Book Title: Dharmnu Rahasya
Author(s): Kirtiyashvijay
Publisher: Sanmarg Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005645/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamaeNd vyAkhyAna vAcaspati pUjayapAda AcArya deva zrImada vijya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA A For Personal & Private Use Only www.leelow Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Privale Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda AcArya zrIvijayarAmacandrasUri smRti graMthamALA... 9 dharmanuM rahasya A pravacanakAra che suvizALa gacchAdhipati, vyAkhyAna vAcaspati, pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA VI TOTTICO OTOTITO dama saMpAdaka che tapasvIratna pUjya munirAjazrI guNayazavijayajI ma.sA.nA ziSyaratna pUjya munirAjazrI kIrtiyazavijayajI ma.sA. For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prakAzaka : | mUlya : - sanmArga prakAzana eka pustakanI kiMmata rUA. 7-00 che. mU. tapagaccha jaina ArAdhanA bhavana, pAchIyAnI poLa, rIlIpha roDa, 21, pustakanA pahelA seTanI kiMmata rU. 12pa-00 amadAvAda-380 001 /108 pustakanA purA seTanI kiMmata : rUA. 25-00 nakalaH 3000 vi. saM. 2048 aSADha vada 13+14 tA. 28-7-92 maMgaLavAra pUjyapAda gacchAdhipati A.zrI vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAno prathama vArSika svargArohaNa dina saujanya : zrI jinavANI pracAraka TrasTa, muMbaI : saMparkasthAna-prAptisthAna : - amadAvAda - muMbaI (1) bAbulAla kAlacaMda zAha- TrasTI (12)mahetA jayaMtakumAra zAMtilAla-maMtrI C/o. kIrtilAla bAbulAla enDa kuM. c/o. zAMtilAla enDa sansa, ratanapoLa, golavADa, amadAvAda-1 2, pahele mALa, kAcavAlA bilDIMga, phonaH 356380, 357648, 35695 63, dhanajI sTrITa, muMbaI-3 zAha haricaMdabhAI pratApacaMda - ceramena phonaH 3444617, 344336 38, sahajIvana sosAyaTI, (13)vIravADIyA praphulakumAra zAMtilAla zAMtinagara, amadA-14 phonaH 38304 401/sI, caMdrapurI, kedAramala roDa, Do. rameza zAMtilAla vorA- maMtrI devasAnA pADA sAme, kAlupura, amadAvAda-1 malADa (pUrva), muMbaI-7 phonaH 369303 phonaH 6805339-6803929 zAha vAghajIbhAI bhudarabhAI - sahamaMtrI (14)jayaMtilAla vIracaMdabhAI svAminArAyaNa maMdira roDa, caMdanabALAlephonaH37828-3629140 kAlupura, amadAvAda-1 phonaH 365346 (15)kayava ema. jhaverI narendrakumAra popaTalAla vorA - sahamaMtrI tulasA e. vAlakezvara phonaH 3610734 jainanagara, pAlaDI, amadAvAda phonaH 421428 3625527 (6) zAha bAbulAla rIkhavacaMda * navasArI pAlaDI, dazAporavADa, amadAvAda phonaH 79626 sUrata che (1)rAjubhAI vI. zAha (7) zAha navInacaMdra tArAcaMda - maMtrI 3304, racanA epArTamenTa C/o. vipula DAyamaMDa, sTezana roDa, navasArI, 205-206, AnaMda, bIjomALa, jadAkhADI, phonaH 2138, 4591 mahIdharapurA, surata. phonaH 53760 (17)kirITa eca. dozI (8) zAha dhIrajakumAra zAMtilAla satApara, jhaverI bajAra, DAyamaMDa hAusa, 101, kailAsanagara, surata phonaH 38849 navasArI phonaH 4277 (9) parezakumAra vADIlAla saMghavI ka nAsika nANAvaTa meIna roDa, surata phonaH 35624 (18)caMdrakAnta cInubhAI zAha vaDodarA ja meIna roDa, nAsika-422001 (10)prakAzacaMdra jayaMtilAla gAMdhI phonaH 76472 C/o. sulasA TrAvelsa, lAlajI kuI, vaDhavANa- surendranagara majIda sAme, nAgaravADA, (19)pravINacaMdra narasIdAsa zAha vaDodarA-390001, phona : 66441, 541396 17, traMbakezvara sosAyaTI, A dAvaNagIrI (karNATaka) : mahIlA koleja pAchaLa, vaDhavANa sITI, phonaH 23312 (11)vijayakumAra maNIlAlajI solApura C/o. uttamakumAra vijayakumAra balUlI galI, dAvaNagIrI (karNATaka) (20)prakAzacaMdra motIlAla zAha pIna: 577001, phonaH 24751 da96, cATIgalI, solApura-413 002 For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (prakAzakonA haiyAnI vAto che parama zAsanaprabhAvaka vyAkhyAnavAcaspati, suvizALagacchAdhipati saMghasthavira, pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe potAnI amogha dezanA zakti dvArA sakaLa zrIsaMgha upara ane vartamAna vizva upara karelA agaNita upakArothI koNa ajANyuM che ? che. nazvara dehe teo zrImadanuM sAnidhya Aje alabhya banavA chatAM paNa akSara dehe to te sAnidhya Aje paNa eTaluM ja sulabha che. Ama chatAM ene vadhune vadhu sarvajana sulabha banAvavA ane e dvArA jIvanabhara teo zrImade aviratapaNe vahAvela upakAra bhAgIrathInA nirmaLa vaheNane aviratapaNe vahetuM rAkhavA sanmArga prakAzane gacchAdhipati pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayamahodayasUrIzvarajI mahArAjAnA aMtaranA AzirvAda pAmavA pUrvaka pUjyapAda AcArya zrI vijayarAmacaMdrasUri smRti graMthamALAnA upakrame dara varSe teozrIjInA vArSika svargArohaNa dine ra1/22 ema kula pAMca ja varSanA TUMkA gALAmAM 108 pustakonuM prakAzana karavAno nirdhAra karyo che. che. prastuta graMthamALAnAM pratyeka pustakonuM saMkalana/saMpAdana karI ApavA ame vardhamAna taponidhi pUjya munirAja zrI guNayazavijayajI ma.sA.nA vidvAna ziSyaratna pUjya munirAja zrI kIrtiyazavijayajI ma.sA. ne | vinaMti karatAM amArI te vinaMtine saharSa svIkArI amane atyaMta upakRta karyA che. mRti graMthamALAnA dharmanuM rahasya' pustakane prakAzita karatAM ame khUba ja AnaMda anubhavIe chIe. amane AzA che ke prastuta pustakanuM vAMcana ApanA jIvanane sAcI dizA ane sAco prakAza Apaze. Apa ene mAtra kabATanI zobhA na banAvatAM ApanA jIvananI zobhA banAvazo ane ene sarovaranA jaLanI jema eka ja jagyAe sImIta na rAkhatAM nirmaLa saritAnA vaheNanI jema vahetuM ja rAkhazo. ApanI anubhUti amane jANavA maLaze to amAro AnaMda adakero banaze. - sanmArga prakAzana For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra hArdika anumodana sanmArga prakAzana dvArA Ayojita pUjyapAda AcArya zrI vijayarAmacaMdrasUri smRti graMthamALAnA upakrame prakAzita thatA dharmanuM rahasya pustakanA prakAzanano lAbha lenAra bAbu rAjendrakumAra dolatacaMdajI jhaverInA smaraNArthe temanA putravadhu aMjanAbena bharatakumAra jhaverI dolataniketana, cothe mALe, 37bI, rIja roDa, malabAra hIla, muMbaI-400 006 Ape karelI zrutabhaktinI amo hArdika anumodanA karIe chIe. ane bhaviSyamAM paNa Apa uttarottara uttama kakSAnI zrutabhakti karatA raho evI zubhecchA pAThavIe chIe. li. sanmArga prakAzana For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : AdhAra sthabha : sanmArga prakAzananA zubhakAryamAM Atmiya bhAve potAno atyaMta mahatvano phALo ApI sanmArgaprakAzananA AdhArasthaMbha bananArA puNyavAnonI zubha nAmAvali. 