Book Title: Jain Dhyan na Char Prakaro
Author(s): Jain University
Publisher: Jain University
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249557/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7.2 jaina dhyAnanA cAra prakAra mananI vicAradhArAne eka viSayamAM ekAgra karavI te dhyAna kahevAya che. jaina mAnatA anu+sAra dhyAna, AtmAnI eka viziSTa zakti che. AtmA sthira-nizcita-adhyavasAyapariNAmone dhyAna kahevAmAM Ave che. te zubha ane azubha ema be prakAranuM che. zubha sthAna - zubha dhyAnathI pUrvasaMcita pApakarmano kSaya thAya che ane AtmAnI zuddhi thAya che. azubha dhyAna - azubha dhyAnathI navA karmonuM sarjana thAya che. ane AtmA malina thAya che. zubha ane azubha dhyAna mukhyatve cAra prakAranA che. 1.ArtadhyAna - managamatuM meLavavA mATe ane aNagamatuM choDavA mATe ciMtA karavI, kaSAya karavA, raDavuM duHkhI thavuM tene ArtadhyAna kahevAya che. aniSTasaMyoga, ISTaviyoga, rogaciMtA ane nidAna 4 bheda che. A dhyAnathI durgatimAM javuM paDe che. 2.rIka dhyAna - hiMsA, jUTha, corI, vyabhicAra, parigraha vagere pApo karavA mATe satata vicAra karavA, teno amala karavo ane karAvavo te raudra dhyAna che. AtmavikAsamAM A dhyAna bAdhaka che. hiMsAnuM baMdhI, mRSAnubaMdhI, teyAnubaMdhI, viSaya saMrakSAnubaMdhI- 4 (cAra) peTA prakAra che. A dhyAnathI naraka gamana thAya che. bhavAMtaramAM duHkhI duHkhI thAya che. 3.dharma dhyAna - mananI zubha vRtti ane pravRttinI ekAgratAthI jIvana pavitra ane pAvana che. tene dharma dhyAna kahevAmAM Ave che. AjJAviyaya, apAyavicaya, vipAkavicaya ane saMsthAna vijaya cAra peTA bheda che. A dhyAnathI jIva sadagatimAM jAya, devabhava pAme che. 4.zukla dhyAna - AtmAnA vizuddha svarUpanI anubhUti thAya, AtmasAkSAtkAra thAya che, tene "zukla dhyAna' kahevAmAM Ave che. badhA prakAranA moha ane doSo nAza pAme che, tyAre A dhyAna siddha thAya che. piMDasthadhyAna, padasthadhyAna, rUpasthadhyAna, ane rUpAtIta dhyAna e cAra peTA bheda che. A dhyAnathI kaSAyajanya, IrSA, viSAda, zoka saMtApa Adi mAnasika duHkhothI kadApi pIDA pAmato nathI. te prasannacita ane pramudita rahe che. anuttaravAsI devabhava athavA kevalajJAnI bane che. zarIra ane (dhyAna) cakra : nAma ArA akSara bIja bhagavAna yakSiNI phaLa raMgarasthAna mUlAdhAra va,za,Sa,sa suvidhinAtha sutArakA Arogyasiddha gUMdA (maMgaLa) pRthvI (magaramaccha) AnaMdI mUlAdhAra lAla. padmAvati svAdhiSThAna 6 (budha) avikArIpaNuM ba, bha,ma,ya. 2,la pArzvanAtha (sarpa) 4 yo paiDuM kesarI naradattA nAbhi maNipura (guru) Da, Dha, Na,ta,tha, da,dha,na,5,pha munisuvrata (kAcabo). sarasvati sAdhanA kRpA sapheda ka thI jha Ta,Tha ya aMbikA anAhata (zukra) neminAtha (zaMkha) vacana racanA samartha yogI hRdaya pILo vAyu vizuddha (zani) svarAkSara badhA caMdraprabha AkAza (caMdra) javAlA mAlinI zAMtacita kaMTha sAhitya sarjana zvetA ha,kSa zAMtinAtha AjJA (ravi) nirvANI vAkya-vacana siddha netravacce lAla mahAtattva haiM padmaprabhA ayyatA sahastradala hajAra prathama valaya Lib topic 7.2 # 1 samAdhi, magaja www.jainuniversity.org Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdhArI AkAza. zveta (zUnyacakra) (soma) 50 akSara a thI ha neminAtha kamaLa piMDastha dhyAna-pRthvI dhAraNA cartuvidha dhyAna stotra - "cartuvidha dhyAna stotra" nAmanI prAkRta bhASAmAM eka kRti che. tenA kartA mahopAdhyAya zrI yazovijayajI gaNivara zrI che. A stotramAM dhyAnanI spaSya ane suMdara prakriyA che. dhyAnanuM svarUpa cAra prakAranuM che. (1) piDaratha. (2) padaratha. (3) rUparathI (4) rUpAtIta. piMDaratha dhyAnamAM nIce mujaba pAMca dhAraNAo karavAnI che. (1) pArthivI. (2) AgneyI. (3) vAyavI. (4) vArUNI. (5) . 