Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ harijane ane jene [ 7] jyArathI muMbaI dhArAsabhAmAM harijanamaMdirapravezanuM bila upasthita thayuM che tyArathI, lAMbA vakhata thayAM sUteluM jainenuM mAnasa savizeSa jAgRta thayuM che. e bhAnasanA koI eka khUNAthI e dhvani, paMDitAI zeThAI ane sAdhuzAhI sAthe, UDavA lAge che ke harijane te hiMdu samAjane bhAga che ane jene te hiMdu samAjathI judA che, eTale ke hindu samAjane lakSIne ghaDavAmAM Avela harijana-maMdirapraveza bila jaina samAjane lAgu paDI zake nahi. e jAgRta jaina mAnasanA bIje khUNethI vaLI e nAda Uryo che ke bhale jaina samAja hindu samAjane eka bhAga hoya ane tethI jaina samAja hindu gaNAya, te paNa jaina dharma e hindu dharmathI sAva judo che, ane harijana-maMdirapraveza bila hindu dharmamAM sudhArA dAkhala karavAne lagatuM hovAthI te jaina dharmane lAgu paDI zake nahi, kema ke harijana e hindu dharmanA anuyAyI che, jaina dharmanA nahi. ane jaina dharma te mULe hindu dharmathI judo che. A be virodhI sUre uparAMta e jAgRta jaina mAnasamAMthI bIjA paNa sUre UThayA che. keI sUra e che ke te lAMbA vakhatathI cAlu evI jaina paramparA ane praNAlIne ADe dharI harijanane jaina maMdirapravezathI bAkAta rAkhavA e bilane viSedha kare che. bIjo sUra vaLI jaina maMdire upara jaina saMpatti ane jenA mAlikane dAvo raju karI e bila sAme mera race che. bIjI bAju evA ja jAgRta jaina mAnasamAMthI upara sUcavela judA judA vidhI surene javAba Apate eka navayugIna pratidhvani paNa spaSTapaNe UThayo che. A lekhamAM bhAre vicAra bane teTalA TUMkANamAM, chatAM laMbANanA atibhaya sivAya, e badhA pakSenI yogyatA-ayogyatA tapAsavAne tema ja pitAne nirNaya spaSTapaNe rajU karavAno che. have anukrame eka eka pakSa laI vicAra karIe. pahelA pakSanuM ema kahevuM che ke jaina samAja hindu samAjathI jude che te e pakSanI saMkucita dRSTi pramANenI "hindu' zabdanI vyAkhyA pramANe
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ rijano ane tene PS 17 te sAcuM che. e pakSa "hindu' zabdano artha mAtra brAhmaNUdhamanuyAyI athavA to vaidika paramparAnuyAyI samAja eTalo ja samaje che. paNa A pakSa 'ItihAsa ane paramparAnI daSTie sAva bhIMta bhUle che. ItihAsa ane paramparAnA jJAnane abhAve e pakSe pitAnI sagavaDa pUratI "hindu zabdanI saMkIrNa vyAkhyA, ApameLe ja, ghaDI kADhI che. mAruM A vidhAna ra" ' karavA ahIM kAMIka UMDA UtaravuM paDaze. zrI sidhunA taTa sudhI AvyA tyAre teo bhAratanA 6 .. pradezane jANatA tene pitAnA uccAra pramANe "InDasa" kahetA. bhAratanA aMdaranA bhAgathI jema jema teo vadhAre paricita thatA gayA tema tema teone InDasa' zabdano artha paNa vistarate gaye. mahamada pigaMbara thayA te pahelethI ja Arabe bhAratamAM AvelA. keTalAka sibdha nadInA kinArA sudhI AvI rahelA. bIjA keTalAka Araba vyApArIo mAtra samudrarate bhAratane kinAre kinAre pazcimathI TheTha pUrva sudhI eTale ke jAvA, sumAtrA ane cIna sudhI saphara karatA. A Araba vyApArIoe pitAne paricita evA bhAratanA AkhA kinArAne "hinda kahyo che. Araone bhAratamAM banelI talavAra bahu pasaMda hatI ke teo te upara mugdha hatA. bhAratanAM sukha-samRddhi ane khuzanumA havApANI paNa temane bahu AkarSatAM. tethI temaNe bhAratane layalA ane salamA tarIke, eTale