1. bhorolatIrtha nivAsI mahetA zAMtilAla harIlAla 42, bharatamahAla, cothe mALe, 23-DI, DuMgarazI roDa, vAlakezvara, muMbaI - 6. phona H 3623853 2. hasamukhalAla cunIlAla modI. 12, kamalA niketana, nArAyaNa dAbholakara roDa, muMbaI - 6. phona H 3624528 3. ramIlAbena mahendrabhAI cImanalAla zAha 96, lenDasa enDa, 29oDI, DuMgarazI krosa lena, muMbaI - 6. phona H 3671784 4. mANekalAla moholAla jhaverI 1403-04, sulasA epArTamenTa, 254, Ara. Ara. Thakkara mArga, malabAra hIla, muMbaI * 6. phona : 362papa27, 3610724 5. bhorolatIrtha nivAsI saMghavI svarUpacaMda maganalAla ha : vADIlAla 3-01, hIrAmotI : nANAvaTa, surata phona H 3pa624 6. bhorolatIrtha nivAsI voherA jevAlAla svarUpacaMda C/o. zAha kIrtilAla bAbulAla enDa kuM ratanapoLa golavADa, amadAvAda-1 phona : 3pa7648 7. zAha premacaMdabhAI IzvaralAla zItalabhuvana', bIje mALa, zItalabAga, 64, vAlakezvararoDa, muMbaI-400 006 Te. naM. 3619360, 3633687 . 3612324, 3625180 8. zrImati kaMcanabena sArAbhAI zAha haste- virendrabhAI sAyanTIphIka DAyagnosTIka senTara jI/14, vhAITa hAusa, elIsabrIja, amadAvAda-380 001 phona naM. 46 44 33 For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. jhaverI kumArapALa bAlubhAI 98, nepIyansI roDa, 151/A, zAMtinagara sosAyaTI, muMbaI-400 006, phona naM. 3623237 10. zAha joItAlAla TokaradAsa haso zAha dinezabhAI joItAlAla 32/bI, "sudhAkaLaza', jamanAdAsa mahetA mArga, muMbaI-400 006, phona naM. 4680627 11. zAha chabIladAsa sAMkaLacaMda parivAra bIje mALe, nyU mahAvIra bilDIMga, telaMga roDa, mATuMgA, senTrala relve muMbaI-400 019, phona naM. 4376957 - 986 : sahayogI : sanmArga prakAzananA zubhakAryane potAnuM mAnI potAno Agavo sahayoga ApI sanmArga prakAzananA sahayogI bananArA puNyavAnonI zubha nAmAvali. 1. hemacaMdabhAI motIcaMdabhAI jhaverI 16, jayaMta mahala, 'DI' roDa, carcageTa, muMbaI-20. phonaH 293333 2. amulakhabhAI pUnamacaMdabhAI mahetA parivAra taraphathI C/o. kumArabhAI e. mahetA baMgalA naM.-5, lAla baMgalA pAse, pAMDava baMgalA pAchaLa, aThavA lAinsa, surata 3. ramaNikabhAI revacaMdabhAI zAha dhAnerAvALA C/o. araviMdabhAI Ara. zAha 401, svAgata kaoNplekSa, sneha milana gArDana sAme, majurA geTa, surata For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanuM rahasya dharma to jIvanamAM ghaNo karyo paNa kAMI maLyuM nahIM ane anubhUti thaI nahIM. jIvanamAM zAMti anubhavAI nahIM. lAge che ke have dharmamAM kAMI rahyuM nathI" - AvA AvA uddagAro jyAre koInA moDhe nIkaLatA sAMbhaLIe tyAre e dhamatmiA tarIke oLakhAtA jIvanI ajJAnatA joI dayA AvyA vinA na rahe. dharma Ave ane jIvana khAlI lAge, koI anubhUti na thAya, zAMtino anubhava na thAya, to samajavuM ja rahyuM ke e khAmI dharmanI nahIM paNa dhamatmiA tarIke oLakhAtI vyaktinI che. kAraNa ke eNe dharmane sAcI rIte samajavAnI mahenata karI nahIM dharmane sAcI rIte oLakhyo nahIM. vidhipUrvaka sevyo nahIM. dharmanA dezaka arihaMtone ane dhamopadezaka saddaguruone oLakhyA nahi. emanI AjJA upara lakSa ApyuM nahIM. enuM pariNAma e AvyuM ke dharma karavA chatAM dharmanA sAcA phaLathI e AtmA vaMcita rahyo. 'jo dharma karIne dharmanA phaLathI vaMcita na rahevuM hoya to dharmanA rahasyane samajavuM ja rahyuM- heco e mATe A pravacane. dharmanuM rahasya For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanuM arthapaNuM : "vacanArAdhanayA khalu, dharmastadbAdhayA tvadharma iti / idamatra dharmaguhAM, sarvasvaM caitadevAsya // 1 // " kharekhara, dharma anaMtajJAnIonA vacananI ArAdhanAthI che ane anaMtajJAnIonA vacananA bAMdhathI to adharma che. A zAsanamAM dharmanuM A ja rahasya che. kAraNa ke dharmanuM sarvasva anaMtajJAnIonA vacananI ArAdhanAmAM ja che.' sukhanI arthI A duniyAne sukhanA sAdhananI pUrti karI ApavI, e upakArI mahApuruSonI svAbhAvika prakRti hoya che. upakAra tyAre ja thaI zake che ke duniyA je vastunI IcchA rAkhe che, te icchA sahelAIthI sAdhI zakAya tevAM sAdhanonuM tene pradAna karavAmAM Ave. e ja vastune ApaNe dharmanA rahasya tarIke oLakhIe chIe. jenAthI ISTa vastu sahelAIthI sAdhI zakAya, te ja dharmanI sArabhUta vastu che. jenAthI ISTa siddhi na sadhAya tevI vastu maLI jAya, ethI malakAI javuM e to mUrkhatA che. upakArI mahApuruSono e svabhAvasiddha dharma che ke duniyA je vastunI jhaMkhanA karI rahI che, te sahelAIthI pAmI zake tevI vastu saraLamAM saraLa rIte batAvI devI. duniyA zuM Icche che? kahevuM ja paDaze ke sukha ! e sivAya kAMI ja icchatI nathI. dharmI ja sukhane icche evuM nathI. sukhane to jema dharmI icche che, tema dharmane nahi sevanArA, dharmanI sAme UbhA rahenArA paNa icche che. sukhanI icchA jagatanA jIvo mATe sAmAnya che. emAM koIno paNa virodha nathI. duniyAnA dharma, adharmI ke dharmavirodhI koIne paNa pUcho, tene sukha sivAya bIjI IcchA nathI. e IcchA