Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
. *
*
*
*
PRIROUET999971997
REGISTER B. NO. 156
TEUFERAGARRI
श्री
જૈનધર્મ પ્રકારો.
: HT
घनं दचं वित्तं जिनंदचनमभ्यस्तमखिलं । कियाकांड चंडे रचितमवनौ मुसमसकत । तपस्तित्रं तह चरणयपि जीर्ण चिरतरं । માવજીવરાત્રી નો
•saક .
છે
"
" "ી
જાય
ભાવનગર
કમિટી - કાજલ એક સિક્કા મથકદાળજE
( ૧ સાવ સ્તુતિ
( ૩ શ્રાધ જન વિધિ, કે હું સતિ સાથે નાણામાં થયેલી ચર્ચા
વિષે ખુલાસો પ સાર્વજનિક ઉન્નતિની સાથે ફરી
૬ જિનમત સમં કેસ હું અમદાવાદ – વડપુર પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ” માં આપ્યું છે. વીર સંવત ૨૪૩ શાકે ૧૮૨૬ સને ૧૦૫
- શાક સારૂ) જ ચાર આના SAMWanted.com1484404 ERNIERE Turende ."
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પાનિયું રખડતું મુકીને આશાતા કરવી નહી. श्रो उपदेश प्रासाद जापांतर अंथ.
અંશની બ ભાગ બહાર પડી ચુકેલા છે. જેમાં તે વિધિ 22 તા લુંખવાની આવશ્યકતા નથી. પરંતુ તે બે ભાગ પકો
શા હતાતે ઘણી લાવ્યા છે જેને માટે તે બુકમાં જ અને ૨. ન તરીકે લખાયેલ છે. બીજો ભાગ અમારી જાત ભા
તા : રાજ કપાલે છે. તે વાંચવાથી તરતજ રાજા તે છે. " દમ રમનલાલ સાંકળચંદ મારફનીઆ ભાગમાં " . તે ભાઈ ગુજરી ગયેલ હોવાથી હવે પછીના ત્રણે ભાગે . વાવવાના છીએ જેમાંથી ત્રીજા ભાગની જાહેર ર છે. સરકાર દર વારી રદ કરીને છપાવવામાં અાવશે. ની સાલની વકે આ નામનું બીજું ભાષાંતર છપાય
એ રાત રહી પ્રસિદ્ધ કર્તાનું નામ જોવા માટે આ સરના સ, આ ભાગી જેમ એની પણ ઘટાડેલી રૂ. -૮ ૦ ખાઓ ડા, મી ક બહાર પાડવામાં આવી
અમર સભાના મેમ્બરોને ખાસ
પાન લઈ એ
*
ને સભા તરફથી પ્રગટ થતી રૂ.૨)
*
' મા કા ' આખર (ફાળ ભાસ) દવામાં - , કારણ કે ત્યાં સુધીમાં ઘણી બુક બહાર પડી જવાનું
વખતે સરા તરફથી પ્રગટ થયેલી તમામ બેંકનું લીસ્ટ : જાપવામાં આવશે કે જેથી તમામ મને પિણી કિંમત 'ડવાની પણ રાવળત છે.
શ્રી ભાવનગર જૈન ડીરેકટરી.
કેમ કે આના. - વીરદાર જાહેર પર આડમાં અંકમાં આપલા છે તે ડી. જરૂર વાંચવા લાયક છે અને અનુકરણ કરવા લાયક છે અને હિમામ કિંમત વિશેષ નથી: કમાવી જવાથી
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
श्री जैनधर्म प्रकाश
હું હું હું
દેશ
મનુજન્મ પામી કરી, ફરવા જ્ઞાનવિકાશ;
યુક્ત ચિત્ત કરી, વાંચો પ્રકાશ.
*}}}
중량경량중량중량및
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
뚱뚱뚱뚱뚱
૩૦.
oc
પુસ્તક ” મુખ્ય શાકે ૧૮૨૬ સ ૧૯૬૧ સાથે એક ૧૧ મેા.
નંદનીય સ્તુતિ.’
For Private And Personal Use Only
अथवा
શ્રી વીતરાગ સ્તવન.
વીર અને તારા, મહાવીર અને તારા ભવજળ પાર ઉતારાનેર, એ દેશો,
યા વાવી ન કરી, “ ગાર મારેિ; વિવેક તીલક અને ચગ કરીને, લોનનાં પાનન આશયેરે, ભકિત કરાર ખેંચ કરીને, શ્રદ્ધા રદન બલિયેરે; સુખવિ સત્ય મેળાને, નવ દાંગનિ અર્ચિયેરે. ક્ષમાનુગધિ સુમનસ દામે, દુવિધ ધર્મ ટ્રામ યુગ વરેરે; ધ્યાન અભિનય ભૂષ્ણ સારે, અીં અમે ઘણું વગેરે, આ પદના ગકરણ રૂપ, અષ્ટમંગળ આર્દ્ર શાપિયેરે; જ્ઞાનહુતાશને જવા વિના, શુભરાય, કૃષ્ણાગુરૂ ઉખવિયરે. ૪ શુદ્ધ અધ્યાતમ જ્ઞાનવિધી, પ્રાણ ધર્મલવણુ ઉતારિગરે; યોગ વર્ચ્યુલાસ કરતા, નીરાજના વિધિ પૂર્યિરે તો અનુભવ જ્ઞાન રૂપી, મંગળદાસ પરેિ;
૧
2
3
પ
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
મન
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈનધન પ્રકાશ,
ચેત્રિક શુભ નૃત્ય કરતા, સહજ રત્નત્રયી પામિયેરે, સપર્યાય સુમેરા બનવી, રેશમરેશમ ઉદ્ઘાસિયેરે; ભાવપૂત લય લીન ટાવતા, અચલ મહેાય પામિયેરે, બાપુને અવંદ ઉપાસક, સાધુ નિથૈ ગીકરીરે; પુન ભેદ ઉપાસક, ગૃહમેધિને નિત્ય વીરે, વ્યશુદ્ધિ ભાવશુદ્ધિ કારણ, ન્શિનઆના વધારિયેરે; ધ્યાના ધ્યેય ધ્યાનરૂપ સંકે, અજર અમર પદ પામિયેરે, સાલંબન નિરાલાન દે, ધ્યાનહુતાશન લાવિયેરે; કુચનોપલો ન્યાય કરી, ચૈતન્યના અજવાળિયેરે. કર્મ કઠિન ધન નાશ કરીને, પુણવ્રતા પામિયેરે, રમતાં નિત્ય અનંત ચતુકે, રિકાિલા નિત્ય જામિયેરે.
મુન કપુરવજય.
19
For Private And Personal Use Only
'
૧૦
૧૧
सद्भाव स्तुति रहस्य.
હે પ્રભુ ! ક્યારે અમે દયારૂપ સ્વચ્છ વડે સ્નાન કરી નિર્મળ શુ, સહેબ રૂપી છંામ વસ્ત્ર ધારીએ ત્રણ વિવેક{ તિલક કરી ઉત્તમ ભાવના વડે અંતઃકરણ સુધારી (1) ચાળ મઠ જેવી ઉમદા ભવરૂપ કેસરન કીગ (વેળ) કરી, અનાદિના ભવતાપને હરી, શાંતિ-શીતલતા ઉપજાવનારી શ્રી નિંનશ્વર પ્રભુ પ્રણીત તત્ત્વ વિષે પૂર્ણ-શુદ્ધ પ્રતીતિ ધારવારૂપ શ્રદ્ધારૂ પી સરા ચંદનમાંહું ભેળી, સુવાસનાજનક અનેક સદ્રવ્ય-કસ્તુરી પ્રમુખ સાથે મેળવી, નવિધ છત્તા (ચર્ય) ગુપ્તિરૂપ નવ અંગે શુદ્ધ આત્મા એવા દેવો ભાવથી અર્ચિચે (પૂન્દ્રિય)? કે જેથી અમારે અપ્રશસ્ત રાગાદિ જન્ય ત્રિવિધ તાપ ઉપશમે, અને શુદ્ધ ગુણુ રસાસ્વાદથી અમને શાંત શીતલતા વળે. ૨.
(૩) વળી હે પ્રભુ! ક્યારે અમે ઉત્તમ પ્રકારની વાસનાયુક્ત સહજ સ્વાભાવિક ક્ષમા રૂપી સુગંધી પુષ્પોની માળાવડે ઉત્સર્ગ અને અપવાદ અથવા નિશ્ચય અને વ્યવહાર રૂપ નિગ્રંથ મુનિના કે ગૃહસ્થ શ્રાવકના બને પ્રકારના ધર્મરૂપી ઉત્તમ વયુગલવર્ડ અને પ્રાત એવા ધર્મ અને શુક્ત
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સદભાવ સ્તુતિ રહસ્ય.
૨૪૩ બાપ બેક અલંકારોથી શુદ્ધ આત્મા એવા દેવને અર્લી-પૂજી અંગેઅંગે મેરામે હથિી ઉલ્લસિત થઇશું?
(૮) ( ભુ! અમે તિ, કુળ, બળ, તપ, રૂપ, જ્ઞાન, લાભ અને એક એમ આ પ્રકારના પદો (ક) નો ત્યાગ કરીને લઘુતા-વિની તતા ધારવારૂપ અરમગતિ ક્ષસ્થાને પ્રતિ ક્ષેમકારી અષ્ટમંગળ ૩યારે આગળ સ્થાપશું કરશું? અને મિથ્યાવાસનવારક સમ્યગ જ્ઞાનરૂપ આગ્ન યોગે પ્રજ્વલિતદેદીપ્યમાન થયેલા શુભાશય (શુભ પરિણતિ) રૂપી કૃષ્ણાગરૂ ધૂપ (દશમ) કયારે ઉવી મલીસ મલીનતા દૂર કરશું?
(૫) હે પ્રભુ! મેહવિદારક નિર્મળ અધ્યાત્મ-જ્ઞાન વિથિી પૂર્વ સંમેહીત અશુદ્ધ -વિભાવ ઉપયોગ લક્ષણ વિપરીત માપી લવણ () ઉતારી, સ્વભાવ રમણ લક્ષણ સમર્થ યોગસાધન રૂપી અનાદિ મિથ્યા તિમિર હરવા દેદિપ્યમાન -પ્રગટેલી આરતિ ક્યારે ઉતારશું? અને અમે સ્વાભાવિક સુખ સંપદાને કયારે પાગશું ?
(૧) હે ઈશ! અમને અમારા આત્માનો સાક્ષાત અનુભવ કરાવે એવા, નિર્મળ (શુદ્ધ સ્ફટિક રત્ન જેવા) નિકષાય આત્મધર્મનું પૂર્ણ ભાન કરાવે અને તેમ જ રમણ કરાવે એવા અનુપમ સધ-જ્ઞાનરૂપી મંગળ દીપ પ્રગટી કયારે અમે શુદ્ધ આત્મ અનુભવપ્રકાશ મેળવશું ? અને મન વચન કાયારૂપ ત્રણે એની શુભ, શુભતર અને શુભતમ વનાથી સહજ (રાભાવિક) આત્માને આમ સુખના મુખ્ય સાધનરૂ૫ સભ્ય જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રરૂપ રત્નત્રયી કયારે પ્રગટ કરશું (પામશું) ?
(9) ચાર ગતિમાં પરિબમણું કરવાનું મૂળ કારણભૂત વિભાવ ઉપગ રૂ૫ આત્માને શુદ્ધ (સ) પર્યાયની દઢ અવલંબનરૂપી સુઘોષા ઘંટા બજાવી હે શંકર-ઈશ હું રોમેરોમે-- કળા કળીયે ય રે ખીલી રહીશ? આ પ્રમાણે હે થિ: કટાહિત બની પ્રસન્ન ચિત્તવ અંતલ ધોઈ ભાવપૂજામાં લયલીને (એકમ) થવાથી અવિનાશી સુખ હસ્તગત કરી શકીએ એમ અમને આ પના પવિત્ર આગ ફરમાવે છે, અને તે સાચેસાચું છે.