ke bhAzaka ane salAmata rAkhanAra tarIke, pitAnI kavitAomAM gAye che. bhAratanI talavArane temaNe enA uddabhavasthAna hiMdane nAme ja "hinda' kahI prazaMsI che. tyAra bAda pegaMbara sAhebane jamAne Ave che. mahamada-bina-kAsame siMdhamAM thANAM nAkhyAM. mahamada gajhanI ane bIjA AkramaNakArI musalamAno dezamAM AgaLa ne AgaLa vadhatA gayA, ane sattA jamAvatA gayA. e jamAnAmAM musalamAnee lagabhaga AkhA aMdaranA bhAratano paricaya karI lIdho hato. tethI temanA ItihAsakAroe aMdaranA bhAratane traNa bhAgamAM vaheMce che: siMdhu, hinda ane dakSiNa. hindathI temaNe sibdha pachInA AkhA uttara hindustAnane oLakhAvyuM che. akabara ane bIjA mugala zahenazAhanA rAjyavistAra vakhate vahIvaTa ane bIjI sagavaDanI daSTie temaNe AkhA bhAratane hinda tarIke gaNe che. A rIte hindu ane hinda zabdane artha, uttarottara tene prAga ane vyavahAra karanArAonI mAhitI vadhavAnI sAthe sAthe, vistarata ja game che. aMgrejI amala daramyAna tene eka ja nirvivAda artha
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 ] darzana ane ciMtana mAnya thayo che ane te e ke kAzmIrathI kanyAkumArI ane sidhathI AsAma sudhI badhe bhAga te "hinda'. paNuM hinda ke hindustAnane artha game teTale jUnA ane krame krame vistaryo hoya chatAM e prazna te Ubhe ja rahe che ke hindu samAjamAM keNa keNu Ave? zuM hindustAnamAM vasatA badhA ja hindu samAjamAM samAsa pAme che ke temAMthI amuka ja ? ane je amuka ja varge hindu samAjamAM samAsa pAmatA hoya to te kayA kayA ? Ane uttara zodhavA bahu Aghe javuM paDe tema nathI. joke hindustAnamAM parApUrvathI aneka jAtio ane mAnavakuLa. AvatAM rahyAM che ane sthira thayAM che, paNa e badhAM hindu samAjamAM sthAna pAmyAM nathI. ApaNe jANIe chIe ke muslime A dezamAM vyApArI tarIke ane rAjyakartA tarIke AvIne sthira thayA, paNa teo hindu samAjathI judA ja gaNAya che. e ja rIte ApaNe e paNa jANIe chIe ke. kAMIke musalamAnonA AvyA pahelethI ane tyAra bAda savizeSe pArasIo hindustAnamAM AvI vasyA ane temaNe paNa musalamAnanI peThe hindustAnane bhAtRbhUmi mAnI lIdhI che, chatAMya te hindu samAjathI judA gaNAya che. e ja rIte krizciyana gerI jAtio paNa hindustAnamAM rahevA chatAM hindu samAjanuM aMga banI nathI. A badhuM dhyAnamAM laI tema ja hindu samAjamAM gaNanA pAmela jAtio ane vargonA dhArmika itihAsane dhyAnamAM laI, tilaka jevA sutta vicArakoe "hinduzabdanI je vyAkhyA bAMdhI che te taddana sAcI che. te vyAkhyA pramANe jenA puNyapuruSa ane tIrtho hindustAnamAM AvyAM heya, eTale ke jeo hindustAnane ja potAnA de ane RSionuM janmasthAna tema ja hindustAnane ja pitAnI tIrthabhUmi mAnatA hoya te hindu, ane temane Akho samAja te hindu samAja. ApaNuM jenone upara kahela hindu samAjanI vyAkhyA bhAnya na karavA mATe kaI paNa kAraNa nathI. jainonA badhAM ja puNyapuruSo ane puNyatIrthe mAtra hindustAnamAM ja AvelAM che. tethI jene hindu samAjathI judA hoI zake nahi. temane judA banAvavAnI pravRtti jeTalI aitihAsika bhramaNAvALI che teTalI ja "hindu" zabdane "vedika paramparA" eTale saMkucita artha karI aNasamaju ane sampradAyadhelA jenene bharamAvavAmAM Ave che. paNa A pahelA pakSanI pikaLatA atyAre bhaNelagaNela gaNAtA keTalAka lokenA dhyAnamAM AvI gaI che. eTale vaLI temaNe eka navo ja muddo Ubho karyo che ane
