Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
છે.
આમ સંવત ૯૧ ( ચાલુ ) વીર સં', ૨૫૧૨
વિક્રમ સંવત ૨૦૪૨ મહી
@
D
જ
E F
ર
= S 2
નરો
R (
પદ ૩૯ લેખક : પરમ પૂજ્ય આનંદઘનજી મહારાજ સાહેબ, તરસ કી જહ દઇ કે ઈકી સવારીરી,. તિક્ષણ કટાક્ષ છટા લાગત કટારીરી (તર ૦) ૧
શુદ્ધ ચેતના કહે છે : હે સમતો સખિ મારા શુદ્ધ ચેતનપતિ મારે ઘેર આવતા નથી. પણ કુમતિ, મમતા અને તૃણા વગેરેને ત્યાં જાય છે. અશુદ્ધ પરિ શુતિને ઘેર પડી રહે છે. હસ્વામી વિરહ રૂપ તૃષાથી જવેલી જાઉ છું'. ગરીખના ઉપર વળી દેવની સ્વારી ચઢી આવે છે તેમ કમ પણ એવું ઉદ્દય માં આ વ્યુ છે. તે મારા સ્વામીને મારા ઘર તરફે આવતાં વારે છે. ઇંગ્ધ થયા ઉપર જેમ ડામ લગાવવા તેના જેવી મારી અવસ્થા થઇ છે. e હે સખિ ! તીક્ષણ કટ ક્ષની છટા, મને સ્વામીના વિયેગે હદય માં કટારી મારી હોય તેવું દુ: ખ ઉત્પન્ન કરે છે, સ્વામીના પ્રેમ વિના સુખના કારણે મને દુઃખરૂપ પરિણમ્યા છે. હવે હું શું કરું ?
સાયક લાયક નાયક પ્રાનકે પહારીરી. કીજર કોને ન લાજ બાજ, ન કહ વારીરી (તર૦) ૨
શુદ્ધ ચેતના કહે છે, “ હે સ મતા સખિ ! મારો આતમનાથ આવા પ્રસંગે મારી આશાને પૂર્ણ કરતા નથી તેથી તે ખા ણ સમાન લાગે છે. વળી તે આવા
( અનુસ ધાન ટાઈટલ પેજ ૩ ઉપર )
પ્રકાશક : શ્રી જન આત્માનદ સભા-ભાવનગર. પુસ્તક : ૮૩ ] ઋઆરી-૧૯૮૬ [ અ કે : ૪
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ક્રમ
(૧)
(૨)
(૩)
(૪)
(4)
(61)
(૬) વરદત્ત
લેખ
યહ તે શુભ ઉપયાગ નહીં હૈં
૩૪ અહુ નમ:
(<)
ઈર્ષા હી દુઃખ કા કારણ ?
શ્રી જ્ઞાનપાંચની આરાધના રોટી ભાજી તે ઠીક !
અમરચ'દ ખાંડિયા
સતી સુરસુંદરી
(૯) સમયની ઉપેક્ષા
અ નુ * મ ણિ કા
(૧૦)
(૧૧) ધાઘા તી યાત્રા (૧૨) જીવન સૌરભ
મનની વિશુદ્ધતાના ઉપાયા
www.kobatirth.org
લેખક
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पृष्ठ
૪૫
४६
૪૮
૪૯
૫૧
પર
રઘુવીર સહાયક્ર
૫૩
પુ. મુનિરાજ શ્રી દાનવિજયજી મ. સાહેબ ૫૫
૫૭
હીરાલાલ બી. શાહ
૫૮
૫૯
ડો. મહેન્દ્રકુમાર પ્રવણ્ડિયા પ.પૂ. આ.દેવશ્રી વિજય કેશરસૂરિશ્વરજી
શ્રી કુલભુષણજી
સુંદર શશી
આ સભાના નવા આજીવન સભ્ય
(૧) શ્રી ચંપકલાલ મગનલાલ વારા-સુરત
For Private And Personal Use Only
&
સ્કોલરશીપ વિતરણ સમારમ
તા. ૨-૨-૮૫ના રોજ કોલેજમાં અભ્યાસ કરતા વિદ્યાર્થીઓને શિષ્યવૃત્તિ એનાયત કરવાના સમારભ આ સભાના શ્રી ભોગીલાલ હાલમાં ચેાજવામાં આવ્યા હતા. રહ્યા તેમજ આમત્રિત ગૃહસ્થાની હાજરી સારી હતી. કાય ની શરૂઆતમાં વિદ્યાર્થીઓ સાથે મૈત્રીભર્યા સપર્ક સાધવામાં આવ્યા હતા. કાઇ ભેદભાવની રેખાની હસ્તિ જ ન રહે તેવી પરિસ્થિતિ સર્જવામાં આવી હતી. વિદ્યાર્થીઓના ચહેરા પર આનંદની ઝળક ચમકી રહી હતી. કુલ ૧૮ વિદ્યાર્થીઓને શિષ્યવૃત્તિ આપવામાં આવી હતી. દરેકને રૂા. ૧૫૦) આપવામાં આવ્યા હતા.