pAchI sAmAnya sukhanI nahi. sukha to evuM ja joIe ke jemAM duHkhano eka aMza paNa na hoya, tenI sAthe maLeluM sukha adhUruM paNa na hoya, kema ke adhUrAmAMthI ISya janme che eTale duHkha AvIne UbhuM rahe che. Aje duHkha che zenuM ? pUrAnI IcchA che ane nathI maLatuM enuM ja ne ? ane te paNa kadI na jAya evuM. bhale pachI koIne A che pU.A. rAmacaMdrasUri smRtigraMthamALA-9 For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanI vyAkhyA bolatAM AvaDe yA na AvaDe, paNa sau koInA dayamAM joIe to bhAvanA AvA ja sukhanI beThI che. e sukhanI IcchAvALI duniyA, evA tuccha sAdhanonI pAchaLa paDI che ke je sAdhanomAM A icchita sukha ApavAnI zakti nathI ! evo koI padArtha duniyAmAM nathI ke je A sukhane ApI zake. je sukhanA bhogavaTAmAM duHkhano aMza na hoya, thoDuM paNa ochApaNuM na hoya, prApti pachI jeno kadI nAza na hoya, evI jAtanuM sukha ApavAnI zakti duniyAnA koI paNa padArthamAM nathI. dharmanuM rahasyaH upakArI mahApuruSono e svabhAvasiddha dharma che ke duniyA je Icche che te sahelAIthI sAdhI zake evuM sAdhana samarpavuM. pachI bhale jenI icchA hoya te le, icchA hoya te ene seve, paNa e sAdhana to evuM ja hoya ke enA sevanamAM bedarakAra na thAya-paripUrNa rIte seve, to jarUra e AtmA, Icchita sukhanI prApti karI jAya. paNa duniyAe sukha kayuM che bIje ane A upakArIonI dRSTie sukha che bIje ! eTalA mATe jJAnIoe dharma vastu ja judI kahI che. "AvA upakArIonI AjJA e ja dharma !" e upakArIonI AjJAmAM ja dharmanuM rahasya samAyeluM che, evuM DAhyA mANasonuM maMtavya che. ane tethI duniyAe na joyeluM, duniyAne na rUce evuM ane rUci jAya chatAM sArI duniyA ene ArAdhavAne zaktisaMpanna na hoya evuM, e jJAnIo kahe e saMbhavita ane banavAjoga che. duniyAmAM kayo evo AtmA che ke jene dharma joIto nathI ? . potAnI jAtane adharmI tarIke oLakhAvavA keTalA taiyAra che? eka paNa nahi ne? adharmIne paNa koI jo adharmI kahe to duHkha lAge. kahenAranI sAme thaI jAya. adharmI kahevaDAvavuM koIne gamatuM nathI. "mAre dharma joIto nathI' - ema spaSTa kahenAra sahelAIthI dRSTipathamAM AvI zake tema nathI. sArI duniyAne dharmI kahevaDAvavAnI icchA che, chatAM dharma joIe to zodhyo paNa jaDato nathI, enuM kAraNa zuM, e ApaNe zodhavuM che. e zodhamAM ja dharmarahasya chupAyeluM che. dharmanuM rahasya jika kA kA kAkI: For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duniyA kema cAle che? sukha joIe che. dharma kahevaDAvavuM emAM vAMdho nathI. eTaluM ja nahi, keTalAkane dharmanuM arthIpaNuM paNa che. nathI ema nahi, te chatAM paNa dharma jevI vastu hAthamAM kema nathI AvatI ? to ke duniyA dharmanA mULabhUta upAyathI cheTI che. jema vyavahAramAM je je vastunuM arthIpaNuM thAya che, te te jenI pAse hoya tenI ja duniyAmAM sevA thAya che ! vyavahAramAM A nyAya sacavAya che ke je vastunI icchA thAya temAM je hoziyAra hoya, tenI salAha ne. AjJA mAnavAmAM Ave che. temAM nAnapa ke mAnahAni manAtI nathI. moTo koTyAdhipati ke koI moTI zahenazAhatano mAlika hoya, paNa jo zarIramAM kAMI bagADo thAya, to e DaoNkTaranI salAha mAnavAnI ke AjJA pALavAnI jarA paNa AnAkAnI nathI karato athavA emAM nAnapa nathI samajato. zarIranI cikitsaka kahe tema karavA taiyAra rahe che. potAnI game teTalI sArI buddhi tyAM AghI mUkavAne harakata nathI gaNato. te vakhate huM rAjataMtra calAvuM chuM, mArI AjJA upara duniyA cAle che, mArA hukamane AdhIna duniyAnAM prANI che' -ema na bole, paNa atyAre to tAre ja AdhIna mArA prANa che-ema kabUla karI leze. je viSayamAM je niSNAta hoya, tenI ja AjJA mujaba cAlavuM enuM ja nAma buddhi ! enuM ja nAma DahApaNa ! enuM ja nAma akakala ! ane enuM ja nAma hoziyArI manAya che ! duniyAmAM A vAtano nizcaya che. vyavahAramAM eka zarIranI ja nahi, paNa badhI ja bAbatomAM A jAtano ekasarakho nirNaya che. zarIramAM bheda paDyo to cikitsaka, kAyadAnI cuMgAlamAM phasAI jAya to vakIla, ema darekedareka sAdhananA je je anubhavI hoya, te kahe e pramANe karavA taiyAra ! jhaverAta kharIdavuM hoya, kApaDa kharIdavuM hoya ane chevaTa kacaro kADhavo hoya, to te te vastunA anubhavInI salAha pramANe varte to ja duniyA cAle che. badhA ja svataMtra banI jAya to eka paNa kAryavAhI cAle ? nahi ja. vyavahAramAM e vastu mAnya che ke, te te vastunA anubhavI je hoya, ka pU.A. rAmacaMdrasUri smRtigraMthamALA-9 : For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM je vacana te ja pramANa. jyAre ulleTha ajJAnIo eka dharmanI ja bAbatamAM kahe che ke, "muMDe muMDe matirbhinnA' dareka kaheze,-"amAro abhiprAya judo che. koInuM mAnavuM ja joIe evuM kAMI baMdhana nathI.' dharmanI bAbata Ave tyAM A takarAra cAle. AvA AtmA mATe ema kahI devuM joIe ke te bicArA dharmanA rahasyathI vaMcita che. kaI ciMtAmAM cho? zarIra para Apatti Ave to cikitsakanI ane kAyadAnI bArIkI Ave to kAyadAnA jJAtAnI salAha mujaba na cAle, te ajJAna kharo ke nahi ? kharo ja. vaidyanI sAthe-"zarIra konuM? mAruM. te viSe huM vadhAre jANuM ke bahArathI dekhIne tuM vadhAre jANe ? sUvuM, besavuM, khAvuM mAre-tenI ADe tuM kema Ave ? jenA gharamAM anAja na hoya e maganA pANI para rahe, paNa mAre tyAM sArAmAM sArI vastu khAvA-pIvAnI hoya, chatAM huM zuM kAma rahuM ?"