Book Title: Jain Shikshan Pathmala
Author(s): Jain Pustak Prakashak Karyalaya Byavar
Publisher: Jain Pustak Prakashak Karyalaya Byavar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010304/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - . -. mama DaoNkTara dhArazI gulAbacaMda saMghANI. H....I.S. .. ke prabandha se zrI jaina sudhAraka presa. ajamera meM mudrita. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prstaavnaa| hamane Ajataka jitanI pustake prakAzita kara "jaina saMsAra" ke sanmukha rakkhI, unakA jisa khule dila se svAgata kiyA gayA, use dekha hama utsAhita ho apane vijJa pAThakoM ke sanmukha eka ati upayogI pustaka (ki jisameM mukhya nitI, sadAcAra, vyavahAra aura dharma kriyA ina cAra viSayoM para choTe 2 vAkyoM meM varNana kiyA gayA hai ki jisakI racanA gujarAtI bhASA meM lIMbar3I sampradAya ke mahAmuni zrI gulAvacanda jI svAmI tathA munirAja zrI vIrajI svAmI ne kI thI ki jisakI upayogyatA para mugdha hokara zrImAn dayAkora khemacaMda nabhAvasAra * bambaI ne prakAzita karA sarva sAdhAraNa ko musta vitIrNa kI thI, ki jisakA rASTrIya bhASA hindI meM honA ati Avazyaka sa. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) * ma isakA anuvAda karAkara ) rakha rahe haiM pUrNa AzA hai ki vaha ise bhI apanA kara utsAhita kareMge ki jisa se hama Age bhI isI prakAra sevA kara sakeM / samasta jaina pAThazAlAoM ke adhikAriyoM se khAsa taura para nivedana kiyA jAtA hai ki as viSayoM kI zikSA dene vAlI isa pustaka ko apane 2 AdhIna sarva pAThazAlAoM meM avazya praveza kareM, kiM jisake paThana se vidyArthiyoM ke komala hRdaya meM acche saMskAra par3eMge aura unakA jIvana eka Adarza jIvana ho jAvegA / manuSya mAtra ko isa pustaka ke zrA ghopAMta paDhane ke liye hI nahIM magara isa meM kI hareka kalama ko svayaM vyavahAra kara aura Azrita jijJAsuoM se vyavahAra meM lAne ke liye maiM graha pUrvaka vinatI karatA hUM / anta meM hama ukta svAmIjI mahArAja kA upakAra mAnate haiM kyoMki jina viSayoM ko Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) isa choTI sI pustaka meM Apane saMgraha kara jisa uttamatA se samajhAyA hai / vaha yathArtha meM zrApa se hI yogya lekhakoM kA hissA ho sakA hai varanA inameM se eka 2 viSaya ko pRthak 2 granthoM meM bhI bar3I muzakila se samajhAyA jA skaa| maiM zrImAn sUrajamalajI gulAbacandajI chalANI jaitAraNa (mAravAr3a) nivAsI ko bhI dhanyavAda detA hUM ki jinhoMne isake prakAzana kA kula vyaya pradAna kiyA hai / hameM AzA hai ki Apa isahI prakAra yogya sahAyatA dete raheMge aura anya mahAnubhAva bhI ApakA anukaraNa kreNge| vinItaku~vara motIlAla rAMkA, oNnarerI pravandhakA jaina pustaka prakAzaka kAryAlaya, byAvara, Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jaina pustaka prakAzaka kAryAlaya vyAvara dvArA prakAzita pustakeM. (1) bhAvaka dharma darpaNa 1 prati / 5 prati 1) (2) zali rakSA prathama bhAga eka prati // 35 prati 13 (3) sudarzana seTha caritra eka prati ) 11 prati 11 ) (4) jambu guNa rakha mAlA (zrAvaka jeThamalajI caurar3iyA dvArA racita ) eka prati = 15 prati 5) (5) nArI dharma nirUpaNa eka prati - (6) jaina zikSaNa pAThasAlA eka prati ) : ( zIghra chapegA ) 12 prati 1) 11 prati 1 1 ) zatAvadhArI paMDita muni zrI ratacandrajI kRta pustakeM. (1) karttavya-kaumudi prathama grantha mUla bhAvArtha rAhita isa loka kA kartavya karma batAne vAlA mUlya kevala // ) (2) ratnagadya mAlA bhAga : mUlya 11 ) jila le suni zrI ke nibaMdhoM kA saMgraha hai. (3) bhAvanA zataka Adi. (1) sAmAyaka rahasya mUlya eka prati 1 ) 11 prati 2 // ) (2) zrArdinAtha caritra [ zekhara caritra ] TaiMDa doI para mUlya 1 asi = ) 15 prati 5 ) anya kaI upayogI pustake tayAra ho rahI hai / Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . jaina zikSaNa pAThamAla Preekaar pATha 1lA. nItibodha / 1 jhUTha kabhI nahIM bolanA, bolakara bada lanA nahIM. 2 jhUThe khata patra nahIM likhanA. 3 khoTA nAmA likhakara yA khoTe hisAba __'ginakara kisI ko chetaranA nahIM. . 4 kisI kI thApana olavanA nahIM: 5 jhUThI gavAhI nahIM denA, va jhUThe sogaMda nahIM khAnA. 6 kisI ko kubuddhi yA khoTI salAha nahIM denA. 7 byApAra meM kisI ko kamatI nahIM denA ___ aura adhika nahIM lenA. 8 vyApAra meM eka cIja batA kara dUsarI nahIM denA. .. 9 naula mApa meM phera phAra nahIM rakhanA yAni sarakAra vA kameTI ne mukarrara kiye Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) hue tola mApa meM nyUnAdhikatA nahIM rakhanA.. 10 vyApAra meM acchI cIja ke sAtha halkI cIja milA nahIM denA. 1 becane kI cIjoM meM dhUla bhUsA reta caravI Adi cIjeM nahIM milAnA. : 12 corI nahIM karanA aura corI kA mAla nahIM kharIdanA. 23 cora, kalAla, kasAI, vezyA Adi hiMsaka aura duSTa manuSyoM ke sAtha lena dena kA vyavahAra nahIM karanA. 14 loka niMdya rojagAra nahIM karanA aura aise rojagAra kI dalAlI bhI nahIM karanA. 25 vizvAsaghAta aura ThagabAjI nahIM karanA. 16 kisI ke dAma vyAja lekara niyata " nahIM bigAr3anA va dharmAdA khAte nikAlA huA dravya ghara meM nahIM kaparanA aura * muta diye vinA ghara meM bhI nahIM rakhanA. 17 dAraNa corI Adi rAjya viruddhaH karma nahIM karanA. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) 18 kanyA vikraya, vRddha vivAha, vAla lagna karanA karAnA nahIM. pATha 2rA. sadAcAra. 1 nIca manuSyoM kI saMgata nahIM karanA magara acche manuSyoM kA sahavAsa rakhanA. 2 kisI ko duHkha nahIM denA magara duHkhI manuSyoM ko yathA zakti sahAyatA de kara unake duHkha dUra karanA. 3 salAha pUMchane Ave usako sacce hRdaya se saccI salAha denA. 4 svadharmI bandhuoM kI sevA bhakti karamA rAste meM yA ghara meM jahAM kahIM svadharmI mile vahAM " jayajinendra " kaha una kA satkAra karanA. 5 haradama nyAyakA pakSa lenA magara anyAya ke pakSa meM kabhI nahIM milanA, paMca meM zAmila honA par3e to anyAya nahIM karanA. 6 apakAra karane vAle para bhI upakAra karanA. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 kisI bhI kArya ke AraMbha meM navakAra - maMtra kA smaraNa karanA. 8 lucce, lapAr3a, nAtiska aura bhraSTa manuSya ko ghara meM nahIM ghusane denA. 9 apane Azrita janoM kI, haradama khavara lenA aura anIti ke mArga meM jAne __ hue yA khoTI saMgatise unako rokanA. 