સ્કોલરશીપ વિતરણ વિધિ શ્રીમાન શેઠશ્રી ભાગીલાલભાઈ ( કૃષ્ણનગર નિવાસી ) તેમજ શ્રી પેોપટલાલ અનેાપચંદ ( વલભીપુર વાસી ) ભાઈના શુભ હસ્તે થઇ હતી. વિદ્યાર્થીઓને આજની પરિસ્થિતિ અને ભવિષ્યમાં સારા નાગરિક તરીકેની ફરજ વિષે માર્ગદર્શન અપાયું હતુ. જ્યારે વિદ્યાર્થીએ ઉચ્ચ સ્થાન પ્રાપ્ત કરે ત્યારે જૈન સમાજની સેવાનુ કાર્ય હાથ ધરે તેવી અપેક્ષા વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી. તે સહુ સારા નાગરિક બને, જૈન શાસનના સ્તમ્ભ અને તેવા આશીર્વાદ આપવામાં આવ્યા હતા. આ વખતે શ્રીયુત પોપટલાલભાઈ (વલભીપુરવાસી) એ કેળવણી ફંડમાં ૫૦૦ (પાંચસા) રૂા. જાહેર કર્યા હતા. -શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
9
,
6
છે
તંત્રી : શ્રી પિપટલાલ રવજીભાઈ સલત વર્ષ : ૮૩] વિ. સં. ૨૦૪ર મહા : ફેબ્રુઆરી-૧૯૮૬ [અંક: ૪
યહ તે શુભ ઉપયોગ નહીં હૈ
ડો. મહેન્દ્રકુમાર પ્રચડિયા નીલાંબરમેં બાદલ છાએ
ષટ લેયાઓ કા જલ લાએ ઇન્દ્રધનુષ છાયા અમ્બરમેં, - વર્ષાકા કોઈ રોગ નહીં હૈ
યહ તે શુભ ઉપયોગ નહીં હૈ. થની-કરની ઇકસાર નહીં હૈ,
ધાર્મિકતા વ્યાપાર નહીં હિ; સીખે શબ્દ અર્થ નહીં સીખા, યોગ અવશ્ય પ્રયોગ નહીં હૈ.
યહ તો શુભ ઉપયોગ નહીં હૈ. ષ આવશ્યક કિયે બરાબર,
નહીં સમજ પાએ જીવનભર, રત્નત્રય વિન વ્યર્થ સાધના, શ્રેમ તો હૈ, સંગ નહીં હૈ. યહ તે શુભ ઉપયોગ નહીં હૈ.
જૈન જગતના સૌજન્યથી કરી
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુખ અને શાંતિ માટે પરમાત્માનું સ્મરણ
ઉૐ અર્હ 61.મારુ
પ. પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજયકેશર સૂરીશ્વરજી
એક રાજા અને એક રંક, એક સુખી અને વાંધો નથી. ગમે તે વખતે અને ગમે તે સ્થાને એક દુખી, એક રેગી અને એક નિરોગી, આવી રહીને જાપ કરવામાં વાંધો નથી. વિવિધતામાં વિશ્વમાં આપણી નજરે પડે છે
વ્યવહારમાં કઈપણ કાર્ય કરતાં પરમાત્માનું તેનું ખરું કારણ પુન્ય અને પાપ છે. પુન્યથી
નામ ન ભલાય, કાર્ય પુરૂં થાય કે તરત પ્રભુનું જીવે સુખી થાય છે. પાપથી જે દુઃખી
નામ યાદ આવે. આથી સારી કમાણી કરી થાય છે.