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ maharijane ane jene [ 181 te muddAmAMthI upara sUcavela bIjo pakSa Ubho thayo che. A pakSa pramANe jaina samAja hindu samAjanuM aMga to che ja, paNa te dharmanI dRSTie hindu dharmathI bhinna che. have ApaNe A muddAne tapAsIe. aMgrejone rAjyaamala zarU thayuM tyAra pachI manuSyagaNanAnI sagavaDanI dRSTie "hiMdu dharma " zabda vadhAre pracalita ane rUDha thaI gayuM che. hindu samAjamAM samAtA badhA vargo dvArA paLAtA evA badhA ja dharmo hindu dharmanI chatrachAyAmAM AvI jAya che. bhAratamAM janmela, Ucharela ane bhAratane ja mAtRbhUmi mAnela heya evA ane chatAM jeo pitAnAM mULa dharmapurUSo ke mULa tIrthasthAnene hindustAnanI bahAra mAne che te badhAnA dharmapaMthe, jevA ke islAma, jarastI ane khristI, yadI vagerene bAda karatAM bAkInA badhA ja dharmapaMthe hindu dharmamAM AvI jAya che. bauddha dharma, jeno mukhya ane meTo bhAga hindustAnanI bahAra ja che te, hindu dharmane eka bhAga ja che. bhale eno anuyAyI mATe vizALa samAja aneka judA judA dUravatI dizAmAM patharAyela hoya, chatAM dharmanI dRSTie te bauddha dharma hindu dharmanI eka zAkhA mAtra che. kharI rIte jaina samAja te AkheAkhe hindustAnamAM ja pahelethI vasati Avyo che, ane atyAre paNa vase che, eTale jaina jema samAjanI dRSTie hindu samAjanI eka zAkhA che tema dharmanI dRSTie paNa hindu dharmane eka agatyane prAcIna bhAga che. jeo "hindu dharma' zabdathI mAtra "vaidika dharma" eTale artha samaje che teo nathI jANatA jaina samAja ane jaina dharmane ItihAsa ke nathI jANatA hindu samAja ke hindu dharmane ItihAsa. pitAnA sagavaDiyA uparachalA jJAnamAtrathI jaina dharmane hindu dharmathI judo gaNAvavAnuM sAhasa karavuM e te vidvAna ane vidyAnI hAMsI karavA jevuM che, ane kharI rIte kahIe te pitAnI ja hAMsI karAvavA jevuM che. bhAratanA ke videzI suprasiddha vidvAnoe jyAre jyAre hindu philasUphI ke hindu dharma vize lakhyuM che tyAre tyAre temaNe e philasUphI ane e dharmamAM vaidika, bauddha ane jaina tattvajJAna ke dharmanI badhI ja paraMparAone laI vicAra karyo che. jeoe hindu sAhityano ItihAsa lakhe che temaNe paNa e itihAsamAM jaina sAhityane hindu sAhityanI eka zAkhA lekhe ja sthAna ApyuM che. sara rAdhAkRSNananI InDiyana philosophI ke dAsaguptA AdinI tevI ja philosophIne laIe agara sAkSaravarya AcArya AnaMdazaMkara bApubhAI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 ] darzona ane ciMtanA dhruvanI 'hindu dharmanI khALapothI' laie, ke dIvAna na dAzaMkara mahetAne * hindu tattvajJAnanA itihAsa ' laI e te jaNAze ke temAM vaidika, bauddha ane jaina e traNa ja jIvatI bhAratIya dhama para parAone hindu dhama tarIke mAnya rAkhavAmAM AvI che, je badhI rIte vAmI che. ATalI carcA khIjA pakSanu peAkaLapaNuM jANavA mATe basa thavI joI e. A pramANe jaina dharma hindu-dharmAMntargata hAya ate ja, tepaNa e prazna tA UbhA ja rahe che ke jo mULe harijA jaina samAjanA aMga tema ja jaina dharmanA anuyAyI na hAya tA, temane mATe ghaDAta kAyai te hindu samAjanA je bhAganA aMza hoya agara hindu dharmanI je zAkhAnA anuyAyI gaNAvA yAgya hAya teTalA ja hindu samAjanA ke hindu dharmanA bhAgane lAgu paDe tevA joIe, nahiM ke AkhA