(૮) પગ આ ઉપર વણલી કેવળ ભાવપૂજા તો હે નાથ! તારી અમેદ ઉપાસના ભકિત રોવાને ભજનારા થિ -સાધુ અણગારો જ કરી શકે કેમકે નિષ્ણાત, અવિરતિ, વિધ્યા અને કાથોથી રહિત છે, સર્વ સાવ
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જેરામ પ્રકાશ
બેગ (વ્યાપારો) થી મથા ચિમી ઉત- એ ચાલવા પૂરી પાડી શકિત તપાસી ઉતાનિનો ! - ક કરવા પોતાનું પૂરતું ધી વિચારી મક શિરોમણ થઈ, તાદિક ના પિતા સાગવી, વિવેક સંપન્ન એવા ઉત્તમ માપ: ઉકત કર છે પી શકે, અને તે મારા સપના અને આ લાભ પાંગ પણ કરી છે અને પૂર્વ ભાવ સાથે જ રાચવેલી વિવિધ પ્રકારનાં ઉત્તમ દાવ પરદા નિરાશ પરમાભાણી દબઅને તે કારણે અનુક્રમે ભાવની વિશુદ્ધિથી પરમપુજ્ય મહાદેવની દઢ આજ્ઞા
બાર ભાવના લાભ માટે રાક્ષાત ભાવપૂજન કરવા અપાયે-અનાધિકારી મલિનોરંભી ગૃહસ્થ પાધિક શ્રાવકધર્મ સેવનારા આદરે છે.
(૮) જેમ જેમ ઉકત દ્રવ્યપુ વિશેપ આદર કરાય છે તેમ તેમ નમાં ર.. આદર અધિકારી (આવક) ને ભાવવિશુદ્ધિારા ઉકત દ્ર પૂન તે ભાવ' (અમેદ ઉપાસની નિગ્રંથ પંથ) નો લાભ વધારે કે કરે છે, એ આ માતા અંતરાત્મા–પરમાત્મપદાભિમદા રાજન, ગેયપરમાતા અને પાન -પરમાતમ સ્વરૂપમાં ગિરાની એકાગ્રતા થવું, એ ત્રણની અબદના-એક રૂપ થતાં જન્મ જરા અને મરણ, ઉપલાણથી આધિ વ્યાધિ રોજ શાક અંગ વિણ વદ અનંત દુઃખરહિત અગિલ અજરામર સ્થાન ઉત મહામાને રાજ્ય પ્રાપ્ત થાય છે.
(1) સાબ અને નિરાલંબન એ બે પ્રકારના ઉત્તમ ધ્યાનથી ઉકત સિદ્ધિ થાય છે. શ્રી જિન પડિદિકનું આલ બન કરી-લેહ ચિત્તની સમાધિ મેળવવા ઉદ્યમ કરીએ તે સાલંબન ધ્યાન કહેવાય, અને બહુજ ઉ પમા ગુણસ્થાનાદિરૂપ અધિકાર પામી ઉકત આલંબન વિનાજ સહજ સમાધિલીનતા બની રહે તે નિરાલંબને ધ્યાન કહેવાય. સાલંબનધ્યાન નિરાલંબન ધ્યાનનું કારણ હેવાથી અધિકારી પર (પોતપોતાના પ્રાંત અધિકાર મુજબ) બંને ધ્યાન ધ્યાતાને સુખદાયી છે. ઉકતધ્યાન કર્મ ઇંધનને દહન કરવા હુતાશનઅગ્નિ સમાન છે. ઉક્તધ્યાન રૂપ પ્રબલ અગ્નિને સુવર્ણશુદ્ધિ કરાય છે તેમ આમવિશુદ્ધિ થાય છે. આત્મા કમળ રહિત નિર્મળ-સિદસ્વરૂપ નિત્ય સહ
નંદી થાય છે. આમ આત્માને તદન કમળ રહિત કરવામાં ઉતધ્યાન કેટલું બધું ઉપયોગી છે અને તેથી જ પવિત્ર શીરા તેનું યથાર્થ જ્ઞાન સંપાદન કરવું કેટલું બધું જરૂર છે તે મુમુક્ષુ–મોક્ષાભિલાષી ભવ્યાત્માઓ આથી સહેજે સમજી શકશે. કશું પણ છે કે ના મુvi જરા મા ' એટલે જ્ઞાન અને તે દ્વારા ઉત્તમ ધ્યાન એજ ચારિત્રની ખરે શોભા છે.
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાવ સ્મૃતિ રહસ્ય,
૨૪૦
(૧૧) મહા આકરાં એવાં જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, માહનીય અને અંતરાય-આ ચારે ઘાતિકમાનો ઉચ્છેદ-અત્યંત ક્ષય કરીને પૂર્ણાનંદ સહુ જ અનંત સભાવાદ સુખ પામી, સમુદ્ધ-ાયિક અનંત જ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર ગી નીર્યરૂ૫ અનંત ચતુર્ય યુક્ત સ્વાભાવિક અનત આત્મિક સુખમાં રમણ્ કરતાં અને વશિષ્ટ (બાકી) રેલાં પુષ્પ, નામ, ગાત્ર અને વેદનીય રૂપ અદ્યાપ્તિકમાં પણ સર્વથા અંત-વિનાશ કરોનિય–શાશ્વત એવા સર્વ ધાતિ અને અધાતિ કમા સર્વથા પરાજય કરવારૂપ વિષયવાવટા કરકાવી આવે. વિશુદ્ધ સિંદ્ધાત્મા રાજ અનંત આનંદ વિલાસમાં મરાયૂલ રહે છે. સર્વ ઉપાધિથી સર્વથા મુક્ત થઇ અનંત શાશ્વતસુખ સાક્ષાત્ અનુભવે છે, વિલસે છે. ચાપણુ રાર્યને એન્જ કામના છતર સર્વ અશુભ કામનાઓના અત્યંત વિશ્વપૂર્વક કાયમને માટે હા ! તથાસ્તુ.
સુનિ પૂવિજય,
श्राद्ध भोजन विधि.
શ્રો વજયલક્ષ્મી સૂરિએ પોતાના રચેલા ઉપદેશપ્રાસાદ ગ્રંથમાં શ્રાવકના બાર વ્રતનું સ્વરૂપ કહ્યા પછી બારમા સ્થંભના પ્રારંભમાં શ્રાવકાની બોનિધિ તાવેલી છે તે ખાસ ધ્યાનમાં રાખવા લાયક હોવાથી અહીં કેટલાએક જરૂરના વધારા સાથે બતાવવામાં આવેલ છે. તે પાર બમાં કહું છે કે
भुक्तिकाले गृहस्थेन, द्वारं नैव पिधीयते । बालादि भोजयित्वा शस्यते भोजनं सदा ॥
ગૃહસ્થે બેન કરવારે વખતે ઘરના દ્વાર દેવાં નહી અને બાળાદિકને જમાડીને પછી જતુ. તે પ્રકારનું ભેજનજ પ્રશંસનીય છે. ”
આ એક શ્લોકમાં સાર ઘણો સમાવેલ છે, જમા વખતે ઘરના દ્વાર બંધ રાખવાથી હિંદ મુનિમહારાજ અકસ્માને પધારે તે તે પાછ ચાલ્યા તય છે, અને ભિક્ષુક વિગેરે પણ નિરાશ થઇી ચાલ્યા જાય છે તેથી તે વખતે તા- ખાસ દા દાજ રાખવા એ એ ગમમાં પણ કહ્યું છે કે
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
RY
www.kobatirth.org
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ
આ પાયે કું નળ
તે
મા
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુત્રો !
આવેલું
હે નિદાન
સા
આ કથામાં તે ઉપરના બ્લેક મૈં શની એપ્સ વિષેધ સ ો જે થી ભગતિ સૂત્રમાં કૃગિયા નગરીના શ્રાવકના વર્ષોનમાં રા દુઘર્ષો એવુ વિશે આપેલું છે. તેને વાપર્યું એ છે કે કે કાકીને આવવા ના મળતર શ્વા રીતે માદાન આપવા તેમાં માર ધર્મની { Ha van AR G, POR AL CR mu grun um veg nà શાહે લંકા કરે છે, પણ
ના
ક
નિ પિગ મા ચો
આ વાર્ષીકાનાં ધર્મ પ્રભાવના અને દેશના ભર નગરમાં નારા
“ખતે તે
ભેજા વખતે હાર્ બા કરવા તે મધુમેનુ તે લક્ષ્મણજ નથી. એ કાર્ય ખાસ કરીને કૃપા વરેલું છે. તીબ ભુદશાને શ્રાવણ જ ન સામાન્ય દશાવાળાં પણ શ્રાવક હાર છે. તે નાનાં દા લ રાખે છે. તે વાતે આવેલા કાને વરસ કાંઈક પણ આપે છે. રિ સ્થિતિ ગરમ ગામ છે તેમ તે વખતે આવેલા શિક્ષકો સહજ પણ આપે છે; નિરાશ પાછા વાળતા નથી. જર્ન લુએ આ વૃક્ષ લ નમાં સુખ મેગ્ય છે. મેટલ બં! ગણુ!વા છતાં ગરિબ્ બંધુઓ હરક કે બિંદુકો તર ઉપેક્ષા ન રાખવી, તેએ કુર નથી કે ભિક્ષા મા બેંકાર કરતા યા ટળવળતા તો કાંઇ વધુ આપવા છતાને માંડુંન પશુ આપવી નરી તે તેમના શ્રીમતાને શમાવનારૂં છે
તે
અર્થ
{
શ્રી નિંનેણ પણ દીક્ષા લેવાના પ્રારંભમાં એક વર્ષ પર્યંત રે યાચના કરવા આવે તે મનવાંછિત દાન આપે છે. તે માટે એક કનિ કહે છે કેધી પ્રભાવના કાર્ડ જ અનુ! પણ શરીરે; એક દીએ વાદી, કાકિ સર નિવારી
For Private And Personal Use Only
અનુકંપા એ ને હુ ય છે. શ્રીમાળી જગાવે ગુવ
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રાદ્ધ જન વિધિ.
૨૪૭ ૧૩૧૫ માં જ્યારે મહા દુષ્કાળ પડ્યો ત્યારે એકસોનેબાર દાનશાળાઓ ઉબાડીને દીન અનાથને આદાન આપ્યું હતું. આ ગૃહસ્થ હું નટા ન કર
અ. ને સંઉં અમે દુરથાનમાં રથાને સ્થાને કરે છે. એ હું બ્રિામાં તેના ક " ! આવા ઉપરાંત મોરી મેટ રોડ બાદશાહે ભણે અનાજ મદદ આપી હતી. તેણે હમીરશાહને બહાર પડાવીવાઘદેવ ડાક ર સુડા અને દીલ્લીના બાદશાહને શહજાર ડો ધન્ય
- મું હતું. તે રાતે માં આવ્યા પેસા મળે છે. કિતા દતાં તે ઉદાર દીવાની પદ્ધ ન માગતાં ધાન્ય આપ્યું હતું.