ગણાય અને તેને જન્મ સફળ થયે કહેવાય. વિશ્વમાં કાર્ય અને કારણના નિયમ અચળ જાપ અનેક પ્રકારના છે. પણ જે જાપ કરછે. કારણ વગર કાર્ય થતું નથી. ચાલુ સુખ વામાં પિતાનું સાધ્ય સ્મરણમાં રહે, રોમેરોમમાં દુઃખના કાર્યો તેના કારણની અપેક્ષા રાખે છે. પિતાનું લક્ષ પરિણમી રહે તે જાપ ઊત્તમ છે. કારણ પહેલું અને કાર્ય પછી. આ નિયમાનુસાર આ જાપ ૪ અહં નમઃ –આ પાંચ ચક્ષને અત્યારની મનુષ્યની સ્થિતિ પૂર્વના કારણોનુસા૨ છે. આને અર્થ આ પ્રમાણે છે. બનેલી છે.
૩૪ માં પંચ પરમેષ્ટિનો સમાવેશ થાય છે. ધનાદિ અનુકુળ સાધનની પ્રાપ્તિમાં પુરુષા- પંચ પરમેષ્ટિ એ આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપની ર્થની સાથે પુન્ય પ્રકૃતિ હોય તેજ મનુષ્ય પ્રાપ્તિની પાંચ ભૂમિકા છે. તે દરેકને પ્રથમ સફળતા પામે છે. પરમાર્થ અને પરોપકારનાં અક્ષર લઈ ૩ૐ કાર બનેલો છે. કાર્યોથી જ પુન્ય ઉપાર્જન કરે છે. મન, વચન, અરિહંત, અશરીરિ, આચાર્ય. ઉપાધ્યાય શરીર અને ધનાદિને સદ્ઉપયોગ કરવાથી પુન્ય અને મુનિ આ પાંચ ભૂમિકા છે, બંધાય છે. તેથી જ સુખી થાય છે. પરમા- આત્માનું શુભ પૂર્ણ સ્વરૂપ તે અશરીરિ
માનું સ્મરણ કરવાથી આમાં નિર્માછી સિદ્ધ પરમાત્મા છે. તેને દેહાતિત, પૂર્ણબ્રહ્મ, થાય છે. વિશેષ પ્રકારે પુન્ય બધાય છે. ઉત્તરે બ્રહ્મસ્વરૂપ, સિદ્ધ, અજર, અમર, અવિનાશી ત્તર જીવ આગળ વધે છે.
ઈત્યાદિ અનેક નામથી બોલાવાય છે. આની
0 અંદર નિર્વાણ પામેલા-મેક્ષે ગયેલ દરેક આત્માઆ પરમાત્માના નામનું સ્મરણ ગરીબ ને ધનાઢય, બાળ, યુવાન, ને વૃદ્ધ, સુખી અને દાખી ને સમાવેશ થાય છે. દરેક જીવ કરી શકે છે. જેને સમય ઓછે અરિહંત એ દેહમાં રહેલ પૂર્ણ સ્વરૂપ મળતો હોય તેઓ હાલતાં ચાલતાં, સૂતા, પરમાત્માનું નામ છે. દેહનો ત્યાગ કરતાં તે બેસતાં અરે કામકાજ કરતાં પણ પ્રભુ સ્મરણ સિદ્ધ પરમાત્મા ગણાય છે. આની અંદર દરેક કરી શકે છે. વસ્ત્ર કે શરીરની શુદ્ધિ ન હોય તે પૂર્ણજ્ઞાની, કેવળજ્ઞાની, તીર્થકર આદિને સમાપણ હોઠ ન ચાલે તેમ મનમાં જાપ કરવામાં વેશ થાય છે.
