Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ SHREE ATMANAND PRAKASH
પુસ્તક : ૯૫ % અંક ૧૧-૧૨
ભાદર-આસે સપ્ટેમ્બર-ઓકટોબર : ૯૮
> આમ સંવત : ૧૦૧
ક વીર સંવત : ૨૫૨૪ /
M. વિક્રમ સંવત : ૨૦૫૪ %
प्राणी निर्माति भाग्य स्वं स्वप्रवृत्त्यनुसारतः । यथाभाग्यं च सामग्री जीवनस्योपगच्छति ।।
પ્રાણી પોતાની પ્રવૃત્તિ અનુસાર
પિતાનું ભાગ્ય ઘડે છે અને પિતાના ભાગ્ય અનુસાર જીવનસામગ્રી મેળવે છે.
The phenomenal soul moulds its fate according to its actions, and as it moulds its fate so it gets the means for living.
(કલ્યાણ ભારતી : ગાથા-૧૫)
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હાઈsmણિક
ક્રમ
લેખ
લેખક
પૃષ્ઠ
(૧) હે મહાવીર ! છે પ્યારા
અમુલખરાય ડી. શાહ ૮૧ (૨) સમજેદ્ધારકને મૂળ મંત્ર (હપ્તો ૩–ગતાંકથી ચાલુ) ડો. કુમારપાળ દેસાઈ ૮૨ (૩) જ્ઞાન પંચમી
- પૂ. આ. શ્રી પદ્મસાગરસૂરિજી મ. ૮૫ (૪) પૂ જ બૂવિજયજી મહારાજ સાહેબના વ્યાખ્યાનો
| (હપ્તા ૯મે-ગતાંકથી ચાલુ) (૫) ઇચ્છાઓ અને માયાના આ જગતમાં
તપ અને ત્યાગ બંધનમાંથી મુક્ત થવાની ચાવી છે મહેન્દ્ર પુનાતર ૯૧ (૬) સમાધિમરણની ચાવી-શ્રી નવકાર
કાન્તિલાલ કરમશી વિજપાર ૯૪ સાભાર સ્વીકાર (૮) ભાવનાનાં મોતી
લક્ષ્મીચંદભાઈ છે. સંઘવી ટાઈ. પેજ ૩
આ સભાના નવા પેટ્રન મેમ્બરશ્રી શ્રી પ્રદિપકુમાર નરોત્તમદાસ કપાસી (સી.એ.)-મુંબઈ
આ સભાના નવા આજીવન સભ્યશ્રી શ્રી મેનાબેન અમિતકુમાર શાહ-ભાવનગર
ACT
આજના મંગલમય પ્રભાતથી શરૂ થતુ નૂતન વર્ષ આપણા જીવનમાં માનવતા અને જીવમાત્ર પ્રત્યે સ્નેહભાવની
જ્યોત પ્રગટાવે....આપની શુભ ભાવનાઓ, શુભ સંક૯પ અને રિદ્ધી-સિદ્ધીના ગુલાબી સ્વપ્ન સાકાર બનો... એવી પ્રભુ પાસે વિનમ્ર પ્રાથના સહ નૂતન વર્ષના અભિન’દન...
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર . . . . . . . . . . . .
.
.
.
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
ત'ત્રી : શ્રી પ્રમાદકાન્ત ખીમચ'નૢ શાહુ
હે મહાવીર ! છે. પ્યારા [તજ : હે ત્રીશલાના જાયા, માડુ' તારી માયા હું મહાવીર ! છે। પ્યારા, ગાઉં ગાન તમારા; કરી રહે। જો કરૂણા મુજ પર, અંધન છુટે મારા. ....હે મહાવીર !
બાકુળા ચ'દનના વહાર્યાં, તુટી પગની એડી; ચડકૌશીકને ઉગારવાને, દ્વીધી ભયાનક કેડી, વૈરીને વશ કરવા માટે, પ્રેમથી ભીંજવનારા. ...હૈ મહાવીર !
ગૌતમ આવે વાદ કરવા, તુજ વાણીથી નમતા; ગેાશાળા ગાળા આપે પણુ, દિલમાં સમતા ધરતાં, વિધીઓ કે મિત્રા ઉપર, સમષ્ટિ ધરનારા. .....હે મહાવીર !
કમ પ્રમાણે જન્મ લઈને, સૌ સ'સારે આવે; ના કેઇ આતમ ઉંચા-નીચા, સરીખા સૌને ગણાવે, મુક્તિના છે સૌ અધિકારી, સત્ય એ સમજાવનારા.
હે મહાવીર !
અહિંસા એક જ ધમ” સાચા, આચારથી સમજાયે; જીવા ને જીવવા દ્યો એવા, સદેશે! લહેરાબ્યા, શ્રી વૃદ્ધિચ'દ્રજી મ`ડળ ગાવે, સૌ દિલમાં વસનારા. ....હું મહાવીર !
For Private And Personal Use Only
રચયિતા : અમુલખરાય ડી. શાહ
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 82 ( શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ અને સમાજ દ્વારકને મળ મંત્ર કા આ અનુ. લેખક : ડે. કુમારપાળ દેસાઈ ' હપ્ત 3 ). (ગતાંકથી ચાલુ) યુગદશ આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મ.સા.ના વિચારે એ ચીલાચાલુ સમાજને એક નવું દર્શન આપ્યું હતું. અહીં એક વિકટ સમસ્યા પર એમણે વેધક પ્રકાશ પાડ્યા છે. આ લેખ યુગદશ આચાર્યશ્રીની વ્યાપક દષ્ટિ અને સમસ્યાના વાસ્તવિક ઉકેલ માટેનું દર્શન પૂરું પાડે છે. હિંદીમાં અપાયેલા એમના આ વક્તવ્યોનો જાણીતા લેખક કે. કુમારપાળ દેસાઈએ અનુવાદ કર્યો છે. આ વિચારોનું તલસ્પર્શી અવગાહન કરવા વાચકને વિનંતી છે. એક રાજા રાજ્યસત્તા હાથમાં લઈને પ્રજા સમાજની રક્ષા માટે તથા સમ્યકજ્ઞાનના પ્રચાર રક્ષાનું કશું ય કાર્ય ન કરે, તો તમે એને શું માટે હોય છે. કહેશે? એવી રીતે તમે આસ્તિક બનીને ઉચ્ચ ધમ પામ્યા હોવાથી ધમમાં વિશ્વાસ આસ્તિક વ્યક્તિએ જ્યારે દૈવી ગુણેથી રાખતા હો તે પછી વિલાસિતા, ફેશન, પ્રમાદ, સંપન્ન થશે, ત્યારે જ તેઓ દેના પ્રિય અને સમાજ સુધારા તરફ ઉપેક્ષા અને ધર્માચરણમાં સજજન કહેવાશે અને ત્યારે જ સાચા અર્થમાં આળસ અપનાવીને ખાટાં કામ કરે તે કેટલું સમાજોદ્ધાની ઈમારતને પાયે નખાશે. ગ્ય ગણાય? શું તમે તમારા બેટાં કાર્યોથી સમાજોદ્ધારનાં મૂળ તત્વ : આસ્તિક, ધર્માત્મા કે દેવતાઓના પ્રિય ગણાવવાને યોગ્ય ખરા? જે કઈ આસ્તિક થઈને સમાજના ઉદ્ધારને પાયે કેટલાંક મળ અસત્ય બોલે, ચોરી કરે અથવા બીજું કઈ નવા જ આવા તે તો પર આધારિત છે, એને અપનાવ્યા વિના પાપકર્મ કરે તે એ તેના વ્યવહારથી નાસ્તિકતા : આ કાર્ય મંદ અને અપરિપકવ રહેશે. તે મૂળ કેલાવનાર કે નાસ્તિક ગણાય કે નહીં તો પર ક્રમશઃ વિચાર કરીએ : આજે ઘણી વખત આત્માને ન માનનારા (1) ધર્મમર્યાદાઓનું અનુસરણ : નાસ્તિકે આસ્તિકોની સરખામણીએ વધારે શુદ્ધ અને વ્યાપક ધમ તે સમાજને ચારિત્રશીલ, સત્યવાદી અને અન્યાય-અનીતિ પ્રાણ છે, એ ધર્મની મર્યાદાને સમાજનો પ્રત્યે ધૃણ ધરાવનારા જોવા મળે છે, તે શું પ્રત્યેક સભ્ય અનુસરે ત્યારે જ સમાજ સ્વસ્થ વ્યાવહારિક દષ્ટિએ તેમને આસ્તિક ન કહી અને સુખી રહી શકે જે સમાજમાં ધર્મશકાય? સાચા આસ્તિક અને ધમશીલ વ્યક્તિના મર્યાદાઓ (નિયમો, વ્રત વગેરે)નું પાલન વિચાર, સંપત્તિ અને શક્તિ સમાજોદ્ધાર માટે, થઈ શકતું નથી તેમાં ઝડપથી અવ્યવસ્થા પ્રાણી માત્રના કલ્યાણ માટે, દેશ, ધમ અને અને અશાંતિ ફેલાય છે, For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સપ્ટેમ્બર-ઓકટોબર : ૯૮ ]
આજે ધમ અને વ્યવહારને તદ્ન ભિન્ન માનવાને કારણે સમાજ નિજીવ અને ધમ નિર્વીય થઇ ગયા છે. ધમને પોતાની તેજસ્વિતા દર્શાવવાનુ ક્ષેત્ર તેા સમાજ છે, માત્ર વ્યક્તિના જીવનમાં ધમ હોય અને સમગ્ર સમાજના જીવનમાં ધર્માંનુ વાતાવરણ ન હોય તા તે વ્યક્તિગત ધમ પણ તેજસ્વી નથી બની શકતા, બલ્કે રૂઢિચુસ્ત થઇ જાય છે. પરિણામે સામાજિક વ્યવહારમાં પ્રત્યેક પગલે અને દરેક વળાંક પર ધનેા સમન્વય થવા જોઇએ. ધમથી વિરૂદ્ધ એવુ' કોઇપણ સામાજિક કે વ્યવહાર થવા ન જોઇએ, તેા જ સમાજોદ્ધારને પાયે। મજબૂત થશે.