? એ દર' - કરવી છે તેવા હેતુથી દુળની મા ખાવા માટે શાળા સંગ કરે તેને જૈન વરરકાર ખાસ
સમૃદ્ધિવાળા ગૃહયે જ રામે તે ખાસ કરીને દયા દાન વિજ કરવું, અને નિધન થયાત દાન આપવું. કહ્યું છે કે,
પર જ, ઘા; ggT પુ
માં પોતાનું . નારા તે કોણ નથી પરંતુ તે દાં ! પણ કહેવાતા નથી. પરૂપ તો . બહુ મનુવાદિના ઓરત છે તે.' કહેવાય છે તેથી તે જ સમયે મારા વદિ ને જરૂર પડવા
આ હકીકત પર નિરાદ રામનું રણ : છે તે આ પ્રમાણેન ચિત્રકુટ ( ચિત્તોડ ) માં ચિબદ. ના રાજી હતો. એક વખતે તેમાં કિલ' ઉપર શોએ ઘેર ધો. તે વખતે વો દરવાજો ઉઘા રાખવામાં આવે તો અન્ય પ્રવેશ કરવાનો ભય હતો છતાં તે ધાર્મિક રાજા વજન વખતે નગરને પાર ઉઘાડા રખાવતો હતો, અને તે વખતે તો મારિ ! તેને ' દાન આપતો એ પાવતું હતું. આ માં પણ પિતાની ફરજ ન ભૂલવી ખરેખરીદતા છે. • -
પ્રારંભ લોકમાં બાળ વગેરેને જમાડીને જમવાનું રહ્યું છે તેમાં વિગેરે શબ્દથી બાળક ઉપરાંત , શ્વાન, માતાપિતા, પુ. સેન :
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ, અને પશુઓ એ સર્વનું ગ્રહણ કરવું. ઘરને સ્વામીએ જમ્યા અગાઉ એ સ- rગત સંભાળ લેવી જોઈએ. બાળ, ૬ કે ગ્યા એટલે વ્યાધિવાળાની મામા 'પીધાની રાંભાળ અમે પોતાને ખ્યા અગાઉ લેવી વાળ્યું છે. માતા Lપ તે પનિક છે તેથી તેની સંભાળ લેવાથી તે મારા કરતું છે, પુની રાંબાળ ને લેવામાં આવે તો વખપર શરમને લીધે તેને
વ્યા રહેવા સંભવ રહે છે, સેવકવર્ગને પહેલાં તમાડવા એ ખાસ ને તો નથી, પરંતુ તેની નાની પ્રથમ કરવાની આવશ્યક છે. મે બાથી બી પગા ગિને કાર્ય કરે છે. પશુઓને ખારા પાણી
" | ર અને પ માં લેરી : ', કામ છે I ll મા •િll!' છે. " ( ા ારમાં રા' 'પણ મોટી ગાંડ છે. બધી - સંભાળ માટે રાખે છે કે “M . પણ અંકુશ છે તે જનાવરની પૂરતી સંભાળ રાખે છે; નહીં તે કાળોપ કરે તેમાં તો શું નવા પણ તેના રાકના પદાર્થમાંથી ઉપાડી પણ જાય છે. માટે એ બાબતમાં સાવધાની રાખવાની જરૂર છે.
એ બધાની સંભાળ લીધા પછી નવકાર ગણીને તેમજ પોતે જે પશખાણ કરેલું છે તે રા ભારીને પછી જેમ.. નવકાર મંત્રનું સ્મર વિદનના નિવારણ માટે અને મંગળિકની નિષ્પત્તિ માટે છે અને પચ્ચખાણ રાંભારવાની આવશ્યતા પચ્ચખાણને ફળની વૃદ્ધિ માટે છે. પચ્ચખાણને નારંવાર સાંભારવાથી જ તે પાળી શકે છે. કહ્યું છે કે-“If૪૫ પુપુર
. વળી વારંવાર સંભારવાથી ફળની પણ વૃદ્ધિ કહેલી છે. આ વામાં ગર્ભિત રીતે આખા દિવસમાં કોઈ વખત અથવા કોઈ દિવસ પરચખાણ વિના ' રહેવું એવું રાચવન છે. પ્રાતઃકાળે ઓછામાં ઓછી નવકાશી અને સાંજે દરવાર કરયાની દરેક ભાવકની કરે છે. શિદ નિયમ ધારનાર તેમજ ઠરી વિગેરે કરનાર આખા દિવસના પચ્ચખાણી છે. ગંહી વિગેરે કરનારને ખાતાં પીતાં જેટલી વખત જાય છે તે શિવાયને તમામ વખત વિરતિપણામાં ગણેલો છે. . શ્રાવકને માટે ભોજનને વખત નિર્ણત કરેલો છે. તેથી ભોજન - મયનું ઉલ્લંઘન ન કરવું ઉચિત સમયે ભોજન કરવું. તે સંબંધમાં કહ્યું છે કે
याममध्ये न भोक्तव्यं, यामयुग्मं न लंघयेत् । याममध्ये रसोत्पानि, यामग्रुग्मे वलक्षयं ॥
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રાદ્ધ ભાજન વિધિ,
૨૪૯
“એક પહેાર દિવસ ચયાની અંદર જમવું નહીં, અને એ પહેારનુ ઉલ્લંઘન કરવુ નહીં. એક પહેારની અંદર જમવાથી રસપત્તિ થાય છે, અને બે પાનું ઉઘન કરવાથી બળા કામ થાય છે.” આમાં વૈદકના અથવા શારીરિક વિષયનો સમાવેશ કરેલો છે. શરીરની સંભાળ રાખવાની પણ કેટલેક અંશે આવશ્યકતા છે. પ્રાતઃકાળમાં વહેલું ખાવાની બાબતમાં આળક અપવાદમાં છે. ઉમ્બરમાં આવ્યા બાદ બીન પહેારમાં જમવાની ટેવ રાખવાની જરૂર છે. તેમાં ભીનું પણ એક તું છે કે-બીજે પડ઼ારે જમવાની વાળી અને નિગમ કરવા રાવ પડે છે, પાનકાળમાંજ જમવાની ટેવવાળા કારગી કર્યો પણ મુક્ત રે છે. પહેલા પાહારમાં મનારો સોપિ યાની કરી છે | વ્યાધિ થાક રામી. વૈદકશાસ્ત્ર પણુ. એ ખોબામાં પ્રમાણ આપે છે.
આહાર કરવા માધમાં જે ખ
ચોગ્ય સમયે જમવામાં પણ ચાલતી ઋતુને અનુકળ તે સંબંધમાં કહ્યું છે કે શરદઋતુમાં જળ પીવાયુ, પાસ વાયુ અને અશામાં જે સુવાયુ તેનાવડેજ મનુષ્ય જીવે છે..” વા વર્ષાઋતુમાં લવણું અમૃત છે, શરદઋતુમાં જળ અમૃત છે, હેમતઋતુમાં ગાયનું દુધ અધૃત છે, શિશિરઋતુમાં આમળાના! રસ અમૃત છે, વસતંત્ર્યતુમાં ધી અમૃત છે, અને પ્રીઋતુમાં ગાળ અમૃત છે.” અર્થાત્ તે તે ઋતુમાં તે તે વસ્તુ અમૃત સમાન ગુણુકા છે. તેમાં પણ પેાતાની શારીરિક પ્રકૃતિને અનુકૂળ હવા ઉપર વધારે આધાર છે, તેથી તે સબધી ચાકસ વિચાર રાખવા.
વળા સર્વ બ્રેન્ટન લોલુપતા શિવાય કરવું. લોલુપતાવડે બાજન કરપાથી કમળા થાય છે, તેજ બજન લાલુપતા શિવાય કરવાથી તેવા ધર્મે બંધ થતા નથી કહ્યુ છે ક
क्षणमात्र सुखस्यायें, लोल्यं कुर्वेति नो बुधाः । कंदनाडीमतिक्रांत, सर्व तदशनं समं ॥
ક્ષણમાત્રના સુખને માટે પંડિત પુરૂષ લાલુપતા કરતા નથી. કારણે કે કંટ્ટની નળી અતિક્રમ્યા પછી તે જે બેન્શન કર્યું હોય તે બધું સરખું છે.” કેટલાક માસ માત્ર છબની લેાલુપતાના કારણથી કંદમૂળાદિ અબક્ષ પદાર્થાનુ ભક્ષણ કરે છે, અને મદિરા વિગેરે અપેય પદાર્થનુ પાન કરે છે,
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ પરંતુ તેથી અન્ય કર્મ બંધ થાય છે. બાકી વસ્તુને સ્વાદ તે કાબુમાવજ રહે છે, અને તેથી થયેલા કર્મબંધના વિપાક મહા મઠ ઘણે ટાળ પર્વત ભાગવા પડે છે તેથી આ બાબત ખાસ લક્ષમાં રાખવાની અગત્ય છે.
વળી અધિક ભોજન પણ કરવું નહીં. અધિક બોજન કરવાથી અજીર્ણ વમન, વિરેચન વિગેરે વ્યાધિ ઉપન્ન થાય છે, અને ખાતાં મેળવેલા સુખ કરતાં દુ:ખ ધાણું વિશેષ જોગવવું પડે છે. ડાહ્યા મને તો ગમે તેવા સ્વાદવાળી વસ્તુ પણ પ્રમાણે કરતાં વધારે ખાતા નથી. એક પંડિતે કહ્યું છે કે “હ ભ! તું ધનું બદારીનું પ્રમાણ જાણી લે, કારણ કે અતિ જમવાનું ને અતિ બોલવાનું પરિણામ બહુ દારૂનું આવે છે. ” આ શિખામણ ખાસ ધ્યાનમાં રાખવા યોગ્ય છે. કારણ કે ડાહ્યા માણસો પરિણામ તરફ પિતાની દષ્ટિ રાખીને જ સર્વ કાર્ય કરે છે. તાકાળિક દેખાવ ઉતર મેહ રાખી ફરી પડતા નથી.