10 dravya hoye to lobhatti se usakA saM'carya na karate hue udAratA rakhanA acchIra saMsthAeM sthApita karanA athavA 'usameM madada denA.. 11 Azrita jAnavaroM kI barAbara samhAla lenA, pAMjarApola jaisI saMsthAoM meM khuda jAkara dekhabhAla karanA dharma. dalAlI karane se bhI bahuta lAbha milatA hai. 12 nATaka ceTaka yA moja zokha meM paise kA / duvyaya na karate hue kara kaMsara karanA .. aura vacAye hue dhana kA acche mArga. meM vyaya karanA. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 para strI kI pana meM bhI icchA nahIM karanA svastrI ke sAtha. mI viSaya vAsanA nahIM rakhanA parvaNI tithiyoM meM brahmacarya pAlanA. 14 dharma kI bar3I tithiyoM meM yathA.zakti dAna, zIyala, tapa karanA dAna meM bhI jJAna dAna ko prathama sthAna denA. 15 varasI tapa yA tapasyA ke ujamaNe meM phajula kharca na karatehue pustakAdi kI prabhAvanA karanA athavA acchI saMsthA yo meM dAna denA. 16 kamAI meM se kucha hissA zubha khAte meM nikAlanA aura usakA sadupayoga bhI zIghra kara DAlanA.. pATha 3rA. vyasana kA tyAga.. ? juvA nahIM khelanA aura juvA khelane ___ vAle kI sovata nahIM karanA. . 2 dArU, tAr3I, mAMsa, macchI kA upayoga nahIM karanA. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. karanA. 3 vezyAgamana yA parastrIgamana nahIM karanA. 4 zikAra nahIM khelanA, aura pazuoM ko . lar3Ane.kA. zoka nahIM rkhnaa...| 5 aphIma, bhAMga, gAMjA, carasa, kokena zrA* di kephI padArthoM kA vyasana nahIM karanA. 6 hukkA, vIr3I, cilama, curaTa, sigareTa Adi dhUmrapAna nahIM karanA. . 7 tambAku khAne yA sUMghane kA vyasana nahIM 8 hoTala Adi meM jimane ko cAha TophI ___ na lene ko jAnA. . ha cAha pIne kA vyasana nahIM karanA. 10 soDA, lemoneTa, viskITa Adi bhraSTa kAraka cIjoMkA istamAlazauka nimitta nahIM karanAH 11 tAyaphoM kA nAca karAnA nahIM aura nAca dekhane ko bhI nahIM jAnA.. 12 pAsA tAsa Adi khelane kAzauka nahIM rakhanA. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) 13 vArudakhAnA nahIM choDanA faTAkaDAdara __ golA Adi chor3ane kA zauka nahIM rakhanA. 14 gAr3I ghor3e daur3Ane kA zauka nahIM rakhanA. pATha 4thA. bhagavAna kI pahicAna. 1 jisako rAga dveSa na hove so bhagavAna. 2 jisako ajJAna na hove so bhagavAna. .3 jisako krodha na hove so bhagavAma. 4 jisako mada ahaMkAra na hove so bhagavAna. 5 jisako mAna-abhimAna na hove so bhagavAna. 6 jisako lobha na hove so bhagavAna. 7 jisako mAyA kapaTa na hove so bhagavAna jisako rati-pApa para prIti na hove so - bhagavAna. jisako bharati dharma para aprIti na hove * so bhagavAna. . 10 jisako nidrA na hove so bhagavAna. 11 nisako zoka dilagIrI na hove so bhagavAna. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) 12:jisake asatya vacana na hove so bhagavAna. 13 jisako sarvathA brahmacarya hoveso bhagavAna. 14 jisako matsara IrSyA na hove so bhagavAna. 15 jisako sAta bhaya meM se koI bhI bhaya na hoveM so bhagavAnaH .... 16 jo sarva jIvoM ko apane samAna gine ' so bhagavAna. .. :: .... 17 jisako kisI ke sAtha snehabaMdhana na ". hoveM so bhagavAna. . . . .: :: : : 18 jisako jagatake sarva jIvoM para karuNA hove so bhagavAna. 16 jisako tIna kAla kA jJAna hove so bhagavAna 20 jisako vastrAbhUSaNa, khAnapAna, phala * phUla bhogabilAsa Adi koI bhI viSaya kI icchA na hove so.bhagavAna, 21 jisane zabda, rUpa, rasa, gandhaM aura sparza . ina pAMcoM viSayoM kA parityAga kiyA so bhagavAna Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) pATha pUvA. guru kI pahacAnaM.. 1 koI bhI prANI kI hiMsA na kare soguru, 2 kabhI jhUTha na bole so guru." 3 mAlika kI rajA sivAya koI bhI cIja na leve so guru. 4 strI kA saMsarga na kareM aura brahmacarya pAle so guru. 5 dhana daulata, gharabAra, kSetra bAr3I, gAMva garAsa, vAga vagIce, Asana, vAhana, Adi kisI prakAra kA parigraha na rakha so guru. 6 rAtri bhojana na kare so guru, . 7 vAhana para baiThe nahIM so guru., 8 kisI ko bhArarupa na hove so guru. hai kisI ko bhaya vatalAva nahIM aura ku__mArga meM dor3e nahIM so guru. 10 sAMsArika 'vAte aura sAMsArika khaTapaTa kare nahIM so guru. ... . 11 moha, mAyA, mamatA rakhe nahIM so guru. . 12 kleza, kaMkAsa kare karAve nahIM so guru. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) 13 zAMti, samAdhi utpanna kare so guruH 14 kaThora, karkaza, marmavedhaka zabda vole,nahIM / so guru. . . . . . . . 15.deza, gAMva, nagara, upAzraya yA kisI bhI makAna kA pratibaMdha rakhe nahIM so guru. 16 Apa tare aura anya ko tAreM so guru. 17 niHsvArthavRtti se hitopadeza deve so guru. 18 saMyama, tapa, jJAna, dhyAna aura jIvana nirvAha ke sivAya anya koI bhI kArya kare nahIM so guru. :: 16 dina meM cAhiye utanA anna, jala aura pahanane ko cAhiye utane vastra tathA jJAna ke sAdhana ke atirikta koI bhI cIja kA saMgraha na kare.so.guru.. 20 deza videza meM paira se cala kara vihAra - kare so guru.. ... ... 21 satya kahane meM kisI kI bhI. paravA na ____kare so guru. ... . , ... :22 kisI bhI samaya dInatAna sene so guru, 23 sadA AtmAnaMdI raheM so guru. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) pATha ThA. dharma kI phcaan| 1 kisI bhI prANI ko duHkha nahIM denA usakA nAma dharma / . 2 satya bolanA so dharma 3 kisI kI vastu vinA AjJA nahIM lenA so dharmaH / 4 brahmacarya pAlana karanA so dharmaH 5 parigraha kA tyAga karanA so dharma. 6 ziSTa puruSoM ko vinaya karanA so dharma. 7 sabhyatA rakhanA so dharma 8 krodha na karake kSamA rakhanA so dharma. 6 lobha na karake saMtoSa rakhanA so dharma. 10 saralatA (RjutA) rakhanA so dharma. 11 komalatA (mRdutA) rakhanA so dharma. 12 indriyoM ko vaza meM rakhanA so dharma. 13 supAtra ko dAna denA so dhrmH| 14 yathAzakti tapa karanA so dharmaH 15 capalatA dUra karake manako sthira karanA so dharma. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) 16 zAstra kI AjJAkA pAlana karanA sodharma. 17 satpuruSoM kA saMsarga karanA so dharma. 18 gurukI bhakti bahumAna karanA sau dharma. 16 garIvoM ke upara anukaMpA lAnA sodharma. 20 sarvakA hita ciMtana karanA aura dUsare ke sukha meM sukhI honA so. dharma... ' 21 Apa.duHkha sahana karake dUsare ko sukha denA so dharma. . 22 zAstroM kA adhyana karanA aura una para zraddhA rakhanA so dharma. 