0 pArthivI UISI tichalokanA pramANa eka kSIra samudra dharAvo te samudramAM jaMbudvIpa pramANe eka lAkha yojananA vistAravALuM ane eka hajAra pAMkhaDIovALuM kamaLa dhAravuM. kamaLanA madhyabhAgamAM meruparvata pramANa pILI, dedIpyamAna karNikA dhAravI. karNikA upara ujajavala siMhAsana dhAravuM. tenA upara besI karmone mULathI ukheDI nAkhatA hoya tema dhAravuM. peIja naM.98 (2) AgneyI dhAraNA: tyAra bAda nAbhinI aMdara soLa pAMkhaDIvALuM kamaLa dhAravuM. karNikAmAM ahaM sthApavo darekapAMkhaDImAM A kAra vagere soLa svara sthApavA. hRdayamAM: ATha pAMkhaDIvALuM kamaLa dhAravuM. dareka pAMkhaDImAM AThe karmo sthApavA ane kamaLa jhulatu hoya tema nIce mukhe kamaLa rAkhavuM. nAbhikamaLamAM je akSaranA rephamAMthI haLave haLave nIkaLatI dhumADAnI zikhA dhAravI ane te javALAthI Lib topic 7.2 #2 www.jainuniversity.org Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdayamAM rahela kamaLa bALavuM ane zarIranI bahAra tathA aMdara nIce mujaba dhAraNA karavI. 1) zarIranI bahAra 3 khUNAvALo baLato agnino jaththo- sAthiyAnA cihyALo ane vahiM bIja 2 kAra sAthe dhAravo. 2) zarIranI aMdara mahAmaMtranA dhyAnathI utpanna thayelI javALA ane bahAranA vibhuranI javALAe bannethI deha ane ATha karmanuM baneluM kamaLa bannene bALIne bhasmIsAta karavuM. piMDastha dhyAnamAM abhyAsa karanAra yogIne maMtra-taMtra kaMI karI zakyAM nathI. vizeSamAM karmakSaya thavAthI mokSa maLe che. jainuniversity.org peIja naM.99 (3) vAyavI dhAraNA: tyAra pachI traNa bhuvananA vistArane pUrI detA, parvatone calAyamAnakaratA ane samudranA kSobha pamADatA, pracaMDa vAyune ciMtavavo ane pUrva zarIra tathA kamalane bALIne je rAkha karavAmAM AvI che tene A vAyuvaDe uDADI nAkhI, prabaLa dhAraNA karI te vAyarAone zAMta karavo, ene mArUtI arthAta vAyavI nAmanI trIjI dhAraNA kahevAya che. (4) vArUNI dhAraNA: tyAra pachI amRta sarakhA varasAdane varasAvanAra, vAdaLAothI bharapUra AkAzane ciMtavavuM. pachI ardhacaMdrAkAra kalAbiMdu sahita varUNa bIjane smaravuM. te varUNa bIjathI utpanna thayelA amRta sarakhA pANIthI AkAzane bharIne pUrva zarIrathI pedA thayela raja je AkAzamAM uDADI hatI, te rajane pANIthI dhoI nAMkhavI. pachI vArUNane zAnta karavuM, te vArUNI dhAraNA kahevAya che. (5) tattabha dhAraNA: tyAra pachI zuddha buddhivALA sAdhake sAta dhAtu vinAnA, pUrNacaMdranI mAphaka nirmala kAMtivALA ane sarvajJa samAna potAnA AtmAne ciMtavavo. pachI siMhAsana upara ArUDha thayelA, sarva atizayothI suzobhita, sarva karmono nAza karanArA ane kalyANakAraka mahimAvALA, potAnA zarIranI aMdara rahelA, nirAkAra AtmAne ciMtavavo e 'tattvabha nAmanI dhAraNA' jANavI. A piMDastha dhyAnano haMmezA abhyAsa karanAra sAdhaka mokSa sukha pAme che. peIja naM.100 Lib topic 7.2 # 3 www.jainuniversity.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padastha dhyAnaH pavitra padonuM AlaMbana laIne dhyAna karavAmAM Ave tene padastha dhyAna kahe che. 1) nAbhikaMda upara soLa pAMkhaDIvALuM eka kamaLa dhAravuM. darekapAMkhaDImAM eka pachI eka soLa svara dhAravA. 