(૩) વાત્સલ્યનું... પરસ્પર
આદાન-પ્રદાન
(૨) સંપ ત્યાં જપ :
સ'પજ સમાજમાં સપત્તિની વૃદ્ધિ કરાવનાર છે. સમાજમાં સૌપ ન હોવાને કારણે થતા પરસ્પર કલહ, વૈમનસ્ય, મતભેદ અને સઘષ ને કારણે સમાજની ઉન્નતિના અનેક મહત્ત્વપૂર્ણ* કાય અવરોધ પામે છે. સપ વિના સમાજના સભ્યાની શક્તિ વેર-વિખેર થઇ જાય છે. સારા કામમાં શક્તિ ચેાજવાને બદલે વ્યથ કાર્યોમાં શક્તિ વેડફાય છે, તેથી જ સમાજોદ્ધાર માટે સંપ એક મહત્ત્વપૂર્ણ કડી છે.
સાધર્મી-વાત્સલ્યને અથ આજે ઘણા સકુચિત કરી નાખ્યા છે. સાધીને માત્ર ભેાજન કરાવવામાં જ સાધર્મી – વાત્સલ્યની ઇતિશ્રી થઇ જતી નથી. આદરપૂર્વક ભાજન કરાવવું એ વાત્સલ્યની વૃદ્ધિનું કારણ ગણાય, પરંતુ સાચા અર્થમાં સાધર્મી-વાત્સલ્યને અથ તે છે સમાજના પછાત, અસહય નિધન અને બેકાર વ્યક્તિઓને ધધા-રોજગાર કે નાકરી અપાવીને જરૂરી સહયાગ આપીને પેાતાની જેવા સમાન બનાવવા. પેાતાની નામના અને કીર્તિ માટે કાયપેાતાના સમાજના ભાઇઓને એક દિવસ માટે ભેાજન કરાવવું અને કયારેક વિપત્તિના સમયે તેઓ સુખી-સ`પન્ન ભાઇએ પાસે આવે, ત્યારે ભેાજન કરાવવાની વાત તે। દૂર રહી, કિંતુ ધક્કા મારીને અથવા તાડા જવામ આપીને અપમાનિત કરીને કાઢી મૂકવા તેને સાચું સાંધી-વાત્સલ્ય ગણાય ખરું?
સમાજમાં પરસ્પર વાત્સલ્યભાવ હોય તે જ સામાજિક ઉત્કર્ષ થઇ શકે. પરસ્પરને માટે વાત્સલ્યભાવ હશે તે જ લેકે સમાજના ઉદ્ધારની વાતમાં રસ લેશે. સમાજમાં પછાત, દલિત, અસહાય, અનાથ, વિકલાંગ અને નિધન વ્યક્તિઓ પ્રત્યે વાત્સલ્યભાવથી પ્રેરાઈને જ સાધન-સ′પન્ન વર્ગ સામાજિક કુરૂઢિઓને બદલવા કે સુધારવા માટે પ્રયત્નશીલ થશે અને આવા સંપન્ન વગ તેમની સેવા કરવાની ભાવનામાં વૃદ્ધિ કરશે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૮૩
સધી-વાત્સલ્યનું પ્રાચીન જવલંત ઉદાહરણ માંડવગઢનું છે. બહારથી માંડવગઢમાં વસવાટ માટે આવેલી વ્યક્તિને દરેક ઘેરથી એક એક ઇંટ અને એક એક રૂપિયા આપવામાં આવતા હતા. ઈંટાથી તેનું રહેવાનુ મકાન તૈયાર થઇ જતું અને રૂપિયાથી તેને વ્યાપાર-ધંધા ચાલુ થઈ જતા. આમ સમાજ તરફથી સાથ પ્રાપ્ત કરનાર આગતુક વ્યક્તિ સમાજના ઉત્થાનમાં હૃદય રેડીને કાય કરતા હતા.
વાત્સલ્યનું પરસ્પર આદાન પ્રદાન સમાજોદ્ધારના કાયને અત્યંત સરળ અને સુલભ બનાવે છે.
For Private And Personal Use Only
(૪) સહયાગનું આદાન પ્રદાન :
સમાજમાં વિવિધ પ્રકારની શક્તિ ધરાવતી વ્યક્તિએ હોય છે. કોઇની પાસે શ્રમની શક્તિ હાય છે તે કાઇની પાસે ધનની શક્તિ હાય છે. કેાઈ વિદ્યા ( જ્ઞાન )ની શક્તિ ધરાવે છે અને કેઇ શારીરિક રીતે બળવાન ાય છે, પરતુ
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
८४
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
પરસ્પરના સહયોગના અભાવે આ સઘળી શક્તિ વ્યક્તિ આવા સમાજને દબાવી, હરાવી કે તેના અલગ અલગ રહીને કુંઠિત થઈ જાય છે. પર પ્રભુત્વ મેળવીને તેને ગુલામ બનાવી શકે પિતાનામાં જ સીમિત રહીને વ્યક્તિગત તુચ્છ છે. પ્રગતિની ઘડદોડમાં આવો નિબળ અને
સ્વાર્થોમાં રચ્યા પચ્યા રહે છે. સમાજની ડરપોક સમાજ પાછળ પડી જાય છે. સમાજમાં ઉન્નતિના કાર્યમાં કેઈ પિતાની શક્તિનું પ્રદાન પરસ્પરના સહાગના અભાવને કારણે તુચ્છ, કરવા તૈથાર થતું નથી. પરિણામે સમાજ સ્વાથી અને સ્વકેન્દ્રી લેઠો કેટલું મોટું નુકશાન નિબળ અને કાયર બની જાય છે. કઈ પણ કરે છે તેનું એક દાંત જોઈએ. (ક્રમશઃ)
શ્રી જેને આત્માનંદ સભા–ભાવનગર દ્વારા કેલર વિદ્યાર્થી ભાઈ–બહેનોનું સન્માન
શ્રી જેન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર દ્વારા ગત તા. ૧૬-૮-૯૮ ને રવિવારના રોજ ન્યુ એસ.એસ.સી. ૧૯૯૮ની વાર્ષિક પરીક્ષામાં સંસ્કૃત વિષયમાં ૮૦ કે તેથી વધુ માર્કસ મેળવનાર વિદ્યાર્થી ભાઈ
હેનોને ઇનામ અપણ કરવાને તેમજ કોલેજમાં અભ્યાસ કરતાં વિદ્યાર્થીઓને સ્કોલરશીપ એનાયત કરવાને એક બહુમાન સમારંભ
જવામાં આવ્યો હતે. સંસ્કૃત વિષયમાં ૯૪ માર્કસ મેળવનાર જિનલ જિતેન્દ્રકુમાર શાહ તથા કુ. જિજ્ઞા મહેન્દ્રકુમાર શાહને રૂા. ૨૦૧/-ના રોકડ ઈનામ સભાના પ્રમુખશ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ (એડવોકેટ)ના વરદ્ હસ્તે એનાયત કરવામાં આવ્યા હતા.
સંસ્કૃત વિષયમાં ૮૦ થી વધુ માર્કસ મેળવનાર ૨૬ વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને માર્કસ મુજબ ઈનામો એનાયત કરવામાં આવેલ, તેમજ કેલેજમાં અભ્યાસ કરતાં ૧૭ વિદ્યાર્થીઓને સ્કેલરશીપ અર્પણ કરવામાં આવી હતી.
આ બહુમાન સમારંભનું આયેાજન સભાના પ્રમુખ શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ, મંત્રી શ્રી ચીમનલાલ ખીમચંદ શેઠ, ઉપપ્રમુખ શ્રી દિવ્યકાંતભાઈ સત, ખજાનચી શ્રી ચીમનલાલ વધમાન શાહ તથા સભાની કારોબારીના સભ્યશ્રીઓ તથા સભાના મેનેજર શ્રી મુકેશકુમાર એ. સરવૈયા તથા અનીલકુમાર એસ, શેઠ દ્વારા સારી એવી જહેમત ઉઠાવી આ સભારંભને યાદગાર બનાવ્યા હતા.
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
સપ્ટેમ્બર-ઓકટોબર : ૯૮]
www.kobatirth.org
જ્ઞાન પંચમી
લેખક : પૂ. આ. શ્રી પદ્મસાગરસૂરિજી. મ રજુઆત : મુકેશ એ. સરવૈયા
શાસ્ત્રકાર મહર્ષિં સમજાવે છે કે જ્ઞાન, દશ ન, ચારિત્ર અને તપની તિથિ કાઇ નક્કી નથી, પણ એક ગુણુને લઇને જ્ઞાનપ'ચમી નક્કી થઇ છે.
જ્ઞાન પ'ચમી પાછળ દીદિના મહાસાગર પડયા છે. એને શાસ્ત્રષ્ટિથી જોવું પડશે.
આ જીવ આઠ કમ'ની જાળથી સ'સારમાં ભટકી રહ્યા છે. આત્મા પર કમ'નાં પડ લાગેલા છે. તેથી આત્માનું હીર અર્થાત્ શુદ્ધ સ્વરૂપ દેખાતું નથી. આત્માનુ' સ્વરૂપ જ્ઞાનથી જણાય છે.
આત્માના ગુણ જ્ઞાન છે. જેમ જેમ જ્ઞાન આવતું જાય, તેમ તેમ આત્મા શુદ્ધ બનતે જાય છે. સ્વ અને પરને પ્રકાશિત કરનાર
જ્ઞાન છે.
શ્રુત જ્ઞાન ખેાલતું છે, ત્યારે કેવળ જ્ઞાન મૂળુ છે. કેવળ જ્ઞાનને ખતાવનાર શ્રુત જ્ઞાન છે. સિદ્ધને એાળખાવનાર અરિહંત છે. અરિહંતા પણ સિદ્ધને જ નમસ્કાર કરે છે. સ'સારને પાર કરાવનાર જ્ઞાન છે. શ્રુત જ્ઞાન આત્માને ઓળખાવે છે. જીવા અજ્ઞાનથી કમબંધન કરે છે.
ત્રિડ વાસુદેવના ભવમાં ઊંઘતી વખતે સ’ગીત બંધ કરાવવાનું સેવક ભૂલી ગયા, તે વાસુદેવે તેના કાનમાં સીસું રેડાવ્યું. આ હતી અજ્ઞાન અવસ્યા. જેમ જ્ઞાન આવતું ગયું, તેમ વિષય કષાય પાતળા થતાં ગયા. જ્યારે પ્રભુના કાનમાં ખીલા ઠેકાય છે, ત્યારે પ્રભુ વિચારે છે. અજ્ઞાન અવસ્થામાં કરેલું કમાઁ જ્ઞાનથી ભાગવવાનુ છે, ’
અ‘ધારામાં છેડવાની છે.