--A jAtanI carcAmAM zahenazAhatanA mAliko paNa nathI UtaratA. e rItanI sthiti dharmanI bAbatamAM karavI che. zarIra to amuka kALa ApaNI pAse rahevAnuM che. eka lAkha ne eka DaoNkTara cokI bhare to paNa amuka kALathI vadhu nathI ja rahevAnuM. emAM zaMkA che? huM kahuM chuM ke emAM tamane zaMkA paDI gaI che ! paNa yAda rAkhavAnuM che ke A badhI ja vastuone icchA na hovA chatAM paNa mUkIne javuM paDaze. mATe mUkIne jatI vakhate AgaLanI zuM vyavasthA karavI, enI mUMjhavaNa tamane jarAye nathI, te thavI joIe. sabhA : sAheba ! dharma to karIe chIe. . dharma kema karo cho e vAta hAla bAjue rAkho ! pahelI vAta to e ke o mUMjhavaNa che ke kema ? dharma aneka rIte thAya che. moTA zrImAnane salAma bharo cho, e hRyanA premathI ke bIjuM paNa kAMI kAraNa che ? dayanA prema vinA paNa e kriyA karavI paDe che ne? zarIrAdikanA rakSaNa mATe, dhAryA karatAM vadhu prayatna karIe to paNa, e badhuM amuka kALathI vadhu rahevAnuM nathI, chatAM enI ciMtA che ! tame AjakAla kaI * dharmanuM rahasya For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ciMtAmAM saDo cho ? jema vyavahAramAM tame amuka amukanA vacanane AdhIna thayA cho, tema tame dharmanI bAbatamAM nathI. tethI tamane tevA karavA mATe jJAnIono prayatna che. "dharma enuM ja nAma che ke yogya AtmAnI salAha mujaba cAlavuM." daradIne nIrogI thavAnI icchA che, ema tyAre ja manAya ke jyAre nIrogI karanAra vyaktinA vacana para tenI nirbharatA hoya. DaoNkTaronI salAha mujaba cAlyA, eNe suvADyA tema sUtA, besADyA tema beThA, enA vacana khAtara sArI paNa vastu khAvAno tyAga karyo, chatI bhogasAmagrI na bhogavI, hajAro ne lAkho ApIne paNa vAraMvAra AjJA mAnI, te chatAM A zarIrAdi vastu rAkhI rahevAnI nathI. ema tamArI khAtarI che ne ? ane nathI rahevAnI, to ene choDIne koI jagyAe javAnuM che, e nakkI che ne ? temaja je javAnuM che to sArI jagyAe javAnI salAha ApanArane meLavavAnI ciMtA tamArA ddhayamAM lAgI che ke kema e mAro prazna che. "ame dharma karIe chIe' -e kAMI uttara nathI. je rIte nAzavaMta vastuo mATe yogyanI salAha levA doDI jAo cho, paisA ApIne salAha mAMgo cho, ene premapUrvaka-bahumAnapUrvaka sAMbhaLo cho, enI badhI AjJA svIkAravAnI kabUlAta Apo cho, evI jAtanI dharmanI bAbatamAM yogyanI salAha levA, yogya sthAne doDI gayAno dAkhalo che ? nathI. amane dharma Apo, amane dharmI kaho, paNa zI rIte ? jyAM sudhI tamane A badhA padArtho mUkavAnA che evo nirNaya na thAya, ahIMthI gayA pachI sArI jagyAe javA mATe konI AjJA mAnavI-enI ciMtA tamArA dhdhayamAM pedA na thAya, tyAM sudhI dharma Apavo zI rIte ? sabhA anIti na karavI, nItithI cAlavuM, e dharma nahi ? A bhavamAMthI parabhavamAM javuM che ane javA mATe anIti nukasAnakAraka che, nIti lAbhadAyI che, anItithI parabhava bagaDe che, nItithI sudhare che, mATe avasara AvyuM badhuM jAo paNa nIti na jAo ! -e buddhi keTalAnI che ? kevaLa duniyAmAM nItimAna manAvavAnA ADaMbara khAtara pALelI nIti, e vastutaH dharma nathI. paralokanI bhItithI jo e paLAtI hoya to dharmanuM rahasya hRyamAM AvI gayuM che, pU.A. rAmacaMdrasUri smRtigraMthamALA-9 For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema mAnI zakAya. paNa e Ave to ! enI khAtara koI paNa vastuno bhoga devo paDe to devAya, paraMtu koI vastu khAtara eno bhoga na ja devAya. tamArA AtmAne Aje aneka jAtanI ciMtAo muMjhavI rahI che. te badhI ciMtAomAM A ciMtAne sthAna che ke kema ? eno uttara joIe che. sabhA : maLelAne bhogavavuM emAM zuM harakata? kahe che ke maLeluM bhogavavuM e amArI sattAnI vAta che. paNa e khabara nathI ke e paNa sattAnI vAta nathI ? koI maLela chatAM bhogavyA vinA saDI saDIne marI gayA. jene maLyuM che enI paNa emAM Asakta banavAthI khAnAkharAbI thaI gaI. mATe dharmanuM rahasya jenAM-tenAM vacanomAM nathI ! matikalpanA ke icchA mujaba cAlavAmAM nathI ! jenA jIvanamAMthI doSano aNu zodhyo na jaDe ane guNonA TheranA Thera dekhAya, tenA vacananA pAlanamAM ja dharmanuM rahasya che. A badhuM maLyuM che te amArI buddhinuM phaLa che' -ema ghaNAnuM mAnavuM che. evA abhimAnamAM ane garvamAM AvI jAya che ke, A badhuM meLavyuM koNe? ! ame meLaveluM ane ame kema na bhogavIe?" jJAnI kahe cheUbho rahe ! mahenata ane buddhithI maLatuM hota, to Aje mahenatu, ane buddhizALIo, edI ane abhaNane ghera nokarI karatA ? barAbara bAra kalAka UMghanAra, beThA hoya tyAMthI uThAvavA bhAre, evA paNa edIne tyAM mahenatu mANasa veTha karIne marI jAya, chatAM edIne jeTaluM maLe teTaluM mahenatune na maLe. e mAno cho ke nahi ? koTyAdhipatine tyAM Aje janmelo bALaka koTyAdhipati kahevAya ? puruSArtha rAme karyo ke Aje janmelA bALake ? mATe have maLeluM bhogavavAnuM choDI daIne, nahi maLeluM meLavavAnI ciMtA zuM kAma karIe ?--evuM na bolatA ! A duniyAne je nathI maLyuM, duniyAe je nathI joyuM, te meLavI ApavuM ane te batAvavuM, enuM nAma dharmarahasya che. eTalA ja mATe emAM ghaNI mahenata che. e samajavA dhIra banavuM paDaze. ekalI dalIlathI kAma na cAle. carcA dalIla ke yukti paNa sthAne hoya. ekalI dalIlo ja sAMbhaLyA kare, to koI nyAyAdhIza kesa nahi calAvI zake. dharmanuM rahasya For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAdI-prativAdI bena bolavAmAMthI nyAya ApanAranA hAthamAM satya vastu na AvI jAya tyAM sudhI bannene bolavA deze, pachI dalIla na karavA de, bole tyAM sudhI bolavA de to agaDaMbagaDe yuktio lAvIne joDanArA kadI thAkavAnA che? maraNa yAda che? maLelI vastune mArI mAnuM, ene jAnanA jokhame paNa sAcavuM, te chatAMya badhI vastu manekamane mUkavAnI che, pachI jema, koI sthAnathI Avyo tema javAnuM che. e gayA pachI kyAM jaIza, enI ciMtA keTalI vakhata thAya che? sabhA sAheba ! paralokanI ciMtA to badhAne hoya. e ema kahe che-'badhAne paralokanI ciMtA hoya che." paNa e bhramaNA che. ghaNAne ema lAge ke, 'paralokanI ciMtA jarUra badhAne haze !" paNa huM kahuM chuM ke, "seMkaDe poNIso TakAmAM e nathI.' dAkhalA tarIke, josabaMdha cAlyA AvatA evA paNa ApaNane joIne, ApaNA zarIra mATe koI saheja eTaluM ja kahe-'ApanuM moM kAMI phI lAge