2) hRdayamAM 24 pAMkhaDIvALuM kamaLa dhAravuM. tenI dareka pAMkhaDImAM covIsa vyaMjana mUkavA. vacce karNikAmAM 25mo vyaMjana mUkavo. 3) mukhamAM ATha pAMkhaDIvALuM kamaLa dhAravuM. temAM anukrame ya ra la va za Sa sa ha ATha varNanI sthApanA dhAravI. A svara, vyaMjana svarUpa mAtRkAnuM dhyAna dhAravAthI sAdhaka zrutajJAnano pAragAmI thAya che ane bhUta bhaviSya vartamAnanuM jJAna thAya che. peIja naM.101 bIjI rIte padaratha dhyAna nAbhikaMda nIce 8 pAMkhaDIvALuM kamaLa dhAravuM. ATha pAMkhaDImAM 8 varga nIce mujaba sthApavA. 1 - a thI aH sudhInA 16 svara ka kha ga gha Da ca cha ja jha Ta Tha Da Dha Na 5 - ta tha da dha na ta tha da dha na 5 pha ba bha ma ya ra la va za Sa sa ha be pAMkhaDI vacce hUnI sthApanA karavI. agrabhAgamAM OM h sthApavA. nAbhi nIce eka sarovaranI kalpanA karavI. 16 pAMkhaDIvALA kamaLanI aMdara potAnA AtmAne sthApana karI pAMkhaDIomAM 16 vidyA devI dhAravI. sphaTikanA ratnanA kuMbhamAMthI jharatA dUdhanI mAphaka amRtathI potAne siMcAtA dhAravuM. parameSThi ahata che tenA mastaka viSe dhyAna karavuM. te dhyAna sahita sohaM, sohaM, te vItarAga teja huM, teja huM - ema vAraMvAra ciMtana karavAthI ApaNe rAga vinAnA thaIe. peIja naM.102 Lib topic 7.2 #4 www.jainuniversity.org Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aenuM dhyAnaH upara ane nIce rephayukta ane kalA ane binduthI AkrAnta, anAhata sahita maMtrAdhirAjane suvarNanA kamalamAM rahelA gADha caMdranA kiraNonI mAphaka nirmala, AkAzamAM saMcarato ane dizAone prApta thato ciMtavavo. tyAra pachI mukha kamaLamAM praveza karatA, bhUlatAnI aMdara bhamatA, netrapAtramAM skurAyamAna thatA, bhAla maMDalamAM rahetA, tAlukAnA raMdhathI bahAra nIkaLatA,amRtasarane jharatA, ujjavalatAmAM caMdramAM sAthe spardhA karatA, jyotiSa maMDalamAM krUratA, AkAzanA bhAgamAM saMcaratA mokSalakSmI sAthe yojatA sarva avayavothI saMpUrNa maMtrAdhirAjane kuMbhaka karIne ciMtavavo. kahyuM che ke A kAra jenI AdimAM che ane hakAra jenA aMtamAM che tathA madhyamAM bindu sahita repha che te ja paramatattva che. tene je jANe che, te tatvano jANakAra che. manane sthira karI yogI jyAre A mahAtattvanuM dhyAna kare che tyAre te vakhate tene AnaMda saMpadAnI bhUmi samAna mokSa lakSmI samIpa AvIne ubhI rahe che. OMkAranuM dhyAnaH &ya kamalamAM rahela, samagra zabda brahmanI utpattinuM eka karaNa, svara tathA vyaMjana sahita, paMca parameSThi pada vAcaka tathA mastakamAM rahelA caMdrakalAmAMthI jharatA amRtanA rase karI bhIMjAtA, mahAmaMtra praNava-OM kArane kuMbhaka karIne ciMtavavo. paMcaparameSThi maMtranuM dhyAnaH traNa jagatane pavitra karanAra, ati pavitra, paMca parameSThi namaskAra mahAmaMtra vizeSa prakAre ciMtavavo. A mahAmaMtrane sArI rIte ArAdhIne zreSTha AtmalakSmIne meLavI, A bhavamAM yogIo traNelokanA jIvothI paNa pUjAya che. hajAro pApa karanArA ane seMkaDo prANIone mAranAra tirthaMco paNa A mahAmaMtranI ArAdhanA karI divya gatine prApta thayA che. peIja naM.103 rUpatha sthAna: arihaMta bhagavAnanA rUpane avalaMbIne kareluM dhyAna rUpastha dhyAna kahevAya che. A dhyAna karavAthI sAdhaka potAnA AtmAne sarvajJa jue che. 1) samavasaraNamAM rahelA arihaMta bhagavAnanA rUpane anulakSIne