એક વિધાને કહ્યું છે કે–“હિતકારી મિતને પાવ જજન કરનાર, ડાબે પડખે સુનાર, ચાલવાની ટેવ રાખનાર, દત પિશાબને નહીં રોકનાર અને સ્ત્રીના સંબંધમાં મનને વશ રાખનાર-એવા પુરૂષ સર્વ વ્યાધઓને જીતે છે.” આ હિતશિલા ખાસ ધ્યાન આપવા ચાય છે. ભોજનના સંબંધમાં હિતકારી એટલે પધ્ય ભોજન સમજવું, મિત એટલે પ્રમાણે પેત +મજવું, અને પઢવ તે પૂરું પાકેલું સમજવું. તેથી વિપરીત એટલે કુપગ્ય, અપરિમિત ને અપવ ભોજન જે કરવામાં આવે છે તો શરીરને અવશ્ય હાની થાય છે. વળી કહ્યું છે કે- “અગાશે, તડકામાં, અંધકારમાં, ઝાડની નીચે, સ્મશાનમાં, પિનાના આસન ઉપર બેઠા બેઠા, તર્જની આંગળીને ઉંચી કરીને, ડાબી નાસિકા વહેતી હોય ત્યારે, કેવળ ભૂમિપર બેસીને અને જેડા પહેરીને ખાવું નહીં તેમજ ટાઢું થઈ ગયેલું ભોજન ફરી નું કરીને પણ ખાવું નહીં.” આમાં જણાવેલી દરેક બાબત લક્ષ આપવા યોગ્ય છે. અગાસે જમવાથી ભોજનમાં જ કે ઝીણા જંતુ વિગેરે અકસ્માત આવીને પડે છે, તડકે જમવાથી ભોજનનો રસ વિકૃત થઈ જાય છે, અંધકારમાં જમવાથી બોય પદાર્થમાં ગમે તે આવી જાય તો તેની ખબર પડતી નથી, ઝાડ નીચે જમવા બેસવાથી અનેક જાતિના પક્ષીઓની વિટ્ટા કે સર્પાદિ ઝેરી પ્રાણીઓની ગરાદિ ભેજનમાં પડવાનો સંભવ રહે છે, સ્મશાનમાં જમવું તે સર્વથા વજર્ય છે, કારણ કે ત્યાં નિરંતર અપવિત્ર પરમાણુઓ ઉલ્યાજ
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫
શ્રાદ્ધ ભજન વિધિ, કરે છે, તે આહારમાં મિશ્રણ થાય છે, પિતાને કાયમ બેસી રહેવાના આ સન પર જમવાથી તે એ ડું થાય છે, અને ઝાઝે દિવસે મક્ષિકાનું સ્થાન થઈ પડે છે. તર્જની આંગળી ઊંચી કરીને જમવું તે અપલક્ષણ છે. ડાબી નારિકા રહેતી હોય ત્યારે જમવાથી પાચન થતું નથી. કેવળ ભૂમિપર બેસીને જમવું ઘણા કારણોથી વર્મ છે, જમીન ઉપર અનેક અપવિત્ર વરતુ લાગેલી હોય છે તે ઉપર ઉપરથી સુકાઈ જવાને લીધે દેખાતી નથી, પરંતુ તેની અપવિત્રતા નાશ પામતી નથી, તેથી પોતે આસન નાખીને તે પર બેસી ને ભોજપત્ર પ જમીનથી જરા ઉંચું મુકીને જોજન કરવું. બેડ પહેરી રાખીને કાંઈપણ ખાવું તે નિષિદ્ધ છે. હાલના જમા નામાં આ બાબત શિથિળ થતી ચાલી છે, પરંતુ તે આચારથી ભ્રષ્ટ થવાનાં ચિન્ય છે. અનેક પ્રકારની અપવિત્ર વસ્તુમાં વિહરનાર જોડા પહેરી રાખીને ખાવું તેમાં શું શ્રેષ્ઠતા સમાણી છે તે કાંઈ સમજી શકાતું નથી. છેવટે ટાટું થઈ ગયેલું ભોજન ફરીને ઊંનું કરાવીને જમવું નહીં એમ કહેવું છે તે તે વૈદકના નિયમથી પણ સિદ્ધ છે. કારણ કે બીજીવાર ઊના કરેલા. ભાજ નમાં રસ વિકૃતિ પામે છે, અને તે ખાવાથી શરીરમાં વ્યાધિ ઉત્પન્ન થવા ને રાંભવ છે.
શ્રી વિવેક વિલાસ ગ્રંથમાં તેના કર્તાએ ભોજન આથી આઠ કલેક કહેલા છે તેનો સાર આ પ્રમાણે છે
એક વસ્ત્ર પહેરીને, ભીનું વસ્ત્ર ભથે વીટી રાખીને, અપવિત્ર પણ અને અતિ લુપતા રાખીને સુજ્ઞ પુરૂષે ભોજન કરવું નહીં. એ ન્યદર્શનીએ ઉઘાડે શરીરે ભોજન કરવાનું કહે છે અને તેમ કરતા દેખાય છે, પરંતુ જેનબંધુઓને માટે એક વસ્ત્ર પહેરીને અને બીજું એાઢીને બે ભજન કરવાનું કહેવું છે. વસ્ત્ર ઓઢી રાખવામાં બહુ પ્રકારના શારીરિક ફાયદે છે. ભીનું વસ્ત્ર માથે વીંટી રાખવાથી શરીરમાં શીતળતા થાય છે, પણ જમતી વખતે તો ઉષ્ણુતાની ખાસ આવશ્યકતા છે.
મળમૂત્રાદિવડે અપવિત્ર થયેલું, ગાદિ હત્યાના કરનારાએ જોયેલું, રજવલા સ્ત્રીએ અડકેલું અને ગાય શ્વાન કે પક્ષીઓએ બોલું કે સુધેલું બેજન જમવું નહીં. ર” પાપી પુરૂષાની દૃષ્ટિમાં પણ કેવું દુષિતપણું રહે લું છે તે આ ગાથામાં કહેલા ભાવથી જણાઈ આવે છે. તેથી જ ગર્ભહત્યા વિગેરેના કરનારાએ બેયેલું ભોજન પણ વર્ષ કહેલું છે. ગાય, બ્રોન કે
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પર
શ્રી જનધન પ્રકાશ. પીઓ ભોજન કરવાને સ્થાને આવે નહીં તે ખાસ ધ્યાનમાં રાખવાની જરૂર છે, જેથી તેમના બાટવા કે સુંઘવાથી ભજનને જાળવવાની જરૂર રહે નહી.
જનની પહેલા જળ પીવું તે વિષ જેવું છે, તે પીવું તે શિલા જેવું છે, અને એ પીવું છે અને શું છે. ૩.” જળ પીવાના સંબંધમાં આ હકીકત ખારા ધ્યાનમાં રાખવાની છે, એ જ પીવું તેજ સુબકારી છે તેથી આઘમાં કે એ બી પીવાની ટેવ રાખવી ખ્યા મા જને કર્યા પછી છે “રેવા કામ પ્રતિદિ ૦૮ીને એક રાત પો. ૪ જમીને ઉઠયા પછી જ થિી આર્ટ એવા હાથવડે બે લમણું, બીબે હાથ કે નેત્રને સ્પર્શ કરે નહીં પણ ઢીંચણ ઉપરજ તે હાથ ફેરવો. ૫ બો- " 18 કયા પછી ડાબે પડખે . જા નિંદા ગર શ કરવું અથવા તો કે મારા . . " " '' '' માં ' " . " """" કે , રા ર બંal 1. જળ શી રાજુ પીવાથી સર્વ રસ કાળ મળી શકે છે. જેના જ વાધ તીચ ઉપર ફેરવવો તે પુષ્ટિકારક છે, અને જો જો ડગલાં ચાલવું અથવા તો પણ હું તે પાચન ક છે. તેમાં પણ નિરો વગર રાવાનું કહેવું છે તે દયાનમાં રાખવાનું છે. પ્રા. દિવસે નિંદા લેવી તે શારીરિક શક્તિને મંદ કર્યા છે; તેથી રાત્રિએ વહેલા ઇનું પાણ દિવસે ઉંધવું નહીં.
ભજન રામ અમિ, નૈવડત ને દક્ષિણ દિશા, રાંધ્યાકાળ, સુર્ય ગંદના શહણની કળા અને સ્વાદિકનું શબ પડેલ હોય તો તે વખત અવશ્ય વ. " આમાં ત્રણ દિશા વવ છે તે કની દિશા છેવાથી તથા રાંધ્યાકાળ વ લ છે તે યંતરાદિના પ્રચારવાળો કનીર કાળ હોવાથી વલ છે. લોકકમાં પણ તેને નિધિ છે. સૂર્ય ચંને ગ્રહણની વખતે દિશાઓ શત્વ દેખાય છે, અને એવા પરમાણુ સ્કંધે ફેલાયેલા લાગે છે કે જે ભજનમાં આવવાથી હાની કરે છે હાથ છે. નાદિકનું શબ પડેલ હોય ત્યાં સુધી જમાય નહીં તે તો વ્યવહારથી પણ સમજી શકાય તેવું છે. એવે વખતે જમનાર લોકમાં પણુ નિંદા પાત્ર થાય છે. વળી તે વખતે અશુચિ કેટલાવાનો પણ રબર છે. આકરું મરણ હોય છે તો રાત્ત પણ શકયુક્ત હોય છે. શોકયુક્ત શિરે પાવન કરવાથી શરીર પણ હાની થાય છે.
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ટૂંકમતિ સાથે નાભામાં થયેલ ચર્ચા વિશે ખુલાસો, ર૫
- આ બધી બાબતમાં એટલું ચેકપ સ્મરણમાં રાખવાનું છે કે અપવિત્ર પરમાણુઓ જોજનમાં આવવાથી તે બુદ્ધિનો બ્રશ કરે છે, વિચારને મલિન કરે છે, અને આચારથી ભર કરે છે.
આ કોક સાધારણ છે. તેમાં કહ્યું છે કે-“ભોજન કરતાં, મૈથુન સેવતાં, ન કરતાં, વમન કરતાં, દાન કરમાં, મળોત્સર્ગ કરતાં અને પશાબ કરતાં બુદ્ધિમાન મનુએ મને રાખવું તેવું નહીં. ૮” આ સાત કાર્ય કરતાં બે લવાથી બીજી હાની થવા ઉપરાંત જ્ઞાનાવરણી કર્મનો પણું બંધ થાય છે, તેથી તે નખને અવશ્ય બોલવું નહીં. તેમાં મૈથુન ક્રિયા વખને બોલવું તે કામચેષ્ટાની વૃદ્ધિ કરનાર હોવાથી વાય છે. શ્રાવક મૈથુન રહેવા અતિ રકતપણે કરતાજ નથી; પ્રણે તેની આસકિત કમી હોય છે. •
( ૫ ) , " " છે કાર માં મરણ કરીને 1.5 .” બા ! ક તથા પારાકિક મંગળ અપ્રતિમ કારણ છે.'
ઉપર જણાવ્યા ઉપરાંત શ્રાવિધિ તથા હિતશિક્ષાના ચાર વિગેમાં પગ બોટને આથી અનેક વિચારો બતાવેલા છે તે પણ હવે પછીના કમાં વાં.
ઉપર જણાવેલ બાબતે શ્રાવકે ભાજન અવસરે ખાસ ધ્યાનમાં ર. ખા ગ છે. તે પ્રમાણેની વિધિ રહિત કરેલું ભોજન પ્રશંસનીય તેમજ હિતકર્તા છે.
ढुंढकमति साथे नानामां थयेल चर्चा
विष खुलासो.
પંડનમાં આવેલા ના નામને શહેરમાં ત્યાંના રાજાના પંડિતો સમક્ષ ટૂંકમાન રાધુ ઉદચંદજી તથા મુનિરાજ શ્રી વલ્લભવિજયજીને વિવાદ થયેલો તે બાબતનો કરો ભા રાજ્યના પંડિતોએ તે ઉપથી કમનિ જેઓ હાલમાં પોતાને તે નામથી ન ઓળખાવતાં તે નામને ઈટી કાળ નાં બીલકુલ ભૂલી જઈ રસ્થાનકવાસી કહેવરાવે છે તેમના
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૪
શ્રો જેનધર્મ પ્રકાશે.' તરફથી રાજકોટમાં નીકળતા “ શ્રાવક '' નામના પર્વે ગયા જે માસના પિતાના પુ. ૧ લાના અંક ૩ જામાં વધારો બહાર પાડી તે સંબંધી વિ
તારથી લખેલું છે તેમાં તેઓ જણાવે છે કે “ નાભા રાર કરે છપની પ્રસિદ્ધ કર્યું છે કે-વેદ વ્યારાના બાવલા શીવપુરાણમાં જૈન સાધુઓના જેજે ચિન્ટ બતાવેલા છે તે તમામ હાલના સ્થાનકવાસી સાધુઓમાં જોવામાં આવે છે. વિગેરે વિગેરે કારને લઈને સાબીત થાય છે કે થાનકવાલીઓ અનાદિ દેવ અને સંગમત અનાદ્રિ નથી. ના થયેલા છે અને પૃન વિગેરે પાછળથી દાખલ થયેલ છે. ”
આ લેખ વાંચ્યા બાદ તરતમાં કાંઈ પણ લખવાનું અમે મુલતવી રા"નું કારણ કે મોભા પર કાર•ll ઠરાવની આખી કવિ એ મંગાવી હતી ખી 'પુરાણ - પાની | * ||. ઠેરા - ૧ | માં ભરી ગઈ હતી : હાડામાં શીવપુરાણ માયાએ પણ આ છે - છે તે ઉપરથી આ લેખ લખવાની જરૂર પડી છે.