hindu samAja ke AkhA dharmane lAgu paDe tevA. jenA potAnA samAjamAM harijanone atyAra lagI lekhatA ja nathI AvyA ke nathI harijane pAtAne jaina samAjanA ghaTaka tarIke lekhatA. eja rIte harijanAmAM jaina dharmatu ekake viziSTa lakSaNlR AcarAtuM nathI rahyuM ke nathI harajane jaina dharma AryonA dAvA karatA. harijanAmAM game teTalI nAtajAtA hAya, paNa temAMthI je krizciyana nathI ane jeoe islAma nathI svIkAryAM te badhA zakara, rAma, kRSNa, durgA, kALI ityAdi aneka vaidika ke paurANika para parAnA devAmAMthI ja kAIne ane kAI ne mAne bhaje che ane vaidika ke paurANika gaNAtA hoya evAM ja tIrthIne ke pavatithine agara vrata-niyamAne pALe che. hirajanAmAMthI thaI gayela jUnA vakhatanA sA ke pAchalA vakhatanA saMta paNa vaidika ke paurANika para parAmAM ja chevaTe sthAna pAmyA che. tethI harijanane hindu samAjanA aMga ane hindu dharmanA anuyAyI mAnI levA chatAMya temane samAsa hindu samAjanI vaidika-paurANika paraparAmAM thaI zake, jaina paraMparAmAM te nahi ja. Aveza phalitArthe adhI carcA uparathI nIkaLe che, ane te sAdhAra paNa che. tethI khIjA pakSanI rajUAta karanArAoe harijana-maMdirapravezanA bilane jaina samAjathI khAkAta rakhAvavuM hoya to ema kahevAnI jarUra nathI ke jaina dharma hindu dharmathI * jude che, paNa emaNe bahu bahu to eTaluM ja kahevuM joI e ke harijaneya hindu che, jaitA paNa hindu che, jaina dhama paNa hindu dharmanA eka bhAga che; chatAM harijanA jaina samAjanA nathI aMga ke nathI jaina dharmanA anuyAyI,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ harijane ane jene [ 183 hindu samAja ane hindu dharmane eka zarIra mAnIe ane tenA bheda tathA peTabhedane hAtha-paga jevA avayava agara aMgUThA-AMgaLI jevA peTA avayava mAnIe te harijana e hindu dharmane anusaratA hindu samAjanA bIjA moTA evA eka vaidika-paurANika dharmAnuyAyI samAjamAM ja sthAna pAmI zake, nahi ke jaina samAjamAM. harijana hindu che, jene paNa hindu che. tethI harijane ane jene e bane abhinna sAbita nathI thatA, jema ke brAhmaNe ane rajapUta agara rajapUta ane musalamAne. manuSya samAjanA brAhmaNa, rajapUta ane musalamAna e badhA aMge che teTalA mAtrathI te pratyeka, manuSya tarIke eka hovA chatAM, aMdaroaMdara teo bilakula bhinna ja che tema harijane ane jaina hindu hovA chatAM aMdaroaMdara samAja ane dharmanI dRSTie sAva judA che. AvA vicAra bIjA pakSa taraphathI upasthita thAya te te sAdhAra lekhI zakAya. tethI have A pakSa upara ja vicAra karavAnuM prApta thAya che. ApaNe atre jaina dharmanA asalI prANane na oLakhIe te prastuta vicAra taddana aspaSTa rahe ane lAMbA kALathI pilAtI AvelI bhramaNAo cAlu rahe. tethI jaina dharmane vAstavika AtmA ze ane ke che tene TUMkamAM prathama vicAra karIe. jema dareka dharmanuM kaI ne kaI viziSTa dhyeya hoya che tema jaina dharmanuM paNa eka viziSTa dhyeya che. te ja jaina dharmane asalI prANuM che. te dhyeyane saMkSepamAM A pramANe darzAvI zakAya. mAnavatAnA sarvAgI vikAsamAM ADe Ave tevA badhA ja pratyA nivAravA mathavuM ane sArvatrika nirapavAda bhUtayAnA arthAta AbhaupamanA siddhAntane AdhAre prANImAtrane ane savizeSe mAnavamAtrane UMca-nIca, garIba-tavaMgara ke evA koI paNa jAtanA bhedabhAva sivAya sukhasagavaDanI ane vikAsanI