23-bar3oM kI zuddha AjJA pAlana karanA sodharma. 24 dUsaroM kA zubha kArya apanA hI samajha kara karanA, ahaMbhAva athavA svArthavRtti na rakhanA so dharma. 25 apanI AmadanI meM se kucha hissA dha mAde meM nikAla kara usakA dhArmika kAryoM meM sadvyaya kara DAlanAso dharma. 26 deza, samAja aura dharma kI sevA bajAnA so dharma. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13.) 27 mana, vacana aura kAyAkI zuddha pariNati rakhanA so dharmaH . pATha 7vAM. guru bhakti / / / 1 kisI bhI jagaha para guru mile to khar3e hokara vaMdanA karanA. . : 2 guru vAhara gAMva se Ate hoveM usa sa'. maya cAhe jitanA kArya hove chor3a kara sAmane jAnA, aura vihAra * kare tava pahuMcAne ko jAnA. . . . . . . 3 rAste meM calate hue guru se Age, jor3e meM aura bahuta karIva pIche rahakara cala nA yA khar3e rahanA nahIM kintu thor3A aMtara rakha kara pIche 2 calanA. 4 guru bolate hove jaba bIca meM nahIM bolanA. 5 guru vulAve to satpara khar3e hokara javAba denA para sunI aNasunI karanA nahIM. 6 guru ke sAmane kaThora aura tuccha bhASA meM nahIM bolanA. .. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) 7 guru jo kucha Adeza kare usakA Adara pUrvaka svIkAra karanA. . 8 guru ko avarNavAda nahIM bolanA, aura koI colate ho to usako rokanA. 9 guru ko rogAdika kI takalIpha hove usakA yathAzakya upacAra karanA. 10 guru ko jJAnAdika ke yogya sAdhana prApta kara denA. 11 guru ko jJAnAbhyAsa meM aMtarAya nahIM DAlanA. 12 guru kA bahumAna karake unake guNoM ko prakAza meM lAnA.. 13 guru apane Asana se uThakara anyatra jAve athavA vahAra meM apane Asana para Ave jaba khar3e ho jAnA magara baiThe nahIM rahanA. 14 guru kI vaiyAvacca sevAbhAkta yogya rIti se karanA. 15 guru kI kalpatI jarUrata kI cIja ke verAne meM saMkucita mana nahIM rakhanA. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) 16 sAdhu ko jarUrata kI cIjeM asujhatI nahIM rakhanA, .. * pATha 8vAM dharmasthAna praveza. jahAM dharmakriyA kI jAtI hai aura dharma guru Thaharate haiM use dharma sthAna-upAzraya kaha na haiM usakI maryAdAke liye nimna likhita niyamoM kA pAlana karanA cAhiye:- . 1 zarIra yA vanoM ke upara khUna, rAdha, viSTA, yA koI bhI azucikA kA dAma hove yA zarIra ke kisI avayava meM se rasI nikalatI hove to upAzrayameM nahIM AnA. 2 zarIra ke avayava dikhe aise bahuta bA rIka vastra pahana kara nahIM AnA. 3 garabar3a macAve yA azuci kara jAve aise choTe baccoM ko khelAne ke liye sAtha meM nahIM lAnA. 4 sacitta vastu phala, phUla, zAka, bhAjI harI, banaspati, kaccApAnI, dAne, Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) sAbUta sopArI, ilAyacI, Adi cIjeM sAtha meM nahIM lAnA... . 5.dharmasthAnaH kI maryAdA kA lopa hove aisI gunhAhita ( aparAdhI) sthiti meM nahIM AnA, '. ... 6 bahAra se Akara. upAzraya kI hadda meM pizAva nahIM karanA. .7 upAzraya ke bhItara yA bahAra AnejAne __ ke rAste para lITa yA 'balagama nahIM " DAlanA. . . . . 8 eka pane ke vastra kA uttarAsana kiye * nahIM AnA . . . ha dharmasthAna meM baiThane ke hola meM jute pahana ____ kara nahIM AnA / . 10 cIMTI Adi jantu car3ha jAve aise padArtha lekara nahIM AnA. 11 rajasvalA striyoM ko apavitratA ho ___vahAM taka nahIM AnA cAhiye, . 12. upAzraya ke dvAra meM praveza karate samaya "nisahI" zabda kA uccAraNa karanA' 1 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karanA.. .. . " (17) 13 bhItara AMkara iriyAvahI kA kAusagga pATha vAM dharma sthAna kI maryAdA. 1 sAMsArika kathAeM, novela, zRMgArika kavitAeM yA vibhatsa pustakeM dharmasthAna meM lAnA nahIM va par3hanA nahIM.. . 2 dharmasthAna meM dhArmika aura naitika vi paya ke alAvA anya mAsika yA nyU* apepara nahIM paDhanA. 3 dharmasthAnameM jJAti kI yA gAMva kI paMcA. , yateM nahIM karanA. 4 dharmasthAna meM sAMsArika rojagAra yA tatsambandhI bAta karanA nahIM. 5 dharmasthAna meM maMtra jaMtra yA jyotiSa ke . phalAphala kI yA vastuoM ke bhAva / tAva kI bAteM nahIM karanA. ' 6 dharmasthAna meM vaidya kA rojagAra yA usa sambandhI vAteM nahIM karanA. 7 dharmasthAnameM juA yA saudA sahA karanA nahIM. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18.) .dharmasthAna meM bAje nahIM vajAnA aura ___ gAna nAca karAnA nahIM.. .... 9 dharmasthAna meM vevIzAla, vivAha Adi .. kArya nahIM karanA. . . 10 dharmasthAna meM kraya vikraya athavA lena dena sambandhI vyavahAra nahIM karanA.. 11 dharmasthAna meM ghara sambandhI tathA vyApAra , 'samvandhI koI bhI kArya nahIM karanA. . 12. dharmasthAna meM tAsa, caupar3a, gillIdaMDA 'beTabaoNla Adi khelanA nahIM. . 13 dharmasthAna meM jimaNavAra, mijamAnI, - 'cApArTI Adi karanA karAMnA nahIM. 14. dharmasthAna meM snAna maMjana sira guMthana hajAmataM Adi zarIra zuzrUSA ke kArya karanA nahIM. . . . . .:. 15 dharmasthAna meM bharata, guMthana, sInA Adi sAMsArika kArya nahIM karanA. 16.dharmasthAna meM tambAkU, pAna, supArI, Adi nahIM khAnA. 3 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27:dharmasthAnameM bIr3I, calama, gAMjA, siga. . reTa, hukkA, Adi dhUmrapAna nahIM karanA. 18 dharmasthAna meM ThaMDA pAnI; cAha nAstA, . phalaphUla Adi khAnA nahIM. 16 dharmasthAnameM jokhamavAlI koI bhI cIja nahIM rakhanA. 20 dharmasthAna meM na~, khaTamala, Adi kSudra mANI DAlanA nahIM. 21 dharmasthAna meM balagama, lITa, Adi vastra * meM DAlanA nahIM tathA paira, jamIna yA bhIta ke upara lagAnAM nahIM. , 22 dharmasthAna meM malIna muMhapatti yA kapar3e ke Tukar3e rakhanA nahIM. 23 dharmasthAna meM govara Adi se kharaDApe hue paira jamIna para ghisakara dharmasthAna kI pavitra jamIna.vigAr3anA nahIM. pATha.10vAM dharmasthAna meM bhASAkI ___ mayodA. : ... .1.dharmasthAna meM kleza kaMkAsa hoke aura kapAya baDhe aisI bhASA nahIM bolanA. . Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) 2 dharmasthAna meM hUMkAre, tUMkAre vibhatsa zabda se apamAna vAcaka zabda se ki sI ko nahIM bulAnA. 3 dharmasthAna avinayI zabda kA uccAra nahIM karanA tathA kisAko gAlI nahIM denA. 4 dharmasthAna meM viSavAda utpanna ho| usa taraha vAda nahIM karanA. 5 dharmasthAna meM garvayukta zabda nahIM bolanA. 