che. jene ApaNe ApaNA mAnatA hoIe te eTaluM ja kahe ane te sAthe bIjo eka jaNa sAkSI pUrI de ke, "kAlanA karatAM kAMI pheraphAra dekhAya che.' -to che kAMI nahi, chatAM e AdamI pote arIso laIne jue. ane eneya ema lAge ke, "kAMIka che kharuM !' enI asara thayA pachI miSTAnnanA thALa para khAvA besADo, to e kahe ke, hAla to nahi khAuM. koIne pUchavuM paDaze !' A ciMtA thaI jAya che ! sArAmAM sArA vaidya ke DaoNkTarane jaIne pUche, e paNa upara Tapake joIne kahe ke, "kAMI nathI.' to na mAne. barAbara juo !' ema kahe ane pachI pAkI 'nA' kahe to ja mAne. vaidyane kahe ke mArA sAthI ne snehIo kahe che ! kAle joyo hato te kahe che ! mane potAne paNa lAge che !' mAruM ema mAnavuM che ke, zarIranA premIne je rItanI zarIranI ciMtA che e rItanI paralokanI ciMtA seMkaDe poNIso TakAmAM nathI." je divase pU.A. rAmacaMdrasUri smRtigraMthamALA-9 ka For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ciMtA Avaze, e divase dharma taraphanuM prANImAtranuM valaNa navI bhAtanuM raheze. paralokanI ciMtAvALAno AtmA, dareka pApakriyAmAM DaMkhato rahe che. haju AjJApAlananI vAta pachI. jema zarIrano premI chatAMya rasanA Idriyano lolupI AtmA bahu carI ApanAra vaidya pAse na jAya, tema paralokanI ciMtA thayA pachI paNa, AjJA sArI che ema samajAyA chatAM paNa, pUrI nahi paLAtAM adhUrI paNa paLAya e saMbhavita che. paNa paLAya to sAruM, e to nirNaya hoya che ja. rahasyanI prApti : je divase paralokanI ciMtA AtmAmAM dAkhala thaI jAya, te divase A lokanA jIvanano rasa ene UDI jAya. kema ke nakakI thaI gayuM ke javAnuM ! premI mahemAnano meLApa, premIne ciMtA karAvanAro ja hoya che. Avyo tyArathI haiyAmAM 'jaze'-'jaze' ema beThuM ja che. jayAM sudhI e rahe tyAM sudhI e eka ja khaTako rahe che. tema paralokanI ciMtAvALA AtmAne, jyAre jyAre duniyAnA padArthono sahavAsa thAya, tyAre tyAre e mAruM nathI'-'javAnuM che' evo khaTako rahe che. bIjAnI AgaLa kahevA mATe to ApaNe bahu catura chIe. 'zarIra ane AtmA judA che, zarIranI pIDA sAthe AtmAne kAMI saMbaMdha nathI' -evuM varNana sArAmAM sAruM karIe, paNa vicArIe to jaNAI Ave ke zarIra e ja AtmA che. ema mAnIne ja enI badhI kAryavAhI cAlu che. zarIranA bagADanI ciMtA trIsa divasa che-covIse kalAka che ane AtmAnI ciMtA eka paNa divasa nathI, thoDI miniTa paNa nathI ! dharmane dharma tarIke sevyo tyAre manAya ke jyAre dharma sivAyanI bIjI badhI vastu, dharma AgaLa tuccha bhAse ! amuka vastu karIe chIe, tene te tarIke samajIne karavAmAM Ave che ke kema ! batAvanAra upara paripUrNa prema jAgyo che ke kema ? ane enI salAha mujaba vartavAmAM zreya che, evI pratIti thaI che ke kema ? e tapAso ! duniyAnA vyavahAramAM vagara bhaNyagaNya paNa, anAdikALanA sahavAsathI, te te vyaktionAM vacana, AjJA ane salAhane badhA AdhIna thaI gayA che. koI ema kaheto hoya ke, huM koInI AjJA dharmanuM rahasya ka For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnato nathI, marajI mujaba cAluM chuM-to e khoTo che, IrAdApUrvaka khoTuM bolanAro che. vyavahAramAM to e koInI ne koInI AjJA mAnato ja rahyo che. jJAnIo kahe che ke, have navo abhyAsa pADo ! vyavahAramAM jema AjJA mujaba cAlato rahyo, tema dharmanI bAbatamAM cAlato thA ! amukanI salAha vinA mAro vyavahAra rItasara cAle ja nahi - evuM ahIM mAnato thA ! "paralokane sudhAravA mahApuruSonI AjJA vinA mAre cAlavuM e ThIka nathI' ATalo nirdhAra thaI jAya, to dharmanA rahasyanI prApti thaI gaI ema kahevAya. dharma ApatAM pahelAM duniyAnA mANaso je je padArthonI AsaktimAM paDyA che, tenI asAratA pahelI batAvavI paDaze. e asAratA samajAyA vinA jijJAsAvRtti pedA thaze nahi. e pedA thayA vinA dharmanA jJAtA pAse javAze nahi. e vinA dharma saMbhaLAze nahi ane dharma saMbhaLAyA vinA-samajAyA vinA yogya samajAze nahi, pAmavA yogya pamAze nahi ane ArAdhavA yogya ArAdhAze paNa nahi. kuguru kone phasAve? "maravAnuM che-e kone yAda na hoya? sarvane hoya ema nathI. e yAda hoya ene khAvAnuM bhAve kema ? phAMsInI sajA thayA pachI je maravAnuM bhAna thAya che, te pahelAM Ave che ? pahelAM AvyuM hota to enAthI khUna thAta ? maravAnuM che ema badhA bolaze, paNa evI rIte yAda rahI jAya to jema tema vartAya ? jyAM tyAM pharavAmAM ke moja anubhavavAmAM jarAye arerATI Ave che? moTaramAM beThA ho, phula spIDathI cAlI jatI hoya, e ghaDI maravAnuM che evuM bhAna Ave che ? maravAnuM khyAlamAM te divasa Ave che ke, jyAre sakhata tAva Ave, pathArImAM sUvAnuM Ave. tyAre paNa vicAra Ave ke, 'ATalA tAvamAM huM marI jAuM? kaI evI bhAre bImArI AvI gaI che ?" mAMdo mAMdo paNa tAraTapAla vAMce. jyAre khUba dama kheMcAI jAya, DaoNkTaro hAtha khaMkherI de, tyAre kAMIka maraNa yAda Ave. maratAne . 10 pU.A. rAmacaMdrasUri smRtigraMthamALA-9 For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIne-A marI gayo-ema badhA kahe che, paNa-huM marI javAno chuM--ema keTalA bolyA ? marI gayAnI pAchaLa duHkhI thAya che te kArya karanAro gayo ethI, paNa huM marI javAno chuM e yAda Ave che ethI nahi ! ApaNe e sthiti lAvavI che ke, "maraNa mAthA para che, kaI miniTe Ave e kalpI na zakAya. e AvyA pahelAM AtmA paralokamAM sAco sukhI ke utagAmI bane, eno vAraMvAra vicAra Ave !" e banAvavA khAtara dharmanA jJAtAnI AjJAne AdhIna thavuM joIe. paraloka che, ema zAstramAM vAMcavA chatAM, sAMbhaLavA chatAM, gokhI rAkhavA chatAM, bhulAI jAya che-vAda nathI AvatuM. bhaNelA-gaNelA ane hRyathI sAcuM kabUla karanArA evAne paNa, covIsa kalAka e vastu khyAlamAM nathI rahetI. e rahetI hoya to hamaNAM svacchaMdI pravRttio badhI baMdha thaI jAya. A lokanI tuccha vastu meLavavAnI IcchA maMda thaI jAya. jJAnInI