taka pUrI pADavI. A mULabhUta eyamAMthI ja keTalAMka jaina dharmanAM viziSTa lakSaNe AvirbhAva pAmyAM che, jema ke (1) I paNa deva devInA bhaya ke anugraha upara jIvana jIvavAnA vahemathI mukti meLavavI (2) evI mukitamAM bAdhA nAkhe tevAM zAstro ke tevI paraMparAone pramANa tarIke mAnavAne sadaMtara inakAra kare; (3) evAM zAstro, paraMparAo upara ekahaththu sattA dharAvatA hoya ne tene AdhAre ja lekamAM vahema pioSatA hoya tevA vargane guru tarIke sadaMtara inakAra kare; (4) je zAstro ane je guruvarga eka athavA bIjI rIte hiMsAnuM ke dharmakSetramAM mAnava mAnava vacce asamAnatAnuM sthApana-piSaNa karatAM hoya tene virodha kara ane sAthe ja saune mATe guNanI dRSTie dharmanAM kAre unmukta karavAM.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 ] darzana ane ciMtana A ane AmAMthI phalita thatAM bIjAM evAM ja lakSaNe uparathI jaina dharmane AtmA oLakhI zakAya che. evAM ja lakSaNa dvArA jaina AcAravicArane ane tenAM pratipAdaka zAstrone deha ghaDAya che. jene bhagavAna mahAvIra ke bIjA keI tevA viziSTa puruSane krAMtikAra, sudhAraka ke pUjya tarIke lekhatA-lekhAvatA heya te emanA e dAvAnI yathArthatA upara sUcavela jaina dharmanA prANane amalamAM mUkavAnI zakti upara ja avalaMbita che. evI zakita jenAmAM na hoya tene jene guru ke pUjya tarIke mAnI zake nahi, ane jeo evuM eya bhAnatA na hoya agara mAnavA-manAvavAmAM ADe AvatA hoya teo jaina paNa hoI zake nahi. A bAbatamAM kaI paNa jaina vAMdho le evo saMbhava ja nathI. A dRSTie ja jaina dharmane vicAra thaI zake. tethI ja ApaNe joIe chIe ke jaina dharma hamezAM dharmanimitte thanAra hiMsAne virodha karato Avyo che, ane ahiMsAnI pratiSThAmAM potAne phALe dete Avyo che. tethI ja ApaNe joIe chIe ke jaina dharma pitAne ja sarvoparI ane sarvazreSTha mAnanAra brAhmaNavarganA gurutvano inakAra karatA AvyuM che ane UMcanIcano bheda gaNyA sivAya game te varNanA dharmajijJAsune pitAnA saMdhamAM sthAna Apato Avyo che. te eTale lagI ke jeo samAjamAM sAva nIcI pAyarIe lekhAtA ane jeo samAjamAM taddana haDadhUta thatA tevA cAMDAla Adine paNa jaina dharme gurupada ApyuM che, eTaluM ja nahi, paNa je uccatvAbhimAnI brAhmaNe jaina zramaNane, enI krAntikAritAne kAraNe, adarzanIya ke zuddha lekhatA, tevA brAhmaNavargane paNa, dhArmika samAnatAno siddhAnta sajIva banAvavA mATe, jena dharma potAnA guruvargamAM sthAna Apate Avyo che. - jaina AcAryonuM evuM valaNa rahyuM che ke teo haMmezAM pitAnA dhyeyane siddha karavAmAM bane teTaluM vadhAremAM vadhAre jAte bhAga le ane pitAnI AsapAsa vadhAre zaktizALI hoya evI badhI sattAone upayoga kare. je kAma teo pote saraLatAthI na karI zake te kAma siddha karavA teo pitAnA anuyAyI ke anuyAyI na hoya evA rAjA, maMtrI, bIjA adhikArI ke anya samartha janone pUrepUre upayoga kare. jaina dharmanI mULa prakRti ane AcAryoe ke vicAravAna jaina gRhasthAe lIdheluM dhArmika valaNa e banne jotAM koNa ema kahI zake ke harijane pote jaina dharmasthAnomAM AvavA mAgatA hiya te temane AvatA rokavA? je kAma jaina dharmaguruonuM ane jaina saMsthAonuM hatuM ane hevuM joIe te temanA ajJAna ne pramAdane lIdhe baMdha
