Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvaliMganuM prAdhAnya DaoN bhagavAnadAsa mana:sukhabhAI mahetA, ema. khI., bI. esa. A TaMkotkIrNaM vIravANInI udghoSaNA karanArA mahAgItArtha vItarAga munIzvara maharSi AnaMdaghanajInuM subhASita vacanAmRta che ke : ' AtamajJAnI zramaNa kahAve, khInna to vyaliMgI re; vastugate je vastu prakAze, AnaMdadhana mata saMgI re. ' ' * paricaya pAtaka ghAtaka sAdhu zuM, akuzala apacaya ceta. ' pAtakano----pApano dhAta----nAza kare, pApa-doSane haNI nAkhe evA sAcA sAdhu puruSano paricaya thAya to citta akuzala bhAvanA apacayavALuM (nyUnatAvALuM) bane ane pravacanavANInI prApti thAya. prApta hoya tenI pAsethI prApti thAya. aizvaryavata hoya te dAridraya pheDe. 'kUvAmAM hoya to havADAmAM Ave. ' jene pravacanavANI prApta hoya arthAt AtmapariNAma pAmI hoya, evA ' prApta ' pariNata bhAvitAtmA sAdhupuruSa ja tenI prAptimAM Asa gaNAya. sAdhu koNa ? ane kevA hoya ? te vicAravA yogya che. sAdhunAM kapaDAM paheryAM, vyakliMga dhAraNa karyuM, eTale sAdhu banI gayA ema nahi, paNa Adarza sAdhuguNasaMpanna hoya te sAdhu, jeno AtmA sAdhutvaguNe bhuSita hoya te sAdhu, samyag darzana-jJAna-cAritrarUpa mokSamArgane samyapaNe sAdhe te sAdhu, je AtmajJAnI ne kharekharA AtmArAmI vItarAga hoya te sAdhu, e vArtA spaSTa samajI levA yogya che. atre AvA bhAgasAdhu ja mukhyapaNe vivakSita che. 'AtamajJAnI zramaNa kahAve, bIjA to dravyaliMgI re," tema ja munigaNu AtamarAmI re' tyAdi AnaMddaghanajInAM anya vacano paNa A ja sUcave che. pAtaka-ghAtaka sAdhuno paricaya zAstrokta sAdhu guNa-bhAvathI rahita evA vyAcArya-dravyasAdhu vagere to khoTA rUpiyA jevA che. tene mAnavA te to kUDAne rUDA mAnavA jevuM che ane te rUDuM nathI, mATe bhAvAcArya-bhAvasAdhu AdinuM ja mAnyapaNuM zAstrakAre saMmata kareluM che. AvazyakaniyuktimAM dhAtu ane chApanA dRSTAMte zrIbhADu svAmIe ane yogadaSTisamuccayamAM yogakhIja prasaMge zrIharibhadrasUrie e ja vAta spaSTa karI che. namaskAra maMtramAM paNa paMca parameSTi madhye jene gauravabharyuM sthAna ApyuM che te mukhyapaNe yathokta guNagaNuguru bhAvAcAryabhAvasAne anulakSIne. maharSi haribhadrAcAryajIe to A aMge paMcAzaka zAstramAM harigarjanA bhAvasAdhunuM ja mAnyapaNuM: niSkaSAyatA ja sAdhutAno mApadaMDa 1. " AcAryAdiSvapi hyetadvizuddhaM bhAvayogiSu / " - zrI yogadarzisamuccaya " viviziSTeSu ? mAya' mAvayonipu' na dravyAnAryAtiSvadharmanakSovu, "" kUTarUpe khalvakUTa buddherapyasundaratvAt / ' - zrI yogasimuccayavRtti A aMge vizeSa jijJAsue A lekhake savistara vivecana ('sumanonaMdanI' bRhatU TIkA) karela yogadRSTisamuccaya graMthanuM avalokana karavuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvaliMganuM prAdhAnya 121 karI che ke-ra sAdhune kAladoSathI hoya to kavacit ati ati sUkSma evo saMjavalana kaSAyano udaya hoya, AkI to kaSAya hoya ja nahi, ane jo hoya to te sAdhu ja nathI. kAraNa ke sarvaMya aticAro saMjavalananA udayathI hoya che, paNa anaMtAbaMdhI Adi bAra kaSAyanA udayathI to sacoDo vratabhaMga thato hovAthI mUlachedya prAyazcitta lAge che, arthAt sAdhupaNuM ja mUlathI naSTa thAya che. tAtparya ke