pUMThe doDavA mATe prayatna kare. pachI to jJAnI kahevAtAo paNa jo enI pAse A lokanI vAta kare, to coMkI jAya. kahI de ke, "e padArthonI mamatAmAMthI chUTavA huM ahIM Avyo chuM. vadhAravA nahi !' ane evAne kuguru phasAve ke kudharma mUMjhave, e banavuM azakya che. badhA kare te kharuM? zAtre dharmanuM lakSaNa bAMdhyuM ke, "durgatimAM paDatA prANIne bacAve te dharma.' paNa jene durgatino bhaya lAgyo hoya tene ne ? have roja yAda zuM karazo? A loka ke paraloka ? sabhA saMsAramAM moha utpanna thAya evI vastuo banAvI kema? A evo prazna che ke, "jhera jyAre mAranAra che tyAre banAvyuM zuM kAma ?" jANe koI kArIgara badhuM ghaDavA na beTho hoya ! jagatamAM kAMTA utpanna kema karyo ? e kAMTAthI bacavA bUTa kema pahero cho ? tyAre duniyAmAM je padArtho banyA hoya, te badhA bhogavavA ja joIe, ema to nahi ne ? tamane ekalA kAMTA ja bhayaMkara lAgyA. jJAnIne badhuM ja bhayaMkara lAgyuM. kAMTA vAge che eTale mUrkha mANasone khabara paDe che. paNa dhamenuM rahasya 11 For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je pahelAM vAge nahi paNa pachI prANa le, enuM jJAna, jJAnIone che. A kAMTA to sArA ke dekhatAM ja bhaDakAve. bahAra rahelA sArA ke retImAM ghUsIne UbhA hoya te sArA? bhogasukha, e chupAyelA kAMTA che. ane e evA bhoMkAI jAya che ke AtmA sAthe evAM coMTI jAya che ke jethI nIkaLe eTale ke chUTI jAya athavA to choDavA paDe to paNa saDo to mUkatA ja jAya. sabhA : duniyAnA bhogo khoTA che to badhAne kema game che? badhA kare te khoTuM kema hoya? eTale ke badhA je cIjane kare e khoTuM na hoya ema ne? jUThuM keTalA bole che? jUThuM bolanArA ghaNA ke sAcuM bolanArA? corI karanArA keTalA ane zAhukArI sAcavanArA keTalA? ghara phADIne corI thAya che, tema gAdI para besIne paNa corI thAya che ne ? ghaNA je kare e sAruM hoya evuM anumAna baMdhAya, e have sAcuM lAge che ? sArI vastunAM mApa, ghaNA kare enA uparathI na thAya. hIro che ema loka kahe to manAya ke jhaverI kahe to? jhaverI kahe to ! ghaNA koNa? loka ke jhaverI? sabhA: 'paMca kahe te paramezvara' e kahevata che ne? jainazAsane satyanI parIkSAmAM paMca-baMcane mAnyuM nathI. paMce paNa zAnA upara cAlanAruM ? kalpanA ke purAvA upara ja ne ? khoTo hoya to koNa jokhamadAra ? mATe to kahIe chIe ke je satya hoya te joIe ane paMca paNa konuM nimAya che ? te te vastuonA jJAtAonuM ke mUkhaonuM ? dharmanI parIkSA mATe duniyAnA padArthonA svarUpane jANanArAonuM paMca nimAya? "paMca kahe e paramezvara-ema mAnavuM che ? duniyA sArI che ke khoTI, ene puravAra karavA tyAgIonuM paMca nimAya ke rAgIonuM? A prazno kema UThe che? kAraNa ke AvA prazna jagatamAM Aje cAlI rahyA che ! maravuM che' -ema jANavA ne mAnavA chatAM jagata bedarakAra ne naciMta banyuM che. koI bahu bhaya batAvI de to kaheze ke, maravuM emAM navuM zuM che? jema badhA maya tema marIzuM ! marI javAnuM che mATe kAMI mUkI daIe?" eTalA mATe kahIe chIe ke, "paraloka haju hRdayamAM je pramANamAM jacavo huM 12 che pU.A. rAmacaMdrasUri smRtigraMthamALA-9 For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIe, te pramANamAM jacyo nathI." evAone durgatino bhaya batAvavo nakAmo che. ane e bhaya na lAge tyAM sudhI-dharma e AtmakalyANa mATe jarUrI che'-ema lAgavAnuM paNa nathI. buddhino upayoga : duniyAmAM mANaso duniyAnA vyavahArane TakAvI rAkhavA jevI mAne che. te khAtara tenA anubhavInI salAha mujaba cAle che. paNa dharmanI bAbatamAM kahevAya nahi ke, "A sAcuM che.' vaLI ame kahIe te khoTuM kema hoya?--e jAtanI praznaparaMparA UThe che. vyavahAramAM ema koI karatuM nathI. kare to cAlatuM nathI ! dhArAzAstrI bajAramAM kAyadAnI dalIlo karavA jAya to koI sAMbhaLe? ane ahIM Ave tyAM A takarAra UbhI thAya che. "amane nathI rUcatuM-amArI buddhimAM nathI UtarI zakatuM -eTale dharma pratye je jAtanI vRtti jAgavI joIe te jAgatI nathI. vyavahAramAM buddhizALI paNa te te jAtanA anubhavI pAse jaIne enI salAha mujaba varte ane dharmanI bAbatamAM - na cAle'-ema kahe, enuM kAraNa Apo ! e ja kAraNa ke dharma e AtmAnA sukhane lAvI ApanAra che, ema rdayamAM UtaryuM nathI. - jJAnIo kahe che ke, duniyAmAM paNa anupama sukhane lAvavuM hoya, to dharma vinA zaraNa nathI. tArkika ziromaNI A. deva zrImad zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja kahe che ke, "vacananI ArAdhanA karavAnI tAkAta Ave, tyAre dharmanI ArAdhanA thAya." dharma, matikalpanAe na thAya. tuccha vastune sudhAravA AjJAnI jarUra, hukama kare te pALavAnI jarUra ane A vastu mATe kAMI ja nahi ? eka vAra to-"amArA badhA - 'vicAro--A bhAva dUra karIne ema kabUla karo ke, 'AnI AjJA e ja dharma che. e sAme avAya ja nahi !' ane buddhino upayoga paNa e AjJAne samajavA mATe-AcaravA mATe karo, paNa DahoLavA mATe nahi !! dharmanI zodha : dharmanI bAbatamAM paNa jJAnInI salAha vinA cAlI zake tema nathI ja. AvI jAtanI AjJAnA zaraNe AvyA vinA karAto dharma, e paNa dharmanuM rahasya 13 For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . adharma che. mArgadarzakanI salAha mujaba, e je dizA batAve te dizAe cAlyA vinA, badhuM ja cAlavuM prAyaH nakAmuM che. eTaluM ja nahi paNa nukasAnakartA che. huM cAluM chuM, cAlavAthI ghera pahoMcAya che, badhA cAlIne ja pahoMcyA ema puravAra thAya che, huM paNa cAlIne ghera pahoMcIza', koInI salAhanI zI jarUra?"