વાળેલી ગાંઠ
રોગ, શેક, દુ:ખ મધુ કમથી આવે છે. જ્ઞાનથી બધાને વિચાર કરવાના છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૮૫
ચીકણી બનતી નથી, તેવી રીતે જગતમાં રહેવા જીભ ગમે તેટલું ઘી ખાય, પણ તે છતાં ચીકાશથી ચીકણા થઇને જીવવાનું નથી, પણ અલિપ્ત રહેવાનું છે. આ બધુ જ્ઞાનથી સમજાય છે. આ સમજણ માટે જ્ઞાન પ'ચમી છે.
પ્રકાશમાં
ચાર ચાર માસ વરસાદ વરસ્યા, વાતાવરણ ભેજ લાગેલ હોય. શરદ પછીનું આકાશ શુદ્ધ ભેજથી છવાઈ ગયું. ત્યારે પુસ્તકને ખૂબ જ હાય છે, તડકે, ચાખ્ખા હેાવાથી ચેપડીઓના ભેજ ચાલ્યે। જાય. પુસ્તકાના ભડારા દર વર્ષે ચેાખ્ખા થવા જોઇએ.
પુસ્તકનું ( શ્રુતજ્ઞાનનુ') રક્ષણ પ્રાણથી પણ કરવું જોઇએ.
પહોંચ્યા.
જ્ઞાનની પૂજા ત્રણ પ્રકારે કરવાની છે : (૧) જ્ઞાનના સાધનને ( પુસ્તકા – ગ્રંથા ) તે પૂજવાના-સ્વચ્છ રાખવાના (૨) જ્ઞાનના સાધકને પૂજવાના. (૩) જે સાધ્ય છે, તે ઉપકરણાની
પુજા કરવાની.
ચડકૌશિકને જ્ઞાન આવતાં આઠમાં દેવલે કે
For Private And Personal Use Only
જ્ઞાનની આશાતના કદિ કરવી નહિ.
જ્ઞાનથી આત્માને શે।ભાવવાના છે. જ્ઞાની શ્વાસેાશ્વાસમાં કર્મના ક્ષય કરી નાખે છે.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
કમક્ષય માટે જ્ઞાનને પ્રચાર અને પ્રસાર જ્ઞાન પંચમીને દિવસે જ્ઞાનની-પુસ્તકોની આવશ્યક છે. જ્ઞાનસભર જ્ઞાનીનું વંદન-પૂજન ફક્ત પૂજા કરવી તે પૂરતું નથી, પરંતુ અને સન્માન થવું જોઈએ. જ્ઞાનને જીવનમાં જ્ઞાનને વેગ વધુ થાય તે માટે પઠન પાઠન ઉતારવાનું છે, ને જીવવાનું છે. જ્ઞાનથી માનવની અવશ્ય કરવું. લોકોને સમજાય તેવું જ્ઞાન કક્ષા ઉત્તરોત્તર વધતી જાય છે. પંચેન્દ્રિય બનવા સાહિત્ય ફેલાય તેવા પ્રયત્ન કરે જ્ઞાનને માટે ઘણું જ જ્ઞાન ઉપાર્જન કરવું પડે છે. ઘાટી પચાવનાર જ્ઞાની મહાત્માઓની સેવા-ભક્તિ અને ગવનર બન્ને માણસે છે. એક અજ્ઞાનથી કરવી. તેઓ જ્ઞાનને વધુ જાણે ને સ્વ તથા ક્ષુદ્ર કામ કરે છે, બીજે જ્ઞાનથી ઉચ્ચ સ્થાન પરના શ્રેયાથે તેનો સદુપયોગ કરે તે માટે શોભાવે છે.
દરેક પ્રકારની સગવડતા કરી આપવાને ઉદેશ
જ્ઞાન પંચમીનો છે. તે દિવસે નાના-મોટા દરેકને મોક્ષ માગે લઈ જનાર મિયે જ્ઞાન જ જ્ઞાન પ્રતિ આધ્યાત્મિક જ્ઞાનની જિજ્ઞાસા થાય, છે. સંસારમાં દૃષ્ટને દોરવણી આપનાર જ્ઞાન છે. આધ્યાત્મિક જ્ઞાન મેળવવાની અભિલાષા થાય જ્ઞાન એ માનવ જીવનની શભા અને સૌભાગ્ય તેવું વાતાવરણ ઉપસ્થિત કરવાની ફરજ છે. આ છે. માણસ જ્ઞાનથી જ શેખે છે.
બધા જ્ઞાન પંચમીને ઉજાળવાના ઉપાય છે.
labore le
web la UE SANA.2017decembrie
શારદા પૂજન વિધિની બુક અવશ્ય વસાવ
શ્રી જેન આત્માનંદ સભા, ભાવનગર દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવેલ “જૈન શારદા પૂજન વિધિ બુક દિવાળીના દિવસે વહીપૂજન અર્થાત્ સરસ્વતી (શારદા) પૂજનના સુઅવસરે કરવાની વિધિ તથા બલવાની વિધિથી સભર છે.
ગુરુ ગૌતમસ્વામી, માતા સરસ્વતી દેવી તથા માતા મહાલક્ષ્મી દેવીના આકર્ષક ફટાઓ સાથેની આ બુકની કિંમત માત્ર રૂા. ૩-૦૦ (ત્રણ) રાખવામાં આવેલ છે. હું
સંપર્ક - બી જૈન આત્માનંદ સભા
ખોડીયાર હોટલ સામેના ખાંચામાં, ખારગેઈટ, ભાવનગર. સમય - સવારના ૧૦ થી ૧૨
સાંજના ૪ થી ૬ Most Imp To $$
000zwbtab2Sast
-exces. J.New Den
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
[હપ્તા ૯ મે ]
સપ્ટેમ્બર-ઓકટોમ્બર : ૯૮ ]
lage all, a
a. also ava
પૂજ્યપાદ ગુરુદેવ મુનિરાજથી ભુવનવિયાન્તવાસી ૫. પૂ. આગમપ્ર-તારક ગુરુદેવશ્રી જંબુવિજયજી મહારાજ સાહેબના વ્યાખ્યાના
જેમ ઝવેરી હીરાને સૂક્ષ્મબુદ્ધિથી જુએ, તેની પરખ કરે તેા તે ઝવેરી સાચા હીરાપારખું ગણાય, તેમ અહીં સ* અનર્થાના મૂળને દૂર કરનાર એવા ધરૂપી હીરાની સાચી પરખ કરનાર પણ સૂક્ષ્મ બુદ્ધિવાળા માણસ ગણાય.
સમાધિમરણ કયારે મળે ? માણસના શરીરમાં કયાંય પણ કઇક દુઃખાવા થતા હાય તે તેને સ્વસ્થતા લાગતી નથી. જો સ્વસ્થતા
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મેળવવી હોય તો તે શલ્યને તેણે દૂર કરવું જોઇએ, તેમ મરણ વખતે સમાધિ જોઇતી હાયબિંદુ તે જીવનમાં કરેલાં પાપોરૂપી શલ્યની આવે!ચના લેવાથી જ સમાધિ પ્રાપ્ત થાય છે. લેાચના લેવી ખૂબજ કઠિન છે. ભૂલ કરવી એ તે મનુષ્યના સ્વભાવ છે પરતુ ભૂલ કર્યા પછી તેને સ્વીકાર કરવા એ જ ઉત્તમમાં ઉત્તમ છે. મનુષ્યની મેટામાં માટી નબળાઈ આ જ છે કે તે ભૂલ કર્યા પછી તેનેા એકરાર કરતાં ડરે છે. વધારે તે તેમાં અહંકારભાવ આડા આવે છે. ચડકેાશિયા પૂર્વભવમાં માસક્ષમણને પારણે માસક્ષમણ કરે છે, પરંતુ એક વાર વહારવા જતાં એક દેડકી પગ નીચે કચડાઇ જાય છે. સાથે રહેલા નાના સાધુ મહારાજ તેમને બતાવે છે કે મહારાજ ! આ દેડકી પગ નીચે આવી ગઇ. પણ ત્યાં ભૂલ સ્વીકારવાને બદલે ગુસ્સામાં ખેલે છે કે શું આ ઘણીએ દેડકીએ મરેલી પડેલી છે, તે ખુધી મેં મારી છે? પછી સાંજનાં પ્રતિક્રમણ સમયે
I a
[ ગુરુવાણી ભાગ-૧માંથી સાભાર... ]
८७
નાના સાધુ મહારાજ દેડકી મરી જવાથી લાગેલું પાપ યાદ કરાવે છે ત્યારે કાધમાં એ સાધુને મારવા માટે દાડે છે અને કાઈ થાંભલા સાથે અથડાતા કાળધમ પામે છે. કેધમાં મરીને તે ચંડકેશિયા નાગ બને છે. ભૂલ સ્વીકારવી કેટલી કઠિન છે ? તે આના પરથી સમજાશે. આલેચના આપનાર ગુરૂને શાસ્ત્રમાં અપરિશ્રાવી કહેવામાં આવે છે. માટીના ઘડામાં રહેલું પાણી ઝર્યાં કરે છે પણ તાંબાના ઘડામાં રહેલા પાણીનું એક
પણ બહાર ન આવે તેમ સાંભળનાર આચાય મહારાજ તાંબાના ઘડા જેવા હાવા જોઇએ. ડેાકટર કાઇ પણ દુઃખને એપરેશનથી બહાર કાઢે છે તેમ આલેાચના મનમાં રહેલા
પાપને બહાર કાઢે છે.
For Private And Personal Use Only
પ્રતિક્રમણમાં ‘દેવસિઅ લેાઉં' એ પાડ આવે છે ત્યાં પહેલાના જમાનામાં શિષ્યેા દિવસ દરમ્યાન લાગેલા પેાતાના દોષો ગુરૂમહારાજને કહે છે. એક ગામમાં ઉપાશ્રયમાં કેટલાક સાધુ ભગવતા બિરાજમાન છે. ત્યાં કેાઈ ગીતાથ ગુરૂમહારાજ પધારે છે. રાત્રે પ્રતિક્રમણના સમયે એક પછી એક સાધુ મહારાજ ગુરૂમહારાજ પાસે આવીને આલેચના માંગે છે. પણ ગુરૂમહારાજ જ્ઞાની નહોતા. તેથી તે શિખ્યાને કહેતા કે વાહ આ શિષ્ય કેવા સરળ છે? પેાતાના બધા દોષા કહી દે છે. આમ આશિષ્ય રાજ એની એ ભૂલ કરે અને રાજ ગુરૂમહારાજ પાસે આવીને કહે. આમ બે-ત્રણ દિવસ ચાલ્યું. ગીતા
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૮૮
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
ગુરૂમહારાજ આ જુએ છે. પોતે સૂફમબુદ્ધિથી થાય અને આ બધી ચીજો પર નજર નાખ્યા વિચારે છે કે આ રીતે દેશનું પ્રાયશ્ચિત ન હોય. વિના પાછો ફરે તે આપણે તેને કે કહીએ? આમ કરતાં તે આ સંઘાડે ખલાસ થઈ પ્રમાણિક જ ને? હા, તે સાંભળો! વ્યાખ્યાન જરો. તેઓ બધા સાધુમહારાજને ભેગા કરે છે સાંભળનાર શ્રેતાઓ વ્યાખ્યાનમાં અમૂલ્ય અને એક દષ્ટાંત આપે છે.
