAya che. tenuM jIvana potAnA jIvanamAM utAravAno prayatna kare che. temAM paNa udayanI kSaNonI AvazyakatA hoya che. jenAM karmo bhogavavAnA bAkI haiya, tenI unnatinI kSaNo paNa dUra heya. kutapuya samajI hato. te unnatinA mArge vahI rahayo hato. chatAM tene bhogavavAnAM karmo bAkI hoya, tema tenA patananI kSaNo AvI lAgI. tene mallikA pratye moha jAge. tenA caherA paranAM cinhAmAM pharaka paDI gayo. rAtre thoDA samaya patninI sAthe vAtamAM vitAvyuM. nirdoSa patnIne pati viSe judA vicAre karavAnuM kAraNa nahatuM. patnI nidrAdevIne khALe paDI. kRtapuNya vicAre caDe. kevu suMdara rUpa ! ahA, malikA, tane ghaDavAmAM brahmAe keTale samaya barabAda karyo haze ! sumadhura zarada RtunA caMdra jevuM tAruM mukha kAnA jIvanamAM palaTo na lAve ! tArA mAchalI jevA netromAMthI jharatuM amRta cUsavAre pIvAne kaNa taiyAra na thAya ! tArA kaMcana jevA dehamAMthI jharatuM lalita lAvaNya kone na ANe ! kumaLI kuMpaLa jevA tArA heTha, kamaLanI dAMDI jevA tArA hAtha, caMpAnI kaLIo samI tArI nAjupha AMgaLIyo, ne motInI mALA jevI tArI dAMtanI pakitaoH kharekhara. tArA saudaryanI prazaMsA karavAne paNa kANu zakitamAna heya ! yovananA jhUle jhUlatI tArA jevI soMdarya prati mAM hajI sudhI kumArikA hoya, e Azcarya na kahevAya? vilAsI vAtAvaraNamAM rahenArI ane lakSmInI choLomAM viharanArI tArA jevI rAjanatikA pitAnA mana para Avo majabUta kAbu rAkhI zake, ne svecchAe saMyama pALI rAke, eto tArA jIvanathI ja jANyuM. eka gaNikAnI Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA paMthe putrI hovA chatAM, tuM gRhasthAzramI kanyA karatAM zreSTha nIvaDI tArA jevIne te dhanyavAda ghaTe! paNa tAruM jIvana have komAryamaya nahi rahI zake. tAre tArA daha eka yuvakane soMpavo paDaze. tArAM nayanomanuM amRta pAvuM paDaze, tArAM lalATamAMnAM prasvedanAM bindu tene cUmavA devA paDaze. tArA gulAbI hoThane tenA hoThanI sAthe gela karavA devA paDaze. tArA, nAjuka deha tenA bAhumAM samAvI devo paDaze. mahilakA, tuM, mAnIza nahi ke tArA para baLAtkAra karaze. te te bheLo yuvaka che, naMtimAM mAnanAro te bhoLo yuvaka tArA mohamAM aMdha banIne tArA caraNa cUmavAne taiyAra thayo che. tAraka bole tArI sevA karavAne tatpara thayo che, tArA saudaryanI pAchaLa ghelA banIne potAnI patnIne paNa tyAgavAne vicAra karI cUkyo che. tane vinavaze, tArA paga cUmaze, tArI sevA karaze, tArA zabda pitAno prANa ApavAne paNa taiyAra thaze, paNa tAro sahavAsa, tAro saMya, tAro prema meLavyA sivAya te nahi rahe. tArI ichA haze ke nahi hoya, paNa tenI nirdoSatA tane pigaLAvyA sivAya nahi rahe. tenI sevA tArAmAM premanA aMkura ugADayA sivAya nahi rahe. tenI vANInI mIThAza tane lobhAvyA sivAya nahi rahe. ahA, malikA ! tane konI upamA ApuM? raMbhA ane menazca to tArI pAse tArI dAsI tarIke paNa na zobhe. indranI indrANI to. alaMkArothI dIpI nIkaLe che, paNa tuM to vagara alaMkAre paNa tenAthI vadhu suMdara lAge che. lakSmIjI to viSNunI chAyAma zobhe che, paNa tuM to svayaM, ekalI, vinA madade sauMdaryavatI tarIke mAna pAme che. zuM tArUM lAvaNya AvI rIte karamAI jAya te yogya gaNAya kharuM? puNyanA vicAro to hada vaTAvI cUkyA hatA. te pitAnI patnIne tyAgavA taiyAra thayo hato. tIrthasvarUpa mAtApitAnI sevAnI, Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavanyA zeThanuM saubhAgya paNa tene khevanA rahI nahotI. kuLAbhimAna paNa adazya thaI gayuM hatuM. aMte raMbhA ane menakAne malikAnI dAsI tarIke paNa teNe ayogya TharAvI. indrANIne alaMkArothI zobhatI kahIne temane kalaMkita : karavAnI hiMmata karI. viSNunI chAyAthI ja zobhe che, kahIne lakSmIjInuM apamAna karyuM. mANasanI ka95nA kayAM suMdhI vadhI zake che, tenI vyAkhyA karavI ke maLavI muzkela che. mANasa vicAronI ghelachAmAM devone paNa tuccha mAnavAnI hiMmata kare che. kudaratanI mazkarI karavAnI paNa hAma bhaDe che. nItine ane dharmane tiraskAravAnI bhUkhada kare che. katapuNyanI heziyArI ekadama mUrkhAImAM palaTAI gaI hatI. unnatinA zikhare pahecelA tenA vicAre ekadama rasAtALa jaI pahoMcyA hatA. be divasa teNe AvA ja vicAro karavAmAM vitAvyA. mAtA . pitAne ke patnIne potAnA vicAronI gaMdha suddhAM na Ave, tenI kALajI rAkhavAmAM teNe dhyAna ApyuM. te jANato hato ke hAla soyAM mAtA pitA je potAnA vicAre jANe to eka kSaNa paNa tene aLago na kare. pati parAyaNa dhanyA je potAnA patinA AvA vicAro jANe te tarataja annajaLano tyAga kare. malikAnA vicAra karato kRtapuNya pitAnA haMmezanA svabhAva 'pramANe AnaMdI ja dekhAto hato.bolavA cAlavAmAM ke khAvA pIvAmAM biskUla pharaka paDayo nahato. be divasamAM teNe hiMmata keLavI pitAne jAti svabhAva tyAga, Adarza vicArone bALIne bhasma karavA, mAtA pitAne prema tyAga, ne snehALa patnInI goda yAgavI, e kaMI sAdhAraNa vAta nathI. kApuNe be ja divasamAM teTalI hiMmata keLavI, koIne paNa kahyA sivAya te gharamAMthI bahAra nIkaLe. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA paMtha 17 malIkAnuM makAna to prasiddha ja hatuM. te keTalIye vAra tenA mitronI sAthe tyAMthI pasAra thayo hato. te makAnanI viziSTatA e hatI ke, jayAre malIkA gharamAM hoya tyAre tenA para eka nAnI davA pharakayA karatI, ne te bahAra gaI hoya tyAre te vrajAne nIce namAvI devAmAM AvatI. kRtapuNya te makAna pAse Avyo. teNe makAnanI Toca para najara karI te nAnI, nAjuka vajA pavananI sAthe gela karI rahI hatI. te kaI paNa jAtanA Dara sivAya, vinA saMkoce upara thaye, tene acakAyA sivAya jato jene paherA para hAjara rahelA mANase ke nahI. eka khaMDanA daravAjA pAse bahAranI bAjuye eka desI beThI hatI. kutapurve tene prazna karyo bAIsAheba aMdara che?" hA che. sAmenA khaMDamAM birAjya che.dAsIe namratAthI javAba Ape. kutapurNane rajavADI vAtAvaraNa bhAsyuM, te sAmenA khaMDanA daravAjAmAM jaIne Ubho. teNe joyuM ke khaMDamAM traNa strIo beThA che. eka proDha-vRdhdhA jevI dekhAya che. bIjI be javAna che. baMnemAM ATha daza varasanuM aMtara hoya, ema ene lAgyuM. te thoDo samaya emane ema Ubho rahyo. traNe strIo vAtacIta ane vicAramAM macchala hatI. acAnaka nAnInI daSTi praveza dvAra para paDI. te kaMIka bolI rahI hatI. praveza dvAramAM eka suMdara yuvAnane zobhelo jene AgaLa bolatI aTakI gaI. nAnIne pUrNimAnA cadra jevo zAMta cahere jene kRtapuNya daravAjAmAM Ubho Ubho ja DarI gayo. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 9 muM mallikAnA AvAsamAM ana gasenAne praveza dvAra tarapha ekI Taze nirakhI rahelI joine mallikAe ane tenI mAtAe paNa te tarapha dRSTi karI. temaNe paNu eka suMdara yuvAnane joyA. mallikA zAMtapaNe potAnI haMmezanI klAmaya rIte UMDI. kAMpaNu jAtanI utAvaLa vinA te kRtapuNya pAse gai. "" padhAro ' kRtapuNya te khaMDamAM dAkhala thaye. makhamalathI AcchAdita karelI eka gAdI tarapha maitra sata <" AvakAra ApatAM te khelo. darzAvatAM mallika! melI. birAjo " kRtapuNya vinA sakrAMce beThe. sAdhAraNapaNe tene leAkA eparavAthI vata nArA kahIne sakheAdhatA. nAnapaNathI te svataMtrapaNe viharatA hatA. seMkaDA, dvArAnI medanImAM, zarama tyAgIne te vArtAo kahetA, medha Apate ane carcAe karate. game tevA sattAdhIzane maLavAmAM tene Dara lAMgate nahI. Aje paNa te sAca rahita hate. je gAdI para te kheDI hateA. te gAdI ATheka AMgaLa jeTalI uMcI hatI. traNa hAtha paheALI ane bAra hAtha bhIMta para TekavIne keTalAye takIyA gAThavavAmAM lAMbI hatI. tenA para AvyA hatA. dareka Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallikAnA AvAsamAM 65 tIyA para makhamalanI kheALo caDhAtrAmAM AvI hatI. makhamala para sAnerI sAcI jarInuM bharatakAma karavAmAM AvyuM hatuM. bhIMta para keTalAMka citra laTakAvavAmAM AvyAM hatAM. citromAM phakta kudaratI dRzyA ja AlekhavAmAM AvyAM hatAM. pahADa ane nadIo, jhADa ane brAsa, u! ane saMdhyA. kRtapuNye bhArIkAithI te sarvanuM nirIkSaNa karyu. khaDanA vAtAvaraNamAM te kaMija samajI zakayA nahi. vizvAsItAnu nAma nizAna paNa nahatu. 'ApanuM zubha nAma?" "" AvanAra yuvaka khAMDanu nirIkSaNa karavAmAMthI nivRta thayeA che, ema jANyA pachI mallikAe prazna karyAM. '" kRtapuNya " cAlu samAjamAM sAmAnya rIte khelateA hAya, tevI zAMtithI yuvake javAba ApyA. mallikAe joyu ke bIjA AvanArAonI jema A yuvakanI jIbha khi kula cAcarANI nathI agara AgaLa paNu vadhI nathI. kRtapuNya kumAra." te kheAlI, kevu suMdara nAma ! tr baMne jaNAM eka bIjAnI pratye thADA samaya zAMtithI nirakhI rahyAM. . huMmezanA rivAja mujaba ana senA ane tenI mAtA te tene ekAnta ApavA mATe tyAMthI nikaLIne bIjA khaMDamAM cAlyAM gayAM. 68 kumAra! Aje te mAga ArAmatA divasa che." gheADI vAra rahIne mallikA khelI. ahuja uttama. ApaNe zAMtithI vAtA karI zakIzuM. kRtapuNya ThaMDA kaleje melye. 66 AvI zAMtithI pratyeka zabdanu uccAraNa karatA yuvaka mallikAe Ajeja joyA. ma Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavanA zeThanuM saubhAgya kevaLa vAto karavA mATe ja ApanuM Agamana thayuM che?' "nA" " tyAre " ApaNuM baMnenAM jIvanamAM navinatA ANavA mATe." " huM samajI zakI nahi." katapunA kahevAno bhAvArtha na samajavAthI mahilakA bolI. "te samajAvavA mATe ja huM Avyo chuM." hAjara javAbI kRtapuya che . mallikA tenAM nayanomAMthI kaMIka vAMcavAnuM maMthana karI rahI. DI vAre te AgaLa bolyo. "huM tamAro sahavAsa IcchuM chuM" "mAre sahavAsa mahilakAe sAmaya prazna karyo. "hA. huM jANuM chuM ke tame vilAsI vAtAvaraNamAM mahAlatAM hevA chatAM hajI niSkalaMka dehe jIvana vitAvI rahyAM cho. tamAro deha haja kamAyavratamAM-komAryapaNAmAM TakI rahyo che. keInA sahavAsamAM te Avyo. nathI ne kAIno sahavAsa teNe bhagavyo nathI. "tapuye kahyuM. chatAM tame mArA dehanA sahavAsanI IcchAe AvyA cho? vAcALa yuvakanI vAkachaTA sAthe tenI kiMmata joine mahilakA vismaya pAmatAM bolI. - alabat, eka deha keIne na soMpAyo haiya, ene artha e nathI thato ke e deha koIne ja nahi soMpAya. " "kumAra, tamArI bhASA sAMbhaLanArane mugdha karI nAkhe tevI che, paNa huM dilagIra chuM" "zA mATe ? - meM mAryavrata pALavAnuM paNa lIdhu che." " AvI kemaLa kAyA vinAupabhoge karamAvA mATe!" "nA, jIvananA sArthakane mATe." " jIvananuM sArthaka to emAM che ke, janmelAe pitAnI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallikAnA AvAsamAM pratyeka icchA pUrI karavI." tr * mATeja me gai kAlathI sasAra paranA mAha utArI nAMkhyA che. mane icchA janmI che ke, komAya vrata pALavuM. bhAga vilAsane tyAmAM, ne AtmAnI unnatine mATe kAi ekAnta, pavitra sthaLe jaI AtmAne parama AtmA-paramAtmA banAvavA. mallikA nati kA hatI, paNa sAthe sAthe vineya hatI. kRtapuNyanA zabdo pakaDI laine temAM peAtAnA jIvananu dhyeya geDavI dIdhuM. peAtAne vAkapaTu mAnanArA dhRtapuNya makSikAne javAba sAMbhaLIne dimukha banI gaye|. * A te natikA ke paDatA ? tenA manamAM prazna jamyA. kRtapuNyane vicAramAM paDelA joine mallikA AgaLa kahevA lAgI. ' kRtapuNya kumAra, tamArA jevI abhilASAo keTalAe purUSoe mArI pAse vyakata karI che. sAmAnya mANusathI mAMDIne keATayAdhipatIe ane sAdhAraNa amaladArathI mAMDIne khuda mahArAjAe pazu mArA dehanI AgaNI karI che. paNa badhAnI mAgaNInA meM savinaya asvIkAra karyAM che. kumAra, huM samajI zakatI nathI ke mAzusa saudaryane na icchatAM saudayavatIne icche che, 67 . zA mATe soya ane soya vatI eka bIjA sAthe sakaLAyelAM haiya che mATe." 16 " evI asaMbadha vyAkhyAyA sajatAM kANuM zIkhavI, kumAra ?" sAmAnya 45nAsRSTimAMthI AvAM sarjana thAya che, elikA. AvA viSayamAM zikSaNu levAnI jarUra hotI nathI." " kalpanA sRSTimAMthI thayelu sarjana havAi killA jevuM hAya che. retInA putra bAMdhIne samudra tarI javAnI 395nA karavAthI te kAya anatu nathI." kr zraddhAthI badhu ja bane che, mallikA. hanumAne rAma nAmathI pattharane pANI para taratA karyAM teA te taryAM OM nahi? khIne kAi jo Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 kyavanAzeThanuM sobhAgya tevI kalpanA kare te mUkhaja kahevAya ne !" in " jarUra. rAma nAmathI pANIpara patthara taryA, paNa zrIrAmane thayuM ke, mArA nAmathI je patthara tare che te huM jAte te nAMkhu te vagara nAme kema na tare? ane temaNe pote kalpanA sRSTimAMthI uddabhavela vicArane satya TharAvavA mATe eka patthara pANImAM nAMkhyo. pariNAme Azcarya vacce jaNAI AvyuM ke, patthara DUbI gayo che. eTala najIvA kAraNamAMthI temaNe tatva zodhI kADhyuM ke, ahaMkAra DubADe che. zraddhA pattharane paNa tAre che." "eTaleja te he zraddhAthI Avyo chuM, mallikA." paNa tamArI zraddhA svAthI che, kumAra, zraddhA te niHsvAthI hovI joIe." tapurva mallikAnA pratyeka zabda para vicAravA lAgyA. nalikAone ane gAnArIone vaLI zraddhA azraddhA, svArtha niHsvArtha, rAma hanumAna zuM !' tenA magajamAMthI eka vicAramALA pasAra thaI gaI. DIvAra viramIne mahilakA AgaLa kahevA lAgI. "kamAra, Aje mane eka yuvaka yAda Ave che. Aja sudhInI jIvanamAM meM tenA je niHsvAthI zraddhAvAna bIjo eka paNa yuvaka joyo nathI. vArasAmAM maLelA amArA dhaMdhAne pheravIne meM nRtya pasaMda karyuM. lagna karIne eka purUSane deha apavAne meM nizcaya karyo. paNa e yuvake mArA jIvanamAM palaTo Apyo. teNe kahayuM ke "malikA" A suMdara deha koI paNa purUSane arpavA karatAM dharmane kAM apatI nathI ? AvuM kalAmaya nRtya vAsanAonA kIDAo samakSa raju karavA. karatAM, devanA caraNamAM kema karatI nathI ? mAtA taraphathI maLelA A vArasa tajIne pUrvajonA pApanuM prakSAlana karavAnI tane tArA sauMdaryathA, tArI kaLAthI maLelI takane lAbha zA mATe uThAvatI nathI ? tuM jJAnI che, deha kSaNabhaMgura che, ema te tuM haMmezAM kayAja kare che. te pachI. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ malikAnA AvAsamAM AvA kSaNabhaMgura dehane mATe vilAsanAM sAdhane zA mATe joIe ? deha bhoganI bhAvanA zA mATe jAgavI joIe ? ane enuM e kathana mArA hRdayamAM vasI gayuM. enI najara sAme meM pratijJA lIdhI ke, "huM AmaraNAMta mAro deha pavitra rAkhIza. tyAre teNe mane kahyuM ke, "mahilakA, eka divase tane jarUra ema lAgaze ke, A saMsAramAM kaMI nathI. vAsanAthI dUra bhAgavuM hoya, te saMsArane tyAgavAnI jarUra che. Aje mane tenuM kathana satya bhAse che. vAsanAthI mana, vacana, ke kAyAne kalaMkita karavAM na hoya, to saMsArano tyAga jarUrI che. mArI nAnI bahena anaMgasenAne paNa teNe lagna karIne pitAnA pati sAtheja bhoga bhogavavAnI pratijJA levaDAvI che. te yuvakanuM nAma zuM che, mahilakA." "nAma huM nahi kahI zakuM, kumAra." samAjanI ane judI hoya che. amAre tyAM chUpI rIte AvIne nRtya joI janAra, madirAnuM pAna karI janAra, ane amArA dehanI bhIkha mAMgI janAra, vyakitao samAja mAM potAnI jAtane pratiSThita tarIke oLakhAvI lene kahetA hoya che ke, "natikAnAM nRtya jovAmAM paNa pApa samAyeluM che, tyAM nAyikAne tyAM to kema javAya ? evA kahevAtA pratiSThita sajajano, nirdoSa niHsvAthI yuvakane chavatAne jIvatA phADI khAvA jeTaluM rodra rUpa dhAraNa kare che. jo ke te yuvaka te khullI rIte patitAone pakSa kare che. te kahe che ke jo patitAone udhAra samAja nahi kare te keNa karaze? kharekhara evA niDara yuvonI caraNa raja levAmAM punya samAyeluM che. " e yuvaka e niDara hovA chatAM, pitAnuM nAma pragaTa karavAnI nA kahe che? Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvanAnuM saubhAgya nA te te pitAnuM nAma khullI rIte kahe che, phakta huM ja mArA mukhethI kahetI nathI." " kAraNa?" tenuM kAraNa samajavA mATe hajI samaya che, kumAra, malikAnA zabdo sAMbhaLIne katapuNya samasamI UThyo. eka natikA thaIne "samajavAne vAra che kahevAnI hIMmata karanAranI jIbha kApI nAkhavAnuM mana thaI AvyuM. paNa mana thaye thoDI ja keAinI jIbha kApI naMkhAya che ! kAraNa ke huM hajI bALaka chu " kRtapuNya karkaza avAje vyaMgamAM bolyo." "binaanubhavI ane bALakamAM bahu pharaka nathI hoto, kumAra." mahilakAe teja rIte javAba Apyo. malikAne eka eka zabda kRtapuNyanA dilane daMza dete hato, anubhava levA mATe to tamAre tyAM Avyo chuM." aMte sAmo phaTakA mAravA mATe te bolyo. " mAre tyAM AvanArane anubhava ApavAnuM meM baMdha karyuM che kumAra." "to huM ahIMthI pAcho jaI zakuM tema nathI. mahilakA, kRtapuNya kumAra, huM mAnuM chuM ke AvI vaye A paMce tamArA mATe yogya nathI." "malikA, yogya gyane pUrNa vicAra karIne ja huM tamAre tyAM Avyo chuM." tamAre patnI che ?" tenI rajA lIdhI che ?" "patnInI rajA levAnI AvazyakatA nathI lAgI." kAraNa ke tame tenA pati che. vagara pazciye tamArA para Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNikAnA AvAsamAM teNe saMpUrNa vizvAsa mUkayo che." "meM dhAryuM nahotuM ke mAre AvA savAla javAbamAM samayane bega Apavo paDaze." kRtapuNaya belyo. ane kharekhara ja teNe mAnyuM nahotuM ke pitAne AvA prasaMgano sAmano karavo paDaze. teNe dhAreluM ke pote mallakAne tyAM jaze ke tarataja AvakAra maLaze. kAIja natikA ka nAyikA cAlyA AvatA zikArane jato na kare. paNa Acarya vacce tene jaNAI AvyuM ke pitAnI mAnyatAne eka sAdhAraNa e khoTI pADI che. pite dekhAvaDe che, yuvAna che, vAcALa che, ne sAdhAraNa paNe sAdhana saMpanna paNa che. jyAM pote , jato hato tyAM lakSmInI jarUra paDado, ema mAnIne pitAnI sAthe motInI mALA, hIrAnI aMguThI ane keTalAka suvarNasikkAo lIdhA hatA. ane te badhuM tenI pAse ja rahyuM. ahIM to navuM ja vAtAvaraNa tenI dRSTie paDayuM. jayAre potAne soMdarya pratye moha jAge, tyAre sauMdaryanI pratimAne sukha ane saMsAra pratye vairAgya uddabhavyuM. kharekhara, jagatamAM kayAre ane kayAM palaTo Ave che, te kaIja kaLI zakatuM nathI. malikAnA vairAgyanA bhASaNe-bodhe kutapurSanI mehathI raMgAyalA mana para kaMija asara karI naha. tenI AMkhe mehanAM jALA kAyAM hatAM. tenA vicAre mohanI sAMkaLothI jakaDAI gayA hatA. tene sauMdaryabharyA dedano moha jAgyo hato. bhoganI ghelachA jAgI hatI. hADa mAMsa cUMthavAnI bhUkha jAgI hatI. bheganI ghelachA kAryamAM na pariName, tyAM sudhI tene saMtoSa maLavo muzkela hato. hADa masi gUMthavAnI jAgelI kSudhAnIptI na thAya, tyAM sudhI saMtoSa tha azakaya hato. "kutapurNa kumAra, huM samajI zakuM chuM ke mArA pratyeka zabda Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara yavannAzeThanuM saubhAgya tamArUM komaLa haiyuM vIMdhAya che. tamArI icchA virUddha tamane kaMI paNa kahevuM e yogya nathI, e paNa mArI jANa bahAra nathI. chatAM AvA mohamaya kAryamAM paDatAM tamane aTakAvavAnI bhAvanA mane zA mATe thAya che, te huM poteja samajI zakatI nathI. mArI parivArIkAo mAraphate meM ghaNI vakhata sAMbhaLyuM hatuM ke, "kRtapuNya nAmane ke yuvaka avAranavAra rastAomAM ke ekAnta sthaLe nAnAM nAnAM ToLAMone saddaupadeza Apato hoya che. kumAra, Aje huM mane potAne dhanya mAnuM chuM ke, tamArA pratyakSa paricayano mane lAbha maLyo." malikAe ekAeka potAnA badhA vicArane pheravI nAMkhIne kRtapune kahyuM puNyanA caherA parathI te joI zakI hatI ke, potAnA zabdo tene krodhISTa banAvI rahyA che. malikAnA zabdomAM ekAeka pharaka thayelo joine kRtapuNya k thaI gayo. potAnA bhASaNane ekAeka palaTo Apavo e nAnIsUnI vAta na kahevAya. mallikA koI koI vAra pitAnI dAsIo dvArA nagaranI mAhitI meLavavAno prayAsa karatI. dAsa dAsIonI cAlAkI jagamazahUra che. dAsIo dvArA rANIvAsanI khaTapaTa cAlatI hoya che. dAsIo, mAlaNa, natikAo ane gaNikAo dvArA zatru pakSanI mAhitI meLavavAnI rAjAonI padhdhati-cAlAkI chupI nathI. katapuNyanI keTalIka mAhitI dAsIo dvArA malikAne maLI cUkI hatI. te katapuNyane AMtarika vaMdana karatI. je AvA yuvako raste raste, gheraghera, gAmegAma ane dezadeza jaIne ahiMsA ane satyanI ghoSaNA gajavatA thAya, to hiMsA ane asatya ApoApa nAza pAmI jAya, evA e vicAra karyA karatI. te ja kAraNe te kRtapurNane pApanI gartAmAM paDato aTakAvavAnI koziSa karatI hatI. paNa jyAre teNe joyuM ke, kRpuSya mATe tema Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73. malikAnA AvAsamAM nathI. hajI tenA udayanI kSaNa AvI nathI. jyAM sudhI karmonA baMdhane tUTe nahi, tyAM sudhI unnati saMbhave nahi. karmo te bhogavye ja chUTake. "malikA, tamArI vAkpaTutA joIne mArI jAtane tuccha mAnuM chuM. Aja sudhI mane garva hato ke mArI vAkapaTutAnI bebarI karavAne javaleja keI nikaLI Avaze. paNa mAro garve pahelI mulAkAte ja haNAI gayo. tamArA vAkyAturya AgaLa mAruM vAkucAturya jhakhu che." kRtapuNya pitAne ke zamAvI detAM bolyA. kRtapuNya kumAra, mallikA kahevA lAgI. " mArI bhAvanA hatI ke huM tamane A paMthe jatA aTakAvavAno lAbha meLavuM. paNa mArI bhAvanA phaLe tema nathI, enI mane khAtrI thaI cUkI che. te kAraNe huM tamane eka vAta khullA dilathI jaNAvuM chuM. juo, mane saMsAra para, vaibhava para ke vilAsa para meha rahyo nathI. tame jayAre AvyA tyAre huM mArI nAnI bahena anaMgasenAne ane mArI mAtAne teja kahI rahI hatI. atyAre tamane paNa teja kahuM chuM. huM to lagna karavAnI nathI. mArI bahenanI pratijJA che ke lagna karIne pati sivAya bIjA sAthe bhoga bhogavavA nahi. tenI pAse lakSmI che. mArI A lakSmI paNa tenI ja che. tenA sivAya mAre bIjI behena nathI. meM tene dareka kaLAmAM praviNa banAvI che. mArI mAtAnA dehavikrayanA vArasAmAM meM mArI jAtane ane tene bacAvI lIdhI che. je tamArAmAM hiMmata hAya, samAjano Dara na hoya, ne tamArI mAtA pitAne ane patnIne samajAvavAnI sakita hoya te tenI sAthe lagna karI lo. bIjI natikAo ke gaNikAo peThe te tamArI pAse dhana nahi mAge, dhanano tene teTo nathI. vaibhavanIkamInA nathI. khAva pIo ne AnaMda kare. pati patnI tarIke sukhethI jIvana vItA. jyAre tamArAM pApone-karmone kSaya thAya, tyAre unnatine zikhare paheco. tamArA jIvanano uddhAra kare. " malIkA taddana Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayavannAzeThanuM saubhAgya zAMta banI jaIne bolI. tenA caherA para pavitra teja jhaLakavA lAgyuM. tenA AtmAne avAja Akhare mukhadvArA bahAra Avyo. sevikAe te khaMDamAM praveza karyo. khaMDanI cAre bAjunI bhIMtonA gokhamAM suvAsita telanA dIpake saLagAvyA. dareka gokha para judAjudA raMganA rezamI paDadA nAkhyA. temAMthI dIpakano AvatA prakAranA judA judA raMgomAM zobhavA lAgyA. - kRtapuNya mallIkAnuM kathana sAMbhaLIne vAcA rahita banI gaye hato. A paMkitAne zo javAba Apavo, te te samajI zakatA nahato. tenI muMjhavaNamAM jANe AzvAsana ApavA AvI na hoya, tema sevikAe suvAsita telanA dIpa prakaTAvyA. sUryAstane khyAla ApatA praphalA dIpakane nirakhatAM mallikA bolI. * "kRtapuNya kumAra, svabhAvika che ke mAruM kathana tamane muMjhavaNamAM mUke. juo sUryAstanI AgAhI rU5 A dIpake prakaTayA che. tame amArI sAthe bhejana le. pachI ekAntamAM vicAra karI juo utAvaLa karavAnI jarUra nathI. kAraNake A prazna gaMbhIra che." malikAnA zabdone pAne svIkArato hoya tema kRtapurNa nirUttara banIne ekI najare eka AsamAnI dIpaka tarapha joI rahyo. * * * Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 10muM e bahene moTI bahena, tamAre A sukomaLa deha kaSTa sahana karI sakaze?" zA mATe nahi kare ? Aje dezadezamAM page vihAra karatA vadhamAna svAmInI sAhebI ApaNe karatAM ochI hatI ? ApaNI pAse to phakta lakSmI che, jayAre temanI pAse to lakSmI uparAMta sattA paNa hatI. eka rAjavaMza purUSa , saMsArano moha jema sarpa kAMcaLI utAre tema utArIne potAnI kAyAne dame, bhara jaMgalamAM vyAghra varU, sapa" ane jaMgalIonA trAsa sahana karIne temane samabhAvanI vyAkhyA samajAve, TADha taDakAne sarakhAM gaNe ane pitAnA karmone khapAve, tyAM mArA jevI che ke sAmAnya stro ATalo tyAga karavAnI dhRSTatA, zuM na kare ?" kRtapurva kumAra jayAre potAnA gherathI nIkaLIne malikAnA AvAsa AvyA tyAre mallikA ane tenI nAnI bahena anaMgasenA vacce je cAlatI caca adhUrI rahI hatI, te carcA pharIthI zaru karavAmAM AvI hatI. sAMjanA bhojana pachI kRta puNyane vicAravA mATe samaya ApavAnA uddezathI tene eka suMdara paNa nAne khaMDa suprata karavAmAM Avyo hate. kutapuNA temAM beThA beThA pote zuM karavuM teno vicAra karI rahyo hato, jayAre mallikA sAthe anaMgasenA bIjA khaMDamAM carcA karI rahI hatI. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavanAzeThanuM saubhAgya "moTI bahena," anaMgasenA kahI rahI hatI. "vardhamAna svAmI purUSa che, ne tame strI che. purUSone vAsanA lupa saMsAramAM ekAkI karatAM koI ja vAMdho Avato nathI, paNa eka yuvAna, suMdara strIne Dagale ne pagale saMkaTonI divAlo bhedavI paDe che." " anaMgasenA, eto purUSa svabhAvaja evo che." malikA bolI. "e svabhAva Aje kaMI na nathI uddabhavyo sRjana jUno purUSa svabhAva strI svabhAvanI peThe dareka kALe potAno bhAva bhajavato Avyo che. temAM je makakama teno vijaya. purUSa svabhAva karatAM stro svabhAvane vadhu mahattva ApavAmAM AvyuM che. tuM jANe to che ja ke ApaNu mahArAjAne aneka rANIo che. e rANIothI aneka rAjAo sAthe bhoga bhogavI zakAya kharA ? strIe to eka pativRtta pALavuM joIe. je purUSasvabhAva eka patnIvRtta pALato thAya ane vilAsa, moha ane parastrI tyAgane keLave to satI sItA ane rAvaNa jevA dAkhalA jagatane maLI Ave kharA ? je Akhe purUSavarga parastrI tyAgane potAnA jIvanamAM utAre to strInA satItvanI kasoTI kevI rIte thAya ? strI satI tarIke kevI rIte pUjAya ? hA, eka vAta nirvivAda che ke, purUSe parastrI tyAganuM vRtta grahaNa karavuM joIe. tene potAnA jIvanamAM utAravuM joIe eTaluM . to zuM paNa eka patnI vRta paNa pALavuM joIe. tuM paNa jANe che, ne AkhuM jagata paNa jANe che ke zrIrAma sivAya eka patnIvRta kAI pALI zakayuM nathI. te kAraNe gRhasthAzramI jIvana tarIke rAma ane sItAnI joDI devothI paNa zreSTha gaNAya che. paNa dareka vakhate thoDAM ja rAma ane sItA janme che ! mATe to huM tane kahuM chuM ke, purUSa taraphathI meha, duHkha ane vilAsanI UbhI thatI divAlone bhedavAmAMja strInI mahattA che. tevI zakita keLavavA mAM ja teno kasoTI che. devatAo paNa satIno parikSA karIne ja tene satI tarIke svIkAre che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e mahene bahena, huM paNa Aje tevIja seATImAMthI prasAra thavAnI icchA sevI rahI chuM. bhale leAkA mArI tarapha vikArI dRSTithI jue. huM temanI te dRSTine bhAtRbhAvanI dRSTi mAnI laine temane sanmArge vALIza.'' GO " te kAi divasa jamIna para paga mUkayA nathI. tADha taDake veyAM nathI. kAi taraphathI apamAna sahana karyu" nathI. kSubrA ane tRSA kevI hAya, e tuM jANatI nathI. koi sthaLa, mAga ke.vana te nihALyAM nathI. ajANyA sthaLe paga mUkavAnA ke prayAsa karavAne te prayatna karyA nathI, AvA sa`jogAmAM tu jaza karyAM?' ana`gasenAe prazna karyAM. " are gAMDI," hasatAM hasatAM mallikA kheAlI. "Ate tArA kuvA prazna kahevAya ! jene saMsAra tyAga che, tene mAga zeAdhavAnI jarUra hoya kharI? tene teA Ape!Apa ja mAma' jaDI Ave. jete kAya karavuM che, tene kSetra maLIja Ave che. khATA dekhAva karanArane mATe sthaLa ke mAga nathI. mAre kayAM khATA dekhAva karavA che? huM te! evA sthaLe javA mAguM chuM ke, jyAM lakSmInAM pralAbhana na hAya, mAda ke mAyAnAM baMdhana na hAya, ne sukhaduHkhanA * saMtApa na haiAya. evA sthaLe jai huM mArA jIvananeA uddhAra karavA mAgu' chu. mArAM krarmAMte khapAvavA mAgu chu, te janma, jarA ane mRtyunAM baMdhanamAMthI mukita meLavavA mAgu chuM. Aja sudhI meM mArA A kAmaLa dehanI bahuja kALajI rAkhI che. huve mane tenI tevI kALajI rAkhavAnI AvazyakatA bhAsatI nathI. bahena, tuM hajI nAnI che. tane jagatane-jagatAM mAnavIone anubhava nathI. jagata eTale prapaMceAthI bhareluM sthaLa. te sthaLamAM vasanArA mAnavIe prapaMcamAMja rAce ane prapaMcamAM peAtAnAM *parI jIvana vitAvyA kare, asatya sivAya temanAM jIvanamAM bIjI kaMija na hoya. sAdhAraNu vAtamAM paNa temane asatya khelavAnI Teva Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 kavanAzeThanuM saubhAgya paDI gaI hoya che. hAlatAMne cAlatAM prapaMca. vyApAranA prapaMcane te loke kuneha kahe che. rAjA mahArAjAo rAjadavArI prapaMcane rAjanIti kahe che. te sAmAnya varga aMdaraaMdaranA jhamaDAmAM prapaMcathI chatIne tene pitAnI hoziyArInuM rUpa Ape che. ekaMdare e badhA prapaMcaja che. nAma badalavAthI kAyadAne ke mAnavIne chetarI zakAya che, paNa paramAtmAne nahi. tuM jANe che ke A lakSmI meM meLavI che. tuM che eTale tenI bhokatA tuM banI che. paNa jo tuM na hota to te kenA hAthamAM jAta? bIjAnAja ne? eTale bIjAnA mATe ja meM A lakSmI lekanAM jIvana veDaphI nAMkhIne, mane lakSmI ApanAranA kuTuMbamAM Aga lagADIne, ane ahIM AvanArAonI patnIone temanA patiothI dubhavIne bhegI karI che, ema na kahevAya ? AvAM kaniSTa pApo meM bIjAne mATe ja karyA kahevAya ne? bIjAnA mATe ApaNuM hAthe pApa karIne jIvananuM kayuM dhyeya sadhAya che ? ApaNA nAnA peTa mATe mUDIbhara anAja joIe; suvA mATe sAta hAthano sAtha joIe ane paheravA mATe zarIra DhaMkAI rahe teTalAM vastro joIe. mANasa ATalI najIvI jarUrIyAta mATe keTaluM badhuM asatya bhASaNa kare che, keTalAM badhAM prapaMco race che, ne keTalA badhA lokenA AtmA dubhave che ! A jagatamAM cAlI rahelI sumana jUnI A ekra ghaTamALa che. temAM keda samaye oTa Ave che, te kaI samaye bharatI Ave che. bahena, mArI eka zIkhAmaNa dhyAnamAM rAkhaje. tArI pAse puSkaLa dhana che. rahevA mATe AlIzAna makAna che. vono tane teTo nathI. eTale je ApaNA AMgaNe jAte thaIne cAlI Avele kRtapuNya kumAra potAnA manathI tArI sAthe lagna karIne ahIM rahevAnI saMmati Ape to A prasaMga cUkIya nahi. te heziyAra che. tane kulanI peThe sAcave tevo che. te jAte thaine Avyo che eTale tAre Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be bahene , paDato bola jhIlI leze. tenI pAsethI dhana meLavavAnI icchA rAkhIza nahi. paramAtmA je tamArA baMnenAM lagnane suyoga meLavI Ape te tene patI mAnIne tenI sevA karavAmAM garva mAnaje. ekaja puruSamAM saMtoSa mAnaje. ati vAsanA eja navuM davAra che. bhale tuM maNikAnI kUkhe janmI heya ne natikAnA AvAsamAM UcharI hoya, paNa je eka pativratta sevIza to avazya satI pada pAmIza. satI padane mATe sthaLa ke jAtanI jarUra paDatI nathI. temAM te satItvanI jarUra paDe che, gaNikAnI putrI paNa satI banI zake che-satI hoya che, evo dAkhalo jagatane pUrI pADaje. tAro ekaja dAkhale jagatanI aneka strIone satIo banAvaze. bahena, ApaNo deza Aje AkhA jagatamAM saMskRtinuM zikhara gaNAya che. bhAratanA e tejasvI zikharane pavitra ne unnata rAkhavAmAM pratyeka vyakitae potAnI zakti anusAra madada karavI joIe, ne bhoga Apavo joIe. pitAnI eTalI pharaja to dareke bajAvavIja joIe. temAM je koIpaNa vyakita niSphaLa jAya te tene mATe dezadrohi sivAya bIjI upamA na ja hoI zake. | mArI ATalI zikhAmaNa tuM khAsa dhyAnamAM rAkhaje. te uparAMta bIjI mArI tane zikhAmaNa nahi, paNa vinaMti che ke, ApaNI mAtAnI haMmezA sevA karaje. mAtA pitA sarva devo karatAM zreSTha che. e bhAvane bhulIza nahi. mAtAno svabhAva bhale cIkaNo rahyo. bhale kalezamaya rahyo; paNa tuM tAro dharma bajAvaze. mAtAnA kuTu zabdone miSTa gaNune tenuM pAna karI jaje. bhagavAna zaMkare jema viSane pacAvyuM tema tuM paNa mAtAnA viSa jevA lAgatA zabdone pacAvI jaje, temaja tAro udhdhAra che. mAtA pitAnI sevA e udhAranuM prathama pagathiyuM che. je e pagathiyuM cUkIza, to nanA gartAmAM jaI paDI. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavanAzanuM sobhAga A uparAMta mAre tane kaMI kahevAnuM heya nahi. tuM samaju che. uMmara lAyaka che. mArI paramakRpALu paramAtmA pAse eTalI ja vinaMti che ke, tane te sadA sukhI rAkhe ane sanmArga sUjhADe." mallikAe chelA zabdo uccAratI vakhate tyAM eka bhItapara laTakAvelA zrIrAmanA citra pratye baMne hAtha joDayA. anaMgasenA pitAnI meTI bahenanA pavitra caherA pratye eka najare nirakhI rahI. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 11 muM gAMdharva vivAha akhaMDa rAta kRtapuNe potAne suprata karavAmAM AvelA khaMDamAM vitAvI, mallikA ane anaMgasenA rAtre tene maLyAM nahotAM. dAsI tenA mATe jaLa ane pAtra mUkI gaI hatI. te khaMDamAMne palaMga svaccha karI gaI hatI. "bIjI kaI vastunI AvazyakatA che ke ?" e prazna paNa karI gaI hatI. kRta puNyakumAra vicAravamaLamAM aTavAyo hato. be cAra vakhata tenA khaMDamAM AvI janAra dAsIne "bAI kaI che?" agara "bAI zuM kare che?' eTaluM pUchavA jeTalI paNa dhRSTatA te karI zako nahote. pahelo prazna to tene e UpajyA hatA ke, " baMnemAM zreSTha ke ? mallikA ke anaMgasenA ! malakA karatAM anaMgasenA nAnI che chatAM kalAnipUNa to hoja. mallikA je pote saMsArano tyAga karavA taiyAra thaI heya, to tene rokavA mATe prayatna karavA paNa thaI che. ane mallikA aneka sthaLe nRtya karI cUkelI che. anaMgasenA hajI khIlatI kaLI che. jagatanI vikArI daSTithI alipta rahelI che. je te patnI banIne tenA makAnamAM dAmpatya jIvana gALavAmAM taiyAra thAya, to te lAbha zA mATe jato kare che. lakSmI tenI, AvAsa tene. saudarya tenuM ane deha paNa tene. Ave suga ja karavAnA mukhaI zA mATe karavI joie ? anaMgase kharekhara AnaMga ja che. malikAnA gayA pachI A Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayavantAzeThanuM saubhAgya karoDonI milakatanI mAlika te ja thavAnI che. lagna karIne patnI banyA pachI te pite ja mArI mAlikInI banavAnI che. eTale e milakatano mAlika-bhogavanAra huM ja banavAno chuM. leko kahe che tema, jyAre mANasanuM bhAgya khIle che tyAre Ama ja khIle che. kutapuryanA vicAro sAgaranA taraMgonI peThe uchALA mAravA lAgyA. ame tema to paNa e rahI gaNikAnI putrI. patnI bane to paNa gaNikAnI jAta to kharI ja ne! zarU zarUmAM je tene puSpanI mAphaka khIlavavAmAM na Ave te potAnI jAta para gayA vinA paNa na rahe. lagna pachI thoDA divasa sudhI te tene premanA raMge ja raMgAvavI joIe. kUlanA daDAnI mAphaka hAthamAM ramADatA rahevuM joIe. tenA pratyeka bole tene anukULa thatA rahevuM joIe. je meLa sAre jAmI jAya to AkhuM jIvana ahIM vItAvavAmAM paNa zo vo ? lakSmI aDhaLaka hevAthI kamAvAnI jarUra nathI. lagna karIne pati tarIkenA hakake bhogavavAnA che. A suMdara AvAsa mArI mAlikIno ja banI jaze. ahA ! zuM yogAnuyoga! suMdhavA A saMpUrNa vikaselA phalane ane bhAgye jera karIne dhayuM khIlatuM phala." mANasanA vicArone koi paNa jAtanA sImA rahetI nathI. kapanA sRSTimAM vicarato mANasa kadAca UMDA kUvAmAM ke UMDI khAImAM jhaMpalAve to Azcarya na gaNAya ! kRtapuNya malikAnA soMdarya pratye AkarSAIne tenA AvAsa Avyo hato. badalAmAM dhAravA karatAM tene judI vastu prApta thavAne prasaMge upasthita thaye. premanA bahAne Avela anta te eka DAka jevA vicAra karavA lAgyo. mallakAnA badale anaMgasenAne meLavavAne prasaMga Avyo che te paNa tene pasaMda paDI gaI pote dhana ApIne sauMdarya bharyo deha cUMthavA Avyo hato. paNa saMjogoe na palaTo letAM sAmAnuMja dhana lUMTI levAnI tene tamannA jAgI. mAnavasvabhAva ja eka prakAranA lUMTArA jevo hoya che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdharva vivAha 83 - malikAne badale anaMgasenA zA mATe! evo eka vicAra tene AvI gayo hato. paNa tenA mane tenuM samAdhAna karatAM jaNAvyuM ke "mahArAjA bimbiyAre suSThAne badale AvelI celANAne rANI tarIke zA mATe apanAvI lIdhI? e to je maLyuM te ApaNuM. nItimAM mAnanArA katapuNyanA vicAroe ekAeka zA mATe palaTo khAdhe, te te pote paNa samajI zako nahato. mAnavabaLa ane mane baLamAM ghaNo pharaka hoya che. mAnavabaLa sattA ghaDe che ane manobaLa jIvana ghaDe che. baMnemAM zreSTha ghaDatara mane baLanuM hoya che. ucca jIvana mAnavane tAre che. sattA bharyA jIvana mATe kAI mArga nizcita hoto nathI. tapuNyanuM mabaLa nabaLuM hatuM. nabaLA mana para kSullaka vicAroe prabhutva jamAvyuM. vAsanA sAthe vagara hakakanI lakSmI meLavavAnI paNa tene lAlasA jAgI. teNe mana sAthe nakakI karI lIdhuM ke, pitAnA vicAra gupta rAkhavA joIe. je temAnuM kaMI paNa prakaTa thaI jaze to je sthAna, je sauMdarya ane je saMpatti pitAne maLavAnI che, te khasI jaze.' ane evA taraMgI vicAromAM te nidrAdhina bane. eka suMdara paNa nAjuka palaMga para doDha veMta jeTalI jADI gAdI bichAvavAmAM AvI hatI. te gAdIpara makhamalanI kheALa caDhAvavAmAM AvI hatI. bAjunI bArI para laTakAvavAmAM AvelI bArIka kApaDanA paDadAmAMthI Avato sata pavana maccharadAnImAM thaIne tenA dehane AhAdu apI rahyo hato. nidrAmAM te eka suMdara svapna nihALavA lAgyo. pite eka suMdara bAgamAM puSpothI zaNagArelA khulA para khUlI rahyo che, AjubAju apsarAonuM eka vartuLa che, darekanA hAthamAM eka eka puSpanI mALA che. dareka apsarA pitAne varamALa paherAvavAne usuka banI rahI che. paNa pahelo adhikAra keno, e nakakI thaI zakatuM nathI. te nakakI karavA mATe sau eka bIjInI spardhA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinAzeThanuM saubhAga karI rahI che. uparathI deva vimAna UtarI Ave che. te vimAnamAM besavAne kaI taiyAra thatuM nathI. temane to A mANasanI ghelachA lAgI che. vimAna temane lIdhA sivAya jAya tema nathI. Akhare kaMTALIne sa vimAnamAM bese che. vimAna uDe che. vimAnamAM beThelI asarA pitAnA hAthamAMnI puSpamALAo A vilAsI mANasa para nAkhe che. badhI mALAo eka pachI eka tenA gaLAmAM ArepAI jAya che. mALAomAM DhaMkAI gayele cahero khule karavA mATe te pitAnA hAthe caherA paranI mALAo khaseDe che. paNa A zuM? nayano khulI jatAM sAme eka dAsI-paracArIkA AvIne UbhI che, zuM pote svapna nihALI rahyo hato ? dAsInA hAthamAM daMtadhAvananI sAmagrI che. katapuNyakumAre UThayo. teNe vAtAyana vATe bahAra najara karI te jaNAI AvyuM ke, sUryadevanAM sonerI kiraNo jagatapara pitAne adhikAra sthApI cUkayA che. teNe daMtadhAvana karI lIdhuM, tarataja dAsI tene snAnAgAramAM laI gaI. snAnAgAra joine te cakita thaI gaye. Ate snAnAgAra ke svagaya pradezamAMthI pRthvI para utarI Avela kaI khaMDa? tenA ulhAsano pAra rahyo nahi. potAnI baradAsa kaMI ochI thatI nathI, ema te saheje samajI zakyo. snAnAgAramAMthI snAna karIne te bahAra nIkaLyo. eka sevikA tenI rAha jotI tyAM UbhI hatI. te tene bIjA khaMDamAM laI gaI. te khaMDamAM mallikA ane anaMgasenA tenI vATa joI rahyAM hatAM. kRtapu aMdara jaIne eka Asana para beThe. DIvAramAM cAMdInI traNa tAsakamAM nAstAnI sAmagrI laIne eka sevikA AvI. teNe traNenI AgaLa te tAke goThavI, pachI kesara vagere masAlo nAMkhIne taiyAra karavAmAM AvelA dudhanAM pAtro mUkI gaI. "kema kRtapurNa kumAra, pachI ze vicAra karyo nA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdharva vivAha karatAM karatAM bIje koIpaNa savAla na karatAM mallikAe sIdho ja prazna karyo. bIjo ze vicAra karavAno hoya, mallIkA!"kRtapurNaya belyo. "tame anaMgasenA sAthe lagna karavAne saMmatta cho? "jayAre tamane saMsAra para moha nathI rahyo, bhare tamArA kacanane ja anusaravuM rahyuM." "evI bhAvanAe lagna karavA taiyAra na thatA." malIkA bolI. je tamAre sadA mATe dApatyajIvane bhogavavuM hoya, to ja lagna karaje. mehamAM aMdha banIne kSaNika sukhane khAtara nidaoNSa bAlIkAnuM jIvana veDaphI nAMkhavAnuM aghaTita sAhasa na karatA." e mATe tamAre ciMtA karavAnI jarUra nathI, malIkA." kRtapuNya have cAlAkI vAparavA lAgyA hatA. "anaMgasenAne huM mArA maraNata sudhI patnI tarIke saMbhALIza. te mArA hRdayanI rANI banIne raheze. mAruM vacana che ke, huM mArA zabdone bevaphA nahI nivaDuM. "tamArA zabdo para vizvAsa rAkhuM chuM. kutapuryakumAra." mahilakA kahevA lAgI. "vizvAsabhaMga na karavo te tamAre jovAnuM che." traNe jaNa nAsto karI rahyAM hatAM. mukha prakSAlana karIne te badhAM bIjA khaMDamAM gayAM. tyAM agni devatAnI sAkSIe mahilAe potAnI bahenane jamaNo hAtha kRtapuNyanA hAthamAM soMpo. baMnene tAjAM phUlonI maMgAvavAmAM AvelI mALA paherAvavAmAM AvI. pati patnI tarIke baMnee eka bIjAne vaphAdAra rahevAnI pratijJA lIdhI. e rIte anaMgasenA ane kRtipuNaya agni devatAnI sAkSIe : pati patnI banyAM. te rAtre mahilAe potAnA hAthe navadaMpatino zayanakhaMDa zaNagAryo. natikAe zaNagArelA e khaMDamAM khAmI zI heya Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 12 muM putranA pApe sUryAsta pahelAM niyamita rIte ghera AvanAro kutapuNya ghera na AvavAthI tenAM mAtA pitAne ane tenI patnIne ciMtA thavA lAgI hatI. Aja sudhImAM te koI divasa pitAnA Agamanano samaya cUkayo nahoto. je kadAca ghera AvavAne vAra lAge tema hoya te. te viSe pitAnA ghera kahIne jato. - Aje to teNe koIne kahyuM nahotuM. ghaNe samaya rAha joIne baei UMcA mane jema tema sAdhAraNa jamI lIdhuM. tenI patnInA gaLethI anna UtaratuM ja nahotuM. sadAye patinA pachI jamanArI patnIne Aje vagara patie ane pati kayAM che te khabara na hovA chatAM jamavA besavuM paDayuM hatuM. tenA duHkhane pAra nahoto. kutapuNyanA pitA dhanezvara jANatA hatA ke, tene lokone upadeza Apa vAne zokha lAgyo che. teno khAsa keI mitra nathI. pahelAM anaMtakumAra nAmano eka mitra hato. te paNa hamaNAM hamaNAM ghera Avato nathI. bIjA aMgata mitro tene hatA nahi. te kaheto ke, AkhuM jagataja mArUM mitra che. je ApaNe badhAMne mitra na mAnie te temanuM hita. ApaNuthI jALavI zakAya nahi. " bhojana pachI paNa dhanezvara zeThe potAnA putranI ghaNI rAha joI. rAtrInuM aMdhAruM jAmatuM jatuM hatuM. te ciMtAgrasta banyA. subhadrA zeThANunI salAha laIne te eka vakhata AjubAjumAM tapAsa Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putranA pApe 87 mATe pharI AvyA. temane lAgyuM ke, rastAmAM kayAMya hare te chUpa nahi rahe. paNa rastAmAM temane te viSe kaMI bAtamI maLI nahi. pAchA te ghera gayA. temanA manamAM thayuM ke kadAca ghera AvI paNa gayo hoya. - ghera jaIne te nirAza banyA. - nirAzAnuM eka ja kiraNa AzAnI lAkhe kiraNone chinna bhinna karI nAMkhe che. dhanezvara zeTha gharamAM AMTA mAravA lAgyA. temanI uMmara thaI hatI. saMtAnamAM eka putra hato. Aje te hajI sudhI AvyA nahote. bIjI koI vyakita je temanI pAse hAjara hatA te temane kaMIka AzvAsana maLata, vicAramALAmAMthI uddabhavatA duHkhamAM kaMika rAhata paNa maLata. paraMtu temanA durbhAgye teTaluM ye sAdhana nahotuM. temanA patnI gaddagadda kaMThe potAnI putravadhu dhanyAne AzvAsana ApI rahyAM :ha. dhanyA codhAra AMsue raDI rahI hatI. patine te deva mAnatI hatI. Aje tene pati kayA ho, te te jANatI nahatI. AkhI rAta te traNe jaNue jAgIne ja pasAra karI. savAre mAtaDadevanI padharAmaNI thaI. loko pota potAnA kAme lAgI gayA. dhanezvara zeThane dukAne javAno samaya thayo. dukAnanI cAvI munimane tyAM rahetI hatI, eTale teNe dukAna kholI hatI. zeTha pote tyAM gayA nahi. temane kaMIja sUjhatuM nahotuM. putravadhUnuM bhAMgeluM hRdaya joIne tene ArAma ApavAnI khAtara zeThANIe rasoI karavA mAMDI. putravadhUe pitAnuM kArya upADI levAnI koziSa karI, paNa sAsue tene AzvAsana ApIne ArAma levAnuM sUcavyuM. pahelAM te rasoI karavA jeTalI paNa zakti zeThANamAM jaNAtI nahotI, paNa kAryanI zarUAta karyA pachI ApoApa teTalA kArya pUratI zakita, utsAha kudaratI rIte ja maLI rahe che. - peTa koIne choDatuM nathI, e beTuM nathI. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvanAroThanuM saubhAgya mane ke kamane badhAe jamI lIdhuM. jamyA sivAya chUTa nahoto. de TakAvavA jeTalo AhAra te levo ja joIe. mRtyanA AmaMtraNa sivAya mRtyune bheTI zakAtuM nathI. sAMje dhanezvara zeTha anaMtakumArane maLyA. khulAsAthI potAnuM ane gharanAM mANasonuM duHkha paNa varNavI batAvyuM. anaMtakumAra paNa vicAramAM paDI gayA. te jANato hato ke, kRta puNyane koI zatru nahato ke je tene phasAve. ane te e bhoLA paNa nahoto ke koInI jALamAM sapaDAI jAya. teNe zeThane AzvAsana ApatAM kahyuM. "kAkA, tame gabharAzo nahi. kRtapuNyane keda zatru nathI ke je tene mUzkelImAM mUke. ame te kAraNe te kayAMka rokAI gayo haro. Aje huM tenI khAsa tapAsamAM ja rokAIza. game tyAMthI huM tene patto meLavIza. tame bikula ciMtA karaze nahi." ane ema ne ema keTalAye divaso pasAra thaI gayA. kRtapuNyane patto lAgyuM nahi. anaMtakumAra paNa nirAza banI gayo. dhanezvara zeTha vepAramAM paNa have bahu ochuM dhyAna ApatA hatA. * eka divase sAMje zeTha jamIne potAnI dukAne jatA hatA, te vakhate rastAmAM temane eka strIe jolAvyA. zeTha te strIne oLakhatA nahotA. zeThe potAnuM Azcarya vyakata karatAM pUchyuM " bahena, mane bolAvyo ' ? "hA, cha." te strI e javAba Apyo. te strI hatI anaMgasenAnI dAsI. anaMgasenA ane kRtapuNyanAM lagna karAvI ApIne paDhIye mallikA potAno AvAsa tyAgIne cAlI gaI hatI. teNe pitAnA mananA samAcAra keIne ApyA nahotA. paNa eka dAsInA mukhethI anagasenAe sAMbhaLyuM ke, "moTAMbAI kahetAM jyAM hatAM ke, huM bahAra jAuM chuM anaMgasenA tarata ja samajI gaI. sevikAnA mukhethI mallikAnA vastrAbhUSaNonI vigata paNa teNe jANI lIdhI. jatI vakhate mahilakAe Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putranA pApe 88 gaLAmAM phakta suvarNanI eka mALA paherI hatI. hAthanI AMgaLImAM eka vIMTI hatI. deha para sAdAM zubhra vastro hatAM. anaMgasenAne ATalI mAhitIthI samajatAM vAra na lAgI ke, moTI bahena A sthaLane tyAgI gaI che. pote potAnA dhyeyanI siddhi mATe kayAMka cAlI gaI che.' te tenI mAtAe thoDuM rudana karIne potAnuM duHkha batAvavAne prayatna karyo. paNa te to luccI ja hatI eTaluM anaMgasenA paNa jANatI hatI. kRtapuNayane navAI lAgI. A vaibhava choDIne te cAlI jAya, e tenA mAnyAmAM AvyuM nahi. tene lAgyuM ke, "te kathaka Atho vadhu vaibhavabharyA sthAne cAlI gaI haze." malikAno dAba tenI mAtA para vadhAre hato. moTI putrInA javAthI mAtA pitAnuM pota prakAzavA lAgI. pite maNikA hatI. ATalo vadho vaibhava hovA chatAM lebha samAna nahoto. anaMgasenAne ane kutapurNane khabara na paDe tevI rIte teNe eka dAsIne pitAnA aMgata kArya mATe potAnA pakSamAM bheLavI lIdhI. dAsIne teNe kahyuM ke, je A chokarAne bApa ahIM tene maLavA mATe Ave to tene bArobAra bahArathIja pAcho kADhaje.' tene bhItI hatI ke kadAca kRtapuNya tenA pitAnI samajAvaTathI pAcho jAya ! je ema bane to lagnanI ghelachAmAM DUbelI anaMgasenA annajaLane lAga kare. thoDA divasa pachI teNe te dAsIne potAnI pAse ekAntamAM bolAvIne kahyuM, "je bAIsAhebane ane e chokarAne khabara na paDe tevI rIte tenA bApa pAse jaIne base sonaiyA laI Ava.' dAsI paNa cAlAka hatI. tene lAgyuM ke AmAM lAbha che. te kRtapuNanA pitA pAse javA nIkaLI. zeTha dukAne jaI rahyA hatA. baMnenI mulAkAta rastAmAM ja thaI. "kema, zuM kAma che? zeThe prazna karyo. ApanA putra tapuNyakumAra amArAM bAIsAheba anaMgasenA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavanyAzeThanuM saubhAgya sAthe lagna karIne tyAMja rahyA che. temanI pAse saMpatti khUTI javAthI traNaso sonaiyA maMgAvyA che." dAsIe vadhu eka se sonAnI mAgaNI karI. baMne pakSe eka bIjAne maLI zake nahi, tevA saMjogomAM madhyastha tarIke kAma karanAra potAnuM hita sAdhyA sivAya rahe nahi. zeTha vicAramAM paDI gayA. A strInA zabdo para vizvAsa mU ke nA, te temane samajAyuM nahi. "koNa anaMgasenA? " temaNe prazna karyo. te "rAjanItikA malikAbAInAM nAnAM bahena." dAsIe khulAso karyo. mallikAbAI kayAM che?" zeThane vadhu jANavAnI IcchA thaI. " te te ahIMthI kayAMka cAlI gayAM che." "kayAM gayAM che ?" te khabara nathI." "anaMgasenAne paNa khabara nathI." nA." zeThane A vAta mAnavA yogya lAgI nahi. temaNe AgaLa prazna karyo. kayAre cAlI gayAM ? " "baMnenAM lagna karAvI ApIne." te baMnene to khabara haze ne ?" "nA che. temane paNa kahyuM nathI. koIne paNa kahyA vinAja gupta rIte cAlyAM gayAM che." " ane kRtapuNya ne anaMgasenAnAM lagna thayAM che?" " hA che. te baMne jaNAe agninI sAkSIe lagna karyA che" "to pachI tuM ema kara." zeTha vyavahArI vAta karatAM bolyAH "thoDI vAra pachI huM tyAM AvuM chuM. AvatI vakhate traNaso soyA leto AvIza." Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putranA pApe "ema Apane mulAkAta nahi maLe, zeTha." traNaso sonaiyA mane Apo, Apane aMdara pravezavA daIza. temanI to Apane mulAkAte AvavA devAnI manAI che." dAsI. ThI arthamAM bolI. chelluM vAkya to te tadana jUja bolI hatI. zeTha samajI gayA ke dAsI luccI che, te mATe bhAga kuMja bolI rahI che. "to pachI tane traNaso sonaiyA kema ApI zakAya ? "kema na ApI zakAya ? dAsIe sAmo prazna karyo. "huM tane oLakhato nahIM." zeThe potAnI zaMkA vyakta karI. keTalIka vakhate vizvAsa paNa rAkhavo paDe che, zeTha." zuM karavuM, te zeTha samajI zakyA nahi. traNaso sonaiyAnuM jokhama karavuM ke kema, tene vicAra karavA lAgyA. bIjA koI kAryamAM jokhama kheDavA te taiyAra na ja thAta. paNa A to putra maMgAvyAnI vAta hatI. vAtamAM zaMkA to jarUra hatI. paraMtu pitRhRdaya juduM ja hoya che. mAtA, pitA, ke patninA hRdaya pate te sthitimAM hoya, teja jANI zake che. tuM vizvAsaghAta to nahi karene ?" zeThe zaMkAzIla prazna karyo. "ApanA trase sonAthI mArI jIMdagI javAnI che, zeThA" jANe pote keTalIye zrImaMta hoya ane pitAne eTalI rakamanI kiMmata na hoya, ema dAsI bolI. zeThe tene potAnI sAthe AvavA sUcavyuM. dukAnanI najIka pahAcatAM tene tyAM potAnI rAha jovAnuM jaNAvIne te dukAne gayA. munima pAsethI traNaso sonaiyA laIne pAchA AvyA. senA ApatAM te dAsIne uddezIne belyA. je je, dago na detI, hoM !" nA nA, zeTha. ema te bane ?" Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hara yavantAzeDanuM saubhAgya " tA huM gheADIvAra pachI AvuM chu.' khuzIthI padhArajo. huM ApanI rAha jotI UbhI dveza. dAsI pharIthI dvi athI kheAlI. zeThe tenA tarapha joi rahyA. dAsI namaskAra karIne cAlI gai. zeTha pAchA dukAne gayA. samaya thatAM dukAna vadhAvIne anaMgasenAne tyAM javA nikaLyA. e raste javuM ane leAkAnI dRSTie paDavuM, e bAhya dekhAvamAM chatratA jagatamAM atyaMta pApabhayuM', zaramalayu gaNAya che. putranA virahe jhUratA pitAne putranA meLApa mATe e raste javAmAM pApa ke zarama jevu` kaMija lAgyuM nahi. bahAranA meTA daravAjA AgaLa paherAvALe Ubhe! hatA. teNe zeThane aMdara jatA rIkayA. 66 16 " mAre kRtapuNyakumArane maLavuM che, bhAi !" zeTha namratAthI melyA. " aMdara javAnA hukama nathI.' paherAvALA rUAbathI melye. mAlika karatAM nAkarane ruAba haMmezA vadhu hoya che. 66 66 (6 'bahu' tenA pitA chuM" pAtAnI oLakha ApatAM zeThe kahyuM. * teA te biskula nahi maLI zakAya." paherAvALAe vadhu kaDaka avAje kahyu. DezIe paherAvALAne sAdhI rAkhyA hatA. pazu bhAi, tu' tene samAcAra ! Apa !" putranI mulAAte janAra pitAne rokI rAkhanAra rAkSasa samA paherAvALA tarapha tiraskAra UpajavA chatAM, zeThe AMkhamAM AvelAM AMsu lUchatA mAlyA. tamane eka vakhata kahyuM te saMbhaLAtu nathI ? sIdhA sIdhA daravAjAmAMthI khasI jAva, nahitA dhakko mArIne dUra karavA paDaze." paherAvALAe peAtAnuM rAkSasIpaNu' vyakata karatAM kahyuM. putranA meLApa mATe dhakako paNa sahana karavA mATe pitA taiyAra thayA. zeThe tyAMthI khasyA nahi. zeDanI dhRSTatA joine paherAvALAe temanA jamaNA gAla para peAtAnA DAbA dAyane! tamAcA lagAvI dIdhA. zeThanI AMkhamAMthI AMsu sarI paDayAM. mArano nahi paNa Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putranA pApe samayanA. bAlyakALathI kAne! paNa tamAceA sahana na karanAra pitAe Aje peAtAnA putranA vicArI kRtyanA kAraNe eka mAmulI mANu. nA hAthane mAra sahana karyAM. te nata mastake pAchA pharyAM. roThANI ghera vATa joine beThAM hatAM. temaNe zeThanevIle mee AvatA joyA. temanA peTamAM phALa paDI. roDa kapaDAM kADhayA zivAya ja eka nAnI gAdIpara phasaDAi paDI. zeThANIe putravadhUnI hAjarImAM paNa patinuM mastaka potAnA kheALAmAM lIdhuM. A dRzya jeine putravadhUnAM nayanAmAMthI cedhAra AMsu vahema lAgyAM,. AvI parIsthitimAM keTalAye samaya pasAra thai gayeA. zeThanuM haiyu dravI rahyuM hatuM. putra vadhU zarama mUkIne sasarAne patrana nAMkho rahI hatI.. je putra mATe, je putranA sukha mATe mAtA pitA aneka kaSTo sahana. kare, teja putranA kAraNe pitAne eka mAmulI mANasanA hAthe mAra sahata karavo paDe, enAM jevu du:kha bIjuM karyu. hAya! dhanyA 5'kho eka bAjue mUkIne UDI. te eka svaccha pAtramAM nimaLa jaLa lAvI. sAthe me dhAvA mATe eka khAlI pAtra letI A. zepha have kaMika zAMta paDayA hatA. temanAM nayanA rAtAM thai gayAM. hatAM. jama! gAla para dvAcanAM AMgaLA spaSTapaNe dekhAi AvyAM hatAM. roDANuM!e temane TekA ApIne kheDA karyAM. khAlI pAtramAM temaNe eTa! eDA ja mAM dhAyuM. temane zAMta thayelA jone zeDhANIye temanA AvI sthitinuM kAraNa pUchyuM. zeThe nakkI karyu` hatu` ke, A vAta kArTane kahevI naho. paNa bIjAne kahya! sivAya peAtAnuM duHkha Adhu thatuM nathI, e vAta te jANutA hatA. temaNe putra vadhUne khIjA khaMDamAM javAnu` sUcavyu', pazu putra vadhUe haTha lIdhI. teNe kahyu ke,. "apa mArA pitA samAna che!. mArAthI kaIM paNa chupAvavuM * Apa ceAgya lAge? "" zeDa dhanyAnA saMskArI vicAreAthI ane jIvanathI jANItA hatA.. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavannAranuM saubhAgya temaNe AnAkAnI karyA sivAya, dAsI AvIne paisA lai gai tyArathI paherAvALAe tamAcA mAryAM, tyArasudhInI hakIkata kahI saMbhaLAvI. kAi divasa nahi te Aje ja anatakumAra AvI caDhayA. teNe A traNena! caherA jone kaMika navIna banavA pAmyuM devuM joie, ema pI lIdhuM. tenA atyAgrahane vaza thaIne zeThe tene badhI vigata kahI saMbhaLAvI. anaMtakumAra atyaMta du:khI thaye|. tene A traNenAM *kaLatAM hRdaya joine atyaMta lAgI AvyuM. te eTaluM ja kheADhyA ke, thaiDA samaya javA DhA, pachI vAta." 94 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 13 muM vilAsa khaMDamAM "vAha, vAha, kevuM sarasa ! kharI nRtyakaLAto meM Ajeja joI. anaMgasenA. dhanyavAda ghaTe che, tane. pitAnA caraNamAM baMne hAtha joDIne namI paDelI anaMgasenAne uThADatAM kRtapu bolyo. anaMgasenAne tyAM bhogavilAsamAM otaprota banIne jagatane bhUlI gayele kRtapuNya potAnI jAtane paNa bhUlI gayo hato. pote koNa che, ke putra che, kayA kuLane che, vagere vAto tenA vicAromAM pravezI zakatI nahotI. pitAnI AbarUne kevA prakAranuM kalaMka lAgyuM haze, mAtA pitAnA AtmAne keTaluM duHkha thatuM haze, yauvana kALamAM jhUlatI AzAbharI patnIne AtmA virahanI vedanAmAM keTalo jhUrato - haze; vagere prakAramAMnI kaI kapanA tenA magajane sparzatI nahotI. zarU zarUmAM tene koI koI vakhate mAtA pitA ane patnI yAda AvatAM hatAM, paNa anaMgasenA ane tenI mAtA tenA te vicArone . bhUlAvI nAkhavAmAM madada karatAM hatAM. - anaMgasenAnA hRdayamAM svArtha karatAM kRtapurNayane prema vadhu vasato hato. teNe potAnI bahena malikAnA zabdonuM pAlana karavAne nizcaya karyo hato, ne hajI paNa vaLagI rahI hatI. dhIme dhIme kRtapuNya tenA jIvanamAM, hadayamAM pati tarIkenuM sthAna meLavI zakyo hato. anaMgasenA tene pati tarIke pUjatI hatI, ne tenA AnaMdamAM rasa letI hatI. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavannAzeThanuM saubhAgya paNa anaMsenAnI mAtA pitAno jAtIsvabhAva tyAgI zakI nahotI. malikAnA gRhatyAga pachI te vadhu lobhI banI hatI. putrIne ane katapuNyane koI paNa jAtanI gaMdha na Ave, tevI rIte te dhanezvara zeTha pAsethI potAnA pakSamAM meLavI lIdhelI dAsI dvArA vAraMvAra dhana maMgAvyA karatI hatI. . divaso para divaso pasAra thavA lAgyA. natikAno sahavAsa kutapurNane vadhu priya thaI paDaze. lagnanI AgalI rAte teNe kalpanAmAM anaMgasenAnI badhI mikatA pitAnA tAbAmAM meLavI levAno vicAra sevyuM hatuM, te ApoApa naSTa pAmI gaye. tene lakSmInI AvazyakatA bhAsI nahi. jIvanamAM anaMgasenA sivAya bIjA kazAmAM rasa lAgyo nahI. anaMgasenA pitAnA premIne-patine rIjhavavAmAM potAno deha nIcovavA lAgI. potAnI pratyeke pratyeka kalA tenA caraNe dharavA lAgI. yovananA bAgamAM pravezI cUkelI tenI nAjuka kAyA, ArasamAMthI kotarI kADhelI pUtaLI jevI zobhI nIkaLatI hatI. tenA kaMThamAMthI, nIkaLatA sUro vINAnA mAdhune paNa hAra pamADe tevA hatA. ATalI nAnI vaye pazu teNe sarva kaLAo para ajaba kAbU meLavyo hato. potAnI moTI bahena pAsethI meLaveluM zikSaNa sAdhAraNa nahotuM. teNe sAhityanuM paNa jJAna meLavyuM hatuM. vinazilatA ane vANImAdhurya to tene bAyakALathIja varI cUkayAM hatAM. rasikatA ane vineda kezala, jema jema, te meTI thatI gaI tema tema tenA banatAM gayAM. lalita kalA tenA sauMdarya sAthe maitrI bAMdhI cUkI hatI. e sarva kalAonI sidhithI te pitAne premIne vadhune vadhu AkaSI rahI hatI. potAnI moTI bahena pAsethI teNe saMgItakalA, nRtyakalA, ane abhinayakalAnuM sarvottama jJAna meLavyuM hatuM. te sarvajJAna te tenA patine rIjhavavAmAM vAparavA lAgI hatI. tene potAnA dhaMdhA karatAM eka patimAM masta banIne rahevAnuM vadhu pasaMda paDavA lAgyuM. tene Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vilAsa khaMDamAM lAgyuM ke "gaNikAnA jIvana karatAM eka purUSane pati tarIke svIkAraraja uttama che. nati kA tarIke AvIne potAnuM nRtya vilAsI agara kAmAtura mANaso AgaLa veDaphI nAMkhavA karatAM ekaja purUSane premI tarIke svIkArI laIne tenA caraNamAM dharavAmAM AnaMda ane zAMti samAyelI che." Aje te uhAsamAM hatI. pitAnI sarva kalAo patinA caraNomAM dharI devAno teNe nirNaya karyo hato. teNe paridhAna karelAM vastronI sajAvaTamAM navinatA hatI. meTe gheradAra caNio ane kasIne badheilI-phATaphATa thatI kaMcukI tenI nAjuka kAyAne masta mAnunI sanI oLakhAvI rahyAM hatAM. deha para bArIka mulAyama upavastra zobhI rahyuM hatuM. kasturI, kesara, ane aMbara vagere batrIsa jAtanA padArtho nAkhI taiyAra kareluM nAgaravelanuM pAna tenA mukhane lAla ane suvAsita banAvI rahyuM hatuM. pagamAM jhaMjhara hatAM. hAthamAM jhINajhINAM kaNAnI hAra lAgI hatI. kaMThamAM paherele hIrAno hAra tenA vRkSaH sthaLa para nAcI rahyo hato. veNImAM ratnonI dAmaNI zobhI rahI hatI. vilAsakhaMDamAM eka nakazIdAra hIMDoLA para kutapurNa beTho hato. teno eka paga jamIna para aDato hato, ne bIjo paga te paganA DhIMcaNa para rAkhyo hato. jamIna para aDatA page te dhIme dhIme haDALAne halAvI rahyo hato. teNe sAdAM ne zubhra vastro dhAraNa karyu hatAM. mAthAnA vALa sugaMdhita tela vALA hatA. vacce eka nAnuM phUvAro UDI rahyo hato. te phuvArAnA jaLamAM attara nAMkhavAmAM AvyuM hatuM. attara mizrita jaLamAMthI AvatI miThI suvAsa AkhA khaMDane suvAsita karI mUkatI hatI. vAtAyano para pArijAtakanAM puSponA paDadA bAMdhavAmAM AvyA hatA. temAMthI praveza maMdamaMda vAyu dehane ThaMDaka apI rahyo hato. katapurva anaMgasenAnA aMge pAgamAMthI jharatA nRtyane ekI najare nirakhI rahyo hato. agasenA potAnA patinA caraNamAM pitAnI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 kavannAzeThanuM saubhAgya sarva kalAo mizrita nRtyakaLA apI rahI hatI. 4 malikAnA nRtya karatAM anaMgasenAnuM nAjuka nRtya kRtapuNyane zreSTha bhomyuM. mAnavasvabhAva vicitra prakAra hoya che. anaMgasenA nRtya karavAmAM tamaya banI gaI hatI. AjanuM tenuM lAlityamaya nRtya game tevA yogIne calAyamAna karavAne samartha hatuM. hIMcake khAtA mRtapuNyane zaMkarane moha pamADanAra pArvatInuM nRtyasAmarthya ane mahAna tapasvI vizvAmitranI tapazcaryA bhaMma karAvatI menakA yAda AvI. nRtya karatI anaMgasenA Akhare thAkI hoya, tevI kalA nRtyamAMthI jharavA lAgI. prItama pAse madanarasanI mAgaNI karatI hoya, tevA bhAva tenA caherA para dekhAvA lAgyA. tenI pAtaLI kamara vAre ghaDiye lacakavA lAgI. paganAM jhajharano jhaMkAra vadhyo. dehamaroDa ane abhinayamAMthI vikasate madanarasa AkhA vAtAvaraNane madanamaya banAvavA lAgyA. kutapurNanuM dila viThThaLa banyuM. priyAnuM nRtya cApalaya tenA dehane paNa asvastha banAvI rahyuM hatuM. tene lAgyuM ke AvA kalAnA kendrane potAnA hRdayamAM samAvI devuM joIe. apsarA jevI kAyAne hAthamAM UMcakIne puSpanA daDAnI peThe uchALIne ramADavAnI teNe icchA thaI. hIMcakA parathI UThavA mATe teNe potAno eka paNa bIjA paNa DhIMcaNa para hato te nIce mUko. paNa A zuM ! mAI bhakata bhagavAna pAse baMne hAtha joDIne, tenA pagamAM paDIne vinaMti karato hoya, tema natikA tapunA baMne paga para pitAnA baMne hAtha joDIne mAthuM namAvI cUkI. natikAnA nRtyane aNadhAryo palaTe jene kRtapurNa Azcarya yAkhyo. jene potAnA bAhapAsamAM levA javA mATe pote UThavAnI taiyArI karato hato, te aNadhArI rIte pitAnA caraNamAM kathiI ! Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vilAsa khaMDamAM Taka te ekadama svasthatA prApta karatAM bolI UThayoH " vAha, vAha, kevuM sarasa nRtya ! kharI nRtyakalA te meM Aje ja joI, anaMgasena ! dhanyavAda ghaTe che, tane." teNe potAnA baMne hAthe tene uThADatAM pitAnA zabdo pUrA karyA. anaMgasenAe tenA prItama sAme najara karI. tenAthI mRdamRdu hasI paDAyuM. zaramathI lAlacoLa banI gayelA tenA komaLa gAla kRtapuNyanuM AkarSaNa banyA. teNe tene potAnA baMne hAthe uDADIne potAnI DAbI bAjue hIMcakA para besADI. anaMgasenA !" anaMgasenAnI AMkhamAM AMkha meLavatAM kRtapuNya bolyA. "Aje huM mArA prabhune rIjhavI zakI, nAtha!" anaMgasenAe pitAnuM mastaka kRtapuNyanA khabhA para DhALI detAM kahyuM, "ane tArA prabhue tane A prasAdI ApI." tapu tene pitAnA bhujapAsamAM laI mIThuM cuMbana karatAM bolyo. eTalAmAM sAdI rIte baMdha karelI kAra para be TakArA thayA. anaMgasenA potAnA prItamanA bhuja pAsamathiI aLagI thaIne dUra besatAM bolI aMdara Ava." daravAjo khulyo. eka sevikA aMdara AvI. pAre jyAre koIpaNa khaMDanA dvAra baMdha karavAmAM AvatAM, tyAre tyAre tene aMdarathI sAMkaLa vAsavAmAM AvatI nahi. koIpaNa sevikAne jayAre aMdara javAnI paravAnagI mAgavI hoya, tyAre te dvAra para TakorA mAratI. je paravAnagI maLe to te dvAra kholIne aMdara pravezatI ane paravAnagI na maLe te pAchI cAlI jatI. evA prakAranI prathA hatI. te AvAsanI. zeThane kaI maLavA mATe AvyuM che. AvanAra dAsIe kahyuM. kRtapuNyane badhI dAsI zeThane nAme saMbodhatI. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavanAzeThanuM saubhAgya " mate dAsInA zabdo sAMbhaLIne Azcaya cakita thatAM kRtapu pUchyuM. te samajI zakayA nahi ke AvA samaye ane AvA sthaLa: tene maLavA mATe krANu AvI zake ? mATe eka kA khAdhelA paDelA, te tene khabara nahotI.. tenA pitAe tenI mulAkAta ane tenA badalAmAM temane mAra khAvA tenA pitA pAsethI vAravAra dhana lai AvanAra dAsI bimAra hAvAthI Aje AvI zakI naheAtI. kRtapuNyane kASTha AvyAnA samAcAra ApanAra AjanI dAsI mITa hatI. 100 tenA ahIMnA nivAsa pachI tene A AvAsa bahAranI kASTa paNa vyakitanlR mulAkAta thai nahotI. " hA".' dAsI kahevA lAgI. kumArane maLavu che." 66 tenuM nAma zuM che ?" temaNe kahyuM ke mArA nAmanI ** "C sadeze! pahAMcADa.'' jarUra nathI. tu' tAre ATale * " pharIya, nAma pUchI Ava, jA." kRtapuNyane badale anaMgasenA khAlI. te kahe che ke mAre kRtapuNya A raMgamAM bhAga paDAvanAra pratye tene atya ta tiraskAra AbyA. tenI mAtA jo hAra hAta teA te pAteja bahAra jaine AvanArane hirarakArIne bahAra kADhata. paNa AvanAranA sadbhAgye DAzI khIjA khaMDamAM sUi gai hatI. thoDI vAramAMja sevikA pAchI AvIne khelI. 66 te peAtAnuM nAma ApavAnI nA pADe che. kahe che ke kRtapuSka kumArane kahe ke tene bALamitra tene maLavA Avyo che. ' peAtAnuM nAma na jaNuAvanAra eve! te kaye khALamitra che. ata gasenA kaMThera avAje beAlI. tenA kAmaLa caherA para tiraskAra Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vilAsa khaMDamAM 101 bharI rekhAo upasI AvI. kRtapuNya vicAravA lAgyA ke "potAne kayA kayA bALamitro hatA thoDo samaya vicAra karavA chatAM koI tenA dhyAnamAM AvyuM nahI. sukha ane vilAsanA dhenamAM mANasa AkhA jagatane bhUlI jatAM zIkhyo hoya che. "anaMgasenA, mane jeI AvavA de ke te mArA kayo bAlamitra che." kutapuNya UDavAnI taiyArI karatAM belyo. tame beso, huM jAte jaI AvuM chuM. anaMgasenA kRtapuNyane UThatA aTakAvatAM bolI. tenA bolavAmAM be eya samAyAM hatAM. eka te e hatuM ke, patine UThavAnI tasdI na ApavI ane bIjuM e hatuM ke, jo koI temanuM aMgata oLakhItuM haze te te dabANa karIne pitAnA priya pAtrane ahIMthI laI javAno prayatna karaze.' "nA, nA. tAre tasdI levAnI jarUra nathI." UDatAM UDatAM kRtapuNya che. "tame ane huM DAM judAM chIe!" anaMgasenA paNa tenI sAthe UThI. baMne jaNuM khaMDamAMthI bahAra nIkaLyAM. beThaka khaMDanA daravAjA pAse pahoMcatAja kRtapuNe joyuM ke potAno eka bALamitra pitAnA AgamananI rAha joto daravAjAnI bahAra ja Ubho che. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 14 muM dhanezvara zeThanA kuTuMbamAM anaMgasenAnA AvAsanA paherAvALAne tamAro khAIne AvelA dhanezvarazeTha jayAre anaMta kumArane pitAnI vitelI kahANI kahI saMbhaLAvI, tyAre anaMtakumAre eTaluM ja kaheluM ke, thoDA samaya jevA de, pachI vAta." A zabdAne marma tenA sivAya koI samajI zakayuM nahotuM. zeThane lAgyuM ke, "anaMtakumAra pitAne dAjhayA para DAma daI rahyo che." . bIje divase dhanezvarazeTha pharIthI anaMtakumArane maLyA. temanA magajamAM ema ThasI gayuM hatuM ke, A yuvaka sivAya bIjA koIne paNa ' maLavuM artha vagaranuM che. bIjA divasanI mulAkAtamAM temaNe anaMtakumArane puchyuM : anaMta, te kAle kahyuM ke, "cheDe samaya javA do, pachI vAta." huM samajI zakyo nahi ke tuM zuM kahevA mAge che. >> kAkA, zAMti e sAdhyanuM prathama pagathiyuM che, vicAra e enuM bIjuM pagathiyuM che, te kArya e enuM trIjuM pagathiyuM che." anaMtakumAra potAnA kahevAno bhAvArtha samajAvatAM belyo. "koI paNa kAryamAM utAvaLa karavI ayogya che. pratyeka kArya mATe zAMti dhAraNa karIne vicAra karavo joIe. pUrNa vicAra karyA pachI kAya hAthamAM dharavuM joIe. je kaMI banyuM che, te aghaTita banyuM che. Apane putra taraMgI che. Aje tenA taraMgo avaLA mAge vaLyA che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanezvarazeThanA kuTuMbamAM 103. samudranA tophAnamAM sapaDAyelA nAvane bacAvavA mATe jatAM pahelAM samudramAMnuM tophAna zAMta paDavA devuM joIe. taraMgonA tophAnamAM Aje Apane putra sapaDAyela che. tene bacAvavA mATe taraMgI tephAnane saMta thavA devAnI jarUra che. thoDA samayamAM te taraMge ApoApa sAMta paDI jaze. Aje je ApaNe kRtapuNyane samajAvavA jaizuM te te ApaNuM apamAna karaze. vilAsa ane mohamAM sapaDAyela Apano putra ke paNa vaDilanuM sanmAna nahi sAcave. mATe huM kahuM chuM ke ApaNe thoDA samaya pasAra thavA daIe. tenA taraphathI koi paNa dAsI dhana levA Ave to koI vakhate ApavuM ane koI vakhate na paNa ApavuM. je dareka vakhate tame dhana ApatA rahezo to tamArI A saMpattI khalAsa thaI jaze." anaMtakumAranI buddhi mATe dhanezvara zeThane mAna uparyuM. temaNe tenI salAha pramANe cAlavAnuM pasaMda karyuM. e pramANe becAra vakhata te baMnenI mulAkAta thaI hatI. kRtapuNyanA gRhatyAga pachI dhanezvara zeThanuM hRdaya nabaLuM paDatuM cAlyuM hatuM. putranA avicArI kAryathI temane bhayaMkara AghAta lAgyo hato. haLave haLave te pitAne vepAra saMkelI levA lAgyA hatA. vepAramAM lakSa ApavA jeTalI zakita temanAmAM rahI nahotI. temaNe lakSmI levA mATe AvanArI dAsI sAthe aneka vakhata saMdezA mokalyA hatA. paNa tene javAba maLato nahote. dAsI kahetI ke meM nAnA zeThane Apa sadeze kahI saMbhaLAvyo hato. paNa temaNe to "sArUM eTaleja javAba Apyo hate. pitA eka be vakhata putrane maLavA mATe anaMgasenAnA AvAse gayelA. paNa dAsae temane aMdara javA dIdhelA nahi. kharI rIte dAsI kRtapuNyanI mulAkAta letI ja nahi. kRtapurNane khabara paNa paDatI nahi ke tenA pitA pAsethI DezI avAra navAra Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 yavanAzeThanuM saubhAgya paisA maMgAve che. DAzInuM kArya anaMgasenAnI paNa jANumAM nahAtu. teNe paisA maMgAvavAnI kalpanA paNa karI naheAtI. kRtapuNyanI mAtA ekanA eka putranA nAmanI dhUnaja lagAvI rahI hatI. tene khAvuM pIvuM gamatu nahAtu. eka te! vRddhAvasthA ane temAM lAgelA A kArI dhAM. putranA AgamananI rAha jotI mAtA maravA mATeja chavI rahI hoya, ema lAgatuM hatuM. ane khIcArI dhanyA ! nidASa pativratA patnI ! lagnagraMthIthI joDAtAM mAtA pitA ane samA sabadhIone tyAgIne apAcita mAnavAnA vartuLamAM zaramAtI zaramAtI AzAbharI AvanArI nirdoSa hRdayI patnInuM hRdaya zuM anuvaRRtuM haze ? strI jeTalI sahana zakti kadAca purUSamAM nahi ja hAya ! te tA AkhA divasa prabhu pAse patinA zubhanIja prAthaeNnA karyAM karatI hatI. DheDha TakAvI rAkhavA mATe sAdo alpa AhAra letI. tene krAi satAna pazu nahatu. satAna haiAta teA kadAca tenA mukhanA nirIkSamAM AnaMda mAnI zakAta ane bhaviSyanI AzAe sASa lai zakAta! paraMtu lagna thaye phakata aja mAsa thayA hatA. phakata pAMca mAsa pAMtanA sahavAsamAM kADhIne viharyA AvI paDanAra yuvAna patnInA AtmAnuM duHkha tenA sivAya--tenA jevA anubhava (savAya-phrAija na samajI zake. vRddhakALe paNa strI sadhavA rahevA cAhatI haiAya che. akha cUDe mRtyu ichatI strI sadAye patinA jIvananI lAgaNI bharI kALajI rAkhatI haiAya che. evAja strIomAMnI eka AzAbharI yuvAna strI Aje chatA patie badhanuM duHkha sahana karI rahI hatI. pati game teve durAcArI hAya, dArUDIe ke khunI hAya, chatAM deva mArgane tene pUjavAnI, tenI lAtA khAtAM khAtAM tenA padma dAvAna ane sevA karavAnI bhAvanA parApUrvathI AryAvarta mAM cAlatI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanezvaroThanA kuTuMbamAM 105 AvI che. - devomAM kadAca devIo potAnA patinI lAto khAtI nahi heya, paNa sevA te jarUra karatI hoya che. lakSmIjI potAnA svAmInA paga dAbavAmAM ke temanI sevA karavAmAM nAnama anubhavatAM nathI. durAcArI ke khUnI patinI lAto khAvI joIe ke nahi, e praznane alaga rAkhavAnI jarUra che. paNa sevA karavAnI bhAvanA to jaLavAI rahevI joIe. sevA bhogavanAra karatAM sevA karanAranuM mahattva haMmezAM vadhu heya che. sevAnuM mahAbhyaja juduM che. purUSa purUSanI paNa sevA karI rAka che. strI strInI paNa sevA karI zake che. strI ane purUSa devanI paNa sevA karI zake che. sevAmAM kaIja pharaka nathI. sevA karanAra sevAsvIkAranAranI gyatAja jue che. zrI haMmezA potAnA patine deva mAnatI AvI che. devanI sevA karavI darekane mATe yogya che. sevA karanAra patnI je sAcA dilathI sevA karatI haze to durAcArI, dArUDIA ke khUnI patine paNa deva jeTalI yeyatAe pahoMcADI zakaze. lAto mAranAra pati ApoApa potAnI bhUlanI kSamA mAgato thaI jaze. sevA karanAra ane sevA svIkAranAranI yogyatA tyAM ja samAyelI che. eja saMskAranA kAraNe Akhe bhArata deza sevA karavA mAM AnaMda mAne che. sevA karanAranI sevA kadi niSphaLa jatI nathI. kutapuryanI gamanane keTalAye divase vIti gayA hatA. dhanezvara zeThane vepAra paNa lagabhaga sakelAI gayo hato. dhana levA AvanArI sevikAne te kadi paNa pAchI kADhatA nahi. icchA na hovA chatAM ane saMpatti lagabhaga khalAsa thavA AvI hovA chatAM putra taraphanI lAkhapaNInA kAraNe te potAnI zakita anusAra thoDuM ghaNuM paNa apatA. temane ane zeThANane deha have kathaLyo hato. baMnemAM azakita pravezI cUkI hatI. jIvavA mATe-80 TakAvI rAkhavA mATe te Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 yavanAroThanuM saubhAgya baMne jaNAM sAdo khorAka letAM hatAM. dhanyAne AhAra te tadana ghaTI gayo hato. tene deha tadRna sUkAI gayo hato. sAsu sasarAnuM duHkha tenAthI joyuM jatuM nahotuM. patinuM zubha icchavAmAM ane sAsu sasarAnI sevA karavAmAM te potAne Akho divasa vyatIta karatI hatI. rAtri tene khAvA dhAtI hatI. patinA manamAM te potAne ja doSita mAnatI hatI. je pote sAdI na hatA, ne sarva kalA nipuNa heta to patine bahAra najara karavAne prasaMga zA mATe Avata! tevI temane IchA paNa zA mATe yAta ! bhoLI ane patiparAyaNa patnI ethI vizeSa zuM vicArI zake putrane viraha vadhu sahana thaI na zakavAthI eka vakhate dhanazvara zeThe anaMtakumArane kahyuMH "anaMta, have te ghaNo samaya thaI gayo che. eka vakhata tuM katapuNya pAse na jaI Ave? "AvatI kAle jarUra jaIza, kAkA." kutapurve dhanezvara zeThane AzvAsana ApatAM kahyuM. dhanezvarazeThane saMtoSa thayo. ghaNuM divasa pasAra thaI javAthI anaMtakumArane paNa kRtapuNyane maLavA javAnuM yogya lAgyuM. bIjA divase te anaMgasenAnA AvAse jaI paho . ** Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 15 muM bALa mitro "kANa anaMta ?" " hA mitra." tuM ahiM kyAMthI ? " anaMtane aNadhAryo Avelo joIne kRtapuNya Azcarya pAmyo hato. ghaNA divasa thayA eTale vicAryuM ke lAva, Aje mArA bALamitrane maLI AvuM." jANe pote kaMija navuM na anubhavato. heya tema ThaMDe kaleje anaMta bolI rahyo hato. ane A bahena koNa?, anaMgasenA tarapha najara karatAM teNe pUchyuM. tuM nathI oLakhate? kRta puNyanuM mAnavuM hatuM ke AkhuM jagata potAnI pyArI anaMgasenAne oLakhatuM hovuM joIe. kayAMthI oLakhuM emane ?" Aja anaMgasenA jagatanI rUparANa rAjanatikA malikAnI bahena." sagarva kRtapura belyo. anaMgasenAnAM vakhANa karatAM karatAM tenI chAtI gaja gaja phUlatI hatI. "are A mAro bALamitra anaMta." anaMtanI oLakha ApatAM potAnA priyapAtra tarapha pharIne kahevA lAge. "mAre lageTIye mitra. jene, mArI yAdadAstA paNa keTalI badhI ghaTI gaI che ! bALamitra tarika pitAne paricaya pAThavyA chatAM huM tenA mATe anumAna bAMdhI na zakayo" kaMi nahi dosta paNa tArI A anaMgasenA che to atyaMta Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 karanAzeThanuM sobhAgya rUpavAna hai.'' "e vinA huM ene mArA pahelethIja jANe che ke .mArI parIkSA garviSTa paNe melyA.' (( jarUra. tArI parIkSA eTale agniparIkSA" anata mukhethI eyeA teA khare!, paNa tenA manamAM thayuM ke 'AlI jIvatI DAkaNAte jIvatI te jIvatI bALI mUkavI joe.' pazu tarataja teNe peAtAnA vicAro para kAbU meLavI lIdhA. teNe peAtAna! matane kaMpA ApatI kahyuM. 'huM mukha, kAinu khUrU vu' eTale tenuM bUrU karavA barAbara ja che. AvA kuvacAra| tane zaile !' << hRdayamAM sthAna ApuM? tuM te naM ja hAya ! kRtapuNya kheATI cAla, cAla, aMdara cAla.'' ana`tane hAtha peAtAnA hAthamAM letAM kRtapuNya dhyeye!. "ahA UbhA UbhA thAkI jaIza." rC/ thAka te! tArA jevA kAmaLa kumArane lAge, kRtapuNya. huM te barachaTa cAmaDIne! rakhaDatA yuvaka chuM. mAre te vaLI cA kevA ! ane mitro aMdara mA. anagasenA kaMTALelA TruDe pAchaLa pAchaLa ghasaDAye jatI hatI. suMdara ArAmakhaMDamAM beThakakhaMDamAM temaNe beThaka lIdhI. kRtapuNye kahyuM: 'anaMgasenA, take amArI vAtemAM rasa nahi paDe. temAM paNa A rasahIna anaMtanA vAtA teA taddana AnadIna hoya che. mATe tu thoDA samaya tArA vilAsakhaMDamAM ArAma kara, ane joje AnA mATe kaika nirdoSa pINu meAkalavAnuM bhUlatI nahi, nahi te! jyAM sudhI jIvaze tyAM sudhI tArA svAgatanI TIkA karyA karaze." anaMgasenA mRtapuNyanA gammatabharyAM zabdo sAMbhaLIne memAM caDhAvI peAtAnA khaMDa tarapha ravAnA thai. kRtapuNya hamezAM anaMtane rasahIna ja ghA karate. anaMta sIdhA, sAdA ane nirdoSa svabhAvane hateA. tenA AnaMdamAM kASThanI TIkA thatI nahi. krAi divasa te kASTanI mazkarI karatA haii. kAine Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa mitro 109 beTA raste derato nahi. koInA AtmAne dubhavato nahi. bAlyakALamAM tenA gurUjI haMmezAM sarva vidyArthIone kahetA ke, " A anaMta AgaLa jatAM ahiMsA ane satya mATeja pitAne prANa pAtharaze. atyAre ATalI nAnI vaye paNa je ahiMsA ane satya mATe potAne svArtha tyAgavAne taiyAra thAya che, te moTI uMmare ke mahAna tyAgavAna thaze ! mATe he vidyAthIo, A Ada anaMtane ane tenA vicArane anusaro. ahiMsA ane satya eja saMsAratAraka che." anaMta pratye haMmezA tenAM saddaguNone kAraNe tenA gurUjIne paNa pakSapAta raheto. tenI sAthenA vidyArthIomAM bIjA traNa vidyArthIo bIjAonI najaramAM taravaratA. eka to zAlibhadra, bIje dhanyakumAra ane trIjA kUtapurNa. e traNe pratye anaMtane mamatA hatI. temanA tarapha tene pakSapAta paNa hato. chatAM, te koI divasa koInI sAthe vadhu paricayamAM Avato nahi. traNe jaNA zrImaMta ( tA, te pote garIba hato. tenA mAtA pitA sAdhAraNa sthitinAM hatAM, chatAM pote koI divasa ema anubhavyuM ke mAnyuM nahotuM ke je te garIba che. te mAnato ke garIbImAMthI ja sahanazIlatA ane saMtoSa pragaTe che. ane je te hakIkata satya hAtha to sahanazIlatA ane saMtoSamAMthIja ahiMsA ane satya AvirbhAva pAme che. abhyAsa choDayA pachI cAre mitro chUTA pADayA hatA. te pachI anaMta ekAda be vakhata ja potAnA mitrone maLyo haze. ane te tapUNyanA pitAnI khAsa bhalAmaNathI mRtapuNyanI mulAkAte Avyo hato. teNe dhanezvara, subhadrA ane dhanyAnA kakaLatAM haiyAM jayAM. jAhejalAlI bharyA vepAranuM thatuM khaMDana joyuM. kuLanI thatI hAMsI je. tene lAgyuM ke, ekAda vakhata jaine kutapurNane samajAvI AvavAnI AvazyakatA che. sukhamAM bhale mitra pratye bedarakAra rahevAya, paNa ramavA. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavanAzeThanuM saubhAgya prasaMge te tenA paDakhe ubhA rahevuM joIe. mitradharma to bhale, paNa mAnavadharma te na ja bhUlA joIe. badhAne te AzvAsana ApIne te anaMgasenAnA makAne Avyo hato. gherathI nIkaLatA tenAM mAtA, pitA ane patnIe tene rokavAno prayatna karyo hato. paNa teNe temane zAMta karyA hatA. anaMta ahI AvatAM tene saMkoca na thayo?" anaMgasenAnA gayA pachI kRtapuNe pitAnA mitrane pUchyuM. zAne ? eka maNikAne tyAM AvavAno ? are, gAMDA. huM to tane maLavA mATe Avyo chuM. thoDA ja ahiM rahevA mATe Avyo chuM? ahIM rahevA AvavA mATe tene kAca na thayo, te tane maLavA mATe AvavAne saMkeca mane kema thAya? anaMte sAdA zabdomAM kahyuM. te duniyAnI lAja zarama choDIne A sthAna svIkAryuM che. tAre to hajI saMsAramAM-jagatamAM rahevuM che. te lAja zarama choDI che, tArA pitAe hajI nathI cheDI. A sthAna svIkAratI vakhate tAre tArAM mAtA, pitA ane patnIno to vicAra kara hato meM te mArA pitAjIne saMdeza pAThavyo hato ke, tame tamAre putra marI gayA che, ema mAnIne vinA saMkece jIvana vitAvaje." kRtapuSya tuM ATaluM bhaNyo chatAM tArA vicAro AvA kema rahyA teja huM samajI zakato nathI." anaMtakumAra tene samajAvI rahyo hato. eTalAmAM eka sevikA cAMdInA pAtramAM garama kareluM dUdha laIne AvI. teNe keIpaNa prakAranI AnAkAnI karyA vinA te svIkArI lIdhuM. anaMta," koIpaNa prakAranI AnAkAnI sivAya anaMtane dudhane upaga karate joine kutapura bolI UThayo. " AnAkAnI Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa mitro 111 vagara maNikAnA gharanuM dUdha tane vAparato joIne mane Azcarya thAya che." zu maNika mAnava nathI ? "paNa te gathikA che Ucca kuLanI nathI." "tyAja tArI bhUla thAya che, kutapuNya. huM to badhAne sarakhAM mAnuM chuM. mane mAnava pratye kaIpaNa jAtane bhedabhAva bhAsato nathI. mane te AcaraNa pratyeja bhinnatA bhAse che." anaMte jagatanA mAnavo pratyenA bhedabhAva pratye potAne aNagamo darzAvyo. tenA caherA para paNa tevAja bhAvo tarI AvyA. te mULa muddA para AvIne AgaLa kahevA lAgyo. kRtapuya; tuM jANe che ke, eka mANasa jyAre bIjA mANasa pratye bevaphA nivaDe che tyAre jagata ane deve paNa tene tiraskAra che. tene bevaphA agara nimakaharAma kahIne bolAve che." "e to sarva sAdhAraNa vAta che. anaMta temAM navAI jevuM kaMIja nathI. vizvAsaghAta jevuM jagatamAM ke pAtaka nathI." kRtapura bolyo. - "nimakaharAmI ane vizvAsaghAtanAM mULato eka ja che, e to tuM sArI rIte samaje che. tArAM mAtA pitAe tene ucherIne meTo karyo, bhaNAvIne heziyAra karyo, temanI vRddhAvasthAmAM huM temanI sevA karIza evI temaNe AzA sevI, temaNe tArAmAM vizvAsa rAkhyo, tArI mAtAe navanava mAsa sudhI garbhamAM tAruM jatana karyuM, ajANyAne pati tarIke grahaNa karIne mAtA pitAnI chAyA tyAgI dhanyAe tArAmAM vizvAsa rAkhyo e badhAMne teM zo badale Apo? AmAM nimakaharAmI ke vizvAsaghAtano aMza tane nathI lAgato ? kutapuya, mAtA pitAnI sevA te deve ne paNa durlabha gaNAya che. jene mAtA pitA nathI hatAM, te valakhAM mAre che. temane te duHkha asahya bhAse che, jayAre tArA jevAne mAtA pitA kevA chatAM tane temanI kiMmata lAgatI nathI. bhAgyazALIne bhAgyanI kiMmata hotI nathI. ene dAkhale to Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11ra kayavanAzeThanuM saubhAgya tArA jevoja pUro pADe!" anaMte mAtA pitA viSe sAdhAraNa. paNe samajAvatAM kahyuM. * "Aje tane A zuM sUjhayuM che, anaMta ?" mAtA pitAnI vAta sAMbhaLIne kaMTALo darzAvatAM kRtapuNya bAlyo. kema? ahIM to tuM mane maLavA mATe Avyo che ke AvA nirarthaka vAto karavA ?" tane A vAto nirarthaka lAge che ?' "nahi to bIjuM zuM ? are gAMDA, saMsAramAM to jyAM sukha maLe tyAM rahevAnuM hoya ane jyAM AnaMda maLe tyAM mahAlavAnuM heya. mAtA, pitA, bhAI, bahena, patnI, putra, putrI, kAkA, mAmA, A te kaMi ghelachA che ? jema eka makAnamAM ApaNane na phAve eTale bIjI makAnamAM rahevA jaie, tema eka vartuLamAM ApaNane na game to bIjA valamAM jaI zakIe. emAM baMdhano kevI ne kalaMka keva ! baMdhane ane kalake to samAje upajAvI kADhelAM TAyalAM che. je mANasa sadAye tene dhyAna mAM rAkhIne kare to tenAthI jagatamAM eka divasa paNa chavA. na zakAya." kRtapuNe pitAnA ghelachAbharyo vicAra jaNAvyA. pitAnA mitranA zabdo sAMbhaLIne anaMta to stabdha banI gayo. sadAye mAtA pitAnI sevAmAM rAcatA putramAM acAnaka Avo thaI gayela pheraphAra joIne tenA Azcaryane pAra rahyo nahi. tenA magajamAM hasI gayuM ke A pheraphArane kAraNe anaMgasenA ja hovI joIe. paNa ene bicArIno paNa zo deza che je te bIjA pratye hamadardI batAvatI thAya, to teno dhaMdho, tenuM jIvana kema cAlI zake? gaNikA, nAyikA ke nartikA badhAM ja eka hAya ! je te temanAM nayanomAMthI jAdu na vere, potAnA aMgopAMgabharyA komaLa dehanI saMbhALa na rAkhe ane AkarSaNabharyo vacana na uccAre, to tenA tarapha ke, AkarSAya ? Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa mitro 113 "" A tuM zuM' eve che, kRtapuNya ? atata sAzraya khelyeA. tArA jevA saMskArI yuvakanA meImAM AvA zabdo zAbhe ? Aja sudhI te! tu' badhAne mAtA pitAnI sevA ane patnI pratye vaphAdAra rahevAnA upadeza ApyA karate hate. tArI patnIne tu' kevI kevI AzAe ApatA hatA, kevA kevA mIDA mele rIjhavatA hatA ! ane eka sAdhAraNa gaNikAnA gheDA ja sahavAsamAM tuM ATalA badhA badalAi gaye! ? tArA jIvamAM, tArA vicArAmAM ATalA badhe! palaTA AvI gayA ? kRtapuNya, zu mAta pitAe ApelA saMskAranA AvA upayAga karAya ? patnIe adhazraddhAe ApekSA premanA AvA durAga karavA zeAbhe ? mitra, apara mAtA kaikeyInI icchAne saMteASavAne khAtara vanavAsa bhAgavanAra zrIrAmane dAkhale! sadAye AgaLa dharanAra tuM ema Ama krama palaTAi gye ? dheAkhInA kahevAthI satI strInesItA jevI mahAdevIne-navAsa ApanAra zrIrAmane tuM kASTa kAi vakhate kAra hRdayI kahIne sakheAdhatA hatA. Aje tArUM' te samedhata krAne lAgu paDe che ? zrIrAme te! pote rAjA haiAvAthI prAmAM thayelI gerasamajutine nAza karavA mATe sItAdevIne vanavAsa ApyA hateA, paNa te zuM karyu ? tane keNe kahyuM ke, jethI tuM tArI patnIne-satI dhanyAne virahanI AgamAM jAvA rahyo che? chatA patie vaidhavyanu duHkha bhAgavAvI rahyo che ? mitra, kaiMka te vicAra kara. tArU kuLa kayuM ? tArAM mAtApitA krANu ? tArI patnI kaNuM ? devone dula bha evA mAnava jIvanane pa!mIne tenA upayAga tuM Ave kare che ? kharekhara, tArUM adhaHpatana joSane mArU hRdaya kaMpI UMDe che. tArI AvI dazAnuM nirmAmatta te anaMgasenA che. mArI jagAe bIje kAi hAta, teA tene na sabhaLAvavAnA zabdo sabhaLAvata. paNa te mATa siddhAMtanI virUddha che. huM kene tiraskAratA nathI. kAinu khUrUM cAha nathI. dareka vyakita pete pAtAnAM karmanAM ja phaLa bhe!gave che, ema ja 8 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 kayavanAzeThanuM saubhAgya huM te mAnato houM chuM. ' paNa tAruM adhaHpatana mArAthI joyuM jatuM nathI. tArA mAtA pitAnAM asu ane tArI satI strIne viraha mArA AtmAne jaLAvI nAMkhe che. tuM jANe che ke, tArI lakSmI mahIne meM koI divasa tAre tyAM AvavAno prayatna karyo nathI. zAlibhadra ane dhanyakumAranI zrImaMtAI tarapha AkarSAIne huM temane tyAM jato nathI. huM to phakta Avyo chuM mitra pharaja bajAvavA mATe, mAnavadharma bajAvavA mATe." bolatA boyato anaMta aTakyo. te puNyanA caherAnuM bArikAIthI avalokana karavA lAgyo. potAnA kathananI mitra para zI asara thAya che, te jovAne, jANavAne te thoDA samaya thobhe. katapuranA caherA para keTalAya prakAranA bhAvo AvIne visarjana thaI gayA. anaMta temAMnA keTalAka bhAvone pakaDI zake. tane pastAvo thAya e svAbhAvika che, kRtapuNya." te AgaLa kahevA lAgyA. "koIpaNa saMskArI yuvakane pitAnI bhUla samajAya tyAre tene jarUra pastAvo thAya, "anaMta, kRtapuNanA avAjamAM pharaka paDI gayo hato. "tuM AvI vAta karavA mATe mArI pAse Avyo che ? " nA. " tyAre ? " "huM te tane tArI sthitinuM, tArI adhogatinuM bhAna karAvavA Avyo chuM." mAre hamaNAM AvA zabdo sAMbhaLavA nathI. je tu ATalA mATe ja ahIM AvyuM hoya to maherabAnI karIne hamaNAM ja cAlyo jA. mAre jayAre AvA zabdo sAMbhaLavA haze, tyAre huM jAte ja tArI pAse AvIza' kRtapuNyanA svara parathI spaSTapaNe samajI zakAtuM hatuM , te muMjhAI gayo che. mAtA pitAne AMsu ane patnInI virahI AsthA sAMbhaLIne tenA hRdayamAM vaselA jUne saMskAro saravaLavA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa mitro 115 lAgyA hatA. tene lAgyuM ke, je pote AvI vAto vadhAre samaya sudhI sAMbhaLyA karaze te anaMgasenA tarapha aNagamo pedA thaze. anaMgasenA pratye pitAne aNagamo pedA thAya temAM te khuzI naheto. mitra, jagatamAM koIpaNa apamAnIta zabdo sahana na karanAra Aje huM tArA aziSTa zabdone paNa amRta mAnIne pacAvI, javA khuzI chuM. " anaMta duHkhI thatAM bolyA, huM tAruM apamAna karavA nathI icchato, anaMta" kRtapuNya pitAnA mana para kAbU meLavatAM bolyA. " mArI tane namra vinaMti che ke, tuM mane je kahevA mATe AvyA che te na kahe. te sivAya tAre mane je kahevuM che te kahe tuM mArA bALa mitra che. mArA para tAro hakaka che." "kRtapu, mAre tane bIjuM zuM kahevAnuM heya? anaMta gatithI be." mAre to tane ATaluM kahevuM hatuM, mATe huM AvyuM hato. je tane te yogya lAge, to tenuM pAlana kara. jo ayogya lAge te samaya samayanuM kAma karaze. samaya ghaNe vItI gaye hato. sAMjanA bhojanane samaya thaI maya hato. anaMgasenA kaMTALIne potAnA khaMDamathiI beThakakhaMDamAM AvI. tene joIne anaMta bolyo. " miMtra, bicArI anaMgasenA tA sahavAsa vinA akaLAya che, have huM jaiza. anaMta potAnI jagAethI UThayA. kRtapuya paNa U. baMne mitro dvAra sudhI pahoMcyA. kRtapuNe anaMtanA khabhA para potAne jamaNe hAtha mUkatAM kahyuM, anaMta, khoTuM te nathI. lAgyuM ne? " jAna "jenuM tuM mAne tenuM ? "mArA jIvanamAM khoTuM lAgavA jevuM sthAna ja meM rAkhyuM nathI" "tyAre, have kyAre maLIza?" Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '11} " bhAvI kANu ukelI zakyuM che?" " pAchI AvI gAMDI vAteA karavA lAgyA ?" "kaccha thaze tyAre jarUra AvIza." - bhUlIza nahi... hAM ! 66 yavannAroDhanu saubhA ', sArUM. " mArA mAtA pitAne mArA praNAma kaheje .65 bhale " dhanyAne ' AzISa ' kahevAnuM cUkatA nahi." ane te javAba ApyA nahi. 46 66 "javAL kema ApyA nahi '' kRtapuNye prazna karyAM. "" tene te bicArIne kayAranIye AzISa maLI cUkI che." " jo pAche ......' ,, 66 jarUra kahIza." ane kRtapuSpanI sAmu joyA sivAya anaMta ekadama dAda UtarI gayA. kRtapuSa kyAMya sudhI mauna paNe tyAM ne tyAM Ubhe! rahyo. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 16 muM dhanyA ane parimala divaso para divaso ane mahinAo para mahinAo vItavA lAgyA. dhanezvara zeTha ane zeThANunI icchA pAra na paDI. anaMtakumAra be cAra vakhata kRtapuNa pAse jaI Avyo, paNa pariNAmamAM phakta niSphaLatA ja sAMpaDI. pahelI mulAkAtanuM pariNAma teNe zeThane ane zeThANIne vigatavAra kharuM kahI saMbhaLAvyuM nahotuM. tene lAgyuM ke je kRtapuNyanA zabdo akSarasaH tenAM mAtA pitAne kahI saMbhaLAvavAmAM Avaze to temanA dilane sakhta AghAta lAgaze. e kAraNe teNe mulAkAtanuM pariAma AzA jevuM AvyuM hoya, tevA samAcAra ApyA. eka be vakhata dhanyAnAM mAtA pitA paNa AvI gayAM. temaNe dhanezvara zeThane ane subhadrA zeTha NIne AzvAsana ApyuM. pitAnI putrInuM duHkha te temanAthI sahuM jAya tema nahotuM. temaNe tene thoDA samaya mATe pitAne tyAM rahevA AvavA mATe Agraha karyo, paNa dhanyAe atyaMta namratAthI tene asvIkAra karyo, tenAM sAsu sasarAye paNa tene kahI joyuM. paNa javAbamAM teNe eTaluM ja kahyuM ke, "janma ApanAra mAtA pitAnAM zarIra sArA che. lagna pachI mAnI lIdhelAM mAtA pitAnA zarIra sArAM na hoya, te koIpaNa strI potAne dharma na cUke, mArAM sAsu sasarA eja mArAM mAtA pitA che. mAre temanI sevA karavI joIe. Aje temanAM hRdayamAM kArI ghA vAge che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 kayavanAzeThanuM saubhAgya temanA azakta zarIra sevA mAge che. mArAthI temanI sevA karavAne lAbha jato na karAya." ane e Arya nArIe potAnA hRdayamAM tophAna macAvI mUkelAM du:khaviSe eka paNa zabda na uccAryo. eka nivAsa paNa bIjAnA kAna pAvA na dIdhe. bAlyakALanA saMskAra para racAyeluM jIvana tevAM ja phaLa Ape che, e dAkhala teNe pUro pADe. ' anaMtakumAre tenI patnI parimAne kahI rAkhyuM hatuM ke, jayAre jyAre vakhata maLe tyAre tyAre tapuNyanI patnI dhanyAnI pAse jaine tene AzvAsana ApavuM. jagatanI nijA pratye bahu ochuM dhyAna ApavuM. kAraNa ke nindA e te jagatanAM kapaTI mAnavIene khorAka thaI paDayo che. je te nindA na kare to tene khAvuM paNa na bhAve. ane nindA te sajajananI thAya che, dujanenI to thatI ja nathI. kAraNa ke temanI nindA karavA jevuM kaMI hatuM ja nathI." patimAM zraddhA rAkhanAra parimale patinuM kathana akSarasaH pALavA mAMDayuM. te dhanyAnI pAse javA lAgI. kRtapuNyano potAnA pati sAthe thayela saMvAda teNe dhanyAne kahI saMbhaLAvyo. te uparAMta teNe kahyuM ke, bahena, tamArAM sAsu sasarA pAse mArA pati asatya bolyA hatA. tema karavAmAM temane e hetu hato ke, tamArAM sAsu sasarAnAM manane ekadama AghAta na pahecADe. paNa tamane to te ghaTanAthI mAhitagAra rAkhavo joIe. tamArA pati ekadama badalAI gayA che. tamArA bhAI temane samajAvavA jAya che, tyAre temanuM apamAna ja thAya che. huM samajI zakuM chuM ke mArA zabdothI tamArA manane ghaNuM duHkha thaze, paNa mArI pharaja mAre bajAvavI joIe. game tema to paNa tame temanAM patnI che. gharanuMkuTuMbanuM eka mANasa to e bInAthI mAhitagAra hevuM joIe. Aje tamArA sAsu sasarAnAM mana ane deha nirbaLa banI gayAM che. temanAthI AvI mAhitI sahana thaI zake tema nathI. bahena, Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanyA ane parimala 119 hajI tamArA bhAIne AzA che ke, temane mitra jarUra sanmArge vaLaze. tamArA patimAM-patinA manamAM eka prakArano mohamaya Aveza AvI maLe che. te Aveza zamI jatAM ja te pitAnA satya rahe vaLI jaze paNa ApaNI icchA pramANe te jahadI nahi banI zake. tene zeDo samaya lAgaze. tamArA bhAI pitAno prayatna nahi tyAge. tamane jayAre jyAre koI paNa jAtanI muMjhavaNa ke muzkelI UbhI thAya, tyAre tyAre mane jaNAvavAnuM bhUlazo nahi. amArI pharaja ame adA karIzuM. mANasa mANasanA upayogamAM nahi Ave te tenA upagamAM Avaze?" parimalanA zabdo sAMbhaLIne dhanyAnI AMkhamAMthI Asu marI paDaya. chatA patie Aje te nirAdhAra banI gaI hatI. putraprema pAchaLa sasarAe dhana levA mATe AvatI dAsIne thoDI vADI karIne badhI ja saMpatti ApI dIdhI hatI. have bahu karakasarathI saMsAra calAvavAno samaya AvI cUkyo hato. AvA bArIka samayanuM varNana bIjA pAse karI zakAya tema nahotuM. sAsu sasarAnA kAne to A vAta naMkhAya tema nahotI, have pote potAnA alaMkAro para jhajhUmI rahI hatI. tene prabhu para anahada zraddhA hatI. tene aMtaraAtmA kaheto hato ke, "pati jarUra pAchA Avaze.' e AzA para e duHkhane paNa sukha mAnIne jIvana vItAvI rahI hatI. AzA e jIvananuM moTAmAM moTuM sukha che. e sukhamAM mANasa AnaMda mAne che, ne jIvana vItAve che. bahena," pitAnAM AMsu lUchatAM dhanyA belI. "mArA bhAI amArA kuTuMba mATe je zrama uThAvI rahyA che, tene badale ame A bhavamAM to vALI zakIe tema nathI." " AvAM samaju ane saMskArI hovA chatAM tamArA mukhamAMthI AvA zabdo nikaLe che, dhanyA bahena !" parimala bolI. "jagatamAM koI kAInA para upakAra karatuM nathI. pratyeka mAnavI pote pitAnI Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 kyavanAzeThanuM saubhAgya pharaja bajAvatA hoya che." " parimala bahena, tamArA patinA sadaguNa tamArAmAM UtaryA che, eTale ja tamAruM hRdaya AvuM nirmaLa ane lAgaNIbharyuM che." dhanyA kahevA lAgI. "Aje amArI sAhAe kathI ochAM che? rastAmAM temanI vAto sAMbhaLavAmAM ane temAM AnaMda mAnavAmAM sukha sobhavatA mANaso kayAM ochA che ? paNa Aje kAI temanA pratye ke temanA kuTuMba pratye eka najara paNa nakhe che ? hamadadabha eka zabda paNa uccAre che ! bahena, jagata to kAIthI bhareluM che. pharaja ane lAgaNI to thoDI ja mAna meLavI zakaya hoya che. teone deva mAnIne temanI pUjA karIe to paNa ochI che." "jagatamAM je badhAMnI pUjA karavA besIye to ApaNo Are paNa na Ave, bahena." parimala belI. "evI ghelachAoja mANasane nirbaLa mananAM banAve che. pUjA kevI ne vAta kevI ! dareka jaNa potapotAnI pharaja adA kare che. emaja mAnatA thavuM joIe. atizaya bhalamanasAI ke viveka rAkhanAra mATe A jagatamAM sthAna nathI. sAmI vyakti jevI hoya tevA thaIe ane eka mAranArane sAmA be mArIe, to ja jagatamAM jIvavAne lAyaka banIe. jagatanAM mAnavIo narama-namra mANasane jIvavA devAmAM khuzI nathI hotA atizaya namra banavAnuM pariNAma sahana karavAmAM Ave che." dhanyA parimalanA zabdo sAMbhaLI rahI tene temAM kaMIka satya bhAsyuM. tene anubhava paNa teja kaheto hato. "keIpaNa vyakita pAse narama banIne zA mATe UbhA rahevuM joIe? tenA manamAM prazna udbhavyo. paNa sAthe sAthe tenA aMtarAtmAno javAba maLI gayo ke, " jevAnI sAthe tevAja thavuM joIe.' bahena," parimala AgaLa kahevA lAgI. "tamArA bhAInA Aja sudhInA badhA prayAso niSphaLa nIvaDayA che. paNa have te mArA bhAIne-tamArA patine judI ja rIte samajAvavAnA che. temanI khAtrI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "dhanyA ane parimala 121 che ke, e rIte temaNe dhArelI rIte samajAvavAmAM te yazasvI nIvaDaze. dhanyAnuM hRdaya bharAI AvyuM. potAnA mitranI khAtara A strIno pati jagatanI nindAne pAtra banIne paNa nAyikAne tyAM javAnI hiMmata karato hato. ' jagatanI daSTi haMmezAM aMdhArA tarapha jevAne TevAyelI hoya che. prakAza tarapha jatAM te aMjAI jAya che. te tarapha jovAnI tene IcchA paNa thatI nathI. corI chUpIthI gaNikAne tyAM janArane doSa jaNAto nathI. paNa bIjAne jatAM jeto ghurakI UThe che. temAM tene doSa dekhAya che. pApa paNa dekhAya che. potAnA doSane DhAMkI devA mATe bIjAnA doSane AgaLa dharavA TevAyeluM jagata, bIjAnA saguNo tarapha dRSTi karavAne paNa taiyAra hetuM nathI. bIjAnA sadaguNonAM vakhANa karavA jatAM pitAnA durguNo khullA paDI javAnI tene bhIti lAgatI hoya che. parimala bahena........." gaddagadda kaMThe dhanyA eTaluM ja bolI zakI. tenAM mahAmahanane rokAyelAM AMsu ekadama vahevA lAgyAM. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 13 muM navI yukti AthamatA sUryanAM tirachAM kiraNo jatAM jatAM paNa jagatane pitAne prabhAva batAvI rahyAM hatAM. AthamatA paheranI ochI thatI garamInA kAraNe kaMika ThaMDaka anubhavatAM mAnavIo saMtoSa anubhavI rahyAM hatAM. evA samaye. eka AlizAna makAnanI bArI pAse suMdara mulAyama Asana para beThA beThA be mitro vAta karI rahyA hatAcAra mALanuM te bhavya makAna raMga beraMgI citro vaDeja pitAnI mahattAno khyAla ApI rahyuM hatuM. rastethI jatAM AvatAM mANase tenA pratye tirachI najara nAMkhavAnuM cUkatA nahi. are tirachI najara nAMkhavAnuM cUkatAM nahi zuM paNa tenA tarapha jovAno lAbha jato karatA nahi. te makAna hatuM anaMgasenAnuM, eka nAyikAnuM. baMne mitromAMno eka te hato tapuraya, ne bIje tene samajavavA mATe Avela anaMtakumAra. kRtapunAM mAtA pitAnA atyAgrahathI, tenI patnInI hRdaya bathA nihALIne ane mitradharma bajAvavAnI pharaja samajIne anaMta tenA mitrane-kRtapuNyane samajAvavA mATe anaMgasenAnA makAnamAM Avyo hato. anaMgasenAe prathama te tene potAnA makAnamAM pesavA devAnI AnAkAnI karelI, paNa kRta puNyanA Agrahane vaza thaine teNe namatuM mUkeluM. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navI yukita 123 ajamAvavA anaMtakumAra AjasudhImAM dhaNI vakhata AvelA. paNa te zikhAmaNa ApavA mATe. Aje te judI ja taqIma mATe Avye hatA. mahArAjA kimnisAra ane vaizAlInI dezanati kA AmrapAlInA prema samajAvavAnuM tenuM dRSTi bindu hatu. e kAraNe paNa jo kadAca kRtapuNya mAnI jAya te! ThIka. te samajAvI rahyo hatA ke, "AmrapAlI jevI suMdara strIne paNa mahArAjAe jota jotamAM tyAgI dIdhI, tyAre A tA eka mAmulI nAyikA che. tArAthI AvI sAdhAraNa strInA baMdhanamAMthI pazu chaTakI zakAtu nathI ? " "" " mahArAjAnI vAta cheADI de, anaMta ! " mahArAjA te thADa! ja premI che? te AtrapAlI tA kAle bIjI kA meLavI ema banI zake tema che ? meM te! jete kRtapuNya melye. te! rUpanA bhAkatA che, Aje levAnA. mArAthI ceDu' ja dila ApyuM che, tenI pAse ja te rahevAnuM." (c are, gAMDA ! nAyikAne dila kevuM ne vAta kevI ! game tema te pazu te nAyikA. nAyikAne bharAMsA ze ? e teA ceADI ja AmrapAlI che ke patinI gerahAjarImAM paNu pativratA rahI zake ! ' paNa AmrapAlI tA dezanatikA hatI ne ?" anaMtanA zabdonA artha na samajavAthI kRtapuNye pUchyuM. " te! A kaMi gRhastha kuTuMbanI kanyA che! A pazu tikA ja che ne ! ', 66 tr pazu me' te anaMgasenA sAthe gAMdhava lagna karyAM che, anaMta ! " kRtapuNye potAnA bacAva raju karatAM kahyuM. " ane mahArAjA bhimnisAre AmrapAlI sAthe kayAM mAMdhava vivAha karyA nahotA ? kRtapuNya ! meATAnI kharAkharI karavA jatAM jIvanane heADamAM mUkavu paDe che." anatakumAre peAtAnA mitrane kaika samajAvatAM kahyuM . Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 kAvanAzeThanuM saubhAgya "mAruM jIvana te heDamAM mukAI cUkyuM che, anaMta !". " ane sAthe sAthe devI dhanyAnuM paNa." "ApaNu rAjavIne paNa aneka rANI kaya nahatI?" "AmrapAlInA gAMdharva lagnanA samaye ne?" " hAsto. "aneka rANI hatI mATe ja AmrapAlIne paDatI mUkIne pAchA potAnA rANIvAsane bhALatA thaI gayA." AmrapAlI eTalI mUrkha ke teNe potAnA gAMdharva vivAhIta patine javA dIghA." " tyAMja tArI bhUla thAya che, kutapurva ! eTalI ja e mahAna ke pitAnA gAMdharva vivAhIta patine potAnA rAjyamAM vagara AnAkAnIe javA dIdhA. tenA apUrva tyAganI kavitAnI ekAda kaDI paNa tArI anaMgasenAmAMthI nahi maLI Ave ! game tema to paNa AmrapAlI eka daivIkanyA hatI ane A anaMgasenA gaNikA kanyA che." daivI kanyA zAnI anaMta! tuM paNa mane mUrkha banAvavAnI ja vAto karyA kare che.'' " nahi. mitra! mArA jIvanamAM koIne mUrkha banAvavAno ke hAsyAspada banAvavAno leza mAtra paNa prayatna karyo nathI. mArA jIvanamAM meM kevaLa saraLatAja keLavavAnA prayatna karyo che, ne temAM meM moTA bhAgane yaza paNa prApta karyo che. nItibharyuM jIvana jIvavAnuM mAruM svama huM taddana nirmaLa paNe siMdha karI rahyo chuM. saMsAramAM rahIne ane sAMsArika sukha bhogavIne paNa brahmacArInI peThe huM nirmohI ja jIvana vItAvI rahyo chuM. ucca bhAvanA, Adarza jIvana, nItimaya vartaNuka, dareka pratye samabhAva hRdayamAM dayA, vANamAM satyatA, ne nikhAlasa svabhAvane meM keLavyAM che. kRtapu, tane mUrkha banAvavAnI ka95nA paNa mArA manamAM uddhavavI azakaya che. mitra, huM mAnuM chuM ke dezanatikA AmrapAlInA jIvana viSe tuM kadAca ajJAta hoIza." Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navi yukita 125 "AmrapAlInuM AkhuM jIvana to huM jANato nathI, anaMta ! paNa meM eTaluM sAMbhaLeluM ke tenA mATe vaizAlInA mahAna vIrA aMdaroaMdara kapAI maratA hatA.' e vAta to taddana nagna satya che." to mAre eTaluM cokakasa paNe kahevuM joIe ke, suMdara AmrapAlIne prema saMpAdana karavA jeTalI zakita temanAmAM nahi ja hoya. strIno prema to AtmAnA premathI ja saMpAdana thAya che, anaMta ! bAhubaLathI ke zastra baLathI nahi." eTaleja AmrapAlIno prema mahArAjA biMbisAre potAnA prema vaDe karyo hato. mitra, anaMgasenA mATe to tuM ekaja premaghela banyo che, jayAre AmrapAlI mATe to AkhA deza ghelo banyo hato." chatAM ApaNu mahArAjA sivAya tenA premane bIjuM koI jItI zakayuM nahi, emaja ne !" "hAsto." thoDo samaya anaMtakumAra zvAsa khAvA mATe bhyo. DIvAre te AgaLa bolavA lAgyo; "eno artha te che karyo - "bIjo zo artha karavAno hoya, anaMta!" kRtapuNe jvAba ApatAM kahevA mAMDayuM: " licchavIo prema baLamAM pachAta che, bhale zastrabaLamAM AgaLa vadhyA hoya." "tyAMja tuM bhUle che, kRtapurva ! licchavI prema paNa karI. jANe che. zastrabaLavALA pAse premabaLa na have, ema mAnI levuM bhUla, bhareluM che." to pachI zA mATe te leke AmrapAlIne prema saMpAdana karavAmAM niSphaLa nivaDayA?" "AmrapAlIne prema rastAmAM nathI paDe, mitra! te te svargamAMthI bhUlI paDelI koI asara che." thoDIvAra thobhIne te AgaLa beyoH " te koI divasa tene joI che' ? Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 kAvanAzeThanuM saubhAgya "nA" "tyAre tArI eTalAM kama bhAgya." kema" "je te tene ekAda vakhata paNa joI heta, to tuM anaMgasenA pratye dRSTi paNa na karata.' "kAraNa kAraNa eja ke tArI kalpanAmAM paNa na Ave evI e mahAna strI che. tapuNya ! tuM to kevaLa vAsanAmAM lolupta banIne strIne nihALe che. eka ja daSTie ane phakta sAmeja joIne cAlanArane aneka Thekaro vAge che. rastAmAM cAlanAre te AjubAju ane jamIna tarapha paNa najara karavI paDe che. je tema karavAmAM te bedarakAra bane te tene Aphato paNa veThavI paDe che. mitra ! koI divasa te ka95nA paNa karI che ke, strI zazI samI zitaLa ane agni samI dAhaka hoya che? strInI lIbunI phADa jevI AMkhomAMthI saratAM azra binduo, samaya pramANe khArI ane mIThI hoya che. phakata strInAM ja nahi, paNa purUSanAM azraomAM paNa e guNa hoya che. eTale azrane kevaLa aRja na mAnatAM-na mAnI letAM te kevA svAde raMgAyelAM che, te avazya jotAM thavuM joIe. * pitAnA dezanA kAyadAne-maNataMtranA adhipati ceTanI AjJAne zirasAvaMgha gaNI, potAnA hRdaya siMhAsane birAjelA devane tyAganAra ane pitAnA pavitra premanuM dezakAje samarpaNa karanAra e mahAdevI AmrapAlI ne eka vakhata tAre najare nihALavAnI jarUra che. tenA heThamAM kevuM AkarSaka mAdhurya che, te tene pratyakSa nihALyA sivAya tuM kevI rIte samajI zake! tenI akhomAM ramatI hRdayabhedaka mohinI tAre eka vAra najare jovAnI jarUra che. tenA stananI dekhAtI adhI rekhAonI apUrvatA, nAsikAne madabharyo maroDa, pAtaLI kamaranI lacaka, ane cAlane Thasso najare nihALyA sivAya kayAMthI samajI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navI yukti 127 zakAya ! tenAM madabhara nayanamAM tArAnI camaka mAratI kIkIo, ne kamaLadaLa samA nAjuka bAhu sAmA mANasane AkathI levAmAM kSaNano paNa vilaMba na kare, tevAM AkarSaka che. - kutapuNya anubhava vinA tuM kayAMthI samajI zake ke, strInA vATilA nApAka aMgamAMthI madabharyuM saudarya karatuM hoya che. dehalatAnA pratyeka aMgeamAM kaLAmaya maraDa bharyo hoya che. yuvAnImAMthI khIla mAdaka lAvaNya strIne pUjanIya banAve che. pachI pUjArI pitAne yogya lAge te rIte tenI pUjA kare. mahArAjA bimbisArano tyAga pachI ane potAnA daivI premanA samarpaNa pachI vaizAlInA vIra yodhdhAo AmrapAlIne pavitra najare jetA thayA che. teno paDato bola jhIlavAmAM te pitAne dhanya mAnavA lAgyA che. dezanatikA hevA chatAM devI tarIke tene mAna pAme che. mahAna yodhdhAo jema strI soMda' mATe marI phITavAne hiMmata dharAvatA hoya che, tema strI sauMdaryane pUjavAmAM paNa pAchA paDatA nathI. strIne te vyakti samaje che. zakitamAMthI zakti prApta karavAnA kaDa te rAta divasa sevatA hoya che. mitra ! mAtA pitA agara patnI pratye bevaphA thatA nathI. vaphAdArInA te cAhaka heya che. deza mATe marI phITavAne te khaDe page taiyAra hoya che. potAnI patnInA sukhane khAtara pitAne prANa ApavAne te acakAtA nathI......" mAre evI vAta nathI sAMbhaLavI, anaMta !" anaMtane AgaLa bolatA aTakAvIne kRtapucchuM bolyuM. "mAre te tArA guNagAna prApta karanArI AmrapAlI vaiiSe jANavuM che. te kANu che, karyAthI AvI che, kene tyAM UcharI che, ne mahArAjA pratye kema AkarSANI gAMdharva vivAhita patine tyAgIne paNa potAnA deza pratyeno prema vyakta karavAmAM te yazasvI thaI che, ema tuM kahe che; tene mAre khulAse joIe che. mAre to AmrapAlI viSe satya zuM che te jANavuM che, tArI prazaMsAbharI vAta sAMbhaLavI nathI." Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 kAvanAzeThanuM saubhAgya "kRtapuya, koIne datihAsa jANavA karatAM tenA guNadoSa jANavA jarUrI che. temAM paNa vizeSa karIne koipaNa vyaktinA doSa jANavA karatAM guNa jANavAnI apekSA vadhAre rAkhavI joIe." anaMta tenA mitranI I tejArIne bhUlI jaIne pitAnA hRdayamAM vAsa karI rahelI saddabhAvanAnA kAraNe sabodha ja ApavA lAgI gayo. "puNya ane pApanI bhAMjagaDamAM vadhAre UMDA na UtarIe topaNa sAruM narasuM te samajatAM zIkhavuM ja joIe. bhale, ApaNe mahAna banI na zakIe, paNa mahAna banavAnI uttama bhAvanAmAMthI dika samaye ApaNe mahAna banI zakIzuM. paramAtmAnA yazogAna gAtAM gAtAM bhale ApaNe game tevA vicAra karatA hoIe, paNa te samayanI akAda paLe paNa je sadabhAvanA jAge te saMsAra tarI jaIe. saMsAra tarI javA mATe mAnava janma ja mahattvano che. ApaNe mAnava janma pAmyA chIe. saMsAranA pherAmAMthI na chaTakavA devA mATe to vilAsa ane bheganI utti karavAmAM AvI che. vilAsa ane bhAgane jIte teja 5rama AtmA-paramAtamAM bane che. bhagavAna RSabhadevathI mAMDIne bhagavAna pArzvanAtha sudhInA trevIsa tIrthakaronAM jIvana caritro tapAsI che. temane vilAsa bhogavavAmAM vikSepa paDe tema hato? temanI pAse sattA hatI, lakSmI hatI, vilAsanAM bharapUra sAdhano hatAM. chatAM jyAre te upabheganI badhI vastuo temaNe tyAgI, tyAre temano udhdhAra thaze. te mokSe gayA ane tIrthaMkara pada pAmyA." - kRtapurva te anaMtanuM lAMbu lAMbuM vivecana sAMbhaLIne kaMTALavA lAge. paNa anaMtane to tenI paravAja nahotI. te te jayAre jyAre tenA koIpaNa mitra sAthe vAta karavA besato, tyAre tyAre te upadezaja ApaNA karato. jayAre tenA mitro kaMTALIne eka pachI eka vikharAI jatA, tyAre ja tenA upadezane aMta Avo. paNa atyAre te kRtapuNya chaTakI zake tema na hato. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaNa 500 suvarNa suvANa suvarNa suvarNa suvarNa 40 lA. rakata suvarNa ta ta suvarNa | tIrthaMkaranuM nAma | pitA | mAtA | janmasthAna lAMchana | zariradhanuSa 1 RSabhadeva nAbhi marUdeva adhyA vRSabha 2 ajitanAtha jitazatru vijyA acA hatI 450 3 saMbhavanAtha jitAri senA zrAvasti azva 4 abhinaMdana saMvara siddhAthI ayodhyA vA2 3pa0 5 sumatinAtha megharatha sumaMgalA ayodhyA koca 300 6 padAprabhu zrIdhara sImA kauzabI. paga 250 7 supArzvanAtha supratiSTha pRthvI | kAzI svastika ! 200 8 caMdraprabhu mahAsena lamaNA caMdrapurI caMdra 150 9 suvidhinAtha sugrIva rAmA kAnaMdI magara 100 10 zItalanAtha daratha naMdA ' bhaThThilapura zrIvalsa 11 zreyAMsanAtha virAja vidha si hapura geDa 12 vAsupUjya vasupUjya. jayA ca pA pADe 13 vimalanAtha kRtavarmA yAmAM kapilapura 14 anaMtanAtha suyazA adhyA siMcANo 15 dharmanAtha bhAnu suvratA ratnapura vaja : - 16 zAMtinAtha vizvasena acirA hastinApura 17 kuMthunAtha zrI hastinApura bakaro 18 aranAtha | sudAna hastinApura 1 naMdAvartA 19 mallinAtha prabhAvatI mithilA 25 20 muni suvratasvA. sumitra padmA rAjagRha | kAcabo 21 naminAtha vijaya vaprA mithilA nIlakamalA 22 neminAtha samudra vi. zivA zeyapura za kha 23 pArzvanAtha azvasena vImA kAzI sarSe | 24 vardhamAna svAmI siddhArtha trizAlA | kSatriyakuMDa kSatriyakaDa | siMha - 7 hAya (mahAvIra svAmI) AyuSya vadhe 84 lA. pUrva 72 lA. pU. 60 lA. pU. 50 lA. 5. 30 lA. 5, (20 lA. pU. 10 lA. pU. 2 lA. 5. 1 lA. 5. 84 lAkha 72 lA, 60 lA. 30 lA. 10 lA. 1 lA. 95 hajAra 84 ha. 55 ha. lm tm 129 siMhasena y ly l mRga sUra suvarNa suvarNa 30. suvaNa nIla zyAma 30 he, suvarNa zyAma nIla suvarNa 100 72 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 kayavanAzanuM sobhAgya rAtrine samaya thaI cUkyo hato. rUperI prakAzanuM jagatanA vizALa paTa para pAtharaNuM pAtharIne caMdra pitAnI pahacarInI sAthamAM AnaMda karI rahyo hato. AkhA divasanA parizramathI pAkamAM pAkayA mANase zrama nivAravAne vizrAnti bhogavI rahyA hatA. bALake nidrAdevIne Adhina thaI gayAM hatAM. rAjamArgo parathI mANasone avarajavara paNa ocho thaI gayo hato. vepArIonI dukAne baMdha thaI gaI hovAthI mArgo zanyamaya bhAsatA hatA. jhAMkhA prakAzamAM kedaI vyakitanA lAMbA TUMkA thatA oLA kavacita najare paDatA hatA, kRtapuNya paNa IcchI rahyo hato ke, have anaMta jAya te sAruM. kAraNa ke anaMtanI hAjarImAM anaMgasenAne maLI zakAya tema nahatuM. anaMgasenA paNa bicArI mArA mATe taraphaDatI haze. nRtya mATe tenA paga thanaganI UThatA haze. bicArA jhAMjhara paNa majhAI rahyA haze. ane anaMgasenA mArA mATe zuM dhAraze?" upara pramANe jainAnA tevIsa tIrthaMkaro kahevAya che. temanA chellA tIrthakara bhagavAna mahAvIrano samaya A kathAnA samayane che. eTale anaMtanA merethI vIsa tIrthaMkara viSene ulekha thAya che. "je anaMta, tapuNya anaMtane kahevA lAgyo. "vIsa tIrthako viSe mAruM jJAna ochuM nathI. huM temanA viSe ghaNuM jANuM che. mAre te tArI pAsethI kevaLa AmrapAlI viSe jANavuM hatuM paNa have to te paNa mArAthI banI zake tema nathI." kaMTALo darzAvatAM teNe potAnuM chevaTanuM vAkaya pUruM karyuM. kama?" Ama dAvatAM ane te pUchyuM. je, tane te phakta upadeza ApavAnI ja Teva che. mAre upadeza sAMbhaLa nathI. ane have AmrapAlIne itihAsa paNa jANavA jeTalo paNa samaya nathI." kAraNa?" * Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navI yuti *131 "kAraNamAM mAre tane zuM kahevuM! mAthuM khaMjavALatAM kRtapuNya bolyo, "anaMgasenA paNa mArI rAha joI joi kaMTALI haze. mane paNa have UMdha AvavA lAgI che. tAre paNa ghera javAno samaya thI che. ane tene A rastethI ATalI moDI rAtre jatAM je kAI jaze to zuM dhAraze?" kRtapuNanAM vavAM ja vALA asaMbaMdhu hatA. "mArI to ciMtA tuM karIza nahi. mitra! anaMta kahevA lAge, "ane anaMgasenA tArI thoDI vadhAre rAha joze, te temAM te dubaLI paDI nahi jAya. bAkI prazna rahyo tArI nidrAne. paNa -anaMgasenAnA sahavAsa pachI to ujAgarA, e to tArA priya viSaya thaI paDayo che. eTale e tArI dalIla tadana khoTI che." "anaMta! je tane mAThuM na lAge to kahuM. tane te haMmezAM jene tene ane jyAre tyAre vAta vAtamAM upadezA ApavAnI Teva paDI gaI che. mane evA upadezathI kaMTALo upaje che. mATe je huM tane ekavAta kahuM. je tArI icchA hoya, ane tuM upadeza ApavAnI tArI Tevane bhUlIne AmrapAlIne satya itihAsa kahevA khuzI heya, te AvatI kAle saMdhyA samaye ahIM Avaje" tane khoTuM na lAge te kahe" kahIne ane tane javAba sAMbhaLyA sivAyaja kRtapuNe je kahevuM hatuM te kahI nAkhyuM. che ane Aje nahi?" ane te prazna karyo. Aje te koIpaNa rIte teTalo samaya huM nahi meLavI zakuM, anaMta!" "jevI tArI marajI." utsAhahIna svare anaMta bolyo, "kAle saMdhyA samaye jarUra AvIza ne?" je tArI IcchA hoya te." tapuNyane to AmrapAlIne ItihAsa jANavoja hato, eTale ke tenAthI 'nA' kahI zakAya tema nahotuM. mArI icchA to che ja. * "te huM jarUra AvIza." * kahIne anaMta mUMge mUMge javA mATe Uo thaze, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 18 muM AchI rUparekhA divasanA aMta ane rAtrino janma; e bemAMthI janmata. saMdhyAnA kumakuma varNa raMgo naDhA strInA kumaLA gAla para paDatA zaramanA zeraDAno Acho Acho khyAla ApI rahyA hatA. govALe potAnI gAyonA ghaNa sAthe vagaDAmAMthI pAchA pharI rahyA hatA. kheDUto potAnA khetaramAMthI ghara tarapha jatA jatA rAha jetI patnI ane bApujInI vATa jotA bALakonA vicAra karatA utAvaLA utAvaLA paga upADI rahyA hatA. deza paradezamAM rAjagRhine amarApurInI upamA ApavAmAM AvatI hatI. rAjagRhinI rAjasabhAne leke IndranI sabhA tarIke oLakhAvatA. nyAya eTale rAjagRhine. lakSmInuM sthAna eTale rAja hi, bhego pabhogamAM rAjagRhinuM sthAna paheluM ja hoya. rUpanI kadara rAjagRhimAM ja thAya. buddhi, zakti ane vikAsa rAjagRhamAM ja che.. hatAM. kaLAne ane kalAkArone sthAna ApavAmAM rAjagRhinI barAbarI karavAmAM koI deza hiMmata kareja nahi. ( rAjagRhinI caDhatI kaLAmAM utsave vadhAro karyo. 'mahArAjA bimbisAranI kIrti te jayAre temaNe rAjagRhi nagarI vasAvI tyAre kasturInI peThe prasarI gaI hatI. te jyAre te rAjakumAra hatA-kumArAvasthAmAM hatA, tyAre temanA pitA-mahArAjA prasenajIta temanA pratye kaMIka bedarakArI batAvatA hatA. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AchI rUparekhA 1339 jagatane ane snehione te bedarakArI taddana satya bhAsatI hatI, paNa kharI rIte te bAhya rIte hatI. putra pratyenI temanI AMtarika lAgaNI atyaMta kumaLI hatI. so rAjakumAromAM atyaMta buddhizALI ane tejasvI kumAra te bimbiyAra ja hatA. aneka prakAranI buddhi-parIkSAomAM temaNe pitAnuM zreSThata sAbita karI ApyuM hatuM. rAjA prasenajItanuM aMtaHpura eTale rANIone khAne. koI paNa suMdara bAlikA najare paDI che, je te kuMvArI hoya te prasenajIta rAjAnI rANI banIja samajavI. dareka AvanArI navI rANI prathama te mAnItIja hoya. paNa dareka navI AvanArI mAnItI thAva, eTale tenA pahelAM AvelI mAnItInA mAna ceDAM to ghaTavAta. - e pramANe eka samaye rAjAnI najare eka suMdara bAlika caDhI gaI. rUparUpane aMbAra. jANe kurasadanA samaye brahmAe ghaDI hoya, evI enI kamanIya kAyA hatI. labo, kALo bhammara je coTalo ane madabhara nayane rAjAnA bhamatA dilane A cUkayAM. hatI to bhila kanyA. paNa saudaye ene jhaDapI lIdhI hatI. bahu gerI to nahatI, paNa teno bevaDe bAMdhe tenA te kalaMkane - chupAvI deto hato. tenA dehane dIpAvatI tenI uMcAI vadhu nahatI. bhillarAjanI e lADakI kanyAne AkhuM nagara jilla pallI tilakavatI kahIne bolAvatuM ane tenuM mAna sAcavatuM. rAjAe jayAre bhilarAja pAse tilakavatInA hAthanI mAgaNI karI, tyAre bhilarAje kahyuM ke, rAjana ! e kanyA keAI rAjAnA aMtaHpuramAM gedhAI rahevAne janmI nathI. e te svataMtratA bhogavavAne ane rAjaya calAvavAne "jilarAja!" prasenajIta rAjA te bAlikAnA pitAne -samajAvavA lAgyA. " tamArI kanyA rAjaja calAvaze. huM tamane vacana ApuM chuM ke, tilakavatI mArA aMtaHpuramAM mahArANI pada bhogavaze. tenA mATe nAnuM sthAna nahi hAya !" Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvanAroDhanu' saubhAgya "" 'rAjana ! " billarAja melyAH " eTalAthI mArA AtmAne sataSa na thAya. huM macchuM chu, mArI pRcchA che ke, tilAvatIne kumAra rAjakumAra ane ane tamArA pachI giriganuM' siMhAsana tene sthAna Ape. rAjAnA mugaTa tenA zirane zobhAve ane te mahArAja ane. ' 134 66 huM tamArI icchAne nahi avagaNuM, bilarAja ! " saudamAM caMdra banelA rAjAe kahevA mAMDayu, tamArI kanyAne putra thaze, teja magadhanA mahArAjA banaze." ane te pramANe vacana ApIne rAjA prasenajIta bhikSA tilakAne tilAvatIne peAtAnA aMtaHpuramAM lAvyA. kharI rIte, dhI rANIomAM paTarANI tA dhAriNI devI hatuM.. kharekharaja devInA avatAra ! temane peTe bimnisArane! janma thayA. ceADAja samayamAM kumAranI kIrti deza paradeza sudhI pahoMcI gai. kAmadevane bhulAve tevu tenurUpa hatu. guNamAM tA krAi tenI barAbarI karI zake nahi. siMha samI tenI gaja nA sAMbhaLIne khIjA rAjaputrA gabharAi jatA. AMkhanuM teja sAme jonArane DAmI detu ane vRdhdhAvasthAnA kinAre pahecilA rAjA prasenajIte mAhAMdha banIne ANelI rAzI tilakAne paNa putra thayA. tilakAne ApelA vacana pramANe tenAja putra gAdInA vArasa banI zake. paNa bhimbikSAra hAya, tyAM sudhI teA tema banavuM agrakaya hatuM. kharA vArasa kumAra bimnisAra hatA. tene huka DubADavA jeTalI hiMmata rAjAmAM nahAtI eTale teNe bAhya rIte bimnisAra pratye aneka prakAranI TIkAe karavA mAMDI. siDa kASTa divasa apamAna sahana karI zakatA nathI. ma te.. haMmezAM svamAnathIja jIve che. ' pitA taraphathI upasthita thatA apamAnita prasaMgAthI kaTALIne kumAra jimnisAre eka rAtre gupta rIte mi!ija tyAgyu. chUpAveze Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AchI rUparekhA 125 potAnI zakti ane buddhine paraco batAvato kumAra ane sthAe paribhramaNa karato karate beMgAtaTa nayara sthAyI thayA. e samaye bennAtaTa nagara eTale corAzI dezanA vepAranuM kendra. derAsanA vepArIonI peDhIo tyAM cAlatI. keTayAdhizonI patAkAo tyAM pharapharatI. jamanA koIpaNa bhAgamAM na maLatI vastu tyAM maLI rahetI. dezadezanA pratinidhio tyAM rahetA. je vepArInI peDhI mAM na hoya, te vepArInI zAkha ochI gaNAtI. zAhasodAgaro ane dhanika tyAM zobhatA. natikAgrahone ane hunnarazALAone tyAM sArI prApti thatI. jaLapAna ane sthaLapattanamAM tenI barAbarI karI zake tevuM bIjuM koI sthaLa nahotuM. evA mahAna nagaramAM kumAra bignisAra sthAyI thayo. tenAM zubha pagalAMnA kAraNe tene Idradatta zreSThine tyAM Azraya maLe. tenI buddhi ane kArya kauzalya joI tenA AzrayadAtAe tene potAnI peDhImAM sArA pagAre rAkhI lIdhe. rahevAnuM ane jamavAnuM paNa tene zreSThine tya thayuM. - paNa bikhrisAra mahAna saMyamazALI ! Idradatta zreSThine ekanI eka lADakavAyI dikarI. bIjuM kAI saMtAna na hovAthI tene te putra samAna mAnatA. nAma 5Na keTaluM badhuM mohaka ! suna dA. sunaMdAnI mAtA kalyANIne prema putrI para eTale badhA hatA ke, jANe putrI sivAya jIvanamAM bIjo koI rasa ja na hoya. putrIne putra samAna gaNIne tene dhArmika ane zArIrika zikSaNa ApavAmAM kacAza rAkhI nahotI. rastrAstra vAparavAmAM tene kuzaLa banAvavAmAM 1 jyAM jaLamArga heca ane vahANe nAMgarI zakAtAM hoya te bhUmI. 2 jyAM sthaLa mArga hoya te. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 yavanAzeThanuM saubhAgya AvI hatI. kAmaLAMgInI upamAne zAbhAvatI sunadAne kezakalApa padmininA kezakalApa jeTalA lAMo hateA. tenA kamaLadaLa samA suvALA bAhu tenA dehanI nAjukAIne khyAla ApatA hatA. tenAM saumya netro ane kromAya nI pavitratAnuM sAkSI pUtu' bhAla tenA bhaviSyanA satItvamA prabaLa bhAsa ApatAM hatAM. te bAlikA maTIne jaivanakALamAM pravezI cUkI hatI. yauvanane! tanamanATa tenA jIvanane hamezAM navIna 5nAenA jhUle jhulAvato hatA. kayAreka kayAreka te cakravAka ane cakravAkInI 95nAe karatI. vasaMta RtumAM navAnavA kAlpanika killAe caNutI, kAlinA mI svara kai krAi vakhate tene mecena banAvI mUkatA. evA tenA yovanakALe tenAM mAtA pitA tene mATe caiAgya pati zodhI rahyAM hatAM. ucca kuLa ane svamAnI svabhAvane jamAi temane joitA hatA. acAnaka kumAra bimmisTAranuM Agamana sone nizcita banAvatu' thai gayuM. kumAre peAtAnu kharUM nAma kAine jaNAvyuM na hatuM. kharU sthaLa ke kharA paricaya puSa AkhAM na hAtAM. chatAM tenI raheNI karaNI, tenA maLatAvaDA svabhAva, tenAM pUnita pagalAM, tenAM nikhAlasa nayanA ane tenA Adarza vicAga joine saune ema lAgavA mAMDayu hatuM ke A kumAra--A yuvaka, rastAmAM rajhaLatA ke halakA kuLanA na hovA joie. kAi kAraNavazAt gRhatyAga karIne nazIba ajamAvavA nIkaLelA te svamAnI te Ucca kuLanA hovA joie. yauvananA jhUle jhUlatI sunaMdAnA nayanAmAM te! te thADA ja samayamAM vasI gaye!. dhIre dhIre prema dhAye!, hRdayanI Apa le thaI ane kumAre vacanathI bAMdhI late tene peAtAne sAcA paricaya ApyA. ghaNI vakhata tene thai jatu` ke mAtA pitAne kumArane khA paricaya ApavA. pazu kumAre tene te viSe kAIne na kahevAnA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AchI rUparekhA khelathI bAMdhI lIdhI. heAvAthI, te nirUpAya banI hatI. indradatta zeTha ane kalyANI zeThANIne paNa kumAra gamI gayA hatA. temaNe kumAranA guNNAte pasaMda karIne peAtAnI putrInu lagna tenI sAthe karI ApyuM. sunaMdA, kumAranI patni khatI. divaseA vitavA lAgyA. 1. 130 miritrajamAM rAjA prasenajIta vRddhAvasthAnA kAraNe azata khanI gayA hatA. te mAMdagIna! bichAne paDayA paDayA kumAra bimnisAranI rAha joi rahyA hatA. tilakavatInA mAhamAM aMdha banIne suputra pratye bedarakAra ananAra pitA pazcAtApanI tIvra AgamAM baLI rahyA hatA. vilAsamAM AkhuM jIvana vitAvyA pachI mRtyu samaye temane pazcAtApa thavA lAgyA. putranI ge!dha khALa mATe deza paradezamAM mANasAne ravAnA karavAmAM AvyA hatA. kayAreka kayAreka taMdrAmAM temane khimnisArane suDALa TreDa nirakhavA maLatA. kAi kAi vakhate vicAranA vamaLamAM temane putranI muddhimaTi mAna UpajatuM. bAlyakALamAM putre rzAvelu ajaba cANakya temanI mAMdagImAM temane AzvAsana rUpa nivaDatu, ekAda vakhate te kAlpanika dRSTie putranA cAlAka prasaMgo yAda karIne tene ArzivAda ApatA. tene keTalAka jUnA prasaMgeA yAda AvavA lAgyA. eka samaye badhA kumAronI buddhinI parIkSA karavA mATe temaNe mIThAthI bharelA krarakriyA ane uparathI baMdha karavAmAM AvelA pANIthI bharelA mATInA ghaDA taiyAra karAvyA. temanA eka eka kara'Diyo ane eka eka laDe! dareka kumArane ApavAmAM AvyA. kumArAne jazuAvavAmAM AvyuM ke, A karaDiyA ane ghaDA khAvA sivAya temAMnI mIThAi ane jaLa tamAre vAparavAnAM che.' karaDiyAnuM muMkha khAlyA sivAya temAMthI mIThAi nIkaLe kevI rIte? pazu buddhizALI bimnisAra mahAna cAlAka hatA. teNe Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lavantAzeThanuM sIbhAgya pAtAnA karaDio jorathI halAvatAM peAtAnA bhAgane kahyuM ke, ' A rIte karaDi halAve! eTale mIThAi bhAMgIne bahAra nIkaLo te khAvA mAMdya, bIjA kumArIe tenA kahevA pramANe karyuM ane bhimnisAranI sAthe pote pazu khAi lIdhuM. 138 paraMtu baDAnuM mAM baMdha hatuM. temAMthI pANI zI rIte nikaLe ? jo DAne jorathI halAvavA jAya teA dhaDe mATIne hAvAthI phUTI jAya ane temAM paNa navA DhAvAthI jaldI chUTI jAya. evA sajogAmAM paNa rmAimmasAra nirAza banIne besI rahe,. e te| taddana asaMbhavita hatuM. teNe bIjA kumArIne peAtAnuM anukaraNa karavAnuM jAvIne eka kapaDu dhaDAnI AsapAsa vIMTALyu. dhaDA nave hAvAthI temAMthI pANI jhamatuM hatuM. jhamatA pANIthI te kapaDuM bhIMjAi gayuM. bhIMjAyelu kapaDu niceAvIne te pANI pI lIdhuM. tevI rIte dareka vakhate kapaDuM bhI'navI bhIMjAvIne potAnI tRSA chIpAvI. bIjA kumArIe paNa tenuM anukaraNa karyu hatu. tevAja bIjo eka prasaMga tenI budhdhinI seATI mATe upasthita karavAmAM Avela. eka samaye badhA rAjakumArAne jamavA besADIne tyAM keTalAka kUtarAone lAvavAmAM AvelA kUtarAone joIne bimnibhAra sivAyanA badhA kumArI jamyA sivAyaja nAsI gayA. pazu bistrisAra te pAtAnI ha MmezanI zAMti jALavI rAkhI. teNe potAnA jamatAM jamatAM bIjA kumArAnA paDI rahelA bhAjanathI bharelA zALa kUtarAo tarapha dhakelavA mAMDayAM. kUtarAo te thALa pUrA kare te pahelAM tA pAte zAMtithI jamI lIdhuM. thALamAMthI pitAe te badhuM najare joyu. temane khAtrI thaI ke A kumAra sivAya kAIpaNu rAjya calAvI zake tema nathI. kAz ke zAMti ane buddhi; e ane rAjyanAM jama' ane DAbu 'ma che. ate chellI parIkSA temaNe karI joi. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAchI rUparekhA eka nAnA rAjamahela temaNe kAi na jANI zake tevI rIte saLagAvyA. badhA kumArAne jaNAvavADhAM Avyu ke, rAjamahela saLagI cUkayA che, mATe jene jene je joie te aMdarathI lai Ave.' 139 badhA kumArI saLagatA mahelamAM gayA. keTalAke javAhira lIdhu, keTalAke mUlyavAna vastro lIdhAM. paNa A zuM? bimnisAra tA bha'bhA nAmanuM yu-vAjiMtra lai AvyA. pitAe pUchyuM. kumAra, khA kumArI jeTalI paNa muddhi tArAmAM nathI? ', tr * krama pitAjI ?'' nimnisAre sAmeA prazna karyA. " tyAre! A bhalAne tuM zuM karIza ! khInna kumAza lAvyA tema kiMmatI javAhira lAvavAnuM tane na sUjhayuM ? " pitAe TIkA' karatAM putrane kahyuM. 66 pitAjI ! " putra kahevA lAgyA. "javAhiranI mAre zI jarUra che. ? jyAM A labhA haze, tyAM javAhira Ape!Apa Avaze. jenAmAM A vAjiMtra vagADavAnI gajavavAnI zakti che, tene lakSmI. sattA ane rAjya Ape!mApa maLI rahe che. "" putranA javAba sAMbhaLIne pitAnI chAtI gajagaja phUlavA lAgI. kharekhara A putra rAjyane saMbhALI zakaze. pazu tene mAdI ApavAmAM Ave teA tilAvatInA pitAne ApavAmAM AvelA vacananuM zuM? bAhya rIte temaNe putrane tiraskrAryAM. tiraskAra pAmelA putra AvI apamAnita dazAmAM ahI rahevAne badale rAtArAta chAnA mAnA koine kahyA sivAya potAnuM bhAgyuM. ajamAvavA giritraja cheADIne cAhyA gayA. Aje evA putranI rAha jotA vRddhAvasthAe mAMdagInA bichAne paDelA pitA maratAM maratAM paNa * mimmisAra bimnisAra ' na nAmanA jApa japI rahyA hatA. eka maMgaLa ghaDIye rAjAne samAcAra nA jevAja eka kumAra mennAtaTa nagaramAM eka / maLyAre bimnisAra zreSThine tyAM rahe che.. 6 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 yavanAzeThanuM saubhAgya teja zreSThinI kanyA sAthe te paraNyA che. pAtAnI bAheAzIthI teNe rAjyanI pazu prIti. sapAdana karI che. AnI lIdhuM ke " rAjAe tarataja guthAya vALA leAkA tenA tarapha pAThavyA. tene yAgya javAba guhyA bhASAmAM AvyA. rAjAe khAtro pUra e kumAra bimnisAra sivAya bIjo kAi ne hAya ! tarataja temaNe kumArane teDA[ lIdheA. kumAre, sunadA pAsethI pitA tarapha jatAM jatAM tene vacana Apyuke, pote tyAM jaIne tarataja tene teDAvI leze. 6 kumAra, ApaNA patipatninA sahavAsanA bIja UMDA UtaryA che,' sunaMdA gadgad kaMThe khAlI. kumAre tene AzvAsana ApatAM kahyuM ' sunaMdA, tArA caherA parathIja huM jANI cUkayA chuM. miritraja paheAMcatAMja hu... tane teDAvI laiza. tAre bilkula ciMtA karavI nahI. garbhanuM jatana sArI rIte karaje.' sunaMdAnAM mAtA pitAne paNa have kumAranI oLakhANu ApavAmAM AvI hatI. maratA pitAnI keTalI ghaDIye putrane zakavAmAM kathI Agraha thai zake tema naheAtA. traNe jaNAe bhAre hRdaye tene bhe tevAM DrADathI vidAya ApI. te samaye me!TA moTA zreSThi pAtAnA vyApArArthe keTaluM ka sainya--rakSakA rAkhatA hatA. temAMnA keTalAka rakSakA paNa iimbrasArane ApavAmAM AvyA hatA. lakSmI te! aDhaLaka ApavAmAM AvI hatI. lakSmI ane rakSA sAthe kumAra giritraja tarapha jai rahyo hatA. tilakavatIne ane anya rASTrIone A samAcAra maLI cUkayA hatA. teoe mAnI lIdhuM ke binmisAra jo sukharUpa ahIM AvI pahoMcI teA peAtAnA kumArIne rAjyamAMthI kaMija maLaze nahi. eTale temaNe rayiMnA keTalAka krama cArIone phADayA ane kumArane nAza karavAnI sUcanA ApI. paNa kumAra DrAMziyAra ane zaktizALI hatA. te prasaMga pArakhI gayA hatA. sAvadhapaNe musApharI karatAM karatAM te dareka duzmanane Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 mAchI rUparekhA taphAvatAM cAlye. keTalIye. muzIbate! haTAvIne te peAtAnA pitAne temanI aMtima kriye bheTI paDayA. rAjA prasenajita atyaMta harSa pAmyA. temaNe tarataja rAjyanA kama cArIone khelAvyA. rAjapurAtine kheAlAvIne kumAra nizciM sArame rAjatilaka karAvyuM. svahaste rAjakumAranA mastake rAjamudra mUkaye! ane jamaNA hAthamAM rAjadaMDa ApyA. zakitahIna banatA jatA svare temaNe mahArAjA bimnisArane! jaya melAvyA. tyAM hAjara rahelAM saghaLAMe te jhIlI laIne mahArAjA bimbiArane rAja tarIke svIkArI namana karyuM. pitAnA mRtyu pachI mahArAjA bimnisAre peAtAnA pitAnI peThe rAjagRhi nagarI vasAvI. paNa rAjaY=jamAM guMthAyA pachI te peAtAnI vivAhitA patnI sunaMdAne bhUlI ga paNa kudarate keTalAka vasenA vacce pachI sunaMdAne tenA patino meLApa karI ApavA dhAryuM hAya nai, eka vakhate keTalA hekarAoe abhayakumArane nabApeA kahI tenu apamAna karyuM. abhayakumAra eTale sunadAne suputra ! ekane eka sukhaduHkhamAM AzvAsana rUpa lADakavAyeA ! e lADakavAyA apamAnita zabdo sAMbhaLIne raDateA raDatA ghera gayA. mAtAe anicchAe putranA Agrahane vaza thai tenA pitAnI satya kathA kahI saMbhaLAvI. siMhanuM bALaka siMhuja hAya ? mitra taraphathI thayeluM ApamAna sahana na thai zakavAthI ate pitAe mAtAne yAda na karavAthI tene AtmA atyaMta du:khI thayA. teNe mAtAne atyaMta namratAthI trinavIne, atyAgraha karIne rAjagRhine mA caNu karyAM. mAtAe paNa putrane sAtha rAjagRhamAM ajANyA sthaLe UtarIne abhayakumAre nagaracarcA AdarI. the!DA divasamAM te! abhayakumAre peAtAnI buddhinuM parAkrama Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 - kAvanAzeThanuM saubhAgya batAvyuM. mahArAjAne potAnI buddhivaDe AkarSyA ane aMte pite pitAne ane mAtA sunaMdAno parIcaya Apyo. mahArAjA bibisAra zaramiMdA banI gayA. sunaMdA jevI sulakSaNI patnIne bhUlI javA jeTalI maMda yAdazakti temanAmAM mAMthI pravezI, te te samajI rAkayA nahi. temaNe tarataja sunaMdA ane putra abhayakumArane sanmAnasaha rAjamehelamAM pravezAvyAM. sunaMdAne paTarANI tarIke sthApI ane abhayakumArane tenI -buddhi joIne maMtrI maMDaLanA vaDAnuM sthAna ApyuM. - evA mahArAja biMbisAranA premamAM paDanAra AmrapAlInI kathA anaMtakumAra pitAnA mitra kRtapune saMdhyA samaye anaMgasenAnA makAnamAM eka vAtAyananI pAsenA suMdara Asana para besIne saMbhaLAvI rahyo hato. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 19 muM AmrapAlI katapuNya, tane khabara che ja ke uttara hiMdamAM Aje 1La rAjyo pravarte che. emAMnA keTalAMka gaNataMtrathI cAle che. te adhomAM sarvazreSTha gaNatatra vaizAlInuM che. vaizAlImAM niyamita rIte sabhAo bharAya che. vicAronI Apa le thAya che. ane kAyadA kAnune ghaDAya che. te sabhAmAM sAta hajAra sAtasone sAta kSatrIyo hAjarI Ape che. temAM keTalAka rAjAo paNa che. tuM je vardhamAna svAmInA yazogAna gAya che, te vardhamAna svAmInA pitA siddhArtha paNa te gaNataMtramAM birAjatA hatA. Aje temanA putra eTale vardhamAna svAmInA vaDIla baMdha naMdivardhana te gaNataMtramAM hAjarI Ape che. te loko potAnA varISTa tarIke eka lAyaka vyakitane cUMTI kADhe che. varISTane hukama darekane ziraNAvaMdha hoya che. Aje te gaNataMtramAM varISTa tarIke ceTakarAja che. jyAre koI paNa prakAranI muzkelI upasthita thAya che, tyAre te loke sabhA bhare che te sabhAmAM temaNe eka praveNu pustaka rAkhyuM che. temAM dareka kAyadAlakhI rAkhavAmAM AvyA hoya che. temAMnA kAyadAone sau mAnya - 1. aMga, magadha, kAzI. kezaLa, jaLa, mala, cetI, vaMsa, kurU, paMcAla, maccha, surasena, asaka, avantI, gAMdhAra ane kAja. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 kAvanAzeThanuM saubhAgya rAkhe che. jene temAM darzAvelI sajA pharamAvavAmAM Ave che. teNe te bhogavavI paDe che. je sthaLe sabhA bharavAmAM Ave che, te sthaLane te leke saMthAgAra tarIke oLakhAve che. e saMthAgAra eTalo badho moTA bAMdhavAmAM Avyo che, ke jemAM sAta hajAra sAtaso ne sAta sabhya uparAMta bIjI keTalIka vyakitao besavA dhAre to paNa besI zake. keTalAka loko temane (vizAlInA kSatriyone licchavIone tibeTa taraphanA kahe che, keTalAka IrAna deza taraphanA kahe che ane keTalAka vasiSThavaMzaja kahe che. - te game tema hoya, paNa eTalI vAta to cokakasa che ke kAyadAnuM pAlana e emanuM kartavya gaNAya che. temanAmAM je kaIpaNa jAtano durguNa hoya to te phakata temanuM vilAsI paDyuM che. jyAre tema kaMI paNuM kAma na hoya, tyAre te leke suMdara strIone laIne vithikAomAM pharavA jAya che. sauMdarya ane vikAsa mATe teo aMdarane aMdara kapAI maravAne taiyAra thaI jAya che. paraMtu jayAre ekAda strI mATe vadhu jhama che Ume thAya che, tyAre teno cUkAdo saMthAgAramAMthI meLavI le paDe che. AmrapAlI mATe cUkAdo saMthAgAramAMthI maLe . saMthAmAre tene dezanatikA tarIke jAhera karI hatI. - kAI kahe che ke te koI asarAnI putrI che, ne koI kahe che ke te svayaMbhU prakaTa thaI che. te baMnemAMthI game te satya hAya, paNa eka. vAta te nakkI che ke te koI mAnava kanyA nathI. '' eka samaye vaizAlIne eka pUjArI potAnA kAme kayAMka jaI rahyo hato. teNe rastAmAM eka AmranA vRkSa nIce eka bALakanA - 1 Town Hall 2 keTalAka sthaLe pUjArInA badale mALI agara bIjI koI vyakti jaNAvavAmAM Ave che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmrapAlI 145 radanane svara sAMbhaLe. tapAsa karatAM tene eka nAnI bALIkA maLI AvI. te tene potAnA ghera laI gayA. pALI piSIne te bALIkAne teNe moTI karI. AmravRkSanA nIcethI maLI AvavAthI tenuM nAma AmrapAlI rAkhyuM. te bAlikA jema jema moTI thatI gaI tema tema pitAnI meLe nRtya karatAM zIkhI. saMgItamAM paNa te ApoApaja pravINa banI gai. jema menakAne putrI zakuntalAe pRthvI paTa para jIvana vitAvyuM, tema AmrapAlI paNa pitAnuM jIvana pRthvI paTa para vitAvI rahI che. tenAM madhura kaMTha ane addabhUta saMdarya licchavIonI najare caDhayAM. temaNe tenI pAse tenA saMdaryanI mAgaNI karavA mAMDI. paNa te daivI kanyA baghAne nirAza karavA lAgI. tenA saMdarya mATe tAre raMbhA ke menakAne karaMpanAmAM lAvavI. e asara enI kalpanA karIza to tuM AmrapAlInA deha sauMdaryanI kalpanA karI zakIza. - licchavIyona vilAsI nayane tene AkarSI zakI nahI. temanI zakti tene lobhAvI zakI nahi. temanA maraNayA prayAsa tene caLAvI zakayA naha. te eka bhavya makAnamAM rahevA lAgI hatI. te makAnamAM . kArIgaronI badhI kArIgarI kharacI nAMkhavAmAM AvI hatI. te bhara yuvAnImAM pravezI cUkI hatI. vinane thanA. tenA dehane capaLa banAvI rahyo hato. tenA aMgopAMga pUrNa paNe vikasI gayAM hatAM. te premI zodhI rahI hatI. tenuM hRdayamaMdira premamUrti vinA sUtA anubhavI rahyuM hatuM. tenAM nayane sadAye kaMine kaMI zodhdhAM karatAM hatI. tene kaNe kaI vIra purUSanA pagalAMnA avAjanI rAha joi rahyA hatA. eTalA badhA licchIomAM, sAta hajAra, sAtaso ne sAta kSatriomAM koIpaNa tenA hAyamaMdiramAM birAjavAne lAyaka hoya, ema tene lAgatuM hatuM. acAnaka eka mANasa tenI daSTie paDayo. siMha samI phALa Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 kayavanAzeThanuM saubhAgya bharato ane hAsyanA umaLake nayano nacAvato. tenuM mastaka hAthI jevuM vizALa hatuM ane tenI chAtI DhAla jevI pahoLI hatI. cAlamAM ane caherA para makakamatA hatI. vagara oLakhANe teNe te vI ne potAnA hRdayamaMdiramAM deva tarIke sthApyo. prabhu mAnIne tenI pUjA karavA lAgI. gAMdharva lagna karIne pati tarIke tene svIkAryo. pitAno deha. potAnuM saudarya teNe patine se. potAnI nRtyakalA tenAM caraNomAM dharI. premInI vizALa chAtI para mastaka mUkIne nidrA levAmAM te AnaMda mAnavA lAgI. te jANatI hatI ke potAno premI paradezI che. licchavIo jANaze ke pariNAma viparIta Avaze. paNa teNe te badhAnI darakAra karI nahi. teNe pote kapele premI tene maLI gayo hato. premInA mATe te pitAnAM sarva sukhone tyAgavA taiyAra thaI hatI. - vilAsamAM tenA divaso vitavA lAgyA. tenuM hRdaya thanaganatuM thaI gayuM. tenAM vijaLInI camaka jevAM nayane nAcavA lAgyAM. tenAM aMgopAMga pUrNa paNe vikasI gayAM. deha pUrNa rIte khIlI nIkaLyo. tenA caherA parathI lekane kaMika navinatA bhAsavA lAgI. loke tenA mULa zodhavA lAgyA. tenI hilacAla para bArIka dekharekha rAkhavA lAgyA. pitAnuM sauMdarya keAIne na soMpavAnI makakamatA darzAvanAra AmrapAlInuM sauMdarya daIne soMpAyuM hoya-soMpAtuM hoya ema tene cahere nirakhanArane khAtrIpUrvaka lAgavA mAMDayuM. bhoga bhegavanAra ane bhoga na bhogavanAranA tejamAM ApoApa pharaka paDI jAya che. te ane tenI para dekharekha rAkhanAra-jAsusI karanAra licchIone eka divase jaNAI AvyuM ke AmrapAlI pitAno deha koI eka paradezIne magadhavAsIne sepI cUkI che. potAnuM sauMdarya magadhavAsInA caraNomAM dharI rahI che. vilAsamAM sukha mAnanAra ane zastro vAparavAmAM AnaMda Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmrapAlI 147 mAnanAra licchavIoe ceTakarAja pAse pharIyAda karI. ceTakarAje sabhA bolAvI. nara sabhAmAM AmrapAlIne bolAvIne prazna karyo. AmapAlI, tuM kaI paradezInA premamAM paDI che, evI lekenI mAnyatA che. zuM te satya che ?" ceTakarAjanI vANImAM pitAnA premanI kumAza hatI. ' asatya nathI, mahArAja. " AmrapAlI jamIna pratye nirakhatAM bolI. - vaizAlImAM tane eka paNa vAra na maLyo ?" vIra to ghaNuM che, mahArAja !" "to pachI paradezIne kema svIkAryo ?" "meM kaho te, tevo te jaNAI Avyo. mAre je joituM hatuM, te tenAmAMthI maLI AvyuM." tArI pasaMdagImAM tuM yazasvI nivaDI che?" "te kapelI vyakita jevI eka paNa vyakita tane vaizAlImAMthI na maLI AvI?" nA" makakama paNe AmrapAlIye uttara Apyo. AmAM tane vaizAlInuM apamAna nathI lAgatuM ?" * kayI rIte ? pahela vahele AmrapAlIe sAmo prazna karyo. eka strIne tenI IcchA pramANene eka paNa premI AkhI vaizAlImAM na maLe, e vaizAlIne mATe zarama janaka nathI ?" AmrapAlIe javAba na Apyo. te jamIna pratye nirakhI rahI. tenA monathI ja badhA samajI zakAya ke, te 'hA' kahe che. sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke, te magadhavAsI che. e vAta tya che ? Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 hvanAzeThanuM saubhAgya AmrapAlIe zAMtithI javAba Ape. magadhavAsI tarapha tAro prema DhaLe, enA jevuM apamAna to vaizAlIo mATe bIjuM eka paNa nathI." ceTakarAja bolyA. "mahArAja, ema vAtavAtamAM mAnApamAnanI vAta karatA thaIe to raktapAtanI nadIoja vahyA kare." AmrapAlInuM vAkaya sAMbhaLIne AkhI sabhA stabdha thaI gaI. eka natikA AkhI sabhAne upadeza Ape, tenA jevuM bIjuM kayu apamAna hoya ! "rAtapAtanI nadIo vahe ke na vahe, te jovAnuM kAma tArUM naryuM." "mahArAja......... AmrapAlI kaMika kahevA jatI hatI, paNa tene aTakAvIne ceTakarAja belyAH "AmrapAlI, A saMthAgAra che. ahIM vAda vivAdane sthAna na hoya. ' "vaDilanI zI AjJA che, te huM samajI zakI nathI." navuM saMbodhana raju karatAM AmrapAlI bolI. "vaizAlIo kahe che ke tuM magadhavAsIno tyAga kara." eka strIne tenA premIthI vikhUTI pADatAM ceTakarAjanuM hRdaya valovAI jatuM hatuM. purUSe potAnA manane saMtoSavAne game te rIte vartI zake, ane eka strI potAne jIvanasAthI meLavavAne paNa svataMtra na hoI. zake emejane, mahArAja !" AmrapAlI da svare bolI. A jhapAlInA zabdothI AkhI sabhAmAM khaLabhaLATa macI gayA. ke I kahevA lAgyuM ke, "AmrapAlI dezadrohI che. koI kehavA lAgyuM ke, e lichAone kalaMkIta kare che." " magadhadeza tarapha tene pakSapA che. jo ke tyAre e vaizAlIne dago deze." e preve pustakanA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmrapAlI 149 kAyadA bhaMga karI rahI che." "AkhA sabhAnuM apamAna karI rahI che.' vagere prakAranA keTalAya zabda uccAravA lAgyA. AmrapAlI te badhA pratyeka bedarakAra rahI. AmrapAlI! ceTakarAja badhAne zAnti dhAraNa karavAnuM sacavIne bolyA. AjhA, mahArAja." AmrapAlI namratAthI bolI. tAre tene tyAga karavo ja joIe." Apa deha ane prANane vikhUTA pADavAnI AjJA karamAvI rahyA che, mahArAja." AmrapAlInA kaMThamAM kaMpa pravezI cUTho hato. kAyadAne mAna ApavAnI pratyekanI pharaja che ! " AmrapAlI mauna rahI. "tane tArA deza pratye prema che ne ? " ceTakarAje prazna karyo. evuM sadabhAgya kene prima na hoya, mahArAja tAre baMnemAMthI ekano tyAga kara joIe." AmrapAlInA mATe muzkelI UbhI thaI. tene khAtrI hatIja ke kAyAne mAna ApyA sivAya cAle tema nathI. ane pite dezapremI hatI. deza mATe te pitAnA sarvasvane bhoga ApavAne taiyAra hatI. game tyAre paradezI premIne tyAga kare paDaze, e paNa te jANatI hatI. mahArAjanuM zuM pharamAna che " AmrapAlIe vinayathI pUchyuM. "magadhavAsIno tyAga kara." ApanI AjJA zirasA vaMgha che, prabhu" keIpaNa jAtanI AnAkAnI sivAya AmrapAlI belI. tenuM hRdaya bhAMgI gayuM. nayanemAMthI abindu sarI paDayAM. sau potapotAnA tyAM gayAM. saMthAgAra khAlI thaI . AmrapAlI pitAnA nivAsa sthAne jaIne potAnA premInA vizALa vRkSa sthaLa para mAthuM mukIne raDI paDI. khUba raDI. raDatAM raDatAM ane thAkI. teNe saMthAgAramAM banelI hakikata magadhavAsIne kahI saMbhaLAvI. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 hvanAzeThanuM saubhAgya madhavAsIe tene kahyuM ke, "jo tArI icchA hoya to huM A badhAnI vaccethI tane upADI jAuM." paNa AmrapAlI e nA pADI. teNe kahyuM: " deza pratye mArAthI bevaphA thavAya nahi. mArA premano-mArA sarvasvano bhoga ApIne paNa huM deza pratye to vakAdAraja rahIza." e pachI baMne jaNa kavayi sudhI vAta karI. vAtavAtamAM AmrapAlIe pitAnA premIne jaNAvyuM ke, pote eka bALakanI mAtA thavAnI taiyArImAM che." javAbamAM tenA premIe kahyuM ke, "AmrapAlI garbhanuM jatana uttama rIte karavAnuM cUkIza nahi. jatAM jatAM huM tane mArI oLakha Apato jAuM chuM ke, tArU A bALaka magadharAja ThAkanA premanuM - "zuM kahyuM?" AmrapAlI Azcarya pAmatAM bolI. hA. (AmrapAlI, tAro A premI sAdhAraNa madhavAsI nathI, paNa magadhanareza che. tAre je joIe te khuzIthI mAgI le." magadhanareza pitAnI sapaSTa oLakha ApatAM kahyuM. magadharAja." AnaMdAzamAM AvI jatAM AmrapAlI bolI "mArI pAse evI eka vastunI kamInA nathI ke je tamArI pAse mAgavI paDe. je nahotuM, te paNa tamArA sahavAsathI maLI gayuM che. mane saMtoSa thayo che ke, meM prema arpavAmAM bhUla karI nathI." eTalAmAM dUrathI Avato kelAhala saMbhaLAyo. AmrapAlI cetI gaI. teNe mahArAjAne kahyuM. "mahArAja, pAchaLanA daravAjethI jaradI nAsI jAva. licchavIo gAMDA jevA banIne AvI rahyA che. " mahArAjAe ghaNI AnAkAnI karI, paNa AmrapAlInA Agrahane vaza thaIne te nAThA. temanA sAthIdAra rastAono ane jagaMlene jANItA hatA. tenI madada vaDe te AbAda chaTakI gayA. licchavIo AmrapAlInA AvAsamAM ghUsyA. tenA premInI magadhavAsInI tapAsa karI. paNa temane kAI maLI AvyuM nahi. te. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmrapAlI 151 nirAza thaIne pAchA pharyA. je AmrapAlIye mahArAjAne samayasUcakatA vAparIne tyAMthI sADI mUkayA na hota to Aje mahArAjanI hastI paNa na hota. kahe, AmAMne keIguNa tane tArI anaMgasenAmAMthI maLI AvyuM che?" anaMtakumAre AmrapAlIno ItihAsa kahI rahyA pachI tenA mitrane anaMgasenA viSe prazna karyo. teM AmrapAlInuM ATaluM badhuM varNana karyuM, te tuM kaI divasa tene joI AvyuM che ?" kRta puNe sAme prazna karyo, "te vinA huM game tema beluM nahi, kRtapu." anaMtakumAra bolyo. " mahArAja jayAre vaizAlIthI pAchA pharyA tyAre mane te hakikata jANavAnI IcchA thaI. thoDA divasamAM huM zAlI gaye. vaizAlImAM mArA eka mitra rahe che. tenI patnInuM nAma che. nIlama. nIlama pahelAM AmrapAlIne tyAM kAma karatI hatI. tenuM kAma hatuM vastrAlaMkAronI vyavasthA karavAnuM. tenI mAraphate meM badhI vAta jANI, keTalAka licchavIonA sahavAsamAM Avyo ane AmrapAlIne paNa joI. zuM tenuM rUpa' vAre ghaDIe tenAM vakhANa karavAnI IcchA thaI ! Ave che, kRtapuNya." kutapuryanA caherA paranA bhAve badalAyA karatA hatA. anaMtakumArane lAgyuM ke, potAnA mitra para kaMIka asara thaI che kharI. hajI cheDA pravAsanI jarUra che. ane taNe bIjI keTalI ADI AvaLI vAto kADhI samaya thaI cUkyo hato. rAta paNa yuvAvasthAmAM pravezI cUkI hatI. anaMtakumArane Azcarya eTaluM ja thayuM ke, "Aje pitAnA mitre pitAne ahIMthI javA mATe kema kahyuM nahi ?" chatAM javA mATe teNe tenA mitranI rajA lIdhI. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 20 muM dhanezvarazeThane svargavAsa. samayane pasAra thatAM koI rokI zakatuM nathI. tene rokavAnI koInAmAM tAkAta paNa hotI nathI. dhanezvara zeThano samaya palaTAI gayo hato. temanI zrImaMtAI bhaMsAI gaI hatI. temanI mahattA ghaTI gaI hatI. natikAne tyAM vasatA putranA pitAne bhadrika gaNAtA samAjamAM sthAna nahetuM-bhadrika kahevAte samAja bhale adaMrakhAne tadana saDele heya. duniyA to bAhyADaMbara icche che. bahAranI zobhA, bahAranI TApaTIpa, miSTavANI, hAthInA bahAranA zobhAnA dAMta jevI batAvavAnI namratA, ane pAchaLa niMdA karavA chatAM meei~rUbarUmAM stuti karavAnI kaLA; e bavA dekhItA saddaguNo-AMtarika rIte duguNo dharAvato mANasa kahevAtA addhika samAja mAM vinAvighe potAnuM sthAna prApta karI zake che. - dhanezvara zeThamAMthI te saddaguNa jatA rahyA hatA. samAja temanA pratye tirasakAravRtti dharAvato thaI gayo hato. temane AzvAsana hatuM phakta anaMtakumAranuM. paNa have te anaMtakumAra paNa bhadrika samAjanuM niMdAsthAna banI gayA hatA. tapuNyanI mulAkAte javA mATe te anaMgasenAnA AvAse jato hato. te vAta lekenI daSTie caDhI cUkI hatI. delI mulAkAta-AmrapAlIne ItihAsa kahI saMbhaLAvyo te Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patezvaronA svargavAsa pachI kRtapuNyane tyAMthI nikaLelA anaMtakumAra pAtAnA ghara tarapha jai rahyo hateA. te vakhate tene tenA pitAnA mitra mitratAnA hakka dhAvatA eka sajjana mA hatA. anaMtakumAra gAnArIonA Avasa taraphathI nagara tarapha jai rahyo hatuM!, tyAre te sajjana nagara mAMthI gAnArIonA AvAsa tarapha jai rahyA hatA. te sate aMnatakumArane jotAMja pAtAnI dRSTi bIjI tarapha vALI dIdhI. padma anaMtakumAra vinA sakAce sIdhI najare cAlate te!. anicchAe paNa te sajjananI dRSTi acAnaka anatakumArano dRSTimAM bhaLo gai. dRSTi maLatAMja te jaNA eka bIjAnI najIka AvatAM UmA rahyA. "kema anaMta, A bAjue ? sajjane prazna karyA. temanA pUchavAne! bhAvAya e hatA, ke A bAjue kayAM gayA hatA ?' kRtapuNyane samajAvavA gayA hatA. " anatakumAra satya methyA, ne teNe sAmeA prazna karyAM. " tame A bAjue ? " " eka jaNune maLavA javuM che." taddana jUThThuzAne Azaro leAM te sajjana khelye!. asatya khelatAM temanI chaMbha theADI thAyarANI pazu kharI. te pote paNa khaNutA hatA ke, A tarapha gAnArIe sivAya bIjA kASTanAM makAneA nathI. "" evaDaka - kAi sAcavAha bahAragAmathI AvyA haze!" sannI -asatya bhASaNane pArakhI jata anaMtakumAra kaTAkSamAM melye. .. nA, nA. che te ahIneA. paNa ceADA divasa dezAvara pharI AvyA eTale kaiMka navAjUnI lAgye haze.'' bIjo ke uttara na ApatAM te sajjana peAtAnA gunhA chUpAvatA bIju asatya melyA. mAsa eka bhUla chUpAvavA mathe teA tenAthI bIjA aneka gunhAo bane che. eka asatyane chUpAvavA mATe anya asatyane upAvI kADhavAM paDe che. mANusa jo peAtAnA ekaja gunhAne agara asatyane kabUla karI letA thAya--tevI hiMmata keLavatA thAya te te anya gunhAe ane asatyamAMthI jarUra bacI jAya.Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 kAvanAzeThanuM saubhAgya ema. tyAre to cAlone huM paNa tamArI sAthe AvuM. mane paNa kaMIka navuM jANavAnuM maLaze." anaMtakumAre tene barAbara sANa-- sAmAM lIdhA. to to ApaNe AvatI kAle savAre jaizuM. kAraNa ke mane paNa zaMkA che ke, atyAre bahu samaya thaI gayo che eTale kadAca UMdhI paNa gayo haze. tene paNa vinAkAraNe dhakko paDavAno saMbhava che." sajajana bolyA. "mane paNa tamArI sAtheja dhakko paDaze ne !" anaMtakumAra, be " huM to hajI tamArA karatAM nAnuM chuM." "pote ja ahIMthI pAchA pharavAno vicAra karato hato, eTalAmAM tuM maLI gaye. mane kAranuM emaja thayA karatuM hatuM ke, samaya bahu thaI gayo che eTale keIne tyAM javuM ThIka nahi." bolatA bAlatA sajajana pAchA pharyA. "bhale, tyAre kAle savAre huM tamAre tyAM AvIza." anaMtakumAre temanI sAthe cAlatAM kahyuM. jarUra Avaje" te sajajana bolyA. temane thayuM ke atyAre to A saMkaTamAMthI bacyA ! savAranI vAta savAre. paNa bIje divase savAre anaMtakumAra temane tyAM gayo nahi. tene khAtrI hatI ke, te sajajana tadana asatya ja bolA hatA. te kaI gAnArIne tyAM jaI rahyA hatA, paNa potAnI mulAkAte temane tyAM jatA aTakAvyA. AvA dAMbhika sajananI duniyA mAM anaMtakumAra jevA satya , yuvakane sthAna kayAMthI maLe ! katapuryanI te mulAkAta pachI anaMtakumAra anaMgasenAne tyAM gayo nahato. te vAtane lagabhaga ekAda mAsa vItI gayA haze. te daramiyAna ghaNuM ye navA junI thaI gaI hatI. kRtapuNyanA pitA gaMbhIra mAMdagI bhogavI rahyA hatA. mAtA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanezvara zeThane svargavAsa subhadrAdevInI aMtima ghaDio gaNAI rahI hatI. patnI dhanyA edhAra AMsue raDI rahI hatI. anaMta kumAra ane tenI patnI parimala temane AzvAsana ApI rahyAM hatAM. moTuM makAna vecAI gayuM hatuM. AbhUSaNomAM paNa phakta suvarNanI be baMgaDIo ane eka nAnuM maMgaLasUtra dhanyAnA deha para rahyAM hatAM. subhadrAdevI to tadana jhavaNa hina ja hatAM. lAM tera vIkhera thaI gaI hatI. moTA bhAganI lakSmI dhanazvara zeThe putra premane laIne anagasenAnI dAsIne kahevAtI putranI mAMgaNIne saMtoSavAmAM ApI dIdhI hatI. keTaloka bhAga dukanAnA mANaso pacAvI paDayA hatA. parINAme meTuM ghara vecavuM paDayuM hatuM. tenI bAjumAM je makAna paracuraNa sAmAna bharavAnA kAmamAM AvatuM hatuM, te teo vAparavA lAgyAM hatAM. saddabhAgye te potAnI mAlikInuM hevAthI bhADuM cUkavAnI upAdhi nahotI. vepAra te kayAraneye baMdha thaI gaye. hato. dukAna paNa vecI nAMkhavAmAM AvI hatI. saMdhyAno samaya hato. bimAra sAsu sasarAne thoDuM thoDuM dUdha pAIne, bae TIMpA memAM nAMkhIne putra vadhu dhanyA temane Acho pavana nAMkhA rahI hatI. bAjumAM anaMtakumAra ane parimala beThAM hatAM. baMnenA ceharA gaMbhIra jaNAtA hatA. putranI chellI mulAkAta mATe mAtA pitAnAM haiyAM taraphaDI rahyAM hatAM. maratAM maratAM paNa putranuM mukha jovAnI temanI IcchA atRpta rahI jatI hatI. parimala ane dhanyAnA kahevAthI atyagrahathI anatakumAra kRtapuNyane chellA samAcAra ApavA javA mATe taiyAra thaze. Aja tenuM mana kahyuM karatuM nahotuM. kAraNathI kone khabara, Aje tenA mitrane maLavA javAmAM tene UmaMga e nahato. na chUTake te anaMgasenAnA AvAse javA mATe gharamAMthI bahAra nIkaLyo. tene baMne vaDilenI mAMdagI gaMbhIra lAgatI hatI. mANasane potAnA kAryamAM yaza maLaze ke kema, te bAbatane Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 kayavanAzanuM sobhAgya khulAso tenA hRdaya taraphathI ja maLI raheto hoya che. kAryanI saphaLatA ke niSphaLatAnAM mULa vagara joDANe ke vagara paze AtmA sAthe saMbaMdha dharAvatAM hoya che. Aje anaMtakumArane anaMgasenAne tyAM javAmAM bahu utsAha nahato. tene AtmA ja tene kahI rahyo hato ke, AjanuM atyAranuM gamana niSphaLatAmAM ja pariNamaze. dhanavazeThanI AMkhe putranAM aMtima darzana mATe kheMcAI rahI hatI. temanA mRtyunI chelI ghaDio putranA AgamananI AzAmAM pasAra thaI rahI hatI. thoDA samayamAM to anaMtakumAra jaIne pAcho Avyo. te anaMgasenAnA makAne gayo tyAre dhanezvarazeTha pAse paisA levA janArI dAsI mukhya daravAjA pAsethI pasAra thaI rahI hatI. tenI daSTi acAnaka anaMtakumAra para paDI. teNe prazna karyo, " konuM kAma che, bhAI ?" tapuNakumAra che? " rasahIna avAje anaMtakumAre pUchyuM. thoDA samaya pahelAM ja te ane amArAM bA bahAra gayAM.' dAsIe kahyuM. kharI rIte te tadana asatya ja bolI hatI. anaMtakumAra paNa tenA zabdo mAnavAne taiyAra nahote. "kayAre pAchI pharaze?" teNe prazna karyo. " lagabhaga madharAte." dAsI bolI. "kayAM gayAM che?" "tenI mane khabara nathI. huM to eTaluM ja jANuM chuM ke te pharavA gayAM che." - "te madharAta sudhI pharyA karaze ? " temanuM kaMI kahevAya nahi. e to madharAte paNa Ave ne savAre paNa Ave." to huM madharAta sudhI aMdaranA beThaka khaMDamAM temanI rAha Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nezvarazeThane svarga visa jotA besu chu, Ave ke tarata temanI mulAkAta karAvI Apaje. ana'takumAra melye. tene uddeza te. 66 " temanI hAjarI sivAya A makAnamAM pravezavAnI kAine paravAnagI nathI. Apa savAre padhArajo. '' dAsI ekalI. te ana'gasenAnI mAtAnA pakSamAM hatI. kRtapuNyanI mulAkAta na thavA devAne karI nathI." anaMtakumAra melyeA. 46 "6 157 Aja sudhI mane aMdara javA deva! mATe kAme aTakAyata .. temanI hAjarImAM huM Apane ja " tu mane eLakhe che ? ' "2 hyA che. ApanuM nAma anatakumAra che. Apa kRtapuNyakumAnA bALamitra che.. dAsIe peAtAnI vicAra zakitane anubhava karAvatAM kahyuM. " mane adara javA mATe kAraja nathI aTakAvatu. " aTakAvata. .. " huM paNa na aTakrAvuM. paNa te te! tematI hAjarImAM. " dAsI khelI. amAre te judA judA samaye judA judA hukameA pALavAnA hoya che. ame samajae chIe ke dara janate ame zakIzuM te temane mAThuM lAgaze, pazu amAre tema karyuM sivAya cAlatuM nathI. ame tyAM nAkara masa mAlikanI Adate amAre zirasAvadha mAnavI paDe che. . dAsInA zabdothI anaMtakumAra thai cUkI ke A dAsI peAtAne aMdara ja vitAvavAnI dRcchA nahetuM. kaMi paNa jagAma pharyA. dAsI tenI pIH pAchaLa jotI * banI gayA. tene khAtrI tema nathI. vadhu samaya A! sivAya te pAchA jotI bhUgI mUMgI hasI rahI. anaMtakumAra jayAre vanezvara geDanA bichAnA pAse pahoMce tyAre tenA kAne zo athaDAyAH "jI kumAra na AvyeA hra ataMta paNa che athai nathI ! huM...ma... ! '' temaNe-sRSTinA Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 kAvanAroThanuM saubhAgya thoDA samayanA mahemAne niHsAse nAMkhyA. dhanyAnAM nayanamAMthI codhAra AMsu vahI rahyAM hatAM. parimala vajanI chAtI karIne tene AzvAsana ApI rahI hatI. huM AvI pahoMcyuM chuM, kAkA ! " anaMtakumAra bo. "kumAra na Avyo, anaMta" Aju bAju daSTi karatAM zeThe prazna karyo. "te bahAragAma gayo che. anaMtakumAre maratAne AghAta na lAge te mATe asatya zabdono uccAra karyo. "te je ahIM hota to jarUra Avata, kAkA ! kRtapurNa hajI hada vaTAvI gayo nathI." anaMta, AnA karatAM kevI hada vaTAvavAnI hoya ?" dhanezvara zeTha AMkhamAM AMsu lAvI bolyA. "tenA saMtoSanI khAtara amArA AkhA kube pitAnA sarvasvane bhoga ApI dIdhe che. AnA karatAM to amAre tyAM enA janma na thayA ho to sAruM thAta." AvuM gheluM gheluM bolIne mRtyu na bagADe, kAkA !" anaMtakumAra gadagadda kaMThe bolyo. "A tamArI aMtima ghaDIo che. aMtima ghaDIe paramAtmAnuM nAma le. mANasanAM aNAnubaMdhana jevAM hoya, tevA bhogavavAM joIe. koI mitra rUpe zatru banIne janme che, to koI zatru rUpe mitranI garaja sAre che. saMsArI baMdhana saMsAra mATeja hoya che. have tame saMsArathI virakata thavAnA cho. kone khabara kayAM janma lezo ! AvA aMtima samaye AvA vicAro tyAgI devA joIe. AvatA bhavanI unnati mATe zubha bhAvanA sevavI joIe." anaMta huM ghaNuM samaju . paNa mane mArI A putravadhunuM duHkha sAle che." zeTha bolyA "bicArI 87 bALaka che. saMsAranuM sukha anubhavyuM nathI. Aje tenA deha para vastra nathI, alaMkAra nathI ne AvatI kAlanuM khAvAnuM paNa tenI pAse nathI. mane mArA pitAnA para dhikkAra chUTe che, anaMta ! AvI satIne mATe kaMI paNa na rAkhatAM putra premanI ghelachAmAM badhuM ja beDaphI nAkhyuM. Aje e bicArI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanezvarazeThanuM svargavAsa 159 oziyALI che. bhAkInuM jIvana vitAvavA tenI pAse kaMi sAdhana nathI. khicArI dhanyA.........' "" temanAthI AgaLa khelI zakAyuM nahiM. temaNe potAnA kapALa para hAtha pachADayA. azakita chatAM kuM bharAi gayuM. vaDila," dhanyA vinayathI kheAlI; mArI ciMtAne Apa tyAgI dA. mane te paramakRpALu paramAtmAne AzA che. Apa ApanuM mRtyu na bagADe. putra DhAre saMsAra bagADayA, jIvana veDaphI nAkhyu, paNa have putravadhU mATe mRtyu na bagADe. ceADI briDanA sabaMdha mATe AvatA bhava zA mATe bagADe che? anatakumAra jevA mAre bhAi che, parimala jevI mAre bhAbhI che, te paramAtmA jevA pitAnA AzarA che. pachI mAre jagatamAM krAnI khapa che ? " AMkhanA AMsu lUchatAM kanyA melI. " ane tArAM mAtA pitA, beTA ! " zeThe kanyAne tenAM mAtA pitAnI yAda devarAvatAM kahyuM. "" "" " te teA che ja te viMDala ! dhanyA melI. "pazu te teA piyara pakSanAM che. mAre tA zvasura pakSe chatrana vitAvavAnu che. paNa aNIne vakhate piyara pakSanI pazu madada levI joie, dIkarI." putravadhUnA zabdo sAMbhaLIne sarA khelyA. "6 " te badhu thai raheze, kA !" anaMtakumAra vacce khelI UDayeA. " dhanyA bahenanI ciMtA karavAnI jarUra nathI, meM emane mArAM aMtaranAM bahena mAnI lIdhAM. jyAM sudhI mArAmAM ke parimalamAM prANu haze tyAM sudhI temane du:khI thavA nA chae. tame tamArI aMtanI ghaDie sudhArA. "" 'ra paNa anaMta..." dhanezvara zeDanI jIbha kheMcavA lAgI hatI. temanI AMkhA paNu have pUrU kAma karI zakatI naheAtI. temano kALa taddana najIka AvI pahuccA hatA. "" kr '' kAkA, anaMta kaiMka temanI najIka jaine beThA. teNe Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 yavannAzeThanu` sobhAgya peAtAnA hAtha zeThanA kapALa para mUkayA. have paramAtmAnu ciMtana karI. ane parimala, te parimala tarapha najara karatAM mANye.. tuM ghIneA dIvA kara." parimala UThI. te A nAnA makAnanI mAhitagAra thai ga hatI. teNe ghIne dIve karyAM. aMdhakArane vidAravA mATe telane dIve te kAratA ye prakaTAvavAmAM AvyeA hateA. dhanyA samajI gai. teNe bAjumAMthI eka e pADozIone melAvyA. thaiDA samayamAM ATheka purUSa ane cha eka strIo paNa. AvA paheAMcI. zeThane aMtima samaye prabhunu` stavana saMbhaLAvavAmAM AvyuM. madharAta thai cUkI hatI. aMdhakAra AgaLa jANe pete namate hradaya, tema nAnA dIpAne! prakAza pathu jhAMkhA thai gayA hatA. badhAM sUnya manaskapaNe esI rahyAM hatAM. zeThaneA prANa temanA daine heADIne cAlye! gayA hatA. zekANIe aMte maratAM maratAM paNa peAtAnu saubhAgya gumAvyu hatu. badhAM para|Dhiyu thavAnI rAha joi rahyAM hatAM. aMtima kriyAnI taiyArIo thaI cUkI hatI. jema jema lakAne khabara paDatI ga, tema tema lAkA AvatA gayA. maranAranI aMtima kriyAmAM bhAga levA jeTalI udAratA te hajI leAkAe jALavI rAkhI hatI che. aMte jenI badhA rAha joi rahyAM hatAM, te parADhiyu thai cUkyuM. dhanezvara zeThanA prANa vinAnA dehanI nanAmI upADAne purUSa-varSAM smazAna bhUmi tarapha cAlI nikaLye. * Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 21 muM zrI sAsare zAthe ! jyAre badhA purUSo smazAnethI pAchA pharyo, tyAre sure zeThANIne keMdra prANa vanAteA thaine paDayeA hato. te sAdhvI stro paNa peAtAnA patinA svargavAsa pachI A leAka tyAgI gai hatI. tenA AsapAsa strIonuM moTuM TALu jamA yane kheDu hatu. bicArI dhanyA mAM DhAMkIne dhruske ne dhruske raDI rahI hatI. tenI bAjumAM parimala meThI hatI. te tenA vAMsAMpara hAtha pheravI rahI hatI. AnaMtakumAra sadhAzeThANuM)nA mRta dvaMdva pAse gayA. tema lAgatuMja hatu` ke Ama banavAnuM che, tenA AgamanathI badhI strIe UDIne eka bAjuye khazI gai. pharIthI dehu dahana mATe smazAne javAnI taiyArI tha le!kA thAkI gayA hatA. bhUkha ane tarasa paNuM lAgI hatI. paNuM samaya eAkhIne teTaluM shena karavAtai TevAyelAM mAse pharIthI temAM gUMthAyA. dehate smazAne laSTa javAmAM AvyuM, devadahana kriyA pati gaSTa ane leAkA vikharAyAM. parimale atyAgraha karIne dhanyAne sAMje the!hu khavarAvyuM. te rAte hatI. mavA mATe lAgatuM hatuM. Aje parimala tene tyAM ja rahI. rAta bhayAnaka lAgatI jIvI rahelAM e mAMdAM mAMsethI paNa ghara bharyu* acAnaka e mAnanA dvaMdru adRSya thai gayA hatA. pharIthI te AvavAnA nahAtA. ghara bizvAmaNuM lAgavAmAM DayuM. khIje divase savAre dhanyAnAM mAtApitA AvI pADe.. # 11 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 yavanArInuM saubhAgya dhanyAne AzvAsananuM sthAna maLyuM. Akhe! divasa zAkamAM pasAra thaI gayA. mANasanA mRtyu' pachI amuka samaya teA vAtAvaraNu zokamaya ja ane che. e traNa divasa pachI dhanyAnAM mAtApitAye peAtAnI putrIne sAthe lai javAnI dacchA prakaTa karI. paNa putrI pe|tanA vicArAne makakamapaNe vaLagI rahI. mAtAe putrIne kahyuM; aMte pitAnI gerahAjarImAM "putrI, tu` keAnA mATe ahIM rahI che, te samajAtu' nathI. '' putrI Azcaya pAmatAM khelI: tame zuM kahevA mAgeA che, mAtAjI? '" "" "tuM ahIM zA mATe rahI che? ahIM tArU che paNa krANuM?" "mAtAjI, tame mAtA thaine putrIne AvA zabdo sabhaLAvI rahyAM che ?putrI ThapakAbharyA svare khAlI. "mArU' badhuja ahIM che. strInu sarvasva tenA sAbhAgyamAM samAyelu' hAya che. mArUM' sAbhAgya ahI' che." "tArU' saubhAgya teA kayAranuM phUTI gayu che, dIkarI ! mAtA strI sulabha svabhAve raDatAM raDatAM melI. "jyArathI tArA pati tane ADIne cAhyA gayA che, tyArathI tArUM seAbhAgya naSTa thayu' che. ame ahu moTI bhUla karI che vicAra karyA vinA tane kUvAmAM nAMkhI dIdhI che. tArAM sAsu sasarAnA mRtyu samaye paNa e durAcArIne ahI AvavAnu na sujhayu, e have pAchA Ave kharA?" mAtAjI ! evuM kheAlIne pApamAM zA mATe paDe che !" tame pApamAM paDI ane mArUM'--tamArI putrInuM hRdaya cIrI nikhA che." dhanyA namratAthI kahevA lAgI. tame temane dvArSita mAne che, temAM tamArI bhUla che. mANasanA parabhavanAM kAi evAM karmo hAya che, ke je A bhave bhAgavyA sivAya cAlatuM nathI. bhAgAvalInA bheAgaveja mAtAjI chUTakA, jyAre lagna pachI hu' sAsare AvI, tyAre tame ja mane zikhAmaNa ApI hatI ke, pati game teve duSTa, durAcArI, ke adhama ' "C Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strI sAthe zobhe 163 hoya paNa tene deva je mAnIne pUjavAmAM strI nI zobhA che. tenuM sArthaka che. tuM tyAM maraje paNa raDatI pAchI AvIza nahi. hasatI AvIza to ghara tAruM che, ne raDatI AvIza te AMgaNAmAM paga mUkavAne tane adhikAra nathI." Aje tamArI e zikhAmaNa kayAM gaI mAtAjI? pati e to deva che. tenA doSa jevAnuM kArya patnInuM na hoya! patinI chAyAthI te patnItva zobhe che. patinI ujavaLa chAyAe satItva jhaLake che. ane mane duHkha paNa zuM che? huM AnaMdamAM samaya vitAvuM chuM. be vakhata jamIne strIne 5 evA kAryamAM samaya vitAvuM chuM. devagurUnI ane patinA nAmanI bhakitamAM jIvana gujAruM chuM. mAtAjI, strI sAsare zobhe! ane zvasurapakSanIja zebhA heya! piyarata ArAmanuM sthAna che. lagna pahelAnI dazA mATenuM nivAsasthAna che. lagna pachI strInuM sthAna patinA caraNamAM hoya, piyara eTale zitaLa chAyA ane sAsare eTale saMsAratAraka kartavyonI paraMparA. ane bhUla karavAthI patinuM patipaNu nAza pAme che! mAtAjI, bhUla te dareka jaNa kare che. koI nAnI kare che ne koI moTI kare che. tamArA jamAInI bhUla kaMI bahuM moTI nathI, ane nAnI bhUla sudhAravAmAM bahu samaya lAgatuM nathI. patinI bhUla pratye tiraskAra vaSavavAno adhikAra patnine na hoya. tene te zobhe paNa nahi. strI svataMtra thaI zake paNa svacchaMdato naja thaI zakAya. patinA gharamAM sukha theDuM ochu thatAM mAtA pitAnuM ghara saMbhALavuM, e strIone zaramajanaka che. mane tamArAthI evI zikhAmaNa na apAya. zrIrAmanI sAthe jaMgalamAM bhaTakanAra satI sItAnuM piyara kayAM nAnuM hatuM ? janaka jevA pitAnI chAyA na svIkAratAM patine pagale jaMgalamAM cAlI janAra te satIne tame kema bhUlI jAva cho? naLarAjae jugaTu ramavAmAM bhUla karI nahatI ? chatAM bhImakarAjAnI putro Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 kayavanAzeThanuM saubhAgya damayantIe pitAnA rAjavaibhava tarapha daSTi na nAMkhatAM patinI sAthe jabalamAM javAnuM gaurava zA mATe prApta karyuM? pAMDavo jevA nyAyI, samaju ane jJAnI purUSoe bhUla karavAmAM kayAM kamInA rAkhI hatI ke ane te bhUlanA pariNAme temane vanavAsa ane ajJAtavAsa svIkAravA na pAyA che chatAM devI dropadIe kayo pakSa svIkAryo hato ? kupadarAjAnuM rAjya kayAM nAnuM hatuM ? mAtAjI, evA satAonAM caritro kayAM ochAM che ? temaNe. jamatane dAkhalA kayAM pUrA nathI pADayA ke, strI sAsare zebhe evI satI strIonAM caritrA huM hamezAM mArA hRdayamAM kAtarI rAkhuM chuM. bhale huM temanAM jeTalI mahAna nahi haiu agara nahi banuM, chata mArI bhAvanA to teTalI ja zreSTha rahevAnI che. , ane mAtAjI, patinA doSa zodhavAmAM strInI zobhA che, ema tame mAne che kharI strI game teTalI kamaLAMgI haze ane dhAre tyAre vA hadayI paNa banI zakatI haze, chatAM strI e strI che ke strI ja rahevAnI. kudarate racelI sRSTi ane kudarate sUjelAM mATInA mAnavImAM karaTha karavA jeTalI tAkAta kAInAmAM nathI. ane jo koI tema karavAnuM sAhasa kare to tenI mUrkhAI ja che. tevuM sAhasa karanAra ane prayatna karanAra kadApi paNa yazasvI thanAra nathI. mATImAMthI banelA dehanuM ghaDatara ja tevA prakAranuM che. purUSa strIne rahe che ne strI purUSane icche che. purUSa purUSane ane strI strIne nathI chatAM, e vAta to nirvivAda che. ane je e satya hoya to strI purUSanA dehamAM pharaka karavA jeTalI tAkAta ke InAmAM che kharI ? je mAyA mananI sAthe ja saMkaLAyelI che, te mAyAne ke tyAgI zake ! kevaLa mAnave ja nahi, paNa devaye e mAyAne tyAgavAne asamartha che. eTale te mAyAne kAraNe kahe ke strI dharmane kAraNe kahe, paNa huM mArA patine-mArA sobhAgyane na tyAgI zake. patine . cAmavA jeTalI duSTatA keda ja pana na karI zake, mAtAjI ! je Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strI sAsare Ubhe koi paNa o evI dhRSTatA kare te tenAmAM ane patitAmAM pharakaze ! mAtAjI, game tevAM sa'zTeTamAM paNa huM te aDaga ja rahevAnI chuM. huM nahi mAtApitAne Azraya ke nahi kAnI pAse hAya lAMkhA kaeNrU. bhale mArI pAse dhana nahi ya, paNa na kamAvAnI zraddhA tA che. mAre dhana bheguM karavAnI jarUra nathI. gajanA khaca puratu prApta karI levAnI mArAmAM AvaData ane zakita che. huM azakta banI gaI nathI, ane mAtAjI, mArA aMtaHAtmA he che ke mArU saubhAgya mane pharI prApta thaze ja. te sukharUpa prApta thaze. huM pharIthI hatI tevIja jagatanI sAme UbhI rahIza. strI te AtmazraddhA dharAvatI hAya te jarUra tene tenA aMtarAtmA pratyeka dAnI AgAhI Ape. mane mArA aMtaraAtmA evI mAhI ApI rahyo che. mAtA pitA tarIke tamArI pharaja che ke tame mArUM hita cAhA. tamArA hRdayamAM vAtsava prema huMya e paNa taddana svavika che. paNa putrIne tenI pharaja samajAvavA jeTalI udAratA paNa dAkhavavI joie. mAtAjI, sasarAnA kuLane gaeNbhAva patinA sukhesukhI ane du:khe du:khI ane, sarkaTa prasaMge patino paDakhe UbhI rahuM ane sasArane svarga banAve eja kharI strI kahevAya. strI dharma sahelA ane nAte! nathI, tene khAMDAnI dhAra che. purUSano aneka bhUkA chupI rahe che. ane strInI eka bhula paNa pekArI uThe che, huM ahIMyA tamAre tyAM huM AvuM eTale tamane duHkha thAya e svabhAvika che mAtAjI, paNa mArAthI mAre dhama tyAgI zakAya nahi. game tevA saTamAM paNa huM AnaMda mAnIza. huM: tamane hrAca joDIne kahuM chuM ke mane kheTA Acahna na kare. putronA zabdA sAMbhaLIne mAtA kai peAtAnI dIkarI mATe atyaMta mAna upajayuM' trAmAM teNe ga lIdheA. 13 kheAlI zakI nahi. tene AvI putrInI mAtA e vAtane ATheka divasa vIti gayA. dhanyAnAM mAtA pitA Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1}} vanArazeThanu saubhAgya peAtAnA gAma cAlyAM gayAM. zAka darzAvavA mATe AvatAM jatAM strI purUSonA dhasArA Adeza thai gayo. parimala paNa have peAtAnA ghera rahevA lAgI hatI. te ane anaMtakumAra divasamAM ekAda be vakhata AvI jatAM hatAM. dhanyA potAnA gRhakAmamAM citta parAvavA . lAgI hatI. tenI pAse kha'nu` kAi sAdhana nahAtu. te game tenu' kAma karIne pAtAno khaca nibhAvavAnA vicAramAM gUMthAi. eka vakhate parimale peAtAnA petine atyAgraha karIne kahyuM. nAtha, e du:khiArIne kaMi AzA nathI. mAtA pitAnI mada levAnI teNe ekakhI nA pADI dIdhI che. ane te! evuM kAma tenee meLavI Ape! ke je tenA gharamAM beThI beThIte karI zake ane peAtAne nirvAha niSkalIMka paNe calAvI zake. "1 anaMtakumAre bIjeja divase tenA amala karyA. dhanyAne pAtAne nirvAha cAlI zake teTalI prApti thAya, tevuM kAma lAvA ApyuM. ane te pachI ceADA divase eka samaye teNe parimalane kyu parimala AvatI kAle huM dhRtapuNyane maLavA javAne! 66 mArA aMtarAtmA mane kahI rahyo che, ke mArA A prayAsa niSphaLa " nahi jAya. 61 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 22 muM anaMtakumAranI jIta thAya che. Aje jyAre anaMtakumAra anaMgasenAnA AvAse pahoMcyo, tyAre tene aMdara dAkhala thatAM keIe rokaze nahi. te sIdhe beThaka khaMDamAM gayA. eka paricArikAe kutapurNane tenA AgamananA samAcAra ApyA. kRtapuNya keTalAye divasathI potAnA mitranI rAha joI rahyo hato. Aje acAnaka tene mitra AvI pahae. bane mitro eka nAnA paNa suMdara khaMDamAM gayA. te khaMDamAM cAra cha beThako goThavavAmAM AvI hatI. kRtapuNya ane anaMtakumAra sAma sAmA beThA. jayAre jyAre baMne mitro maLatA tyAre tyAre anaMgasenA dUra khasI jatI. Aje paNa te baMne mitronI mulAkAta vakhate hAjara nahotI. "bahu divase Avyo anaMta ?" kRtapuye besavAnI zarUAta karI. "rAja roja AvIne tArA sukhamAM kayAM vikSepa pADavo, mitra !" anaMtakumAra potAnI Dhaba pramANe bolyo. "pAcho svabhAva para gayo." "svabhAva kAino badalAya kharo, kRtapuNya ! " "ThIka, cAla. zA samAcAra che?" kaMIka navuM jANavAnI IcchAthI kRtapuNya prazna karyo. samAcAra te ghaNuM che, kRtapuya." anaMta kumAra be. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 kayavanAroThanuM saubhAgya paNa te sAMbhaLIne tane kaMI asara thAya tema nathI." eTale ?" tane meM kaMI ochA samAcAra ApyAM che? ane te samAcAra para te koI divasa vicAra paNa karyo che?" janI vAta javA de, atyAranI vAta kara." to sAMbhaLa. tArAM mAtA pitA jagata choDIne cAlyAM gayAM che, tArI patnI dhanyAM eka vakhata jamIne divaso pasAra kare che. tArI saMpatti khalAsa thaI gaI che. tAruM makAna vecAI gayuM che. bAjunA nAnA makAnamAM paracuraNa sAmAna bharavAmAM Avato hato, temAM dhanyA duHkhI jIvana vitAvI rahI che. putra bhale mAtA pitAnA kuLane kalaMkita kare, paNa putravadhUthI sAsu sasarAnA kuLane kalaMkita na karAya, e mAnyatAe te taravAranI dhAra para chavI rahI che." thoDIvAra thobhIne te AgaLa bolyo. "bola bIjA zA samAcAra sAMbhaLavA che?" ekI Taze anaMtakumAra tarapha jaI rahyo hato. tene A samAcAra satya lAgatA nahatA. mAre AmAMnA keTalA sAcA mAnavA?" kRtapuNya prazna karyo. "mArA zabdomAM zraddhA hoya te badhAya. " "ane na hoya to ?" . jeTalA mAnavA hoya teTalI." anaMtakumAre zAMtithI javAba Apo. katapune tenA mitra para saMpUrNa vizvAsa hato. samAcAra sAMbhaLIne te vicAramAM paDI gayo. duHkhI paNa thayo. je A samAcAra satya hoya, te pitAne kAI kahevA-belavavA paNa na Ave ! "mArA mAnavAmAM nathI AvatuM, anaMta ! " "tAruM kathana." " to kaMi upAya nathI. " Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anatakumAranI chata thAya che. 169 "tuM satya kahe che ? " "asatya kahevAnuM kaMI kAra che ? " "to mArA mAtApitAnI AvI avasthAnA, temanI mRtyu zavyAnA mane samAcAra ApavA jeTalI tane pharasada paNa na maLI?" pharasada mane te dhaNI hatI, tapuNya, paNa te sAMbhaLavAnI ke mArI mulAkAtanI tane pharasada nahotI. " "tAre ahIM AvavuM te hatuM, pachI tane khabara paData ke mane phurasada hatI ke nahotI." "mArI to darachA nahotI, paNa tArA pitAzrInA atyAgrahane vaza thaine Avyo hato." "kayAre ?" "tArA pitAzrInA mRtyu pahelAM eka ghaTikA." " ane mArI mulAkAta na thaI ?" "tema tane Azcarya thAya che ?" tane AvatAM koI rekatuM nathI." chatAM ahIMnI eka sevikAe mane pAchA kADhI hatI." kutapurNa Azcarya pAmyo. e prasaMge tenI jANa bahAra banI gayo hato. tene atyaMta duHkha thayuM. "te dAsIe tane zuM kahyuM hatuM ?" "tuM ane anaMgasenA pharavA nA che ? "e vAta tadana asatya che. anaMta. " kRtapuNya uzkerATa bharyA svare bolyo. "huM koI divasa bahAra gayA nathI, ane jato paNa nathI." - "A to gaNikAno-natikAne AvAsa che. kRtipuNya ! koI satIne nathI. ahIM to basatya ane anItinI ja ramato ramAtI heya" anatakumAre AvA AvAsanI Acho khyAla ApavAnI zarUAta karI. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavannArazeThanu` saubhAgya kRtapuNya AkhI vastuthI ajANa hatA. tene e nRtya anaMgasenAnu lAgyuM. anaMgasenA para tene krodha caDhayA. mAtApitAnA mRtyunA samAcAra ApavA AvanAra agara atima ghaDInA samAcAra ApavA AvanAranI mulAkAta paNa nA thai zake ? kAne khabara zA kAraNathI, paNa e traNa divasathI tene peAtAnu dhara sAMbhaLI Avyu hatu. mAtApitA ane patni yAda Avya karatAM hatAM. teja kAraNe te anaMtakumAranI rAha joyA karate.hA. tene tenA kuTuMbanI, tenA nAtApitAnAM mRtyu ane daivI dhanyAnI hakIkata savIstara paNe kahI saMbhaLAvI pachI te peAtAnA svabhAvAnusAra kRtapuNyane samajAvavA lAgyA. temAM namratAnA bhAsa hatA. ane vinatinI chAyA hatI. ' 170 kRtapuNya ! anaMgasenAnI mAtA eka gaNikA hatI. potAnA deha vikraya para te potAnuM jIvana gujAratI hatI, tenI be putrIe' eka mallikA ane bIjI ana'gasenA. mallikA phreMDathI pavitra hatI. eka vakhate meM ene mArA siddhAMtAnusAra upadeza ApyA. teNe teNe mane vacana ApyuM, ' anaMtakumAra' A de... taddana pavitra raheze. huM avivAhita rahIza. anagasenAne mAre bhAra soMpIne A jIvananA uddArAthe A vaibhavane, A vilAsI vAtAvaraNanA tyAga karIne kayAMka ekAnta sthaLe hu cAlI jaiza." mA e upadeza yAgya rIte phaLye. teNe mane ApeluM vacana akSarazaH pa!blyu' mane eTale! sASa thayA ke, eka nati kAne huM tenA dhaMdhAmAMthI udhdhArI zake. tene tenA jIvananA sAcA mA batAvI zakyA. ane e natikA karatAM paNa tuM nacA UtarI gayA. teNe meAhanA tyAga karyo. ane tuM mehamAM paDayA. mitra, zarIra teA hADa mAMsa te rUdhiratha bharelA ane cAmaDAthAM maDhele vaDA che. ane ene meha zA mATe rakhAya ? mAddhane jItanAranI kiMmata aMkAya, mATe te * Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtakumAranI jIta thAya che 171 jagatamAM mohamayI vastuonI utpatti thaI che. tene ekadama A zuM sayuM? tAre tArA kuLane to vicAra karavo joIto hato jagatane bAlAra khape che. te te gumAvyo che. te kAraNe Aje tArI patnI samAjanA tIvra bANa jevA zabdo sahana karI rahI che. meM tane keTaluM TaluM vinavIne kahyuM, paNa teM te tarapha bedarakArI batAvI che. meM mitra dharma bajAvyA teno lAbha paNa tArAthI na levAyo. kRtapaNa, A badhuM tyAgI de. tyAgamAM mahattA che. bhoga te vinAzanI khANa che. tyAga ane samarpaNathI mANasa mahAna bane che. tArA jevAne A zobhe? Aje huM tArI pAse vinaMtI karI rahyo chuM. tAre samajavuM joie. AmAM mane kaMI svArtha che? ane Ane adhogati nahi te bIjuM zuM kahevAya ? jagata jene na kahe che, teja A naka che. kRtapuNya tuM e narkane tyAga kara. A hADa mAMsane meha zo ! A vilAsanI khAsa zI! sadAye asaMtuSTa rahetA A atRpta manamAM mAyAvI baMdhana zA ! mitra AkhA jIvanamAM mAtA, pitA, gurU ane deva sivAya koIne paNa namana na. karanAra A anaMta Aje tArA page paDe che, tArA paga pUje cheeka vakhata mArA para dayA kara. eka vakhata bicArI duHkhIyArI, asahAya dhanyAne to vicAra kara ! mAnAnA udhdhAra mATe, AryAvartanI ekatA mATe, dharmanI unnati mATe, anaMgasenA jevA aneka anaMgasenAone halakA kahevAtA kSetramAMthI ucca kSetramAM laI javA mATe ApaNe bAyakALamAM kevA kevA Adarzo sevyA hatA, te to yAda kara ! zrIrAmanI TIka karato tuM eka patnIvrata sevavAnuM tAruM kartavya kema bhUlI gayo ? mAnava mAtrane ekatAnI sAMkaLe gUMcavAnA tAra moratha kayAM jatA rahyA. ? jIvanane tuM haMmezAM kSaNabhaMgura kahetA hatA, saMsArane mAyAvI Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanAzeThanuM sobhAga jALa kahete hato, vilAsane naraka kaheto hato, vAsanAne viSTA kaheto hato. Aje te badhuM tuM zAthI bhUlI ? mAnanI kaMgAliyata TALavA, pazuonA pikArI samAvavA, ne mAnavatAne saMpUrNa vikAsa sAdhavAnI tArI vAto kyAM gaI A tAre cahere . tenA paranuM tapasvI jevuM teja kayAM gayuM? A tAro hADapiMjara je bhAsato de che. ahIM vaibhava vilAsamAM mahAlato hovA chatAM dehamAnuM kauvata kema gayuM? teja mAratAM ane amI veratAM saumya nayanone tuM eka vakhata darpaNamAM je. temAM tene teja dekhAya che? nayanonAM ratno UMDA UtarI gayAM che. nayanonI jagyAe be khADA dekhAya che. game tevI mahAmolI mAtrA khAvA chatAM, atizaya viSayathI zarIramAMnuM kevata dhaTayA sivAya rahe . kharuM? pahelAM tane nihALanAra mANasa je tane Aje jue te oLakhI paNa na zake! - ane AMkhamAM kAjaLa zuM! tane e zobhe kharuM? tArI jAherajalAlI nAza pAmI che. to mAtApitA putranAM vicage rIbAI rIbAIne ge sIdhAvyAM che. patinA meLA panI AzAe jItI vanyA majurI karIne jIvana vitAvatI eka bhAMgelA khaMDIyeramAM asu sArI rahI che. mAtA pitAnI ane bhAIonI otha hevA chatAM tArI pani zrI dharma na bhulatAM zvasura pakSamAM paDI hI che. evI satIne tyAgIne Aje tuM eka gaNikAnA mohamAM aMdha banIne A vilAsabhuvanamAM paDI rahyo che. anabasenAnI dAsI jayAre tAre tyAM paisA levA ovI, tyAre tArI satI strIe zrI dharma samajIne pati taraphathI mAgavA AvelI dAsIne chevaTanuM saubhAgya cinha samu maMgaLasutra paNa gaLAmAMthI kADhI Apyu. patninA maMgalasutrane paNa vilAsanI heDamAM mUkanAra tArA jevA avicArIne mAre zuM kahIne saMbodhava ? Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtakumAranI jIta thAya che 173 kRtapu tArI buddhi kema bahera mArI gaI che? mahArAjAe ujavAyelA utsavamAMthI lokoe keTaluM sarasa sAra grahaNa karyo che. satI suMlasAnA batrA putranA balIdAnartha lokene ke uttama dAkhalo maLe che. jayAre tene sarva karatAM udhe rasto sUjha che. have tArI patni pAse evI koI paNa vastu tyAM ke, jo bIjI vakhata anaMgasenAnI dAsI Ave tyAre tene te Ape. e vakhate tArI zI dazA thaze te khabara che lakSmInaMdanone cusatA, satI strIothI patione vikhUTa pADatI, mAtApitA pAsethI temanA putrane jhUMTavI letI cUDelo sama aneka gaNikAomAMnI ja A eka tArI priya banelI anaMgasenA che. dhana pAsethI have tene jayAre kaMIja nahIM maLe, tyAre te tane jANe oLakhatI ja na hoya, tema hAMkI kADhaze. ane te paNa hAtha jhAlIne nahI, paNa lAta mArIne. tarasyo hoIza, te paNa pANI nahi Ape. mAMde hAdaza te paNa davA nahi Ape. e vakhate tArI AMkhe paranA paDadA dUra thaze. tArI vAsanAo jaLIne jama thaze. tArA vilAsI vicArone sthAna nahi hoya. tAre bhAgane sthAna nahi hoya. bhAI ! e prasaMge upasthita thAya, te pahelAM cetI jA. huM tane hAtha joDIne kahuM chuM ke, eka vakhata mArA para kRpA kara. satI dhanyA para dayA kara huM tane karagarIne kahuM chuM ke eka vakhata mAruM mAnI jA." anaMtakumAra zvAsa khAvA thA. te ghANa beyo hato, kadAca tenA jIvanamAM te pahelI ja vAra ATaluM badhuM ekI sAthe belyo haze. tenAM nayanomAMthI AMsu TapakatAM hatAM tenA svaramAM kaMpa pravezI cUka hato. tenuM hRdaya bharAI gayuM hatuM, gaLAmAM bharAI AvyA hatA. jaba thAyarAtI hatI. pitAnA svaccha sapheda vastra vaDe teNe potAnA AMsu lUcha.. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 kavinAzeThanuM sobhAgya kapALa para bAjhelAM prasvadenAM bindu lUchayAM. jamIna para sthira thayelI najara khaseDI laIne tapunA caherA sAme keravI. . kRtapuya taddana zAMta hato. tenA caherA para pazcAtApanI AchI AchI chAyA vaLI hatI. rekhAomAM bahu pharaka paDyo dekhAte nahetA vilAsI nayanomAM kaMIka teja dekhAvA lAgyuM hatuM. mitranuM ATaluM badhuM lAMbu bhASaNa sAMbhaLyA chatAM, teNe pahelAMnI peThe tene tiraskArI kADhayo nahoto. hajI paNa kaMIka vadhu sAMbhaLavAnI IcchA hAya tema, te taddana zAMtapaNe besI rahyo hato. anaMgasenAno viraha cAlato hoya, ema tenA caherA parathI dekhAtuM nahotuM. lAMbu bhASaNa sAMbhaLIne kaMTALyo hoya, tevo kaMTALo tenA caherA para dekhAto naheto. "tArI AvI upadezabharI vAta sAMbhaLIne to huM kaMTALI gayo chuM, ema kahevAnI Aje teNe dRSTatA karI hatI. anaMtane lAgyuM ke, potAnA zabdonI kaMika asara thAya che. DI vAranA mana pachI te AgaLa kahevA lAgyo. bhAI! eka vakhata tuM A bhUtAvaLa bharI jagAethI bahAra nIkaLa. A rUMdhAelI, vilAsabharI kAmAgnIne sateja karanArI havAne tyAgIne bahAra Ava. khuli pavitra, ne tejasvI havAmAM zvAsozvAsa le. ahIMnI havAno tyAga karatAM ja tArA jIvanamAM palaTo AvI jaze. anAthonAM rUdana, dukhiAranAM AkaMda ane ribAtAonI vedanA sAMbhaLavA mATe tuM eka vakhata A apavitra sthAnane tyAga kara. pachI tuM ane huM baMne chIe. jagatamAM kaMIka navuM karazuM. jagatane batAvI ApIzuM ke, mANasa zuM zuM karI zake che! saMsArane svarga banAvavAnuM amUlya zastra ApaNe jagatane batAvI ApIzuM. svArthane khAtara, jamInanA TukaDAne khAtara, sattAne khAtara ane strIonAM rUpane khAtara mAnavenA ane pazuonA raktathI bhIMjAtI bhUmi para aDagapaNe UbhA rahIne ahiMsA ane satyano vAvaTo Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtakumAranI jIta thAya che 175 pharakAvazuM mAnamAM pravezelI hatyArI lAlasAne nAza karIzuM. mAnava mAnava pratye ekatA sAdhe, evo maMtra gajAvIzuM. raAimaNa bhUmine rakta vaNuM karavAne, svataMtra paNe vicAravAne janmelAM prANIono prANa haravAno, jagatane mahAmola ratno arpanArI nArInA vilAsa mATe ke kAma tRti5 mATe upabhoga ke upayoga karavAno adhikAra kAIne ja nathI. evA adhikAro bhogavanArane samajAvavAnuM na samaje to AgaLa pagalAM bharavAnuM sAhasa ApaNe sAthe rahIne kheDIzuM. pazuonA pokAre sUNune lagna mATe jatA bhagavAna neminAtha adhavacathIja pAchA pharyA hatA. emathI ApaNe je sAra grahaNa karyo che. te jagatanA khUNe khUNe verIzuM. AvA mahAna kAryo mATe racAyelI A pRvIne tyAgInebhUlIne tuM eka AvA aMdhArA-artha vagaranA khUNAmAM makaNanI peThe bharAI beTho che, te tane zobhe che? caMdranI zItaLatAne anubhavavAne badale tuM A dIvAonA prakAzanA oLAomAM guMthAI gayo che. sUryanI prakharatAmAMthI kaMika navInatA anubhavavAne badale A jhAMkhA prakAzanI AchI rekhA mAM aTavAI gayo che. vAyudeva taraphathI maLatA khulA, khuzanumA pavanane upabhoga karavAne badale tuM A nAnA nAnA paMkhAonA halana calanamAM AnaMda mAnI rahyo che. bhAI, meTo samudra tyAgIne nAnakaDuM khAbociyuM tane kema game che ? samudrane magara banavAne badale tuM nAnakaDA khAbociyAne deDakA banIne jIvI rahyo che. katapurNa saMsArane sAra kaI pAmI zakayuM nathI. e mAnyatAone tuM dhikakArato hato. Aje tAruM vartana batAvI Ape che ke, saMsAra pAponI paraMparA che. anItine akhUTa dhArA che, kharI rIte te baMne tArA darzanIya purAvA karatAM saMsAramAM je sAco saMsArI jAgRta rahIne jIvato ghaNe sAra tene maLI Ave tema che. satya para jIvanAra mANasa je zraddhAthI Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 kAvanAzeThanuM saubhAgya jIve te saMsAra anItinI nahi, paNa nItinI akhUTa dhArA che. paNa tArA jevA pAgalanA darzanIya purAvAo jamatane avaLA vicAronA vamaLamAM gUMcavI nAMkhe che. kutapura, mAruM kahevuM mAnI jA. tArI A agatI tArI patninI rageragamAM viSa bharI rahI che. te bicArI Aje samAjamAM koIne meMDhuM batAvI zakatA nathI, strInuM sAcuM kartavya Aje teja bajAvI rahI che. tenA jevI strI devAne paNa durlabha che. hajI te te tArAja yogAna gAyA kare che. tArIja pakSa lIdhA kare che, ek: vakhata jamIne potAnuM jIvana gujArI rahI che. kAinI AgaLa hAtha. dharatI nathI. keInI dayA para chavatI nathI. majUrI karIne peTa bhare tenA jeTaluM kaSTa bIjI koI strI para paDyuM hota to te kayAranIya agatInI gartAmAM dhakelAI gaI hota. kayAranIye anItinA paMthe vaLI cUkI hatI paNa je satI Aje paNa pitAnA patinA jApa jape che. tArA pApa potAnA mAthe laIne pitAnA puye tAre udhdhAra thAya tevI bhAvanA sevI rahI che. * kutapuryathI anaMtakumAranA zabdo sahana thaI zakyo nahi. teNe potAnA baMne hAthe potAnuM mAM pitAne cahero DhAMkI dIdhuM. tenAM nayanomAM AMsu vahevA lAgyA. tene potAnI bhUlane-pitAnI adhogatIno potAnA avicArI kAryano pastAvo thavA lAgyo. | devadevA jevAM mAtapitAnuM mRtyu sudhAravA jeTalI paNa mAnavatA pite dAkhavI na zaka : putranI adhogatimAM paNa putra premane laIne pitAnA sarvasvane bhoga ApanAra mAtA pitAnAM aMtima darzana karavA jeTalA viveka paNa na dAkhavI zako ? AnA karatAM bIjI kayI adhamatA hoI zake! te ekadama pitAnA sthAnethI uThIne anaMtakumAra vicAra kare te pahelAM tenA pagamAM leTI paDayo. AMbe mAMthI vahatAM asue te raDatAM raDatAM beH Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anatakumAranI jIta thAya che. 100 A anaMta, bhAi anaMta! mane mApha kara. mArA jeve! pApI A jagatamAM bIjo kAI nahi hAya! mAtA pitAno droha karanAra adhama, A durAcArI tArI pAse mAphI mAge che. dhanyA jevI bheALI, nirdoSa patnIne AvI dazAmAM lAvI mUkanAra tArA A apavitra mitra tArI kSamA mAge che. mane kSamA Apa, anaMta, eka vakhata mate mArI thayelI bhUlAne sudhAravAnI taka Apa," "" i hajI paNa kRtapuNya anaMtakumAranA paga pakaDI rahyo hatA. khamAMya AMsu vahe jatAM hatAM. anaMtakumAre tene potAnA baMne hAthe uDAvatAM kahyu, "kRtapuNya, mArI mArI mAgavAnI nathI, paNa devI dhanyAnI mAgavAnI che. tu taiyAra thA. tenI mArI mAma. tenI AziSa mAga. satInA ekaja AzirvAda patine pAtrana kare che. jema ekaja bhUla AkhA jIvanane naSTa kare che, tema kharA pazcAtApa aneka pApAne bALIne bhasma 32 che" ana takumAre kRtapuNyane peAtAnI bAjumAM besADIne AzvAsana ApatAM kahyuM. "mitra, bhUla darekanI thAya che. pachI te nAnI hoya ke mATI, paNa je bhUlane sudhAre te mAnavI. tuM marda che, aAMziyAra che, zikSita che. AvI aneka bhUlone sudhAravAnI tArAmAM tAkAta che. Ama nirAza na cA. A vizvAsa bhavananA tyAga kara. tArI e gaurAMgI tyAgI de. teno vicArAne bALIne khAkha kara. jema sarpa kAMcaLa utArIne karI de che. tema tuM tArA A vizvame te. vilAsI vicAre, vilAsI sAdhatene pheMkI de. tArAmAM teTalI dRDhatA che. ' 'paNu anata, A anaMgasenA, tenI mAtA, tenA nAkara vaga mane tuM dhAre che, tema ahIMthI nIkaLavA nahi de." kRtapuNya kaka 66 svaracatA prApta karatAM khelyeA. gaiA. " tArU kahevuM khATuM nathI, kRtapuNya.' anaMtakumAra "paNu tAre eka kAma karavAnI AvazyakatA che. A badhAMnI najare caDhIne te! tuM A AvAsane tyAga karI zake tema nathI. tAreA atyA 12 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vannAzeThanu* saubhAgya ranA caherA joine e leAkeA cetI jAya ane tArA para vadhu dekharekha rAkhe, e paNa banavA joga che. tAre te te lekAne rIjhavIne, temane avaLA mArge dorIne A AvAsanA tyAga karavAnA che. eka vakhata tuM A makAnamAMthI bahAra nIkaLI gayA, eTale kAinI tAkAta nathI ke tane aTakAvI zake, tArI icchA virUddha thane A AvAsamAM pharIthI tane lAvI zake." 108 "tuM mane rastA batAva, anaMta ! huM tArA upakAra kadi nahi bhUluM." kRtapuNya upakAravaza thaIne eNyeA. mANusanuM bhAgya jyAre jAge che, tyAre tenI unnatinA dvAra Ape!Apa khUlI jAya che, paDatInA adhane ApeAApaja tUTI jAya che. kRtapuNyanu ane dhanyAnu` bhAgya jAgyu` hatu`. tenA vicArAmAM ekadama palaTA AvI gayA hatA. 66 kRtapuNya, sAhasa kheDIne tane jokhamanuM kAya' seAMpu chu. Aja sudhInI mArI mahenata bya na jAya e jovAnuM kAma tArUM che.' anatakumAre kahyuM. " anaMta, mArA para vizvAsa rAkha. thayeluM na thayuM banavAnuM nathI. tArA vizvAsabhaMga nahi karUM. Aje mArI AMkhA khUlI gai che. mArUM mana Aje dhanyAne bheTavA mATe talasI rahyuM che. tuM mane rastA batAva." kRtapuNya khelye. have te sapUrNa svastha banI mayA hatA. thADI samaya anaMtakumAra zAMta rahyo. pachI teNe tenA mitrane ahu ja zAMtithI, bIjA kAinA kAne avAja jAya nahi, tevI rIte AchI rUparekhA kahI sabhaLAvI. ata takumAranuM mArga darzana meLavI lIdhA pachI kRtapuNya ja melyA: cr * anaMta, devI dhanyAne kaheje ke madharAta pachI eka ghaTikA vItyuM huM jarUra khAvI paheAMcIza." eTalu' Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtakumAranA gayA pachI kRtapuNya vicAre caDhayA hatA. mAtA pitAnuM mRtyu sAMbhaLIne tenA hRdayane AdhAta lAgyA hatA. mRtyu samaye pazu mAtApitAnI sevA karI zakayA naheAtA. patinA viyAge jhUratI bicArI nirdoSa dhanyA garIkhImAM paNa sASa mAnI rahI hatI. sAsu sasarAnI sevAmAM te pAtAne dhanya mAnI rahI hatI. patinA AgamananI rAha jotI te vase pasAra karI rahI hatI. paNa sAsu sasarAnA mRtyu pachI te kevAM saMkaTA veThI rahI haze! AkhA gharamAM te elIja haze, ekAntamAM te petAnA vicAte kevI rIte kAbUmAM rAkhI zakatI haze ! vicArAmAM talina banelA mRtapuNyane atamasenAe AvIne jagADayA. prakaraNa 23 mu rAdhikA-nRtya "( prANu! evA te krayA vicArA satAvI rahyA che? dhRtapuNyatI AMjImAM lapAIne esatAM anaMgasenA khAlI. 6( vicAra! ! ane te mane satAve ! are gAMDI, tArA sivAya mane khIjA vicAra Ave kharA ? kRtapuNya anaMgasenAnA hAtha peAtAnA hAthamAM leteA eNyeA. tr tA pachI mArA AgamananI paNu tamane kema khabara na paDI ? anaMgasenAe prazna karyAM. meM tane tichI najare joi lIdhI hatI, paNa mAre Aje tuM zuM kahe che te sAMbhaLavuM hatuM eTale huM na khAlyeA. " taddana asatya meOA. kRtapuNya Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 huM tamane zuM kahevAnI hatI ?" "je tu khelI te.' ema !" ana gasenA melatAM khelatAM hasI paDI. hAsyatha tenA gulAbI gAlamAM sudara khADA paDayA. ceADIvAra ane mona rahyAM. 66 sAcu kahAne, tame zuM vicAra karI tADatAM anamasenA kheAlI. thaI che. yavannArazeThanu saubhAgya rahyA hatA ? mauna " mAje mAre tArUM rAdhikA nRtya jovu che, 9 - khAlI jovuM che ke, jovAnI icchA thai che? 16 - tane zuM lAge che?? " Aje tamArA caherA parathI mane kaMija samajAtuM nathI." " ane sAthe ! '" ana'gasenA khaDakhaDATa hasI paDI. cr huM kahuM te satya mAnIza ?" " tamArA zabde para krAi divasa me avizvAsa rAkhyA che " te! mAre tAruM nRtya jovu paNa che, te jovAnI IcchA paNa ,, re "hA, hA. ane sAthe." ' ane kRtapuNya paNa tenI sAthe hasI paDaye!. anenA hAtha Akhe khaDa gRjI UThayA. thADI vAre khate jo nRtyakhaMDamAM pravasyAM. kha'DanI vyavasthA game tevA munine pazu calAyamAna kare tevI hatI. citrA dvAravAmAM citrakAre peAtAnI badhI ja kaLA temAM ThAlavI nAkhI hAya, ema lAgatuM hatuM. menakAnuM nRtya, tenI vastra paridhAna lA, tenA dehane! mareIDa ane nayanAnAM jAdu jene mahA tapasvI vizvAmitre peAtAnAM nayane khAryA hatAM. e citramAM teA kaLAkAre hrada karI nAMkhI hatI. zrI kRSNanI baMsarInA mIThA sUranA dhenamAM bhA Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAdhikA-nRtya 181 bhUlI rAdhA jagatane visArIne bhagavAnamAM tanmaya banI heya, te bhAsa thato hato. AmAM tadana nirdoSatA ja rAdhAnA caherA para darzAvavAmAM citrakAre saphaLatA prApta karI hatI. bhIlaDI svarUpe pArvatIe AraMbhelA nRtyamAM ghelA banIne bhAna bhUlelA bhagavAna zaMkara, pArvatInI sAthe nRtyamAM guMthAyelA citaravAmAM AvyA hatA. temanA nRtyane citrakAre bahu ja kALajIpUrvaka citaryuM hatuM. cothuM citra hatuMeka strInuM. anaMgasenA tene ratinA nAme oLakhAvatI hatI. tene mAMsala deha kaI paNa jAtanI uNapa vinA doravAmAM Avyo hato. eka vRkSanI DALane bAMdhelI hIranI dorIvaDe eka nAnA pATiyAne be bAjuethI bAMdhIne hIMcakAnA upayogamAM levaDAvavAmAM AvyuM hatuM. tenA para eka suMdara strI beThelI batAvavAmAM AvI hatI. teNe pitAnA baMne hAthe te baMne bAjunI hIranI dorIo pakaDI rAkhI hatI. dorI pakaDelA baMne hAtha UMcA hatA. mAthAnA vALa taddana dUTA paNa pAchaLanI . bAjue vyavasthita rIte khulI rahyA hatA. zarIra para eka bArIka vastra zobhatuM hatuM. te vastranI aMdarathI teno A masala, gora deha spaSTa rIte dekhAI Avato hato. te gorAMgI mUlA para khUlI rahI hatI. badhAMya citromAM nirdoSatA darzAvavAmAM AvI hatI, chatAM te rAvavAne kharo uddeza to vilAsanI jAgRti mATe hato. khaMDanI vacce eka goLa Asana goThavavAmAM AvyuM hatuM. te Asana ekalA kAcamAMthI ja banAveluM hatuM. game tyAre tene pheravI zakAya tevI vyavasthA karavAmAM AvI hatI. kRtapuya te Asana para beThe. anaMgasenA pitAnA priyapAtrane rIjhavavA mATe nRtya-zRMgAra sajavA lAgI. kutapurNaya bhIMtapara doravAmAM AvelA citro nihALavAmAM guMthAyo. thoDA ja samayamAM anaMgasenA taiyAra thaI gaI te tapuNyanI sanmukha AvI. nUpura jhaMkAra thayo. nRtyane AraMbha thayo. dehanI kamAna vaLAvA lAgI. kutapurNana nayane anaMgasenAnA nRtya tarapha maMDAya.' Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 kayavanAzeThanuM saubhAgya nUpura jhaMkAra vaLe. mAthAnI veNInA vALa chUTA thavA lAgyA. anaMgasenA rAdhAnA svAMgamAM hatI. zrI kRSNanI moralInA svara sAMbhaLavA tenA kAna maMDAyA. te nRtya karatAM karatAM aTakI gaI. paganA aMguThA para UMcI thaine te dUradUrathI kedane zodhavAno prayatna karatI hoya, tevo bhAva zarU karyo. tenI dRSTie kaI paDayuM nahi. baMsarInA sUra athaDAyA nahi. te nirAza thaI kaMTALIne jANe chaNake karatI hoya. tema teNe hAthanA cALA karyA. kapALa para karacalIyA paDI. caherA para nirAzAnI chAyA pharI vaLI. jANe pote thAkI gaI hoya tema teNe pharIthI nirAzAbharyuM nRtya zarU karyuM. page lathaDIyAM khAvA lAgI. hAthamAMthI jANe zakita khUTI gaI hoya tema nisapaNe hAthanA hAvabhAva thavA lAgyA. - vRMdAvanamAM zrI kRSNane zodhatI hoya tema dhIme pagale AkhA ' khaMDamAM bebAkaLI thaI ghUmavA-pharavA lAgI. tenAM nayane kaMika zodhI rahyAM hatAM. kAna kaMIka sAMbhaLavAne maMthana karI rahyA hatA. acAnaka tenAmAM skuti AvI gaI. nRtya ekadama sarasa rIte ' thavA lAgyuM. pagamAM joma AvI gayuM. hAthamAM zakti AvI gaI. jANe teNe moralIne madhura sUNyo. tenA kAna saceta banI gayA. karIthI te paganA aMguThA para UMcI thaI. teNe dUra najara karI. moralI bajAvatA kRSNa kanaiyo Avato hoya e ene bhAsa thayo. te ati AnaMdamAM AvI gaI. nRtya raMge caDhayuM. jANe zrI kRSNa tenuM nRtya jovA mATe jaladI jaladI cAlIne kAcanI beThaka para besI gayA hoya ane temane joIne-temane rIjhavavA mATe pote sakhta prayatna karatI hoya tema tene nRtyamAM adhika vega Avyo. nayane kAcanI beThaka para sthira thayAM. * jANe pite pitAnuM sarvasva zrI kRSNanA caraNamAM samarpaNa karatI hoya tema te dhArelA kRSNanAM-tapuNyanAM-caraNakamaLamAM pitAnA bane hAtha joDatI DhaLI paDI. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 24 muM dhanya ghaDI eka nAnA gharamAM suMdara chatAM duHkhanA bhArathI karamAyelI yuvAna strI kaMIka gUthI rahI hatI. tenI AMkhe ujAgarAnA lIdhe lAla thaI gaI hatI. lAla thayelI AMkho kaMIka sUjhelI paNa lAgatI hatI. deha para sAda chatAM svaccha kapaDAM zobhI rahyAM hatAM. keTalIka jagAe te sAMdhelAM paNa hatAM. te tenI garIbAInI sAkSI pUrI rahyAM hatAM. gharamAM kAma pUratAM ja vAsaNo hatAM. taddana sAdA chatAM svaccha gharamAM eka nAnA pAtharaNA para te beThI hatI. tenI bAjumAM eka nAne dIpaka jaLI rahyo hato. rAta vadhAre vItI javAthI tenI ane paNa kAma karatI nahotI, hAtha paNa thAkI gayA hatA. gharane jarajarIta daravAjo baMdha karIne aMdarathI sAMkaLa vAsavAmAM AvI hatI. jayAre tenI AMkho ekadama kAma karatI baMdha thaI jatI, tyAre te UThIne AMkho para thoDuM zItaLa pANI chAMTatI. ekAda be ghUMTaDA pI letI paNa kharI. hAthamAM lIdheluM kAma savAre pahoMcatuM karI devAnuM hatuM. madharAta pachI eka prahara vItI gayo. rAjacokI para paheregIre niyama pramANe TakorA vagADayA- te strIe kAma pUruM karyuM. eka jagAe beThAM beThAM tenuM zarIra saMkecAI gayuM hovAthI teNe bagAsuM khAdhuM. guMthAIne taiyAra thayelI vastu vyavasthita jagAe mUkavA mATe te UThI. daravAjAnI bAjumAM eka nAnI bArI hatI. te bArImAM lekhaMDa Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 kayavannAzeThanu* saubhAgya ! nA saLIyA jaDavAmAM AvyA hatAM. tyAM tenI dRSTi gaI. krAi vyakti temAM DAkriyAM karatI DAya tevA tene bhAsa thayeA. te ekadama cI gai. tenAthI pUchI javAyuM. " kANu ? " tarataja te vyakti tyAMthI khasI gai. pharIthI te khAi khAlI, "kANu hatu e ? cha javAbamAM daravAjA para hAtha e TakArA thayA. sAthe sAthe te vyaktinA jIbdo paNa sabhaLAyA. ' ' huM chuM. . " huM krANu ? " daravAjo kheAla eTale kahu." bahAranI vyakti kheAlI. strIne avAja paricita lAgyA. daravAjo kheAlavA ke nahi, tenA vicAramAM te paDI. pharIthI bahAranA avAja AvyA. daravAjo kheAla, dhanyA ! " / ane dhanyAe khAtrI pUrvaka bahAranI vyakitane avAja parathI ALakhI lIdhI DhAya tema teNe Dezabhera daravAjo khAyeA. daravAjo khUlatAMja eka paricita yuvaka tenI dRSTie paDayA. tene joine Azraya pAmatAM te melI uThI: "tame ?" "hA, kema navAi lAge che. ? javAbamAM dhanyA kaMija kheAlI zakI nahi. te te eko Dhaze te vyakti sAme nihALI rahI hatI. tane bhRta lAge che, dhanyA ?' te vyakitae dhanyAne avAka UbhelI joine kahyu. "nA, nA. tema hoya mArA nAtha !" ane tarata ja teNe tenA patinA caraNu pakaDI lIdhA. acAnaka dhanyAne tyAM AvI caDhele! yuvaka, kRtapuNya hatA. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya ghaDI 185 anaMtakumAre batAvelA rAhe teNe peAtAnu` kA` pAra pADayuM hatuM. te ana gasenAnA dekhatAM petAnA ghera jai zake tevA sajogA nahAtA. anaMgasenA tene kAi paNa rIte tyAMthI nIkaLavA dre nahi. tene jo sAdhAraNa paNa zaMkA Ave teA, tene eka kSaNa paNa chUTA mUke nahi. jyAre sAmI vyakita pAsethI kAi paNa prakAranu kAma kaDhAvI levuM hAya ke tenI pAse koi paNa prakAranuM kAma karAvI levuM hAya, tyAre tene khUba rIjhavavI paDe che. e kAraNathI tenA hRdayamAM zAne sthAna rahetuM nathI. te AbhAra nIce dabAI jAya che. kRtapuNye ana MgasenAne khUba rIjhavI. tenA rAdhikAnRtyanAM khUba vakhANa karyAM, tene pa MpALI, hasAvI, te suMdara khiAnAmAM vADI. te thAkI gai hatI. kRtapuNyanA vartanamAM tene zaMkA udbhavI naheAtI. kRtapuNya bAjunA bichAnAmAM sUi gayA hatA chatAM UMdhI cacA nahotA. anamasenA nidrAdhina thai jAya tenI te rAha jotA hatA. caiApraja samayamAM anaMgasenA nidrAdhina thai gai. AEA prakAza prasArI rahelA dIpaka tarapha kRtapuNye daSTi karI. pharIthI anaMgasenA taraph najara karI, anaMgasenAnuM mAM bIjI mAjue hatu. te potAnA bichAnAmAMthI haLave rahIne UThayA. ADhavAnuM hatuM tene teNe vyavasthita rIte gAThavyuM. kadAca anaMgasenA nidrAmAMthI jAge ane peAtAnA bichAnA tarapha najara kare te! tene pote ADhIne sUi gayelA che ema lAge. teNe eka lAMbu vastra lIdhu. dhIme pagale bArI pAse jaine bahAra joyuM teA kAi dekhAyu nahiM. bArInI vacce eka pittaLanA saLIe ADI rAkhavAmAM AvyA hatA. te saLIAne bharAvIne vasa nIce laTakatu. yu. ane cheDA nIce aDI zake tevuM lakhu te vajra hatu. pharIthI eka vakhata teNe anaMgasenA tarapha najara karI joi. anaMgasenA bhara nidrAmAM hatI. te vastranI madada vaDe kharImAMthI nIce UtaryA. vastra saLIAne bAMdhavAmAM AvyuM. nahAtu. eTale eka bAjunA cheDe khecI letAM AkhuM vajra tenA hAthamAM AvI paDayuM. vastra laIne Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 yavanAroThanu` saubhAgya te jhaDapabhera cAlI nIkaLyA. rastAmAM kacarAnA DhagalA AvatAM temAM teNe eka bAjue te vastra nAMkhI dIdhuM. rastA paranI avara javara ochI thai gai hatI. zatanA rAjAe samA pharatA dArUDIAe ane badamAsA jyAM tyAM pAnanI picakArIe mAratA ane dArUnI dhenamAM lathaDiyAM khAtA dekhAtA hatA. temAMnA kAi krAi bibharata zabdo uccArIne A mAnI rahyA hatA. keTalAka jamIna para ALeATatA paDayA hatA ane keTalAka game tevI jagAe beThA beThA potAnI mUrkhAnuM pradarzana karI rahyA hatA. kRtapuNya te tarapha najara na karatAM jaldI jaldI peAtAnA dhara tarapha jai rahyo hatA. ana MtakumAre tene kahyuM hatuM ke, eka vakhata tuM tArA ghera pahoMcI jA. pachI krAinI magadUra nathI ke tane tyAMthI kAI paNa jagAe lai jAya.' te kAraNe kRtapuNyanA paga jorathI UpaDatA hatA. teNe dhAyu" hatu` ke anaMtakumAranI sAthe pAte dhera AvavAnA samAcAra dhanyAne mAlyA che eTale te satI stro peAtAnA patinI vATa jotI kheThI haze. paNa jyAre te gayA tyAre tene paristhiti judI lAgI. teNe anatakumAranI pAsethI jANI lIdhuM hatu` ke dhanyA peAtAnA jUnA paracuraNuM sAmAna bharavAnA dharamAM rahe che. eTale te teja makAne AvIne UbhA. paNa gharanA daravAjA baMdha hatA. teNe jALI vATe aMdara jovAne! prayatna karyAM kAraNu ke pUrI khAtarI karI lIdhA sivAya gharaneA darava!jo DhAkavAmAM Ave ane emAM dhanyAne badale khIju kAi rahetu hAya tA pe!tAnI phajetI thayA sivAya rahe nahi. kAraNa ke lekA tene vaDhela ane anItimAna mAnatA thai gayA hatA. jALI vATe teNe aMdara jovAnA prayatna karyAM, paNa jamIna para UbhA rahIne aMdara joi zakAya tema naheAtuM. jALI thADI UcI hatI. eka nAnA kUdakA mArIne teNe jALInA saLIMyA pakaDI lIdhA. aMdara najara karI te nirdoSa dhanya! peAtAnI sUjhI gayelI AMkheAnI madada vaDe kaiMka gUthI rahI hAya, ema tene lAgyuM. patinA vadhu duHkhI strInI Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya ghaDI 187 dInadazA joIne tenuM hRdaya cIrAI gayuM. tene kaMpArI vachUTI. te saLIo choDIne nIce UtaravA jato hato eTalAmAM dhanyAe potAnuM gUMthaNa kArya pUruM karyuM. teNe bagAsuM khAdhuM. AvI nirdoSa sAdhvI strI pitAnA nirvAha mATe akhaMDa rAtanA ujAgarA kare ane tene -avicArI pati natikAne tyAM vilAsamAM racyo pacce rahe, evI kudaratanI lIlA pratye tene tiraskAra Upo. dhanyAne anaMtakumAra taraphathI koI paNa jAtanA samAcAra maLyA nahatA. jo anatakumAre tene "kRtipuNa AvavAnuM cheevA samAcAra mAyA heta to te satI strI patinA svAgata mATe banatI taiyArI karI rAkhata. jayAre tenI dRSTi jALI tarapha paDI ane "kANe evo prazna karyo tyAre katapuNya jALInA saLIyA choDI daIne Agho khasI gayo hato. bIjA praznanA javAbamAM teNe daravAjA para be TakerA mAryA ane "huM chuM' evo javAba Ape. e pachI daravAjo khola eTale kahuM' e zabda jyAre teNe kahyA tyAre dhanyAe pitAnA patine avAja pArakhI lIdho. tene aMtarAtmA thoDA divasathI kahI rahyo hato ke, "tane patino meLApa jema bane tema jaladI thaze." te uparAMta parimale paNa kahyuM hatuM ke * tamArA bhAI mArA bhAIne maLavA mATe javAnA che. ane temane Aje temane aMtarAtmA kahI rahyo che ke AjanA temanA prayAsamAM temane saMpUrNa yaza maLaze." evI AgAhIone kAraNe dhanyAne khAtarI thaI ke jarUra pitAne patija AvI pahoMcyo che. teNe tarataja dvAra kholyuM. ane kharekhara ja teNe potAnA patinAM darzana thayAM. pahelAM to tene Azcarya lAgyuM. paNa jyAre tene pAkI khAtrI thaI che . sAme UbhelI vyakita potAnA patidevaja che, tyAre jema ekAdA bhakatane aneka varSonI tapazcaryAne aMte prabhunAM darzana thAya ane temanA caraNa pakaDI le, tema teNe pitAnA patinA-potAnA prabhunA caraNa pakaDI lIdhA. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 25 muM caraNakamaLanI dAsI savAre jyAre parimale daravAjA para TArA mAryA, tyAre dhanyA saphALI jAgI uThI. prAta:kALa thai cUkayA hatA. huMmezAM pADhiye UThavAnI TevavALI dhanyAne Aje zarama AvI. keTalAye divase teNe Aje zAMtimaya nidrA lIdhI hatI. patinI huphALA gAda tene svamathI paNa zreSTha lAgI hatI. pAche Avye tyAre dhanyAe kRtapuNya jyAre pAtAne ghera sahaSa vadhAvI lIdhA hatA. teNe kAipaNa jAtatI AnAkAnI ke praznAvalI karI nahotI. mahA muzIbate nirvAha calAvatI satIne tyAM dUdha paNa nahatuM. tene atyaMta lAgI AvyuM. pati Ave ane tenA svAgata mATe potAnA gharamAM gheADu' paNuM dUdha na hoya ! tenI muMjhavaNu SarakhI jatAM kRtapuNya meyeA. "dhanyA, mAre kazAnI jarUra nathI. hamaNAM the|DAja samayamAM prAtaHkAla thai jaze. tuM atyAra sudhI jAgatI eDI che. jo tArI AkhA sUjhIne kavI thai gai che. ! ujAgarAne lIdhe te kevI lAlacoLa thaI che. cAla, UMghI jA, savAranI vAta savAre 1 " nAtha" dhanyA khelo. tenI AMkhamAM AMsu ubharAi AvyAM " keTalAye vakhate tame dhera padhAryAM, tamArUM' svAgata huM kAMi ja karI ta zakI. thADu' dUdha pazu nathI. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNakamaLanI dAsI 189 ane te dhruske dhruske raDI paDI. dhanyA," tenA vasA5ra ane zirapara hAtha pheravato kRtapuNya ba9. "AvuM DamaNa tane zobhe! tuM mane gharamAM pisavA de, enA jevuM bIjuM kayuM svAgata haiI zake? tArI jagyAe bIjI strI hota to mArA jevA durAcArIne dharamAM pesavA deta kharIM? svAmi!" pitAnI AMkho lUchatAM dhanya bolI." evuM belI ne mane zA mATe zaramAve che? huM to tamArA caraNa kamaLanI dAsI chuM. A ghara tamAruM che. temAM pravezatAM tamane mArAthI kevI rIte rekI. zakAya ? mArA nAtha, mAro dhanya bhAgya ke tamArA pavitra darzana karavAno mane lAbha maLe. mArA deva tulya patine huM Aje pharIthI pAmI. prabhu, have A dAsIne prApta thayelI sevA karavAnI takathI vimukata. karaze nahiM. " dhanyA, sevA te have mAre karavAnI rahI." kutapurNa zAMta. svare che. " te mArA mAtA pitAnI sevA karavAmAM tArI jAtane nIcavI nAkhI che. tArA durAcArI pati tarapha paNa prema darzAvatI tuM hajI paNa satItva para javI rahI che. tArI sevA mArAthI kevI rIte. ravIkArI zakAya?" svAmi! sevA. surakSA e to strIone dharma che. temAMthI je. te calita thAya te pUrI rakSA taLa jAya. * dhanyA belI. "sevAmAM gulAmI ke dAsatva nathI. nAtha ! sevA to paramAtmA paNa bhaktanI kare che. satI draupadine zrIkRSNa vastro pUrAM pADavAnI sevA uThAvI nahAtI ?" paNa huM te tAre bhakata thavAne paNa lAyaka nathI rahyo. dhanyA !" kRtapuNya gaddagadda kaMThe be. "evuM na bela, nAya!" dhanyA bolI. "tame mArI bhakita, svIkAravAne lAyaka hoja, svAmi! pati eTale prabhu ane patnI eTale bhakata. ane bhakita paNa kayAM eka prakAranI hoya che ? stuti karavAthI Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 yavannAroThanuM saubhAgya ke kaThina parizrama uDAvavAthI bhakatanI bhakti tejasvitAprApta karI zakatI nathI. bhakitamAM niHsvAtha tA joie che. aMtaranA bhAva ane nirdeSitAnAM teja joie che. * saraLa, dhanyAnA zabdo sAMbhaLIne kRtapuNyane lAgyuM` ke AvI "bhALI ane nirdoSa strIne tyAgavAmAM !te keTalI moTI bhula karI hato! putranA viyeAge jhUratAM mAtA pitA AvI nAnI oraDImAM mRtyu pAmyAM. zrImaMtAi mahAlatI A strI Aje kevI seATImAMthI pasAra thai rahI che. sAdAimAM jIvavA mATe ane nirvAha pUratu meLavavA mATe akhaMDa rAtanA ujAgarA karI rahI che. zu' nItithI jIvavAne ane aneka kaSTA veThIne patine vaphAdAra rahevAne strIeja adhAyelI che ? pati, purUSane te baMdhanA lAgu paDatAM nahi hoya ! " dhanyA, tArA strI dharmane teM nItinI ane pharajanI seATIe caDhAvIne niSkalaMka sAbita karI ApyuM che. hu`bahArathI AvyA tyAre te mane kayAMthI AvyA, karyAM gayA hatA, have pAchA jaze nahite ? vagere praznomAMnA eka prazna paNa pUchyA nahi. tArUM' A pativRttapaNuM satI sItAthI UtaratuM nathI. dhanyA, strIo potAnA patine marAMta sudhI vaphAdAra rahe che, jayAre pati pAtAnI patnI pratye zA mATe medarakAra banatA haze, te mArAthI samajAtuM nathI. " " te tamArAthI nathI samajAtuM, eTalu ja sArUM che, nAya." dhanyA meAlI. 66 kAraNa ? Azcaya darzAvatAM dhRtapuNye prazna karyo. " kAraNu kAMi khAsa nathI. paNu jaNAvavAthI phAyado pazu cADA thavAnA che ! dhanyAnA javAba sAMbhaLIne kRtapuNya cUpa rahyo. nAnA dIpaka bujhAvAnI taiyArI karatA jhAMkhA jhAMkhA prakAzI rahyo hatA. gharanI jarajarI bhIMtAmAM paDelA cIrA jhAMkhA prakAzamAM sarpAkAranA bhagna karAvatI hatI. kRtapuNyanI draSTi dhanyAnA deha para Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNakamaLanI dAsI 191 sthira thaI. deha para sAdAM svaccha paNa thIgaDAM mArelAM vastro tenI najare paDayAM. AjubAju najara karatAM kaMI sAdhana nahotuM. bhIMta para eka abharAI hatI. tenA para thoDAM vAsaNo hatAM. bAMdhelI derI para eka joDI vastro laTatAM hatAM. pharIthI teNe dhanyAnA deha para najara karI. tenI dhAraNuM niSphaLa nIvaDI. deha para sonAnuM nAma nizAna paNa nahatuM. gaLAmAM maMgaLa satra paNa nahatuM. anaMtakumAre tene kahyuM hatuM ke, "dhanyAe pitAnuM maMgaLasUtra anaMgasenAne tenI dAsI mAraphate mokalI ApyuM che. tene te vakhate te zabdo satya bhAsyA nahotA. Aje tene spaSTa jaNAI AvyuM. tene vicAra Avyo. "zuM pote vilAsamAM ATale badho nIce UtarI gayo ? tene vicAramAM guMthAyelo joIne dhanyA bolI. "svAmi ! have sUI jAva. tabIyata bagaDaze." kRtapaNe patnInA zabdo sAMbhaLIne AjubAjumAM najara pheravI. pote eka nAnA bichAnA para beThe hato. bAjumAM dhanyA beThI hatI. te bichAvelI eka gAdI sivAya bIjI gAdI gharamAM hoya ema tene lAgyuM nahi. teNe prazna karyo. "tArI gAdI kayAM che dhanyA? 2 "A rahI." kahIne dhanyAe patinI gAdInI pAse pAthareluM -eka nAnuM pAtharaNuM batAvyuM. "tuM AnA para sUI jaIza ?" "emAM zuM vAMdho che, sva mi?" "AnA para sUvAthI zarIra ne duHkhe ?? "ha to TevAI gaI chuM." katapuNa Azcarya pAmyo. te vicAravA lAgyo. AvA kaparA saMjogomAM ane AvAM kaSTomAM paNa jIvana vitAvatI patiparAyaNa strInA jIvananI sAthe koI paNa purUSanuM jIvana spardhAmAM TakI zake kharuM ?' - "dhanyA, tuM A gAdImAM sUI jA." kRtapuNya bolyo, Aje Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 yavannAzeThanuM saubhAgya mane tenA para sUvAnA lAbha levA de." 64 evu evu' melIne mane duHkhI karazeA nahi, nAtha ! tame tA sadAye kAmaLa sejamAM sUvAne TevAyelA che. A mAdImAM paNa sUtAM tamArU zarIra dukhaze. mane ghaNu lAgI Ave che ke tamArA mATe A gAdI para nAMkhavA bIcha gAdIye gharamAM nathI. duHkhI avAje dhanyA melI. tenAM sAsu sasarA gujarI jatAM temanI e gAdIe teNe gharamAMthI te ja vakhate kADhI nAMkhI hatI. atyAre tenI peAtAnI eka ja gAdI dharamAM hatI. te jANatI hatI ke ekAda gAdI vadhArAnI. joie. paNa te lAvavA mATe tenI pAse sAdhana nahAtu. jagatamAM kAi paNa vastu maphata maLatI nathI, ane upakAra vaza thaIne kAipaNa vastu levAne te taiyAra nahAtI. temAM paNa strIthI tA krANuM vastu maphata lai zakAya nahi. temaja uSAra vaza puN thai zakAya nahi. kRtapuNya pAtAnI patni pratye ekI Taze joi rahyo. anaMgasenAnAM madabharyAM nayanA ane dhanyAnAM nirdoSa nayanA karyA ? temAM tene nirdeSi nayane ja zreSTha lAgyAM. cIpI cIpIne zabdonA uccAra karatI anaMgasenA karatAM mIThuM mIThThuM ekadhArU khAlatI dhanyA tene caDhIyAtI lAgI. TApaTIpa vinA cahere tene atyaMta suMdara bhAsya. ane 2nA bhArathI te TImama ye! revA chatAM Aje tenA para tejachAyA pharI vaLI hatI. patinA meLApe tene Ana ghelI banAvA mUkI hatI. " dhanyA...'' kRtapuNya kaTaka kahevA jatA hatA, tene aTakAvIte banyA vacce ja eTalI UThI: 66 juo...pAchA khelyA ! .. ane teNe peAtAnA patine dhIme rahIne gAdI para sUvADaye je tenA paga dAbavA lAgI. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNakamaLanI dAsI " AvI ghelachA mate nathI gamatI, hatyA. kheMcI letA mRtapuNya mADhyA. "mAmAM kezachA AnI, svAmi ! " 193 peAtAnA pama dhanyA mAlI. mA tA nA krama che." ta durAcArI patinA paga dAbavAmAM saune dhama samAyelo evu' vaLI tane kANe kahyuM ?" * "emAM kahevAnI zI jarUra che ? strI samajatI thAya tyArathI ja tenAmAM te guNa praveze che. ApaNA AryAvartanI havA ja evI che. ghaNI sItAne, devI damayatIne, mahAsatI draupadIne aMte mahAdevI rAjIvane o ma kANe zIkhavyeA hatA ? bALaka jA pachI ApAApaja cAlatAM zIkhe che. tene mAbApa cAlatAM zIkhave che e teA eka batanuM bahAnuM che. tema strI samajatI thAya che eTale AApaja dhama zIkhatI thai jAya che tene te krAi vikhavavA jatu nathI. bIjA tarathI ApavAmAM AvelI zikhAmaNa kAi pALe che kharuM? 19 dhanyA khele jatI hatI, teno najara patinAM nate tarapha hatI. pama dAkhatAM dAkhatAM the!DIvAramAM ja tene jaNAi Avyu` / pati nidrAdhina thaI gaye. che. te haLave rahIne U, mujhAvAnI taiyArImAM jAtA dIpaka bUjhAI gaye. te pAtAnA pAtharaNAmAM sUi rahI, nidrA devIe jotajotAmAM tenA para potAnI sattA jamAvI dIdhI. haMmezAM vahelI savAre UThIne kAme lAgI jatI dhanya Aje sUryodaya thayA chatAM UThI cakI nahAtI. lagabhaga vahelI savAre ja te zetrI gai hatI. sUryanAM seterI kiNI jagata paTa para patharAmAM hatAM. Akhu nagara potapotAnA kAme lAgI gayuM hatuM. evA vakhate parimale dhanyAnA bhuga daravAjA para TArA mAryA. dhanyA saphALA juMgI UDI. 13 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 yavanAzeThanuM saubhAgya jALI tarapha najara karatAM tene jaNAI AvyuM ke prAta:kALa thaI gayA che. teNe daravAje che . daravAjo khUlatAM ja tenI najare parimala paDI. parimalanI najara acAnaka aMdara sUI rahelA kRtapuNya para paDI. kutapurNayanuM mAM bIjI bAjue hatuM. gharamAM parUpane sUtelo joIne te kaka thaI gaI. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 26 muM - parAyA kAje parimala ane dhanyAnI dhImI vAtacIta gaNagaNATa sAMbhaLIne tapuNya jAgI UThyo hato. paNa gaIkAle rAtre to te mArI pAse AvyA hatA." banI vAtamAM bhAga letAM te bolyA. tamane maLavA jatI vakhate to mane kahetA gayA hatA.' parimala bolI. "ane sAthe sAthe e paNa kahyuM hatuM ke, tyAMthI huM bIje kyAMya javAno nathI. sIdhe ghera AvIza." - "mArI pAsethI te te madharAta pahelAM ja nikaLI gayo hato." tapuya kahevA lAgyo. "meM tenI sAthe dhanyAne saMdezo paNa kahyo to ke, huM madharAta vIti gayA pachI eka ghaTIkAe ghera AvIza ane eTalA mATe to rAtre ahIM AvyA pachI mane Azcarya thayuM hatuM ke, mArA sadezo teNe InyAne kema kahyo nahi hoya! "kRta puNyazAI, koI divasa te AkhI rAta bahAra vItAvatA nathI. Ajano A pahelA ja prasaMga che. mArI pAsu sasarAe paNa AkhI rAta ciMtAmAMja vItAvI che. amArAM traNemAMthI keIe nidrA lIdhI nathI." azrubhInAM nayane lUchatI parimala bolI. tapuNyanA pitA pAsethI anaMgasenAnI mAtA pitAnI dAsI sAthe putrIne khabara na paDe tevI rIte jema nANAM maMgAvatI hatI, tema te pitAnA svabhAva pramANe kAvatrA paNa karyo jatI hatI. anaMta Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvanAzeThanuM solA kumAranuM katapuNya pAse vAraMvAra AvavuM tene pasaMda paDatuM nahotuM. te mA rahyA karatI ke kUtapuNya tenA mitranA caDhASAthI kadAca ahIMthI cAlyo paNa jAya. ane je te cAlyo jAya to anaMbasenA kadAca malikAnI peThe saMcAra parathI moha paNa utArI nAkhe ! te jANatI hatA ke, mahikAne saMsArathI virakata karAvanAra anaMtakumAraja hato. ekAda be vakhata anaMtakumAra malikane sAtha ApelA te bodha mallikAnA hadayamAM e ThasI gayela ke Akhare teNe saMsAra tyAge; A vAta anarasenAnI mAtA sivAya koI jANatuM nahatuM. ene senA te eTaluM ja jANatI ke anaMtakumAra moTI bahenane ekAda be vakhata maLela. moTI bahenanA saMsAra tyAgamAM mukhya bhAgya anaMtakumAranA upadeze jAjavyo che, evI ene saMkra AvelI. paNa te tema khAtrI pUrvaka mAnItI nahotI. te kAraNe te anaMtakumArane ene kRtapurano meLApa thavA detI. " paNa tenI mAtA pUrI pahecelI hatI. teNe anaMtakumArane vathI khaseDI nAMkhavAno vicAra karyo. jyAre te pite deha vikramane dho karatI tyAre te eka paThANane kayAre kayAreka vAparavA mATe sA ApatI. vikAo evA paThANone ane bAdamAzane varavAra kaMIka ne kaMIka AyA karatI hoya che. tenA bAMdhAmAM te paThANo ane bhadamAze. bhakikAonA kahevA pramANe temanA gharAkane asara te jene kahe tene lUMTavAnuM, ThamavAnuM ane samaya Ave tenuM khuna karavAnuM paNa kAma karatA hoya che. moTA bhAge temane te ja vo thaI paDe. jAva .rAka taraphathI pharatA zaheranA kAmanA ke temane sArI rIte oLakhatara he che. paNa moTe bhAge tevA rakSake paNa te loke pratye bedarakAra rahetA hoya che. ane bakSisanA bahAne lAMca paNa letA hoya che. * jyAM sudhI tevo baTisa ane lAMca rUzvata baMdha na thAya tyAM sudhI anitI, anAcora ane badamAzI samAjamAMthI dura thavI muzkela che. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varAyA kAje 107 pitAnA dhaMdhAtha jIvana vakhate je paThANane anaMgasenAnI mAtA vAraMvAra nANAM ApatI hatI, te paThAnA mRtyu pachI tenA putrane te ApavA lAgI hatI. jayArathI mallikAe natikAne baMdha karI , ane teNe vaMzaparaMparAne deha vikamano dha baMdha karyo tyArathI teNe te paThANane ThAra rakSaka tarIke pagArathI rAkhI lIdho hato, anaMtakumAranA vAraMvAra thatA AgamanathI anaMgasenAnI mAtA becena banI; teNe te paThANane sucanA ApI rAMkhI ke "have atyAre anaMtakumAra ahIM Ave tyAre te pachI potAnA ghera na pahee jaIe." paThANa tenA kahevAno artha samajI gayo. teNe pitAne charo saMbhALI che, tenI dhAra tapAsI joI. anaMtakumAra jayAre gaI kAle rAtre pitAnA mitra pAsethI nIkaLe tyAre te paThANa paNa tenI pAchaLa chupAto chupAto javA lAgyA. thoDe dura jatAM aMdhArAno lAbha laIne paThANe anaMtakumAranA vAMkAmAM charo mAryo. anaMtakumAranA memAMthI eka tINa avAja nIkaLI paDayo, ane te sAthe ja pote paNa jamIna para phasaDAI paDayo. avAja sAMbhaLIne eka rakSaka AvI pahoMcyo. paNa te rakSakanA AvatA pahelAMta paDANa adazya thaI gayA hatA. chare bahu UDo pesI gayo hate. rakata ekadama vahevA lAgyuM rakSakane te kaMI paNa kahe te pahelAM teno prANa nIkaLI gayo. rakSaka bIjA rakSakone bolAvI lAvyo. badhA maLIne te mRta dehane temanA thANe laI gayA. tenA vastro tapAsIne te koNa che, tenI khAtrI karI levAnuM kArya temaNe AraMbhya. AkhI rAtanI mahenata chatAM niSphaLatA prApta thaI. savAre temaNe keTavAlane samAcAra ApyA. koTavAle tenI nedha laI lIdhI. pachI becAra mANasone bolAvIne A mANasane tame oLakhI zake cho ?" e prazna karyo. javAbamAM te lekeAe kAne hAtha mukayA. savAra sudhI anaMtakumAra ghera na AvavAthI tenA mAtA pitA Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavannAzeThanu' saubhAgya 192 ane patnI ci'tAtura banyAM. bhAnumAM temaNe tapAsa zarU karI karSIya tenA patto na lAgatAM parimala dhanyAne tyAM gai. paNa tyAM tA patto na lAgatAM kRtapuNyanI tene mulAkAta thaI. " parimala bahena, nahi. huM hamaNuAMja tene zodhI lAvuM chuM. " bhAI d. tapuNya elyeA. tame ciMtA karo 68 tamAre bahAra niThaLavAnuM nathI, tame tamArA bhAinI tapAsa karavA nIkaLaze teA leAkA tamane phAlI khAze. mA samAjamAM eTalI kadaradAnI nathI. ke je eka mANasane sArA mAga para jatA joine AnaMda mAne. "" - parimala kahevA lAgI. " Aje " parimala bahena, samAja temanI niMdA kare tenI ciMtA karavAnI jarUra nathI dhanyA kahevA lAgI "Aje niMdA karatAM mArA bhAinI zeSa karavAnI khAsa jarUra che. tamArA bhAIne samajAvavA mATe ana gasenAne tyAM jatA ana'takumArabhAie leAkAnI niMdA pratye darakAra karI hatI ! bahena, niA karavI, eteA samAjanA svabhAva che. niMdA ane stuti asatya ane satya, adhama ane dharma, anyAya ane nyAya, anIti ane nIti, evI virAdhAvalI tA jagatanuM sRjana thayuM tyArathI cAlI Ave che. ' . " chatAM samAjathI, samAjanI nidArtho DaravuM paDe che. dhanyA ahena, " parimala khAlI. nagna satya para cAlanAre kAi kAi vAra samAjane mAna ApavuM paDe che. peAte game teTalA satyavAdI haiya chatAM " paMcamukhI paramezvara" mAnIne samAjane anusaravuM paDe che. samAja... te AmaLa khelatI aTakI gai. bahAra rastApara rAja taraphathI IMDI pITAi rahI hatI. " rAtre eka mAnavInI lAza maLI AvI che, rAjaceAkamAM tene rAkhavAmAM AvI che. jenA mAnavInA patto na Aya teNe te jo javI. . Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAyA mATe 199 dAMDI pITanAra jorathI maDhyA. lekAnuM TALu' tenI AsapAsa bhegu thayuM. parimala, dhanyA ane kRtapuNya paNa tyAM AvI pahecyAM hatAM. temaNe dAMDI pITanAranA zabdo sAMbhaLyA. " parimala bahena, huM rAjaceAka sudhI jai AvuM chuM. tame pADI vAra cAlajo." kRtapuNya meklyA. te parimalanA javAbanI rAha na jotAM ekdama paheryAM kapaDe cAlI nIkaLyeA. parimala pazu tyAM khATI na thatAM dhanyAne kahIne pAtAne ghera gai. tenA sasarA rAjacAka tarapha javAne taiyAra thayA hatA. parimale temane potAnI sAsu dvArA kahevarAvyuM" ke "kRtapuNyabhAi tapAsa karavA gayA che. tame thADA vakhata theAlI jAva. tamArI tabiyata sArI na hovAthI dADadhAma karavAnI jarUra nathI. samAcAra laine hamaNuM ja te AvI pahecaze." paNa pitAnA putrapreme putravadhunI salAha mAnavA inkAra karyAM. tenA sasarA rAjacAka tarapha cAlI nIkaLyA. rAjaceA AkhA mAnava medanIthI bharAi gayA hatA. eka UMcI pattharanI zilA para mRtadehane rAkhavAmAM AvyeA hateA, te keTa saunI najare paDatA hatA. keTalAka leAkAe te dehane khane oLakhavAmAM saphaLatA meLavI. eTalAmAM kRtapuNya tyAM AvI paheAMcyA. tenI pAchaLa ja anaMtakumAranA pitA paNa AvI pahoMcyA te baMnee kSakhate eLakhyu`. te zaikha hatuM anaMtakumAranu zakhane ALakhatAM ja kRtapuNya ane anaMtakumAranA pitA mAnava medanImAMthI mAma karIne jhUmanI pAse paheoMcI gayA. eka rakSaka te zaMkhanI bAjumAM UbheA hateA. tene anee potAnI oLakhANa ApI. pitAe putranA mRtadehanI mAgaNI karI. rakSake rAjyanA niyamAnusAra temanI pAse lakhAvI lIdhuM kRtapuNye temAM peAtAno sAkSI karI. mRtadeha pitAne suprata karavAmAM AvyeA. pitA tyAM besI rahyA. temanI AMkhamAMthI ceAdhAra Asu vahI rahyAM hatAM. ekanA eka lADakavAyA putra AkhA kuTuMbane tyAgIne cAlyA gayA hatA. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phsavannAzeThanuM saubhAgya kRtapuNya samAcAra ApavA mATe ane agnisAranAM sAptA mATe dhera thayA. tene jeine keTalAye leAkAe tenA tarapha AMgaLI cIMdhavA mAMDI hatI. keTalAka teA te sAMbhaLI zake teTalA moTA avAje teno mazkarI karavAmAM AnaMda anubhavavA lAgyA hatA. paNa te badhAnI paravA ... sivAya te jhaDapathI ghara tarapha jai rahyo hatA. peAtAne sanmArge vALanAra mitre pAtAnA kAmamAM svArpaNuM karyuM" hatuM. AvA mitrA jagatamAM keTalA haze ? e vicAra tenA magajamAM baiALAyA karatA hatA. 200 tenA rAjaceAkamAMthI gayA pachI anaMgasenAnI dAsI paNa tyAM AvI paheoMcI. savAre pAtAnA premIne na jotAM anasenA mAMDA jevI khanI gai hatI. tene dhananI paravA nahotI. vilAsanI tamannA nahotI. te te| kRtapuNyane pati mAnIne tene rIjhavavAmAMja potAnA jIvananuM sArthaka mAnI rahI hatI. kAne pazu kahyA sivAya kRtapuNya ahIthI cAlye! jAya, ema mAnavAne te taiyAra nahAtI. teNe pote AkhA AvAsanA pratyeka khaMDa tapAsI joyA. makAnanI dareke dareka bArI pAse jaIne rastApara jyAM sudhI najara paheAMce tyAM sudhI dRSTi karI joi. pazu tenI mahenata niSphaLa nivaDI. tenI mAtAe tene AzvAsana ApavAmAM kamInA rAkhI nahi. tene pAtAne paNa khabara naheAtI temaja tenA mAnavAmAM paNa AvatuM nahAtu. ke, kRtapuNya kAne kahvA sivAya AvAM vilAsanAM sAdhanA mUkIne ekAeka cAhyA jAya. anaMgasenAnI AkhA raDI raDIne sUjhI gai. patinu' anadhAyu" gamana tene asahya thai paDayu. UThIne teNe mukha prakSAlana paNa karyu" nahi. dUdha tarapha najara pazu karI nahi. tenAM nayanAmAMthI cAdhAra AMsu vahI rahyAM hatAM. mAtAnuM AzvAsana niSphaLa nivaDayuM. kRtapuNya sAthe karelA gAMdhava lagna pachI teNe bIjA kAi tarapha Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAyA kAje 201 dRSTi paNa karI nahotI. pAtAne tyAM kAine te AvavA pazu detI nahotI. rAjadarabAramAM te eka vakhata paNa nRtya mATe gai nahAtI. mATI bahena-mallikAe mAtAnA vyavasAya tyAgyA hatA ane nAMnI bahena ana gasenAe mATI bahenanA vyavasAya tAgyA hatA. ene umeda hatI ke A jIvanabhara ekaja patinI patni tarIke jIvavuM. samAja bhale natikA, nAvikA ke muNikA kahe-mAne, paNa pAte tA gRhasthAzramI tarIkeja jIvavuM. pote potAnA mAnavajIvananuM sAka karavu che, temAM AmAja zuM mAne che te zuM kahe che, te jovAnI ke jANavAnI tenI bhAvatA bhAsI nahotI. dAsI jyAre rAjaceAkamAMthI pAchI AvIne kheAlI ke, "te mRta deha--kRtapuNyakumAranI pAse vAraMvAra AvatA anaMtakumAranA che." tyAre teA : anaMgasenAnuM haiyuM hAtha na rahyuM, te dhruske ne dhruske raDI paDI. je peAtAne tyAM vAraMvAra AvatA hovA chatAM UMcI najare paNa jotA niha, evA nirdeSa, pavitra yuvAnanuM khUna thAya; e ene asadya lAgyu. paNa tene e vAtanI khabara nahotI ke anaMtakumAra vAravAra AvIne peAtAnA patine zikhAmaNa ApatA hoya che ke, A adhaHpatananA mArgethI pAA vaLa' te tA emaja mAnatI ke 'te potAnA patine AnaMdanI khAtara maLavA mATeja Ave che.' atyaMta rUdanathI tenI AMkhamAMthI vahetAM AMsu AMkha para rAtre lagADelA kALamAM bhaLIne tenA gulAbI gAlane zyAmaraMgI banAvI sUtAM hatAM. vajrane mAkheA cheDA kALa ane AMsuthI bhIMjAine zyAma banI gayA hatA. Akhu` vAtAvaraNa gamagIna banI gayuM. hatu. tenAM vastronuM ThekANuM naheAtuM. mAthAnA vALa avyavasthita thai gayA hatA. pArijAtanAM pUSpAnI veNI kaviya paDI hatI. caherA nisteja banI gayA hatA. kapALa paranA cAMdalA bhuMsAi gayA hatAM. putronI AvI dazA joine mAtAnuM hRdaya paNa raDI UThyuM. mAtAe bhale gaNikAnu jIvana vitAvyu` hoya, samAja pratye game Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 2012 kayavanAroThanuM sAbhAgya teTalI te naThora banI heya, lekane lUMTavAmAM game teTalo AnaMda mA hoya ane manane temaja najarane na gamatAonAM bhale khUna karAvyAM hoya, chatAM te paNa eka strI hatI. potAnA peTanI putrI mATe to tene jarUra lAgI Ave. saMtAna pratye mAtA pitAne prema anubhava vinA na samajAya. mAtAe putrIne aneka rIte samajAvavA mAMDI. paNa putrI have bALaka nahotI ke sAdhAraNa vAtamAM samajI jAya. anaMtakumAranA khUnamAM tene mAtAno hAtha hoya, ema lAgyuM. mAtA pratye tene tiraskAra . vRdhAvasthAmAM paNa hajI khUna karAvavAnIja kAvatrA karyA karavAnAM ! adhika vicArothI tenA magaja para garamI caDhI jatAM te mUchavA banI gaI. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 27 muM anaMgasenAnA patro anaMtakumAranA khUnanA samAcAra AkhA nagaramAM pasarI gayAje loke tene oLakhatA hatA, temaNe tenA saddaguNonAM gAna gAtAM mAtA samazAna yAtrAmAM bhAga lIdhe. je leke tene oLakhatA nahetA, temaNe tenI dayA khAdhI. koI paNa mANasanuM na thAya tyAre loko tenA pratye sahajaja sahAnati darzAve che. te samaye maranAranA duguNe pratye lakSa ApavA jeTalI dhRSTatA hajI mAnava samAjamAM pravezI nathI. maranAranA sadguNonI gAthAo gavAtI hoya che. mRtyusamaye zatrutA paNa bhUlI javAya che. anaMtakumAranA durguNo koInA jANavAmAM rahetA ane te durgaNI nahato, e vAta paNa nirvivAda hatI. tenA kapaTa rahita AcAra vicAra ghaNA lekAnA jANavAmAM hatA. rAjanA mANasoe tarataja khUnanI tapAsa AraMbhI dIdhI. anaMtakumAra kAnArIonA AvAsa taraphathI Avato hoya ke te tarapha jato heya, ema jonArane lAgatuM hatuM. rakSAne paNa tevIja khAtrI thaI cUkI hatI. tapAsa karatAM te lekene jaNAI AvyuM ke kRtapuNya nAmane eka yuvaka anaMgasenAne tyAM raheto hato. tene maLavA mATe maranAra vAraMvAra jato hato. zA kAraNathI kone khabara, paNa kutapuNya Aje Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 mavannArazeThanu saubhAgya ahI. medanImAM jovAmAM AvyA hatA. eTale kadAca teNe anaMgasenAnu dhara tyAgyuM paNa hAya ! rAjyanA amaladAranuM lakSa te viSaya para kheMcAyuM. temaNe anaMgasenAnA makAnanI AsapAsa sAdAM vastromAM be cAra mANasAne pharatA karI dIdhA. te samayanuM jAsusI khAtu' bAhoza hatuM. mahAmaMtrI pAte khAhAza hAvA uparAMta jAsusI krAya'mAM dhaNA praviNu hatA. kAi krAi vAra nagaracarcA mATe pAte veza palTA karIne bahAra nIkaLI paDatA. temanI gunhAzASaka zakti prazna...sanIya hatI. budhdhimAM tA temane kAipaNa pahoMcI zakatu nahotu. be divasamAM jAsusAe khUna karanAra paThANane gunhemAra tarIke jhaDapI lIdhA. nyAyamAM krAi divasa mudatA paDatI nahi. khAsa agatyanuM kAraNa hAya, teA ja nyAya laMbAvavAmAM AvatA. nyAyane laMbAvavAmAM prajAne herAna karavAnA hetu samAyelA rahetA nahIM. paThANe potAnA gunhAne ekarAra karatAM jaNAvyuM ke, pote teA mAlika bAinA kahevAthI gunhemAra hatA. mAlika bAi tarIke anaMgasenAne hAjara karatAM, teNe kahyuM. 'anaMgasenAbhAi nahi paNa emanI mA.' ane te pachI anasenAnI mAtAne pakaDI lAvavA mATe e rakSakA gayA. paNa te vRdhdhI samajI gai hatI, ke anaMgasenA tA nirdoSa tarIke chUTI jaze paNa peAtAnA mATe khIjo kAi rastA nathI. eTale anagasenA nyAyAsana AgaLa hatI, tyAre te rAzIe jhera khAi lIdhuM hatuM. jyAre rakSA tene pakaDI lAvavA mATe tenA AvAse gayA tyAre temanA hAthamAM tenI lAza AvI. pariNAme AkhA bheda khulI gayA. paThANane gunhegAra-khUnI TherAvIne dehAnta daMDanI sajA pharamAvavAmAM AvI. gunhAnI utpatti karanAra DAzI AtmahatyA karIne mRtyu pAmI hAvAthI tene gunhegAraja DarAvavAmAM AvI. anaMgasenAne nirdoSa gaNIne cheADI mUkavAmAM AvI. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ana senAnA pa 201 e pachI anaMgasenAne pAtAnA jIvanamAM ane saMsAramAM rasa rahyau niha. kAvA dAvA, khUnAmarakI, vizvAsaghAta, asatyAnI paraparA ane bhAgavidyA bharyAM saMsAra pratye tene tiraskAra AvyA. eka divase savAre teNe me patra! taiyAra karyAM. eka patra teNe mahAmatrI abhayakumArane eka paricArIkI sAthe meklyA. temAM vAmAM AvyuM hatuM ke, lakha (6 vaDila badhu alayakumAra !" suprata meM saMsAra tyAgI che. mArI milkata huM Apane karUM chu. temAMnA ceDA paNa hisse rAjaDAramAM ApavAnA nathI. nathI miAta garIe mATe ane manAMza mATe vAparavAnI che. te karatAM paNa zreSTha mAga che patitAhArane jo Apane vAMdhA na hAya te patitAhAra mATe ja vAparaze. AMpanI para mane sapUrNa vizvAsa che. kAipaNa jAtanA adhikArI abhedhana vinA kRta bhAI tarIke sanemA che, tethI mAThuM lagADaze nahi. meM AjathI sAra tyAgeTa che. jagatanA pratyeka purUSane bhAi ane saune bahena tarIke mAnava lAgI . pahelA upayeAma ApanA nAma AmaLa karyAM che. thI. anaMgasenAnA praNAma. bIjo patra teNe bIjI paricArikA sAthe kRtapuNyapara mADhyA. paricArikA jyAre patra laIne dhRtapuNyane tyAM gai tyAre kRtapuNya anaMtakumArane tyAM gayA hatA. paricArikAe te patra anyAne na ApatAM kahyuM: A patra hAthe!hAya ApavAnA che. dhanyA tene laine anaMtakumArane tyAM gaI. kRtapuNye te patra lIdheA. paricArikAnA gayA pachI teNe te putra anaMtakumAranA mAtA, pitA, parimala ane anyA prAMbhaLI sake tevI rIte mATethI vAMcavA mAMDayA. " " "" " kRtapuNya kumAra! tame mane ke bIjA kAne samAcAra ApyA vinA cAlyA mayA. ethI ane atyaMta duHkha thayuM tuM temaja e paNa svabhAvika Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 kayavanAzeThanuM bhAgya hatuM ke, jo tame mane kahyuM hota to huM tamane javA paNa na deta ! tame mArA tyAga karyo, temAM mukhya bhAga anaMtakumAranI salAha bhajavyo che, e paNa huM samajI zakI chuM. mArI-amArI draSTie anaMtakumAranuM ya amArA mATe nukazAna kartA hatuM chatAM nIti ane dharmanI draSie cA hatuM tamArA mAtA pitAnI karaNa janaka sthiti, temAM temanuM avasAna ane tamArI satI strInuM kaparA saMjogomAM vahetuM jIvana jANIne mane paNa atyaMta duHkha thayuM che. - tamArA pitA pAsethI vAraMvAra dhana maMgAvatI mArI mAtAnuM kaya tamArI ke mArI-baMnenI jANamAM nahotuM. ApaNe bane temAM nirdoSa hatAM. mAre tyAM lakSmInI kamInA nahotI ke jethI tamAre tyAMthI te maMgAvavI paDe. paNa mArI mAtAe tenA svabhAva pramANe vartana calAvyuM. khera : banavAnuM banI gayuM. - ekavAta huM tamane jaNAvuM che, je kadAca tame jANatA nahi ho! anaMtakumAra nirdoSa yuvaka hatA, e to tame paNa jANe che. pitAthI banI zake teTalI sevA karavAnI temanI dhagaza hatI. patitAdhAramAM te vadhu lakSa ApatA hatA. temanA upadezathI mArI moTI bahena malikAe pitAno deha pavitra rAkhyo hato. aMte tevI ja pavitratA jALavI rAkhIne te saMsArane tyAgIne AtmakalayANa mATe ahIMthI cAlI gaI. -amAre dhaMdhe meM tyAgI dI hate. tamArI sAthe thayelA gAMdharva vivAha sudhI huM kumArIkA hatI. keInA dilane rIjhavavA mATe mAre nRtya karavuM paDayuM nathI ke miSTa bhASA vAparavI paDI nathI. tamArI sAthenA lagna pachI huM eka satI strI jeTalI ja pavitra rahI zakI chuM. mAruM vartana meM eka pavitra ane chAje tevuM rAkhyuM hatuM ane hajI paNa che. mArI bhAvanA hatI ke, huM Adarza gRhiNI tarIke jIvana vItAvuM. paNa bAhya nItimAM mAnanArA samAja mane tema jIvavA na de, e svabhAvika che. tame mane tyAgIne gayA che, temAM nItinI draSTie khoTuM nathI. paNa je pagaluM tame bharyuM te, mAnavatAnI draSTie lAjavI Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMgasenAnA paDyo 207 ye nathI. meM tamArI sAthe eka gaNikA jevuM jIvana vItAvyuM nathI. paNa eka Adarza patnI tarIke jIvana vItAvyuM che. huM samajI zakuM chuM ke, lagna graMthIthI joDAyelI tamArI pahelI patnI pratye tame bevaphA na banI zake. paNa jo tame mArA para dabANa karyuM hota, to huM tamane tamArI patnI sAthe rahevA deta. tamArI patnIne huM moTI bahena jevI mAnata, tenI sevA paNa karata. kAraNa ke mAre te Adarza gRhiNI tarIke jIvavuM hatuM. khera Aje huM mArI moTI bahena malikAnA pagale jaI rahI chuM. mArI badhI milkata meM mahAmaMtrI abhayakumArane suprata karI che. e milakata garIbo ane patitonA uddhAra mATe vAparavAnI meM bhalAmaNa karI che. have mane saMsAramAM moha rahyo nathI. kSaNabhaMgura jIvana ane kSaNika sukhane khAtara janma, jarA ane mRtyunA pherAmAM dukhyA karavuM, enA karatAM e pherA TaLe tevA mAge javuM mane yogya lAgyuM che. mArI sevAmAM jo tamane koI paNa prakAranI khAmI lAgI heya, agara patnI tarIkenA tamArI sAthenA sahavAsamAM tamane kaIpaNa prakAre ayogya belAI gayuM ke vartAI gayuM hoya, to huM zubhaniSThAthI te badala mAphI mAguM chuM. prabhu tamane dhanyA bahenane ane parimala bahenane sukhI rAkhe, e abhyarthanA ! lI. anaMgasenAnA praNAma". ( patra pUre vaMcAI gayA pachI anaMtakumAranA pitA banyA. "kRtapuya! mArA putre potAnuM jIvana vyartha vitAvyuM nathI, enI A patra uparathI khAtrI thAya che. je banavAnuM hatuM te banI gayuM A patrathI bIjI eka vAta amane jANavA maLI che, anaMgasenA gaNikA samAjamAMthI paNa eka Adarza gRhINI banI zakI. ame AjasudhI A vAta jAtA na hatA. kSaNabhaMgura deha ane kSaNika sukhane te samajI zakI. paNa hajI sudhI ApaNe te samajI zaktA nathI. " samaya samayanuM kAma kare che. kAkA !" kRtapuya bAlyo. thoDA samaya mATe tyAM zrAMti prasarI gaI. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 28 mu paradeza gamananA vicAra divase para divaso pasAra thavA lAgyA. kRtapuNyane ana gasenAne tyAga kare lagabhama be mAsa vIti gayA hatA. teNe kAmakAja mATe ghaNI zeAdha karI paNa tenI AMkha--samAjanI dRSTie--laTI javAthI temAM saphaLatA maLI zakI niha. jo anaMtakumAra jIvatA hAta tA tene ka ne kaiM kAma maLI gayuM DhAMta. paNa te nirdeSi yuvAna paNa potAnI mitra pharaja bajAvatAM vanavAsI thayA hatA. tenAM mAtA pitA ane patnI vA jevuM haba karIne te asAthe vA sahana karI rahyAM hatAM. temane saMtApa eTaloja hatA ke, putre bIjAnuM ghara sudhArI ApavAmAM, eka strInuM khaMDana mRta saubhAgya sajIvana karavAmAM potAnuM balidAna Apyu che. kRtapuNyane je patinuM mRtyu thavA chatAM parimale krAi vi nyA pratye ke tenA pati pratye aNagamA vyakta karyA nahotA. patinI mRtyunA davase ane te pachI cAra cha divasa te dhanyAne tyAM jaI nAjhI nahAtI. tenA badalAmAM banyA ane kRtapuNya vAravAra tene tyAM. jatAM AvatAM. te khate jaNuM anatakumAranA kuTuMbanAM upaDhAra vA hatAM. temanA sauMsAra teNe anaMtakumAre sudhArI mAmA hatA. ceDA. divasa pachI parimala kAkAi vAra temane tyAM javA lAgI hatI. banyAnI AvakathI tenA bara sasAra karakasarathI cAlI rahetA hatA, paNa te mATe teNe bahuja kAma karavu paDatu hatuM, ane vaNI Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 paradeza gamananA vicAra eka divase kRta vAra tA. rAtanA ujAgarA paNa karavA paDatA hatA. puNye potAnA hAthamAMnI hIrAnI vITrI vecI nAMkhI. tenI kiMmata pazu sArI AvI. dhanyAe te paisA ghara mATe vAparavAnA vidhA letAM kahyuM: 68 e nANAM mArAthI-ApanAthI gharamAM ApaNA upayega mATe vAparI zakAya nahi. ' "kema ? " Azcaya pAmatAM kRtapuNye prazna karyAM. 66 anItinAM, vagara parizramanAM agara cArInAM nANuM vAparanAranAM mana ane tenA vicAre paNa tevAja thai jAya che." dhanyAe peAtAnA vicArA darzAvyA. rr pazu e vITI anAtinI,vagara parizramanI ke cArInI nahAtI. " kRtapuNye khulAsA karyAM. " 46 tene tyAM kaMi nItinA ke kharI mahenatanA paisA AvatA haze! dhanyA khAlI. tenA kahevAnA Azaya ana gasenA viSenA hatA. dhanyA ! kRtapuNya khelye. e mAlikInI hatI. " tArI samajaphera thAya che, vIMTI anaMgasenAnI nahAtI. te te| ApaNI jyAre ahIMthI cAhyA gayA, tyAre te mArA hrAMcamAM hatI ane cha sudhI te temaja rahI hatI.' "" '' mArA mAnyAmAM na AvI zake, nAtha ! 66 39 hajI huM asatya khelatA nathI ye!, dhanyA ! " sAcuM kahA che ? " " eTale paNa vizvAsa nathI ? Li " me'TATa divasa tamArA para avizvAsa rAkhyA che ?" " tA.hu' sAcuM kahuM chu, ema mAnI le." 66 bhale. " te bAbatamAM baMne ekamata thai gayAM, chatAM dhanyAe hajI sudhI pAtAnI AvakamAMthIja temAMthI kaMja upayegAM lIdhuM nahAtu. te te 14 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 manAzeThanuM saubhAgya vAparyAM karatI hatI. "" svAmi ! A meATI vaNujhAra AvI che. AvatI kAle te ahIMthI nIkaLaze. temane ahI' krAi kAma Apatu nathI. tame paisA kramAvI lAvA ane huM meAja karUM' evI mArI dachA nathI, pazu kAma vinAnA mANasAnA samaya ALasamAM jAya che. tenA magajamAM vicArAnI paraparA cAlyA karatI hoya che. mane lAge che ke tame jo tenI sAthe jAva tA ahIMnA leAkAnI niMdAmAMthI bacI jAva ane dhana kamAIne AvA tyAre unnata mastake temanA sAme UbhA rahI zako. " keTalAka divasathI pAtAnA manamAM dheALAtA vicArI dhanyAe kRtapuNyane kahI sabaLAvyA. ghaNA samayathI eka vaNujhAra rAjagRddhinI pAdhare AvIne paDI hatI. tenA mAlika bahu udAra hatA. vepAramAM tenI jAheAjalAlI hatI. te bahu kunehabAja hovAthI dhRta pazu sArUM pedA karI zakatA hatA. tenI sAthe UMTa, gheADA, khaccara, mArkA, baLada vagere prakAranAM sAdhanA hatAM. te samaye vepAranuM meTuM sAdhana tevAM vAhana gaNAtAM. dezaparadeza sAthenA vahepAra banatAM sudhI vaNujhAranI mAraphate thatA. vaNujhAranA mAlika vaNujhArA kahevAtA. tenI sAthe tenA aneka mAsA rahetA. saune te sArA pagArI ApatA. rastAnI musApharI karavI patI hAvAthI rakSaNa mATe keTalAka sazastra rakSake pazu rAkhatA. krAi kAi vAra te samudranI paNa musApharI karatA. tenI musApharI keTalAya varasAnI lAMbI thatI. teneA vahepAra deza paradeza sAthe cAlu rahetA. jyAM jyAM je je mAlanI achata hAya, tyAM tyAM pAte mAla ApatA ane je je mAla tyAM thatA hoya, te mAla te potAnA mAlanA alAmAM kharIda karI leteA. e rIte ene Avaka sArI thatI. je dezamAM je mAlanI utpatti thatI ya, tyAMthI te mAla saratA bhAve lete!, ane jyAM je mAlanI achata dAya, tyAM te mAla Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paradeza gamanane vicAra 211 moTI kiMmate Apate. e rIte tene meTI pedAza thatI. rAjagRhimAM tenuM kAmakAja patI gayuM hatuM. bIje divase savAre te tyAMthI pitAne paDAva upADavAne hate. be traNa divasathI huM paNa teja vicAra karuM chuM, ghanyA !" kRtapuNya che. " paNa huM tane kahI zakate nahera kema?" AjasudhI meM tane AvI mahenata majurI karatI ekalI rAkhI che. ane pAchI AvIja dazAmAM tane, mUkIne huM cAlyo jAuM to tArA hRdayane duHkha na thAya? svAmi !" pahelAM tame je mAge gayA hatA, tethI jarUra duHkha thAya paNa have je tame dhaMdhArthe bahAra jAva to bikula duHkha na thAya. lakSmI ane AbarU meLavavA mATe to paradezaja zreSTha gaNAya che, svAmi !" ' "e te huM paNa samaju chuM dhanyA, ke purUSanA mATe paradezaja zreSTha che." kRtapuNya bolyo. "mane phakata tArU niHsahAya jIvanaja sAlyA kare che. pahelAM anaMtakumAra hatuM to tane kaMIka AzvAsana paNa maLatuM hatuM. have te te paNa nathI. parimala bahena paNa dukhIyArAM thaI gayAM che. huM jyAre jyAre temanuM nirdoSa paNa zokamaya mukhakamaLa jouM chuM. tyAre tyAre mArI aMtaravyathAno pAra raheto nathI. dhanya,! tArA sukhane khAtara nirdoSa anaMtakumAre potAnA prANanI Ahuti ApI. huM to khAlI vAto ja karyA karato hato paNa teNe te parArthe svArpaNa karI batAvyuM. teno nAnAmAM jhaLajhaLIyAM bharAI AvyAM. "mane sanmArge vALavAne tene nizcaya phaLIbhUta thayA. jANe tArA DUbatA sobhAgyane tAravA mATe ja janma lIdhe heya. tema te potAnuM kArya pAra pADIne A leka choDIne cAlyo gayo. teNe potAnA ao lUchatAM kahyuM. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra kyavannAzeThanu* somAgya eTalAmAM parimala AvI paheAMcI. parimale tene AMsu lUchate joIne prazna karyo. " "zuM thayuM. kutapuNya bhAi !" kRtapuNyanuM haiyuM bharAi AvavAthI te khelI zakyA nahi. tenA badalAmAM dhanmAe javAba ApyA. "anaMtakumAra bhAi yAda Ave che, bahena ! "' emAM thavAnuM hoya ? " parimala AzvAsana ApatAM khAlI jagatamAM janma lenAra mATe mRtyu tA nirmAyelu'ja che, bhAi ! janma jarA ane mRtyu etA sa'sAranI ghaTamALa che. jo te pharatAM na rahe te tene ghaTamALa kema kahevAya ! ane tenI hastI na hoya te mAsA paramAtmAne mane paNa kharA ? bhAi, kAinA mRtyu badala-pAchaLa rAtA esavAnuM na hoya. tenA mRtyu pAchaLa te tenA sadguNAne pAtAnA jIvanamAM utAravAnA heAya. jema tamArA vikRta jIvana pathane temaNe zreSTha banAvye, tema tame bIjAonAM jIvana pathane zreSTha banAve! temAMja tamArI gebhA che. 66 mAnavajIvana eTale kavyAnI paraMparA. jagatamAM te pu parAne aMta nathI. bhagavAna zrIkRSNe kamavAdanA medha ApyA ane neminAthe ahiMsAvAdanI gAthA suNAvI. leAkAnI avadagdha budhdhie temAM bheda pADavAne prayatna karyo che. kharI rIte anainA mArge Akhare te ekaja che. kama vAdamAM zreSThatva prApta karyAM pachIja ahiMsAvAdamAM saphaLatA prApta thAya che. bhagavAna neminAtha zrIkRSNathI AgaLa vadhI gayA hatA. zrIkRSNe anyAya ane asatyane nAza karavA mATe nyAya ane satyanA pakSa lIdhe. anyAya ane ate mAge jatA durAcArI mAnavAnA sahrAramAM temaNe peAtAnu kartavya mAnyuM', bhagavAna neminAthe paNa anyAya ane asatyane vakhADI kADhayAM hatAM. satya ane nyAya a premanAM dhyeya hatAM. paNa sadhAra e emanA mata pramANe bhayaMkara 55 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paradeza gamnane vicAra 213 hatuM. pApIne saMhAravAmAM zrIkRSNe kartavya mAnyuM hatuM; ne jAgavAna neminAthe pApIne sadhathI sanmArge vALavAmAM kartavya mAnyuM hatuM. baMnenA mata pramANe pApa e apavitra to hatuM ja ane evA karmavAdI zrIkRSNanuM mRtyu paNa Akhare kevI rIte thayuM, te tame karyA nathI jANatA, bhAI ! evA mahApurUSonuM mRtyu eka pAradhinA bANathI jaMgalamAM akALe-jagatanI najare-thayuM, tyAM tamArA bhAI te eka sAdhAraNa mAnavI hatA. kartavyonI paraMparAmAM jIvatA evA sAdhAraNa mAnavInuM mRtyu evI rIte thAya, emAM raDavAnuM zuM hoya ! huM ane te kyAM judAM hatAM? ekaja mane saMkaLAyelAM be deha rUpI jIvatAM ame Akhare chUTAM paDayAM. zuM mane enuM duHkha nahi thatuM hoya, dhanyA bahena ? paNa pUrvabhavanA RNAnubaMdha pUrA thAya ane paramAtmAja saMbaMdha toDI nAMkhe, tyAM mAnavane upAya kevI rIte cAlI zake ! paramAtmAnI IcchA virUddha ke temanI karaNI virUddha rovuM ane duHkhI thavuM, emAM paNa jo lAbha ! " bolatAM bolatAM parimalanuM hRdaya bharI AvyuM. mANasa pitAnuM haiiyuM game teTaluM kaThina rAkhe, chatAM saMsArI saMbaMdho tene kusumavata narama banAvI nAkhe che. parimalane cahero joIne dhanyA tarataja tenuM haiyuM pArakhI gaI. "parimala bahena!" dhanyA kahevA lAgI. " banavAnuM hatuM te banI gayuM. saMsArI mANaso thoDA ja samayamAM saMbaMdha ke duHkha bhUlI jAya, evAM daDha mananAM nathI hotAM." " dhanyA, have e vAta laMbAvIne parimala bahenane dukhI karavAnI jarUra nathI. A kutapurNaya bolyo. " ApaNe temanI salAha laIe." ane te parimalane udezIne kahevA lAgyA. "bahena ! mAre vicAra che ke A vaNajhAranI sAthe jauM." temAM beTuM nathI, bhAI ! " parimala bolI. "jo dhanyA Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 : kayavanAzeThanuM saubhAgya khuzI hoya, te rAjI khuzIthI jAva. purUSa te paradeze ja zobhe! parimala samajatI hatI, ke kRtapuNyane ahIM kAma dhaMdhe maLa muzkela che. je te vaNajhAranI sAthe jAya te kAme lAgI jaze ane kamAine paNa Avaze. nirdoSa garIbane na apanAvI lenAra lakSmIlobhI samAja game tevA pApI dhanavAnane sanmAna saha apanAvI levAmAM garva mAne che. kAraNa ke pApI chatAM dhanavAna te dhanavAna che, lakSmIlabhI samAjane pApa ke puNyanI paDI nathI. huM te khuzI chuM, parimala bahena ! " dhanyA bolI. . " jarUra jAva, bhAI ! " parimala bolI. "mAruM aMtara kahe che ke tame jarUra saphaLa thAze...vaNajhAra ahIthI kyAre nIkaLavAnI che ? " - "AvatI kAle vahelI savAre" kRtapuya bolyA. to taiyAra thaI ne hamaNA ja tenA mAlikane maLI Ave ne sAMje temAM dAkhala thaI jAo," parimale kahyuM. " tame baMne jaNa ahIM beso. huM tamArAM sAsu sasarAnA AzirvAda laI AvuM. " kRtapuNya che. pahelAM tame nakkI karI Avo, bhAI ! " parimala bolI. AzirvAda te gherathI nIkaLatI vakhate leje." " bhale. " katapuNya bolyo, ne jotajotAmAM te vaNajhAranI mAlikane maLavA javA mATe taiyAra thaI gayo. tame koka vakhata le che te vaNakhAranA * * Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 29 muM AzcaryAvasthA tejasvI sUryanAM sonerI kiraNo jagata paTa para patharAI cUkayAM hatAM. kiraNonI prakharatA vadhatI cAlI hatI. grAmyajane kAme lAgI gayA hatA. rAtre stabdhatA jevI patharAyelI zAMti adrazya thaI gaI hatI. thoDA vakhatathI pAchA vahelI savAre UThavAne TevAyelo kRtipuNaya hajI spaSTa jAgRti pAmI zakyo nahoto. tenI AMkho hajI barAbara khulI zakatI nahotI, paNa tenI dhrANendriya kaMIka navuM tatva anubhavI rahI hatI. rAtre sUtI vakhate khullI jagAethI Avate maMda maMda zitaLa pavana tenA dehane sparzata nahAta; zarIrane aDIne vahetA suvAsita pavana ane sugaMdhamaya tatvathI nAkane thatI asarathI te jAgI UThe. mahAmahenate teNe AMkha kholI. paNa A zuM ! pite sadehe amarApurImAMto nathI ne ! pote eka caMdananA kASTamAMthI banAvelA palaMga para sUto che. palaMganI cAre bAjue svarganI apsarAne paNa bhUlAve evI suMdara nAjuka cAra strIo UbhI che. ekanA hAthamAM mukhaprakSAlananA sAghane che. bIjInA hAthamAM arIso che, trIjInA hAthamAM mukha prakSAlana pachI mukha lUchavAnuM suMdara, svaccha zubhra vastra che ane cothInA hAthamAM mayUra pIchane nAjuka paMkho che. bhIMta para najara paDatAMja te Azcarya pAmyo. cAre bhIMto; Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 yavanAzeThanuM saubhAgya akhaMDa arIsAthI maDhI devAmAM AvI hatI. uparane bhAga paNa arIsAthI maDhelo hato. jamIna para paNa majabUta arIso jaDavAmAM Avyo hato. cAre dIvAla para upara ke nIce jotAM phakta pratibiMbaja dekhAtAM hatAM. Akho khaMDa arIsAmayaja banAvI nAMkhavAmAM Avyo hato. kRtapuya Azcarya pAmyo. teNe pharIthI potAnAM nayane coLI jemAM paNa tenI najare to pahelAM hatuM teja paDayuM. te vicAravA lAgyo ke, "A amarApurImAM pite kayAMthI AvI paho ! ane pachI gaI kAle rAtre kayAM ane kevI rIte sUI gayo hato. te yAda karavA lAgyo bIje divase savAre vaNajhAra upaDI javAnI hovAthI te dhanyAnI ane parimalanI salAhathI vaNajhAranA mAlikane maLavA gayo. hatA. mAlika udAra svabhAvane ane lAgaNIvALo mANasa hato. vaya jotAM te hajI prauDhAvasthAmAM pravezyo hoya, ema lAgatuM nahotuM. kRtapu tene maLyo. baMnenI vacce vAtacIta thaI ane potAnI vaNajhAranA niyama pramANe vaNajhAranA mAlike pagAra ApavAnuM nakkI karyuM. pagAra nakkI karIne kRtapuNya ghera gayo. teNe dhanyAne saghaLI vAta karI. patinA zubha bhaviSyanI Azae patnIne ghaNo AnaMda thayo. baMne jaNa parimalane tyAM gayAM. parimalanA sasarA pAse jaIne katapuNya badhI vAta karI, parimalanA sasarAe AzIrvAda ApatAM kahyuM. "kRtapuNya, mArA anaMtanA mRtyu pachI huM tane tenI jagAe mAnato Avyo chuM. eTale tAruM zubha icchuM emAM navAI nathI. paNa te uparAMta tArA bAlyakALathI mane tArA para atyaMta prema che. mArA aMtaHkaraNanA AzIrvAda che ke, tuM sukatine lakSmI prApta karIne jaladI pAcho Ava ane jevA niSkalaMkitapaNe tArA pitA samAjamAM unnata mastake jIvana vitAvatA hatA, tevA niSkalaMkita paNe Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzcaryAvasthA 217 A pikaLa AbarU vAMchatA samAjamAM unnata mastake jIvana vitADa." kAkA," namratApUrvaka kRtapurNaya belyo. " ApanA hArdika AzIrvAda eja kAryanI siddhi che, mArI ATalI nAnI umaramAM meM je joyuM ane anubhavyuM che te sAdhAraNapaNe ochuM nathI. mArA ATalA anubhave mane ghaNuM zIkhavyuM che. samAja bAhyADaMbarane icche che. satya ane ahiMsA game teTalAM zreSTha ane saMsAratAraka heya. chatAM samAjane te tarapha lakSa ApavAnI AvazyakatA bahu ochI bhAse che. jayAre jyAre AMdhI caDhe che. tyAre tyAre AdhIna tane oLakhI laIne samAja potAnAM vaheNa badale che. jyAre satya ane ahiMsAne vaMToLa vAya che tyAre samAja mane ke kamane asatya ane hiMsA pratye ghaNuM darzAve che. paNa te vaTALa zamI jatAM pAcho samAja potAnA asala svabhAvane vaLagI paDe che. tAruM kahevuM asatya nathI, beTA !" parimalanA sasarA beTayA." jagatamAM gunhegArone vadhAranAra pikaLa kIrtimAM mAnato samAja che. samAjanI prathama pharaja e che ke gunhegAra je gunhegAranI vRtti tyAgIne nyAyanA paMthe javA icchato hoya, to tene apanAvI le joIe. paNa e rIte vartavAne ApaNo ardhadagya samAja taiyAra nathI. samAjane pitAnI bhUla sudhAravAnI samaya maLato nathI. teto sAmAnI bhUle javAne ane tenI TIkA karavAne TevAle hoya che. eTale evA samAja je TIkAra nahi, paNa satyane paDakhe hiMmatathI Ubho rahI zake, ane nirdoSone sahAya karI zake te paripUrNa banIne jahadI Avaje, evA mArA tane AzIrvAda che. "ApanA AzIrvAda pramANe huM paripUrNa banIne AvIza, kAkA ! "kRtapuNya belyo. paNa dhanyAne bIje kaI sahAro nathI. eTale mArA gamana pachI tene ochuM na Ave eTalI kALajI rAkhavA huM vinaMti karUM chuM." . dhanyA viSe tuM ciMtA karIza nahi, beTA!" parimalanA sasarA Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 yavanAroThanu` saubhAgya khelyA. "jema parimala che tema dhanyA paNa che. baMnene huM samadraSTithI joiza." ane pachI bIjI keTalIka vAtacIta pachI kRtapuNya ane dhanya potAnAM. ghera gayAM. parimala paNa temanI sAthe gai. dhanyA ane parimaLe maLIne kRtapuNyane sAthe lai javA mATe bhAthu' banAvyuM. vaNujhAramAM niyamita rIte raseAi thatI hovAthI jamavAnI agavaDa paDe tema nahatu. pazu vyavahAranI dRSTie ane pati pratyenA preme dhanyAe cAra lADu banAvyA. te lADu eka nAnA DabAmAM bharavAmAM AvyA. nikaLavAnA samaya thatAM parimala melI: " kRtapuNyabhAi ! atyAre tame lAMbA samaya mATe bahAragAma jai thA, eTale tamane eka vAta jaNAvavAnI AvazyakatA UbhI thai che." " mAre have navuM jANavA jevu zuM bAkI rahyuM che, bahena ?' kRtapuNya elye: "meM to ghaNuM jANI lIdhuM che. mArA jevA a vicArInI patnIne akha'rAta ujAgarA karI ne jIvana nirvAha calAvavA paDe che, eTaluM paNa jANavAnuM me' bAkI rAkhyu nathI." "emAM kaMi ja navuM nathI, bhAi !' parimala khAlI. strIone tA te dhama che. zrI teja kahevAya, ke je gametevA kaparA sajogAmAM peAtAnA adheAgatie paheAMcelA patinu zubha icche. game tevI muzkelIemAM pazu niSkalaMkapaNe chavI zake ane jIvI jaze. .. tyAre khIjuM zuM kahevAnuM che?" kRtapuNye pUchyuM. dhanyA bahena thADA ja mahinAmAM bALakanI mAtA thavAnAM che.' parimala saraLatAthI kahevA lAgI. varase bAda jyAre tame sukharUpa pAchA Ave tyAre ATalI vAta yAda rAkhajo." kRtapuNye dhanyA tarapha najara karI. dhanyA jamIna tarapha joi rahI hatI. "bahena, mane teA A vAtanI khabara paNa nathI." kRtapuNya khelyA.. tamane khabara nathI mATe ja kahevuM paDayuM che. kAraNa ke purUSa Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzcaryAvasthA 219 svabhAva zaMkAzIla hoya che." parimale khulAso karyo. "jema strIone svabhAva sahanazIla hoya che. tema nahi?" kRtapuNya hasatAM hasatAM bolyo. "A vAta majAka karavAnI nathI, bhAI !" parimala bAlI. "tamArA bhaviSyanA sukhI saMsAra mATe ati mahatvanI che. jyAre. tame pAchA Avaze tyAre tamArA A nAnA gharamAM vAtAvaraNane umaMgIta karatuM eka bALaka kahela karatuM haze. e vakhata tamane bIjI kaI jAtanA prazno-vicAro na mUjhave, te mATe meM ATalo jarUrI khulAso karyo che. "e mATe huM tamArA upakAra mAnuM chuM. bahena !" kRtapura belyo. "tame purUSa ravabhAvane sArI rIte pichAnI zakayA che." e pachI keTalIka vAtacIta thaI. dhanyAe ane parimale kRtapuNyanuM zubha IyuM ane vidAya ApI. traNanAM nayane bhIMjAyAM. paNa te athu duHkhanAM nahotAM. sukhada bhaviSyanI AzAe apAtI vidAyanAM hatAM. e rIte katapuye vidAya lIdhI. sAthe bhAtAne Dabo ane thoDAM kapaDAM lIdhAM. vaNajhAramAM jaIne koThArI pAsethI eka khATalo ane eka gAdI tathA oDhavAnuM lIdhAM. rAta thatAM bhAthAne be ane kapaDAM teNe ozIkA nIce mUkaryA. khATalA para junI phATelI gAdI nAkhIne te sUI gaye. pite vaNajhAranAM mAnavIothI ajANa hovAthI ekadama chevADe eka nAnA vRkSanI nIce teNe pitAne khATale nAkhyo hato. savAre pareDha thatA pahelAM paNa vaNajhAra upaDavAnI hovAthI tene paNa vaheluM UThavAnuM hatuM. - thoDI vAre vicAramAM ne vicAramAM te UMghI gayo. khullI jagAne maMdamaMda vaheto ThaMDA pavana tenA dehane ArAma Apate hatA pavananA mIThA guMjanamAM tene tatkALa UMgha AvI gaI. paNa Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 kavannAzeThanuM saubhAgya jayAre teNe AMkha ughADI tyAre tene Azcarya thayuM. pote karyA che ane kevI sthitimAM sUI gayo hato, ne atyAre kyAM ane kevI sthitimAM che? zuddha pratibiMba pADatA arIsAnI A cAra divAla vacce caMdananA palaMga para doDha veMta UMcI makhamalanI gAdI para pote sUto che. cAra cAra parIo potAnA jAgRta thavAnI rAha jotI UbhI che. ekanA hAthamAM mukha prakSAlananAM sAdhana che, bIjInA hAthamAM suMdara arIso che, trIjAnA hAthamAM mukha prakSAlana pachI mukha lUchavAne suMdara, svaccha zubhra vastra che ane cothInA hAthamAM mayura pIchane nAjuka paMkho che. teNe khAtrI karI ke pote svamAmAM nathI paNa jAgratAvasthAmAM che. khAtrI karI lIdhA pachI dhIme rahIne khullIrIte nayano khelyAM. nayane khUlelAM joine arIso pakaDIne UbhI rahelI strIya pitAnA hAthamAMno arIso tenA caherA sAme dharyo. kRtapuNyane temAM pitAnuM mukha spaSTa dekhAyuM. tene yAda AvyuM ke pavitra mANaso haMmezAM prAta:kALe UThIne bIjAnuM mukha jatAM pahelAM potAnuM mukha arIsAmAM jotA heya che. mayUpIcho paMkhe pakaDIne UbhI rahelI strIe pavana nAMkhavA mAMDaze. kRtapuNyane khAtrI thaI ke pote amarApurimAMja che. je tema na heya, to AvAM sAdhano, Avo AvAsa, AvI apsarAo ane AvI suvyavasthA saMbhaveja zI rIte ! duniyA para AvI sAhebI ane AvI suvyavasthA na ja hoya ! svasthatA prApta karatAM teNe prazna karyoH "hu kayAM chuM?" javAbamAM paMkho DhALatI strIe kahyuMH "ahIM ApaNe tyAM ja che, prANanAtha !" Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 30 muM munimajIe na mAMge zeLe. saMdhyA vItI gaI hatI. rAtrine aMdhArapacheDo kALA kRtya karanArane mATe patharAI cUka hato. kAdavamAM paNa jema kamaLa svaccha ane niSkalaMka rahe che, tema satapurUSo-sAdhusaMto tevA aMdhAra cheDAmAM paNa pitAnA ane jagatanA udhdhAra mATe niSkalaMka rahIne satkAryo karavAmAM ane bhakita karavAmAM maggala rahetA hoya che. - rAjagRhinA eka zrImaMta zreSThinA gharamAM pAMca strIo ane be purUSe khAnagI masalata calAvI rahyAM hatAM. saMsAramAM jIvatA mANaso mATe khAnagI nAmane zabda bahu mahatvane heya che. paNa enI sAthe A paNa spaSTa che ke khAnagI nAmanA zabdanI sAthe saMkaLAyelAM kA sArA karatAM khATAM vadhu pramANamAM hoya che. gujA karavAno vicAra paNa khAnagImAM thAya che ane teno amala paNa khAnagImAM ja thAya che. jinadatta nAmanA eka zrImaMta vahepArI acAnaka mRtyu pAmyA hatA. temanA mRtyunI khabara sAta vyakitaone ja hatI. temanAM sivAya hajI sudhI kAInA kAna para te vAta gaI nahotI, temaja kAInA kAna para jAya nahi, tenI paNa khAsa kALajI rAkhavAmAM AvI hatI. pAMca strIomAM eka vRddha strI hatI. tenuM nAma hatuM zeThANI rUpavatI. nAma pramANe kharekhara ja te rUpavatI hatI. bIjI cAra strIonAM Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 kayavanAroThanuM saubhAgya rUpanI vAta tA jama jAhera hatI. lAkrA kahetA, ke suMdaratA jevI hAya, teA jinadatta zeThanI cAreya patnIe juveA. svama'nI apsarA paNa emanA AgaLa jhAMkhA lAge! pANI pIe te gaLAmAMthI UtaratuM te dekhAya ! hase te phula verAya ! cAle te kinnarIonAM pagalAMnA khyAla Ave! javalleja dharanI bahAra paga mUE! zrImaMtAitA temanA dukhateja varelI che. ane kharekhara, leAkAnuM kahevuM paNa satya hatuM. e purUSAmAM eka hatA temanA jUnA, anubhavI ne vizvAsu munima ane bojA hatA vRddha, anubhavI ne maratAne pa ghaDIbhara jIvADe tevA vaidya. 66 paNa have kAi rasto kADhavAja paDaze te, munimajI ! " zeThANI khelyAM. " e vinA chuTakA nathI bahena, ! " munimajI evA temanA mRtadehane rAkhyA che teA barAbara khAnagImAM te ? .. " emAM kaMi kahevuM paDe tema nathI. zeThANI kheAryA " hucha sudhIte! nAkara cAkarene paNa khabara paDavA dIdhI nathI. patinA mRtyune zAka paNa darzAvavAnI A cAre vahune manAi karI che. patinA aNudhAryuM mRtyu chatAM temanA caherApara zAkanI chAyA tame joi zake? munime ane vede cAre vahuonA caherApara najara karI. temane zeThANInuM kathana satya jaNAyuM. patinu aNudhAyuM mRtyu thayu hovA chatAM e cAre strIoe mana para atyaMta kAbU rAkhIne peAtAnA caherA para zAka H duHkhate chAyA sarakhIye prakaTa thavA dIdhI na hotI. sAsunI sUcanAne temaNe barAbara amala karyAM hatA. patinu` mRtyu eTale kApaNu strIne mATe AkhA jIvanamAM moTAmAM moTA duHkhada prasaMga. te mATe te du:khada prasaMga tenA AkhA jIvanamAM hAtA nathI. patinA mRtyuthI te vidhavA bane che. vidhavAnI sthiti ghaNI kare!DI bane che. saMsAra sAgaramAM sukAnI pati ja hAya che. cAre strIe hajI nAnI hatI. saMsAranuM sukha joyu Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 munimajIe no mArga zodhe na joyuM ne pati mRtyu pAmyA hatA. patinA mRtyune hajI sudhI ghaTikA paNa vItI gaI nahotI. mRtadehane eka nAnA khaMDamAM mUkIne te khaMDa baMdha karavAmAM Avyo hato. jinadatta dhanadazeThanA ekanA eka putra hatA. ghanadazeThe nItIthI ja lakSmI pedA karI hatI. temanA makAna para keTayAdhizanI nizAnI-vALI keTalIye patAkAo UDatI hatI. zeThe potAnA jIvanamAM ghaNuM sukha bhogavyuM hatuM. putra jinadatta guNa hato. vidvatA paNa tenAmAM sArI hatI. pitAe vicAryuM, ke pote dhaNuM sukha bhogavyuM che. putrane mArAthI paNa vadhu sukhI banAvavA joIe. jeTalI lakSmI mAre tyAM che, teTalI lakSmInA pramANamAM je tene sukha ApavAmAM nahi Ave: to te saddavartanathI calita thaze. e kAraNe emaNe cAra suMdara bALAo sAthe putranAM lagna karAvI ApyAM. putra e cAre strIo sAthe AnaMdamAM samaya vitAvavA lAgyA. janmanArane mATe mRtyu nimAyeluM che, e nyAye eka samaye dhanadazeTha A leka choDIne cAlyA thayA. pitAnA mRtyu pachI putre badho vepAra saMbhALI lIdho. jotajotAmAM jinadattazeThanI khyAti cAre tarapha prasarI gaI. kamabhAgye hajI sudhI cAremAMthI ekeya strIne saMtAna thayuM nahatuM. e kAraNe zeThanA manamAM koI vAra ciMtA thayA karatI. Aje zeThanuM mAthuM dukhatuM hatuM. tyAre strIo temanI sevAmAM hatI. koNa jANe che kAraNathI, paNa ekAeka zeThanuM zarIra ThaMDu paDI gayuM. strIoe sAsune vAta karI. sAsue putrano deha joIne te vAta khAnagI rAkhavA mATe vahuone jaNAvyuM. eka nekara sAthe meTA munimane bolAvavAmAM AvyA. munima vizvAsu hatA. dhanadazeThanA samayathI te temane tyAM nokarI karatA hatA. maname badhAne A vAta khAnagI rAkhavA jaNAvyuM. thoDIvAramAM te teja jaIne vaidyane bolAvI lAvyA. vaidya paNa kuTuMbanA vizvAsu hatA. temaNe zeThane mRtadeha tapAsI je. nADa ane AMkha paNa tapAsI joyAM. pAkI Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224. kavanyAronuM sobhAgya khAtrI karI lIdhA pachI temaNe potAno abhiprAya vyakta karyo. munimajI, zeThano deha prANarahita che." "bIjo koI upAya nathI ?" munimajIe pUchyuM. je temanA dehamAM sAdhAraNa paNa garamI heta to huM te temane thiDe samaya chavADI zakta. paNa have upAya nathI. dehane choDI gayelA. prANane pAcho lAvavAnI zakita kAInAmAM nathI, munimajI !" vaidhe kahyuM. ATalI vAta khAnagI rAkhavA jeTalI to madada Apa karI. zakaze ne vaidyarAja?" rUpavatIe pUchayuM. zA mATe nahi, bahena !" vaidyarAja bolyA. "pitAnA sagA putranA mRtyune khAnagI rAkhavA jeTalI hiMmata je mAtA karI zakatI hoya, to huM to eka vigha chuM. zuM mArAthI eTaluM paNa na banI zake? "e mATe huM Apano upakAra mAnuM chuM, vaidyarAja ! " munimajI beyA. " tame rAjyanA kAyadA jANo to che ja, ke je mANasa binavArasa marI jAya, tenI badhIja milakata rAjayanA bhaMDAramAM jAya. je ApaNe zenuM mRtyu jAhera karIzuM te A karoDonI milkata rAjyanA bhaMDAramAM jaze, ne A bicArI cAra strIonI sthiti bahu kaphoDI thaze." "paNa e kAyadAne ApaNe thoDA ja pheravI zakIe tema chIe. munima " vaidyarAja bolyA. " ApaNe kAyadAne pheravavA nathI, vaidyarAja !" munimajI bolyA. ApaNe to A milakta vArasanA abhAve rAjyanA bhaMDAramAM na jAya, tenA mATe koIka mAga zodhI kADhavAno che. eka mANasa ni:saMtAna mRtyu pAme temAM mANasane doSa hoto nathI, vidhie lakhelA lekha mithyA karavA jema tame ke koi saMtapurUSa zaktimAna nathI, tema bhAgyavinA saMtAna prApti paNa azkaya che. pUrvabhavanA koI saMjogovAta A bhave putra prApti na thAya, e kAraNe lakSmIvAnane bhikhArI banAva, evA nidhura kAyadA to ApaNA A rAjyamAM ja che, Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munimajIe navA mALa zekhe vaidyarAja ! "" "" 25 munimajI, kAyadAne mAna ApyA sivAya ApaNe bIjuM zuM karI zakIe tema chIe ?" vaidyarAja meTyA. " jyAre ApaNI pAse Ijo kAi ApaNe evA agara te! ethI paNa kharAba joie, vaidyarAja ! munimajI mezyA. mAM mAnu' chuM, ke jevAnI sAthe tevA thavuM. te ApaNe evA kAyadAnA baMdhanamAMthI chaTakI jaie, eve mArga gAdhI kADhavA joie." . rAjya evA kAyadA ghaDe 66 mA na hoya, tyAre kAyadAne mAna ApavuM pazu huM te| eka siddhAMta '' " jo kAi evA mArga jaDI Ave teA grahaNu karI le. munimajI !'' saMmati ApatAM vaidyarAja melyA. temAM mane vAMdhe nathI. tamArI icchA pramANe tamArI vAta khAnagI rAkhavAnuM huM vacana ApuM chuM. 66 tamAre ekaja vAta khAnagI rAkhavAnI che, ke zeTha mRtyu pAmyA nathI pazu jIvatA che." munimajIe vaidyarAjane zu khAnagI rAkhavAnuM che te jaNAvyu'. vaidyarAje temAM saMmati ApI. cr e pachI theADIvAre vaidyarAja gayA. temanA gayA pachI munimachae zeThANIne kahyuM. " bahena ! jo khATuM na lAgeteA ekamArga batAvu." tamArA kahevAthI khe'Tu lAge, munimajI ? zeThANI khelyAM." tame teA amArA kuTuMbanA hitaciMtaka che." << mane ema lAge che ke, za! deha ApaNA bheAMcAmAM ApaNeja dATI daie." munimacha zAMtithI khelyA. ane pachI ApaNe zeDanA badale bIjI kai vyaktine temanI jagAe geDavI daie. zeDhANI munimajInA viyAreya jANIne thADIvAra vicAramAM paDayAM pachI te meryA. paNa le!! navA nahi jAya ?" ze te joyA pachI eALakhI enA mATe paNa meM vicAra karI rAkhyA che. dIrghadaSTi 15 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 yavanAzeThanuM saubhAgya doDAvatAM munimajI bolyA " vahelI savAre ApaNe jAhera karI daIe ke zeTha vepAra mATe ciMtA paradeza cayA gayA che. " ane pachI navA lAvelA mANasanuM zuM karavuM? tene vahuonA pati tarIke rAkhavo." paNa te samajyA sivAya rahI zake kharo ?" "bhalene samaje tethI ApaNe zuM ? " paNa game tyAre ApaNe zeThane jAhera te karavA paDaze ne ?" "te vakhate jevo samaya haze tema vartIzuM hamaNutA te purUSane tamArI cAre vahuoe pati tarIke svIkArI levuM joIe. ane te mANasane evA khaMDamAM rAkha, ke pote kAnA makAnamAM che te paNa te samajI na zake. bahAranI duniyA tenI najare paDavI na joIe. ane bahAranI duniyAne tene vicAra paNa Avo na joIe. ene evA vilAsamAM ane sukhamAM rAkhavo joIe ke, tene tyAMthI bahAra javAnI icchA paNa na thAya." munimajIe samajAvyuM. " paNa e mANasa lAvavo karyAMthI ?" zeThANIe prazna karyo. "ene paNa meM vicAra karI rAkhyo che. munima belyA. paNa tamArI cAre vahu navA purUSane pati tarIke svIkArI levAne pahelAM nakakI karI levA." taiyAra che ke nahi! zeThANIe vahuone pUchatAM vahuoe javAba Apyo ke, "tame je kaMI karazo te amane mAnya che. e pachI kedane khabara na paDe tevI rIte chae jaNue maLIne mRtadehane eka bherAmAM dATI dIdhA. tyAra pachI munimajI zeThanI moTI gADI laIne jaI vaNajhArano mukAma hato tyAM gayA. sAthe cAre vao hatI. gADI hAMkanArane temAMnI kaMi khabara nahotI. te te eTaluM ja jANatA hatA, ke gADImAM zeTha ane munama che. vaNajhArathI zo dara gADI UbhI rakhAvIne munimajIe gADI hAMkanArane kahyuM, ke . zeTha temanI lAkaDI bhUlI gayA che te laI Ava." Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munimajIe namArga zo 227 gADI hAMkanAra gADI tyAM rAkhIne ghera jaine zeThANI pAsethI lAkaDI laIne pAcho Avyo. munamajIe zeThANune te viSe kahI rAkheluM hovAthI zeThANIe tarataja lAkaDI ApI hatI. gADI hakinAra pAcho Avyo teTalAmAM to munimajIe potAnuM kArya patAvI lIdhuM hatuM. | gADI hAMkanAro tyAMthI ghera javA nIkaLe, ke tarata ja munimajI , ane temanI sAthe cAre strIo gADImAMthI nIce UtarIne vaNajhAra tarapha gayAM hatAM. tapAsa karatAM temane jaNAI AvyuM ke vaNajhAranA chevADe eka mANasa eka bhAMgelA khATalAmAM eka sUte che. caMdranA AchA prakAzamAM temaNe joyuM, ke sUnArane caherA kadarUpo nathI. temaNe tarata ja pitAnI pAse rAkhelI eka vastu sanAranA nAke dharI. jotajotAmAM tene tenuM ghena caDhI gayuM. pace jaNAMe maLIne tene pitAnI gADImAM laI lIdho. pachI te bhAMgelo khATalo, tenA paranI gAdI. ane sAthe sAmAna paNa gADImAM lai lIdhAM. pitAnuM kAma ahIthI patAvI laIne so pAchAM gADImAM besI gayAM hatAM. thoDIvAre gADIvALA zeThanI lAkaDI laIne AvI pahoMcyo. munimajIe thoDA samaya gADI Ama tema pheravAthI ane pAchI ghera levaDAvI. vahelI savAre temaNe peDhI para kahI dIdhuM ke, "jarUrInA kAme zeTha paradeza gayA che, eTale temane maLavA AvanArane mArI pAse mokalavA." Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 31 mu navuM ja navuM kRtapuNyane lAgyuM ke pote svapnAmAM hAvA joie amara te rAtre UdhamAM te UdhamAM mRtyu pAmIne svargamAM apsarAonA AvAsamAM AvI pahoMcyA hAvA joie. pazu pAkI khAtrI karI zvetAM tene lAgyuM, ke pAte svapnAmAM te! nathIja. teNe potAnA mananI sAthe nakakI karI lIdhuM, ke zuM zuM bane che te joyA karavuM. rAtre munijI je yuvAnane UMdhamAMja upADIne lAvyA hatA, raMja kRtapuNya hatA. paNa tene bicArAne cenanI asaramAM kaMi kha samaja paDI nahatI. teneA khATalA, bhAtAne khA, gAdI ane paheravAnAM sadhaLAM vastrone rUpavatIe eka khaMDamAM mUkI dRSTane tene tALuM vAsI dIdhuM hatuM. cAre strIne teNe kahI dIdhuM hatuM ke, 'je mAjIsane tame rAtre upADI lAvyA che!, te jinadatta zeDa che emaja mAnI levuM ne jinadatta zeTha eTale Aja purUSanI sAthe tame lagna karyAM che ema mAnIne jema tame mArA putrane pati tarIke mAnatA hatA, tema tene mAnIne tenI sAthe rahevu.' jinadatta zeDa jyAre UdhamAMthI savAre jAgatA, tyAre cAre strI temanI pAse je rIte hAjara rahetI, teja rIta Aje paNa kRtapuNyanA UDavAnA samaye te hAjara rahI hatI. te uparAMta Aje temaNe vadhu kALajI rAkhavAnI hatI. navA ane ajANyA purUSane pati tarIke grahaNu karavAnA hateA. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navuM ja navuM 229 kRtapuNe pitAnuM mukha arIsAmAM joI lIdhA pachI snA pAsethI mukha prakSAlananAM sAdhane laIne mukha prakSAlana karyuM. te pachI vinaMdinInA hAthamane rUmAla laIne mukha lUchI nAMkhyuM. paMkhe laIne UbhelI kamalinI palaMga pAse ja UbhI hatI. kutapuye Aju bAju joyuM. tene tema ja nihALIne kamalinI belI." abhayA mAtAjIne bolAvavA gaI che." kRtapaNe jANI lIdhuM ke arIseTa pakaDIne UbhI rahelI strInuM nAma abhayI hatuM. "keTalI vAra lAgaze ? " kRtapuNya prazna karyo. " hamaNAM ja Avaze, nAtha ! " vinodinI bolI. nAstAne keTalI vAra che " " mAtAjI potAnI sAthe ja nAsto letAM Avaze. " vinedinIe kahyuM. eTalAmAM rUpavatI abhayA sAthe khaMDamAM pravezI. kema, beTA ! UTho ?" rUpavatI putra pratye atyaMta vahAla ubharAI jatuM hoya, te rIte bolI. hA, mAtAjI !" atyAra sudhInA vAtAvaraNathI saceta banIne buddhizALI kutapurNa samaya sUcakatA vAparIne bolya. " le, nAsto karI le. " pitAnI sAthe lAvelo eka cAMdIno thALa teNe kRtapuNayanI sAme mUko. temAM kezara nAMkhIne garama karavAmAM AveluM masAlAnuM dUdha eka cAMdInA pAtramAM hatuM. bAjumAM keTalAka sUkA mevo ane bIjI vastuo hatI. - thALamAMnI keTalIka vastuo ArogI lIdhA pachI teNe dUdhanuM pAtra mee mAMDayuM. ekAda be ghUMTaDA pIdhA pachI te samajI zako, ke dUdha aneka prakAranI vastuo nAkhIne taiyAra karavAmAM AvyuM che. teNe zAMtithI badhuM e dUdha pI lIdhuM. te arasAmAM vinodinI mukhavAsanA sAdhana eka cAMdIne nAne Dabo laine AvI pahoMcI hatI. kRtapura Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 temAMthI eka taiyAra pAna hAthamAM lIdhuM. caDhAvavAmAM AvyA te!. pAnane mukhamAM ke temAM kasturI, aMbara ane suvAsita AvyA hatA. vanAzeThanuM saubhAgya pAnanI upara seAnArI vara mAMja te samajI zakyA, vastunA upayAga karavAmAM ATalA samayamAM te panAnA gheADe caDhIne mAnavA lAgyuM,. ke jarUra kAipaNa prakAranI bhedI ramata ramAtI hAvI joie. AvI suMdara ajANI strIe ajANyA yuvakane pati tarIke svIkArI le, tenI AvI sevA kare ane ATalA sahavAsamAM Ave, e vAta sAdhAraNuM na kahevAya. atyAre pote karyA che ane kayI bhedI ramatamAM sa`DAvAyA che, te ekadama samajavuM muzkela che. mATe zAMtithI ane samayane mAna ApIne vartavAmAM Avaze teA jarUra Ukela pAmI zakAze. pAte eka vilAsanI jALamAMthI mahA mahenate chUTIne nItine paMce javA lAgyA, tyAM navA ane tethI pazu vizeSa uttejaka vijJAsanI aTapaTI jALamAM phasAi paDI! hAvAnuM tene mAlama paDayu. paNa eka vAMtane tene sa MteASa hatA, ke A vilAsamAM pati gunhegAra nahAtA. kudarate je peAtAnA mATe nirmANu " haze, te te bhAgavavAnuMja che. mATe mana para atyaMta kAbU rAkhIne je je paristhitinA sAmanA karavA paDe, teno sAmaneA karIne saMsArane tarI javAnA prayAseA cAlu rAkhavA. teNe AAkhAjImAM dRSTi pheravI joi. jo divAlamAM eka paNa ArI DrAya ane temAMthI bahAra dRSTi paDe teA sAdhAraNapaNe khyAla AvI zake, ke pAte kai deizAmAM che. paraMtu Azraya tA e hatuM ke AkhA khaMDamAM eka paNa bArI nahatI, ane eka pazu mArI nahAtI chatAM ThaMDA pavana te| AvyA ja karatA hatA. AvA prakAranuM kautuka tA teNe prathama vAra ja nihALyu. pavana AvavAne karyAya paNuM jama nahAtI, chatAM pavana teA AvatA ja hatA. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navuM ja navuM 231 thoDI vAre rUpavatI tyAMthI cAlI gaI. tenA gayA pachI abhayA katAyane nahAvAnI oraDImAM laI gaI. oraDI jotAM ja tene lAgyuM ke anaMgasenAne vilAsakhaMDa ke nahAvAne khaMDa AnA AgaLa tuccha hato. te oraDI, oraDI karatA khaMDa tarIke dIpI nIkaLe tevI hatI. tenI aMdara cAra khUNAomAM eka eka kuvAre goThavavAmAM Avyo hato. te uparAMta uparanI bAjue paNa eka suMdara kuvAre goThavavAmAM Avyo hato.' kRtapuya vadhArAnAM vastro kADhI nAkhIne ekaja vacce vinaMdinIe batAvelA bAjoTha para beThe. snAe bhIMtanA eka gokhamAMthI suvAsita telanuM eka pAtra lIdhuM. te tela vaDe cAre strIoe pitAnA patinA dehanuM mAdana karyuM. mAdananuM kArya patI jatAM uparano phuvAro zarU karavAmAM Avyo. temAMthI jhINI jhINuM dhArAo jharavA lAgI. te attara mizrita jaLadhArAo kRtapuNyanA deha para cha TAvA lAgI. te pachI cAre bAjunA kuvAre cAlu karI nAMkhavAmAM AvyA. cAre patnIoe tene sArI rIte snAna karAvyuM. pachI tenuM zarIra lUchI nAMkhIne eka vastra paheravA mATe ApyuM. tyArabAda tene bAjunA khaMDamAM laI javAmAM Avyo. tyAM tene bIjAM zubhra kiMmatI vacce ApavAmAM AvyAM. ane mAthAnA vALa vyavasthita karavAmAM AvyA. te khaMDamAM eka sonAnI sAMkaLe bAMdhelo suMdara hIMcake hatA. katapu pote koInA kahevAnI rAha joyA sivAya tenA para beThe. vinodinIe tenA bhavya bhAla pradezamAM kesaranuM tilaka karyuM kamalinI mayura pIcho sonAnI dAMDIvALo paMkhe lAvIne tenI bAjumAM beThI ane pavana nAkhavA lAgI. katapuNyanuM te magajaja bahera mArI gayuM hatuM. pite zuM anubhavI rahyo hato. te te pote ja samajI zakato nahoto. anaMgasenAnI sAhebI ane tenuM temaja mallikAnuM saudarya tene ahIMnA vAtAvaraNa 1 havethI kRpuSyane te cAra strIonA pati tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 kayavannAzeThanuM saubhAgya - AgaLa jhAMkhA lAgavA lAgyAM hatAM. teNe potAnA manane Thapako ApatAM kahyuM, "he mUkha ! jAtamAM AvI zreSTha sAhebI paDI hovA chatAM tuM zuM joine eka nartikAnA mohamAM aMdha banyuM hatuM. cAra strIo ane rUpavatInI bolacAla parathI ane atyAra sudhInA kAryathI te eTaluM to khAtrIpUrvaka mAnI zakayo hato ke pote A jagata paraja che. have eTaluM nakakI karavAnuM bAkI hatuM ke pote kayAM ane kone tyAM che ! je khaMDamAM te beTho hato. te khaMDamAM paNa bArIo nahatI. paraMtu be jagAe tyAM evI rIte banAvavAmAM AvI hatI ke, jyAre icchA thAya tyAre tyAMthI bahAranI khullI havA meLavI zakAya. ane bahAra daSTi karI zakAya, paNa daSTie AkAza sivAya kaMI paNa paDI zake tema nahotuM. tenI goThavaNI ja evA prakAranI hatI ke AkAza sivAya tenI najare bIjuM kaMI ja na paDe. kRtapurNa samayane anusarIne cAre strIonA vartAlApamAM bhaLI gayo. keTaloka samaya tyAM vArtAlApamAM ane AnaMdohAsamAM pasAra thaI gayo. te pachI badhA bhojanakhaMDamAM gayAM. te khaMDamAM eka suMdara bAjoTha mUkavAmAM Avyo hato. bAjumAM hAtha devA mATe pAtra rAkhavAmAM AvyuM hatuM. vinodinAe te pAtramAM tenA hAtha dhovarAvyA ane rUmAla ApIne hAtha luchAvyA. te bAjaTha para jamavA mATe beThe eTale kamalinIe tene paMkho nakha zarU karyo. jyotsanA, vinodinI ane abhayA tene jamADavAmAM ane AnaMdI vAtAvaraNa UbhuM karavAmAM guMthAvAM. kahevAtI batrIse vAnIo tenA vALamAM pIrasavAmAM AvI hatI. bAjumAM agarabatto jalatI hovAthI havA khuzanumA banI hatI. jamI rahyA pachI hAtha lUchIne te, tsanA ane kamalinI pAchA beThaka khaMDamAM yAM. tyAM tene sonerI varakhanuM suvAsita pAna khAvA ApavAmAM AvyuM. thoDA samayamAM ja abhayA ane vinodinI Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navuM ja navuM 233 jamIne AvI pahoMcyAM. temanAM AvyA pachI tsanA ane kamalinI jamavA gayAM. temanA gayA pachI kutapurNa abhayA ane vinodinI ArAmakhaMDa-zayanakhaMDamAM gayAM. keTalAye divase Aje suMdara bhojana kRtapuNyane ArogavA maLyuM hatuM. te uparAMta tenI sevA paNa sArI uThAvavAmAM AvI hatI. te palaMga para ADo paDayo. kamalinInI gerahAjarImAM abhayA tene 5 nAkhavA lAgI. vinaMdinI tenA mAthA pAse besIne tene kapALa para pitAne nAjuka hAtha dhIme dhIme pheravavA lAgI, eTalI vAramAM jamavA gayelAM snA ane kamalinI AvI pahoMcyAM. abhayAe kamalinIne potAnA hAthamAMne paMkhA ApyA. kamalinI pitAnA patine atyaMta umaLakAthI maMda maMda pavana lAge, tevI rIte paMkho DhaLavA lAgI. abhayA ane snA patinA paga dAbavA lAgI. kRtapu te je kaMI bane te joyA karavAnuM nakakI karyuM hovAthI, kaMI paNa bolyA cAlyA vinA ArAmaja levA mAMDayo. thoDuM vadhAre khavAI gayuM hovAthI ane ArAmamaya vAtAvaraNathI jotajotAmAM tenI AMkha maLI gaI. pA eka ghaTikAmAM to te jAgI UThayo. jAgRta thatAM te jANI zakyo ke mAnI lIdhelI pitAnI cAreya patnIo pote ArAma mATe jyAre ADe paDyA hatA ne je sevA karI rahI hatI, te sevA hajI paNa karI rahI che. ATaluM badhuM joyA pachI tene Azcarya eka prakAranuM thayuM ke, ATalI badhI zrImaMtAI dekhAtI hovA chatAM, eka paNa nokaracAkara kema najare paDato nahi hoya ! savAre pote UThayo tyArathI atyAra ' sudhI tenI badhI sevA tenI suMdara, kAmaLAMgI strIoja karI rahI che. ane tene utAvelI te zaMkA beTI paNa nahotI. ATalI zrImaMtAI ane AvA vaibhava vilAsabharyA AvAsamAM ekapaNa nokara cAkara na hoya, e bane kharuM ? paMkhe nakhe patnI, jamADe patnI. snAna karAve Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanAroThanu sebhAgya patnI, paNa khAve patnI ane hAtha paga paNa dhAvarAve patnI. zu AvA sukhI gharamAM AvI apsarA jevI suMdara strIeja badhuM kAma kare, e sabhavita che ? 234 te pachInA sAMjanA bhAjana sudhInA dheA samaya temaNe AnaMdamAMMja vItAvyA. salAnA bhAjana pachI mukha vilAsa karIne jyAnA, abhayA ane vineAdinI viNA vigere suMdara vAgho laine AvI paheAMcyA. kRtapuNya teA eka pachI eka navinatA netA mayeda ane Azraya pAmate gayA. jvelnAe eka suMdara rAgaNI chaeNDI. abhayA ane vinAdinIe vAchatrAmAMthI sUra kADhavA mAMDayA. dhRtapuNya pAte sagItane zokhIna hatA. tene sa'gIta atyaMta pasaMda paDayu. teNe badhAMne zAbAzI ApI. jyAnA vagere badhI e samajI gaI ke, temanA navA patine saMgIta atyaMta priya che. saMgItanuM kArya pUrU thatAM nidrAne! samaya thai gayA hatA. savAre je palaMgamAM kRtapuNya sUi gayA hatA, te ja paga atyAre paNa tenA upayoga mATe vaparAi rahyo hatA. thoDA samayamAM te te nidrAdhina banIne mIThAM-madhurAM svapnAM anubhavavA lAgyuM.. Weng Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 32 muM dhanyA mAtA banI kRtapuNyanA gRha tyAga pachI dhanyA ane parimalane sahavAsa, vadhu gADha banato cAlyo. dhanyAnuM zarIra dina pratidina kAma karavAne azakata banatuM cAlyuM. tene garbhamAM jema jema moTo thato gayo, tema tema te kAma karatA thAkI javA lAgI. parimala tenI tevI avasthAmAM vadhu kALajI rAkhavA lAgI. jeTalA loko kutapuNyane oLakhatA hatA, teTalA leke jANatA thaI gayA hatA ke, kRtapuNya kamAvA mATe vaNajhAranI sAthe bahAra gAma gayo che. keTalAka leka tenAM vakhANa karavA lAgyA, to keTalAka kevaLa niMdAmAM ja AnaMda mAnavA lAgyA. jana svabhAva bahutaHniMdAkhera ja hoya che. tejoSI mAnava svabhAva sArI bAju jevA karatAM kALI bAju jovAmAM vadhu AnaMda mAnatA hoya che. evA mAnavasvabhAve kutapurya mATe aneka prakAranI vAto vahetI mUkI. temanI keTalIka to dhanyAnA kAna sudhI paNa pahoMcI gaI hatI. paNa dhanyA to. eka ja dhyeya para chavI rahI hatI, ke jagata te zrIrAmane ane zrIkRSNane, satI subhadrA ane satI sItAne paNa niMdatuM ja AvyuM che. evI. nidA pratye je bahu dhyAna ApavAmAM Ave, to satyane mAge jIvanArA mATe jagatamAM sthAna ja na rahe. koI paNa jAtanI bhUlanI ke pApanI nindA thatI hoya to jarUra karavuM joIe. paNa je nagna satyanI ke sadvartananI nindA thatI hoya te te tarapha durlakSa ja karavuM joIe. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -236 kamavanAzeThanuM saubhAgya nindA ane TIkA to moTA bhAge kAryanI ke sArA mANasonI thatI hoya che. je sArA nathI, temane samUha jagatamAM moTo hoya che. te samUhamAMnAM mANaso eka bIjAnA paricayamAM rahIne sAmA pakSanI nindA karavAmAM ja samaya pasAra karatAM hoya che, ne temAM ja AnaMda mAnatAM hoya che. dhanyA tevI vAto pratye bahu lakSa ApatI nahotI. parimalanAM sAsu sasarAnI otha tene sArI hatI. e rIte sukhaduHkhamAM pasAra thatA cha mAsa vItI gayA. dhanyAne pUrA nava mAse eka suMdara putra avataryo. parimale chellA divasomAM ane suvAvaDa pachI eka mAsa sudhI dhanyAnI ghaNuM kALajI rAkhI hatI. . putra zarIre taMdurasta ghauMvarNo hato, tene hasto cahere jene dhanyAne duHkhanA ane patinA viyoganA samayamAM paNa AzvAsana maLavA lAgyuM dhanyA suvAvaDamAMthI UThI na UThI ne parimalanA zire navI javAbadArI AvIne UbhI rahI. tenI sAsune tAva lAgu paDayo. sAsunI mAMdagImAM te rAtadivasa jAgaraNa karavA lAgI. dina ane rAtanI pratyeka kSaNa sAsunI kALajImAM vItAvavA lAgI. dhanyAnuM zarIra paNa tana ghasAI gayuM hatuM. kherAkanA abhAve tene tenI suvAvaDa bhAre paDI gaI hatI. parimala tene potAne ghera laI gaI hatI. parimalanI sAsunI mAMdagI joIne dhanyAne lAgyuM ke pote parimalane bejArUpa che. eka te e bicArI sAsunI paricaryAmAMthI UMcI AvatI nathI. tyAM pitAnI sevA tene viSama paristhitimAM mUke emAM navAI nathI." eka vakhate samaya sAdhIne teNe parimalane kahyuM. "bahena, AvatI kAle huM' mAre tyAM javAnI chuM." "kema?" Azcarya pAmatAM parimale pUchayuM. kAraNa kaMI nathI." dhanyA bolI. tyAre acAnaka AvatI kAle kema ghera javAne vicAra karyo Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanyA mAtA banI 237 " huM traNa cAra divasathI tamane kahevAno vicAra karatI hatI, paNa kahevAne jIbha UpaDatI nahotI." tame te kaI gAMDA thayAM cho? dhanyA bahena !" parimala bolI. "hajI svataMtrapaNe cAlavAnI zakita paNa tamArAmAM AvI nathI. tyAM tame ghera javAnI vAta zI rIte kare che? " zakita te ApoApa AvI jaze. parimala bahena." dhanyA kahevA lAgI. koI vAra te parimalane bahena kahetI ane koIkoI vAra bhAbhI paNa kahetI. " zuM suvAvaDa jagatamAM mane ekalIne AvI che, ke huM Ama pathArImAM ne pathArImAM paDI rahuM ?" "suvAvaDa to ghaNuM strIone Ave che, bahena ! paNa temanAM zarIra sArAM hoya che. mAthe ciMtA hotI nathI. suvAvaDa samaye temane sAtvika khorAka maLe che ane temanI paricaya paNa sArI thAya che." kAma parimale kahyuM, thI pariNya kayAM ochI thaI che. bahena ! dhanyA bolI. " sagI bahena ke mAtA karatAM paNa tame mArI vadhu kALajI rAkhI che. mane khorAka paNa sAro Apyo che ane have mane ciMtA paNa zI che ?' " have e badhI vAto javA do, bahena !" parimala dhanyAne samajAvatAM bolI. "tame paMdareka divasa hajI ahIM rahe. tyAM sudhImAM tamArI tabiyata sudharI jaze ane tame haratAM pharatAM paNa thaI jaze.' 'tabiyata to have sudharI gai che, bahena. "dhanyA kahevA lAgI. "ane je thoDI ghaNI azakita che te paNa eka be divasamAM cAlI jaze.' ATaluM bolatAM bolatAM to te thAkI gaI hatI. parimalanI najara bahAra te nahotuM. ' "ATaluM bolatAM bolatAM thAkI gayAM , eTalI to tamArAmAM azakti che, anya bahena ! ane tame kahe che ke mAre AvatI kAle ghera javuM che." Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yavannAroThanuM saubhAgya t Ane azakti kahevAya, bahena ? svAbhAvikapaNe suvAvaDa pachI ATalI arthAta tA hAya ja. jo ApaNe AvA vicArA karatAM rahIe ane Ane azakti gaNatAM rahIe, tA pathArImAMthI UThI pazu zI rIte zakAya ! ' 238 " tamane khabara che dhanyA bahena, ke tamArA mAthe have tamArI ekalAMnI javAbadArI nathI. A bALakanI paNa javAbadArI have tamArA zire che. tamArA zarIranI azakti tamArA bALakane taMdurastI nahi ApI zake, eTaluM dhyAnamAM rAkhajo." 66 ' parimala bahena, '' AMkhamAM AvelAM AMsu lUchatAM dhanyA khelavA lAgI. huM badhuM samajuM chuM. tamArI hArdika lAgaNIne avagaNIne javAthI tamArA AtmAne duHkha thaze, e pazu mArA khyAla bahAra nathI. pazu bahena, mArUM hRdaya kahe che, ke have ahIMthI javuM joie. mArA jIvananuM dhana, sattva ke nUra je kaMi kahe! te A mor -Laka ja che, e paNa huM visarI nathI. tamArA bhAda paradezathI yAre pAchA Avaze, e nakkI nathI. te pAchA Ave tyAM sudhI mAre A mArA phUlanuMja mukha joine divasA jItAvavAnA che. bahena...'' te vadhu khelI zakI nahi. tenu` haiyuM tenA hAthamAM rahyuM nahi. te dhruske ne dhruske raDI paDI. patinI gerahAjarI, putrane ucherIne moTA karavAnI javAbadArI ane nirvAdya mATe dhana prApta karavAnI AvazyakatAe tenA dilane vadhu nibaLa banAvI mUkyuM. te game teTalI samaju ane saMskArI hatI chatAM tene deha bahu majabUta nahAtA. keTalAye vakhatathI te ciMtAnA bhArathI mujhAi rahI hatI. sajogAmAM suvAvaDanA prasaMge tene deha vadhAre azakta atI gayA. "Ama raDavAthI teA zarIra vadhAre bagaDaze, bahena ! dhanyAnA vAMsA para premathI hAtha pheravatI pheravatI parimala khAlI. "paramAtmA je je sthitimAM rAkhe, te te sthitimAM AnaMda mAnavA e mAnavamAtranI pharaja che. ane bahena, mANasanI ane tenI sahanazIlatAnI kiMmata evA ** Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanyA mAtA banI 239 to kaparA prasaMgomAM ja thAya che." "huM badhuM samaju chuM, bahena ! " manane kAbumAM letI dhanyA bolI. " paNa mANasa jeTalo dhAre teTale saMyama mana para rAkhI zakato nathI. duHkhamAM hiMmata rAkhavI joIe, ema kahenAra mANasa jyAre pitAnA para kharekhara duHkha AvI paDe che tyAre te pote paNa hiMmata hArI jAya che. upadezanI vyAkhyAone dareka mANasa potAnA jIvanamAM utArI zakatA nathI." " tame AvI vAtomAM mana na paDe, bahena ! " parimala elI. " ati vicAro mANasane mUDha banAvI nAkhe che. mATe badhI vAto paDatI mUkIne mAruM kahyuM mAnI jAva ane paMdara divasa vadhu ahIM rokAI jAva." parimalanA zabdo sAMbhaLIne dhanyA kaMI paNa bolI zakI nahi. te pote jANatI hatI ke, ghera gayA pachI pote kaMIja kAma karI zake tema nathI. bALakane saMbhALa paNa muzkela thaI jAya tema che. parimalane tyAM rahevAmAM tene potAne vAMdhA jevuM paNa lAgatuM nahotuM potAne ghera javAnI utAvaLa te eTalA ja mATe karatI hatI ke, parimalanI sAsu bimAra hatI. tenI bimArImAM parimalanA zire kAmano bojo vadhI paDayo hato. ane tevA saMjogomAM te samajIne ahIMthI pitAnA ghera javuM joIe, ema ene lAgatuM hatuM. te pachI baMne vacce ghaNI rakajhaka thaI, ane pariNAme ema nakakI karavAmAM AvyuM ke hajI ATheka divasa dhanyAe parimalane tyAM rahevuM. te arasAmAM ja tenI tabIyata sudharI jAya to pamile tene vadhu rokavAno Agraha na karavo. paNa ATha divasanA gALAmAM je tenI tabiyata sudhare nahi ane AvIne AvI ja rahe te bIjA ATha divasa teNe vadhu rokAI javuM. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 33 muM gADha paricayamAM bIjA divasane prAta:kALa thayo. sUryanA tejasvI kiraNe jagatapaTa para patharAyAM. rAtrinA sAmrAjyano nAza thatAM tapuNyanAM netrI ApoApa UghaDI gayAM. gai kAla pramANe Aje paNa abhayA vagere cAra strIo tenI sevAmAM hAjara hatI. akhi khulatAMja tenI sAme dharavAmAM AvelA arIsAmAM teNe potAnuM mukha joyuM. ane pachI gaI kAlane Akho kAryakrama zarU thaye. e rIte divase pasAra thavA lAgyo. kRtapuNya bahAranuM vAtAvaraNa vIsarI jaine cAre strIo sAthe e pacyo rahevA lAgyo. koI koI vAra tene dhanyA yAda AvatI, ne tenA hRdayamAM tenA pratye lAgaNI udbhavatI. kayAreka parimalane nirdoSa cahere tenI najara sAme khaDo thaI jato. te nirdoSa strIe pitAne pati bIjAnA sukhanI khAtara gumAvyo hato, e yAda AvatAM tenAM nayane azrabhInAM banatAM. kaI kaI vAra tene potAne bhUtakALa yAda Avato ne bALamitra anaMtakumAra mATe anahada mAna UpajatuM. mallikA jyAre saMsArane tyAga karIne kayAMka cAlI gaI, tyAre katapuNyane tenA pratye mAna UpajyuM hatuM. anaMgasenA pratye to tene mohaja hato. tene te vilAsI mAnatA hatA. paNa jyAre anaMtakumAranA upadezathI tene tyAga karIne te potAnA ghera chAnomAne, cAlyo gayo ane te pachI anaMgasenAne patra tene maLe tyAre tene Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mADha paricayamAM 241 pitAnI jarnAI mATe upanyuM ane anaMgasenA mATe anahada mAna uparyuM. anaMgasenAne tyAM te raheto hato tyAre tene vilAsa priyatA pasaMda hatI. Aje te vilAsa mANato hato, paNa te tene anukULa thaIne. dhanya pratye bedarakAra banIne vilAsa bhogavavAnI tenI icchA nahatI. keTalAye prayatna chatAM te jANI zako nahato ke pote kayAM che, pahelAM tene navA AvAsamAM ane navI strIonA sahavAsamAM je navinatA ane ataDApaNuM lAgatuM hatuM, te have nAza pAmyuM hatuM. thoDAja divasamAM te pitAnuM ghara hoya tema vartavA lAgI gayo hato. cAre strIono pite hakadAra-lagnagraMthIthI joDAyelo pati heya tema te temanI sAthe khulA dilathI vartavA lAgyA hatA. zaru zarumAM sAMjano samaya saMgItamAM pasAra thatA hatA, te have pATa vagere khelavAmAM pasAra thavA lAgyo. pitAnI icchA pramANe te strIo pAsethI saMgItanI icchA paNa pUrNa karato hato. DezI roja eka be vakhata AvatI ane kRtapuNyane potAnA mAtRpadanA hakaka pramANe khabara pUchI letI. kRtaM puNya paNa tenI te Tevane samajI gayo hato ane DozIne te kAryakrama che ema mAnI leto. evI rIte vilAsamAM divaso pasAra thaI rahyA hatA. eka vakhate copATa khelatAM khelatAM abhayA bolIH "Aje ApaNA nagaramAM eka prasaMga banI gayo che, te ApanA jANavAmAM Avya, svAmi ?" "mArA jANavAmAM kayAMthI Ave, abhayA!" kRtapuNya bolyo. kama, AkhA nagaramAM badhAne khabara paDI gaI ane Apane khabara na paDI ?" "mane kayAMthI khabara paDe, abhayA!" ciMtAtura vadane kRtapuNya kahevA lAgyo. "tame lokoe mane ahIM eka gunhegAranI peThe keda khAnAmAM pUrI rAkhyo che. keTalo samaya thayo, tamArAM pAMca sivAya 16 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 242 kayavanAzeThanuM bhAgya meM koInA caherA paNa joyA nathI." tenA zabdomAMthI paravazatAnI akathya vedanA jharatI hatI. kRtapuNyanA zabdo sAMbhaLIne tarata ja abhayAre pitAnI bhUla samajAI AvI. mAnavasvabhAva pramANe tene lAgeluM ke AkhA nagaramAM je vAta vAyu vege prasarI gaI hatI. te vAta kRtapuye paNa jANI levI joIe. paNa have tene khyAla Avyo ke patine te paravaza banAvIne rAkhavAmAM AvyA hatA. kRtapuNyane AvA vaibhavavilAsamAM paNa dhanyA ane sAdu chatAM svataMtra jIvana-bhUtakALa yAda AvyAM. pratyeka mAnava, pratyeka pazu pakSI ane pratyeka jIvajaMtu svataMtratA icche che. parataMtratAnuM asahya duHkha kAine priya hetuM nathI. koI paNa pakSIne pAMjarAmAM pUravAmAM Ave to te pAMjarU tene baMdhana samuMja bhAsavAnuM. pachI bhale te sonAnuM hoya ke hIrA mANeke jaDeluM hoya. pAMjarU e to pAMjarU ja che. pitAnI bhUla sudhAratAM abhayA bolI; svAmi ! e to huM bhUlI ja gaI ke Apa bahAra nIkaLatA nathI." "huM kevI rIte bahAra nIkaLI zakuM, priye? mArI to ghaNI icchA che ke huM svataMtra vAtAvaraNamAM harUM pharuM, nagarajane sAthe AnaMdamAM samaya vItAvuM, ne khullI havAno upabhoga karuM. paNa tame leke to mane baMdhanamAM ja rAkhI mUke . huM kyAM chuM te paNa jANavA detA nathI." ApanI samaja phera thAya che, nAtha!" abhayA namra svare patine pitAnI paravazatAnuM bhAna bhulAvavAno prayatna karatAM bolI, "Apa paravaza nathI. Apane bahAra na javA devAno udeza e che, ke Apane taDako chAMyo na paDe. bahAranuM kaluSita vAtAvaraNa, lokeAnAM kaThera vacana ane sukhanI akhaMDa dhAra na tUTe; e kAraNeja mAtAjI Apane bahAra javA detAM nathI. Ape ene paravazatA mAnavI na joIe. putranI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gADha paricayamAM 243 ane teTalI vadhu kALajI rAkhavAnI mAtAjInI pharaja che, ane patinIApanI amArA prANa karatAM vadhAre kALajI rAkhavI te amArI pharaja che. " etA khAlI ahAnAM che, abhayA !" kRtapuNya nirasa svare kahevA lAgyA. asatya bhASA mANasane adheAgatine paMthe laI jAya che e vAta tArA jevI zANI suuMdarIe bhUlavI na joie. pApa gunhA, atyAcAra ane anAcAranAM mULa asatya che, eka vAra mANusa asatya khelatA thAya che, pachI tene tema karavAmAM navInatA bhAsatI nathI, temaja eka vakhata asatya melelA mANusa aneka vakhata asatya bhASaNa karatA thai jAya che. abhayA, jema eka gunhA chupAvavA mATe aneka gunhA karavA paDe che, tema eka asatya chupAvavA mATe aneka asatya vAtAvaraNa UbhAM karavAM paDe che. tamArA jevI saMskArI sannArI ane mAtAjI jevI yuvAnI vaTAvI cUkelI proDhA ane vRddhAe jo asatya khelatI thAya, te! AryAvartanA saskAranI je jAheAjalAlI AkhA jagatamAM pracalita che, te TakI rahe kharI ? abhayA, satya ane ahIMsA teA jagatanI samRdhdhinA pAyA che. A vatanI kIrtinAM ane udhdhAranAM e mULa che. AryabhUmInI e jAheojalAlI che. RSi munioe ane mahApurUSoe satya ane ahiMsAnA je khIja vAvyAM che. tenu ucchedana ApaNAthI na karI zakAya. temaNe potAnAM tana, mana, ne dhana apIne te vRkSone meTAM karyAM che. ApaNe Aje te vRkSAnAM amRta jevAM phaLe! ArAgI rahyA chIe. eka vRkSa mIThAM phaLa Apatu hoya, tene vagara samaje ane mUkha' banIne vinA kAraNu ucchedI na naMkhAya abhayA ! kANu vRkSane utAM vAra nathI lAgatI, paNa tene ucheratAM vAra lAge che. je makAnane ApaNe ekaja divasamAM teADI zakIye chIe te makAnane taiyAra karatAM keTalAye divaseA lAgyA heAya che, e ApaNe bhUlavuM na joie. Mu Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 ' kayavanAzeThanuM saubhAgya aneka satkarmonA pariNAme mAnavajanma ApaNane prApta thayA che, ApaNe tethI paNa UMce javA mAMgIe chIe. keI, mANasa nIce javA nathI mAgato, e vAta te nirvivAda che ane dareka jaNa kabUla paNa kare che. te pachI ApaNe asatya ane hiMsAne zA mATe apanAvI levAM joIe ? e baMne unnatinA prakhara sUtra che. ane A sukha, A vaibhava vilAsa to pUrvabhavanA satakarmonA phaLa che. A bhave paNa ApaNe sata karmo karatAM rahevuM joIe. vinA kAraNa asatya zabdo uccArIne aAgatinA mArge zA mATe javuM joIe, abhayo !' tapuNyanuM bhASaNa cAre strIo sAMbhaLI rahI hatI. temane pitAnI ane sAsunI bhUla samajAI gaI hatI. pote je pagaluM bharyuM che te ayogya che. ema paNa temane lAgavA mAMDayuM. paNa have upAya nahoto. upAya zodhI kADhavAnI temane abhilASA jAgI, tene mATe paNa samayanI jarUra hatI. cAre strIone mauna ane vicAravaza thayelI joIne thoDI vAre kRtapuNya belyo. "tamane dubhAvavAnI ke mAThuM lagADavAnI mArI bhAvanA nahotI ane hajI paNa nathI. mArA je vicAre che, te meM darzAvyA che, teno amala karavo ke nahi, e tamAre jovAnuM che. tamArA para ke tamArAM sAsu para dabANa karavAne mane adhikAra nathI, chatAM mane je cogya lAge te kahevAno adhikAra to cheja. teTalI svataMtratA pratyeka mAnavIne hoya che. pachI te strI hoya ke purUSa. tamArA vartananI dabhikatA, vANanI asatyatA ane vicAranI gUMcavaNa tame pote paNa kabUla karI zakaze ane samajI paNa zakaze. huM eTaluM to samajI zakyo chuM ke tame tamArA koIpaNa kAryanI siddhine arthe mane pati tarIke svIkAryo che. anicchAe mane pati tarIke svIkAryA pachI mArA pratye tamArA dilamAM lAgaNI ane premano aMkura paNa phUTavA lAgyA che, ane tema bane temAM navAI jevuM paNa kaMI nathI. jema ati Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gADha paricayamAM 245 paricayathI avajJA uMbave che. tema je badhAnA dila niSpApa hoya te prema paNa uddhave che. mane pati tarIke svIkAravAmAM tamAro hetu tamArA kAryanI sidhdhino che, mane nukazAna karavAnuM nathI. te kAraNe tamArA manamAM mArA pratye ghaNA na upaje paNa premana-lAgaNInAM aMkura phUTa, e svAbhAvika che." kRtapuNyanA zabdo sAMbhaLIne cAre strIonAM dila tenA tarapha vadhu AkarSAyAM. mIThI ane nirdoSa vANIno upayoga karanAra tapuya haMmezAM pitAnA vANuM pravAhe sAmAnAM dila AkarSavAmAM yazasvI nivaDato hato. Aje paNa tene tenA vANI pravAha sAro sAtha Apyo. cAre strIo tenA tarapha ApoApa ja AkarSAI. kRtapune lAgyuM ke darekanAM dila lAgaNInI madhuratA anubhavI rahyAM che, eTale pote zAMti jALavI rAkhavI yogya che. - "haze, abhayA ! have te vAta javA daIe. bhAvimAM je lakhAyuM haze te thayAja karavAnuM. temAM tamAre ke mArA kAIja upAya nathI. paNa have kahe joIe, ke Aje nagaramAM kayo mahatvane prasaMga banI gayo che?" kRtapuNya nagaramAM zo prasaMga banI gayo che, te jANavAnA irAdAthI pUchyuM. e vAta huM AvatI kAle kahuM te nahi cAle, svAmi abhayA bolI. " "kema, Aje zo vAMdho che?" Azcarya pAmatAM kutapuNya prazna karyo. " Aje samaya paNa thaI gayo che, ne tamArA zabdoe amArA manamAM vicAronuM maMthana jagAvyuM che." abhayAe khuvAso karyo. bhale, AvatIkAle kaheje," kRtapuNe anumatI darzAvA. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 34 muM vIra sALo banevI bIje divase sAMje copATa ane saMgItanI majhA baMdha rAkhavAmAM AvI. kRtapaNe vAta kahevAnuM sUcana karatAM ja abhayAe nagaramAM banelI navInatA kahevI zarU karI. ATheka divasa thayA. eka paradezI potAno mAla vecavA. mATe ahIM Avyo hato. tenI pAse hatI ratna kaMbaLe. tenI kImata eTalI badhI hatI, ke nagaramAM koIe kharIdavAnI hIMmata karI nahi. chevaTe te rAjadarabAre gayo. tyAM paNa tene niSphaLatA ja prApta thaI. ane te nirAza thaIne te nagara choDIne javA taiyAra thayo. jyAre te jaI rahyo hato tyAre rastAmAM tene eka strI maLI. te strIe paradezInA caherA para nirAzAnA bhAva jotAM prazna karyo. kema bhAI Ama nirAza thaIne nagara tyAgI rahyA che?" zuM karUM bahena," paradezI javAba ApatAM bolyo. " bahu moTI AzAe rAjagRhimAM AvyuM hatuM. nagaranI khyAti cArebAju prasarelI hovAthI ahIM AvavAnuM yogya dhAryuM hatuM. paNa mArI dhAraNAmAM huM niSphaLa nIvAyo." "zuM thayuM te kahe." "zuM thAya, bahena ! nirAzAbharyA svare paradezI kahevA lAgyA. " A mAla vecavA mATe huM bahu moTI AzAe Avyo hato, paNa nagaramAM tene kharIdanAra kAIja nIkaLyo nahi. thAkIne rAja Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra sALA banevI darabAre thayA. paNa nirAzA sivAya kaMija pariNAma na AvyuM. " emAM ATalA badhA nirAza thaI gayA che ?" strI kheAlI. " tamane A vAta nAnI lAge che, i tyAre bahu moTI che ? cAle! tame roDhe tamArA badhA mAla kharIdI leze. kharIdI zake e kema mAnI zakAya ? "C 'tamArA pherA niSphaLa i bahena ? 247 " je mAla rAjAe kharIdavAnI nA kahI, te mAla prajAjana vizvAsa rAkhA. mArI sAthe. amArA jAya. bhAI ! mArA zabdopara ane paradezI te strInI sAthe gayA. eka suMdara makAnamAM praveza karyAM. teNe mAnI lIdhu` ke, jarUra peAtAnA sadhaLA mAla ahI' khapI jaze. te makAna hatu. zAlibhadra roDhanuM. te strIe zAlibhadrazeThanI vidhavA mAtA bhadrA zeThANIne krAi paradezone pAte teDI lAvyAnA samAcAra ApyA. zeThANIe tene-paradezIne peAtAnI pAse kheolAvyA ane kahyu. krama bhAi, tamane A nagara para khATu lAgyuM?" "mAtAjI !" zeThANInuM vaya ane temanI pratibhA jotAM paradezI temane mAtAnA sakhAdhane khelAvatAM eklyAH "mArI vastu mahArAjAye paNa na kharIdI.' "tame tene atha UMdhA karyAM che, bhAi !" zeThANI rAjAnu ane rAjyanuM mahattva na ghaTavA devAnA IrAdAthI khelyAM. amArA mahArAjA tamArI kImati vastu na kharIde, e svAbhAvika che. kAraNu ke rAjabhaMDAramAM je lakSmI che, te prajAnI che. prajAnI lakSmI game tema vAparI nAkhavAnA rAjAne AdhikAra hAya nahi, ema te mAne che, te vanamAM utAre che.' " mArI samajaphera thai che, te mATe huM kSamA mAguM chuM, mAtAjI !" namra svare te paradezI peAtAnI bhula kabUla karatAM mANyeA. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvanAnuM sobhAgya. . " kaMi vAMdho nahi. bhUla to dareka mAnavInI thAya che. haM... tame zuM lAvyA cho?" mArI pAse A ratnakaMbaLo che. mArI ATalI jIMdagImAM meM ATaluM ja banAvyuM che." ranI kiMmata zI che?" darekanI kiMmata savA lakSa suvarNa mudrA che." " che tamArI pAse keTalI ratnakaMbaLe che?" * soLa naMga che, mAtAjI!" "mAre te batrIsa naMga joIe, bhAI!" zeThANInA zabdo sAMbhaLIne jANe pote te mAnavAne taiyAra na hoya tema te avAka banI gayo. tene mauna rahelo joine zeThANI AgaLa belyiAM. "mArA putrane batrIsa strIo che, bhAI! eTale mAre batrIsa naM joie. tamArI pAsethI vadhu nahiM maLI zake "azakya che, mAtAjI." bhale. caMpA. dAsIne udezIne zeThANa beyAM. A sALa naMgane vaccethI phADIne tenAM batrIsa naMga banAva, ane teno eka eka TukaDe dareka vahune vaheMcI Ape. temane eka eka divasa paga lUchavAnA kAmamAM Avaze." - " Apa A zuM bole che, mAtAjI!" citravata banI jatAM paradezI bolI UThayo. " A ratnakaMbaLanA TukaDA karavA iccho cho ?" "mAre badhI strIo sarakhI che. badhI strIone sarakhA bhAge vahecI ApavA mATe je TukaDA na kare te kema cAle?" jANe sAdhAraNa vAta karatAM hoya ema zeThANI bolyAM. paNa mArI Aja sudhInI AkhI jIMdagI temAM barabAda karI che." paradezI kapAtA dile bole. "tamane te pUrI kiMmata ApavAmAM Avaze, mArA nahi Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 : vIra sALA banevI .. ane te dAsI tarapha pharIne bolyAM." caMpA, munimaNane kahe ke A bhAIne vIsa lakSa suvarNa mahera Ape." ane te pachI temanI IcchA pramANe badhuM thayuM . bIje divase savAre te ratnakaMbaLamAMno eka TukaDe rastA parathI kacaro kADhanArI eka bAInA hAthamAM AvyuM. te TukaDe paherIne te rAjamahele jhADu kADhavA gaI. sumadhura vAsa AvatAM mahArAjAnI eka rANIe vAtAyanamAMthI bahAra dRSTi karatAM jhADuvALInA deha para ratnakaMbaLa . tapAsa karAvatAM tene samAcAra maLyA ke zAlibhadranA makAnanI pAchalI bAjue A ratnakaMbaLano TukaDo tene-jhADuvALIne maLyo hato. rANIe mahArAjA pAse haTha lIdhI. mahArAjAne thayuM ke "zuM AvI kiMmatI vastuo kharIdanAra mArA nagaramAM haratI dharAve che? ne tarata ja temaNe zAlibhadrane tyAM samAcAra mokalIne tene maLavA javA mATe prayANa karyuM zAlibhadranA makAne pahecatAM zeThANIe temanuM yogya svAgata karyuM. te vakhate zAlibhadra potAnA makAnanA sAtamA mALe pitAnI batrIsa suMdara strIo sAthe AnaMda krIDA karI rahyA hatA. temane zeThANae samAcAra kaherAvyA ke, "mahArAja tamane maLavA mATe padhAryA che, mATe nIce Ave, temaNe nIce AvIne mahArAjAnuM svAgata karyuM paNa mAtAnA kahevAthI temaNe jANyuM ke mahArAjA ApaNA zirachatra kahevAya. zAli-bhane lAgyuM ke hajI paNa mArA mAthe rAjA che ? ane temaNe jayAM paramAtmA sivAya ke moTuM na hoya, tyAM javAnI IcchA darzAvI. mAtAnI ane patnIonI aneka vinaMtIone tarachoDI na kADhatAM temaNe roja eka eka strIno tyAga karavA mAMDyo. badhI strIone tyAga karI rahyA pachI saMsAra tyAgavAne temaNe nirNaya karyo. bIje divase zAlibhadranI bahena subhadrA pitAnA patine snAna Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 kamavanAzeThanuM sobhAgya karAvI rahI hatI. tenA pati ghanAkamAra eka bAjoTha para eka vasa paherIne beThA hatA. temanI AThe strIo temane snAna karAvI rahI hatI. te samaye subhadrAnA nayanamAMthI sarakI gayeluM eka uSNa azrabindu temanA zarIra para paDayuM. dhanyakumAre UMcuM joyuM. subhadrAnA nayanAmAM amuM jotAM temaNe pUchyuM. subhadrA, dhanyakumAra jevo pati ane zAlibhadraja baMdhuhevA chatAM tArAM nayanamAM asu zAnAM?" "nAtha, AMsu to sukhaduHkhanA sAthI che." " tArAM AMsu sAnAM che ?" duHkhanAM, nAtha!" " duHkhanAM ?" "hA, nAtha tane evuM te zuM duHkha che, subhadrA ?" bIjuM to zuM heya, svAmi ! paNa mArA bhAI rAja eka eka strI tyAge che." basa? emAM tuM raDe che?" dhanyakumAra hasatAM hasatAM belyA. tArA bhAI te nirbaLa kahevAya." "kema?" Azcarya pAmatAM subhadrA belI. "eka eka strI tyAgavAmAM kaI mahattA che? temaNe to batrIse strIone ekI sAthe tyAgavI joIe. jene sukha mANatAM AvaDatuM hoya, teNe tyAga karavAmAM paNa vIra banavuM joIe." "belivuM saheluM che, svAmi! kArya ati dohyaluM hoya che." te e dehyaluM kArya huM tane sAva najIvuM karI batAvuM chuM, subhala, >> "eTale?" Azcarya abhadrA bolI, "atyAre ja huM ekI sAthe AThe strIone tyAga karIne saMsAra tyAguM chuM." Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra sALA banevI 211 ane dhanyakumAra paheryA kapaDe UbhA thayA. temaNe snAna mATe je eka vastra deha para rAkhyu hatu, te bhIMjAyelu' hatu, tenI darakAra na karatAM temaNe ghara bahAra paga mUkyA. temanI strIoe dhaNI vinati karI pazu temaNe te tarapha lakSa ApyuM nahi. mAtAnA Ane paNa temaNe gaNukAyuM" nahi. gherathI nIkaLIne te sIdhA zAlibhadranA makAna pAse gayA. bahArathI temaNe hAkala karI. "zAlibhadra, rAja eka eka patnI tyAgavAnI nibhaLatA kSA mATe keLavI che? nIce UtarI, meM AThe strIo tyAgIne saMsAra tyAgyA che. nIce UtarA, ApaNe 'te sAthe mahAvIra svAmIne AraNe jaie." ne tarataja zAlibhadra nIce UtaryAM. patnIonAM ane mAtAnAM rUdana temane rokI zakayA nahi. sALA ane khanevI- ema bane jaNAe saMsAra tyAgye. gaI kAlathI Aja viSaya AkhA nagaramAM carcAi rahyo che, nAya!" peAtAnuM kathana pUrUM karatAM abhayA khelI. dhanya che e vIra sALa! banevIne" zAMtithI kRtapuNya eklyA. "jemaNe saMsAranAM sukha bhAgavI jANyAM temaNe saMsAranAM sukha tyAgI paNa jANyAM, abhayA !' "hA, nAtha !" abhayA khelI. kRtapuNya vicAra magna banI gayA. ceADI vAre te khelyAH abhayA, zAMtibhadrane tyAM rAja devatA taraphathI tetrIsa peTIe vajrabhUSaNanI AvatI hatI, te tuM jANe che te !" "mArA sAMbhaLavAmAM AvyuM che, nAtha !" je tArA sAMbhaLavAmAM Avyu che te satya che, abhayA !` kRtapuNya kahevA lAgyA. temanA pUrvajomAMthI kAi eka vyakti devalAka gazailI che. te atrIsa patnIe mATe ane eka zAlibhadra mATe ema tetrIsa peTIe rAja meAle che." Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 . yavanAzeThanuM saubhAgya ke "chatAM tevA sukhane temaNe tyAga karyo." zAlibhadra pratye mAna darzAvatAM abhayA bolI. "dhanya che emane." evA-sALAbanevI jevA mahA puraSo ja sukha ane vaibhava vilAsa bhogavavAne lAyaka che, abhayA! kRtapuNya bolyo. "jenAmAM tyAga vRtti nathI, tenI bhegI vRtti nakadhikArI che.' mahAvIra prabhu paNa emaja kahe che ke, nAtha ! "jenAmAM tyAga che, te prabhupadane pAme che. evI rIte vArtAlApa karatA kRtapuNe nagaramAM banI gayelA eka mahAna prasaMgane jANI lIdhe. A makAnamAM AvyA pachI bahAranI, "vAta pahela vahelI ja tenA jANavAmAM AvI hatI. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 35 muM mAtA ane putra ' dhanyAnuM zarIra taMdurasta banI gayuM hatuM. tene putra kalyANa sAta varasano thaI gayo hato. jIvana nirvAhamAM tene bahu takalIka paDatI na hovAthI eka nAnI zALAmAM te kalyANane zikSaNa apAvI rahI hatI. kalyANa zarIre taMdurasta, aura vaNya, hasamukha ane dekhAvaDo hato. svabhAvavaDe te lene priya thaI paDe hato, tenA zikSaka svabhAve kaDaka hovA chatAM, tenA tarapha bahuM mAyALa rahetA hatA. tene namra ane sevAbhAvI svabhAva temane bahu gamI thayA hatA, tenI cAlAkI sauthI judI tarI AvatI hatI. abhyAsamAM paNa te agragaNya ja rahe. sAdAM chatAM svaccha vastromAM paNa te zrImaMtonAM kiMmatI vastro paherelAM bALako karatAM vadhu dIpI nIkaLatuM hatuM. - putrane ucheravAmAM ane tene mahAna banAvavAnA vicAromAM ja dhanyAne moTo bhAga pasAra thato hato. tene moTo sahAro parimalane hato. paNa kudaratane te gamyuM na hoya, tema te paNa khUMcavI lIdhe ho. parimale rAta divasa joyA sivAya bimAra sAsu sasarAnI sevA karI hatI. patinA mRtyuthI tenuM hRdaya bhAMgI paDayuM hatuM. chatAM jIvananI aMtima ghaDI sudhI duHkhe sAme jhajhUmI levAnI tenI taiyArI hatI. te sadAye kahyA karatI ke duHkha sukha mAnavajIvananI ramata Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 kavannAzeThanuM saubhAgya, che. te ramatomAM jItavAnI zakti ane manabhAvanA dareke keLavavA joIe. jIvanaja jyAM eka jAtanI ramata che, tyAM AvI navI aTIghUMTIthI DaravAnuM zA mATe heya? jene jIvI jANatAM AvaDatuM na hoya, teNe jIvavuMja zA mATe joIe ? tene jIvavAno adhikAra paNa zAmATe hoya ?" tenA vicAra sAMbhaLIne ghaNIvAra leke tene mukha kahIne hasI kADhatA. "eka strInA vicAre te vicAro kahevAya ? evI bhAvanA moTA bhAge purUSavargamAM pravartatI hoya che. e bhAvanA parApUrvathI cAlatI AvI che. sAsu sasarAnI aMtima ghaDI sudhI sevA karavA chatAM parimala temane gumAvI beThI hatI. je kaMI chAyA tenA zira para hatI, te paNa vaDIlonA mRtyuthI cAlI gaI. bharajuvAnIe te vRddha jevI banI gaI. bhara yuvAnIe vidhavA banavuM ane vaDIlenI chAyA na hevI enA jevuM vikaTa duHkha strIne mATe jagatamAM bIjuM kaija nathI. parimala ane dhanyA eka bIjAnA sahAre jIvana vItAvavA lAgyAM. temanAM mATe AnaMda ane samaya vitAvavAnuM sthAna phakta kalyANa ja hato. kalyANanI kAlI kAlI bhASA, tene bALavida ane tenI bALa ramato temane duHkhamAM paNa hasAvI zakatAM. mAnavIne jo AnaMdanuM eka paNa sthAna na hoya te te mUDha agarate gAMDo ja banI jAya. parimala ane dhanyA sAthe ja rahevA lAgyAM hatAM. parimale pitAne moTA bhAgane sAmAna vecI nAMkhyo hato. tenAM AvelAM nANAMmAMthI aradho bhAga teNe garIbone mATe vAparavA judo rAkhyo hato ne bAkIne pitAnA pAse rAkhyo hato. dhIme dhIme te sAsu sasarAnAM mRtyune paNa visAvAne samartha Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtA ane putra 215 banI hatI. samaya e duHkha visAravAnuM mahAmAlu sAdhana che. game tevAM mahAduHkhA samaya jatAM bhUlI jAya che. dhanyA, parimala ane kalyANu sAthe ja jamatAM. kalyANane keLavavAmAM parimala meTA bhAga bhajavavA lAgI hatI. paNa acAnaka eka divase sAMje tenA peTamAM dukhAvA UpaDayA. te dukhAve thADAja samayamAM chAtImAM sthAna jamAvI cUkayA ne madharAta vItatAM te teNe parimalane bhAga lIdhA. duHkhAvA zarU thatAMja eka vaidyane khelAvavAmAM AvyA hatA. vaidha parimalanA kuTuMbane paricita hatA. teNe tene bacAvavA mATe dhaNI mahenata karI, paNa jyAM jIvanadArI tUTI hAya tyAM auSadha ke mahenata zA kAmamAM Ave. parimala nirjIva banatAMja dhanyA tenI chAtI para peAtAnuM mastaka mUkIne dhruske ne dhruske raDI paDI. tene ekanA eka sahAya paNa cAhyA gayA. samaya vItatAM parimalanI yAda paNa echI thavA lAgI. jANe peAte navIna jIvanayAtrA zarU karatI hAya tema yANunA jIvanamAM ane tenA abhyAsamAM vadhu rasa levA lAgI, kayAreka kyAreka te mahApurUSonAM jIvana prasaMge. tene kahI saMbhaLAvatI hatI. alayakumAranI adhdhi mATe tene anahada mAna hatuM. e cAra divase ekAda vakhate te te kalyANune kahetI ja, ke beTA ! mahAmaMtrI abhayakumAra jevA buddhiyALI ca.' vAraMvAra abhayakumAranI ja buddhinAM yazeAgAna sAMbhaLavAthI lyANune temanuM jIvana jANavAnI jijJAsA uddabhavI. teNe eka samaye nitya niyama pramANe rAtre sUtI vakhate peAtAnI mAtAne prazna karyAM. mAtAjI, tame mane haMmezAM kaheA che!, ke mahAmaMtrI abhayakumAra jevA thaje. teA alayakumAra kevA che te teA kaheA." "te mahA buddhizALI che, eTA !" mAtA kheAlI. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savannAzeThanuM saubhAgya rAja rAtre sUtI vakhate te potAnA putrane kaMikane kaMika navuM kahI saMbhaLAvatI hatI. putrane jo kAi zaMkA udbhave te te pUchatA paNa hatA. mAtA putranI jijJAsA satASavAmAM mAnatI hatI. pitAnI gerahAjarImAM putrane keLavazvanI javAbadArI potAnA zire che, e vAta te bhUlI nahAtI. 256 mudhdhizALI che ema teA badhA kahe che, mAtAjI." kalyANu matsyeA, pazu tame teA haMmezAM temanI dhdhinAM vakhANa karI che.. eTale mane temAMnuM kaMika kaheA tA kharA 66 beTA, Aje temanu` mALapaNu--temanA bAhyakALanA pahele prasaMga tane kahI saMbhaLAvavAnI mArI icchA che." mAtA kheAlI. " mAre paNa Aje teja sAMbhaLavuM che, mAtAjI." saMmati darzAvatAM kalyANe kahyuM. 46 - abhayakumAra jyAre temanI mAtAnA hRdayamAM hatA, tyAre temanA pitA mimmisAra acAnaka bennAtaTa nagarethI nIkaLI gayA hatA. temaNe jatI vakhate peAtAnI patnI sunaMdAne kahyu hatuM, ke pote potAnA vatanamAM sahisalAmata rIte paheAMcI gyA pachI tene teDAvI leze. pazu rAjakAjanI dhamAlamAM te peAtAnA vacanane bhUlI gayA. caiAgya samaye sunadAe eka suMdara putrane janma ApyA. putranuM nAma abhayakumAra rAkhavAmAM AvyuM. alayakumAra jema jema meTe thatA gayA tema tema tenI budhdhi khIlatI gai. AkhA ennAtaTa nagaramAM tenI mudhdhi ajoDa gaNAvA lAgI. acAnaka eka vakhate tene bhAna thayuM', ke pAte khAlyakALathI mAtAnA sahevAsamAM rahyA kare che. peAte pitAne joi zakayeA nathI, kANu che te karyA che te paNa jANI zake! nathI. mAtAe paNa krAi divasa e vAta uccArI nathI. zuM AmAM kAi rahasya samAyelu' haze ? ane tarataja teNe potAnI vhAlI mAtA pAse peAtAnA viSe khula.sA mAgyA. 'mAtA samaju hatI. putranA tejane te samajI zakI Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtA ane putra 257 hatI. teNe putrane aMdhArAmAM na rAkhavAnA IrAdAthI AkhI vAta vigatavAra kahI saMbhaLAvI. putra mAtAne laIne rAjagRhImAM Avyo. ekadama pitAne na maLatAM te baMne eka mANasane tyAM UtaryA. abhayakumAra nagara carcA mATe savAre bahAra nIkaLyo. rAjamArga parathI te pasAra thaI rahyo hato tyAre rAjya taraphathI dAMDI pITAI rahI hatI, ke "mahArAja eka vIMTI kUvAmAM nAMkhe che. te kUvAmAM pANI nathI. je vyakti temAM UtaryA sivAya te vIMTI bahAra kADhI Apaze, tene rAjya taraphathI meTuM inAma maLaze. abhayakumAre te kAma karavAnuM mAthe lIdhuM. joke tenI mazkarI karavA lAgyA. pha UMDe hato. temAM UtaryA sivAya vIMTI bahAra nIkaLe zI rIte ? paNa abhaya kumArane to potAnA cAturya para zradhdhA hatI. lekIne hasatA joIne te beH "haso, bhAIo ! je mANasa kArya kare che. tene ja loko hase che. kArya na karanArane koNa hasavAnuM hatuM." tenA zabdo sAMbhaLIne badhA cUpa thaI gayA. pahelAM to teNe thoDuM chANa lIdhuM. tene nAno goLa banAvIne te vIMTI para nAkhyA. vIMTI temAM coMTI gaI. pachI huM suku ghAsa lAvIne te goLA para nAMkhyuM. ghAsa gaLA upara vyavasthita rIte paDatAM tenA para thoDe agni nAkhe. agni aDavAthI ghAsa saLagI UThayuM. lekane to A prakAranI ramata jovA maLavAthI AnaMda thavA lAgyo. paNa abhayakumAra to pote pitAnuM kArya zAMtithI karI rahyo hato. badhuM ghAsa baLI javAthI chANano je goLa DhIlo hato, te - tadana sUkAI gaye. sUkAI gayelo geLA vajanamAM tadana halake banI gayo. pachI teNe bIjAonI madadathI Akhe kUve pANIthI bharI kADho. kUvo pANIthI bharAI jatAM sakAyela chANuno goLo vIMTI sAthe Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 kayavanAzeThanuM sobhAga upara tarI Avyo. teNe te laI lIdho ane temAMthI vIMTI kADhI lIdhI. tyAM bahAra rahelA badhA le tenA cAturya para mugdha banI gayA. tenI mazkarI karanArAo chobhIlA paDI gayA. keTavAla tene rAjadarabAramAM laI gayA. mahArAjAe jyAre vIMTI kADhavAmAM vaparAyeluM cAturya jANyuM tyAre temaNe tenI pITha thAbaDI. te koNa che, kayAMno che, kayAM Utaryo che, vagere pUchatAM temaNe jANyuM, ke "A te potAne ja putra che. rAjakAjanA jIvanamAM pote moTAmAM moTI bhUla karI che. pote potAnI hRdayarAsIne bhUlI gayA che." ane tarata ja temaNe potAnA putrane bAthamAM lIdho. snehabharyA cuMbanane varasAda varasAvyo ane jAte page cAlIne jaIne pitAnI patnI sunaMdAne sanmAna saha rAjamahelamAM lAvyA ane tene mahArANI pade sthApI. abhayakumAranuM cAturya jeIne tene mahAmaMtrInI padavI ApI. te abhayakumAra eja ApaNa atyAranA mahAmaMtrI abhayakumAra. rAjayanI game tevI AMTIghUMTI Aje te UkalI zake che. deza paradezamAM Aje ApaNA mahArAjA karatAM paNa temanA yazogAna vadhAre gavAya che." " paNa mAtAjI " vacceja kayANe prazna karyo. " mahArAjA bennAtaTa nagare zA mATe gayA hatA ane ekadama tyAMthI kema cAlyA gayA, te te tame mane kahyuM ja nahi. " " te paNa huM tane kahuM chuM beTA ! " dhanyA bolI. tene potAnA putrano prazna vyAjabI lAgyo. putranI jijJAsA saMtoSavAnuM mAtAne yogya lAgyuM. - ane mAtAe putrane bibisArane bAlyakALathI te atyAra sudhIno Akho vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 36 muM bAjI sakelavAnI zarUAta kRtapuNyane Akho khaMDa bALakonA kilakilATathI gaI rahyo hato. kevaLa cAra strIonA sahavAsathI kaMTALelA kRtapuNya bALakanA AnaMdathI utsAhita rahevA lAgyo. tene samaya AnaMdamAM vItavA lAgyo. tenI cAre strIoe eka eka putrane janma Apyo hato. cAre bALake lagabhaga pAMca cha varasanA thayA hatA. temane kutapuNya sArI rIte keLavI rahyo hato. zikSaNa ApavAnI sArI padhdhatithI cAre putro tenI pAse AnaMdathI zikSaNa laI rahyA hatA. cAreya mAtAo haLImaLIne rahetI ane pitAnA sivAyanA bIjA putra pitAnA nathI evI bhAvanAne tilAMjalI ApIne dareka pratye samabhAvathI jetI. kRtapuNyane A makAnamAM AvyA pachI munimajIe agamacetI vAparI hatI. zeTha bahAragAma gayA che ema jAhera karyA pachI lagabhaga be mAse temaNe jAhera karyuM hatuM, ke "zeTha paradezamAM lAMbo samaya rahevAnA hovAthI temanI cAreya strIo tyAM gaI che. paNa sAthe sAthe eTalI paNa khAsa sAvacetI rAkhavAmAM AvI hatI, ke bane eTale A vAtano pracAra ocho kare khAsa kAraNa hoya to ja e vAta jAhera karavI, lagabhaga paMdara divasathI munimajI ane kRtapuNyanA kahevAtI mAtA maMtraNA calAvI rahyA hatAM. je udezathI kutapurNane upADI lAvavAmAM Avyo hato ane zeTha bahAragAma gayA che, e vAta prakaTa Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 kayavanAzeThanuM saubhAgya karavAmAM AvI hatI te udeza pAra paDatAM te vAta have kema sameTI levI, tenAja vicAronuM marthana cAlI rahyuM hatuM. cAreya strIomAMthI abhayA kRtapuNya pratye vadhu AkarSAelI rahetI hatI. svAbhAvika rIte ja tenuM dila navA pati pratye kheMcAyA karatuM. anicchAe sAsunA dabANanA kAraNe navA patino svIkAra karatAM tenA hRdayamAM anahada duHkha thayuM hatuM. patinuM mRtyu thAya ane tene khAnagI rIte daphanAvI devAmAM Ave, te kArya game tevI patnInA dilane prajAne. cAreya strIone potAnA patinuM mRtyu mUjhavI rahyuM hatuM. paNa sauthI vadhu to abhayAre mujhavaNa thaI rahI hatI, tene svabhAva lAgaNIvaza hato. zarUzarUmAM te kRtapune pitAnuM kartavya mAnIne cAhavA lAgI hatI. paraMtu thoDA ja samayamAM navA patinI mIThI bhASAe tene AkaSI lIdhI. kRta puNyanA AnaMdI svabhATe cAreya patnIonAM hadayamAM sthAna prApta karI lIdhuM. samaya vItatAM cAreya strIone eka eka putranI prApti thaI. te dareka bALakane caherA lagabhaga kRtipuNyanA caherAne maLatuM AvatuM hato. bALako pAMca cha varasanA thatAM munimane ane vidhavA zeThane eka vAtanI mUMjhavaNa thavA lAgI. te mUMjhavaNano ukela lAvavA mATe baMne jaNAM eka rAtre ekAntamAM maLyAM. tamArA kahevA pramANe ApaNe pagaluM bharyuM ane temAM ApaNA kAryanI siddhi paNa thaI, munimajI ! paNa have AgaLa zuM karavuM?" zeThANa munimajIne pUchI rahyAM hatAM. "eja prazna mane paNa mUMjhavI rahyo che, bahena." munima bolyA, "je kAryanI zarUAta karavAmAM Ave che, te kAryanI sidila prApta thatAM tene sameTI levAmAM paNa mUMjhavaNa UbhI thAya che." "mUMjhavaNa thAya ke na thAya, munimajI!rUpavatI bolyAM, paNa have A kAryane sameTI levAnI AvazyakatA to che ja. ane e paNa have jema bane tema jadI sameTI levuM joIe. kAraNa ke Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAjI saMkelavAnI zarUAta 261 chokarAo pAMca cha varasanA thayA che. eTale je koI kAraNa sara ApaNI A ramata emanA kAne jAya to pariNAma sAruM na Ave. te uparAMta have rAjyathI paNa cetatA rahevAnI AvazyakatA che." e badhuM mArA khyAlamAM che, bahena." munima mAthA para hAtha pheravatA bolyA. "keTalAka samayathI huM A ramatane saMkelI levAnAja vicAra karI rahyo chuM." paNa have vicAramAM samaya gumAvavo pAlave tema nathI." zeThANuM kahevA lAgyAM. "zeThanA mRtyune lagabhaga bAra varasa vItavA AvyA che. have vadhu samaya A ramata cAlI zake tema nathI." e to huM paNa samajuM chuM. paNa kaMIka mArga te sUjha joIe ne !" Aje keda paNa mArga zodhI kADhIne ja ApaNe ahIMthI UThIe to sAruM." " mane kaMI vAMdho nathI. manimajIe kahyuM. baMne jaNAM thoDA samaya mauna rahyAM. munimajInuM magaja temanI manadazAmAM jhaDapabhera kAma karI rahyuM hatuM. zeThanuM mRtyu kevI rIte jAhera karavuM, cAreya putro zeThanAja che, evI vAta kevI rIte vahetI mUkavI ane navA zeTha-zeThanA sthAne phasAvI devA mATe lAvavAmAM AvelA yuvakane kevI rIte ahIMthI khaseDa, enA vicAree temanA magajamAM tumula yuddha jagAvyuM. " zeThANI munimanA caherAnuM ane caherA paranA bhAvanuM bArikAithI avalokana karI rahyAM hatAM. munimanuM lakSa te tarapha nahotuM. temanI najara jamIna tarapha hatI. vicArenuM jera pratikSaNe vadhI rahyuM hatuM. koI paNa rIte Aje ne atyAreja mArga zodhI kADhavAne temaNe nizcaya karyo hato. daDha nizcayanI rekhAo temanA caherA para spaSTa rIte tarI AvI hatI. zeThANuM temane te nizcaya jANI zakayAM ane temane saMtoSa thayo. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 kavinAzeThanuM saubhAgya thaDe samaya gahana vicAra vItAvyA pachI munimajI bolyA. bahena! mane eka mArga sUjhe che. je te Apane thegya lAge che " je mArga tamane yogya lAge, te mane ayogya lAge, munimajI?" AvatI kAle aNadhArI rIte tame jAhera karI de, ke zeThanI tabiyata vadhu narama hovAthI munimajI temanI pAse gayA che." paNa loko pUche kayA gAma gayA che, to tene zo javAba Apa zeThANIe zaMkA vyakata karI. e vAta tamAre uDAvI devI. putranI bimArInA aMge tamane atyaMta duHkha thaI rahyuM che, evA bhAve tamAre prakaTa karavA. cAreya zroo putro ane te yuvAnane kAne A vAta na jAya, eTalI sAvacetI rAkhavI." munimajIe zeThANIne zaMkAnuM nivAraNa karatAM kahyuM. " ane thoDA divasa mATe tame bahAra gAma jaI Avaze, emane ?" "nA, huM ahIMja rahIza." * to tamArA ghera A vAta carcAze nahi ?" "paNa huM mArA ghera rahevAno nathI." * tyAre " "tamAre tyAM mAre thoDA divasa mATe ekAMtavAsa bhogavave paDaze." munimajI bolyA. tame amArA mATe ghaNI taklIpha uThAvI rahyA che, munima." "mArI pharajane mArAthI visarI na zakAya. bahena !" munimajI potAnI nimakahalAlI vyakata karatA belyo. "bAlyakALathI huM tamAre tyAM rahyo chuM. zikSaNa paNa tamArI sahAya vaDe lIdhuM che. A deha tamArA anna vaDe poSAyo che, mArA kuTuMbanI unnati tamArA paisAvaDe ja thaI che. moTA zeThe mArAM lagna karAvI ApyAM. ne makAna baMdhAvI ApyuM. emano e upakAra mArAthI kema bhUlI zakAya ? jenuM Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjI sakelavAnI zarUAta 263 anna khAdhuM hoya, tenA badale maraNanI aMtima ghaDI sudhI vALA Apave joie. eka zvAnane rATalA nAkhavAmAM Ave che. tA te paNa upakAra bhUlatA nathI, jyAre huM teA mAsa ' zuM mAsa eka zvAna karatAM paNa halake!-UtaratA darajjAnA banI zake ? V' munimajInA zabdo sAMbhaLIne zeThANInu haiyu' bharAi AvyuM. AvA vaphAdAra munimeA- nAkarA keTalAne tyAM haze ! ATalI nimakahalAlI jo dareka nAkara sAcavatA rahe, te anItine sthAna karyAM rahyuM ! thaiADA divasa bahAra gAma gayAnuM bahAnuM kADhayA pachI zuM karavAnA vicAra che ?" zeThANIe AturatAthI prazna karyAM. temane munimajInI buddhi para saMpUrNa zraddhA hatI. e pachI the!DA divasamAM samaya sAdhIne te yuvakane bIjA khaMDamAM lai javA ane bALakAnA mana para evI asara pADavI ke tenA pitA sakhta bimAra che. bhALakA pitAne maLavA mATe AduratA darzAvaze, paNa bimArane maLavAthI temane vadhAre trAsa thAya ema emane samajAvavuM. bALakA samajI che. te tarata ja mAnI jaze. ATheka divasa pachI bALakAne kahI devuM, ke temanA pitA gujarI gayA che. temanI mAtAe paNa sAdhAraNa te! dekhAva karIne bALA para tevI asara pADavI. te pachI khIjeja divase mAtAe rAtre ApaNe ApaNA gAma tarapha javAnuM che." jAya eTale temane khIjA khaMDamAM lai javA. temane jaNAvI devuM, ke ApaNe ApaNA gAmamAM AvI pahoMcyAM chIe. tame UdhamAM hatA eTale khabara na paDI. pachI huM temane maLIza. A badha! kArya pachI eka vAta yAda rAkhavAnI ke te yuvakane najaraeN paDavA devI nahi. e strIe bhALakA pAse rahe ane e strIe te yuvaka pAse rahe eveA dAbasta karavA. e pachI zuMkaravuM, te cha meM nakakI karyu nathI. ATaluM kAya' te| ApaNe karavAnuMja che, je bALakAne kahevuM, Aje rAtre bALA U'dhI savAre te UThe eTale Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 kayavanAzeThanuM saubhAgya nATaka ApaNe bhajavI rahyAM hatAM, te have pUruM karavAno samaya Avyo che. tenI zarUAta tarIke meM goThavele vicAra barAbara che." munimajIe tatkALa zodhI kADhelI yukita zeThANIne kahI saMbhaLAvI. eka vAta to nirvivAda hatI, ke munimacha mahAna mutsaddo hatA. samayasUcatA ane tatkALa vicAraNA; e emanI AvaDatanAM mukhya lakSaNo hatAM. jinadattazeThanA pitA dhanadazeThane tyAM munimanA pitA nokarI karatA hatA. temanI sthiti bahu sArI na hovAthI temanA putranA zikSaNane kharaca zeTha pote ApatA hatA. munimajIne bAlyakALa bahu tejasvI hato. zikSakonI priti saMpAdana karavAnI kRpA temaNe sAdhya karI hatI. jyAre temaNe zALA choDI tyAre zikSakone paNa temanuM gamana sAlyuM hatuM. koI paNa vidyAthI zALA choDa ethI zikSakane bilakula duHkha thatuM hotuM nathI. kAraNa ke keTalAka navA vidyArthIo AvatA hoya che ane keTalAye jUnA jatA hoya che. je te mATe zikSako sukha duHkha anubhavatA thAya, to temaNe vidyAthIone zikSaNa ApavAno samaya paNa na maLe. paNa e samaye vidyArthI jIvana gALatA atyAranA munimajIe jyAre zALA choDI tyAre kharekhara ja temanA zikSakone duHkha thayuM hatuM. zikSaNa baMdha karyuM ke tarata ja temane dhanada zeThe pitAnI peDhImAM rAkhI lIdhA ane munimachanA vRddha pitAne ArAma levAnuM sUcavyuM. | munimajI thoDaja samayamAM AkhI peDhInA dareke dareka khAtAnA jANakAra thaI gayA. nAmAmAM ane hisAba rAkhavAmAM te saphaLa banI gayA. temanA para zeThano saMpUrNa vizvAsa hovAthI temaNe cAreka varasa bAda temane tijorInI cAvIo soMpI dIdhI. te uparAMta gRhakArya para dekharekha rAkhavAnuM kArya paNa temane sAMpavAmAM AvyuM. temanI eka niSThA ane nimakahalAlInA kAraNe thoDA ja samayamAM AkhI kAryavyavasthA sudharI gaI. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * bAjI saMkelavAnI zarUAta 265 zeThanI uMmara paNa thaI gaI hatI. temane jinadatta nAmane ekane eka putra hato. putra ane peDhInI vyavasthA ane unnati temaNe munimachane sepyAM. zeThANI rUpavatIne paNa temanA para zraddhA hatI. zeThanA mRtyu pachI temaNe karelI kadaranA badalAmAM munimajI eka niSThAthI nAnA zeThanI, kuTuMbanI ane peDhInI sevA karI rahyA hatA. ekAeka nAnA zeTha mRtyu pAmavAthI temanA mAthe moTI javAbadArI AvI paDI. te samaye e kAyado hato, ke je mANasa niHsaMtAna gujarI jAya, tenI badhI milakata rAjyanA bhaMDAramAM jAya. | nAnA zeThanA mRtyu samaye temane cAra strIo hovA chatAM eka "paNa saMtAna nahotuM te kAraNe zeThanI badhI milakata rAjyabhaMDAramAM javAnI paristhiti UbhI thaI hatI. tenA mATe kaMIka mArga zodhI kADhavAnI AvazyakatA hatI. khUba vicArAte temaNe eka ja mArga zodhI kADhayo ane zeThanI vidhavA mAtA rUpavatInI salAhathI temaNe te amalamAM mUkyo. te mArganuM pariNAma to dhAryuM AvyuM, paNa tenA mATe je bAjI khelavAmAM AvI hatI tene saMkelI levA mATe navo mArga zodhavAnI AvazyakatA pAchI UbhI thaI hatI. ane temAM paNa munimajIe potAnI buddhino yogya upayoga Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 37 muM pitA putrane meLApa arUNodayane thoDA samayanI vAra hatI. dhanyA gharanA kAmamAMthI paravArIne snAna karavAnI taiyArI karI rahI hatI. teno putra kalyANa savAranI kasarata mATe tenA keTalAka mitro sAthe kasarata zALAmAM gayA hatA. zikSaNa sAthe tene zArIrika zaktino bahu meha jAgyo hate. pratyeka avayava sudaDha ane suDoLa kema bane, tenI te khAsa kALajI rAkhato hato. jyAre te kasarata mATe potAnA deha paranAM vadhArAnA vastro kADhI nAMkho ane kevaLa kasarata samaye vAparavAmAM AvatI cIja paherI rAkhato, tyAre bALa hanumAnanI sadaDha kAyAne saheje khyAla Avato. kasarata zALAmAM tene naMbara pahele ja raheto hato. Aje kasarata pUrI thatAM pahelAM ja te kasarata zALAmAMthI pitAnA ghera javA nIkaLyo hato. tenA zikSake vahelA javAnuM kAraNa pUchatAM teNe javAba Apyo ke, "mAre jarUranuM kAma hovAthI Aje vahelA ghera gayA sivAya cAle tema nathI." tenA zikSaka jANatA hatA ke, kalyANa khAsa kAraNa sivAya vahelo ghera jAya nahi. temaNe vadhuM pUcha paracha karavAnuM yogya mAnyuM nahi. jyAre kalyANa ghera pahoMcyo tyAre tenI mAtA dhanyA snAna mATenI taiyArI karI rahI hatI. putrane acAnaka vahelo ghera Avelo joIne teNe tene sAzcarya prazna karyo. " Aje kema vahele Avyo, kalyANa?" Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitA putrano meLApa "mAtAjI, Aje eka zubha samAcAra ApavA mATe khAsa vahelo Avyo chuM." kANe pite vahelA ghera AvavAnuM kAraNa jaNavatAM kahyuM, zA samAcAra ApavAnA che?" tame kahetAM hatAM ne, ke mArA pitAjI, eka vaNajhAranI sAthe bahAra gAma gayA che ane te ja vaNajhAranI sAthe pAchA Avaze ! " hA. paNa Aje enuM zuM che, beTA?" "gaI madharAte eka moTI vahajhAre gAma bahAra paDAva nAkhyo che. eTale tame je vaNajhAranI vAta karatAM hatAM, teja vaNajhAra je e he te mArA pitAjI tenI sAthe jarUra AvyA hovI joIe." putre mAtAne AnaMdanA samAcAra kahI saMbhaLAvyA. vaNajhAranA paDAvanA samAcAra sAMbhaLIne dhanyA AnaMdIta thaI. te jANatI hatI ke moTAmAM moTI eka ja vaNajhAra hatI. ane te ja vaNajhAranI sAthe teno pati musApharIe gayo hato. jaladI jaladI teNe snAna karI lIdhuM. sAdhAraNa ThIka evAM vastro paherI lIdhA. kalyANa paNa snAnAdi kAryathI paravArIne kapaDAM paherI sajaja thayo. mAtA ane putra rAtre AvelI vaNajhAra tarapha cAlyAM. temanI peThe keTalIye strI purUSo ane bALako te tarapha jaI rahyAM hatAM. kroI strI potAnA patine maLavAnI AzAe jahadI jaladI jaI rahI hatI, te kaI vRddha yA to proDha pitAnA putranA sAme jaI rahyo hato. keTalAka yuvAne potAnA pitAne maLavAnuM ane temane ghera lAvavAne jaI rahyA hatA. AkhA nagaramAM vAta prasarI gaI hatI, ke gaI madharAte vaNajhAra AvI cUkI che ane teNe gAmanI bahAra pitAne paDAva nAMkhe che. prAtaHkALa thaI cUkyo hato. dhanyAnA manamAM aneka vicAro cAlI rahyA hatA. pote potAnA Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 kayavanAzeThanuM saubhAgya patine ghaNA varase maLatAM zuM bolI zakaze? pati kalyANune joIne kevA AnaMdita thaze ! kalyANa pitAnA pitAne maLaze eTale tenA hRdayamAM keTalo badhe harSa vyApI jaze? bAra varase pAchA AvatA patinuM Arogya kevuM haze ! temaNe keTalo badhe parizrama ve haze ! vagere prakAranA vicAromAMne vicAramAM te vaNajhAranA paDAvanI pAse jaI pahoMcI. paNa A zuM! je khATalo, godaDI, vastro ane oDhavAnuM teNe patinA javAnA divase joyAM hatAM, teja khATale, godaDI, vastro ane oDhavAnuM Aje paNa te ja jagAye ane te ja sthitimAM jovAmAM AvatAM hatAM. ane pati hajI paNa khATalA para sUI rahyo hato. patinuM zarIra ArogyanI dRSTie to tene ThIka lAgyuM. kalyANane saMbodhIne te bolI: "beTA ! A sAme dekhAya che, teja tArA pitA." ane ka9yANane laIne te khATalA pAse gaI. tapurNa khATalAmAM paDyo paDayo jAgato hato. teNe eka strIne ane bAra varasanA chokarAne potAnI pAse AvelAM joyAM. kanyAne oLakhatAM tene vAra lAgI nahi. "paNa A chokarI kezu haze!" tene vicAra Avyo. eTalAmAM kalyANe tenA pitAne praNAma karatAM kahyuM. "praNAma, pitAjI!" kutapurNaya tarataja khATalAmAM beThe thaI gaye, ne dhAne bedhIne bolyoH "dhanyA......." tenA bolavAno artha samajI jaIne dhanyA bolIH "Apane putra kalyANa "ema. bahu moTo thaI gayo !" Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitA putrane meLApa 269 "tamane pAchA Avye bAra varasa thayAne!" "hAsto." ka9yANa to pitAnA pitAne jovAmAM tallIna banI gaye, hato. tenA janma pachI Ajeja tene tenA pitA jovA maLyA hatA. kRtapuNya baMnene tyAM rokAvAnuM jaNAvIne khajAnacI pAse gaye. tyAM tenA jevA bIjA keTalAya mANaso UbhA hatA. paNa khajAnacI svabhAve bahu kaDaka hatA. saune cokhA zabdomAM kahI saMbhaLAvyuM ke, "je koI mANasa garabaDa karaze te hisAba ApavAnuM huM baMdha karIza. so lAInamAM UbhA raho ane eka pachI eka hisAba levA mATe Ave. " soe temanA zabdo mAnya rAkhyA. irachA hoya ke na hoya, paNa temanuM pharamAna mAnya rAkhyA sivAya bIjo rasto ja nahoto. khajAnacI eka pachI eka sonuM nAma pUchI letA ane sarve laIne temano nakkI karavAmAM Avela pagAra cUkavI ApatA. kRtapuNyanuM nAma copaDAmAM noMdhAI gayuM hatuM eTale tene khAsa vAMdho Ave tema nahoto. tene naMbara AvatAM te khajAnacInI AgaLa jaIne Ubho rahyo. khajAnacIe tenuM nAma pUchyuM. nAma sAMbhaLIne te tene caherAnuM avalokana karavA lAgyA. kRtapuNyane lAgyuM ke jarUra temane zaMkA uddabhavI hevI joIe. je zaMkA uddabhavI haze ane koIpaNa jAtane prazna karaze to javAba Apavo muzkela thaI paDaze. paNa tenA saddabhAgye khajAnacIe pitAnI najara tenA caherA parathI khesavI lIdhI ane tenI sahI laIne pagAranAM nANAM cUkavI ApyAM. . kutapurNa te nANu laIne pitAnA khATalA pAse AvyA. dhanyA ane kahANa tenI rAha joine UbhAM hatAM. kRtapuya tene najIka jaine belyo. "pagAra letAM thoDI vAra thaI. tame baMne jaNa A khATalA para beThAM hatA te ThIka hatuM." . "ame eTalAmAM thoDo ja thAkI javAnAM hatAM, pitAjI! Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 vannAzeThanuM saubhAgya kalyANa bAlyA. putranA javAba sAMbhaLIne puNyane tenI vAcALazakti ane namratAnA khyAla tarata ja AvI gaye.. khATaleA ane geAdaDI tyAM rahevA daIne peAtAnAM vastro tathA khAvAnA Dakhe laine te dhanyA ane kalyANu sAthe ghera javA nIkaLyA. eDhavAnuM ane AzikuM maNa tyAMja paDI rahyAM. ghera jaine kRtapuNye garama pANIthI snAna karyuM. Aje lagabhaga bAra varase teNe prathama vAra sUrya devanA darzana karyA, khullA havAne madhura spa` Aje tenA dehane AhalAda apavA lAgyA. bAra varase DhArAvAsamAMthI chUTayA pachI jeTaluM' navuM navuM eka mANusane lAge teTaluM', balke, tethI paNu vadhAre navu' tene lAgavA lAgyu. bAra varase teNe navA janma lIdhA hoya tema navI duniyA nihALI. khullAM medAne, rAjamAgo, nAnAM meATAM makAne, hAthI, gheADA, ratha, vagere tenI dRSTie Aje kutuhalabharyA' dekhAvA lAgyAM. kAmakAja mATe raste cAlatA mAnavIene joine tenAmAM navI sphUrti AvavA lAgI. snAna karI rahyA pachI najIkamAM AvelA derAsaramAM jaine bhagavAna pArzvanAthanAM 'na karI AvyA. dhanyAe tene ane kANune garama dUdha ApyuM. sAthe thADA nAstA paNa ApyA. hamezAM patnInI sAthe AnaMda karatA ane mazkarI karatA kRtapuNya Aje kalyANanI hAjarImAM bahuja gaMbhIratA dhAraNu karIne kheDA hA. teNe sAmAnya rIte dhanyAne kahyuM: dhanyA, tu paNuM dUdha pI le.' . ' pahelAM tame baMne jaNA pI le. pachI huM pIza." dhanyAe javA" ApyA. kRtapuNye pharIthI tene Agraha karyAM nahi. tenA magajamAM eka vAta DasI javA pAmI hatI ke te bAra varasanA putrane pitA thayA . Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitA putrane meLApa che. have pote bALaka nathI rahyo. ka9yANane zALAe javAno samaya thayo. teNe tenI mAtAne kahyuMH "mAtAjI, huM zALAe jauM chuM. je kaMI khAvAnuM hoya to Ape. * putranA zabdo sAMbhaLIne kRtapuNya belyo. " kalyANa, le A eka lADavo le jA. tArA mitrone paNa temAMthI thoDe Apaje." kRtapaNe potAnI pAsenA bhAtAnA DabAmAMthI eka lADa kalyANane Ape. kalyANa te lADa kapaDAnA eka nAnA TukaDAmAM vIMTALIne laI gayo. te DabAmAM cAra lADavA hatA. mRtapurve temane ekapaNa vAparyo nahoto. putra pratyenA premane laIne teNe eka lADa kalyANane Apyo hato. bAkInA traNa teja DabAmAM paDI rahyA. dhanyAe patinA AgamananA zubha prasaMge miSTAna bhojana banAvyuM hatuM, eTale te lADavAmAMthI bIje lADavo vAparavAnI AvazyakatA UbhI thaI nahotI. kRtapuNyanA magajamAM eka vicAra ghoLAyA karato hato ke, jyAre dhanyA ane kalyANuM pUchaze ke "tame kayAM pharI AvyA che tyAre ze javAba Apave ? jyAre bIjI bAjue dhanyA vicAra karI rahI hatI. ke, "patine kevI rIte prazna karavo, ke jethI temane mAThuM na lAge. ane te kayAM kayAM pharI AvyA. te jANavA maLe, baMnenA vicAro Akho divasa cAlyA ja karyo. dhanyAe vicAryuM ke, eka be divasa pachI pUchIza. kAraNake, Aje ja bAra varSe pAchA AvyA che eTale thAkI gayA haze. che. bIjI bAju kRtapaNe vicAryuM ke, Ajano divasa to pasAra thaI gayo che. kAlanI vAta kAle. sAMje traNe jaNAe sAthe besIne bhojana karyuM. bhojana sAduM ? hovA chatAM, kRtapune te bahuja mIThuM lAgyuM. tenuM mana Aje Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2729 kAvanAzeThanuM saubhAgya khUba uhAsamaya banI gayuM hatuM. pakSIone kilakilATa ane mAnavono ghavATa tenA AnaMdamAM vadhAro karatA hatA. zatre pathArImAM paDayA paDayA tene parimalanA vicAra AvavA lAgyA. bicArI parimala ! ane bIjAnA sukhane khAtara potAnA jIvanane bhega ApanAra e AdarzavAdI yuvaka-anaMtakumAra ! kevuM suMdara joDuM hatuM! mArI makhanAM kAraNe tenuM khaMDana thayuM. haMsa gayo ne haMsalI rahI! bicArI pitAnuM jIvana kevI rIte vItAvatI haze! parimalanA mRtyunI tene khabara nahotI. dhanyAne Aje tenA viSe te pUchI zako nahoto. tenA samAcAra na pUchavAmAM ane tene na maLavAmAM pite moTI bhUla karI che, ema tene lAgavA mAMDayuM. je dhanyA jAgatAM hota to te atyAre ja tene pUchI leta. paNa dhanya ane kalyANa, baMne jaNa nidrAdevIne Adhina thaI gayAM hatAM te ekaja vicAra vamaLamAM aTavAI gayo hato. vicArataraMga samudrataTaMga karatAM paNa bahu tophAnI hoya che. samudrataraMga te amuka samaye ja tophAne caDhe che, jyAre vicArataraMgane mATe to kaI samaya ke sthAna nakakI hetAM ja nathI. te tophAnane samAvavA bahuM muzkela hoya che. katapuNyanA vicArataraMga paNa tephAne caDayA hatA. jema jema te tophAnane zamAvavAno prayatna karavA lAgyo, tema tema tophAnanuM jora vadhavA lAgyuM. aMte kaMTALIne te hatAza banI gayo. tenI te hatAzatAne lAbha thaine nidrAdevIe tene jhaDapI lIdhe. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 38 muM , tapAsanI zarUAta bIje divasa thayo. govALo pitAnI gAyo laIne ja gala tarapha jaI rahyA hatA. majUra, nokare ane temanA mAlike pote potAnA kArya mATe jaI rahyA hatA. strIo gRhakAryamAM guMthAI gaI hatI. vidyAthIe zALAomAM adhyayana karI rahyA hatA. nagararakSA ane guptacara khAtAnA mAse pitAnA kAma para caDhI rahyA hatA. rAjamArgo para ratha, hAthI ghoDA vagere jatA AvatA dekhAtA hatA. - kRtapuNaya paNa snAnAdi kAryathI paravArIne taiyAra thaI gayo hato. kalyANa zALAe gayo hato. dhanyA gRhakAryamAM parovAI hatI. gharamAM joitI keDalIka vastuo ane dhanyA mATe, ka9yANa mATe ane pitAnA mATe navAM vastro kharIdavAnA irAdAthI kRtapuNya bahAra nIkaLyo hato. jyAre te rAjamArga para pahoMcyo tyAre tenI daSTie eka ToLuM paDayuM. te jhaDapathI tyAM te ToLA pAse jaI pahe. rAjyane eka mANasa dAMDI pITI rahyo hato. dAMDIne avAja baMdha thataja tenI sAthenA mANase bolavuM zarU karyuM. ja ApaNA mahArAjAnA priya hAthI secanakano eka paga jhuMDa nAmanA jaLacare pANImAM pakaDayo che. pANInI adaMra jhuMDanuM jora vadhAre hoya che. eTale te pANIne haThAvavAnI khAsa AvazyakatA che. jenI pAse jaLakAnta' nAmano maNi hoya teNe te laIne mahA 18 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 kayavanAzeThanuM saubhAgya maMtrIne maLI javuM. maNano upayoga karIne te tenAM mAlikane pAcho suprata karavAmAM Avaze ane tenA badalAmAM rAjya taraphathI tene moTuM inAma ApavAmAM Avaze. temaja moTI padavI paNa teNe arpaNa karavAmAM Avaze.' so vicAramAM paDI gayA. evuM te jhuMDa nAmanuM kevuM jaLacara haze, ke je hAthIthI paNa vadhu zakita dharAvatuM haze ? ane je jaLakAta maNi mahArAjA zreNikanA bhaMDAramAM nathI, te maNi bIjA konI pAse hoya ! -paNa bapore madhyAhna vItyA pachI sonA jANavAmAM AvyuM, ke eka mIThAIvALA pAse jaLakAnta maNi che. te maNi pANIne aDADataja pANI khasI gayuM che ane muMDa pANI khasI jatAM pote hAra pAmIne hAthone choDIne nAsI gayuM che. hAthIne tene mahAvata sukharUpa tenA sthAne laI gayo che. - eka mIThAivALAne tyAMthI jaLakAnta maNi maLI Avele jANIne prajAjanonI peThe mahAmaMtrI paNa Azcaryamugdha banI gayA hatA. A mahA molo maNi mIThAivALA sAdhAraNa mANasane tyAM kayAMthI Avyo haze. te viSe te vicAravA lAgyA. mahAmaMtrI abhayakumAra eTale budhine khajAne. sauthI vadhu Azcarya temane thayuM hatuM. eka sAdhAraNa mIThAIvALA pAse jaLakAnta' maNi saMbhaveja nahi, evA temanA majabUta vicAre hatA. mahArAjA zreNika sAthe temaNe te viSe carcA paNa karI. pitAnA-rAjayanA guptacara khAtAnA mANasone te viSe tapAsa karavAno hukama ApI dIdho. guptacara khAtAe e bAbatamAM khUba tapAsa karI, paNa tatkALa temane kaMI samAcAra maLyA nahi. koIpaNa prakAranI mAhitI meLavavA mATe samayanI AvazyakatA hoya che, e vAta mahAmaMtrIthI ajANa nahatI. AkhI rAta vicAra karyA pachI temaNe zAma, dAma, daMDa ane Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapAsanI zarUAta bhedaH e cArenA Azraya levAnuM nakakI karyu". bIje divase temaNe te mIThAivALAne khelAvI magAvyA. peAte ekAnta khaDamAM kheThA hatA. temanI pAse temanA cAra mANase hatA. te cArene temaNe keTalIka vigatA samajAvI rAkhI hatI.. mIThAivALe! AvyA tyAre mahAmatrI eka sArA Asana para beThA hatA. sAdAM vastromAM temane suMdara deha zobhI rahyo hateA. AvanAre temanI najIka jaine temane vaMdana karyuM. tenA manamAM khAsa Dara nahAtA. te khUba AzAvata batIne AvyA hatA. Aje rAjA taraphathI tene mATuM inAma maLavAnuM hatu, "A zu tamArI pAse keTalA samayathI che, bhAi "? mahA matroe prathama prazna karyAM. 205 66 dhaNe! samaya thaye! mahArAja ! " mIThAivALAe mujhAyA sivAya javAba ApyA, mahAmaMtrInA mIThA zabdomAM tene kApaNu jAtane bheda bhAsyA nahi. te eka vAta tA jANatA hatA, ke mahAmatrI che te mahA mudhdhizALI. paNu maNinI bhAkhatamAM temaNe kaMdapaNu budhdhi calAvavAnI AvazyakatA hoya, tema tene lAgyu nahatu. 16 dhaNA samaya eTale cAra mahinA, cha mahinA, ArTa mahinA ke tethI paNa vadhAre ? mahAmatrIe bojo prazna karyAM. ema teA kaMi khAsa khyAla nathI, mahArAja ! paNa traNo samaya thaye!, ema yAda che." mIThAivALAe javAba ApyA. tenA javAbathI abhayakumArane zaMkAnu kAraNa maLyuM. kai vidyA nahi. paNa e tamane tamArA pitAjI taraphathI te maLelA nahi, kharUne ? ghaNA vakhata pahelAM te mArI peTImAMthI maLI AvelA. eTale mane lAge che ke te kadAya masa pitAjI taraphathI mUkavAmAM AvyA hAya !" "A maNine sAdhAraNu peTImAM tamArA pitAjI rAkhatA haze, eTale ema mAnavAne kAraNa maLe che ke temanI pAse khIjA pazu Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 kyavanAzeThanuM saubhAgya keTalAka maNi hovA joIe. kema, kharuMne? jANe sAdhAraNa rIte vAta karatA hoya, ema mAhAmaMtrI bAlatA hatA. - have temanA prazno viSe mIThAivALAne gUMcavaNa UbhI thavA lAgI * hatI. tene zaMkA AvI ke jarUra mahAmaMtrI kaIka bheda jANI gayA. hovA joIe. tenA manamAM sAdhAraNa bhItino saMcAra thayo. ' e bAbatamAM mane kaMI khAsa khabara nathI, mahArAja !" teNe kabAba Apyo. tenA svaramAM pharaka paDI gayo. mahAmaMtrIe tarata te pArakhI lIdhe. tamArA pitA gujarI gayA. tyAre temanI pAse keTalI milakata hatI? "bahu moTI te nahatI." "eTale ke madhyama varganA mANasa pAse hoya eTalI haze. kharuM ne? lagabhaga temaja." have tenI-mIThAIvALAnI muMjhavaNa vadhavA lAgI. ane jyAre tamArA pitA gujarI tyAre temanI milakata kayAM kayAM mukavAmAM AvI hatI, te batAvatA gayA hatA ke temanA mRtyu bAda tamane avyasthita rIte ADI avaLI jagAethI maLI AvI hatI? " milakata te temaNe temanA mRtyu samaye mane batAvI hatI. mahArAja ! ' ane A maNikadAca temanI daSTie enI kiMmata kocana TakA jeTalI haze eTale--batAvyo nahoto ane ? " ema to na kahevAya. paNa kadAca mane te viSe kahevuM bhUlI thavA haze ! jAo bhAI ! AvI rIte tadana asatya bolavuM tamArA jevA sajajana mATe yogya nathI. " mahAmaMtrI have tene te taddana asatyaja bolato heya tevA prakAre uddezIne samajAvatA kahevA lAgyA. " A maNi Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapAsanI zarUAta 277 tamArA pitAnA samayathI tamArA gharamAM heya, e mAnavAne huM taiyAra nathI. mATe je satya hakIkata heya te kahI de. jo tame koI paNa jAtanI AnAkAnI vinA satya hakikata jaNAvI dezo to huM tamane khAtrI ApuM chuM, ke tamAro eka paNa vALa vAMke nahi thAya. tamane koI paNa jAtanI sajAye nahi thAya. ane tame rAjayane je madada karI che, tenA badalAmAM yogya inAma ApavAmAM Avaze." mahAmaMtrInA zabdo sAMbhaLIne mIThAivALAnI hiMmata bhAMgI gaI. chatAM temaNe ApelI khAtrIthI tene kaMika AzvAsana maLyuM. " mahArAja ! asatya kaI divasa chUpuM rahI zakatuM nathI, e huM paNa samajuM . ane temAM paNa Apa to mahAna budhdhizALI che. ApanI pAse huM zuM chupAvI zakuM tema chuM ke " teNe namratAbharyA svare kahyuM. " tame kaMI paNa chupAvyA sivAya satya hakikata kahI dezo to huM mAruM vacana pALIza." mahAmaMtrIe tene AzvAsana ApatAM kahyuM. mahAmaMtrInA bIjA AzvAsanathI tene kaMIka hiMmata AvI. te pitAnI pAsenA jaLakAnta maNi viSe khulAse karavA lAgyo. " parama divase bapore be chokarAo mArI dukAna AgaLa thoDI mIThAI khAtA UbhA hatA. temAMnA ekanA hAthamAMthI A maNi paDI gayo hato. mane te samaye khabara nahotI, ke A jaLakAnta maNi che. meM ane te chokarAoe tene sAdhAraNa kAcane maNi mAnI lIdhe hato. paNa te maNi mArI dukAna AgaLa DhaLelA pANImAM paDatAM te pANInI jagAe cokhI jamIna jaNAvA lAgI hatI. eTale mane te koIpaNa prakAranI kiMmati vastu hoya ema lAgyuM hatuM. meM te chokarAone samajAvIne thoDI mIThAI ApI ane tenA badalAmAM A maNi laI lIdho. te chokarAnA gayA pachI meM mArA gharamAM jaIne eka moTA pANInA bharelA vAsaNamAM A maNi mUkyo. maNine sparza thatAM ja pANI khasI gayuM. eTale mane enI kiMmata samajAI. te pachI Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vantAzeThanuM sobhAgya huM taLAva para gayA. AjubAjumAM kAi nathI, enI khAtrI karI laine me' A maNi tyAM jaLamAM mUkayA. tyAM paNa jaLane 5kSa thatAM ja jaLa khasI gayu. e kAraNe rAjya taraphathI thayelI jAherAta mATe me' AnA upayAga karyo. huM A maNa sAthe ApanA hAthI pAse gayeA. me' hAthInA mahAvatane sAthe laine hAthI pAsenA jaLane tene sparza karAvyA. maNinA paza thatAM ja jaLa khasI gayuM. jaLa khasI jatAM te jaLacara hAthIne cheDIne nAsI gayuM. hAthI tarataja jaLamAMthI bahAra nIkaLI AvyA." tenA meAMethI savistara hakikata sAMbhaLIne mahAmaMtrIe kSaNuAmAMja navA vicAra karI lIdheA ane khelyAH " te e keAkarAe kANu hatA ?" " temAMnA ekane hu' oLakhuM chu, mahArAja ! " mIThAivALe mAlyo. khIjAne oLakhatA nathI." " kaMi vadhA nahi. ekane teA eLakhA che! ne ? " 68 208 hA, jI." " te kANu hatA ? '' ' 66 "" AnaMdazeThane putra kamaLa , kayAM rahe che? " mArA makAna pachI trIjA makAnamAM '' 66 makAnanuM nAma yAda che??' * evu' nAma vizALa prAsAda che." mahAmatroe eka mANusane mAkalIne Anadarzone temanA putra sAthe kheAlAvI maMgAvyA. pahelAM teA AnaMdazeThane bhaya UpajyA. paNa temane melAvavA janAra mANase kahyuM, ke Ape gabharAvAnu kAraNa nathI. kAi sAmAnya kAma mATe Apane kheAlAvavAmAM AvyA che.' paNa zeDane zaMkA AvavAnuM kAraNu e hatu, ke 'kamaLane zA mATe khelAva Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapAsanI zarUAta 278 vAmAM Avyo haze?" paraMtu mahAmaMtronA teDAne amala tatkALa karavAnI temanI pharaja hatI. te pitAnA putrane sAthe laIne teDavA AvanAra mANasa sAthe gayA. mahAmaMtrIe temane mIThAzabharyo AvakAra ApatAM besavA jaNAvyuM. zeTha ane temane putra mahAmaMtrInI sAme beThA. zeTha ! !' mahAmaMtrI kahevA lAgyA. "ApanA putrane eka vAta pUchavAnI che. Apane vadho to nathI ne ? nA nA, mahArAja ! emAM vAdhe zo heya?" AnaMda zeThe kahyuM. "kamaLa, parama divase tuM ane tArI sAthe eka chokaro hato. te, baMne maLIne A mIThAIvAlAnI dukAna AgaLa mIThAI khAtA UbhA hatA, kharuMne?" "hA, mahArAja ! gabharAtA gabharAtA kamaLe kahyuM. " tuM gabharAiza nahi." mahAmaMtrI temane phesalAvIne tenI pAsethI vAta kaDhAvavA lAgyA. te vakhate tame baMne mitroe A mIThAivALAne eka kAcane maNi Ape hato kharuM ne?" " hA, mahArAja ! te tame kayAMthI lAvyA hatA? "mane pelA kalyANe lADavAno kaTake Apyo hato, temAMthI te nI kaLyo hato." kayA ka9yANe tane lADavAne kaTake Aryo hato ? " " pelA kRtapurNa kAkA vaNajhAranI sAthe bahAra gAmathI AvyA ne, temanA ka9yANe." . "te enuM ghara joyuM che ?" " hA." tyAre tuM A mANasa sAthe jaine te ka9yANa ane tenA pitA kRtapune bolAvI lAvIza?" Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 kavinAzeThanuM sobhAgya " mArA kahevAthI te Ave ke na paNa Ave. huM te mANasane temanuM ghara batAvI ApuM ane temane oLakhAvI ApuM." kamaLa pitAnI sAdI-bALaka bhASAmAM kahyuM, bALakane mana to mahAmaMtrI, mahArAjA ke sAmAnya mANasa sarve sarakhAM ja lAgatA hoya che. bhale mArA mANasane temanuM ghara batAvIne temane oLakhAvIto ApIza ne? "hAsto. emAM mane zuM nukazAna che?" "ThIka. tyAre A mANasanI sAthe jA." -kahIne tene mahAmaMtrIe potAnA eka mANasa sAthe ravAnA karyo. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 39 muM mahAmaMtrI ane kRtapuNya be divasamAM to kRtapuNyanA gharamAM ghaNo pharaka paDI gayo hato. bAra varasanA eka sAthe maLelA pagAramAMthI te keTalIye vastuo kharIdI lAvyo hato. navAM navAM vastro, kalyANa ane dhanyA mATe temane yogya evA DAM alaMkAro ane gharanA vaparAza mATe bIjI keTalIka vastuo teNe kharIda karI hatI. tenAM pADozIo ane sagA saMbaMdhIo vAraMvAra AvavA sAgyAM hatAM. bAra varasa pahelAM tene dhutkAranArAo ane tenuM apamAna karanAra Aje tene moTAbhAI tarIke saMbodhavA lAgyAM hatAM. mahAmaMtrI taraphathI mokalavAmAM Avela mANasa ane kamaLa jayAre tene tyAM pahoMcyA tyAre kalyANa, dhanyA ane te vAtonAmAM AnaMda vItAvI rahyAM hatAM. kalyANa vAraMvAra pitAnA pravAsanI hakikata jANavAnI tatparatA darzAvato hato paNa katapuNya te vAtane uDAvI deto hate. kamaLane eka ajANyA mANasa sAthe Avele jaIne kalyANe tene prazna karyo. "A bhAI kaNa che, kamaLa ?" "mahAmaMtrIjIe tane ane tArA pitAne temanI pAse bolAvyA che. tamane baMnene temanI sAthe laI javA mATe A bhAI AvyA che." kamaLano javAba sAMbhaLIne kalyANa; kRtapuNya ane dhanyA ' Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 kayavanAzeThanuM saubhAgya Azcarya pAmyAM. - "amAruM zuM kAma paDayuM che, bhAI sAthe AvelA mANasane ne uddezIne kutapuNya prazna karyo. e bAbatamAM mane khabara nathI. Apane baMnene bolAvavA mATe mane mokalyo che, eTaluM ja huM jANuM chuM." te mANase javAba Apo. dhanyAnA manamAM pAchI ciMtA thavA lAgI. paNa mahAmaMtrInuM AmaMtraNa svIkAryA sivAya cAle tema nahotuM. pitA putra teDavA AvanAra mANasa sAthe ravAnA thayA. jyAre te tyAM pahoMcyA tyAre mIThAivALo ane AnaMdazeTha paNa hAjara hatA. mahAmaMtrIe pitA putrane AvakAra ApatI mIThAzathI kahyuM: "bese" baMne jaNA temanI sAme beThA. kalyANunA caherAnuM avalokana karatAM ja mahAmaMtrI samajI gayA ke chokaro bahu cAlAka che. kRta puNyane cahero jotAM tenA mATe paNa temane mAna Upajyu. kalyANa ! tuM bahu hoziyAra dekhAya che !" mahAmaMtrIe kalyANanI stuti karatAM kahyuM. mArA jevA bALakamAM zI heziyArI hoI zake, mahArAja ! kalyANe paNa evo ja javAba mahAmaMtrIne Apyo. mahAmaMtrI teno javAba sAMbhaLIne vismaya pAmyA. ATalo nAno chokare ke namratAthI cAlAkI bharyo javAba ApI zake che ane tenI vANImAM kevI saMskArItA bharI che! tuM mahA pakake che, he ! " mahAmaMtrI bolyA. kRtapuSa samajI gayo ke, mahAmaMtrI kalyANa pAsethI kaMIka jANavA mAge che. thoDIvAra tyAM zAMti sthapAI. "kalyANa ! parama divase teM A kamaLane lADavAno kaTake Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmatrI ane kRtapuNya ApyA hatA, kharU ne ? zAMtine! bhaMga karatAM mahAmatrIe kalyANane mULa muddApara AvatAM prazna karyAM. ' ' hA, mahArAja ! " kalyANe gabharAyA sivAya javAba ApyA. .. " te lADavA tane kANe ApyA hatA ?" 66 mArA pitAjIe, ' 66 zu tame klyANune lADavA ApyA hatA. kRtapuNya zeDa mahAmatrIe kRtapuNyane uddezIne prazna karyAM. 'hA, mahArAja ! kRtapuNye javAba ApyA. " e lADavA tame yAMthI lAvyA hatA ? "" " kema, mahArAja ! kRtapuNye sAme! prazna karyAM. " mAre thADu kAma hatuM. '' "" " Apane atyAreja jANavuM che ? ' "" hA. " te! e vigata huM Apane ekAntamAM kahI zakIza. " " kema ? mahAma`trIe sAzraya prazna karyAM. " jAheramAM kahI zakAya tema nathI. " ahIMtA ApaNe ecAMra jaNA ja chIe. '' " Apa ane huM, ema teja mAtra hAvA joie. 66 ' << <6 28. .. . "3 evuM te zuM khAnagI che ? ekAnta sivAya e viSe huM kaSTaja kahI zakuM tema nathI." bhale. ane temaNe mIThAvALAne, Anadarzane, kamaLane ane temana mANasAne bIjA khaMDamAM javA mATe sUcana karyuM. khelo. have kAi nathI." mahAmaMtrIe saunA gayA pachI kahyuM. jo Apane kaMi vidhA na heAya teA kalyANune ghera javA de." kRtapuNyane kalyANunI hAjarI paNa gamI nahi. 66 " te ghera jAya temAM mane kaMja vAMdhA nathI, ze !" mahA Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 yavanAzeThanuM saubhAgya maMtrI bolyA. , kalyANa pitAnA pitAnA kahevAno marma tarata ja samajI gayo ane koinA paNa kahyA sivAya tyAMthI ravAnA thayA. haM. have koI nathI." mahAmaMtrI banyA. " Apane have je kaMi pUchavuM hoya te pUchI zako cho, mahArAja ! " " to e lADa ghera to banAvyo hato ne ?" " nI, cha." " tamArI pAse bIje kyAMyathI Avyo hoya ema lAge che." " e eka ja hato ke bIjA paNa hatA ? " tenI sAthe bIjA traNa hatI." te kayAM gayA ? " gheraja paDayA che." AkhA ne AkhA ja che ? " " hA, cha. " " kalyANane pAchA bolAvI maMgAvuM te tenI sAthe te bAkInA maMgAvI zakaze ?" " temAM mane vAMdho nathI." ane tarataja mahAmaMtrIe potAnA eka mANasane bAjunA khaMDamAMthI bolAvIne kalyANane bolAvI lAvavA ravAnA karyo. thoDA ja samayamAM kalyANa AvI pahoMcyo. kRtapuchyuM tene bIjA traNa lADavA je DabAmAM mUkavAmAM AvyA hatA, te Dabo lAvavAnuM sUcavyuM. te uparAMta teNe tene sUcanA karI ke "A bAbatamAM kaIne vAta karavAnI nathI, temaja Dabo keine batAvavAnuM nathI.' kalyANa cAlAka hato, e vAta to nirvivAda hatI. pitAnA jaNAvyA pramANe te gupta rIte lADavAno Dabo laI Avyo. te ane Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI ane kRtaputha 285 mANasa bahAra gayA pachI mahAmaMtrIe kRtapuNyane kahyuM. zeTha, A traNe lADavA te sAthenAja che ne?" "hA, mahArAja ! "A traNe lADavA bhAgI javAnI mArI icchA che." -tarataja kRtapuNe temane eka lADavo bhAMgyA. lAvo bhAga-- tAM temAMthI eka ratna bahAra nIkaLI AvyuM. kRtapuNya Azraya pAme. ratnanuM teja joIne mahAmaMtrI paNa Azcarya pAmI gayA. ' kRtapaNe bIje lADa bhAMge. bIjAmAMthI paNa eka tejavI ratna nIkaLyuM. teNe trIjo lADa bharo. trIjAmAMthI paNa eka mahAmoluM ratna nIkaLI AvyuM. baMnenA Azcaryano pAra rahyo nahoto. katapuNyane to khyAla paNa nahato ke A hAdA dekhAtA traNa lADavAmAM traNa kIMmati ratna chUpAyAM haze! cothA lADavAmAM paNa rana hevuM joIe evI tenI pAkI khAtrI thaI. pote Avyo tyAre mIThAivALo hAjara hato. kamaLane kalyANe Apela lADavAno ke A badhAnuM mULa hatuM. eTale teNe mAnI lIdhuM ke cothA lADavAmAMthI jaLakAnta maNi nIkaLyo hovo joIe. "kRtapurvazeTha, mahAmaMtrI kRtapuNyane vicAramAM parovAyela jaIne kahevA lAgyA. "A traNe rane para tamAro haka che. te uparAMta eka cothA ratna para paNa tamAro hakka che." kayuM cothuM ratna, mahArAja ?" "je jaLakAnta maNinI sahAyathI mahArAjAne mAnItA hAthI muMDanA paMjAmAMthI bacI gayo." mahAmaMtrI khulAso karavA lAgyA. te maNi tame tamArA ThalyANane ApelA lADavAmAMthI nIkaLelo che. tamArA putre kamaLane te lADavA mane eka kaTake Ayo hate. te kaTakAmAM A mayi hato. mIThAivALAnI dukAna AgaLa te maNi lADavAmAMthI nIce paDI gayo hato. mIThAivALAe te chokarAne thoDI Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 kayavanAzeThanuM sobhAgya - ~ mIThAI ApIne te maNi laI lIdho hato. jyAre teno upayoga karavAmAM Avyo tyAre mane zaMkA uddabhavI ke "AvuM mahAmoluM ratna mIThAivALAne tyAM na hoI zake !" eTale badhI tapAsane aMte tenuM mULa tamAre tyAMthI nIkaLyuM che. have tamAre e jaNAvavAnuM bAkI rahe che, ke tame A cAra lADavA kayAMthI lAvyA hatA !" javAbamAM tapuNya bolyoH " mahArAja huM satya ane nItimAM mAnuM chuM. asatya ke anItithI kaI paNa vastu prApta karavAnI ke tenA para hakka dharAvavAnI mane IcachA thatI nathI. jIvana anIti, atyAcAra ke asatya mATe ghaDAyeluM hatuM nathI. eTale Apa je jANavA mAgo cho, teno khulAso karavAmAM mane vAMdho nathI. mArI evI dRDha mAnyatA che, ke koInA paNa jIvanamAM kaMI paNa chUpuM hovuM na joIe. jenA jIvanamAM kaMika paNa chUpuM hoya, tenA jIvanamAM pApa ane asatyanI malinatA hevAnI ja ! " -kahIne teNe pitAne vRttAMta kahevA mAMDyo. te kayA saMjogomAM vaNajhAranI sAthe javA taiyAra thayo hato, savAre tenI sAthe javA mATe pote kayAM ane kevI sthitimAM sUI rahyo hato, tyAMthI mAMDIne pote pitAne tyAM bAra varase kevI rIte pAchA Avyo te kahI saMbhaLAvyuM. te phakta eTaluM ja na jaNAvI zakyA, ke pote UMghamAM hato tyAre kevI rIte te cAra strIonA makAnamAM gayo ane aNadhArI rIte vaNajhAra AvI te rAtre kevI rIte potAnI asala jagAe AvA gaye. cAre strIo sAthe mANelA teNe varNavI jaNAvyAM. cAre strIone eka eka putra thayAnuM paNa teNe kahI jaNAvyuM. te strIonI sAsu vAraMvAra tyAM AvyA karatI hatI, te paNa teNe kahI jaNAvyuM. piote kayAM hato, kayA saMjogomAM hato ane konA paricayamAM hato eTaluM ja te samajAvI zakayo nahi. mahAmaMtrI kRtapuNyano Akho vRttAMta sAMbhaLIne dimUDha banI Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrI ane kRtapuNya 287 gayA hatA. AvI koI vArtA temaNe kaI jagAe sAMbhaLI nahatI ke anubhavI nahotI. kRtapuNyanA vRttAMtamAM kaMIka rahasya samAyeluM hovuM joIe, evI temanI dRDha mAnyatA thaI cUkI. temanI buddhi advitIya hatI. pratyeka kAryamAM temaNe saphaLatA prApta karI hatI. Aje paNa A bAbatamAM te vicAra karavA lAgyA. koI paNa prakAre AnuM mULa zodhI kADhavAnI - temane IcchA thaI AvI. bAra varasa sudhI eka makAnamAM Avo cAlAka mANasa rahe ane te kenuM makAna che eTaluM paNa na samajI zake, e temane asaMbhavita lAgyuM. paNa kRtapuNyanI vANI temane daMbha vinAnI lAgI. tene vicAre temane Ucca koTinA lAgyA. paLepaLanI AvI savistara mAhitI ApanAre Avo saMskArI mANasa jUThuM na ja bele ema temanuM hRdaya kahevA lAgyuM. temaNe kRtipuNyanA zabdo para vizvAsa mUkyo. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 40 muM rAjyanuM pharamAna prAtaHkALanA samaye rAjamArganA moTA cokanI vacce UbheTa rahIne eka rAja sevaka dAMDI pITI rahyo hato. tenI Aju bAjumAM meTuM ToLuM jamA thayuM hatuM. dAMDI pITavAne avAja baMdha karIne teNe ghaMghATa karatI mAnavamedanIne zAMta rahevAnuM sUcavyuM. zAMti. sthapAI jatAM tenI sAthe eka mANasa rAjyanuM pharamAna moTethI. kahI saMbhaLAvA lAgyo. AvatI kAle savAre nagaranI bahAra AvelA yakSanA maMdiramAM. mahApUjA che. rAjyanuM pharamAna che, ke nagaranI pratyeka vyakitae te maMdiramAM AvIne AvatI kAle yakSanAM darzana karI javAM. temAM strI purUSa ke nAnA meTa ibheda rAkhavAmAM Avyo nathI. zrImaMta garIbano paNa bheda nathI. yakSane eka mahApurUSane svapnamAM darzana dIdhAM hovAthI A pharamAna bahAra pADavAmAM Ave che. je koIpaNa vyakita yakSanAM darzana karyA sivAya raheze to te rAjyanI ane yakSanI gunegAra gaNAze. tenA para rAjyano ane yakSane kApa Utaraze. rAjya pharamAna sAMbhaLIne leka aMdaroaMdara vAto karatA. vIkharAvA lAgyA. e samaye rAjayanuM koi pharamAna hoya to te dAMDI pITIne jAhera karavAmAM AvatuM hatuM. leko yakSanA nAme sAmAnya rIte bItA paNa kharA. yakSa je kaIne svapnamAM darzana daIne pitAnI IcchA Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjyanuM pharamAna prakaTa kare, teA tenI te Iccha! pUrNa karavAmAM AvatI hatI. _ } te divase zatrinA samaye mahAmaMtrI abhayakumAre kRtapuNyane khelAvI magAvyA. anaitI mulAkaLa tadana gupta rakhavAmAM AvI hatI. mahAmaMtrI kRtapuNyane kahI rahyA hatA. " Aje AThamA divase tamane acAnaka meAlAvavAmAM AvyA che eTale tame Aya te pAmyA haze, kharUne zeDa ! " (c ApaNI pahelI mulAkAta pachI AThe divasa bina mulAkAte vItatAM mane Azraya uddabhavyuM. hatu, mahArAja! " kRtapuNye khIjI rIte javAba ApyuM. " kema ? " tr AvA mahattvanA kAryamAM ATha divasamAM Ape mane eke: vakhata paNa khelAvyA nahi, e Azcaya ja kahevAya ne ! *'tame paNa jakharA hA hai, kRtapuNya zeDa !'' humatAM hasatAM mahAmaMtrI meTyA. sAmA mANasa pAsethI vagara AnAkAnIe saMpUrNa du kikata kaDhAvavI DAya tyAre ApanA taraphathI vaparAtI kaLA mArAthI ajANI nathI, mahArAja !'' kRtapuNye mahAmatronA mIDA zabdane pakaDI lane peAte mUkha nathI, ema jaNuAvavAnA uddezathI karyuM. mahAmatrIne lAgyuM ke A vANiyA sAmAnya ghaDAyele nathI. Aje tamane zA mATe khelAvavAmAM AvyA che, che? mukhya muddApara AvatAM te melyA. "" :289 . "" zA mATe mane khelAvavAmAM AvyA che te te! paNa khAsa agatyanA kArya mATe elAvatrAmAM ema te! khAtrIpUrvaka mAnu chuM." kRtapuSe kahyuM. "tamane khAra varasa sudhI kAnA taraphI AvyA hatA, te zodhI kADhavAnA pAsA me phekavA 19 mATImAMthI te kha te nathI Avye hai jaie, ane karyA rAkhavAmAM mAMDayA che." Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 kayavanAzeThanuM saubhAgya "pAsA to A paNa pahelI mulAkAta vakhate ja A5 phekavA lAgyA hatA, mahArAja !" kRtapuNya kahevA lAgyo "paNa have to bAjI kharI raMge caDhI hoya, ema mane lAge che." "zA uparathI 8 mahAmaMtrIe vismaya pAmatAM prazna karyo. Aje savAre je dAMDI pITANuM e uparathI." kRtapuNya . teno bAba sAMbhaLIne mahAmaMtrI tenI budhdhi para mohI paDayA. temane lAgyuM ke jarUra tene bAra varasa sudhI saMtADI rAkhavAmAM koI mahAna buddhizALIno hAtha hovo joIe, nahi to AvA prakhara tejaravI mANasa pote kayAM purAyo che tene patto meLavyA sivAya na rahe. kRtapuNya zeTha! tamArA jevA mahAna buddhizALI purUSo te rAjadarabAramAM ja zobhe ? " "ane kAM to rAjayanI hada bahAra zobhe!" kRtapuNe sAmo phaTake mAryo. hajI evI dubuddhi ApaNA rAjyanA dhuraMdharane sujhI nathI." mahAmaMtrIe potAnA vAkaya para thato kaTAkSa nivAratAM kahyuM. "eTalI ApaNA rAjayanI caDhatI kaLA, mahArAja !" kutapurva pote vadhu paDatuM besI gayela hoya ema lAgatAM namratApUrvaka bolyA. - "haM. have e vAta javA daIe, zeTha !" mahAmaMtrI kahevA lAgyA. "Aje khAsa kArya mATe tamane meM lAvyA che." - "ApanI AjJA mAre zirasAvaMgha che." kRtapuNya prajAjana tarIke bolyo. "mArI AjJA nathI paNa tamAro sahakAra meLavavAnI mArI icchA che." "mArAthI banato badho sahakAra huM A pane ApIza." "to juo, huM tamane badhI vAta samajAvuM." kahIne mahAmaMtrI kutapurNane badhuM samajAvavA lAgyA. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjayanuM pharamAna 21 juo, tamArI pahelI mulAkAta pachI meM eka suMdara pUtaLuM taiyAra karAvyuM che. te che tamArI AkRti. prathama dA ne kAI na kahI zake ke A pUtaLuM che. tenA caherA paranA bhAva hasatA dekhADayA che. tamArA jeTaluM ja enuM kaMda che. tamArA jevAMja-jevAM vastro tame tyAM paheratAM hatAM tevaja-vastro tenA para darzAvavAmAM AvyAM che. Aje je dAMDI rAjya taraphathI pITAvavAmAM AvI che, temAM e artha samAcelo che ke sAmAnya nagarajanonI peThe tamArI te cAre strIo, cAre bALako ane te strIonA sAsu yakSanA maMdiramAM darzanArthe Avaze. maMdiranA pUjArIne meM tyAM kevI rIte vyavasthA karavAnI che, te vigatavAra samajAvI dIdhuM che. eka daravAjethI maMdiramAM pesavAnuM che ane bIje daravAjethI temAMthI bahAra nIkaLavAnuM che. yakSanA darzana karIne bahAra nIkaLavAnA daravAjA pAse eka jagAe tamArA jevuM banAvI rAkhavAmAM AveluM pUtaLuM Aje moDI rAtre goThavAI jaze. maMdiranI vyavasthA mATe mArA mANaso haze. tame ane huM veza parivartana karIne eka bAjue besIzuM ane darzane AvanArane nIrakhatA rahIzuM. A badhI vyavasthA eTalI badhI gupta rAkhavAmAM AvI che ke mArA keTalAka mANaso paNa tethI ajANa che. tamAre paNa A badhI vAta khAnagI rAkhavAnI che. mane khAtrI che ke ApaNI A yukti niSphaLa nahi jAya." ApanI yukti koI divasa niSphaLa jatI nathI, mahArAja !" kRtapuNya samajI gayo ke mahAmaMtrInI racelI yukitamAM zuM mahatva samAyeluM che. te paNa buddhizALI hato. savAre rAjya taraphathI bahAra pADavAmAM AveluM pharamAna sAMbhaLIne ja e samajI gayo hato ke A pharamAnamAM mahAmaMtrInI kaMIka cAlAkI hovI joIe. have te nA paNa nahoto rahyo. bAra varasanA putrane te pitA hato. tenuM gRhajIvana paNa sukhI Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 293 savannAzeThanuM saubhAgya anI. gayuM hatuM. bAra varasanA pagAra maLyA pachI tene khaca'nI paNa bahu ciMtA nahAtI. putra temaja patnI taraphanI tene kAi pa prakAranI ciMtA nahAtI. parimala ane tenA sAsu sasarAnu` mRtyu thayelu' sAMbhaLAne tenA hRdayane atyaMta duHkha thayuM hatu. teNe vaNajhAranI sAthe jatAM manamAM nakkI karI rAkhyuM hatuM, ke pAchA AvyA pachI anatanAM ma pitAne temanA putranI kheATa jaNAvA na devI. pati vihANI banelI parimalane sagI bahena karatAM paNa vadhu sArI rIte sAcavavI ane te AkhA kuTuMba pratye potAnI pharaja adA karavI. paNa jyAre te bAra varase pAtAnA ghera Avye tyAre tema navuMja sAMbhaLyuM. tenA Adaza vicArA manamAM ne manamAM rahI ya.. te te! ekaja vAta mAnavA lAgyAke mArA pApe anata haeNAmAye ane anaMtanA mRtyunA kArI dhAe AkhA kuTuMbaneA bhAga lIdhe.' mahAmaMtrInI pahelI mulAkAta pachI teNe dhera jane peAtAna bhara varasanI vigata dhanyAne kahI saMbhaLAvI hatI. dhanyA para tene sapUrNa vizvAsa hateA. tene khAtrI hatI ke potAnI suzIla patnI a vAta ye jAhera nahi kare. traNe ratnA paNa teNe dhanyAne mUkavA ApyA hatAM. cAyu ratna mahAmaMtrInA tAbAmAM hatu. cAra lADavAmAM eTa eka ratna kevI rIte Avyu' tenI te tathA dhanyA kalpanA karI zakatAM nahAtAM. paNa tenA manamAM 'kA uddabhavI hatI ke pAte bhAgavelI 2.2 strInuM A kArya hAvu joie. tenA vicArAnI paraparAnA aMtaja AvatA nAte. pere vajIranI sAthe javA taiyAra thayA tyAre UpaDI gayA ane vAra pAchI AvI. tyAre peAtAnI asala jagAe pAA mu.i gayo, e AkhA viSaya tene Azraya janaH bhArate hato. temAM sAtha ApavAmAM tamane vadhA 66 meM je yukti racI che to nathIne ?'' mahAmaMtrIe pUchyuM. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjyanuM pharamAna 23 " emAM mane vadhe! na hAya pazu utsAha hoya, mahArAja ! .. kAraNu ke tamane paNa temAM lAbha teA che ja ne !" kRtapuNye javAba na ApyA. thADI vAra rahIne mahAmaMtrIe tene kahyuM: "have tame jai zakAhA, zeThe ! vahelI savAre taiyAra thane rahejo mAro mANasa tamane elAvavA Avaze." " " hu' taiyAraja hoiza." ~eTaluM kahIne kRtapuNya UThayo. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 41 muM yakSanA maMdiramAM bIje divase rAjayanI AjJAne saMpUrNa amala thaI rahyo hate... yakSamaMdiranI pAse moTI mAnava medanI jAmI hatI. strIo, purUSo ane bALake, vRdhAo ane vRddho, sarva yakSanA darzana mATe paDApaDI karI rahyAM hatAM. kolAhalane te koI sumAraja naho. rAjyanA sevake sone samajavI samajAvIne eka hAramAM UbhA rAkhatA hatA. maMdirane sarasa rIte zaNagAravAmAM AvyuM hatuM. AjubAjumAM pANI chAMTIne hariyALI jamInane vadhu hariyALI banAvavAmAM AvI hatI. puSonA choDanAM nAnAM phaMDA goThavavAmAM AvyAM hatAM. eka bAjue coghaDIyAM ane bIjI bAjue vAcha vAgI rahyAM hatAM. aMdaranI bAjue saMkhyAbaMdha dIpake cetAvavAmAM AvyA hatA. yakSanI bAjumAM bIjA be traNa mUrtio hatI. keTalAka loke mUrtinI pAse UbhA rahIne maMtroccAra karI rahyA hatA. strIo mATe ane purUSo mATe pravezadvAra judA rAkhavAmAM AvyAM hatAM. so aMdara praveza karIne prathama yakSanI mUrtinA darzana karatAM. te pachI tenI bAjumAMnI murtionAM darzana karatAM. tyArabAda tyAM beThelI eka vyakita pAsethI prasAda letAM ane bAjumAM taratanAja goThavelA eka bAvalAne nihALIne bahAra nIkaLI jatAM. e rItane kAryakrama cAhayA karato hato. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yakSanA maMdiramAM keTalAMka leAkeA te bAvalAne ALakhatAM haiAya, eTale ke tevI vyakita joi hAya evI zakAmAM paDI jatAM ane zaMkAnA nivAraNuM sivAyaja bahAra nIkaLI jatAM. 295 yakSanAM darzana karavA mATe rAjAnAne mAna ApIne rUpavatI, temanI cAra strIo ane cAra bALako paNa AvyAM hatAM. rUpavatInI icchA darzana karavA mATe AvavAnI hatI nahi. temane mahAmaMtrInI bhIti hatI. yakSanAM dAnanI AjJAmAM temane kaSTaka zaMkA udbhavI hatI. e 'kA emaNe munimajI AgaLa darzAvo hatI. " mane rAjAnAmAM kaMika bheda lAge che, munimajI ! " zeThANIe munimajIne kahyu hatu'. javAbamAM munimajI melyA hatA. "mane paNa za MkA Ave che, bahena ! paNa rAjanAne mAna ApyA sivAya cAle tema nathI. mahAmaMtrInuM guptacara khAtu` cAlAka che. jo ApaNe darzana mATe nahi jaie te e vAta temanA kAne gayA sivAya raheze nahi. ane pariNAme rAjyanA krApa ApaNuA para Utaraze." "" ane jo ApaNe darzana karavA jaine tyAM phasAi gAM, te zu karazo ? zeThANIe prazna karyAM. nathI. " e te e vakhate joi levAze. eka mATe gunhA ApaNe rAjyanA karyA che. te gunhA chupAvavA mATe ApaNe bIjo guNa karavA paDe tema che. paNa te gunhA karavAnI mArI salAha jema eka asatya chupAvavA mATe bIjuM asatya elallu' paDe che. ane bIjuM asatya chupAvavA mATetrIjuM asatya khelavu paDe che. e rIte asatyanI paraMparA cAlyA kare che. tema eka gunhA pAvavA mATe bIjo gunhA karavA paDe che. ane bonte gunhe chupAvavA mATe trIjo gunhA karavA paDe che e rIte gunhAmenI para parA cAlyA kare che. mATe mArI salAha che, ke pahelA gunhA chupAvavA mATe bIjo gunho na karavA. munimajI kheAyA. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 kAvanAzeThanuM saubhAgya munima! mArA aMtaraAtmA kahe che ke jarUra ApaNe AmAM sapaDAI jaIzuM." temAMthI chUTavA mATe ApaNe mArga zodhI kADhIzuM, bahena ! paNa navo gu karavAnI mArI IcchA nathI. pahele gunha karavA mATe paNa huM taiyAra nahoto. paNa meM tamArA kuTuMbanuM anna khAdhuM che, game tevA kaparA saMjogomAM tamArI paDakhe UbhA rahIne mAre tamane madada karavI joIe. e kAraNe meM eka gu karavAmAM tamane sAtha Apyo hato. have mArAthI bIje gu thaI zake tema nathI. rAjyadroha ke dezadroha keipaNa mAnavIthI na karI zakAya. tame kadAca nahi mAno, paNa huM satya kahuM chuM ke e gunho karyA pachI meM traNa divasanA annajaLa vinAnA upavAsa karyA hatA. Aja sudhI meM A vAta tamane kahI nahatI. amuka kArya karavAmAM gunha che ema jyAM sudhI jANatA na hoIe tyAM sudhI guha banyA kare. paNa jyAre ApaNe samajI zakIe ke je kArya karyuM che temAM guna samAyelo che tyAre ApaNe tenuM prAyazcita karavuM joIe. temAM paNa huM ane tame badhAMya jANatAM hatAM ke A kAryamAM guna samAyeluM che ane ApaNe rAjadroha karIe chIe. eTale ApaNI badhAMnI pharaja hatI ke ApaNe prAyazcita karavuM joIe. tame to prAyazcita karyuM che ke nahi, te mane khabara nathI paNa meM to karyuM ja che." "koIpaNa jAtanuM prAyazcita karyuM nathI, munimajI ! paNa Aje tamArA meethA sAMbhaLyA pachI mAre paNa te karavuM paDaze." "mAro temAM koIpaNa jAtane Agraha nathI. te vAta to tamArI potAnI icchA para avalaMbe che. mArI khAsa salAha che ke ApaNe bIjA gunhA na karavo. pahelo gunho je dabAI jAya te sAruM ane je khullo paDI jAya to khulA dile ekarAra karI le. moTI ane samaju sattA moTA bhAge gunha karanArane ekarAra sAMbha Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakSunA maMdiramAM 297 LIne mAphI ApatI haiAya che. ApaNA mahAmaMtrI vizALa hRdayanA chaeN. te samaje che ke gunhegArane zikSA karavAthI te sudharatA nathI. sArI zikhAmaNu ane tenA para karavAmAM AvelA upakAra tene sudhAratAM DhAya che. eTale mane khAtrI che ke dAca jo ApaNe pahelAnA gunhAmAM khullA paDI jazu tA paNu ApaNe khulela ekarAra skUlagIne mahAmaMtrI ApaNane mAphI Apaze.'' " jo tamArI evI salAha ae teA amAre tamArI salAha virUddha javAnuM na hoya. ame teA Aja sudhI tamArA kahyA pramANe vatatAM AvyAM chIe ane have pachI pazu tamArI salAha pramANeja vata vAnAM. " e pramANe lAMkhI carcA karyA pachI zeThANI rUpavatI temanI cAra vahuone ane cAra bALakAne laine yakSanA maMdire darzana karavA garyA hatAM. maMdira AgaLa jAmelA TALAne rAjasevA e hAramAM UbhA rahevAnu` sUcavatA hatA. rUpavatI, temanI sAthe AvelI vahu ane cAra chekarAe eka hAramAM sAthe UbhAM rahyAM hatAM. dhIme dhIme AgaLa jagA thatAM te pravezadvAranI najIka . AvI paheAMcyAM. zeThANIe temanI vahune ane temAM paNa khAsa karIne karAone mauna sevavAnuM kahyuM hatuM. khAsa kAraNu sivAya na khelavuM evI emanI kaDaka AnA hatI. ane tema jaldIthI darzana karIne bahAra nIkaLI javAnuM temaNe saune sUcavyu hatu. mALa' maLatAM so ma`diramAM pravezyAM. jadI jaldI yakSanI mUtinAM darzana karI laine temaNe tenI bAjunI mUti'enAM paNa darzana karI lIdhAM, te pachI prasAdI laine bahAra nIkaLavAnA daravAjA tarapha vaLyAM. prasAda vaheMcanAranI bAjumAM che vyaktie sAdAM vastro peDhu eThI hatI. temanI najara pratyeka vyakitanuM avalena karavAmAM magnula rahetI. te temAM eka hatA mahAmaMtrI alayakumAra ane bIjo hatA kRtapuNya. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 kavanAzeThanuM saubhAgya , kutapu te nave jaNAne oLakhI lIdhAM. teNe mahAmaMtrIne izAratamAM samajAvI dIdhuM. mahAmaMtrInI dRSTi paNa te nava jaNa para TharI. nave jaNuM bahAra javAnA daravAjA tarapha vaLyA ke tarata ja temanI daSTi kRtapuNyanA bAvalA para paDI. badhAMya Azcarya pAmyAM ane thaMbhImaryA. A mANasa ahIM kayAMthI? zeThANue pUtaLAne satya-sachavane vyakita nathI ema mAnI lIdhuM. paNa te samajI gayA ke jarUra piote phasAI gayA che. cAre vahuo paNa te pUtaLAne joine khamacAI gaI. sAsunI AjJA hevAthI temaNe te bAbatamAM vadhu pUchavAnuM sAhasa karyuM nahi. paNa bALakanI jijJAsAne ane temanA nirdoSa bALa5Nane kANuM pahoMcI zakyuM che ? cAre bALake te pUtaLAne sajIvana vyakita mAnI laIne ekI sAthe bolI UThaya: "mAtAjI tame to kahetAM hatAM ke amArA pitA gujarI gayA che. to pachI te ahIM kayAMthI AvyA?" zeThANIe eka chokarAnA mee hAtha mu. paNa bAkInA traNanAM me kevI rIte baMdha karI zake ? temaNe badhAnI sAme ghUrakatI AMkhe joyuM. chokarAo AgaLa kaMIpaNa na bolatAM temanI sAthe bahAra nIkaLI gayAM. mahAmaMtrIe ane katapuNe te chokarAonA zabdo sAMbhaLyA hatA. mahAmaMtrIne tapuranA zabdo para vizvAsa beThA hatA ane temAM paNa A pratyakSa dAkhala temanI najara sAme banI gayo. zabdo spaSTa rIte sAMbhaLyA hatA. temaNe tarata ja temanI pAse veza parivartana karIne UbhelA temanA eka sevakane izArata karI. tyAM hAjara rahelA temanA aMgata sevakane temaNe sUcanA ApI rAkhI hatI. te sevakane te IzArata samajatAM vAra lAgI nahi. teNe zeThANIne pIcho pakaDayo. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yakSanA maMdiramAM 299 maMdiramAMthI bahAra nIkaLyA pachI zeThANI ane temanI sAthenAM badhAM temanI gADImAM beThAM. temane pIche! pakaDanAra guptacara temanAthI thADe dUra UbhA rahyo. zeThANInI gADI cAlavA lAgI eTale rAjanA tyAM UbhelA te nekara eka azva para savAra thayA ane gADIthI thADe aMtare rahIne gADInI pAchaLa pAchaLa javA lAgyA. madiramAM kRtapuNyanuM pUtaLu jene zeThANInA manamAM bhaSane saMcAra thayeA hate!. cAre vahuo paNa gamagIna banI gai hatI. karAo te bicArA samajI zakyA nahotA ke bha! Ama zunyamanaske kema besI rahyAM haze ! .. zeThANI kharekharaja dhaNuM bhayabhIta banI gyAM hatAM. rAjAnAmAM udbhavelI temanI saM! satya TharI hatI. have zuM banaze tene vicAra karatAM te kaMpavA lAgyAM. mahAmatro have jarUra pakaDI pADaze. peAte karelA gunhA have chUpA rahI zake tema nathI. gunhAnI ekarAra karyAM sivAya kAi mArga rahyo nathI vagere prakAranA mUMjhavI rahyA hatA. ". vicAre temane temanI mADI rAjamAga para thaine temanA rahI hatI. temanI tapAsa mATe nIkaLelA guptacara yArDa atare rAMte gADIne dRSTi maryAdAmAMthI bahAra makAna tarapha jai temanI gADIthI javA detA nahAtA. zeThANIne zaMkA udbhavI hatI ke jarUra peAtAnI gADIneA pIche pakaDAyelA DAvA joie. gADI temanA makAnanA meTA daravAjA amaLa AvIne UbhI rahI. sau temAMthI UtarIne makAnamAM pravezyAM. gADI tyAMthI nIkaLIne moTA DahelAmAM pravezI. guptacare rAjamArga parathI eka bAjue sarakIne nAnA rastAnA ceAka AgaLa Ubhe! eka rAja sekane peAtAne azva sepyA. rAja sevaka azva pakaDa pahelAM te! khacacAyA paNa guptacare peAtAnA saMketa kahetAM teNe tenI AjJAnuM tatkALa pAlana karyuM. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 yavanAronuM saubhAgya tyAMthI nIkaLIne guptacara teTalAmAM ane zeThANInA makAnanI AjUbAjumAM pharIne thADAja samayamAM pAcheA AvyA ane peAtAnA akSa para svAra banIne mahAmaMtrInA makAne pahoMcI gayA. pAtA| hetu pAra paDelA joine mahAmaMtrI maMdiramAMthI nIkaLIne peAtAnA ghera gayA hatA. dhRtapuNya pazu temanI sAthe temane tyAM DyA hatA. guptacara mahAmatrInI rajA mAMgAvIne temanI samakSa Ajara thaye|. tene peAtAnI pAse hAjara thayelA jone madga!matroe tenA tarapha prazcAtmaka dRSTi karI. dRSTimAMthI artha samajI javAne keLavAyelA guptacare temane bAtamI ApatAM kahyuMH "mahArAja ! thoDA samaya pahelAM svavAsa thayelA jinadattazeThanA te mAtuzrI hatAM. cAra yuvAna strI hatI te temanI vidhavA patnIe hatI, je cAra AkarAe hatA. te temanAja putra hatA.'' Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 4ra muM ekarAra baporanA bhojana pachI mahAmaMtrIe thoDe ArAma lIdhe. maMdiramAM pakSanAM darzanArthe javAnuM kArya te nagarajano taraphathI cAluja hatuM. potAnuM kArya sidhdha thaI kayuM hovA chatAM mahAmaMtrIe te tarapha bedarakArI batAvI na hatI. zeThANuM rUpavatInI bAtamI maLyA pachI kRtapuya potAne ghera gaye hate. namatA pahere abhayakumAre zeThANI rUpavatIne belAvI lAvavA mATe potAnA aMgata mANasane mokalyo. te mANase thoDA ja samayamAM pAchA AvIne samAcAra ApyA ke, "zeThANI kahe che ke mahAmaMtrInI ADA mAre zirasAvaMgha che. paNa huM vidhavA strI chuM. mArA patinA mRtyu pachI ane temAM paNa khAsa karIne mArA putranA mRtyu pachI huM ekalI kyAMya bahAra nIkaLatI nathI. eTale je Apa AjJA ApI te mArA munimane sAthe letI AvuM. chatAM je mahAmaMtrI mane ekalIne ja AvavAnI AjJA karaze to te AjJAne huM uthApIza nahi." zeThANIe mokalele saMdeze sAMbhaLI laIne thoDo samaya vicAra karyA pachI abhaya kumAre temane kahevarAvyuM ke, "tamAro munima je. tamArI sAthe Avaze to mane vAMdho nathI. sevaka pAche rUpavatane tyAM gayo ane teNe temane mahAmaMtrI : saMdezo kahI saMbhaLAvyuM. pahelI vakhate jyAre te samAcAra Ape Avyo hato tyAre musika hAjara nahatA. mANasanA khayA pachI Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 kayavanAzeThanuM sobhAgya zeThANIe temane tarata ja bolAvI lIdhA hatA ane atyAranA saMdezA vakhate te hAjara hatA. rUpavatI ane munima9 mahAmaMtrone tyAM javA taiyAra thayAM. temaNe sevakane kahyuM, ke "ame AvIe chIe." thoDA ja samayamAM te baMne jaNa mahAmaMtrInA AvAse pahoMcyAM. mahAmaMtrIe temane yogya AvakAra ApatAM besavAnuM sUcavyuM. baMne jaNa temanI sAme beThAM. "tamane ahIM AvavAmAM thoDI takalIpha to paDI haze, zeThANuM !" mahAmaMtrIe bolavAnI zarUAta karI. ApanA AmaMtraNane ame takalIpha kema mAnI zakIe, maMtrIrAja !" zeThANa belyAM. "A bhAI ApaNuM munimajI che ?" zeThANInI sAthe AvelA munimajI viSe abhayakumAre prazna karyo. "hA jI, " zeThANue TUMke javAba Ape. "tame keTalA samayathI Amane tyAM nokarImAM che, munimajI?" mahAmaMtrIe munimajIne prazna karyo. bahu varaso thayAM, maMtrIrAja ! " munimajI bolyA. che tyAre to AkhA kuTuMbanA ane AkhI peDhInA tame jANukAra hazo ?" jinadatta zeThanA pitA dhanadazeThanA samayathI nokarImAM che ne? "hA." "jinadatta zeThane gujarI gaye keTalo samaya thayo ?" "cAreka mAsa thayo." "e kayAM gujarI gayA ? ? paradezamAM." "e samaye temane putro hatA kharA ?" Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekarAra 30 3 "keTalA hatA ? "cAra." "temanA mRtyu samaye tame kayAM hatA? " temanI pAse, " ane temanI strIo tathA putro ?" te paNa temanI pAse ja hatAM. " "chokarAo cha eka varasanA to haze, kema? " "lagabhaga cha varasanAja che." eTale te samajatA to kahevAya kharuMne?" eTanI uMmaranA pramANamAM to te jarUra samajI zake." emanI uMmaranA bALako temanA mAtA pitAne te khAtrIthI oLakhI zake. " emAM te zaMkA na hoya." "Aje te chokarAo, temanI cAre mAtAo ane A zeThANI yakSanA maMdiramAM darzanArthe gayAM hatAM ?" "rAjAjJA hatI eTale gayA sivAya kema cAle !" te vakhate eka pUtaLAne e chokarAoe temanA pitA tarIke oLakhI levAmAM bhUla to nahi ja karI hoya. " mahAmaMtrInA chelA zabdo sAMbhaLIne zeThANI ane munimacha- baMne camakayAM. mahAmaMtrIe tarataja te vastusthiti jhaDapI lIdhI. tamAre gabharAvAnuM kAraNa nathI, munimajI ! " mahAmaMtrI temane AzvAsana ApatAM bo9yA. "A bAbatamAM je sAcI bAbata hoya te kahI de. huM tamane vacana ApuM chuM ke je tame satya hakikata vagara AnAkAnIe jaNAvI dezo, to AkhI vAta khAnagI rAkhavAmAM Avaze ane tame je bhUla ke gunho karyA haze tenI mAphI ApavAmAM Avaze. " Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 kayavanAzeThanuM sobhAgya munimajIe zeThANI sAme joyuM ane zeThANIe munimaNa sAme joyuM. abhayakumAre temane nayane dvArA vAtacita karavA pUrato samaya Apyo. - " maMtrIrAjaApa je mAphI ApavAnuM ane AkhI ghaTanA gupta rAkhavAnuM vacana Ape che, to amArI bhUla ke gunhA-je kahe teno ekarAra karavAmAM amane vadhe nathI." munimajI kahevA lAgyA. lagabhaga bAra varasa pahelAM jinadatta zeTha gUjarI gayA hatA. temanuM mRtyu acAnaka thayuM hatuM. A paNa rAjayane kAyado e che. che keIpaNa vyakita niHsaMtAna gujarI jAya to tenI badhI milakata rAjyanA bhaMDAramAM japta thAya. eTale jinadatta zeThanI badhI milakata rAjyanA bhaMDAramAM jAya tema hatuM, kAraNa ke temane saMtAna nahetuM. temanA mRtyunI vAta khAnagI rAkhI. je divase te mRtyu pAmyA tene bIje divase vahelI savAre ahIM mukAma karIne paDelI eka moTI vaNajhAra upaDavAnI hatI. ame eka yukita zodhI kADhI. zeThanA mRtadehane koIne paNa khabara na paDe te rIte ame dATI dIdho. rAtre ekadama zAMti vyApI gayA pachI ame vaNajhAranA eka khUNe paDelI eka batane upADI lAvyA. te samaye te jAgI na jAya mATe tene ghena caDhAvanArI vanaspati suMghADavAmAM AvI hatI. keIne vahema na jAya mATe ame tene badho ja sAmAna khATalA sAthe upADI lAvyA hatA. sAmAna ane khATalo eka khaMDamAM chupAvI rAkhavAmAM AvyAM. jene upADI lAvavAmAM Avyo haze, te yuvAna suMdara hato. tene ame eka * khaMDamAM mukyA. zeThanI cAre jIone tenI sevAmAM mUkI. te strIo tenI patnI che. have tevI rIte tenI sAthe vartavA lAgI. bIje divase savAre ame jAhera karyuM, ke reDa agatyanA kAma mATe bahAragAma gayA che. lagabhaga pAMceka varase te ca re strIone eka eka putra che . te putra te yuvakane pitA tarIke oLakhavA lAgyA. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekarAra 305 - je kAryanI siddhi mATe ame ATalI mahenata uThAvI hatI. te kArya saMpUrNa thatAM amAre ene saMkelI levAnI AvazyakatA UbhI thaI. koI paNa vistarelA kAyAne saMkelI levuM, e vAta sAdhAraNa nathI. e viSe khUba vicAra karI joye. eka divase ame jAhera karyuM ke zeTha gujarI gayA che. zaThanA kharA mRtyunA divase ame yuvAnane khAnagI rIte upADI lAvyA ane bIje divase zeTha bahAragAma gayAnuM jAhera karyuM hatuM, temAM amArA eka udeza samAyelo hato. te udeza e hato ke zeThanI keAI. paNa vyakti mulAkAta mAge nahi. zeThanuM mRtyu bahAragAma thayAnuM jAhera karavAmAM paNa hetu samAyelo hato. te hetu e hato ke keIne temane mRtadeha batAvI zakAya tema nahotuM. kAraNa ke kharI rIte koI mRtyu pAmyuM nahotuM. eka vakhate madharAte amArA jANavAmAM AvyuM ke je vaNajhAramAMthI ame yuvakane upADI lAvyA hatA, te ja vaNajhAra pAchI AvI gaI che. mane tarata ja eka yukita sujho AvI. te yuvAnane UMdhamAM ame ghenanI vanaspati suMghADI dIdhI. tenAM je vastro, je sAmAna ane je khATalo hatAM te sAthe tene rAtre aMdhArAmAM laI jaIne tenI asala pahelAMnI jagAe ame mUkI AvyA. bAra varasanA samayamAM ame bahuja sAvacetI rAkhI hatI. zeTha bahAragAma gayAnuM jAhera karyA pachI temanI mulAkAta peIne maLI rAka tema nahotuM, eTale e vAtanI amane ciMtA nahotI. te pachI zeTha lAMbo samaya paradezamAM rahevAnA che mATe temanI cAre strIone temanI pAse mokalI ApI che, ema jAhera karIne te cArene ame gupta rIte rAkhI. zeTha bahAragAma gujarI gayAnuM jAhera karavAthI keIne vadhu zaMkA AvI nahi. cAre strIo temanA sahavAsamAM hevAthI temanA cAre " putro mATe paNa zaMkAne sthAna rahetuM nahatuM. jene ame upADI lAvyA Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalavAzeThanuM saubhAgya hatA tene te kAM che, tenA jarA paNa khabara paDavA dIdhI nahotI. tene ame tenI asala jagAe mUkI AvyA hovAthI bIjo koI prazna raheto nahote. have moTo prazna e rahe che ke tene cAra laDavAmAM cAra ratno AvI rIte AvyA? "jaLakAnta' maNi amArA sivAya bIjA koine tyAM nathI, e vAta ame sArI rIte jANatA hatA. tyAre mahArAjAnA hAthAno paga jhuMDa nAmanA jaLacara jaLamAM paDayo ane te mATe te maNi viSe rAjaya taraphathI dAMDI pITAvavAmAM AvI tyAre meM te mazinI zeThANI pAse mAgaNI karI. zeThANIe temanI cAra vahuomAMnI eka pAse te mAgyo. te e pahelAM te kahyuM ke jaDato nathI. paNa jyAre meM samajAvIne kahyuM ke tame keine Apyo hoya te vadyio nahi, paNa satya hakIkata jaNAvI do. tyAre teNe mane te viSenI mAhitI ApI. jyAre pahela vahelo te yuvaka meM cAra strIone sapo hato, tyAre temaNe pahelAM to tene svIkAravA mATe AnAkAnI karelI. paNa bIje ke mAeja nahe. eTale temaNe anicchAe tene svIkArele, paNa yuvAna bahu cAlAka ane vAcALa hato. thoDA ja samayamAM teNe cAreya strIonAM mana haraNa karI lIdhAM. temAM paNa strIone putra jamyA tyAre to tene eka kSaNa paNa aLago karatI hatI. potAnA pati karatAM paNa yuvaka temane atyaMta priya thaI paDyo hato. jyAre vaNajhAra AvI ane rAtre tene tyAM mUkI AvavAnuM nakakI karyuM" tyAre cAre strIo atyaMta rAI hatI, temanAthI tene viga sahana thaI zake tema nahe. paNa te sivAya bIjo upAya nahatA. te cAre strIoe cAra lADavA banAvyA. temAM dareke potAnA priya pAtrane mATe ekeka lIDavAmAM ekeka ratna mUkyuM. te lADavA te yuvakanA jUnA DabAmAM je lADavA hatA te kADhI laIne tenI jagAe mUkavAmAM AvyA. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekarAra 307 e rIte cAre rA yuvakanI sAthe gayAM. eka mIThAivALA pAse jyAre te jeLakAnta maNi maLI Avyo tyAre amane lAgyuM ke have A vAtanAM mULa zedhAze. mahAmaMtrInI budhi mATe kene zaMkA che ja nahi. te pachI gaI kAle pakSane maMdiramAM darzanArthe javAnuM rAjyanuM pharamAna jayAre bahAra paDayuM tyAre ame jANuM cUkaya ke emAM mahAmaMtrInuM cAlu kAma karI rahyuM che. zeThANInI IcchA darzanArthe javAnI nahatI, kAraNa ke A vakhate jarUra sapaDAi javAnAM, evI emanI khAtrI hatI. paNa pahele gunha chupAvavA mATe rAjayane bIje gunho karavAnI meM salAha na ApI. maMdiramAM je pUtaLuM banAvIne mUkavAmAM AvyuM che, te ja te vyakita hatI. hajI paNa cAre strIo tene cahAya che. maMdiramAMthI ghare gayA pachI temane tenI yAda satAvI rahI che. munimajIe khullA dile ekarAra karI lIdhe. mahAmaMtrIe badhuM zAMtithI sAMbhaLI lIdhuM. cheDe samaya temaNe munimanA ekarAra para vicAra karyo ane pachI te bo9yAH "munimaNa! joke tame rAjyano droha karyo che, paNa huM tamane mAphI ApuM chuM. tamArA gunhAmAMthI mane eka satya hakikata jANavA maLI che. te hakikata viSe huM mahArAjA sAthe carcA karI laiza. paNa eka vAta huM tamane pUchavA mAguM chuM." "ApanA koI paNa praznano javAba huM satya ja ApIza, maMtrIrAja! munima cha bolyA. tame tamArI AkhI hakikata chUpI rAkhavA mAge che. tamArI icchA hoya to tema karavAmAM mane vAMdho nathI. paNa tenA karatAM tamArA svargastha zeThanI je cAra Ioe je yuvAnane pati tarIke svIkAryo hato. ane jenI sAthe bAra varasa pati patnI tarIke vItAvyAM Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 kavanAzeThanuM saubhAgya che. te karIthI jAhera rIte eka bIjAne pati patnI tarIke svIkArIne pitAne saMsAra calAve to te tame pasaMda karo ke nahi?" mahAmaMtrIe prazna karyo; "jo rAjya maMjurI Ape to ame ApanI salAha svIkAravAne taiyAra chIye." munimajIe taka jhaDapI letAM kahyuM. "to AvatI kAle tame jAhera darabAramAM Avaje. huM te yuvakane paNa hAjara rahevAnuM jaNAvI." mahAmaMtrI banyA. ke temanA zabdo sAMbhaLIne zeThANI ane munimakanAM mana hasI UThayAM. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 43 muM kacavanAzeThanuM saubhAgya mIThAIvALA pAsethI maLI AvelA jaLakAnta maNi viSe nagaramAM carcA thaI rahI hatI. tenA maNine rAjyanA kAryamAM upayoga thayA hovA chatAM ane mahAmaMtrIe meTuM inAma ApavAnuM jAhera karyuM hovA chatAM, haju zA mATe tene inAma apAyuM nahi hoya? ' -e viSaya paranI carcA nagaramAM agatyanI thaI paDI hatI. mIThAivALAne mahAmaMtrI e azvAsana ApyuM hovA chatAM te bicAro bhayabhIta ja rahyA karatuM hatuM. joke tene kahevA lAgyA hatA ke, "bhAI zebe teTaluM karIe, pa TaluM khAIe ane zakti hoya teTaluM doDIe. rAbhaMDAramAM jenuM sthAna heya e maNi tArA mAM rahI zake kharA? tane te ratAmAMthI te zeDo ja maLyo haze ane kadAca rastAmAMthI maLe che to te re mahAmaMtrIne ApI de joIto hato. tene tenA badalAmAM meTuM InAma maLata! paNa tuM te AkhuM kALuM maLe utAravA gayo, te Utare kharU? haze! have jeyA kara zuM thAya che te." AvI rIte leke pitAnA mAvana svabhAva pramANe aneka prakaranI zikhAmaNe tene ApI rahyA hatA. evAmAM rAjya taraphathI jAhera karavAmAM AvyuM ke, "AvatI kAle jAhera darabAra bharAvAno che." bIje divase jAhera darabAra bharAye. temAM mahArAjA bimbira, mahAmaMtrI abhayakumAra, rAjyanA moTA amaladAro, nagaranA pratiSThita Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vannAseThanuM saubhAgya AgevAna, dhRtapuNya ane tenA putra kalyANa, mIThAivALA ane svamasya jinadattazeDanA munima sAthe temanA cAra putro hAjara hatA. darabAranuM prAthamika kArya pUruM thayA pachI mahAma`trIe peAtAnu" bhAmaNuM zarU karyuM. 310 "ApaNA mahArAjane priya hAthI secanaH jyAre jaLamAM jaLacaranAM paMjhAmAM sapaDAyA hatA tyAre tenI mukti jaLAMta maNinA prAve thai hatI. te maNi ApaNA nagaranA eka mIThAivALA pAsethI maLI abyA hatA. tenI kharI mAlikI ApA namaranA vivekI purUSa kRtapuNyaroDanI che. te zu mULa te svagastha zeThe jinadattazeThane hatA. paNa tenI sAthe bIjA traNa maNi jinAtta zeThane tyAMthI temana mRtyu pachI kRtapuNya zeThane ApavAmAM AvyA hatA. rAjya taraphathI jAhera karavAmAM AvelA inAma para kharA hakaka temaneA che, paratuM mIThAivALAne nirAza karavAmAM nahi Ave. have ApaNA rAjyanA krAyadAomAMthI eka DhAyo pheravI nAMkhavAnI mahArAjAe mane AjJA karI che. kAipaNa mANasa niHgnatAna mRtyu pAme tyAre tenI sadhaLI milkata rAjyanA bhaDAramAM jAya, evA eka 4. ApaNu rAjyanA che. mahArAjanI icchA che ke e kAmaDhA baMdha karavA. e kAyadAthI aneka chUpAM pApe thatAM DrAya che. je kAyadAnA kAraNe samAjamAM-prajAmAM gunhAo thAya, atyAcAra, anAcAra pApa, hiMsA ane DAkAyatI vadhe te kAyadA kapaNa rAjyamAM hAvA na joie. kAyadA eTale prajAnuM rakSaNa ane tenI unnati. kAyadA vaDe te! samAjamAMthI asaMskAra, cArI, lUMTaphATa; asatya ane hiMsA ghaTavAM joie. te to na ghaTatAM bIjA evAM aniSTa tAnu jora jo vadhatu jAya, te! tetrA kAyadAe! eTale kAyadAe nahi paNa gulAmI--eka jAtanuM bhadhana kahevAya. eka mANusane ochAmAM oNa divasamAM be vakhata khAvA Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wvanAzanuM sobhAgya 311 - - joIe. je tene kAyadAnA baMdhanamAM laIne kahevAmAM Ave ke "AjathI tAra divasamAM eka ja vakhata khAvAnuM che. to te keTalA divasa cAlI zake? te mANasa eka be divasa tema karI zake, paNa jyAre tenAthI bhUkhyA rahevAya nahi tyAre te chUpI rIte khAvAnA ja. te chUpI rIte khAya che ke nahi tene pUrAvo bIjo koI na maLe te bhale, paNa tenI taMdurastI to kahI Apeja. kheTA kAyadAonAM baMdhane prajApa-samAja5ra nAkhIne temanI pAse 2pA gunhAo karAvavA, enAM karatAM evA kAyadAo amalamAM ja na lAvavA eja zreSTha che, e kAraNe mahArAjA Aje jAhera kare che ke e kAyado AjathI baMdha thAya che. - bIjI mahatvanI vAta e che ke svargastha jinadatta zenI cAre strIo hayAta che. temanI IcchA che ke kRtapurNa zeThanI sAthe punalagna karI le vAM. katapuNava zeTha paNa temAM khuzI che. rAjayane kaMI vidhi nathI. temano saMsAra sukhamaya nIvaDe tevI zubhecchA ApaNA mahA-rAjA praSTa kare che. jaLakAnta maNinA upayoga mATe rAjya taraphathI eka lAkha suvarNa mudrAo kRtapuNya ne ane pAMca hajAra suvarNamudrAo mIThAIvALAne ApavAnuM jAhera karavAmAM Ave che. te uparAMta puNya zeThane "rAjaya bhUSaNa' ane "nagarazeThanuM ' birUda arpavAmAM Aveche. pachI temaNe tyAM hAjara rahelA munimane jinadatta zeThanA cAra putro sAthe potAnI pAse be lAvyA. te badhAnI oLakha ApatAM temaNe AgaLa bolavA mAMDyuM, "svargastha jinadatta zeThanA A munima che. AkhA kuTuMbane ane peDhIne vahIvaTa e saMbhALe che. e pite hAjara che eTale bIje kAI prazna raheto nathI. zeThanA cAra putro paNa hAjara che. haM...chokarAo" te chokarAone udezIne kahevA lAgyAH "A zeThanuM nAma tamane AvaDe che?" Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31ra ' kyavatnAkanuM sobhAma "hA" cAre chokarAo ekI sAthe bolI UThayA. "zuM? "kuta kuta..." cokakhA zabdo bolI zakyA nahi. ThIka, cAle." mahAmaMtrI kahevA lAgyA. "ApaNe emanuM nAma kayavaMtA zeTha." rAkhIe. haM... bole e chokarAo, yavaMtA zeTha." chokarAo temanI kAlI ghelI bhASAmAM bolI uThayAH "yavajJAzeTha.". " bahu uttama. * mahAmaMtrI harSabharyA svare bolyA. "AjathI ApaNe emane "kayavanAzeTha" nA nAme saMbodhIzuM. bALakanI nirdoSa bhASAmAM paNa kaMika IzvarI saMketa hoya che. Aje ApaNA mahArAjAe eka kAyado ocho karyo che. te kAyadAnA mULamAM kRtapuNayazeThanuM jIvana, saMkaLAyeluM hatuM. have te kAyado nIkaLI jatAM "kyavanAzeThanuM sobhAgya khulI gayuM che. | Ajano prasaMga sadAne mATe yAda rahe te mATe tame kAvanAzeThanI kaMIka yAdagIrI rAkhajo." mahAmaMtrIe potAnuM bhASaNa pUrU karyuM. te pachI thoDI vAramAM ja darabAra visarjana thayo. mahAmaMtrInI buddhi ane kavanAzeThanA sobhAgyanI yAda kAyama rAkhavA mATe vahepArIoe te varasanI divALInuM pUjana karIne navI sAlanA cepaDAmAM lakhyuM: "abhayakumAranI buddhi haze " : "kayavanAzeThanuM saubhAgya ho " Illinull Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TrasTI maMDaLa (1) mAnanIya gaNeza vAsudeva mAvalakara-pramukha hindI pArlAmenTa, nyu dilhIH salAhakAra (2) sara maNilAla bAlAbhAI nANAvaTI-nAITa mAjI DepyuTI gavarnara, rIjharva benka oNpha inDiyA-muMbaI (3) zrIyuta kuMdanamalajI sau. phidIyA-spIkara muMbaI dhArAsabhA-muMbaI (4) zeTha zAMtilAla maMgaLadAsa-pramukha mIlamAlika maMDaLa-amadAvAda (5) rA. sA. zeTha kAntilAla izvaralAla-DAyarekaTara zera bajAra-muMbaI (6) zrIyuta amRtalAla dalapatabhAi zeTha saMcAlaka janmabhUmi " dainika patra-muMbaI (7) mAna, choTAlAla jhaverabhAi sutarIyA 0 lAkA-dIvAna-vaDodarA, sthAnika salAhakAra (8) De. tribhuvanadAsa laheracaMda zAha menejIMga TrasTI-vaDodarA saMskRti rakSaka sastuM sAhitya kAryAlaya ma hA ja na ga lI, rA va pu rA, va Da Dha rA