--evI bUmo kAma na Ave. mArgano bhomiyo - mArgadarzaka joIe ja. tema anaMtajJAnIonI AjJA mujaba je kriyA thAya, tenuM ja nAma dharma dharmanuM rahasya zuM ? e ja ke AjJAne AdhIna thavuM ! konI ? te pachI vicArIzuM, paNa eka vAra to duniyAnA vyavahAramAM jema te te vastunA jJAtAonI AjJA ane salAhanI jarUra che, tema dharmanI bAbatamAM paNa koI yogya jJAnI ane mArgadarzakanI jarUra che, e nakakI thavuM joIe. potAnI IcchA mujaba cAlavAthI dharmanI ArAdhanA karI zakIe ema nathI, ema tamArA aMtaramAM barAbara ThasI javuM joIe. e kyAre Thase? paraloka che, paralokamAM sadgati ane durgati banne che ane lokamAM IcchA mujaba cAlavAthI AtmAnI durgati thavAno pUrepUro saMbhava che, e ciMtA AvI jaze tyAre ! ane pachI to dharmanI zodha karavA tame jAte nIkaLazo. arthIpaNAno nAza: Aje to--'dharma devo hoya teNe amArI anukULatA pramANe cAlavuM, amane rUce te pramANe saMbhaLAvavuM'--ema kahevAya che. te paNa phAve to ThIka, nahi to hurare' paNa karIe !" AnuM nAma dharmanuM arthIpaNuM kahevAya nahi. upakArIonI pharaja dharma devAnI bhale rahI, paNa tamArI zI pharaja ? keTalAe dharmaguru pAse jaI kahyuM-'sAheba ! paraloka na bagaDI jAya evuM kAMI batAvo !" evA ahIM keTalA che ? be hAtha joDI, karagarI, AMsu lAvI- A lokamAM muMjhAyelA amAruM zuM thaze ? paraloka kema sudhare e batAvo !"--evI jAtanI mAMgaNI keTalAe karI? 1 4 pU.A. rAmacaMdrasUri smRtigraMthamALA-9 For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUkhe marIe chIe, kAMI batAvo-evI mAMgaNI karanArA to che, paNa paraloka sudhAravAnA upAyanI mAgaNI keTalAe karI ? A ciMtA lagabhaga nAbUda thaI gaI che. vartamAna kALanI badhI pravRttio A bhAvanAne dAbanArI cAlI rahI che. duniyAnuM lakSya paralokamAMthI khasI A lokamAM coMTI jAya, evI pravRttio dhamadhokAra cAlu che. e sthitimAM dharma durlabha bane, dharmIonI saMkhyA ghaTe ane dharmano virodha vadhato jAya, to Azcarya pAmavA jevuM nathI. jyAM A lokanI vAtamAM ja AnaMda hoya, tyAM paralokanI vAta sAMbhaLatAM AMkha paNa UMcI thaI jAya. AvA prasaMge Akho divasa dharmanI lavarI zI ?'--ema paNa bolanArA hoya, emAM kAMI navAI nathI. dharmIne tyAM dhADa? sabhA : dharmIne ghera dhADa enuM kAraNa zuM? tame khAzo ethI ajIrNa nahi thAya, evuM koNe dIThuM che ? khAnArAomAMnAne roja ajIrNa thAya che ! paisA kamAvAthI gAMDA banI gayAnA aneka dAkhalA che ! duniyAmAM raMgarAga maLyA pachI AdamI maTI havAna thAya che, evA dAkhalA eka nahi paNa gaNatAM thakAya eTalA maLe ema che ! ' have dharma karavAthI duHkhI thayAnA dAkhalA tame Apo ! je dharmIne ghera dhADa hoya ene pUcho ke te kahevA taiyAra che ke duHkha dekhAya che te dharma karavAthI ? mAthe saMkaTa Ave che e kabUla, paNa e dharmathI Ave che ke kema ? e nakakI karavAnuM che. nIti pALanArane khoTa paNa Ave, paNa enuM kAraNa nIti che ? - sAcuM bolavAthI rAjA harizcaMdra duHkhI thayA. paNa satyanA pratApe e duHkhI thayA ema koIe kahyuM? satyanA pratApe to e nAmAMkita thaI gayA, dhamatmiA tarIke prasiddha thaI gayA, Apatti vakhate Take, enuM ja nAma dharmI. Aphata vakhate gabharAIne bhAgI na jatAM sahana karI le, TakI rahe, to enA e kaheze ke, "e dharmI hato" evA dharmIo jagatamAM na hota to duniyA kema cAlata?--ema kahI hAtha joDaze. paNa duniyAnA E dharmanuM rahasya 15 R For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuccha padArthomAM racI paDelAne hAtha joDavAno samaya sAcA dharmIne Avyo, evo koI dAkhalo che? mATe dareka sAMbhaLavA AvanArane eka ja bhalAmaNa karuM chuM ke, kuTuMbanA mANasone eka ja vastu samajAvajo ke, duniyAmAM jIvavA mATe mAtra ekanI nahi, paNa anekanI AjJA mAnavI paDI, to pachI jemAM seMkaDo bhavonuM duHkha daphanAvavAnI tAkAta che, te dharmane prApta karavA mATe anaMta jJAnInI AjJA mAnavAmAM makkama rahejo ane enI khAtara bIjA je koInI paNa AjJAnuM ullaMghavI paDe tene ullaMghajo !" dIkarAne kahevuM ke, jo te amArI AjJA mAnI to ATalI uMmare pahoMcyo, zikSakanI AjJA mAnI to vAMcato-lakhato ne bolato banyo, kuLanI maryAdA ane tuccha Ijjata-AbarU khAtara aneka parataMtratAo veThI ane vaidya kahyuM tema pathya pALyuM to nIrogI rahI zakyo, e rIte huM bhalAmaNa karuM chuM ke, "zuM bhalAmaNa karazo e tame bolo !" emAM ja dharmanuM rahasya che. atyAra sudhI potAnAM bALabaccAMone e rItanuM zikSaNa ApanAra keTalA maLyA? kuTuMbane satya vastu samajAvavI joIe ke nahi? "koNa kayAMthI AvyA eno patto nathI, kyAM sudhI bhegA rahI zakIzuM e nirNita nathI. tame pahelAM javAnA ke ame pahelAM e mAluma nathI, sAdhavAnI ATalI sAmagrIo pAmIne paNa ema ne ema cAlyA jaIe to bevakUpha TharIe. mATe ahIMthI gayA pachI sArAmAM sArA sthAne pahoMcI zakIe, AtmAne vadhu yogya banAvI zakIe, AtmAmAM divya dazA pedA karI zakIe. evI sthitimAM AvavA mATe amArA karatAM vadhu jJAnI hoya enI AjJA mAnavAnI tamane chUTa che." roja mITiMgo maLe to dharma Agho jAya ? parantu Aje to "A na maLyuM.'-A kema meLavIe ?" enI roja kamiTIo bharAya che. enA vicAra thAya ! AnA thAya che ? nA, ane nathI thatA ethI ja AjanI A dazA avanata che. konuM vacana mAnya? jenA vacananI AdhInatA keLavavAnI, te kevA prakAranuM jIvana jIvatA 16 pU.A. rAmacaMdrasUri smRtigraMthamALA :: ::: 3: 08: For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya ne kaI koTinA hoya, te paNa vicAravuM paDaze. rAgI ke dveSI hoya te cAlaze? nahi ja. nahi rAgI, nahi dveSI ke nahi mohI, paNa je parama zuddha banI cUkelA vItarAga, koI paNa padArtha pratye mamatA na rahI hoya evA ! AjJA mAnavAnI te AvA nirmaLa, svaccha, DAgha vinAnA arIsA jevAnI ! ene ApaNe deva kahIe chIe. jene jovAthI ApaNane ApaNA doSa dekhAya ! jenI sAme dekhavAthI ApaNA doSonuM bhAna thAya ! ! bhagavAnanI mUrtimAMthI paNa AjJA nIkaLe che. roja savAranA pahoramAM Izvara pAse e ja kAma mATe javAnuM che. svaccha ane nirmaLa arIsA samA bhagavAna sanmukha UbhA rahI. potAnA DAgha jovA mATe ane jotAMnI sAthe e DAgha kADhavA mATe emaNe