ઝવેરાતથી પણ કંઈ કિંમતી એવા ધમરૂપી એક નગરમાં એક માણસ રહેતો હતો. તે ઝવેરાતને હાથ પણ લગાડયા વગર અરે ! નજર અગ્નિદેવને ભક્ત હેવાથી અગ્નિદેવને ખુશ
પણ નાખ્યા વગર પાછા ફરે છે ને ! આવા કરવા માટે રેજ કંઇકને કંઇક સળગાવીને દેવને લોકોને
ર લેકોને પ્રમાણિક ન કહેવા તે કેવા કહેવા? તપણ કરેતે હતો. કોઈ દિવસ ઘાસને પળે,
ધમ બાબત જ્યારે સૂમબુદ્ધિથી વિચારીએ કોઈ દિવસ જીણું – શીણ થયેલું મકાન વગેરે. ત્યારે ખ્યાલ આવે કે ધમ જગતને શાંતિ આપે રાજા પણ તેની અગ્નિદેવ તરફની ભક્તિને છે. કોઈ પણ જીવને પીડા કરવી એ ધર્મ નથી પ્રોત્સાહન આપતા હતા. છેવટે એક વખત અહિંસા વગેરેની ઉપાસના એ ભગવાનની એવો આવ્યો કે તેણે એક ઝુંપડી સળગાવી, ઉપાસના છે. પવન ફૂંકા અને આગ કાબૂમાં રહી નહીં, તુલસીદાસ આ પ્રમાણે કહે છે. આખો મહેલ્લો બળીને સાફ થઇ ગયે. આ કથા ઘા મૂર હૈ, પાપ મૂછ સમિકાન, રીતે ગીતાથ ગુરૂમહારાજ કહે છે કે શિષ્યને તુસી યા ન છોકિછે, નવ ત મેં જ. દેશનું પ્રાયશ્ચિત આપવાને બદલે તમે તો રેજ “દયા એ ધર્મનું મૂળ છે, ધમની માતા છે.
એમના પાપને પ્રોત્સાહન આપે છે. આજે એક પાપનું મૂળ અભિમાન છે. જ્યાં સુધી આત્મામાં શિષ્ય કરશે, કાલે બીજે શિષ્ય એનાં એ પાપો પ્રાણ છે, ત્યાં સુધી ધમ છોડશે નહીં”. કરશે. જેમ પેલે મહોલ્લો બળીને ખાખ થઈ ધર્મનાં મૂળ પાયાનાં તો- અહિંસા, ગયો તેમ તમારે આખો સમુદાય ખલાસ થઈ
સત્ય, અસ્તેય, બ્રહ્મચર્ય, નિષ્પરિગ્રહતા, આ જશે. આ રીતે સૂમબુદ્ધિવાળા ગીતાથ
મહવના પાંચ તત્વ છે. સાધુ ધમના આ પાંચ ગુરુમહારાજે બીજા છીછરીબુદ્ધિવાળા સાધુ- મહાવતે છે. મહારાજને બંધ આપે.
આખા ભારતવર્ષની અંદર પતંજલિએ આત્મા એ પરમાત્મા છે તેથી આપણે રચેલ યોગગ્રન્થ પ્રખ્યાત છે. એમાં આ પાંચ કઈ પણ ખોટું કાર્ય કરતા હોઈએ તો એક તત્વની વ્યાખ્યા બહુ સરસ કરેલી છે. અહિંસાવખત તો અંદરથી અવાજ ઉઠે કે તું આ ખોટુ જેની અહિંસાની સાધના પરાકાષ્ઠાએ પહોંચેલી કરે છે. પણ આપણે એ અવાજને બહાર આવવા હોય એવી વ્યક્તિની પાસે જતાં બીજા માણસના દેતા નથી, અંદર જ દબાવી દઇએ છીએ. બધા વૈરવિકારો નષ્ટ થાય છે વૈરભાવના જ દૂર
એક માણસે કહ્યું કે વ્યાખ્યાનમાં આવેલા થઈ જાય છે. જે સમાગમ માત્રથી આવા દૂષણોથી માણસે ખૂબજ પ્રમાણિક કહેવાય. ત્યાં બીજા બચી જવાતું હોય તે જીવનમાં અહિંસા ભાઇએ પૂછયું કે ભાઈ કેવી રીતે? પિલે માણસ આવે તે જીવન કેટલું પવિત્ર બની જાય ! કહે કે ભાઈ જે ઘરમાં રત્નોના ઢગલા પડયા ભગવાન મહાવીરની અહિંસાની સાધના હેય, કિંમતીમાં કિંમતી દાગીના છૂટા પડયા પરાકાષ્ઠાએ પહોંચેલી હતી. તેથી સમવસરણમાં હેય એવા ઘરમાં કઈ માણસ અ દર દાખલ વાઘ અને બકરી બન્ને સાથે બેસતા હતા.
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સપ્ટેમ્બર-ઓકટોમ્બર : ૯૮ ]
સત્ય – જે માણસની સત્યની સાધના પરાકાષ્ઠાએ પહેાંચેલી હોય તેનામાં વચનસિદ્ધિ પ્રગટ થાય છે. અરે તે મૂગા માણસના મસ્તક પર હાથ મૂકે તે તે પણ ખેલતા થઈ જાય. આવી સિદ્ધિ તેનામાં પ્રગટે છે જેમાં યુધિષ્ઠિર પ્રખ્યાત છે. તે સત્યવાદી તરીકે પ્રખ્યાત હતા.
એક વખત જ્યારે કૌરવા અને પાંડવાનું યુદ્ધ ચાલે છે, સામે દ્રોણાચાય ખાણેાને મારે ચલાવી રહ્યા છે. ખધાના ગુરૂ દ્રોણાચાય ને યુદ્ધના મેદાનમાંથી ખસેડવા કેવી રીતે? ત્યારે કૃષ્ણે આવીને યુધિષ્ઠિરને કહ્યું કે જો તમે જરા જૂઠ્ઠું બેલે તેા થઇ શકે. તમે એમ કહે કે અશ્વત્થામા મરાયા. અશ્વત્થામા દ્રોણાચાય ને! પુત્ર હતા. માટે પુત્રના આધાતથી તે હથિયાર હેઠાં મુકશે. ઘણું સમજાવ્યા ત્યારે યુધિષ્ઠિર તૈયાર થયા. હવે મને છે એવું કે અશ્વત્થામા નામને એક હાથી પણ હતા. આ હાથી યુદ્ધમાં મરાયા તેથી અધે. પાકાર ઉડયા કે અશ્વત્થામા મરાયા, અશ્વત્થામા મરાયા હવે આ વાત સાચી છે કે ખેાટી તેની ખાતરી કરવા દ્રોણાચાય ચાલુ યુધ્ધે યુધિષ્ઠિરને પૂછવા આવ્યા છે. શું યુધિષ્ઠિર ! મારા પુત્ર અશ્વત્થામા મરાયે છે ? હવે યુધિષ્ઠિર માટે ધમસ'કટ આવ્યું. તેથી તેમણે કહ્યું કે ‘નરે। વા કુંજરા વા' અશ્વત્થામાં મરાયે। પણ માણસ કે હાથી તે હું જાણતા નથી, બસ આટલું ભળતું ખેાલવાથી જે પેાતાનેા રથ સત્યથી આકાશમાં અદ્ધર ચાલતા હતા તે એકદમ નીચે પટકાયે. કારણ તે મનમાં જાણતા હતા કે અશ્વત્થામા હાથી મરાયા છે. જીવનમાં એક જરાક ખાટું ખેલતા સત્યની જે સિદ્ધિ હોય છે તે ચાલી જાય છે. આ બધા વ્રત ભગવાનનું જ એક સ્વરૂપ છે. સાચા સત્યવાદી હોય તેના પ્રતાપથી અગ્નિ પણ સ્તભિત થઈ જાય છે.
પાંચ મહાવ્રતામાં રહેલી તાકાત કઇ જેવી તેવી નથી. આખી પૃથ્વીને હચમચાવી નાખવાની
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હર
તાકાત તેમાં રહેલી છે. તેજ રીતે તેમાં આવેલી જરા જેટલી પણ ખામી આખી ભવભ્રમણાને પણ વધારી તેવી છે. તેના પર જુએ વસુરાજાનું આ દ્રષ્ટાંત.
