________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ પરંતુ તેથી અન્ય કર્મ બંધ થાય છે. બાકી વસ્તુને સ્વાદ તે કાબુમાવજ રહે છે, અને તેથી થયેલા કર્મબંધના વિપાક મહા મઠ ઘણે ટાળ પર્વત ભાગવા પડે છે તેથી આ બાબત ખાસ લક્ષમાં રાખવાની અગત્ય છે.
વળી અધિક ભોજન પણ કરવું નહીં. અધિક બોજન કરવાથી અજીર્ણ વમન, વિરેચન વિગેરે વ્યાધિ ઉપન્ન થાય છે, અને ખાતાં મેળવેલા સુખ કરતાં દુ:ખ ધાણું વિશેષ જોગવવું પડે છે. ડાહ્યા મને તો ગમે તેવા સ્વાદવાળી વસ્તુ પણ પ્રમાણે કરતાં વધારે ખાતા નથી. એક પંડિતે કહ્યું છે કે “હ ભ! તું ધનું બદારીનું પ્રમાણ જાણી લે, કારણ કે અતિ જમવાનું ને અતિ બોલવાનું પરિણામ બહુ દારૂનું આવે છે. ” આ શિખામણ ખાસ ધ્યાનમાં રાખવા યોગ્ય છે. કારણ કે ડાહ્યા માણસો પરિણામ તરફ પિતાની દષ્ટિ રાખીને જ સર્વ કાર્ય કરે છે. તાકાળિક દેખાવ ઉતર મેહ રાખી ફરી પડતા નથી.
એક વિધાને કહ્યું છે કે–“હિતકારી મિતને પાવ જજન કરનાર, ડાબે પડખે સુનાર, ચાલવાની ટેવ રાખનાર, દત પિશાબને નહીં રોકનાર અને સ્ત્રીના સંબંધમાં મનને વશ રાખનાર-એવા પુરૂષ સર્વ વ્યાધઓને જીતે છે.” આ હિતશિલા ખાસ ધ્યાન આપવા ચાય છે. ભોજનના સંબંધમાં હિતકારી એટલે પધ્ય ભોજન સમજવું, મિત એટલે પ્રમાણે પેત +મજવું, અને પઢવ તે પૂરું પાકેલું સમજવું. તેથી વિપરીત એટલે કુપગ્ય, અપરિમિત ને અપવ ભોજન જે કરવામાં આવે છે તો શરીરને અવશ્ય હાની થાય છે. વળી કહ્યું છે કે- “અગાશે, તડકામાં, અંધકારમાં, ઝાડની નીચે, સ્મશાનમાં, પિનાના આસન ઉપર બેઠા બેઠા, તર્જની આંગળીને ઉંચી કરીને, ડાબી નાસિકા વહેતી હોય ત્યારે, કેવળ ભૂમિપર બેસીને અને જેડા પહેરીને ખાવું નહીં તેમજ ટાઢું થઈ ગયેલું ભોજન ફરી નું કરીને પણ ખાવું નહીં.” આમાં જણાવેલી દરેક બાબત લક્ષ આપવા યોગ્ય છે. અગાસે જમવાથી ભોજનમાં જ કે ઝીણા જંતુ વિગેરે અકસ્માત આવીને પડે છે, તડકે જમવાથી ભોજનનો રસ વિકૃત થઈ જાય છે, અંધકારમાં જમવાથી બોય પદાર્થમાં ગમે તે આવી જાય તો તેની ખબર પડતી નથી, ઝાડ નીચે જમવા બેસવાથી અનેક જાતિના પક્ષીઓની વિટ્ટા કે સર્પાદિ ઝેરી પ્રાણીઓની ગરાદિ ભેજનમાં પડવાનો સંભવ રહે છે, સ્મશાનમાં જમવું તે સર્વથા વજર્ય છે, કારણ કે ત્યાં નિરંતર અપવિત્ર પરમાણુઓ ઉલ્યાજ
For Private And Personal Use Only