lagabhaga vItarAga jevI-vItarAgavat dazA jenI hoya te ja sAdhu che; ane vItarAgatA--niSkaSAyatA e ja . sAdhutAnI kasoTI vA mApadaMDa che. ' Ama spaSTa zAstrasthiti chatAM anna khAlajIvonI dRSTi to prAyaH liMga-Adya veSa pratye hoya che, eTale te to mugdha hoI bhoLavAI jaI veSamAM ja sAdhupaNuM ka2e che, ane bAhyatyAgI--sAdhuveSadhArI paNa AtmajJAnathI rahita evAone guru karIne thApe che, athavA A to amArA kula saMpradAyanA AcArya che, amArA mA'rAja che, evA mamatva bhAvathI prerAIne potAnA kulagurunuM mamatva-abhimAna rAkhe che, paNa bhAvayogI evA bhAvAcArya, bhAvaupAdhyAya, bhAvasAnuM ja mukhyapaNe mAnyapaNuM zAstramAM kahyuM che, te lakSamAM rAkhatA nathI; tema ja bAhya graMthabhAga mAtrathI khAghaliMga suMdara che ema nathI. kAraNa ke kaMcuka mAtra tyAgathI bhujaMga nirviSa banato nathI, e vastusthitino paNa vicAra karatA nathI. mAlajIvonI dravyaliMgapradhAna dRSTi (( 'bAlaH pazyati liGga, madhyamabuddhirvicArayati vRttam / AgamatattvaM tu budhaH parIkSate sarvayatnena || bAhyaM liGgamasAraM, tatpratibaddhA na dharmaniSpattiH / dhArayati kAryavazato yasmAcca viDambako'pyetat // bAhyagranthatyAgAnna cAru nanvatra taditarasyApi / kaJcukamAtratyAgAnna hi bhujago nirviSo bhavati // " * zrIharibhadrasUriSkRta SoDazaka " phUTa liMga jima pragaTa viDaMbaka, jANI namatAM doSa; nidhvaMsa jANIne namatAM, tima ja kahyo tasa poSa...re jinajI ! " zrI yazovijayajIkRta sA. tra. gAthAstavana paNa prAna jana to Agamatattvano vicAra kare che; arthAt AgamAnusAra, zAstramAM kahyA pramANe yathAsUtra AcaraNurUpa tAttvika sAdhutva che ke kema tenI samIkSA kare che, ane jenAmAM yathokta Adarza nigraMtha zramapaNuM dazya thAya teno ja sAcA sAdhupaNe svIkAra kare che. kAraNa te vicAre che ke - samyag darzana---jJAna-cAritramaya zuddha mokSamArganI je niraMtara nirmaLa sAdhanA karato hoya te ja sAco sAdhu che, bAkI to veSadhArI che; je zuddha AtmasvarUpane jANato hoya, anubhavato hoya, je AtmArAmI hoya te ja bhAvamuni che, bAkI to nAmamuni che; je dehayAtrA mAtra nirdoSa vRtti karI apramAdapaNe nigraMtha jIvana pALe che te ja bhikSu che, khAkI to pauruSanI--khalaharaNI sAcA sAdhu, bhAva muni, bhikSu, yati, zramaNa koNa ? 2. " carimANa vi taha NeyaM saMjalaNakasAya saMgamaM ceva / mAiTThANa pAya asaI pi hu kAladoseNa // savvaiviya aiyArA saMjalaNANaM tu udayao hoMti / mUlaaM puNa hoi bArasaNDaM kasAyANaM // " zrI haribhadrasUriSkRta paMcAzaka
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 AcArya vijyavallabhasUri smAraka graMtha bhikSA bhakSanArA pramAdIo che; je rAgAdi doSathI zuddha AtmasvarUpano ghAta na thAya-hiMsA na thAya ema bhAva ahiMsakapaNe yatanApUrvaka varte che ane dravyathI paNa koI paNa jIvanI kaMI paNa hiMsA na thAya evI jayaNa rAkhe che te yati che, bAkI to veSavibaka che; je zuddha Atmatatvane jJAtA che, je zuddha AtmasvarUpamAM saMyamanathI ane pratApanathI saMyama-tapa saMyukta che, jeno rAga cAlyo gayo che, je vItarAga che, je sukha-du:kha pratye samavRttivALo che evo zabdopayogarUpa AtmA te ja zramaNa che, bAkI to nAmazramaNa che, dravyaliMgI