6 dharmasthAnameM kaThora, karkaza, parako pIDA kArI marmabhedaka tathA dUsaroM ke rahasya prakAzaka zabda bolanA nahIM aura kisI ko bhaya utpanna hove aise vacana nahIM bolanA. 7 dharmasthAna meM strIkathA, bhattakathA, deza kathA aura rAjakayA zrAdi kisI taraha ..kI vikayA phajUla vAteM nahIM karanA. 8 dharmasthAna meM mAyA kapaTa.se prapaMca yukta - bhASaNa nahIM karanA. hai dharmasthAna meM hAMsI mazkarI yA kisI " kI dillagI nahIM karanA. : . Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21): 10 dharmasthAna meM sAvadha apriya aura asa tya bhASaNa nahIM krnaa...| 11 dharmasthAna meM kAne ko kAnA, andhe ko aMdhA cora ko cora tathA kisI prakAra ke dUSaNa vAle ko dUSaNayukta vizeSaNa se nahIM bulAnA.. 12 dharmasthAna meM zRMgArI gAyana yA zRMgArI bAteM nahIM karanA. 13 dharmasthAna phArasI sAMketika yA dUsare ko zaMkA utpanna hove aise zabda nahIM volanA.' 14 dharmasthAna meM strI ko puruSa ke sAtha va puruSa ko strI ke sAtha ekAMta meM vArtA lApa nahIM karanA cAhiye. . 15 dharmasthAna meM rAjya viruddha ginI jAve aisI bAteM yA bhASaNa nahIM karanA. 16 dharmasthAna meM kisI kI bhI nindA kuMthalI * * nahIM karanA. ..... 17 dharmasthAna meM sivAya jayajinendra ke ju.': hAra. rAmarAma; salAmaAdi vyavahArika Adara satkAra ke zabda nahIM bolanA. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) pATha 11vAM dharmasabhAmeM praveza aura . vaMdana vidhI... ____ jahAM dharmaguru upadeza deveM aura zrotA jana sunane.ko vaiThe use dharma sabhA kahate haiM, * usakI maryAdA ke liye nimnalikhita niyamoM kA pAlana karanA cAhiye. .. 1 guru ke upara dRSTi par3ate hI donoM hAtha * mastaka ko lagAnA.' 2 vinA saMkoce khulate yA ur3ate hue vastroM __ se sabhA meM dAkhila nahIM honA. 3 nIcI dRSTiM rakhakara yatna pUrvakaM dAkhila honA. . . . . 4 kisI kI Thokara na lage aura dharmopaka raNa paira na Ave usa bhAMti calanA. 6 guru ke Asana se DhAI hAtha dUra rahakara vaMdanA karanA. . 6. pAMcoM aMga namA kara tikhuttA ke pAda : kA uccAraNa karate hue tIna bAra uda / baiTha kara vaMdanA karanA. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23.), 7 vaMdanA karate. samaya hAtha paira jisa jamIna para rakhane ke hoM usa jamIna ko. dRSTi se dekhakara rajoharaNa, gucchA, aura vastra ke palle se puMchanA. - vaMdanA karake dhIre se, komala, hAtha se. guru ke caraNoM kI raja lekara mastaka para lagAnA aura guru kI. sukhaMzAtA pUMchanA. 6 manuSyoM kI giradI, hote to caraNaraja lene ko dhakkA dhakkI nahIM karanA. 10 vArIsase bhije hue hAtha paira yA. vakha javataka sUka nahIM jAve tabataka vratI aura guru ke caraNa kA sparza nahIM karanA. 11 manuSyoM se jagaha cIkAra bhara gaI ho aura calane ko jagaha na ho to logoM ko dabAkara bhItara nahIM ghusanA para) dUra se hI vaMdanA karake ucita sthAna para baiThanA. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) 12 triyoM ko khiyoM kI aura puruSoM ko puruSoM kI sabhA meM praveza karane kA jo dvAra hove usI dvAra se aura usI mArga se praveza karanAH .. pATha 12vAM saMbhA meM baiThane ke niyama. 1 manuSyoM ke Ane ke mArga meM nahIM baiThanA. 2 striyoM kI sabhAke sAmane mukha rakhakara nahIM baiThanA. 3 strI sabhA aura puruSa sabhA ke bIca meM __ thor3A bhI aMtara rakha kara baiThanA. 4 baiThanekA sthala dRSTise dekhe vinA yArajo haraNa gucchAse puMcha vinA nahIM baiThanA. .5 veTakA (Asana) yatanAse vichAye binA nahIM baiThanA. 6 sAmAyika yA saMvara koI bhI vrata lekara vaiThanA. :: 7 apanI haisIyata ke mAphika Age yA / pIche, guru ke sanmukha dRSTi rakha kara baiThanA. 8 pATa bhIMta yA khaMbhe ke sahAre nahIM baiThanA. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) 6 kha yA bhujA se palAThI cAMdhakara nahIM vaiThanA. '10 laMbe paira pasAra kara nahIM baiThanA.. 11 paira para paira caDhA kara nahIM baiThanA. 12 vArI vagairaha meM uMce caDha kara nahIM baiThanA. 13 guru se uMce Asana para nahIM baiThanA. 14 guru ko bhIr3a kara nahIM baiThanA. 15 paMkti meM baiThanA magara idhara udhara jyoM tyoM nahIM baiThanA. 16 gaddI takIye bichAkara nahIM baiThanA. 17 vaiThane kI jagaha ke liye takarAra nahIM ___ karanA jahAM sthAna mile vahAM baiTha jAnA. 18 guru ke Asana para baiThanA nahIM tathA guru ke dharmopakaraNako paira lagA kara / bhAzAtanA nahIM karanA. pATha 13vAM vyAkhyAna zravaNa karane kI vidhi. 1 nyAkhyAnadAtA vyAkhyAna dene ko A veM aura vyAkhyAna dekara jAve usa * . samaya zrotAoM ko uTha kara khar3e honA. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2.vyAkhyAna ke prAraMbha auraH samApti ke ... samaya bhI khar3e honA. . .. .. 3 vyAkhyAna samApta hove jaba kucha bhI .. vrata niyama karanA..... : ... . 4 vyAkhyAna ke vicameM bolacAla nahIM . karanA 5 paccakhANa lenA ho to. niyata samaya para eka hI sAtha paccakhANa le lenA .. * para vAra, vAra vyAkhyAna meM vighna nahIM, ....DAlanA......: ....... ... ... . 6 vyAkhyAna ke aMdara kisI ke sAtha ..vAtAlApa nahIM karanA. ..... . .7.vyAkhyAna ke aMdara uTha baiTha nahIM karanA. .8 vyAkhyAna ke aMdara striyoM ke prati vi. kAra dRSTi se nahIM dekhanA 6 vyAkhyAna ke aMdara idhara udhara dRSTi ... nahIM phirAnA......:.: . . 10 vyAkhyAna ke andara Alasya maror3anA nahIM sonA nahIM aura jhoke nahIM khAnAH . Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) 11 vyAkhyAna ke andara uMcasvira se sA mAyika ke pATha nahIM bolanA. , 12 vyAkhyAna ke andara navakAra vAlI anu... pUrvI ginanA nahIM tathA kitAveM paDhanA nahIM. 13 vyAkhyAnake andara svAdhyAya:yA, pATha pharanA-nahIM. . 14 vyAkhyAna ke andara zravaNa ke sivAya alpa koI bhI kriyA nahIM karanA. 15 vyAkhyAna ke andara cAlU viSaya ke atirikta uTapaTAMga prazna pUMchanI nahIM. 16 vyAkhyAna ke aMdara kAraNa vinA uTha kara calate nahIM bananA. . 17 vyAkhyAna ke aMdara dUsaroM ko upadeza nahIM denA athavA vyAkhyAna kA vipaya khuda jAnate hoM to usake viSaya meM Age se dUsaroM ko nahIM kahanA. 18 vyAkhyAna ke viSaya kI avaMgaNanA nahIM karanA. .... 19 vaktA kI galatI hove to bhI sabhAsamakSa usako apamAnita kara khaSTa nahIM karanA. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) 20 vyAkhyAna zravaNa karane meM choTe bar3e sAdhu ___ yA saMghADA para saMghADA kI bheda bhAvanA / nahIM rakhanA, niSpakSapAta se zravaNa karanA. 