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આચાર્યની અંદર પ્રભુ માર્ગના રક્ષક, રૂપ હોવાથી તેમાં સિદ્ધચકને સમાવેશ થાય છે. પિષક, સંદેશવાહક સત્ય વસ્તુના પ્રતિપાદક, આ દેવ, ગુરુ અને ધર્મ એ આત્માની ચડતી સમુદાયના માલિક અને પ્રતા મેળવવા પ્રયત્ન ભૂમિકાઓનું લક્ષ રાખી જાપ કરે તે આત્માને કરનારને સમાવેશ થાય છે.
શબ્દ રૂપે જાપ કરવા બરાબર છે, તે ઓ અહં”
નમઃ આ જાય છે. આ મંત્રના કરોડે જાપ ઉપાધ્યાયની અંદર મૂળ વસ્તુ તત્ત્વના પ્રતિ
કરવા જોઈએ. જાપ કરવાથી હલકા વિચારો પાદક, અનેક જીવને જાગૃતિ આપનાર ઉચ્ચ
આપણી આગળ આવતા નથી. મન બીજે ભટી કેટિન સાધકનો સમાવેશ થાય છે.
પાપ બાંધતું બંધ થાય છે. જાપથી આપણી મુનિઓની અંદર, જેઓને બધિ બીજની તરફ પવિત્ર પરમાણુ એ ખેંચાઈ આવે છે, પ્રાપ્તિ થઈ છે, તે પછીના સર્વસ્વ ત્યાગી, વિરાગી આજુબાજુનું વાતાવરણ પવિત્ર થાય છે. મન સ્વસ્વરૂપમાં રમણતા કરનારા, સ્વપર ઉપકારી શરીરાદિના પરમાણુઓ પવિત્ર બને છે, સંકલ્પ સર્વ સાધુ વર્ગોને સમાવેશ થાય છે.
સિદ્ધ થાય છે. પાપ ઘટે છે, પ્રતિકુળતાઓ
દૂર થાય છે અનુકૂળતાએ આવી આ સર્વના પ્રથમ અક્ષર , , , ૩, મળે છે. પ્રભુના માર્ગમાં આગળ વધવાના માંથી (૩૪) કાર બનેલો છે. વ્યાકરણના અધિકારી થઈએ છીએ. લોકપ્રિય થવાય છે, નિયમ પ્રમાણે પાંચે મળી મોં થાય છે. વ્યવહારની મુંઝવણ ઓછી થાય છે. લાંબા અર્દ શબ્દ એ પરમાત્માનું નામ છે. અ
વખતે વચન ચિંદ્ધિ થાય છે. આ સર્વ પરમાએટલે લાયક. વિશ્વમાં જે લાયકમાં લાયક તવ માના નામ સ્મરણથી થાય છે. છે, તે અહં છે. જેની આગળ વિશેષ લાયકાત ટૂંકમાં કહીએ તો આ જાપથી દરેક મનેન હોય તેને સૂચવનારો શબ્દ હું છે તેમજ કામના સિદ્ધ થાય છે અવધિજ્ઞાન જેવાં ત્રિકાળ
€ શબ્દ એ સિદ્ધચક્રનો બીજ મંત્ર છે. સિદ્ધ જ્ઞાન પણ જાપમાંથી પ્રગટે છે. આ જા૫ ગુણના પુરૂષને સમુદાય તે સિદ્ધચક છે. જેમાં વિશ્વના બનેલો છે. તસ્વરૂપ દેવ, ગુરૂ અને ધર્મ એ ત્રણે તત્ત્વનો સમાવેશ થાય છે. અરિહંત અને સિદ્ધ એ એની કોઈ પણ ધર્મને બાધ ન આવે તે છે. અંદર દેવનો સમાવેશ થાય છે. આ ચા કેમકે આમાં કોઈ પણ ધર્મનું વિશેષ નામ નથી. ઉપાધ્યાય, અને મુનિ, એનો ગુરૂ વર્ગમાં સમા. પણ સામાન્ય નામ છે કે વિશ્વમાં કોઇપણ વેશ થાય છે. દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્ર અને તપ
લાયકમાં લાયક તત્વને હું નમસ્કાર કરું છું એ ચારનો ધર્મમાં સમાવેશ થાય છે. આત્માનું
એટલે મહાફળદાયક આ જાપ દરેક મનુષ્યને શુદ્ધ સ્વરૂપે પ્રગટ થવાનાં સાધને તે ધર્મ છે.