પ્રથમ તો નાભ સરકારને હરાવીને જે પાપ શ્રાવક 2) પત્ર પ્રગટ કર્યો છે તેમાં જે શબ્દ વાપર્યા છે તેમજ નીચે નેટમાં પણ જે. શબ્દો લખ્યા છે તેવા શબદો નાભા સરકારના ફેલામાં જ નહીં. નાભા સરકારને કે પ્રથમ આપણને બંને વર્ગને માન્ય કરવા લાયક નથી; કારણ કે તેમણે ફેરાલે આપવાનું કામ આપણું રિસોતો ઉપરથી કરવાનું હતું તે તો બાજુ પર રાખીને તે ફેસલામાંજ લખે છે કે-બને પણ તરફથી શારોના અર્થ જુદા જુદા બતાવવામાં આવતા હતા તેવામાં કોઇએ શીવપુરાણની યાદ આપી કે તેમાં જનને વેશ બતાવ્યો છે તે ઉપરથી શી છે પુરાણની જ્ઞાનસંહિતાના ૨૧ મા અધ્યાયમાંથી અમુક અમુક કે જોયા : અને તે ઉપરથી નિર્ણય કર્યો. આ નિર્ણયના શબ્દો તેના ઠરાવમાં નીચે * પ્રમાણે છે
શિવાળ જૈનમત પંથ પારિ ત્રીવા રુક્ષ सिद्ध होता है क्योंकि मायिक गृहस्ती होता है. सो दरजा गृहरतका अधिक हआ. इस बास्ते बनिस्बत औरमत के साधुओंके इन के मतमें स्त्रीयां भी साधु ज्यादा होती है. मायिक पंधको
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
કુકતિ સાપ્રે નાભામાં થયેલ ચર્ચા વિષે ખુલાસા, પપ इखत्यार है कि जैसा लिवास और चिन्ह वगैरा रखने में उनके शिष्य में उनकी प्रभुता हो वेमा रखे. क्योंकि अँसे साधु पर आश्रम होते हैं. जो वेदांतमत में साधु है सो स्व आश्र है. "
हमारी राय में जो भेष और चिन्द जैनीयोंके शिवपुराण में लिखे है वो सभ वही है जो इस दुढीये साधु रखते हैं दर असल इवतदाइ चिन्द रखनेहि वाजव हैं. अगर मायिकपंथ समझकर कपवेश करना चाहें तो कोई घुमानत नहीं है क्यों किमाथि बंधन में नहीं बलके अजाद है.
|| હી બીજી કોઇ સખો માં ચાલતી હતી રાધ થી..
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
"}
સાયક
ઉપરના ફેસલાની ભાષા કાય તેમ હાવાથી તેનો અર્થ એ પુછીએ છીએ કે “ આ ફેંસલામાં કયાં છે ? આવુ અસત્ય સલેા અમારી પાસે તૈયાર છે. શ ́કા હાય નકલ મંગાવવી, સ્થાનકવાસી અનાદિ છે
હિંદુસ્તાનીને લગતી છે તેથી તે સમજી શુલખવાની જરૂર નથી. હવે પ્રથમ તે અમે પત્રના અધિપતિ સાહેએ લખેલ શબ્દા લખવામાં શાભા છે ? આખા ફૈતેણે ખુશીથી વાંચી જવા અથવા અને લેગી અનાદિ નથી, નવા
,
,,
થયેલ છે. ' આવું આમાં કયાં લખ્યું છે? વળી પૂજા વિગેરે પાછળથી દાખલ થયા છે, એમ ભાઇબંધ શ્રાવક લખે છે. તેા તેની તે આમાં ગંધ પણ નથી; માટે જે લખવુ તે તપાસ કરીને સત્ય લખવુ એજ પુત્ર કારની ફરજ છે.
'
શિવ પુરાણના પ્રસ્તુત અધ્યાય કે જેમાં ખાસ કરીને જૈનમતની નિ દાજ છે, તેગ :માયિકની ઉપમા આપી બહુ કનીષ્ટ પક્તિમાં મુકેલે છે. તેવા ગ્રંથ ઉપર આધાર રાખી કુદવુ વ્યાજની છે ? કદિ વ્યાજખી માનતા હાતા શિવપુરાણ જેવું છે? તેમાં શું લખ્યું છે ? ફેસલા આપનાર ગમે તે કારણથી અથવા મતિદેષથી ગમે તેમ લખે કે-“જો ભેષ આર ચિન્હ જેનિયાંકે શિવપુરાણમે' લિખે હું વેસલ વહી હું જો ઇસવખ્ત દુઢિયે સાધુ. રખતે હૈ ” પણુ જેને બાજુ અભ્યંતર તંત્ર હાય છે તે
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જેના પ્રકાશ, તો કોઇ સમજી શકે છે કે તેમાં ખરું શું છે ? એ શિવપુરાણને પઅધ્યાય કોક છે –
वस्त्र युक्तं तथा हस्तं, सिप्पपाणं मुखे सदा । પપૈત દારતે , નમય સ્થિત છે?
નો અર્થ લખવાની અમારે જરૂર નથી. તેઓ નાબાના ફેસલાથી રાજી રાજી થઈ ગયા હોય તેમણે પોતે આ કલેક અર્થ વીચારી લેવો. આ લેકમાં મુહપત્તિ હાથમાં રાખેલી રાખી છે કે મોટે ભલી લખી છે? વળી આમાં “ધોલા' કહે છે એમ લખ્યું છે કે ' કહે છે એમ લ
કદિ આગળ ઉપર પીશો કોક છે તે ઉપર ધ્યાન ખેંચાય તો તેમાં પણ તું વદન ધારા લખે છે કે સ્ત્રી વંશના લખેલાં નથી. મુખત્રિકા બળે ભાગે મુખપાસે રાખવામાં આવતી હોવાથી મુખે વસ્ત્ર ધારક કહેવાય પણ તેથી બાંધવામાં સિદ્ધ થતું નથી. વળી ત્યાપછીના ૨૬ માં પ્રકમાંજ લખે છે કે –
धर्मो लामः परं तत्वं, वदंतस्ते तथा स्वयम् । मार्जनी धार्यमाणास्ते, वस्त्र खंडविनिर्मिताम् ॥२६॥
આ શ્લોકમાં પણ ધાબા કહેવા સંબંધી માં છે તે વિચાર. અને તે ગંધકારનું અગાપણું પણ છે કે જો ખોલી બનાવેલી મા (ઓ) રાખનારા કહ્યા છે. રોકણ (ઓ) એવું બને છે? તેની . પણ ખબર જણાતી નથી.
આ બધું નાભાના ફેસલા ઉપર બળ ધરાવનાર માટે જ લખ્યું છે. અમે તો એને માન્ય પણ કરતા નથી અને તેના પર બળ પણ કરતા નથી. કારણ છે કે આપનારા પાનના પી . તેઓ પોતાના ફસલાની પ્રારંભમાં જ લખે છે કે
“સરકારવાલાક ખ્યાલ હુવા કિ અગરુચિ જેની સેમિ: લને કિ હમારે શાન્સમેં મુમાનત હૈ લેકિન ગવટ ઈગ્લિશયા, બહાદુરકિ તરફ જે હમેં રાળ ખિતાબ હાંસલ હૈ ઈસલિયે જ ખરા દરખાસ્ત કરે ઉસકી ને જરૂરી છે
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાર્વજનિક કૃતિની સોનમ કુંચી. ૨૫૭ જેની “ ને માની પણ અમારા શામાં મનાઇ છે” એમ માને તે પારેલી ફી લેવી છે તે ઉપર આધાર રાખે તે કેટલું બધું ગેર મુનાસિબ છે. તે સુજ્ઞ જેનેએ સ્વયમેવ વિચારી લેવું. ' '
આ લેખ ગમન કરતાં ચાર પ્રશ્ન અમારા દિલમાં ઉઠે છે, તે આ નીચે લખ્યા છે તેનો વ્યાજબી ઉત્તર મળશે તો આભાર માનશું. .
૧ આજ સુધી ઢુંઢીયા કહેવાવામાં શરમ નહોતી લાગતી. મૂળથી તે નામથીજ પંથ કાઢે છે ને તેના પરથી જ દેશ પરદેશમાં હજુ પણ ઓળખાય છે છતાં હવે તે નામથી શરમ લાગવા માંડી છે. તેનું શું કારણ? હુંક - પ રિફથી નીકળતાં બંને ચોપાનીઆમાં એ શબ્દજ દેખાતો નથી અને ઉપાયે લગાવ્યા પાટીઓમાં પણ સુંદીયા શબદ ફેરવીને સ્થાનકવાસી શબ્દ લખવા પડે છે તેનું શું કારણ?
૨ રાધુ માટે આજ સુધી હુંકમતિ પરીખ શબદ વાપરતા હતા તે ભૂલી જઈને હવે મુનિરાજ શબ્દ વાપરવા માંડે છે તેનું શું કારણ?
૩ પ્રતિમાને માન્ય કરનારા શ્વેતામ્બરીઓને માટે “દેરાવાસી” શબ્દ ક્યાંથી શોધી કાઢયો છે? શું સ્થાનકવાસી શબદ સાથે ઠીક લાગવાથી જેડી કાઢે છે? વાસી કેમ કહેવાય? દેરામાં વસે છે કોણ? શ્રાવકો તો દેરામાં રહેતા નથી, ત્યારે શા કારથી એવું નામ જોડી કાઢયું છે
૪ જિમ ન માનવી અને સાધુ શ્રાવકના ફોટોગ્રાફનું કામ બહાને દાથે શરૂ રાખવું તેનું શું કારણ કે તે સ્થાપના કે બીજું કાંઈ સિદ્ધાંત કરે તમારે સ્થાપના સત્ય કહ્યું છે ત્યારે પ્રતિમાના સંબંધમાં ન પાડવી અને ફોટાના સંબંધમાં આ અમારા ગુરુને ફોટો છે, આ અમારા પિતાને છે અને આ અમારા મિત્રો છે ઈત્યાદિ કહેવું ત્યારે આ અમારા દેવની મ છે એમ કહેવામાં અડચણ શું ? - આ ચાર પ્રશ્નોના ઉત્તર તટસ્થ વૃત્તિથી ન્યાય પુરઃસર મળે તે જાવાની આકાંક્ષા છે.
ઈયલમ.
सार्वजनिक उन्नतिनी सर्वोत्तम कुंची.