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ maharijane ane jene [ 185 paDyuM heya ne bIjo koI ApameLe te kAma karI Apato hoya te kahe e samajadAra jaina haze ke je e kAmane pitAnuM gaNuM vadhAvI nahi le, ane pitAnI Aja sudhInI ajJAnajanya bhUlane sudhAravA badala e kAma karI ApanArane dhanyavAda nahi Ape? A rIte jovA jaIe to muMbaI sarakAra je dhAre ghaDI rahI che te kharI rIte jaina dharmanuM ja kAma bajAvI rahI che. jenee to harijana-maMdira praveza bila upasthita karanAra ane tene kAyadAnuM rUpa ApavA IcchanAra sarakAra dvArA hemacaMdra, kumArapALa, hIravijayajI ja kAma karI rahyA hoya ema mAnI cAlavuM joIe. tene badale pitAnA mULabhUta dhyeyathI UlaTI ja dizAmAM cAlavuM e te pitAnA dharmanI hAra ane sanAtana vaidika paramparAnI chata kabUlavA barAbara che. harijana-maMdirapraveza bila game teNe ghaDayuM hoya ne game te sarakAra adhikAra upara hoya, paNa emAM vijaya te jaina dharmanA asalI AtmAno ja che. A vijaya dekhI temAM rAcavA ane tene sAtha ApavAne badale pitAnI dharmasmRti ane prAmAdika sthitine ja dharma lekhI satkAryane kalpita lIlothI virodha kare e bIjuM game te hoya paNa jenapaNuM te nathI ja. jaine parApUrvanI jema pitAnA tyAgI saMdhamAM, jAta ke liMgano bheda rAkhyA sivAya, saune sthAna ApatA AvyA che tema teo hamezAM pitAnAM dharmasthAnomAM janmathI jaino na hoya tevAone samajAvIne, lAlacathI, lAgavagathI ke bIjI rIte laI javAmAM gaurava mAnatA AvyA che. koI paradezI gauravarNa bhAI ke bAI, sattAdhArI ke vaibhavazALI pArasI ke musalamAna hoya, keI amaladAra ThAkora ke bhIla hoya ke haroI paNa je te sampatti, sattA ke vidyAthI ucca gaNAte hoya te tene potAnAM dharmasthAnamAM yena kena prakAreNuM laI javAmAM jene jena dharmanI prabhAvanA mAnatA AvyA che, ane evI vyakti je ApameLe jaina dharmasthAnamAM AvavAnI icchA pradarzita kare te ti jaina gRhastha ke tyAgIonI khuzIne pAra rahetuM nathI. A vastusthiti Aja lagI sAmAnya che. A vakhate koI paNa tyAgI ke gRhastha jaina ema vicAravA nathI bhale ke maMdira agara upAzraya Adi dharmasthAnamAM AvanAra vyakti rAmanuM nAma le che, kRSNanuM nAma le che, ahuramajhadanuM nAma le che, ke khudA agara Isu khristanuM nAma le che. enA manamAM eTaluM ja hoya che ke bhalene game te paMthane haiya, game tenuM nAma raTaNa karato hoya, game tenI upAsanA karate hoya, kadAca mAMsabhakSI ane madyapAnI paNa haya, chatAM je te ApameLe agara mArI preraNAthI jaina dharmasthAnamAM ekAda vAra paNa
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 ] darzana ane ciMtana Avaze te te kAMI ne kAMI dha grahaNa karaze, kAMIne kAMI zIkhaze. A. udAratA jJAnamUlaka che ke nirbaLatAmUlaka che, paNa te piSavA ane uttejanA lAyaka te che ja. hemacandra jyAre siddharAja pAse jatA tyAre zuM teo jANatA nahi ke siddharAja ziva che? jyAre hemacandra emanAtha pATaNanA ziva maMdiramAM gayA tyAre zuM teo jANatA nahi ke A zivamaMdira che? jyAre temanA upAzrayamAM siddharAja ane kumArapALa Adi pahelavahelA Avela tyAre zuM teoe rAma, kRSNa AdinuM nAma levuM sarvathA cheDI dIdhuM hatuM? ane mAtra arihaMtanA nAmanuM ja raTana karatA hatA ? jyAre hIravijayajI akabaranA darabAramAM gayA tyAre zuM akabare ane enA bIjA bhAdAra darabArIoe khudA ne mahamada paigaMbaranuM nAma choDI dIdhuM hatuM ? athavA te jyAre akabara hIravijayajInA