ક્ષીરકદમક નામના આચાર્ય પાસે નારદ તથા રાજકુમાર વસુ અને પેાતાને પુત્ર પર્યંત આમ ત્રણ વિદ્યાર્થીએ અભ્યાસ કરતા હતા. એક દિવસ અધ્યયન કરીને રાત્રિના સમયે થાકેલા એવા બધા અગાશીમાં સૂતા છે ત્યાં અચાનક આચાયના કાને ચારણમહર્ષિના અવાજ સ*ભ ળાય છે કે આ ત્રણ વિદ્યાર્થીઓમાંથી એક સ્વગ`ગામી છે અને એ નરગામી છે. આ સાંભળતાં જ આચાય વિચાર કરે છે કે આ ત્રણમાંથી કાણુ એ નરકમાં જશે અને કાણુ સ્વગમાં જશે ? આની ખાતરી કરવા માટે સવારે આચાયે લાખથી ભરેલા અને લાટથી બનાવેલા એક-એક કૂકડો ત્રણેને આપ્યા અને કહ્યું કે જ્યાં કોઈ ન જુએ ત્યાં આના વધ કરવા. ત્રણ જણા કૂકડો લઇને નિર્જન સ્થાનમાં જવા નીકળે છે. વસુ અને પર્યંત કાઇ નિજન પ્રદેશમાં જઇને કૂકડાના વધ કરે છે. નારદ પણ નિજન સ્થાને જાય છે, પરંતુ ત્યાં ગયા પછી વિચારે છે કે આ કૂકડા પાતે જૂએ છે, હું જોઉં છું, જ્ઞાની ભગવંતા જૂએ છે, વિદ્યાધરા જૂએ છે. તેથી આને વધુ કેમ કરાય? વળી પૂજ્યે કયારેય આવે હિંસક આદેશ આપે જ નહીં. નક્કી આમાં કાંઇ રહસ્ય હશે, તેથી વધ કર્યો વિના જ પાળે કરે છે. ત્રણે જણા આચાય પાસે આવે છે. વસુ અને પર્વતને આચાય. ખૂબ ઠપકો આપે છે. આના પરથી આચાય જાણી લે છે કે મારે પુત્ર તથા રાજકુમાર બન્ને નરકગામી છે. પેાતાના પુત્રને નરકગામી જાણીને એમને પેાતાને સ‘સાર પર વૈરાગ્ય જાગે છે. પેાતે સ'સાર છેાડી દે છે. ઘણા વર્ષો વહી ગયા. વસુ રાજા બને છે અને નારદ પેાતાના સ્થાને ચાલ્યે! જાય છે તથા અધ્યાપકસ્થાને પત
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
આવે છે. વિદ્યાર્થીઓ પર્વત પાસે ભણવા આવે જાય છે. આ બધી વિવાદની વાત કરે છે અને છે. એક દિવસ નારદ ફરતા ફરતા ત્યાં આવી છેટી સાક્ષી આપવા દબાણ કરે છે. વસુ રાજાની ચડ્યા. પવત વિદ્યાર્થીઓને ભણાવી રહ્યો છે એ વખતે સત્યવાદી તરીકે પ્રસિદ્ધિ હતી અને તેમાં અજા શબ્દનો અર્થ બકરો કરે છે. વાત તેનું સિંહાસન સ્ફટિકની શિલા પર રહેતું. એમ ચાલી રહી છે કે યજ્ઞમાં અજને હેમ જેનાને એ આકાશમાં જ છે તેમ લાગતું. કરે જઈએ. અજાના બે અર્થ છે. ગૌણ લોકોમાં તે એવી જ પ્રસિદ્ધિ હતી કે સત્યના અર્થ છે જ એટલે ફરી નહીં ઉગતી ત્રણ પ્રભાવથી વસુ રાજાનું સિંહાસન ધરતીથી અદ્ધર વર્ષની જૂની ડાંગર અને મુખ્ય અથ છે બકર. રહે છે. બીજા દિવસે રાજસભામાં નારદ અને આચાયે અજ એટલે ત્રણ વર્ષની જૂની ડાંગર પર્વત આવે છે. બન્નેના પ્રશ્નો રજૂ કરવામાં અથ કરેલો. અહીં તેણે બકરો અથ કર્યો. આવે છે. સભ્ય તરીકે રહેલા પુરૂષો રાજાને બન્ને વચ્ચે વિવાદ થયો. પર્વત કહે ગુરૂજીએ કહે છે કે હે રાજન! તમે સત્યવાદી છે, માટે બકરે જ અર્થ કરેલ. જ્યારે નારદ કહે ડાંગર જે હોય તે સત્ય કહે! ત્યારે જીવનમાં કયારેય કરેલો. આ બન્ને જણાએ શરત કરી કે આપણા પણ જઠ નહીં બોલનાર વસુ રાજા ખાટી સાક્ષી સાક્ષી તરીકે વસુ રાજા છે તેમની પાસે જઈએ. આપે છે કે ગુરૂજીએ અજ એટલે બકરે અર્થ શરતમાં જે હારે તેણે પોતાની જીભ કાપી કરેલ... બસ આટલું જ બોલતાંની સાથે નજીક નાખવાની. આ શરત પર્વતની માતાએ સાંભળી રહેલા કલદેવતાઓ કે પાયમાન થયા અને રાજાને તેમણે એકાંતમાં પર્વતને બોલાવીને કહ્યું કે સિંહાસન પરથી નીચે પટક્યો... લેહીનું બેટા! તે બહુ ઉતાવળ કરી. તારા પિતાજીએ વમન કરતે રાજા તત્કાળ જ નરકગામી થયા. અજ એટલે ડાંગર અથર કરે જે મેં પણ એટલું જ નહીં તેની રાજગાદીએ આવનાર તેના ઘરકામ કરતાં સાંભળેલે. હવે શું થશે ! મા આઠ આઠ વંશજો સુધી દરેક રાજા આ રીતે પણ પુત્રમોહના કારણે ગુપ્ત રીતે વસુ રાજા પાસે જ મૃત્યુ પામીને નરકગામી થયા કિમશઃ]
શેકાંજલિ ભાવનગર-વેરા બજારની જાણીતી પેઢી મે. અમુલખરાય વિઠ્ઠલદાસ એન્ડ બ્રધર્સના ભાગીદાર અને જૈન સમાજના અગ્રણી સમાજસેવક શ્રી વાડીલાલ વિઠ્ઠલદાસ શાહ, (ઉં. વ. ૭૭)નું તા. ૧૨-૮-૯૮ના રોજ હૃદયરોગના હુમલાથી દુઃખદ નિધન થયેલ છે.
તેઓશ્રી આ સભાના આજીવન સભ્ય હતા. તેઓશ્રી ખૂબ જ ધાર્મિક વૃત્તિવાળા અને આ સભા પ્રત્યે અત્યંત લાગણી ધરાવતા હતા. તેમના નિધનથી તેમના કુટુંબ-પરિવાર ઉપર આવી પડેલ આ અસહ્ય દુઃખમાં આ સભા સમવેદના પ્રગટ કરે છે. સાથે સાથે સદ્ગતના આમાને પરમકૃપાળુ પરમાત્મા પરમ શાંતિ અપે તેવી પ્રાર્થના કરે છે.
લિ શ્રી જેન આત્માનંદ સભા
ખાર ગેઇટ, ભાવનગર
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સપ્ટેમ્બર-ઓકટોબર : ૯૮] ઈચ્છાઓ અને માયાના આ જગતમાં
ક્ર તપ અને ત્યાગ કર બંધનમાંથી મુક્ત થવાની ચાવી છે
લેખક મહેન્દ્ર પુનાતર તપ અને ત્યાગ વગર જીવનનું ઘડતર થઈ છીએ અંદરથી દરિદ્ર માણસ બહારની વસ્તુઓ શકે નહીં. મનને સ્થિર અને દઢ કરવા માટે વડે સમૃદ્ધ થવા માગે છે. જેમ જેમ અંદરની તપશ્ચર્યા જરૂરી છે. તપ એટલે માત્ર દેહદમન સમૃદ્ધિ વધવા લાગે છે. તેમ તેમ બહારની નથી. ભૂખ્યા રહેવું, ઉપવાસ કરે એ માત્ર સમૃદ્ધિને મેહ નાબૂદ થવા લાગે છે. તપ નથી. તપ એટલે ઉપવાસ દ્વારા સાધના ભક્તિમાં પ્રભુના ચરણે બધું સમર્પિત છે, ઈચ્છાને રોકવાની પ્રક્રિયા છે. તેમાં મનની કરીને પ્રાપ્ત કરવાનું હોય છે. શાંતિ છે આ સમાધિ અવસ્થા છે. એમાં મનની એક વખત અંતર સમૃદ્ધ થઈ ગયું તે અંદર રહેલા કષાને દૂર કરવાના હોય છે. સુખ માટે બહારના ઉપકરણની બિલકુલ જરૂર એમાં દમનનું નહીં, સંતેષનું મહત્વ છે. રહેતી નથી. માત્ર વસ્તુઓના ત્યાગથી આસક્તિ મનુષ્ય ઈચ્છાઓ પાછળ પાગલ બને તેના કરતા છૂટે નહીં. નકામી તુચછ વસ્તુઓ પ્રત્યે પણ ઈચ્છાઓને જન્મવા જ ન દે એ તપ પાછળની મમત્વ જાગે. જ્યારે બધુ તનથી અને મનથી ભૂમિકા છે. તપસ્વી માણસ શાંત હોય, તેનામાં છૂટી જાય છે ત્યારે યથાર્થ બને છે. કેધ અને અહંકાર ન હોય, તપ કર્યા પછી
આજના જમાનામાં માણસ ધન અને તપી જવાય, મનની ઈચ્છાઓની પૂતિ થાય,
કીતિને ગુલામ બની ગયો છે. આને કારણે બીજા પ્રત્યે રાગ, દ્વેષ અને પૂર્વગ્રહ ચાલુ રહે,
વધુ પડતો દુખી છે. આ એક પ્રકારનો નશો મન અસ્થિર અને ભટકતું રહે તે એ સાચી
છે જે જલ્દીથી છૂટતો નથી. એક વખત તેની તપશ્ચર્યા નથી. ઇચ્છાઓ અને માયાના આ જગ
ચૂંગાલમાં ફસાયા પછી નીકળવાનું મુશ્કેલ છે. તમાં માણસ જકડાયેલે બંધાયેલ છે. તપ
લેક હમેશા એમ કહેતા હોય છે કે “ભાઈ અને ત્યાગ એ આ બંધનમાંથી મુક્ત થવાની
આપણને ખુરશીને મેહ નથી, આપણે તે કામ ચાવી છે
કરવું છે પરંતુ હકીકતમાં તેને હાદો આપો વાસના જ સંસાર છે. પછી તે વાસના નહીં, ખુરશી પર બેસાડો નહીં ત્યાં સુધી તેઓ ધનની હોય, પદની હોય, પ્રતિષ્ઠાની હોય કે કામ કરતા નથી. કેટલાક માણસોને હોદ્દા અને મદની હોય, તેમાં કશો ફરક પડતો નથી. માનપાન વગર કામ કરવાનું ફાવતું નથી. વાસના એ તે અજ્ઞાન અને બંધન છે. વાસ- કેટલાક માણસો સેવાની મોટી મોટી વાત કરીને નામાંથી મુક્તિ એટલે દુઃખમાંથી મુક્તિ. જે સિફતથી હોદ્દો છીનવી લેતા હોય છે. કેટલાક ક્ષણે ઇચ્છા રહેતી નથી તે ક્ષણે માણસ ખરા સહેજ આગ્રહ થાય કે સ્ટેજ પર ચડી બેસતા અર્થમાં મુક્ત બને છે. આંતરિક મૂછ અને હોય છે. કેટલાક માઈક પર ચીટકી રહે છે તે અજ્ઞાનતાના કારણે આપણે આસક્ત રહીએ કેટલાક માઈક ઝૂંટવી પણ લે છે.