( અનુસંધાન પૃટ ૨૪૦ થી ). અબ કી અટાપદ આ આભગત પર સ્વારી કરી રહ્યા છે
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૮
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ, ત્યાંસુધી તે મસ્તિક (મગજ) ની યોગ્ય વ્યવસ્થા કરવાનું અથવા તેની સામ લેવાનું અર્થ સારાસારનો વિચાર કરવાનું આપણને સુજતું નથી. આપણે નાગક માનમાં ફસાઈ જેમાં પણ મન લાગીએ છીએ, તેટલામાં આપણી એ અભિલાષાઓનો સમાવેશ થઈ જાય છે, અને મને મહા અવળું બી આમરાજાની રાવલકથી અવળું વર્તવા પ્રયતન કરે છે. આત્મરાનની મરજી છે તેને દેવગુરૂ ભક્તિ તથા ભાતૃભાવ વિગેરેમાં જવા યત્ન કરે છે તો બનમી દુર થી આજ્ઞાભંગ કરી આત્મરાજાને ભમાવે છે, આભાની પરવા ન રાખતાં સ્વદે વર્તે છે. કારણ કે મુળથી જ આત્મરાવનાએ મનને કબજમાં રાખ્યું નથી. અને તેથી તે માત્ર એટલો બધો સ્વતંત્રપણે વર્તવા લાખે છે કે તે કોઈ પણ સારાસારો વિચાર કર્યા વગર જેવી તેવી બાબતમાં યદા નદ! જ્યાં ત્યાં આમરાનને લઈ જઈ ખરાબ કરે છે, ચોરી કરાવી બંદીખાનામાં ઘલાવે છે, પરસ્ત્રીગમન કરાવી પાયમાલ કરે છે. પ્રાણને અતિપાત કરાવી પાપી બનાવે છે, અને અસત્યના પાપ જમાં આ ભારે દબાકી મારે છે. એક મેક ને મોહ શિવાય મન બી1 કાંઈ સુજલા દેવું થા, અને માતા, લોભ, લાલુતા, અનાનતા, અહંકાર વિગેરે રાજા કરી નાખે છે, અને વિષયવાસનામાં ગરકાવ કરી નાખી આ આત્મરાજા જે મહાન ઉપરીસત્તા ધરાવનાર પવિત્ર સત્તાધી છે તેને કલંક લગાડે છે. મનમંત્રી આત્મરાજાને હુકમ બિલકુલ નહિ બજાવતું હોવાથી આત્મરાજા બિચારો સાન થઈ મૂડ બેસી રહે છે, અને પોતે પણ મેલીને થતો જઈ પોતાનું પરાક્રમ– સ્વરૂપ પ્રકાશ કરી શકતો નથી. જે પ્રકારે બાવપ્રકૃતિ તથા અહિંય તમે તેને પ્રેરણા કરે છે તે પ્રમાણે પોતે પણ તેની મરઅને આધીન થઈ વત્ન કરે છે, અને પોતાની સ્વતંત્રતા ગુમાવી બેસે છે. પોતાનું આત્મસ્વરૂપ ભૂલી જઈ ઘોર નિદ્રામાં પડી રહે છે. પોતાની અનંત આત્મશકિનનો ઉપભોગ કરવાને નિર્ભાગી બને છે, અને પિતાથી પવિત્ર જે પરમાભસત્તા તેની સલાહ લેવાને બદલે તે આત્મરાજા દુટમંત્રી મન તથા દદ્રિોની સલાહ લેવાનું વધારે દુરસ્ત ધારે છે.
પરમપ્રિય બંધુઓ ! આપણે જાણવું જોઈએ કે ઇંદ્રિો તેમજ મને પણ દશ્ય વસ્તુ છે, કારણ કે તે પુગળમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે. જ્યારે માણસનું મન દુર થાય છે ત્યારે જ તેને અકાળે વિષયવાસના જાગૃત થાય છે, અને મનની ટતાને લીધે જ કાર્ય કરવા તત્પર થાય છે, તેમજ પરદારાગમન વિગેરેમાં
For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાર્વજનિક ઉન્નતિની રત્તમ કુંચી. ૨૫૯ પિત્તમાન થઈ ભારે કમ બને છે; તે દરેકના અનુભવની વાત છે. તેથી જાગવું જોઈએ કે તે બધું ૬ટ મનની ખરાબીનું પરિણામ છે, અને તેને છવાની શકિત જેનામાં હોતી નથી તે મહા દુઃખને ભાજન થઈ આ સંસારચક્રમાં શ્રમ કર્યા કરે છે.
એક વિષયને જીતતાં, છ સબ સંસાર; નૃપતિ જીતતાં છતીએ, દળ પુર ને અધિકાર. ૧ નિરખીને નવોવના, લેશ ન વિષય નિદાન;
ગણે કાણની પૂતળી, તે ભગવાન્ સમાન.
અલબત, તે મન દુ"ટ અથવા વિકારી ત્યારે ન ગણી શકાય છે જયારે તે સમજ પૂર્વક ( 5 અવસર જણ) પોતાની ફરજ સમજી અથવા સૃષિટનિયમને અનુસરવાની કે સંતતિ વિગેરે વધારવાની પિતાની ઇચ્છા આદિ કારથી, ફકન દુષ્ટતાથી પ્રેરાઈને નહિ પણ રાજસપ્રકૃતિ મારા પર બહુ દબાણ કરે છે તેથી તેને સહન કરવાને અસામને લીધે તેને વશાત મારે થવું પડે છેઅને તે હું મારો નિયધર્મ ચૂકનાર નથી એમ ધારીને ફત કવચિત કવચિત આસકિત વિના સ્ત્રી સમાગમ કરે છે તે તેને જ્ઞાની પુરૂ ક્ષમાપાત્ર ગણે છે. પરંતુ જે દુષ્ટ પ્રકૃતિથી પ્રેરિત થઈ કાર્ય કરવામાં તત્પર રહે છે, અથવા યોગ્ય રીતે પરસ્ત્રી વિગેરે પર યુદષ્ટિ કરે છે, તો તેમાં મને મહા દુછ ઠરે છે, અને તેથી તે દુષ્ટ મન આડું અવળું ખાડામાં પડી : શિરા પામે છે. એટલું જ નહિ પરંતુ તેને માનરિક ક વ પર એટલા બધા અરાર કરે છે કે જીવને પાછું અપમ કાળ પર્યત સંસારમાં ભટકાવ્યા કરે છે તે પણ પોતાની દુષ્ટતા છોડતું નથી. કારણ કે શારીરિક કમી કરતાં માનસિક કમ કેટલીક વખત ઘણાં જ ગાઢ અને નિકાચિત થઈ પડે છે.
પ્રિય સહજનો ! આપને મારી નમ્ર વિનંતિ છે કે આ મનુષ્યદેહ આપણને મળ્યો છે તે ખરેખર મહા ઉત્તમ મળ્યો છે. અલબત, મહાપુણ્યરાશિ એકત્ર થઈ હોય ત્યારે ચિંતામણિ રતન રામાન મનુચ જન્મ પ્રાપ્ત થાય છે. કારણ કે આ ભવમાં જ આપણને કાર્ડ પણ સારાસારનું ભાન થાય છે. દુષ્ટ મનમંત્રી આપણને અનંતકાળથી ભાવતો રહે છે, તેને માટે આપણને આ ભવમાં એવી સરશ સામગ્રી મળી છે કે તેથી આપણે
For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૬૦
શો જૈનધમ પ્રકાશ,
આપણા દુ મનને સીધું સરળ અને વવત્ ખનાવી શકીએ તેમ છે, અે તેજ આપણી આ મનુષ્યજન્મ પામીને પવિત્ર જ છે. કોઇ પણ ભવાંતરમાં આવી સામગ્રી પ્રાપ્ત થવી મહા મુશ્કેલ છે. આપણે પ્રથમ તા અલબત ઘણીજ અનિષ્ટ યેનિમાં ઉત્પન્ન થયા હશુ; કયાં કયાં ઉત્પન્ન થયા ડાઇશું તે કૈવલ્યધારક માહાત્મા શિાય આપણને માલૂમ નથી. પરંતુ આપણા મનની સદ્ ગતિ પ્રમાણે આપણી ગતિ થઇ હશે તે નિમય વાતછે; અને તે પણ નિર્વિવાદ વાત છે કે આપણે અનંત પ્રકારની દુષ્ટ અથવા સારી. ગેરારીખ ગનિમાં મનમંત્રીએ ઉપાટલાં કમાનુસાર જઇ આવ્યા ઇશુ. હવે પ્રિય વાંચકે! ! આપને ખુશી થવાનો વખત છે કે તમે આ જન્મમાં જ્ઞાનરૂપ ઝરાનું સુધારા સમ નિર્મળ જળપાન કરવા ભાગ્યશાળી યા છે; માનરૂપ ઝરા એવા કાઇ દેવતાઇ પ્રભાવવાળા છે કે રે આદમી આ ઝરાના નિર્મળ જળનો આસ્વાદ લઈને પચાવી શકે છે. તે પોતાના અતર્ગત આત્માને જ્ઞાની બનાવી તેનાપર અનંતકાળથી વળી ગયેલ મદળને ધોઇ સાક કરી નિર્મળ કરતે જાય છે. જેમ જેમ વધારે જ્ઞાનજળ આત્માને શુદ્ધ કરવાને કામે લગાડાતું જાય છે તેમ તેમ તેને શુદ્ધ સ્ફાટિક જેવા પ્રકાશ ઝળકી નીકળી પોતાના કિરણાને અવનીપર પ્રકાશમાન કરેછે; અને અન્ય જનેના હૃદયદ્વારમાં પણ પ્રકાશ પાડવા સૂર્ય સમાન અને છે. જે પાણીધી પણ પીગળે નહિ.તેવા મગશીળીઆ પથ્થરરૂપ હોય છે તે ક્રમશઃ સંસ્કારિત થતાં થતાં શુદ્ધ સૂર્યકાન્ત સદશ ગુણુ ધારણ કરે છે; અને પછી જે શુદ્ધ સૂર્યકાન્ત મણુિ સૂર્યનાં કિરણો પણ કરવા બલી થાય છે, તેમ આપણા આત્મા પણ સુતર થવાથી અપૂર્વ નાનો ગ્રહણ કરવા ઉદ્દત થતાં ખલલંક થાય છે; અને જેમ જેમ તેનાપર શુદ્ધ જ્ઞાનનું સિંગન ચાય છે તેમ તેમ તેનું શ્રેય વધતું ય છે, તેથી તે આ દુનિયાને મહા લાભોપાર્જન કરાવી પાતાની અદ્ભુતતા અને અમછતા આ લોકમાં મૂકી કાંતા અત્યુત્તમ મોક્ષપદ પામે છે, અથવા પાતાના પુણ્યબંધના કુળ તરકે મહાઉત્તમ દિવાન દેવપણાને પ્રાપ્ત કરેછે.
પરમપ્રિય વાચક મિત્રા' લખતાં ખેદ થાય છે કે શાકારણને માટે, શી અડચણોને લીધે આપણી આત્મીક ઉન્નતિ થતી નથી તે જણાતુ નથી. ખરેખર ! આ જમાનો એવા દુષ્ટતા તથા ાનીને પામેલા છે કે તેમાં સ્વાર્થવૃત્તિ, વિષયતત્પરતા, સંતસરાગમનો અભાવ અથવા ઉત્તમ ચેાગ્ય સામગ્રી
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાર્વજનીક ઉન્નતિની સર્વોત્તમ કુંચી. ૨૧ ની અપ્રાપ્ત વિગેરે કારણો અવનતિ કરનારા જણાય છે, પરંતુ તે બધાં કારણે છતાં તેવાં બાહ્ય નિજીવ કારણેને દબાવી દેવાની શક્તિ આ આમ રાનમાં રહેલી છે.