કરવા ગ્ય છે. આત્માદિ વસ્તુ જ્ઞાન તે જ્ઞાન છે. તેની દઢ શ્રદ્ધા તે દર્શન છે. અને શ્રદ્ધા પ્રમાણે વર્તન કરવું તે
આગળ વધવા ઈચ્છનારને આ જાપ એ ચરિત્ર છે. સર્વ ઈચ્છાઓને નિરોધ કરે તે
પ્રથમ ભૂમિકા છે. અને બધ કરીને ભ્રકુટીની
અંદર ઉપયોગ-સુરતા આપી, ઉઘાડી આંખે તપ છે. આ ચારને ધર્મ કહેવામાં આવે છે.
મ માં . જેમ જોઈએ છીએ તેમ બંધ આંખે અંદર જેવું ઉપરના પાંચ પરમેષ્ટિ સાથે મેળવતાં ન થાય અને ત્યાં 3 નમ' આ મંત્રનો જાપ કરવો. છે. એ નવના સમુદાયને સિદ્ધચક કહે છે. તે નવને વાચક શબ્દ સર્જે છે હું શબ્દ બીજ ફેબ્રુઆરી ૮૬]
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઈર્ષા હી. દુખ કા કા૨ણ
-શ્રી કુલભૂષણજી
એક સમય ઉત્તમ કેટિના ચાર વક્તા વિદ્વાન રાજાના દરબારમાં આવ્યા. રાજાએ તેમનું ગ્ય આતિથ્ય કર્યું. ત્યારબાદ નૃપતિને આ વિદ્વાને વિષે જાણવાની ઉત્કંઠા થઈએક પછી એક પાસે જઈને પૃછા કરી. પ્રથમ વિદ્વાનને બીજા વિદ્વાન વિષેની માહિતી પૂછી. તેણે રાજવીને કહ્યું, “હે રાજન્ ! શું આપને કહું? –તે તે કોરે ગધેડે છે. પછી રાજાએ બીજા વિદ્વાનને ત્રીજા વિષે પૂછ્યું. તેણે કહ્યું કે તે તે તદ્દન ઘડે છે, ત્યારબાદ રાજાએ તીસરા વિદ્વાનને ચેથા વિદ્વાન વિષે પૂછયું. પ્રત્યુત્તરમાં ત્રીજા વિદ્વાને કહ્યું કે તે તે ખરેખર ઊંટ છે. ત્યારબાદ રાજાએ ચોથા વિદ્વાનને પ્રથમ વિદ્વાનની યોગ્યતા વિષે પૂછયું. ત્યારે તેણે જવાબ વાળે, “હે રાજન્ ! તે તે ખરેખર બળદ છે. આ સાંભળીને રાજાને ખૂબ આશ્ચર્ય થયું.
ચારે વિદ્વાને ખૂબ ખુશ હતા. તેમણે માન્યું કે રાજાને ત્યાં ખૂબ સ્વાદિષ્ટ ભોજન મળશે. જ્યારે ભેજન સમયે થયે ત્યારે રાજાએ, ચારે વિદ્વાનોના કથનાનુસાર પ્રથમ વિદ્વાન માટે ડાંગરનું ભૂસું, બીજા માટે દાણા, ત્રીજા માટે લીમડાના પાન, અને ચોથાને માટે ઘાસ લાવીને રાખી દીધું.
તે જોઈને ચારે વિદ્વાનોને અત્યંત આશ્રય થયું. તેમણે વાજાને પૂછયું, “હે રાજન્ ! આપે આવું ભજન કેમ લાવી રાખ્યું ? તે સાંભળીને રાજાએ કહ્યું, “હે વિદ્વાનો? આપે એક બીજા માટે જે પરિચય આપ્યો તે મુજબ ભેજન લાવીને રાખવામાં આવ્યું છે.”