21 sabhA meM ke koI bhI sabhAsada ke upara . vairabhAva yA dveSa bhAva rakhanA nahIM 22 mana kI vRttiyoM ko ekAgra kara Adi * se aMtataka eka citta se sacce dila . se zravaNa karanA. 23 sAmAyika vrata guru kI AjJA se kara svataH bAMdha lenA, magara vyAkhyAna meM / "aMtarAya nahIM DAlanA. pATha 14vA jJAna maryAdA. 1 dharmapustaka ko apane Asana se nIce Asana para rakhanA nahIM. . 2 dharmapustaka ko paira nahIM lagAnA tathA usake upara sonA yA baiThanA nahIM. 3 dharmapustaka ko jamIna para yoM hI nahIM rakha chor3anA, paraMtu TavaNI ke upara ra khanA athavA pATalI ke sAtha acche baMdhane meM bAMdha rakhanA. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) 4 dharmapustaka ke sAmane paira lambe nahIM __karanA, tathA usake tarapha pITha nahIM denA. . 5 dharmapustaka ko dhuMkavAlI uMgalI nahIM lagAnA. 6 niyata samaya para dharmapustakoM kA par3i lehaNa karanA. . .. . 7 kisI ke bhI pustaka ko bigAr3anA nahIM aura usakA nAza nahIM karanA. 8 jJAnI puruSa kI avahelanA, niMdA yA , apamAna nahIM karanA. 9 kisI ko bhI jJAna prApta karane meM aMta rAya nahIM DAlanA. 10 jJAna kA mithyA daMbha-ADavara nahIM karanA. 11 akAla aura asajjhAya meM sUtrakA u- . __ccAra nahIM karanA. .. 12 hrasva kA dIrgha aura dIrgha kA hrasva Adi __azuddha uccAra nahIM karanA. 13 sUtravAcana ke pramANameM upadhAna tapa karanA. 14 gurugama ke vinA sUtrakA upadeza dene ko tatpara nahIM honA. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (630) 15 agamya viSayameM mithyA kalpanA nahIM . karanA. '.. , , 16. utsUtra bhApaNa nahIM karanA, tathA zaMkA hove to usakA samAdhAna karanA magara ' zaMkA nahIM vedanA. : . 17 sote 2 athavA karavaTeM badalate hue nahIM ... paTanA. 18 guruko vaMdanA kiye vinA prazna nahIM * pUchanA aura vAcaNI bhI nahIM lenA.. 19 gurukA upakAra nahIM bhUlanA, magaravidyA . dene vAle kA satkAra vahumAna karanA. 20 zAstra ke pavitra vAkya anAdara pUrvaka , jahAM tahAM nahIM uccAranA, , .. 21 yogyatA se pare zAstrIya vAMcana karanA karAnA nahIM., 22 khulle muMha aura dIpaka ke ujAle meM zAna nahIM par3hanA 23. apavitra sthAna meM dharmapustaka nahIM rakhanA, 24 vyavahArika jJAnakI imArata banAne ko . dhArmika jJAnakI nIva zurU se hI DAlanA, 6 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31.) pATha 15vI prasanbhAya kI samajha : jisake yoga meM pavitra zAstra kA uccA raNa na ho sake use asajhAya kahate haiM vo isa prakAra haiM. 1. asthi, (haDDI) mAMsa, rudhira, viSTA ' aura paMcendriya kA klevara jisa makAna kI hada meM par3A ho usa hadda meM zAstra nahIM paDhanA ( asajjhAya ). 2 rAjA athavA bar3e mAnanIya manuSya kA ' mRtyu hojAve tava sajjhAya. 1 3 mahAna yuddha hotA ho taba usakI hada meM asajhAya 4 var3A tArA gire yA ulkApAta ho tava asajjhAya. 5 candra sUrya kA grahaNa rahe vahAM taka asa jjhAya. " 6 dizAeM dhuMdhulI ho jAve taba asaMjjhAya 7 svAti nakSatra ke pIche aura AdrA nakSatrake pahile kar3hAkA, gAjavIja, chIMTe. bArIsa hove to utane samaya taka: sankAya * *" Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) 8 dhUmase dvAra aura tuSAra par3e vahIM taka - aMsajjhAya. 6 pracaMDa vAyu se ranodRSTi hove vahAM taka asajjhAya. 10 bhUtAdika kI ceSTA hove tava asaz2jhAya 11 zuklapana kI dUja kA candra udaya hone ke bAda do ghar3I paryaMta asajjhAya. 12 aSADha zudi 15 zrAvaNa badI 1 bhAdavA zudI 15 Azvina vadI 1 kArtika zudI 15 mArgazIrSa vadI 1 caitra zudI 15 vaisAkha badI ina ATha dina kI sAre dina kI asajjhAya. 13 rojAnA subaha zAma saMdhyA kI do ghar3I madhya rAtri aura madhyAhana kI do ghar3I isa bhAMti eka dina meM ATha ghar3I akAsa asajjhAya. . . pATha 16vAM abhakSya kA tyAga. 1 kisI taraha kI madirA aura mAMsa kA * istemAla nahIM karanA. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 33 ) 2 madhu aura makkhana nahIM khAnA. 3 kA~dA, lasana, Adi kandamUla nahIM khAnA. 4 var3a, pIpala, uMbara, Adi vRkSa ke phala nahIM, khAnA. 5 tAr3aphala paMDola aura dekhane meM acchI nahIM aisI cIjeM nahIM khAnA. 6 vArisa ke kare nahIM khAnA. 7 somala, vanAga, aphIma Adi viSa bhakSaNa nahIM karanA. 8 rAtri bhojana nahIM karanA. ., 9 vola AcAra nahIM khAnA. 10 aparicita phalaphUla yA vanaspati nahIM khAnA. 11 vigar3A huA nAja, miThAI, dUdha, phala, ghI Adi nahIM khAnA. 12' ThAnna pAnI nahIM khAnA: 13. maidA aura sUjI kI banI huI cIjeM nahIM khAnA. " Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 34 ) 14 vidhi se pakAye hue phala zAkAdi 1 nahIM, khAnA. 15 koDalIvara AIla Adi bhraSTa davAeM nahIM khAnA. pATha 17vAM sAmAyika kI vidhi. 1. jahAM taka ho prabhAta meM nahIM to jaba FR W eka ghaMTe kI nivRtti mile taba pavitra " zarIra se pavitra sthAna meM sAmAyika karanA. : 2 sAmAyikake vastra alaga rakhanA cAhiye eka pahanane kA aura eka Dane kA isa taraha do khulle vastra sapheda aura svaccha rakhanA. . 3 sAmAyika meM vanIyAna, acakana, gaMjI koTa, pATalUna, TopI, paghar3I, moje, phUla kI mAlA yA koI bhI sIsArika kapar3e pahananA nahIM. 4 striyoM ke liye upara likhita niyama nahIM hai unako striyoM kA pahanAMva rakha 1 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) nA cAhiye kapar3e sAdhAraNa aura sva ccha cAhiye. . . . . . 5 baiThakA (Asana), gucchA, muMhapatti, mAlA aura pahanane oDane kA eka 2 vastra ye sAmAyika ke upakaraNa haiM. 6 uparyukta chahoM upakaraNa malIna yA gaMde nahIM rakhanA kyoMki caumAse meM unameM phulaNa hone kA saMbhava haiM aura dekhane meM bhI bure mAluma hote haiM. 7 sAmAyika karane vAle ko prathama chahoM upakaraNoM kA paDilehaNa karanA, pIche sAMsArika vastra baMdala kare sAmAyika ke do vastra dhAraNa karanA. . . : - jamIna ghucha kara Asana vichAnA va muMha patti vAMdhanA guru hove to unako baMda nA karanA na hove to pUrva tathA uttara dizA tarapha mukha rakha kara khar3e 2 yA baiThe 2 sAmAyika ke pAda uccAranA. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) sAmAyika ke ATha pATha meM pahale ke cAra pATha paDhakara pIche iriyAvahI kA kAusagga kramazaH karanA. 10 kAusagga yAni kAyA ko sthira rakhanA hAtha paira hoMTha jIbha yA AMkha kI pAMpa Na taka nahIM hilAnA; sarva aMga sthira rakhakara iriyAvahI kA pATha mana meM , yAda kara jAnA so kArasagga. 