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ કે ઈપણ તિષિને, સાધુ-સંતોને પૂછો સનું જીવન જેમ પ્રાણવાન હોવું જોઈએ તેમ કે લોકો તમારી પાસે શા માટે આવે છે? તેની ભક્તિ પણ ધબકતી અને પ્રાણવાન હેવી તેમની શી કામના છે? કયા પ્રશ્નોનું તેઓ જોઈએ. તેમાં ચેતના અને આનંદની અનુભૂતિના સમાધાન ઈચ્છે છે? આ બધા પ્રશ્નોને એક જ દશાન થવા જોઈએ. જવાબ છે કે માણસ ધન અને દીતિની અપે. હકીકતમાં તો આપણે થાકીને, હારીને લાથી આવા આંટાફેરા કરતો હોય છે. પ્રભુની ભગવાનના શરણે જઈએ છીએ સુખમાં પ્રભુ ભક્તિ પાછળ પણ આવી કાંઈક મેળવવાની યાદ આવતા નથી. જરાક દુઃખ આવી પડે મને કામના હોય છે એટલે ભક્તિમાં જે રંગ એટલે માનતાઓ, વ્રત અને બાધાઓ રાખવા આવો જોઈએ તેવો આવતે નથી. માંડીએ છીએ. પ્રભુના દર્શન કરતી વખતે પણ ધન અને કીતિને જીરવવાનું મુશ્કેલ છે.
મને મન આવી માગણી હોય છે. “હે પ્રભુ! એક વખત પ્રાપ્ત થયા પછી જો અહંકાર,
સુખ સમૃદ્ધિ આપજે, અમારી મુશ્કેલીઓ દૂર અભિમાન અને ગવ પેદા થાય તે મેળવેલ
કરજે, અમારી મનોકામના પૂરી કરી દેજે” સિદ્ધિ પર પાણી ફરી વળે છે. ધન અને કીતિ
વગેરે વગેરે. ભીડ પડે ત્યારે ભગવાન યાદ આવે મળે એમ માણસ વધુ નમ્ર, નિખાલસ અને
છે. ખાસ કરીને જ્યારે ભય ઉભું થાય, ઉભો
થવાની સંભાવના હોય અથવા તે ભાવિનો ડર પ્રેમાળ બનવો જોઈએ.
હોય ત્યારે કે પ્રભુનું શરણ લે છે, ભય આજના જમાનામાં માણસ ધન અને આસક્તિમાંથી ઉભે થાય છે મેહ, માયા, કીતિને ગુલામ બની ગ છે.
લાલસા ન હોય તે ભય ઉભું થાય જ નહીં. મહાવીર પ્રભુએ કહ્યું છે કે “મેહમાયાનો
છે. જે લેકે સુખી અને શ્રીમંત હોય છે તેમને ત્યાગ કરો, અપરિગ્રહ ધારણ કરો અને પ્રભુ
| ડર છે કે આ બધી ભૌતિક સંપત્તિ ટકી રહેશે. ભક્તિમાં લીન થાઓ જીવનને સરળ અને
કે નહિ? ગરીબ લેકેને એ ડર છે કે આ દારૂણ સાત્વિક બનાવવા માટે આ સાચે રાહ છે ?
પરિસ્થિતિ ક્યાં સુધી ચાલુ રહેશે ? સુખ માણસને અણમોલ જીવન મળ્યું છે તેનો સદુ
દુઃખના આ બંને અંતિમ પર માણસને પ્રભુ ઉપગ થ જોઈએ. આપણા માટે તો આપણે
યાદ આવે છે જેની પાસે સુખ નથી તેને જીવીએ છીએ. થોડું બીજાને માટે પણ જીવતા
સુખની અભિસા છે. જેની પાસે કહેવાતું સુખ
જ છે તે ટકી રહે તેવી તેની મનોકામના છે. આવી શીખીએ, ધન પ્રાપ્ત થયું છે તે બીજાના આંસુ
શરતી ભક્તિથી પ્રભુ રીજે ખરે? જ્યાં સુધી લૂંછવા તેનો સદ્ઉપયોગ કરીએ. કીતિની
ધર્મ અને ભક્તિનો હેતુ દુન્યવી સુખ મેળવવાને કાંચળી ઉતારીને હળવા ફુલ જેવા થઈ જઈએ.
છે ત્યાં સુધી કશું વળવાનું નથી. આવી ભક્તિમાં સેવા કરીએ પણ મેવાની અપેક્ષા ન રાખીએ.
જીવંતપણું અને ચેતના આવતી નથી. સ્વાર્થ યુક્ત કીતિ તે પાણીના પરપોટા જેવી છે. તેને નષ્ટ
ભક્તિ ફળદાયી બનતી નથી. ભક્તિમાં તે થતા વાર નહીં લાગે. માત્ર સત્કાર્યો જ ટકી
પ્રભુના ચરણે બધુ સમર્પિત કરીને પ્રાપ્ત કરવાનું રહેશે. માણસની આ સાચી સંપદા છે.
હોય છે. આપણે તે વધુ મેળવીને, પ્રાપ્ત કરીને ધમને જીવનમાં ઉતારે જોઈએ અને થોડું સમર્પિત કરવાની ભાવના વ્યક્ત કરીને ભકિત ભાવપૂર્વકની હોવી જોઈએ તે જ તેને ભગવાન સાથે પણ છળકપટ કરીએ છીએ. આ હેતુ સરે. ધમમાં દંભ, દિખાવટ અને માત્ર તો સદાબાજી છે. તેને પ્રાર્થના અને ભક્તિ કઈ ક્રિયાકાંડ હોય તે એ સાચો ધર્મ નથી. માણ- રીતે ગણી શકાય?
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સપ્ટેમ્બર-ઓકટોબર : ૯૮]
શરીર એ ઈશ્વરનું પરમાત્માનું મંદિર છે. તેમાં આનંદથી રહેવું એ પરમશાંતિ છે. બેટી આ મંદિરને કષાયથી મુક્ત રાખવાનું છે. ચિંતા ફિકર કરવાની જરૂર નથી. જે પહેલા મંદિરનું રક્ષણ જરૂરી છે. પરંતુ તેને સર્વોપરી હતું નહીં અને ભવિષ્યમાં રહેશે નહીં તેની માની લેવાનું નથી. સર્વોપરી તે અંદર નાહક ચિતા કરવાથી શું ફાયદે? વર્તમાનમાં બિરાજેલે આત્મા છે. દેહ કરતા આત્માની જે કાંઈ છે તે સાચું છે. તેમાં સંતેષ અને વધુ સારસંભાળ લેવાની જરૂર છે. આ માટે આનંદની અનુભૂતિ શ્રદ્ધાની પ્રેરક બની શકે છે, મનને સ્વચ્છ અને નિર્મળ બનાવવાની જરૂર છે. આત્મવિશ્વાસ જગાવી શકે છે.
કોઈપણ માણસ પૂર્ણ નથી. પૂણતા તરફ આપણે જેવું કરીશું તેવું જ પામીશું, સત્કૃત્ય જવાના આપણા પ્રયાસો હોવા જોઈએ. બીજાના અને ભલાઈ કરીશું, પ્રાણી માત્ર પ્રત્યે પ્રેમ
છો તક નજર નાખો નહીં. બીજાની ઈષ અને મત્રીની ભાવના રાખીશ અને બીજાને કરે નહીં. ઇર્ષા અને અદેખાઈ મોટી ખાઈ છે દુઃખ અને સંતાપ આપવાથી દૂર રહીશું તે તે તેમાં ભલભલા ગબડી પડયા છે. દુષ્ટ વિચારે બધું આપણા જીવન માટે ફળદાયી છે. શેર અને આચાર માણસને અગતિમાં ઉતારી વાવીને ગુલાબની અપેક્ષા રાખી શકાય નહીં.
જ્ઞાન નીતિ અને ધર્મ એ ટકી રહેશે બાકી
બધું સમય અને કાળની સાથે ઘસડાઈ જશે. જે ક્ષણે ઇચ્છા રહેતી નથી તે ક્ષણે આપણે જ આપણું પ્રારબ્ધના કર્તા છીએ. જેવું માણસ ખરા અર્થમાં મુક્ત બને છે વાવશું તેવું લણશું.
સારા વિચારો અને સાત્વિક જીવનમાંથી [મુંબઈ સમાર દૈનિકના તા. ૨૬-૪-૯૮ના ઉગરવાને માગ છે. પ્રભુ જે સ્થિતિમાં રાખે જિનદશન વિભાગમાંથી સાભાર.]
નવપદ વિવેચન પ્રવચને-(સમાચના) પૂ.પં.શ્રી કાન્તિવિજયજી ગણિવર, સંપાદક : પૂ.આ.શ્રી નરચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ. પ્રકાશન લાભ : (૧) શ્રી સૌભાગચદ તલકચંદ વસા, “વિતરાગ”– ૬ /૭, વર્ધમાનનગર, પેલેસ રોડ, રાજકોટ ૩૬૦ ૦૦૧ (૨) શ્રી પ્રાણલાલ ભુદરભાઈ શાહ, “કાષભાનન”૭/૯ વર્ધમાનનગર, પેલેસ રોડ, રાજકેટે ૩૬૦ ૦૦૧ મૂલ્ય : વાંચે-વિચારે. કા. ૧૬ પિજી, પિજ ૧૧૪,
વર્ષો પૂર્વે પ્રસ્તુત વિવેચન પ્રવચન કલ્યાણ માસિકમાં કમશઃ પ્રસિદ્ધ થયું હતું અને વાચકોએ એને એકી સ્વરે વધાવી લીધું હતું. આ પછી પુસ્તકાકારે એની પ્રસિદ્ધિ થઈ હતી. એને પણ એવી જ લોકચાહના મળવા પામી હતી. એ પુસ્તક કેટલાય સમયથી અપ્રાપ્ય હોવાથી ખૂબ જ સુંદર રીતે એની દ્વિતીયાવૃત્તિ રૂપે પુનઃ પ્રસિદ્ધ થવા પામી છે. એફસેટમાં મુદ્રિત આ આવૃત્તિ રૂપે-રગે પણ ઠીકઠીક રળિયામણી બની છે. નવપદના વિષયમાં ટૂંકમાં છતાં સારગ્રાહી શૈલીથી તત્ત્વપ્રરૂપણનું અવગાહન કરવા માટે આ પ્રકાશન ખરેખર ખૂબ ખૂબ ઉપયોગી થાય એવું છે. લાભ લેનાર બને પરિવારે આ લાભ લેવા બદલ ધન્યવાદને પાત્ર ગણાય. પૂજ્યશ્રીનું આવું અઢળક સાહિત્ય હજુ અપ્રગટ છે. અને એ પ્રગટ કરવામાં આવે તે સંઘ-સમાજ ઉપર ખૂબ ખૂબ ઉપકાર થવા પામે.