che. "suvididapadatthasutto saMjamatavasaMjudo vigadarAgo / samaLo samuhuto maLavo subotti " - maharSi kuMdakuMdAcAryajIkRta pravacanasAra thoDA Arya anAraya janathI, jaina AryamAM thoDa; temAM paNa pariNata jana thoDa, zramaNa alapa-bahu moDA..re jinA vinataDI avadhAro" - zrI yazovijayajI Ama je vicakSaNa prAjJajano vicAre che te to bhAvavihIna dravyaliMgane prAyaH kaMI paNa vajUda ApatA nathI; teo to mukhyapaNe bhAva-AtmapariNAma pratye ja dRSTi kare che, bhAvitAtmA evA bhAvaliMgIne ja mahatva Ape che; darzana-jJAna-cAritra-tapa Adi AtmabhAvanA sAdhuguNabhUSita pragaTapaNAnA ane niSkaSAyapaNunA avisaMvAdI mApa uparathI mUlyAMkana kare che; bhAvasAdhunuM ja sAcA nagada rUpiyAne ja svIkAre che. kAraNa ke te sArI peThe jANe che ka-dhAtu mAnyapaNuM khoTI ane chApa khoTI, athavA dhAtu khoTI ane chApa sAcI, e be prakAra kalaInA rUpiyA jevA banAvaTI (Counterfeit) mUlyahIna dravyaliMgI sAdhuonA che, te to sarvathA amAnya-asvIkArya che; ane dhAtu sAcI paNa chApa khoTI, athavA dhAtu sAcI ane chApa paNa sAcI, e be prakAra cAMdInA rUpiyA jevA sAcA mUlyavAna bhAvaliMgI sAdhujanonA che, ane te ja sarvathA mAnya che. eTale dravyathI tema ja bhAvathI je sAdhu che, athavA dravyathI nahi chatAM bhAvathI je sAdhu che,-e be prakAranA bhAvasAdhune ja te mAnya kare che. amuka puruSamAM keTalo AtmaguNa pragaTayo che? te yogamArga keTalo AgaLa vadhyo che ? te kevI yoga dazAmAM varte che? tenuM guNasthAna kevuM che? tenI aMdaranI muMDa (kaSAya muMDanarU5) muMDAI che ke nahi ? teno AtmA paramArthe "sAdhu" "muni' banyo che ke nahi ? ItyAdi te tapAsI jue che. kAraNa ke tenA lakSaNanuM tene barAbara bhAna che. te jANe che ke je AtmajJAnI samadarzI vItarAga puruSa hoya, je pUrva prArabdha pramANe sarvathA icchArahitapaNe apratibaMdha bhAvathI vicaratA hoya ane paramazrata evA je purUnI vANI kadI pUrve na sAMbhaLI hoya evI apUrva hoya, te ja sAcA sadguru che. 'chattIsa kuLo guru mannA' te jANe che ke je AtmajJAnI AtmAnubhavI hoya, je niraMtara AtmabhAvamAM ramaNa karanArA AtmArAmI hoya, je vastunuM svarUpa prakAzanArA hoya, 3. " zILAyarariM ta vahordi maTIrAcaM nityaM I. 3-297 "vA vayaMti parva veso sitsaMvALA vi namaNijjo ghiddhI aho sirasUlaM kassa pukkrimo||" - maharSi haribhadrasUrikRta saMbodha prakaraNa 2-76. atha - hInAcAravaMtothI tathA vaiSaviDaMbakopI tIrtha malina karAyeluM che. I. bAlakavo ema vade che ke A paNa tIrthakarono veSa che, (mATe) namana karavA yogya che. dhikkAra ho ! dhikkAra ho ! aho ! (A) zirazula ame konI pAse pokArIe?
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvaliMganuM prAdhAnya 123 jJAnI satpuruSonA sanAtana saMpradAyane anusaranArA je sadA vaMcaka hoya ane je samakitI puruSa sArabhUta evI saMvara kriyAnA AcaranArA hoya, te ja sAcA zramaNa che, te ja sAcA sAdhu che, te ja sAcA muni che, te ja sAcA nigraMtha che, bAkI to ' dravyaliMgI vaiSadhArIo che. Ama te jANatA hoi mukhyapaNe tevA sAcA bhAvayogIone ja, bhAvAcArya Adine ja te mAne che, temanAM Adara-bhakti kare che. AtamajJAnI zramaNa kahAve, khIjA to vyaliMgI re; vastugate je vastu prakAze, AnaMdadhana