kareluM dhyAna rUpastha kahevAya che. pratimAthI rUpastha dhyAnaH jinezvara bhagavAnanI zAMta, manohara, Ane sAme khullI AMkhe daSTi karavI. AMkha baMdha na karavI jethI apUrva AnaMda maLe che. karmanI nirjarA thAya che tene rUpastha dhyAna kahe che. Lib topic 7.2 #5 www.jainuniversity.org Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpAtIta dhyAnaH amUrta, cidAnaMda svarUpa niraMjana siddha paramAtmAnuM AlaMbana laI haMmeza tenuM dhyAna karavAthI sAdhako AtmA paramAtmA sAthe ekIkaraNa kare che. piMDastha,padastha, rUpatha ane rUpAtIta cAra prakAranA dhyAna rUpI amRtamAM magna thayeluM saMyamInuM mana jagatanA tattvone sAkSAta kare che ane potAnA AtmAnI vizuddhi kare che A rIte jyAre tanmayapaNuM prApta kare che tyAre te siddha AtmAmAM laya pAme che eTale ke AtmA ane paramAtmAnuM aikya thAya che. peIja naM.104 jainuniversity.org caturvidha dhyAna stotra parameSThiya varNo (akSaro) vaDe te dhyAna kevI rIte thAya te sagurUe kahelA piMDa, padastha, rUpastha ane rUpAtIta evA parameSThiya tatvane huM kahIza. mUlAdhAra cakanI cAra pAMkhaDI che. te nama:siddha'thI samRddha che. ane karNikAmAM praNava (OM kAra) ke je paMca parameSThinA pAMca varNa arthAta pAMca prathamAkSara a + a + A + a + + thI niSpanna che. tenuM dhyAna sukhane Apo. svAdhiSThAna cakra cha khuNAnI AkRtivALuM che. te AkRtinI madhyathI laIne pradakSiNAmAM arthAta kramazaH namo arihaMtANaM e sAta akSarano mahAmaMtra che. tenuM dhyAna du:khanuM haraNa karo. maNipura cakra ATha pAMkhaDIvALuM che. tenI madhyamAM tathA dizAomAM, pAMca parameSThio temaja darzana, jJAna, cAritra, tapa che. tenuM huM dhyAna karUM chuM. - anAhata cakra soLapatra vALuM che. temAM SoDazAkSarI nAmanI mahAvidyA che. temaja te soLa pAtro soLa svarothI sUcita soLa vidhAdevIothI paNa yukta che.tenI karNikAmAM zrI gautama svAmIne huM namaskAra karuM chuM. vizuddha cakra je kaMThamAM che. ane jemAM covIsa patro che. temAM covIsa tIrthaMkaro, tathA jinezvaranI covIsa mAtAo tathA covIsa yakSo ane covIsa yakSiNIo rahelI che. tathA karNikAmAM jinazakti eTale aheM namaH che. tenuM huM sadA dhyAna karU chuM. lalanA caka ke jenI batrIsa pAMkhaDIo che. te batrIza IndrothI samRddha che, ane "ha" rahita eTale 'ka' thI mAMDI 'sa' sudhInA batrIza vyaMjana, temaja sarasvatye: nama: maMtrathI siddha thatI sarasvatI devI mane sukha Apo. AjJAcaka ne traNa pAMkhaDIo che. temAM ha, La, kSa, thI yukta ane "OM nama:' thI saMkalita (hIM kArarUpI) ekAkSarI mahAvidyA samagra siddhine ApanArI che. somacakra je somakalA (ardhacandranI AkRti) svarUpa che. temAM 'a, si, A, u, sA nama:' maMtranuM candra jevA zveta varNa rUpe dhyAna karatAM te mokSanA kAraNarUpa bane che. Lib topic 7.2 # 6 www.jainuniversity.org Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahanADI (suSaSNA nADI) sAthe saMyukta che. temAM dhyAna vaDe sthira karAyela praNava (kAra) bhavya jIvonuM kalyANa karo. zrI haMsanAda cakra mAM atyaMta zuddha sphaTika (maNi) jevA haMsanuM je kSINavRttivALo yogI purUSa dhyAna kare che, te yogIne samagra siddhio vazIbhUta thAya che. A caturvidha dhyAnamAM rahela parameSThimaya sarva zreSTha tattvanuM je AtmA niraMtara dhyAna kare che. te paramAnaMdane pAme che. jainuniversity.org Lib topic 7.2 # 7 www.jainuniversity.org