11 kAusamga khar3e 2 karanA ho to hAta lamva kara jayA ko lagA kara. hAdhi nAsikA ke agra bhAga para ThaharAMnA vaiThe vaiThe karanA ho palAMThI lagAkara hAtha kI donoM hathelI eka dUsare para rakha kara dRSTi nAsikA para rakhanA. 12. "namo arihaMtANaM" bolakara kAusagga pAranA tatpazcAt logassa kA pATha vola kara guruko tIna daphe vaMdana karake AjJA mAMganAH tatpazcAta "kare nibhaMte" kA pATa volakara jimaNA ghuTanA jamIna Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37) para rakhanA aura vAyA ghuTanA khar3A rakhakara tIna namotthuNaM kahanA. 13. kama se kama do ghar3I kA sAmAyika hotA hai.ekI ghaDI kA nahIM para bekI ghar3IkA ___ arthAt 2-4-6-8 ghar3I kA hotA hai. 14 sAmAyika ke kAla meM sivAya dharma ke ___aura koI kAma nahIM karanA.' 15 sAmAyika ke kAla meM dharma pustaka paDha nA, vyAkhyAna zravaNa karanA, saMjjhAya karanA, dhyAna, dharanA, mAlA pheranA, dharmacarcA, yA jJAnacacoM karanA . 16 sAmAyikake vacIsa doSa TAlakara zuddha sAmAyika karanA. . . 17 do ghaDI yA cAra ghaDI pUrNa hone ke vAda sAmAyika pAranA hove taba logassa paryaMta pUrvavat par3ha jAnA" karenibhaMte" ke bajAya pArane kI vidhi kA pATha bolanA aura . aMta meM tIna namotthuNaM kahanA. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 (38) 18 sAmAyika ke kapar3e alaMga kapaDe meM hI bAMdhanA, muMhapAna yadi thUka se gIlI hojAve to sake vinA nahIM bAMdhanA. . gIlI rahane se samUcchima jIva utpanna hote haiM. 19 sAmAyika ke upakaraNa malIna ho gaye hoM to aceta jala se sApha karanA magara kacce pAnI se nahIM. pATha 18vAM sAmAyika ke 32 / . doSa. manake 10 doSa. 1 aviveka doSa-sAmAyika kA lAbha yA svarUpa samajhe binA ogha saMjJA se kare so. 2 yazovAMcchA dopa-sAmAyika meM yaza kIrtikI vAMchA kare so. 3 dhana vAMcchA doSa-sAmAyika meM dhanakI icchA rakhe so. ...4 garva doSa-sAmAyika kA abhimAna kare so. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) 5 bhaya doSa-bhAva vinA.mAtra lokopavAda ke bhaya se kare so... 6 nidAna doSa-sAmAyika ke phala kA niyANA kare so. . . 7 saMzaya dopa-sAmAyika ke phala kA saMdeha rakhe so. 8 kaSAya doSa-sAmAyika meM krodha, mAna, . mAyA, lobha kare, so.. . 6 avinaya doSa-sAmAyika meM gurvAdika kA droha kare so. 10 apamAna doSa-sAmAyika ko tuccha samajha kara aMnAdara pUrvaka kare so.. vacana ke.10 doSa. . 1 kutsita doSa-sAmAyika meM kutsita vibhatsa vacana bole so. : . 2 sahasA. doSa-vinA vicAra kiye sAha sika vacana cole so. .3 asadAropaNa doSa-kisI ke upara a___ satya Aropa rakkhe so...... Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) 4 nirapekSa doSa-zAstra kI apekSA vinA ekAMtika vacana bole- so. " .. 5 saMkSepa doSa - sAmAyika ke pATha saMkSepa se apUrNa bole. so. -6 kalaha doSa - kisI ke sAtha kleza kaMkAsa kare so. 7 vikathA doSa - cAra kisma kI vikathA 'kare so. = hAsya doSa- kisI kI hAMsI marakarI kare so. 4 9 zuddha doSa - azuddha uccAra kare athavA cakAra makarAdi vacana bole so. 10 mummaNa doSa- makkhI kI taraha vaNavaNa karate hue pATha ke zabda aprakaTa rIti se bole so. ' kAyA ke 12 doSa. 1 ayogyAMsana doSa - paira para paira car3hAkara athavA kapar3e kI palAMThI bAMdhakara baiThe - yA anya koI ayogya zrAsana - se baiThe so. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) 2 calAsana doSa-vAra vAra Asana badale yA hoMDA vagairaha asthira Asana para vaiThe so. 3 calA dopa - cAroM ora dRSTi kiyA kare yA viSayAvRtti se striyoM ke tarapha dekhe so. 4 sAvadya kriyA doSa- sAmAyika meM baccoM ko khilAnA, kapar3e sInA, nAmA likhanA Adi sAMsArika kArya kare so. 5 AlaMbana doSa- bhIti, thaMbhA Adi ke sahAre baiThe so. 6 AkuMcana prasAraNa doSa- kAraNa vinA zarIra ke avayava vAra 2 saMkocanA ' masAranA so. * * 7 Alasya doSa- Alasya maror3e, vagAsAM khAye, Ar3e pAse soye ityAdi. 8. moTana dopa- aMgulI pramukha mor3a kara TacA kA phor3e so. 6 mala doSa-puMja binA khAja khane atha vA zarIra kA maila utAre so. ' Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Y (41) 10 vimAsaNa doSa-gAla para hAtha lagAkara ., sAMsArika kArya kA vimAsaNa, zoka, dilagIrI kare so. ....... 11 nidrA doSa-DolA khAce yA nidrA leve * ... so.... 12 vaiyAvacca doSa-vinA kAraNa aMga davA - so. ....:.":. :::. ". pATha 19vAM poSadha kA vidhI.. 1. sAmAyika ke cha: upakaraNa poSadha meM bhI 'cala sakate haiM isake alAvAM vichAne ke vAste tIna cadara rakhanA, vahabhI sapheda sAdhAraNa aura svaccha cAhiye / '2 prathama jagA puMcha kara upakaraNoM kA paM. DilahaNa karanA.... 3.sAMsArika vastra: utAra kara dharma ke samaya ... pahanane or3haneke vastra dhAraNa karanA striyoM ... ko apanA mAmulI pahanAva rakhanA.. 4 poSA meM kucha bhI khAnA pInA nahIM cA:: hiye tambAkU bhI nahIM sUMghanA, covihArA vAsa karanA cAhiye.... : .. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .: (43) * 5 poSAmeM kisI prakAra kA zastra nahIM rakhana 6 popAmeM jevara yA sone cAMdIke koI bhI zrAbharaNa nahIM pahananA cAhiye, striyoM ko nahIM utAre jA sake aise gahane ke lAvA aura AbharaNa nahIM rakhanA. 7 caMdana, vilepana yA puSpamAlA poSadha meM nahIM pahananA cAhiye. ; 8 sAmAyika ke mAphika mAmulI do kapar3e * pahana kara va Asana bichAkara mu~hapatti bAMdhanA guru ke sanmukha athavA pUrva u. ttara dizAbhimukha khar3e raha kara sAmAyika ke bhAMti logassa paryaMta pATha do daphe uccaranA. 6 vaMdanapUrvaka AjJA lekara guru ke pAsa : agara guru na hove to svataH gyArahavAM vrata kA zuru kA pATha uccAra kara poSadha bAMdhanA, tatpazcAt pUrvavat tIna namotthuNaM. kahanA yahAM poSadha vrata vAMdhane kA vidhI pUrA huA. * Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. 10 poSadhakAla sUryodaya se zuru hokara dUsare dina sUryodaya hoveM vahAM taka ATha prahara kA popA hove. ... ... 11 popAmeM dinakoM sonA nahIM cAhiye aura kAma vinA halacala nahIM karanA cAhiye. 12 sAmAyikameM batalAye hue kArya hI popA meM hosake para dUsarA kArya nahIM karanA cAhiye.. :: . 13. zAmako yo dUsare dina prAtaHkAla ko bar3e " : zrAvaka kI AjJA lekara pratyeka upakaraNa aura vastroM kA paDilehaNa karanA. . 14 subaha zAma.donoM vakta pratikramaNa karanA. 