dharmasthAnamAM Avyo tyAre zuM teNe khudAnuM nAma abharAIe mUkI arihaMtanuM ja nAma uccAravuM zarU karyuM hatuM? AvuM kazuM na hatuM, ane chatAM jaine pahelethI Aja lagI sattAdhArI, prabhAvazALI, ane sampattizALI hoya evA game te varganA mANasane mATe pitAnA dharmasthAnanAM dvAra khullAM ja rAkhatA AvyA che. tyAre prazna thAya che ke je jaina. paramparAnI prakRti AvI che te te atyAre harijananA maMdire-praveza bila vakhate A ugra virodha kema kare che? je vastu e paramparAnA prANamAM nathI te vastu atyAre enA hADamAM kayAMthI UtarI ? - Ane uttara jena paramparAnI nabaLAImAM che. gurusaMsthA pUrata te jAtisamAnatAne siddhAMta jenoe maryAdita arthamAM sAcavyo, kema ke atyAre paNa jaina gusaMsthAmAM brAhmaNa, kSatriya, vaizya, gerAo, pArasIo Adi koIpaNa saMmAnya sthAna pAmI zake che. huM maryAdita arthamAM eTalA mATe kahuM chuM ke je gurusaMsthAmAM kyAreka harikezI ane metAraja jevA aspRzyone pUjya pada prApta thayuM hatuM te gurusaMsthAmAM tyArabAda kathAreya aspRzyane sthAna maLyuM hoya te ItihAsa nathI. eTaluM ja nahi paNa, te aspRsyane uddhAra karI temane spRzya banAvavAne ane mANasAInI sAmAnya bhUmikA upara lAvavAne jana dharmane mULa siddhAMta paNa jene sAva bhUlI gayA che. jainone tyAM harijanone praveza che, ane te paNa anivArya. mAtra gRhasthane tyAM ja nahi, paNa dharmasthAne sudhdhAMmAM harijanone, teo Icche ke na Iche teya, anivArya praveza che, paraMtu te praveza svArtha prerita che. jene pitAnA jIvanane TakAvavA, svacchatA ne Are.. ane Adarza gulAmInA piSaNa dvArA TakAvI rAkhavA harijanone teo nA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ hanjina ane jainA [ 187 icche toya, peAtAne tyAM ane potAnAM dharmasthAnAmAM lAve che, AvavA de che. Ane atha e thayo ke jyAre dharmasthAnAnI svacchatA mATe harijA temAM Ave che tyAre teo kayA devanuM nAma le che enI nene kazI paDI nathI; mAtra temane garaja che eTale temane vize vicAra nathI karatA, paNa jyAre e ja harijanA svaccha thaI jaina dharmasthAnomAM AvavA icchatA hAya agara temane AvavAmAM naDatI praNAlikAone toDavA pUratA kAyado thatA hoya tyAre ja jainone yAda AvI jAya che ke--are, A AvanArA aspRzyo kayAM arihaMtanu nAma le che? e te mahAdeva ke mahamadane mAnanAra che.. jainonI A dhaniSThA (!) jevI tevI che zuM ? paNa ApaNe eka khIjI rIteya vicAra karIe, ane te e ke dhArA ke aspRzyavarga kAle eka athavA khIjA hAddA upara AvatA jAya ( jema krizciyana thayA pachI Ave che tema ane te AvavAnA che e to cokkasa ja), e ja rIte aspRzyavarga keLavaNI ke dhaMdhA dvArA samRddhimAna ne mAbhAdAra paNa thayo, jema AMbeDakara AdigRhasthA thayA che tema, teve vakhate zuM jenA temane potAnAM dharmasthAnAmAM AvavA mATe bIjA leAkAne AvakAre che tema AvakAraze ? ke te vakhate paNa bilane virodha kare che tema virAdha ja karaze ? jee jaina paramparAnI vaizya prakRti jANe che te niHza'kapaNe kahI zakaze. OM nA teve vakhate aspRsyavatA teTalA ja Adara karaze, jeTale Adara Aje ane bhUtakALamAM krizciyanA, musalamAna, pArasIe ane bIjA mAlAdAra anya dharmI tA karatA AvyA che ane kare che. A carcA eTaluM ja sUcave che ke jaina paramparA peAtAne dhasiddhAnta vIsarI gaI che, te mAtra sattA tema ja dhananI pratiSThAmAM ja dharmanI