mata saMgI re...vAsupUjya. Agamadhara guru samakitI, kariyA sa~vara sAra re; saMpradAyI arvaka sadA, ci anubhava AdhAra * "nuM saMmati pAsara, pAtaka ghAtaka sAdhu kevA hoya? # * " AtmajJAna samadarzitA, vicare udaya prayoga; apUrva vANI paramazruta, sadguru lakSaNa yogya. ' AtmajJAna tyAM munipaNuM, te sAcA guru hoya; khAkI kulaguru kalpanA, AtmArthI nahIM joya. ' zrImad rAjacaMdrajI praNIta zrI AtmAi~ddha * moti vAsad / ' , * " kAraja siddha bhayo tinako jiNe, aMtara muMDa maMDAya liyA re. " # re...zAMti jina. "" * zrI AnaMdaghanajI - zrI AcArAMga sUtra # * " dhanya te munivarA re, je cAle sama bhAve; bhavasAyara lIlAe Utare, saMyama kiriyA nAve...dhanya0 mohapaMka tajI upara beThA, paMkaja pare je nyArA; siMha pare je vikrama zA, tribhuvana jana AdhArA...dhanya" - zrI yazovijayajI AvA bhAvasAdhune ja mukhyapaNe lakSagata rAkhI anee AnaMdadhanajIe ' pAtaka ghAtaka' evA sUcaka zabdaprayoga karyo che. ' pAtaka dhAtaka 'koNa hoI zake ? jeNe pote pApano ghAta karyo hoya te ja anyanA pApano dhAtaka hoI zake, paNa potAnA pApano dhAta nathI karyo evo je zrIuttarAdhyayana ane dazavaikAlika sUtramAM varNavela 'pApazramaNa ' hoya te pAtakadhAtaka kema hoI zake? eTale evA pApazramaNunI vAta to yAMya dUra rahI ! jeNe pApano ghAta-nAza karyo che evA niSpApa puNyAtmA sAdhu, kalyANasaMpanna puNyamUrti sAcA saMtapuruSa ja pAtakadhAtaka hoya. AvA satpuruSa darzanathI zrI cidAnaMdajI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 AcArya vijyavallabhasUri smAraka graMtha paNa pAvana 4 "nA vAvanA hoya che, emanA darzana karatAM paNa AtmA pAvana thaI jAya evA te parama pavitrAtmA hoya che. emanA pavitra AtmacAritrano koI evo adbhuta mUka prabhAvuM paDe che ke bIjA jIvone dekhatAM veMta ja tenI ajaba jAduI asara thAya che. AvA kalyANamUti, darzanathI paNa pAvana, nirdoSa, nivikAra vItarAga evA jJAnI puruSa, emanI sahaja darzanamAtrathI paNa pAvanakAriNI camatkArika prabhAvatAthI sAcA mumukSu yogIone zIdhra oLakhAI jAya che. kAraNa ke tevA mauna muninuM. darzana paNa hajAro vAgAbarI vAcaspationAM lAkho vyAkhyAno karatAM anaMtagaNo sacoTa bodha Ape che. dehamAM paNa nirmama evA A avadhUta vItarAga muninuM sahaja guNasvarUpa ja evuM adbhuta hoya che. jemakeH "zAMtike sAgara ara, nItike nAgara neka, - dayAke Agara jJAna dhyAnake nidhAna ho; zuddha buddhi brahmacArI, mukha bAni pUrNa pyArI, sabanake hitakArI, dharma ke udyAna ho; rAgadveSase rahita, parama punita nitya, gunase khacita citta, sajajana samAna ho; rAjacaMdra pairya pALa, dharma DhAla krodha kAla, muni tuma Age mere, pranAma amAna ho." - zrImad rAjacaMdrajI zrI sUtrakRtAMganA ki. mR. 4. nA 70 mA satramAM nigraMthamuninuM A prakAre paramasuMdara hadayaMgama varNana karyuM che: "te aNagAra bhagavaMto Isamita, bhASAsamita, eSaNasamita, AdAnabhaMDamAtra nikSepaNasamita, pArijApanikAsamita, manasamita, vacana samita, kAyasamita, sUtrakRtAMgamAM varNaveluM nagupta, vacanagupta, kAyagupta, gupta, guptendriya, gupta brahmacArI, akrodha, amAna, nigraMthamuninuM Adarza amAya, alobha, zAMta, prazAMta, upazAMta, parinivRtta, anAzrava, agraMtha, svarUpa