પરંતુ તે આમરાજ તે સ્વતંત્ર મિજાજનો મહાભિભૂત તથ. અજ્ઞાન પ્રેરિત ન નેધએ. આ જમામાં જન્મતા પ્રાણીઓ બિચારા શબ્દ બીજને અભાવે દર શરીર તથા શુદ્ધ માનસિક વારસે મેળવી શકતા પથ, અને તેથી તેઓ આમીક ઉન્નતિ કરવા ભાગ્યશાળી બની શકતા નથી. આજકાલ જન્મ પછી ભારાપર શુભ સંસ્કાર કરનારી સામગ્રીઓ ધીમે ધીમે કઠિન કાળચક્રના પ્રભાવે અદશ્ય થતી જાય છે, આચાર વિચારોમાં શકતા થવા લાગી છે, શુદ્ધ ધાર્મિક બંધને શિથિલ થવા લાગ્યાં છે, તેમજ નથી રહ્યા અસલના વખતના શુદ્ધ જ્ઞાની બાની ઋષિ મુનિમવારાજાઓ, નથી રહ્યા જડીબુટ્ટી ઔષધિને જાણનારા પ્રવીણ પુરષો, નથી રહ્યા ખાનપાનને ઉત્તમ પદાર્થ (વસ્તુમાંથી રરકસ કમી થતો જાય છે, અને નથી રહી તેવી કુદરતી અનુકૂળતાઓ; વરસાદ અને શીતોષ્ણુતા વિગેરે પણ જો કમનસારે પિતાની યોગ્ય ફરજ બજાવતા નથી, વાયુ સ્વચ્છ રહી લેકિને આરોગ્યતા આપવાને બદલે દુક મરકીને કોપાવી મૂકે છે; પરંતુ જે તે બધાનું મૂળ કારણ તપાસવા બેસીએ તો તે બધાપર ઉપરીપણું ભોગવવાની શક્તિ ધરાવનાર મનુષ્ય જાતિની જ ભૂલ તેમાં દશ્યમાન થાય છે. કાઈનોકરીયાત આદમી પિતાની ફરજ ન બજાવતાં દુષ્ટપણે વર્તે તે તેમાં ઘણું કરી તે નોકરીયાત આદમી કરતાં તેના ઉપરીની જ ભૂલ હોય છે, એમ રાહજ વિચાર કરતાં જણાઈ આવે છે. આપણે પોતેજ આર્ય રીત રિવારમાં ભ્રષ્ટતા કરી મૂકી ભ્રમમાં ફસાઈ અનુચિત કર્મ કરવા લાગ્યા છી એ, આપણે પિતેજ વહેમનાં પૂતળાં બની વિરૂદ્ધ કાર્યને ઉત્તેજન આપીએ છીએ. આપણે પોતેજ રારાસારને વિચાર ન કરવાથી જડ વસ્તુઓ
સૃષ્ટિના અમુક નિયમ પ્રમાણે ન વર્તતાં આપણને પ્રતિકુળ થઈ પડેલ છે. - પરંતુ જ્યારે આપણે અસલના વખતના જાહોજલાલીવાળા તથા ઊચ્ચ - શાવાળા વખતપર ધ્યાન પહોંચાડીએ છીએ ત્યારે પ્રત્યક્ષ થાય છે કે તે માણસો ઘણાજ આત્મજ્ઞાનમાં આગળ વધેલા, સત્યનિક અને પ્રમાણિક, યોગ્ય રીતભાતવાળા તથા એક આચાર વિચાવાળા હતા. તેઓ પિતાનું જીવન શા માટે છે અને તેની વ્યવસ્થા કેવી રીતે કરી તેનો આ સૃષ્ટિમાં
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૬૨
છો જેના પ્રકાશ.
લાભ લઇ મનુત્વને સફળ કરવું તે પૃરીતે સમજતા હતા. તેઓના આચારવિચારની પ્રનાલિકાજ એવા પ્રકારની રચાયેલી હતી કે તેઓ પોતાના સાંસારિક કયાં કરવા ઉપરાંત પિતાના આત્માને નિતિ મા તરફ ધીમે ધીમે ડાઈ જઈ અને સર્વ ક્રિમાનો રોધ કરી સમાધિમરણને પ્રાપ્ત થઈ અનંત માથા સુખ પ મેળવી શકતા હતા. પ્રમાણે અને જે રિદિપને પામ્યા છે તેના દાખલા આપણી પાસે ર છે. પરંતુ હામ! ખેદા તે બો વખત તલતામાં પસાર થઈ ગયો છે. મિથ્યાવાદ, વહેમ અને ગારીયા પ્રવાહી અંધ પ્રદરિએ તેને બદલે જન્મ લીધો છે. કેટલાક વાથી ભાગી જતા પામરોન મથાર લોકોની શ્રદ્ધા બેરાતી જ છે, એ મા | મા ગામ ૧ પા રાવ રામા ' બા બાદ
• નિ મેતામાં રાખે ૫.૫ર ઝગડામાં આ હિના માં માલી પાની કરારવાણ થયું છે. પડતે પડતાનું આલંબન લા લાગે છે, અને મોહાંધ પુર મેધ પુરૂષોને ભમાવ્યા ભમી જઇ સત્ય કથન કરનારપર તિરસ્કાર બતાવવા લાગ્યા છે. અરે અફસોસ ! હિંદુસ્તાન, આજ તારી પાયમાલી, આજ તારી અવદશાની અનુપમ કરી અને ત્યાંજ તારી સમગ્ર અવનતિને સમાવેશ થઈ જાય છે.
જે સવ એક વખત આખા આર્યાવર્ત (ભારતવર્ષ) માં ફેલા પામી અન્ય લેકોને વિધા ઉનની બાબતમાં હેરત પમાડતું હતું તે સત્ય સર્વ ભારતભૂમિમાંથી પલાયન થઈ કયાં વાસ કરી રહ્યું છે! જુએ, નજર કરો, જેનામાં સત્વ હોય છે તેજ બીજાપર ઉપરીપ ભોગવી શકે છે. અકાળ વિષયવાસની સત્વનો નાશ કરનાર ટિ શત્રુ છે, કર રાક્ષસ સમાન છે, અને ગુલામી તથા ખુશામતમાં ખડી પાડનાર મહા તીવ્ર ચાર છે. કળા. કૌશલ્ય તથા બુદ્ધિચમત્કારને નાશ કરનાર એક ઝેરી વસ્તુ છે. તેનું આસ્વાદન કરનાર ઘેનમાં ઘેરાઈ જઈ આળસ અને અપસવી થઈ જાય છે. મુગલાઈ બાદશાહીને કાંઈ પાર નહોતો, પણ તેને ગુમાવી નાખનાર રે, ગજેબ પછીના વખતમાં પ્રસરેલી વિષયવાસન અને દુષ્ટ ઇકિય પ્રેરિત અનુર હાજ હતા. મોટા રાજ મહારાજાઓ પણ આવા દુરવ્યવસાયોને અથવા વમ વિગેરે અજ્ઞાનદશાને વાસે આપવાથી જ પાયમાલ થયા છે તે આપણને ઈતિહાસ પરથી પ્રત્યક્ષ જણાય છે. પણ એક લખનાર માણસ આ સુધારો અમલમાં કેમ લાવી શકે ? અમલમાં લાવવાની દરેક માણસની અંગત ફરજ છે.
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાર્વજાનક ઉન્નતિની વાત્તમ કુચી
૨૬૩
વાંચનાર! તમે ઇંદ્રિયાના દાગ નિ ભો, તમે તેમને તમારી દાસ ખનાવો. તે તમારા કહ્યા મુજળ વર્ત એટલુ અધિકારીપણું તમે તેના પર અજમાવે. તદ્દન આત્મ શક્તિને ફેરવ્યા વિના દબાઇ ન રહેા. ધીમે ધીમે
મા, ખ્યાલ કરે, પ્રયાસ કરે, આ ટેવ તમને એટલી અનુકુળ થઈ પડશે કે ઈંદ્રિત સ્વતઃ પાતાનું શુભ કામ બજાવવા તત્પર થશે કહ્યું છે કે—
रथः शरीरं पुरुषस्य राजन्नात्मनियंतेंद्रियाण्यस्यचाश्वाः । तेरममचः कुशळी सदश्वैः दतिः सुखं यांति रथीव धीराः ॥
:
રાજ પુણ્યનું શરીર તે રથ છે, માત્મા સારી છે, અને ઈંદ્રિયા છે, માટે ધાર મનુષ્ય સાધાન થઈ નિયમમાં રાખેલા ઇંદ્રિય રૂપ સારા અત્રે કરી કુશલ સારથીની પેઠે સુખ પામે છે.” તમારી નેત્રે પ્રિય નાટક પ્રેક્ષણક તથા સ્ત્રી વિગેરે પર કટાક્ષ કરવા જતી હરો તે તમારા જીવ શુ એટલા બધા નાલાયક છે કે તે તેને અટકાવી નહિ શક શે? મહેનત કરે, બની શકશે. છબ્યા રસભગ્ન થઇ અભક્ષ્ય બક્ષણુ અપે યપાન અથવા લહેજતદાર માલ મસાલા ખાવા લલચાતી હશે તે શુ તમે તેને અનુષ નહિ કરી શકશો? યાદ રાખે કે મનને મજબુત રાખો। તે બની શકો.
સ્પર્શેક્રિયના સબંધમાં અધાર કર્મને ફરનારી અને દુર્ગતિમાં લઇ જ નારી સ્કેિવળ વ્યર્થ વિષયવાસનાને તમે રોકી નહિ શકો ? શુ એટલા થવા તમે અશ્વસવી અને કમઅક્કલ થઇ ગયા ા ? વિગેરે વિગેરે દુષ્ટ કાર્ય કરનાર) તમારી ઇક્રિયાપર શું તમે સત્તા નહિ ચલાવી શકશેા ? બન
આ ! નહિ ડો. બધુ કરી શકશેા. કૃત તમારામાં જ્ઞાનનીજ ખામી છે, સત્વની ખામી છે, બુદ્ધિની ખામી છે, પરંતુ તે બધુ એકતું એકર છે. બુદ્ધિને વધારવી તે આપણા પેાતાનાજ હાથમાં છે. કેળવણીના સાનોની તંગી આ અંગ્રેજી રાજ્યે તથા ચાલતા સુધારાએ કેટલેક, અ નાબુદ કરી છે, તેથી તમારે તેને લાભ લેવા ચૂકવું નથી નેતુ, કોઇ ગરીબ આડેશીાડોશીના અભણ પિતાના છેકરાં ન ભણતાં હોય અથવા પોતાના મનનેા ગેરઉપયોગ કરતાં હોય તે તેને કેળવણીની પ્રાપ્તિ
For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
યુવા
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ડો. નથમ પ્રકાર
માત્ર અને તેને ધનની મદદ ન આપી શકો તો એક કરો, આ વ ગ ! તમે આ દુનિ વરસ જ નહિ પડે પાકમાં આ ભવાવમાં અન
શબ્દ ક
છે. પુ નનો સદુપયોગ કરવા માર્ગ સલામતિ તમને કો આ ર અન્ય કથન તેલ, કછું. તેના ઉપર તમાં શ્રદ્ધાપૂર્વક સ ા અને તે પ્રમાણે વર્તા આ લેખને કૃતાર્થ કરો. અધુ કાર્ડિ ધ માસિક મહેનતા જેમાં અત્યંત ભાગ આવી પડે તેવા કાર્યમાં પોતાની જાતને જોડી મનનકટને વશ કરી ધીરે ધીરે પ્રયાસ નામ કરાવે પા
થાસ્તુ.
રાયચંદ કસ દ.
અમદાવાદ
સદ સમિક્ષા કેસ. પૃથ્વી તે
મારાં ! કે જે દીલ્હીખાતે ચાલતા હતા તેના હો હા પડી ત્યાંના માછાં આવે છે તેમાં ચા એ ર્વે ૩ પ૦૦ પાસ, તે છાપનારનો રૂ ૨૫૦ કડ કર્યા વાડી સિદ્ધ કરતા એક વર્ષ માટે રૂ ૧૫૦ ના લો, વ્યો છે. પરિણામ ાણી ન ધુએ ખુ Ø ચલાવામાં હેત લેનાર વકીલ પીયારીલાલને
હવે પછી લગ
For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લવાજમની પહોંચ.