kahyuM te karavAnuM ! paNa jo kadI arIsAmAM DAgha haze to paMcAta thaI jaze. mATe pahelAM te svaccha che ke kema e saMbhALajo! mATe ja upakArI mahApuruSo kahe che ke, 'tenI ja AjJA mAnajo ke jenAmAM doSano chAMTo na hoya ane je guNathI paripUrNa hoya.' evA arihaMta vItarAgadevo che. emaNe jagatanA kalyANanI khAtara je AjJA karI che tenuM yathArtha pAlana karajo ! pAlana na thAya eTalI truTi mAnajo ! e truTI pUravA prayatnazIla rahejo ! emanI AjJA kaI ? pApanI karaNI, viSayakaSAyane poSanArI karaNI, duniyAnA tuccha padArthone AdhIna banAvI unmatta banAvanAra karaNI, potAnI nahi tevI vastu meLavavA mATe pAgala banAvanArI karaNI, eno tyAga karavo e ja eka e mahApuruSonI AjJA che. e AjJAthI ghaDAyeluM vacana. enuM ja nAma dharma che. enAthI viruddha vartAya eTalo adharma mAnajo ! deva ne gurunI pichAna : have maMdiramAM devamUrti pAse jaI zuM jozo ? e to nirmaLa che. emAM doSa eka paNa nathI. je enI pAse nathI te ApaNI pAse che, mATe e badhA doSa che e nakkI karajo ! enI pAse zuM zuM nathI ? gharabAra, kuTuMbaparivAra, lADI, vADI, gADI kAMI nathI. je ghaDI A badhuM doSarUpa bhAsyuM, e ghaDI emanI AjJAnuM rahasya samajAyA vinA raheze nahi. ( dharmanuM rahasya ka 17 * ** For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have e badhI vastuo doSamaya che, e samajavA mATe sAdhu pAse AvavAnuM rahyuM, kema ke sAdhu e emanA pratinidhio che. e sAdhuo arIsAe je doSa batAvyA, tene guNa batAvanArA na hoya. tame jemAM sukha kalpo cho, e badhuM doSarUpa che-duHkharUpa che, e ja emaNe batAvavAnuM rahyuM. arihaMtano AtmA arIsAbhUta che. arIsA jevA emanI AjJAnuM pAlana, emAM ja dharmanuM rahasya che. e parama tAraka paramAtmAonI AjJAnusAre kahenArA e ja guruo che. e deva ane e gurune oLakhavA jeTalo prayatna thAya eTalo jarUrI che. ane emane oLakhI emanI AjJA khAtara sarvasva samarpI devAnI vRtti jAge, tyAre . dharmanA sAcA rahasyanI prApti thaze. - dharmamAM sahAyaka koNa ? dharmamAM sahAyaka koNa ? anukULatA ke pratikULatA ? A be paristhitimAMthI kaI paristhiti jIvane dharmamAM sahAyaka che ? A praznanA javAbamAM, nizcayanayanI apekSAe kahI zakAya ke, dharma karavAmAM anukULatAya sahAyaka nathI, pratikULatAya sahAyaka nathI. sahAyaka hoya to eka jIvanA adhyavasAya ja che ! A nizcayanayano javAba che. vyavahAranaya kahe che : lAyaka-jIva mATe anukULatA vadhu sahAyaka kahI zakAya. jIva satvahIna hoya to pratikULatAmAM koI vAra tene muzkelI pedA thaI jAya, mATe AvAo mATe anukULatA dharmamAM sahAyaka kahI zakAya. anukULatA hoya to ja dharma thaI zake, evuM hoya to dharma mATe anukULatA icchanAro saMtavya che. bAkI jene dharma karavo che, e jIva to dharma karavAno ja che. AgaLanA mahApurUSoe pratikULatAmAM to sArAmAM sAro dharma karyo che, ane uparathI anukULatAne lAta mArI che. jene sAdhupaNuM pALavuM hoya te anukULatA choDe, ane pratikULatA veThe to ja sAdhupaNAmAM ene kharo svAda Ave. sAdhu to anukULatAono verI hoya. e jeTalI vadhAre anukULatAo levA jaya, teTalA doSo vadhatA jAya. doSo vadhe ema pApa vadhe. : : : : 18 8 : pU.A. rAmacaMdrasUri smRtigraMthamALA-9 For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjayapAda AcArya deva zrImad vijaya rAmacaMdrasUri smRti graMthamALA * mAtra pAMca ja varSanA TUMkA gALAmAM sanmArga prakAzana raju kare che pUjayapAda gacchAdhipatizrIjInAM 108 pustako. * satata pAMca varSa sudhI gacchAdhipatizrIjInI vArSika svargArohaNa tithie ekasAthe 21, 21 pustikAonI vimocana vidhi thaze. * prathama vArSika tithi... vi.saM. 2048 asADha vada 14 tA. 28-7-92 maMgaLavAre prakAzita thayelAM ekavIsa pustako. 1. sukhanI cAvI 12. siddhisAdhaka sAdhanA 2. iSTaprAptinA upAyo 13. brahmacarya 3. saMtoSa eTale zuM? 14. mamatA 4. yuvAnInI saphaLatA 15. AMdhaLAne ArasI (modInI vArtA) 5. ugatI prajAnA ghaDavaiyAone 16. arihaMta thanArA AtmAo 6. mAnavanuM kartavya zrI dhannA sArthavAha ane zrI nayasAra 7. mAnavajIvananI sArthakatA 17. rAjarSi kumArapALa 8. jIvanamAM dharmanI jarUra 18. aNumAMthI merU (zrIzAlIbhadra) 9. dharmanuM rahasya 19. merUmAMthI aNu (zrIjhAMjharIyA munivara) 10. saphaLatAno mArga 20-21. DhaLatA sUrajano 11. jaina darzananI AcherI jhalaka sonerI prakAza 1-2 kiMmata : eka pustaka rUA. 7-00 ekavIsa pustakano pahelo seTa rUA. 125-00 pUrA ekaso ATha pustakono seTa rUA. 625-00 graMthamALA yojanA sahakAra rUpiyA 15,111 (paMdara hajAra ekaso agyAra rUpiyA) ApanAra dAtA taraphathI pUjayapAda gacchAdhipatizrIjInA pravacanonI 108 pustikAo paikI koipaNa eka pustikAnuM prakAzana thaze ane te pustikAmAM saMsthA temanA nAmollekhapUrvaka temano AbhAra mAnaze. vadhumAM saMsthA taraphathI prakAzita thanAra tamAma pustakonI eka eka nakala tathA prastuta pUjayapAda gacchAdhipatizrIjInA pravacanonI 108 pustikAnA traNa seTa bheTa maLaze. ( zArpa ophaseTa priTarsa rAja koTa phona:81795 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjaya AcAryazrI vijaya rAmacaMdrasUri smRti graMthamALA NOTAS zArca keTalIka ImAratonI racanA evI rahasyamaya hoya che ke emAM praveza karyA vinA ke eno pUro paricaya keLavyA vinA moTA moTA Ijanero paNa enuM rahasya ukelI zakatA nathI. dharma paNa evo addabhUta rahasyamaya che ke dharmanA gharamAM praveza karyA vinA ane eno pUro paricaya karyA vinA enuM rahasya paNa pAmI zakAtuM nathI. je koI dharmagRhamAM praveza karIne eno pUro paricaya keLave che tenI sAme dharmanA rahasyo ApoApa khUlavA mAMDe che. aMte dharmanuM rahasya ene eTaluM badhuM AtmasAtu banI jAya che ke e pote ja sAkSAt dharmarupa banI jAya che. al Education ennal Foersonals Private Use Only