pratiSThA lekhatI thaI gaI che. jo. Ama che to e kahevAno zo artha che ke hirajanA hindu chatAM jaina nathI. mATe ja ame jaina maMdiramAM dAkhala thavAnI chUTa ApatA dhArA mAnya karI zakIe nahi ? harijanA sivAyanA badhA ja ajaina hinduo ne jaina dha sadhamAM ne jaina dharmasthAnamAM javAmAM koI pratibaMdha nathI. UlaTuM tene potAnA sadhamAM ane dharmasthAnamAM lAvavAnA vividha prayatno thAya che, te hindu samAjanA ja bIjA eka UtaratA aMga jevA jinene jaina saMsthA potAnAM dharmasthAnemAM ane potAnI keLavaNInI saMsthAemAM ApameLeja AvakAre temAM ja temanA dhArmika siddhAntanI rakSA ane mebhA che. jainAe te ema kahevuM joIe ke amAre khilaphilanI ke dhArA-kharAnI kasI jarUriyAta che ja nahi; ame to amArA dhasiddhAntane baLeja harijana ke.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 ]. darzana ane ciMtana game tene mATe amAruM dharmasthAna khulluM mUkIe chIe ane sadA e sthAna saune mATe abhaMgadvAra che. Ama kahevAne badale vidhi karavA ADIavaLI dalIlonAM phAMphAM mAravAM ethI vadhAre nAzI jaina dharmanI bIjI hoI zake nahi. paNa pitAnI nAmozInI paravA na karavA jeTaluM je jaina mAnasa ghaDAyuM che tenAM mULamAM ItihAsa rahele che ane te itihAsa eTale jenoe vyavahAranA kSetramAM brAhmaNavarganA jAtibhedanA siddhAnta sAme sarvathA namatuM ApyuM te. bhagavAna mahAvIrathI ja nahi, paNa temanA pahelAMthI zarU thayela jAtisamAnatAne siddhAnta cAlu zatAbdInA jaina graMthamAM paNa ekasarakhuM samarthana pAmyo che, ane zAstromAM e siddhAntanA samarthanamAM brAhmaNavarganI kaI paNa jAtanI zeha rAkhavAmAM AvI nathI. ane chatAMya e ja zAstranA lakhAvanArAo, vAcanArAo ane zrotA jene pAchA harijane ke bIjA evA dalita lekene dhArmika kSetra sudhdhAMmAM samAnatA arpavAnI ke praveza ApavAnI sApha nA bhaNe che. A kevuM acaraja ! pazcimana sAmyavAda hoya ke samAnatAne dhoraNe racAyela koMgresI kArya krama heya, agara gAMdhIjInI aspRzyatAnivAraNanI pravRtti heya-te badhuM je dalitone uddhAra karanAra hoya ane mAnavatAnA vikAsamAM paDelA avarodhone dUra karI tenA sthAnamAM vikAsanI anukULatAe karI ApanAra hoya te zuM emAM jena dharmane prANa nathI dhabakato? zuM jaina dharmanA mULabhUta siddhAMtanI samajaNa ane rakSAne AdhAra mAtra kuLa-jaine upara ja hoI zake ? zuM jaina dharmanA siddhAMtane UgavA ane vikasavA mATe paramparAthI cAlyo Avate. jaina vADe ja joIe ? je nA, te pachI vagara mahenate, vagara kharce jaina dharmanA siddhAMtane punarjIvana pAmavAnI taka upasthita thatI hoya eve TANe jenee harijana-maMdira praveza bilane vadhAvI levAne badale tene vidhi kare che te sanAtanI vaidika varNAzramI saMdhanA jamAnAjunA jaina dharma ane zramaNa dharma mAtranA virodhI valaNane Teke ApavA barAbara che. A dRSTie jeo vicAra karaze temane ema lAgyA sivAya nahi rahe ke je kAma jaina paramparAnuM hatuM ane che, je kAma karavA mATe e ja pahela karavI joIe ane saMkaTa sahavAM joIe, brAhmaNavarganA varcasvane lIdhe parAbhava pAmela jaina dharmanA tejane je uddhAra jenee ja karavo joI te hate te badhuM kAma mULabhUta siddhAntanI zuddhinA baLe ja ApoApa thaI rahyuM che tyAM sAtha na ApatAM virodha kare emAM te pAchIpAnI karavA jevuM ane kartavyabhraSTa thavA jevuM che. prasthAna, jeTha. 2006