જિજ્ઞાસુઓને આ પુસ્તક ભેટ આપવાની ભાવના હોવાથી ભેટ મેળવવા ઈચ્છનારે પોસ્ટેજ ચાજ તરીકે એક જ રૂપિયાની સ્ટેમ્પ બીડવા પૂવક નિચેના સરનામે પત્ર લખવો. પ્રકાશભાઈ એમ. દેશી : વર્ધમાનનગર, જૈન ઉપાશ્રય, પેલેસ રોડ, રાજકોટ ૩૬૦ ૦૦૧
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૯૪
www.kobatirth.org
સમાધિમરણની ચાવી ૬ શ્રી નવકાર
લેખક : શ્રી કાન્તિલાલ કરમશી વિજ્રપાર
મારા પિતાશ્રીને યુવાકાળ ભારતની આઝાદીની લડતનાં દિવસેામાં વીત્યે। હાવાનાં કારણે દેશભક્તિનાં રંગે ૨ ગાયેલા હતા. જેથી ધંધાકીય વ્યવહારામાં નીતિ અને નૈતિક મૂલ્યે પૂર્ણ પણે જાળવ્યા હતા. સાદાઈ, સચ્ચાઈ, પ્રમાણિકતા અને માનવસેવા જેવા ગુણાના પૂર્ણ પણે તેમણે વિકાસ કર્યો હતા.
પાછલા દિવસેામાં તે, કચ્છમાં રહેવાનુ પસંદ હોવાથી, ધંધાકીય વ્યવહારોથી નિવૃત્ત
થઇને પુચ્છ-કાંડાગરા ગામે રહેતા હતા.
એક દિવસ તેમને ગળા પાસે ગાંઠ દેખાઇ.
કચ્છના સ્થાનિક ડૉકટરને બતાવતાં તેમણે મુંબઇ ‘ચેકઅપ' કરાવવાની સલાહ આપી. નિષ્ણાત ડોકટરે કેન્સરમાં ત્રીજા સ્ટેજની કેન્સરની ગાંઠ જાહેર કરી, સહુ હેબતાઈ ગયા. ટાટા હાસ્પિટલની સારવાર શરૂ થઈ.સ.પૂ રોગમુક્ત થઇ શકે એવી પરિસ્થિતિ ન હતી. એ ગાંઠની પીડા અતિશય ત્રાસદાયી ન બને તે માટે આયુવેદિક ઉપચાર શરૂ કર્યાં, જેનાથી પીડા ઓછી થઇ પણ માસિક શાંતિ નહતી.
દરમ્યાન અમારા સબંધી શ્રી ચાંપશી પ્રેમજી એમને રાજ સવારે નવસ્મરણ સભળાથતાં તેમજ ધાર્મિક વાંચન કરતા, જેમાં પિતાજી લીન બની જતા રાજ સાંભળીને તેમને નવસ્મરણુ મેઢે થઇ ગયા હતા. ચાંપશીભાઇ એક વખત ખેલવામાં ભૂલી ગયા તે તેમણે તરત ભૂલ સુધારી. એક દિવસ અમારા હિતેચ્છુ, મિત્ર શ્રી કે. કે. શાહે અમને વિનમ્રભાવે સૂચન કહ્યું કે, જો તમે પૂ. આ. ભ. શ્રી લક્ષ્મણસૂરીશ્વરજી મ.સા.ને વિનતી કરી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માન`દ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
ઘરે પગલાં કરાવા ને એમના આશિર્વાદ મળે તે જરૂર આ બીમારીમાં રાહત મળશે. પૂ. પિતાજી સાધુસ`તાનાં ખાસ પરિચયમાં ન હોવાથી તેમજ એ અંગે સપૂર્ણ શ્રદ્ધા ધરાવતા હોવાથી એમની આ ખાતે મજૂરી માગી. કાઇક પુણ્યાઇથી તેમણે સ'મતિ આપીને આનંદ વ્યક્ત કર્યાં. હું કે. કે. શાહ સાથે પૂ.આ.ભ.ને મળ્યા અને ઘરે પગલાં કરવાની વિનંતી કરી. પૂ. કીતિ ચદ્રવિજયજી મ. સા. એ કહ્યું કે ‘આમ તે મ. સા. કેાઇનાં ઘરે પગલા કરવા જતા નથી, અમે ખીજા કાઈ સતાને મેકલશુ’ પણ પૂ. આ. શ્રીને વિનંતી કરતાં તેમણે તરત
જ
સ`મતિ દર્શાવી ને પૂ. કીતિ ચ‘દ્રવિજયજી મ. સા. ને કહ્યું કે, ‘ મારે એમનાં ધરે જવાની ખાસ જરૂર છે’ખીજે દિવસે વહેલી સવારે પૂ. આ. ભ. ઘરે આવ્યા. પિતાજીને પૂછ્યું, શુ ́ કરમશીભાઇ, બહુ તકલીફ છે. ’ પિતાજીએ ડોકું હલાવી હા પાડી. પૂ. શ્રીએ કહ્યું ‘બધા ભેગા થઇ માંગલિક સાંભળો.’ માંગલિક સાંભળ્યા પછી પિતાજીએ, પુ. આ. ભાનુ... ગુરુપૂજન કરવું છે તથા કઈક વહેારાવવુ' છે, છેલ્લો સમય છે માટે લાભ લેવા છે.? એવી ભાવના વ્યક્ત કરી. કઇક અભિગ્રહ લેવાનુ` કહ્યું. પિતાજીએ કહ્યું ગુરુપૂજન કરી પછેડી વહેારાવી. પૂજ્યશ્રીએ અભિગ્રહ લઇને પહેલાં પણ પાળી શકયા નથી. માટે એ માટે આગ્રહ ન કરો. પૂ. શ્રએ કહ્યું કે મારે અભિગ્રહ પાળી શકાય એવા હશે. પણ તે તમારે અતાથી લેવા જોઇએ અને પૂ. શ્રીએ પિતાજી પાળી શકે એવા જ અભિગ્રહ સૂચવ્યા. ગ્રેવીશ કલાકમાં ફક્ત એક નવકારમંત્રના જાપ !” વાસક્ષેપ
4
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
સપ્ટેમ્બર-એકટ ખર
www.kobatirth.org
૯૫
નાખીને પૂજ્યશ્રીએ નવકારમ'ત્ર ગ્રહણ કરાવ્યા. તે ઘણાં વરસેાથી પહેરતાહતાં. નીચે સૂવાની પિતાજીને ખૂબ જ આનંદ થયેા.
ઇચ્છા જણાવી. જે બેસી પણ શકતા નહોતા તે ખરાખર ચત્તા થઇ પગ લાંખા કરી સૂઇ શકયા. ખરાખર ૧૦-૧૦ વાગે રાત્રે સમાધિપૂર્વક તેમણે દેઢુ છાડયા. છેલ્લે સુધી નવકારમંત્રનું રટણ ચાલુ હતું.
તેમની ઘડિયાળ એશીકા પાસે મૂકેલ હતી, જે ખરાખર ૧૦-૧૦ મિનિટે બંધ થઇ ગઈ હતી. જડ અને ચેતનને આ કેવા અજમ સ'યેાગ ! અને પૂ શ્રીએ આપેલ વાસક્ષેપ પણ પૂર્ણ થઈ ગયા હતા...!
: ૯૮ ]
અમે રાજ પૂજ્યશ્રીના વિહારનાં સ્થળે જઈને વાસક્ષેપ લઇ આવતા અને તેમની સૂચના મુજબ સવારે થાડા વાસક્ષેપ માથામાં અને થાડા જીભ ઉપર મૂકતા. છેલ્લે એમને વિહાર સાલાપુર બાજુના થયા ત્યારે તેમણે પૂછ્યું, શ્રાવકને પૂછજો કે નવકાર ગણે છે ને ?' પિતાજીને જણાવતાં તેમણે કહ્યુ “રક્ત સૂવાના સમય બાદ કરતાં બાકીના સમયે મારા મનમાં નવકારનું રટણ ચાલુ જ રહે છે !' ને એમ કહેતાં એમની આંખમાં હર્ષોંના અશ્રુબિંદુ આવ્યા. પૂજ્યશ્રીને જણાવતાં તેમણે કહ્યુ', ‘હવે ગુંથ્રા મુકામે ચાંદીની ડબી લઈ આવજો.” તે મુજબ મુંબ્રા જતાં એમણે ચાંદીની ડમીમાં વાસક્ષેપ આપ્યા, જેનેા તેમની સૂચના મુજબ ઉપયાગ કરવા
લાગ્યા.
જળ
હાજર છે....
પિતાજીની માનસિક શાંતિમાં ઉત્તરાત્તર વધારા થવા લાગ્યા. ખૂબજ શ્રદ્ધાપૂર્વક સવારે ધાર્મિક વાંચન સાંભળવા લાગ્યા. પેાતાના સમય નજીક આવ્યેા જાણી તા. ૧૨-૪-૭૦ ને રવિવારે બપોરે લગભગ ચારેક વાગે વીંટી, ચાંદીના કદરા તથા ઘડિયાળ ઉતારી દેવા જણાવ્યું જે
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બીજા દિવસે સવારે અંતિમક્રિયા કરવાની હાવાથી બજારમાં ખબર આપતાં શ્રી વેલજીભાઈ મારારજીના ધમ પત્ની શ્રીમતિ લક્ષ્મીબેને કહ્યુ કે શું કહે છે? આજે રાતે સપનામાં મેં કરમશી મામાને ગિરિરાજ ઉપર આદેશ્વરદાદાની પુજા કરતાં જોયા.
આ કુદરતી સંકેતેથી અમારા પરિવારની શ્રદ્ધા વધી એ માર્ગ જ જીવનમાં અપનાવવા જેવા છે એમ લાગ્યા કરે છે!
નવકારમ`ત્રના પ્રભાવે સહુને મૃત્યુ સમયે આવી મગલમય સમાધિ પ્રાપ્ત થાએ એ જ પ્રાથના.
[...જેના હૈયે નવકાર તેને કરશે શું સસાર ? ” પુસ્તકમાંથી સાભાર....]