15 poSAmeM laghunIta yA bar3InIta kA kAma * : par3e to nibaMdha sthAnameM jAkara paraTha "nA: paMraThane kojAte.'saMmaya zrAvassa hi" kahanA; jamIna dekhakara 'aNu. jANaha" kaha kara va. zakraMdrakI AjJA lekara paraThanA, paraMTha kara vosireha, vosireha kahanA; phira aMdara Ate hue Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) "nisahi" zabda kahanA rAtri ke samaya ghahAra jAne kI jarUrata ho to sirapara vastra oDha kara jAnA para khulle mastaka yA khulle zarIra nahIM jAnA. 16 poSAmeM var3InItikA kAraNa par3e usa vAste garama jalakA yoga rakhanA a thavA dina hora lAnA. 17 popAke 21 dopa dAla kara zuddha poSadha karanA. 18 calatI huI paraMparA ke anusAra gyAraha vAM popadhavrata jyAMdese jyAde eka prahara dina caDhe vahAM taka vAMdha sakate haiM vAda meM dazavAM vrata ho sakatA hai. 19 dazavAM vrata meM anya sarva vidhi gyArahaveM vrata ke mAphika hai para itanA aMtara hai ki prathama upavAsa ke paccakhANa karanA, tatpazcAt vastra aura upakaraNoM kI maryAdA karanA, kI huI maryAdA se * adhika vastra yA upakaraNa kalpe nahIM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ( 46 ). sthala aura dizAkI bhI pahale se hI maryAdA bAMdhanA aura usa maryAdA ke vahAra nahIM jAnA. 20 poSA meM prahara rAtri jAne ke bAda uMca I svarase yA bahuta jora se nahIM bolanA. pATha 20vAM popA ke 21 doSa. 1 poSAke nimitta hajAmata karAve, vastra dhu L + " pAve, raMgAve aura zarIra zuzrUSA kare so doSa. 2 poSAke agale dina vipaya seve so doSa. 3 ajIrNa hove usa prakAra adhika AhAra khAra meM kare so doSa. 4 viSaya. vikAra vaDhe aisA mAdaka AhAra khArameM kare so doSa. , 5 poSAke vastra tathA upakaraNa varAvara puMche paDile he nahIM so doSa. .* : 6 uccArAdika bhUmikA paDileharaNa kiye vinA paraThave so doSa. 7 poSadhatrata vidhi se bAMdhe pAre so doSa, 6 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) pramANa se adhika bastra rakhe so doSa. 6 dharmakI helanA hove aise gaMde, apavitra yA raMga veraMgI vastra rakhe soM doSa. . 10 puMche paDilehe vinA hAlacAla kare so dopa. 11 so hAta se uparAMta jAne ke bAda iri- yAvahI na paDikkame to doSa. 12 niMdrA se mukta hone ke vAda cAra logassa va pahale samaNasUtra (icchAmi paDikami uMpagAmasijjhAe nigAmasiMjjhAe jAba * tassamicchAmi dukkaDaM) kA kAusagga . .. na kare to dopaM. . . . . .. 13 paDilehaNa kiye vAda iriyAvahi va tI sare samaNasUtra (paDikamAmi caukAsaM sajjhAyassa ityAdi) kA kAusagga-na ... kare to doSa. 14 zarIra kA maila utAre yA puche vinA ___ khAja khane to doSa. 15 vikathA yA para niMdA kare so doSa. .16 kalaha yA mazkarI kareM to doSa. . Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) 17 avratI ko Adara deve aura AsanakA AmaMtraNa kare to doSa. 18 bhASAsamiti rakhe vinA vole so doSa. 16 do ghar3I vyatIta hone ke peztara strI ke Asana para (jisa jagaha strI baiThI ho usa jagaha para) puruSa aura puruSa ke Asana para strI vaiThe to doSa. . 20 puruSa strI kI ora va strI puruSa kI ora viSaya dRSTi se dekha,to dopa. 21 apanI malakiyata ke popAke upakaraNa ke sivAya anya cIjeM avratIkI AjJA , liye vinA leve yA avatI ke pAsa koI bhI cIja maMgavAve to doSa. pATha 21vAM zrAvaka ke 21 guNa, 1 navatattvAdika ke jJAna meM nipuNa hove. 2 dharmakriyA meM devAdika kI sahAyatA icche nahIM. . . . . . . 3 dharmase kisIke calAye calAyamAna na hove. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 46 ) 4. karaNI ke phalakA saMdeha na rakhe.. 5 sAdhu sAMdhvIkI durgacchA kare nahIM. 6 nirgratha pravacana ke jAnakAra hove.. 7 hATa hADakI yA dharmakA - raMga lagA hove. * 8 anyAya pakSakA kabhI Azraya kare nahIM. 6 hRdaya sphaTika ratna jaisA nirmala hove. 10 dAna dene ke liye ghara ke dvAra khule rakkhe. 11 atItakArI gharameM praveza kare nahIM. 12 AThama caudaza paravI kA poSadha kare.. 13 duHkhI ko dekha anukaMpA lAve. 14 yathAzakti bAraha prakAra kA tapa kare. 15 AraMbha parigraha se kucha nirte kucha nahIM nivarte. 16 karaNa karAvAse kucha nivarte kucha nahIM nivata* 17 pacana pAcanase kucha nivarte kucha nahIM nivarte. 18 aThAraha pApasthAnaka se kucha nivarte kucha Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50 nahIM nivate. 19 kuTThaNa piTTaNase kucha nivarte kucha nahIM nivarte. 20 pAMca indriyake viSayase kucha nivarte kucha nahIM nivarte. 21 sarva pApayoga se kucha nivarte kucha nahIM nivarte. pATha 22vAM gRha viveka. 1 cUlA, parIMDA, cakkI; ukhaNA aura bhojanasthAna ina pAMcoM sthAna para "cadravA bAMdhane kI khAsa jarUrata hai. : 2 parAMDA, cUlA, cakkI, vartana aura nitya ke kAma kI anya cIjeM puMchaNI se puche binA kAma meM nahIM lAnA. 3 narama buhArI se yatnapUrvaka nikAlA huA buhArI ekAMta sthAna meM thor3A 2 DAlanA. 4 pAnI chAnakara pInA nAtanA bhI moTA Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aura acchA rakhanA, pAnImeM se nikale hue jAnavara jisa jAtikA pAnI hone usase viparIta jAti ke pAnI meM nahIM DAlanA. . . . 5 chAne ke Tukar3e calanI meM chAne vinA nahIM jalAnA. 6 lakar3I dekha rinA aura jamIna para paTa ka kara jaMtu rahita kiye vinA nahIM jalAnA. . . 7 dIpaka ko Dhake vinA.nahIM jalAnA. - ghI, tela, gur3a, cInI tathA khAne ke va jhUThe anna pANI Adi ke vartana khulle nahIM rakhanA. .9 pAnA sUke nahIM aise sthala para snAna nahIM karanA athavA pAnI DholanA nahIM 10 ghara ke bhItara athavA bAhara gaMdagI nahIM ____ karanA.. . . . . ... 11 jAnavara par3a jAve aise dhAnya auSadhI Adi vastuoM kA saMgraha nahIM karanA. . Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. avyA bAlA sAMcA, palaMga, gahA, banAI - zrAdipa meM nahIM DAlanA... 1.3 mI tu meM meM jAnavara nikasa no rana meM yA mara jAva pasa sthAna para nahI DAlanA.. 14 gaMda kI guThalI jaise cIkana padArtha ghara udhara nahI phekanA..... pATha 23vAM dinacaryA ( puruSa .. ... varga ke liye. .. .. . 1 mAtakAla meM jaldI uThane kI Adata * ' rakhanA, cAra ghar3I rAtri zepa rahe jaba . nA. . . . .. 2 par3osI loga jAgRta hokara pApa kArya maiM rA hoye . usa prakAra" bolacAla nahIM karanA magara gupacupa pavitra sthAna meM pavitra zarIra se rAtri pratikramaNa jyAdA rAtri hove to kuTuMca jAgarikA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (53.) , yA dharmajAgarikA karanA, kuTuMbajAgarikA arthAt kuTuMba meM kauna duHkhI hai kisako sahAya kI jarurata hai Adi vicAra karanA aura usako sahAyatA dene kI icchA karate rahanA. 