– દફતરી ખીમચંદ હેમચંદ ! ૧–૪ શા નાથાભાઈ ખુબાજી" ૧–૪ દફતરી છગનલાલ નાનચંદ ! ૩-૪ શા છોટાલાલ શીવલાલ
{ ૧–૪ શા ઉકમીચંદજી વીરચંદજી ૧–૪ શા ઠાકરની લારચંદ
૧–૪ ચોધરી તલકચંદજી ર -૮ શા ફેશ: લાલચંદ
૩-૬ શા હરીલાલ નરોતમ .. -- ૪ શા નથુભા માણેકચંદ છે – ૮ શા મનસુખલાલ અમરચંદ --- ૮ વકીલા ચરજ મુલચંદ . ૩–૧૪ ઝવેરી કલ્યાણભાઈ અમીચંદ ૨- ૮ વોરા બાશભાઈ અમરતલાલ . ૩-૪ ઝવેરી હીરાચંદ ઈશ્વરદાસ" -૪ શાં ગરબડ વરદ
૨– ૮ શા મગનલાલ પૂજાલાલ -- ક ા ક Mદાસ સુરચંદ
૧–૪ શા પૂજાલાલ જયચંદ ૧૨. ભારતર મ ન મુળજી. ૧–૫ શા લલુભાઈ ચુનીલાલ – ૪ શી પ્રેમચંદ જેચંદ
૩-૧૪ ઝવેરી માણેકલાલ ઘેલાભાઈ – ૪ શી રતુદાસ ઘેલાભાઈ ૨-૮ શા નેમચંદ બેચરદાસ 1 –૪ જા સક નાણ
૨–૮ શા લલુભાઈ જગજીવનદાસ -- શા દલીચંદ રચંદ
૧- ૧૪ શી રણછોડ મુલજી -૧૪ શા દેવચંદ વજેચંદ
૫-૦ શા ઝવેર મુલજી ૧-૧૮ શા ઉમેદચંદ નારીજી
– ૪ શા માણેકલાલ ગીરધરલાલ –-૫ શા નાથાભાઈ નેનશા - ૧–૪ શા મહાસુખ વીરચંદ ૨-૮ શા કાજેડાભા નરોતમદાસ ૨–-૮ ભારતર છગનલાલ ચુનીલાલ –-- ૮ શા પબુદા લાડકચંદ ૩- ૧૪ શા જમનાદાસ ખુશાલચંદ - શા પોપટલાલ છગનલાલ ૧–૪ પારી. કુબેરદાર પરભુદાસ --૪ શા મરતલાલ કેવળદાસ ૨-૮ શરુ કરમચંદ વીરચંદ ૨ – ૮ શા મનોદારા કરમચંદ ૨–-૮ શા ચુનીલાલ નરચંદ - દરદ છે
- ૬૪ રા મગનલાલ ઈશ્વરદાસ ૧–૪ શા ડુંગરદાસ દેવચંદ
- ૧૪ શા રાછેડદાસ શીવકાસ ૩-૧૪ ર રતનચંદ લાધાજી ૨-૧૦ શા હકમચંદ કાળીદાસ ૧–૧૪ શા માડતીલાલ હરગોવન ૩-૧૪ શા પોપટલાલ મુળચંદ,
–૪ - ટાલ કુંવરજી ૩- ૫૪ શા ઠાકરસી અમરચંદ --૮ કોલાબાઈ જેઠાભાઈ ૩-૧૪ દશા કરમચંદ પ્રેમચંદ
–-૮ શી સુંદર) પાનાચંદ ૩-૧૪ શા છોટાલાલ કાળીદાસ : ૧-૪ શા મગનલાલ રચંદ ડ-૧૪ સંઘવી સવદ બેચરદાસ
-૪ . મગનેતા કંકુરાંદ ૩–૧૮ રી હીરાચંદ દેવચંદ ' ૧-૪ કા કપુર લાલાજી
૧--- શા કંકચંદ ચતુરદાસ
–૪ શા સાંકળચંદ હિરાચંદ
1-૪ શા ઇગને ઝવેર - : - : ડાડી છiાલા, બગલાય ? —૮ રોડ મનસુખ ડાયાભાઈ –જુ શાં ભુરાભાઈ અંબાલસ ! ---૮ પીતાંબર લીલાચંદ
For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ન
હું
www.kobatirth.org
STRIPU PIL B
જુવામાં
વગર પીન એલ એલ - જીવનદાર કુલ મુળ પાલીતાણાના પણ હાલ ભાવનગરનો ચાલુ વર્ષમ તોલી, ની પરીક્ષામાં પાર શ્યા છે. વિભોર ભાનગરમાં શ
દ પ્રમાણ ંદહુ ના પગી અને સ ખોદારા દર્શ વાસના આ કાનમાં ધ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યુદ્ધ માલા પાકો ખેડા હાથે મહુધામાં મા દ કુલ ના રોજ અતિ વિચ્છના ઉપદેશથી અને પ્રદાર ગિન્નના ચૂંટોના મા સંગીન પાયા પર ખેડા જીલ્લાના ડી. ડી. કલેક બદુર દુબલીના હસ્તથી એક જેનપાકાળો ખોલવામાં આવી
તેજી પ્રસંગ જૈન સમુદાય ઉપરાંત અન્ય ધર્મના અમલદારો તથા એ પણ બવાથી તન કેન્સરન્સમાં ચર્ચાયેલા વિષયો નિવિધી આ સંસ્થાકિય નિષેધ વગેરે અચાયા હતા અને તેના અક્ષર અમલ ક ડો. દવાનાં ાસુ હતુ. ખાદ મુનિ મુક્તિવિજ્યના ઉદેશ વણ કીધાં ભરખાસ્ત થઇ હતી. આ પાશાળામાં સ્ત્રી, પુરૂષો અને ખાધ કંઇ કરી આપવાની સગવડ કરવામાં આવી છે, અમે એ પાઠશાળાનું મુખ્ય અને વૃદ્ધિ ઈચ્છીએ છીએ તેમજ તેનું અનુકરણ કરવાની અન્ય માં આગેવાનોને જલાણ કરીએ છીએ.
વર્ષા પા
જ્ઞાન ચર્ચા.
( ખાન ત્તિ મહારાજા પ્રત્યે વિનતિ ) હો.. પછી જુ ાણ ચૈત્રી વર્ષમાં ભાષાસની અર્ વિ ા ા ાય વધુની છે ગ્લોગમાં લખેલા છે તે આપણે થી રાતે કરવું ? કઇ તિથિનો ક્ષય કરવા અને સલમ્બરી કયા તીરથી આ અભૂતના ખુલા વિદ્વાન સુનિ મહારાજાએ મને મુ ત સત્વર મળવા વિનંતી છે કારણ કે નવું જો તાર ાની લાદી આવશ્યકતા છે,
?
d'al.
પુસ્તકાની પહેા,
પર મદાર શ્રી દના સખાર તરફથી ધર્મ તલસાર ૨-૩ લોટ દાખલ લખેલ છે તે આભાર સાથે સ્વીકારીએ છીએ.
For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જાહેર ખબર (ભાવનગર જૈન બેડી ગ.સબ ધી એ રિનબ ઓને ખબર આપવામાં આવે છે કે ઈગ્રેજી શામાં ધોરણમાં બાવા જિwાં અભ્યાસ કરવા ઇચ્છનારા જન
થવાને અભ્યાસ કરવાની સગવડ કરી આપવા માટે શહેર
:-*
-:
*
*
-:
: *
*
-
' , ,
,
,
,
,
,
,
આ છે, તેની અંદર હવે વિદ્યાર્થીઓને દાખલ કરવાના છે. તેમને રાક શિવાય નીચ જાણે સગવડ આપવામાં આવરો
“અરશી, ટેબલ, સુવાનો કે, દીવાબત્તી, રસ ને ચાકર,
માટે જે વિદ્યાર્થીઓને દાખલ થવા ઇચછા હોય તેમણે એક જરૂર પિતાની અરજી જરૂરની વિગત સાથે નીચેને શીરનામે કલાવવી જેથી તેનો તાકીદે દાસ્ત કરવામાં આવ્રતાપ-૧૦૫
આજના માહું વદ ૩ બુધવાર તા. રર૧૮પ ના રોજ ભાવનગરના નામદાર મહારાજ સાહેબનો હાથથી લાવવામાં આવેલ છે.
- શાહે કુંવરજી |
મહેતા મોતીચ ઝવે કે ભાવનગર જિન બેડીંગ વ્યવસ્થાપક કમીટીના
એ કોની ઘટાડેલી કિ મેત ૧ શ્રી પર પ્રતિકમણ સત્ર ગુજરાતી. પણ વધારા સાથે શીલા
છાપમાં હાલ શા મોકા અક્ષરવાળા ર આ પાંચ પ્રકિણ સૂત્ર શાસ્ત્રી મૂળ
(બન બુકમાં નશાળ કે દામ માટે એકેક અને ઓછો) ૩ કી બે પ્રતિમા સત્ર ગુજરાતી શીલાછાપની) કર ૬
કી એ પ્રતિમા પાસી, (આ બંને બુકના જિનશાળ ને ઈનામ માટે એ આના). છે શ્રી ઉપર પ્રસાદ ભાષાંતર ભાગો (સ્થભ ૫ થી ૯) ૧૩ ૬ શ્રી ત્રિપણે શલાકા પુરૂષ ચરિત્ર ભાષાંતર પર્વ દશ વિભાગ ૭ - શ્રી મહાવીરજિન ચારેત્ર)
For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir સટ્ટા . અમારી તરફથી પર છપાવવામાં આવેલી તે બિલકુલ થઈ . જે માણીઓ વિષ આવવાથી કેટલાક સુધારા '' ના ન પામે આવી છે. રાશારપારિરિ વગર 11 મી ના અર્થ પણ આપ્યા છે. પારસહ કરવાના 'બાદ જ તે આપવાની છે તેથી ખાસ જરૂર હોય તે પર જ - કાં અંગવી લેવી. ફગર તઢી લેવી નહીં, વંશ, પાન ઈ. સારી હા હા રાવતા તમામ સ ર સરહેતા વાધા ખાસ શિલાછાપથી જ બુક અમારું કરી તેયાર કરવામાં આવી છે. મિત એક આને રાખી છે. ફકના નિશાળ માટે દિનાર પાછી પિઆને લેવાના પાવર, અરાજ ગુજરાતી છે. કી gi waa પુર ઝિ, ga ? ને 2 નું. બિ કાદીર ચરિજ તથા અજિતનાથ ચરિત્ર. ખા ભંને વિભાગ હાલમાં સુધારીને ઘણા સરસ ટાઈપથી ચા પગ ઉપર સુઈ ગુજરાતી પ્રીન્ટીંગ પ્રેસમાં છપાવી છે. હું ઈ-ગથી બંને ભાગ લેશેળા બધાવી તૈયાર કરહા આ છે. કિંમત ખાસ ઘટાડીને તેને ભાગ ભેળાની 3 - 40 રાખવામાં આવી છે. આ પાની આના ગ્રાહકે જે- ફાલ્લા વર્ષ સુધીનું લવાજમ કહ્યું હશે તેને રૂ–૧૨ - 0 - ક માપવામાં આવી, પિસ્ટ ખી દુ' લાગશે. મંગ'શા હા હોય તેમણે પત્ર લખો . એકંદરે પ્રથમ કરતાં એક રૂ . લાફટ છે તે છે નહીં. પછી જેવી ઇચા. નવા. રાહક થઇ હાલાજ કરશે તેને પણ એ લાભ મળી શકશે. ર ારાથી પડીએ આકલવાનું શરૂ થશે. પ્રથમ કરતાં 3 ના દરેક રાગમાં છે તે બતાવનાર ખાસ વિષય: ભવાઈ માર્ગ છે અને બીજે પણ ખાસ રસુધારે કરી અને દે, કી ચંદ્રાચાર્યજીની રપ અત્તમ કૃતિને . - . : * વધારે વાલી મારતા નથી. For Private And Personal Use Only