chinnazrota, nirupalepa, kAMrayapAtra jevA muktajala, zaMkha jevA niraMjana, jIva jevA apratihatagati, gaganatala jevA nirAlaMbana, vAyu jevA apratibaMdha, zAradajala jevA zuddhahRdaya, puSkarapatra jevA nimpalepa, kUrma jevA gudriya, vihaga jevA vipramukta, gaDAnA zIMgaDA jevA ekajAta, bhAraMDa pakSI jevA apramatta, kuMjara jevA UMDIra (masta), vRSabha jevA sthirasthAma. siMha jevA dadharSa, maMdara jevA aprakaMpa, sAgara jevA gaMbhIra, caMdra jevA saumya vezyAvaMta, sUrya jevA dIuteja, jAtyasuvarNa jevA jAtarUpa, vasuMdharA jevA sarvasparzaviSaha, suta hutAzana jevA tejathI javalaMta hoya che. te bhagavaMtone kyAMya paNa pratibaMdha hoto nathI. 4. "sakri: kalyALasaMpaka karanAra va: | tathAnato thono yojAvavA te " - zrI yogadarisamuccaya A yogAvaMcakaAdinuM varUpa samajavA juo mastRta cogakisamuccaya vivecana. 5. te nA nAma maLamArA manAvato hariyANamiyA mAtAmiyA I. "
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 bhAvaliMganuM prAdhAnya parama bhAvitAtmA sAdhucarita zrImad rAjacaMdrajI paNa nigraMtha dazAnuM tevuM ja hRdayaMgama zabdacitra karatuM svasaMvedanamaya apUrva bhAvavAhI divya saMgIta lalakArI gayA che keH "sarva bhAvathI audAsI vRtti karI, mAtra deha te saMyama hetu hoya je; anya kAraNe anya kazuM karbhe nahi, dehe paNa kiMcita mUccha nava jeya je-apUrva avasara mukhyapaNe to varta deha paryata jo; ghora parISaha ke upasarga bhaye karI, AvI zake nahi te sthiratAno aMta je-apUrva avasara saMyamanA hetuthI yoga pravartanA, svarUpa lakSe jina AjJA AdhIna jo; aMte thAye nija svarUpamAM lIna je---apUrva avasara bahu upasarga kartA pratye paNa krodha nahiM, vaMde cakrI tathApi na maLe mAna je; deha jAya paNa mAyA thAya na romamAM, lobha nahi cho prabaLa siddhi nidAna je-apUrva avasara" ityAdi. - zrImad rAjacaMdrajI AvA parama nirdoSa, parama nivikAra, vItarAga jJAnI pavitra puruSa je koI hoya te ja bAhyAbhyatara graMthathI rahita sAcA bhAvanigraMtha che, te ja zAstrokta sakala sAdhuguNathI zobhatA sAdhucarita sAcA sapuruSa che, te ja AtmAnA pratyakSa pragaTa satasvarUpane prApta thayelA sAcA bhAvaliMgI sadaguru che, teja sarva parabhAva-vibhAvano saMnyAsa-tyAga karanArA AtmArAmI bhAvasAdhunuM ja sAcA "saMnyAsI --dharmasaMnyAsayogI che, te ja sarva parabhAva-vibhAva pratye prAdhAnya agrahaNabuddhirUpa mana bhajanArA sAcA "muni' che, te ja ravarUpavizrAMta ' zAMtamUrti sAcA "saMta" che, teja sahaja AtmasvarUpa padano sAkSAta yoga pAmela sAcA bhAvayogI che, te ja samabhAvabhAvita sAcA bhAvazramaNa che, te ja yathokta bhAvaliMgasaMpanna sAcA bhAvasAdhu che ane te bhAvaliMgI bhAvasAdhunuM ja prAdhAnya che. hajAro dravyaliMgIonI jamAta ekaThI thatAM paNa je janakalyANa ke zAsana udyota nathI karI zakatI, te Avo eka bhAvaliMgI sAco Adarza bhAvanircatha sahaja svabhAve karI zake che,-jema eka ja sUrya ke caMdra vizvamAM prakAza relAvI zake che: hajAro TamaTamatA tArAo ekatrapaNe paNa tema karI zakatA nathI. IMG-IN: :: || ra pAka sAdus: TILL rahI Tryinister N/ Insii seks : ';K e BIRJ BalliNI adha nA kAmaithjil/USA it d , le: - ]