4 e se AraMbha samAraMbhako kamatI ka ruMgA, a sarvathA AraMbha samAraMbha se nitta houMgA aura kava samAdhibhAva paidA karUMgA ye tIna manoratha citavanA. 5 pratikramaNa vrata pArane ke bAda mAtapitA jAgRta hue hoMto unakI namana karanA. aura usa dina ke liye ve jo kucha AjJA kareM use dhyAnameM rakhanA. 6 dehakI hAjata dUra kiye vAda gAMvameM guru virAjamAna hove to unake darzana karane ko jAnA va nivRtti hove to vyAkhyAna zravaNa karanA. 7 guru ke darzana kiye vinA canna jala nahIM lene kA niyama lenA..... " Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) 8 mAtA pitA ko jimAne ke pestara nahIM ___ jImanA. . 9 nokarI yA rojagAra meM nIti va pramA NikatA varAvara rakhanA. 10 putra putrI ko unakI yogyatA va buddhi ke anusAra ucca zikSA denA. 11 paise ke liye vRtti nahIM vigAr3anA, harAma - vRtti nahIM rakhanA. 12 naukarI yA rojagAra meM niyamita honA jisa samaya jo kArya niyata kiyA ho usa samaya vahI kArya karanA. 13 dina asta hone ke bAda jimanA nahIM dina meM bhI TAima ko chor3akara jimanA * nahIM; pUrI taura se bhUkha lage vinA jimanA nahIM. . 14.sAyaMkAla ko divasa kA pratikramaNa karanA tatpazcAt sajjhAya karanA. 25 mAtapitA kI vaiyAvacca tathA dharmacaryA karake jaldI so jAnA aura subaha Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (55) jaldI uThanA. . . . 16 kisI kI niMdA yA vikathA karane meM yA sunane meM thor3A sA bhI samaya vyartha nahIM gumAnA. . . . . . - pATha 24vAM dinacaryA (strI varga ke liye ). 1 gRha viveka ke pATha meM batalAI huI zikSAke anusAra sarva gRhakArya viveka pUrvaka karanA. 2 sAsa, susarA, jeTha, jiThAnI Adi vaDIlo kA vinaya karanA unake prati pUjyabhAva rakhanA aura bhakti karanA 3 ghara ke kisI bhI. manuSya ke sAtha kle za kaMkAsa nahIM karanA. . 4 naukara cAkara va dAsa dAsI ke upara . dayAbhAva rakhanA prasaMgopAta unakI ___sAra samhAla lenA. : 5 pati aura vaDIloM kI AjJA kA anA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara nahIM karanA. 6. kisI ke bhI sAtha hAsya mazkarI karane . kI Adata nahIM rakhanA.. , . 7 nikamme baiThe gappeM nahIM mAranA, parantu jahAM se zikSaNa milatA ho vahAM se dhArmika va naitika zikSaNa prApta karate rahanA. 8 nIti ke aura dharma ke pustaka . par3ana aura usameM se zikSA sUtra apane baccoM ko bhI sikhAnA. . apane lar3akeko gAlI nahIM denA; jyAda bhaya nahIM batAnA para moThe zabdoM meM . zikSaNa denA.. . . . 10 atithi yA mijamAnakA Adara satkAra karanA, kisI kA bhI anAdara nahIM ... karanA. . . . . . . . . . 12 garIba, raMga aura anAtha kI yathA . zakti sahAya karanA. . . . . . . . 12. sAdhu sAdhvIyoM ko nirdoSaH AhAra Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (57) pAnI caDhane bhAva se vahorAnA, sAdhu. oM ko kalpatI huI cIjeM asujhatI nahIM rakhanA. 13 ghara vilakula svaccha rakhanA, gaMdepana vilakula nahIM karanA, lar3akoM ko bhI svaccha rakhanA. .. ' 14 dharma kiyA aura vyAkhyAna ke samaya kAma se nipaTa kara dharmakriyA karanA yA dharyopadeza zravaNa karanAH 15 par3ozI logoM ke sAtha saMpa salAha se rahanA nirjIva vAtoM ke liye kleza, . kaMkAsa nahIM karanA. . 16 sAsa, sasarA, yA pati ko jimAne ke . pahale nahIM jImanA parantu rAtribhojana ... nahIM karane kA niyama rakhanA. pATha 25vAM sAdhuoM ko vahorAne kI vidhi. ... . 1 khAsa sAdhu sAdhvI ke liye - AhAra banA kara vahorAnA nahIM. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58) 2 sAdhu ke liye AhAra vikata lekara nahIM . vahorAnA. . . . . . . . . .: '. / / 3 kisI ke pAsa se uchItA. yA udhAra __ lekara AhAra nahIM vahorAnA. . .. ... 4 tAlA, cAbI, saMcA, tathA- caNIyArA vAle kivAr3a-khola kara AhAra. nahIM vahorAnA. ... ... ... .. 5 uparake majale se nIce lAkara aura bhopare meM upara lAkara AhAra nahIM, vaho rAnA. . 6. kisI ke hAtha meM se china kara koI * cIja nahIM vahorAnA. . 7 sahIyArI cIjeM bhAgIdAra kI rajAmaMdI '- vinA nahIM vahorAnA.... 8 asujhatI koI bhI cIja nahIM vahorAnA. . 6 sacitta vastu ke sAtha jisakA saMpaTTA . hI aisI cIz2a nahIM bahorAnA..... 10 aMdhe manuSya nahIM vahorA sakate haiM / 11 tAje lIpaNa para cala kara nahIM vaho- . Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahorAnA. (56) * 12 hulate hulate nahIM vahorAnA. 13 bhikSuka Adi ke liye rakhA huA nahIM 14 makAna meM utarane kI jisane AjJA dI ho usako nahIM vahorAnA. 15 bahuta loga jimane ko baiThe hoM vahAM se nahIM vahorAnA. 16 sAdhu ke Ane ke pahale koI bhikSuka AyA ho to usako dene ke pazcAt sAdhU ko vahorAnA nahIM. 17 lokApavAda hove usa prakAra vahorAnA nahIM. 18 garbhiNI strI ko sAtaveM mahine ke bAda nahIM vahorAnA. 19 bacceko dUdha pilAte hue chor3a kara nahIM vahorAnA. . 20 jhUTe hAtha se yA jhUThI cIjeM nahIM vaho21 vAsI aura bigar3I huI cIjeM nahIM vaho rAnA. rAnA. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ( 60 ) 22 gaMdA, apavitra, malIna va pasInA vAlA jala nahIM vahorAnA. 23 dhoraNa Adi pAnI do bar3I ke pahale nahIM vahorAnAH 24 jisako koTa, rakta pita Adi roga 'huA ho usako nahIM bahorAnA cAhiye. 25 phUMka mAra kara yA jhaTkA DAlakara nahIM vahorAnA. 26 tIna dvAra lAMgha kara nahIM vahorAnA. 27 anAdara karake, bahuta dera lagAke, kaTora vacana sunA kara yA muMha bigAr3a kara vahIM voharAnA. 28 AhAra vahorA kara garva nahIM karanA ka pazcAtApa bhI nahIM karanA. 29 khuda sujhatA hove to dUsare ko na kaha - kara khuda ko hI vahorAMnA. 30 kapaTa se yA lAlaca se nahIM bahorAnA. 31 doSa rahita zuddha vastu caDhate bhAva se premapUrvaka vahorAnA. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUsaroM kI chapAI pastakeM. zrI jaina gajala mula camana prahAra muphta. [5] sUra kI eka dharmavIra kA cArena muphta. [B] lopayogI jaina praznottara donoM bhAga) [4] sAtiyA DAha [5] jana taraMgaNaH prathama bhAga) dvitIya bhAga) uparokta pustake milane ke pateH(1) zrImAn siremalajI bhaMDArI pustaka vikretA, jana pustaka prakAzaka kAryAlaya vyAvara, (2) zrImAn bhairUlAlajI noratamAnI bAharA lAkhana koTar3I ajamera, (3) zrImAn padmasiMhajI jaina, mAnapADA AgarA,