આપણા આખાયે સ'સાર રણતુલ્ય છે. પગ નીચે ચિંતાની રેતી છે.... માથા પર સકલેશેાને તાપ છે.... ગળુ લેાભની અસીમ તૃષ્ણાથી સુકાય છે... જો સમયસર સતાષ અને સદ્ગુણાનું જળ નહિ મળે તેા આત્માનું દુ`તિગમન નિશ્ચિત છે,
સ'તેષ અને સદ્ગુણાનુ' જળ ઉપલબ્ધ કરવામાં સહાયક બને એવા અનત જ્ઞાનીએ અને તેના વચના આપણને મળતા રહ્યા છે. એ વચના પાવન અને તારક “જળ” જેવા છે, એ જળના સથવારે આ રણતુલ્ય સ`સાર પાર કરી જવાય એવુ' છે.
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૯૬
www.kobatirth.org
સાભાર સ્વીકાર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માન'દ પ્રકાશ
( સન્માર્ગ પ્રકાશન – અમદાવાદ તરફથી ↓ મૃત્યુની મગળ પળે...સમાધિની
સાધના”
બુક ન ́ગ – ૧
આ. શ્રી ચંદ્રાનનસાગરસૂરિજી મ. સા. તરફથી હ. શ્રી નદલાલભાઇ દેવલુક દ્વારા યક્ષરાજથી માણિભદ્ર દેવ” નામનેા દળદાર ગ્રંથ સભાને ભેટ મળેલ છે,
( શાહ કાંતિલાલ શીવલાલ – અમદાવાદ તરફથી કૈલાસના સંગે જ્ઞાનના રગે” લેખક : ગણિવર્ય શ્રી જ્ઞાનસાગરજી મ. સા. નકલ – ૧
(સભાના આજીવન સભ્યશ્રી શાંતિલાલ જીવરાજભાઇ સામાણી – ભાવનગર તરફથી “ કયાંય અટક ક્યારેક અટકો '' લેખક : આ. શ્રી વિજયરત્નસુંદરસૂરિજી મ. સા.
નકલ-૧
આ. શ્રી કારસૂરિ આરાધના ભવન – સુરત તરફથી “ કર પશ્ચિમણું ભાવશું’ લેખક : ૫', શ્રી અભયશેખર વિજયજી ગણિ નકલ – ૧
( રત્નત્રયી ટ્રસ્ટ-મુંબઇ તરફથી “ હુંસ માન સરાવરની યાત્રાએ ” લેખક : આશ્રી વિજયરત્નસુંદરસૂરિજી મ. સા. નકલ – ૧
શાહ દેવીચ'દ છગનલાલ – ભીનમાલ ( રાજ. ) તરફથી નીચે મુજબની બે મુકા (૧) આચારાંગકા નીતિશાસ્ત્રીય અધ્યયન. લેખક : ડૉ. પ્રિયદૃશ નાશ્રીજી
(૨) આન‘દાનકા રહસ્યવાદ. લેખક : ડો. સુદશ નાશ્રીજી
રત્નત્રયી ટ્રસ્ટ-મુ’બઇ તરફથી નીચે મુજબની ત્રણ મુકે। (૧) ભ્રમણા જ્યારે ભાંગે છે. (૨) યાત્રા, વનથી ઉપવન તરફ (૩) યાત્રા, પરિધિથી કેન્દ્ર તરફ. લેખક : આ. શ્રી વિજયરત્નસુંદરસૂરિજી મ.સા.
દ્મ શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આધ્યાત્મિક સાધના કેન્દ્ર – કાખા તરફથી “ આપણા સંસ્કાર વારસા ” લેખક : પૂ. શ્રી આત્માનંદજી નકલ – ૨
For Private And Personal Use Only
શ્રી જૈન આત્માનદ સભા-ભાવનગર
પેટ્રન ફી રૂા. ૧૦ ૦૧/- આજીવન સભ્ય ફી રૂા. ૫૦૧/
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ભાવનાનાં મેાતી
લેખક : શ્રી લક્ષ્મીચ'દુભાઇ છે. સ`ઘવી )
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી શત્રુંજય તીથ...........જૈનેાની શ્રદ્ધાનું એ પુનિત ધામ.
મહામ`ત્રી ઉદ્દયની ખ્વાહિશ હતી કે શત્રુ ંજય તીથનાં દેરાસરાના જીણોદ્ધાર કરવા. પરંતુ એ ખ્વાહિશ અધૂરી જ રહી ગઇ. હવે પિતાની ખ્વાહિશ પૂરી કરવી એ પુત્રને ધમ પુત્ર વાહડે તીદ્ધારનું ભગીરથ કાય માથે લીધું. એની પાસે સ'પત્તિને સુમાર નહતા, અઢળક ધન આ શુભ કાય'માં વાપરવાના એણે મનસૂત્રેા કર્યાં. કાઇની પાસેથી એક પાઇનુંય ઉઘરાણું નહિ કરવાનુ ને છોદ્ધારમાં જે ખચ આવે તે પોતે જ એકલાએ કરવાને એણે સકલ્પ કર્યાં.
લાગ્યા. “
શત્રુંજયના તીર્થોદ્ધાર ચાલતા હતા, પણ એક તરફ્ લેાકેા વાહડની વિરૂદ્ધમાં વાતા કરવા ‘....વાડને શત્રુજયના તી દ્વાર દ્વારા પેાતાની કીતિ વધારવાની વાંછના છે. પેાતે ધનવાન છે એટલે આવા ધર્માંના કાર્યમાં પણ બીજાને લાભ લેવા દેતા નથી. ” વાહડના કાને આ વાત પહોંચી. પહેલાં તે એ ચાંકી ઉઠયા, પણ એને લાગ્યું કે લેાકેાની વાત કાંઈ તદન ખાટી તે નહાતી જ. એણે પેાતાના સંકલ્પ બદલ્યા. સ્વેચ્છાએ આમાં ધન આપવા આવે તે ઇન્કાર ન કરવા. લોકોને આનંદ થયા. સહુ શક્તિ પ્રમાણે જીર્ણોદ્ધારના એ ધમ કાય માં ફાળા
આપવા લાગ્યા.
એવામાં એક વાર એક દરિદ્ર માનવી વાડની પાસે આવી પહોંચ્યા. વાહુડના ચરણે વંદન કરતા એ ખેલ્યા : “મહારાજ ! હું નિધન છું, છતાં મારે આ તીર્થોદ્ધારના કાર્યમાં ફાળા આપવેા છે. મારી પાસે માત્ર સાત પૈસા જ છે. મારી વિન'તી છે કે મારેા એટલે ફાળા આપ જરૂર સ્વીકારો.” વાહુડ એ આગ'તુકને તાકી જ રહ્યો. ના ન પાડા, મહારાજ ! આ તે મારા પરસેવાની કમાણી છે.... મારી જીવનભરની સપત્તિ છે.’ વાડે એને બાથમાં લઇ લેતાં પૂછ્યું : ‘ ભાઇ, તારા આ ફાળા જરૂર સ્વીકારીશ. તારું નામ શું ?’‘મારું નામ ભીમે છે, મહારાજ !' • ભાઈ, તું ખરેખર મહાન છે. મૂલ્ય પૈસાનું નથી. છે ભાવનાનુ, તારી વિશુદ્ધ ભાવના લાખા રૂપિયા કરતાં અનેકગણી વધારે છે.' પેલા દરદ્ર માનવી હર્ષોંનાં આંસુ વેરતા પાડાની શક્તિ પ્રમાણે દાન આપીને ત્યાંથી વિદાય લઇ ચાલ્યા ગયા.
તીર્થોદ્ધારનુ કાર્ય પૂર્ણ થયું ત્યારે ફાળા આપનાર દાતાએકનાં નામેાની યાદી શિલા ઉપર કાતરાવીને મૂકવામાં આવી હતી. એમાં એક શિલા પર સઘળા દાતાઓની યાદી હતી, જ્યારે બીજી એક શિલા ઉપર વિશેષ નોંધ મૂકવામાં આવી. ‘જેણે પેાતાની જિંદગીની તમામ કમાણી તીર્થોદ્ધાર માટે આપી દીધી તે ભીમાની અમર ભાવનાને....' ધન્ય છે એવી શુદ્ધ ભાવનાવાળા ભીમાને, ને ધન્ય છે ભીમાની એ શુદ્ધ ભાવનાના પારખનાર વાડને !
પરિણામ કરતાં પ્રયત્નનું મૂલ્ય વધારે છે ને પ્રયત્ન કરતાંય ભાવનાનું મૂલ્ય વધારે છે. ધ ને નામે ધન વાપરનારા તા ઘણા છે, પણ એ ધનની સાથે ભાવના ન ભળે, ત્યાં સુધી તે ધૂળ ઉપરનું લીંપણુ જ ગણાય! ચાલેા, આપણા હૃદયને વિશુદ્ધ ભાવનાથી છલકાવી દઈએ.... [લેખકશ્રી લક્ષ્મીચ’દભાઇ છ. સ`ઘવીના પુસ્તક ‘દૃષ્ટાંત રત્નાકર' માંથી જનહિતાથે સાભાર]
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shree Atmanand Prakash
OOO
Regd. No. GBV. 31
કર્માધિન ભાગ્ય
अवश्य खलु मोक्तव्यं
कृतं कर्म शुभाशुभम् । इत्येवं भाग्यसामर्थ्य
लोक-शास्त्रेषु विश्रुतम् ।।
પ્રતિ,
SI બાંધેલુ' શુભ કે અશુભ કમજ અવશ્ય
જોગવવું પડે છે એમ ભાગ્યનું સામર્થ્ય જગજાહેર છે જે લેકમાં તથા શાળામાં પ્રસિદ્ધ છે.
Karma, good or bad, ought to be inevitably experienced. Thus the power of fate is well-known to the people of the world as well as is discribed in the scriptures.
BOOK-POST
શ્રી આત્માનદ મકારા ઠે. શ્રી જૈન આમાનદ સભા ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪ ૦૦૧ From,
તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માન‘દ સભા, ભાવનગર મુદ્રક : સાધના મુદ્રણાલય, દાણાપીઠ પાછળ, ભાવનગર
For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AQ000 9 Y2cf2ey સને 1997/ 9 afact 2018 00000000000000000000000 arganga ogas apgon YOD a00000000000000OOODOO00 BORN NO 00000000DDOQ QO000 gad BODON00000000 00000000 DODOO goadogo00000000000 weddddddd DA ON GODODD Q000 doda00000000000000 00000000000000000000000 0000000000000000000000 Qondado LORD 0000000000000000000000000 COEDDU agood 000 MO Quadquod GODORAS COODOCOCCPOOD 200000000 00000OON gagaog OOOOO 00000000g DagbBD 0000000DDDDD 00000000000000 00000 For Private And Personal Use Only