આથી વિદ્વાનો ખૂબ શરમાયા. રાજાથી તિરસ્કાર પામેલ તેઓ પિતાપિતાને સ્થાને ગયો.
જો કે ચારે વિદ્વાનો ઉચ્ચ કોટિના હતા. પણ ઈર્ષા ભાવને કારણે એક બીજાની ઉચ્ચતા સહન કરી શકતા નહીં અને બીજાને માટે કટુવચન બોલતા. જે તેમનામાં ઈર્ષાભાવ ન હોત તો રાજદરબારમાં ઉચ્ચ પદ પામત.
એ વાત સાચી છે કે ઈ માનવની આભૂષણતાને નાશ કરે છે. મનુષ્ય જીવનમાં માન, તિર્યંચમાં માયાચારી, નરક ગતિમાં કાધ અને દેવ ગતિમાં લાભના રૂપમાં આ ઈર્ષાએ પોતાની સત્તા જમાવી છે.
“જેન જગત ના સૌજન્યથી.
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી જ્ઞાા પંચમી-આરાધના
જ્ઞાનની પ્રાથમિક્તા :
પરમાત્મા તીર્થંકર દેવ જયારે ધર્મતીર્થની
સ્થાપના કરે છે ત્યારે સર્વ પ્રથમ પોતાના શિષ્યાને “ ત્રિપદી * સ્વરૂપ જ્ઞાન આપે છે, “ઉપનેઇવા, વિગમે/વા, વેઇવા” -આ ત્રિપદીના આધાર પર ગણધર દ્વાદ્વશાંગી' ની રચના કરે છે. સમગ્ર જ્ઞાનગ’ગાના મૂળ સ્રોત ‘દ્વાદ્દશાંગી’ છે.
તેઓશ્રીએ કમ નિર્જરા માટે ખાર પ્રકારની તપશ્ર્વયાં બતાવી છે તેમાં શ્રેષ્ઠ તપશ્ચર્યા જ્ઞાનની બતાવી છે. જ્ઞાન સમાન બીજું તપ નથી. “જ્ઞાન ક્રિયાભ્યામ માક્ષઃ” પ્રથમ જ્ઞાન જોઇએ, પછી ક્રિયા કરવાની છે.
જ્ઞાનની પ્રાથમિકતા બતાવતા, તીથંકર ભગવ’તાએ કહ્યુ છે, ‘પઢમં નાણું તએ! દયા’ પ્રથમ જ્ઞાન મેળવી બાદમેં દયાનું પાલન થઇ શકશે. જ્ઞાન વિના અહિંસા ધર્મનું પાલન સભવ નથી. એકેન્દ્રિયાદિ જીવાનુ જ્ઞાન નહાયથીજ તે તે જીવાની રક્ષા કઇ રીતે કરી શકાશે ?
જિનેશ્વર ભગવ તાએ પાંચ આચાર પાળવાની આજ્ઞા આપી છે. તેમાં પ્રથમ આચાર જ્ઞાન છે-ત્યારબાદ દર્શનાચાર ચારિત્રાચાર, તપાચાર અને વીર્યાચાર આથી જ્ઞાનની સર્વ શ્રેષ્ઠ મહત્તા પરિસ્કુટ થાય છે, બીજી વાત આત્માના મૂળ ગુણ જ્ઞાન છે, ક્રિયા નહીઃ જ્ઞાન પ્રાપ્તિના પુષ્પાથી જ જ્ઞાનગુણ પ્રકટ થાય છે.
તેથી ફલિતા એ છે કે જો મેક્ષ મેળવવુ છે, આત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરવાનું છે તા
ફેબ્રુઆરી ૮૬
જ્ઞાન પ્રાપ્તિ અનિવાર્ય છે, સ્નાતસ્ય સ્તુતિમાં સાંભળેા છે-માક્ષ પ્રશ્નારભૂત -જ્ઞાન મેાક્ષનુ મુખ્ય દ્વાર છે,
જ્ઞાનની આશાતના કરવાથી જ્ઞાનાવરણીય કર્મ અશાતા વેદનીય કર્મ, અશુભ નામ ક વગેરે પાપ કર્મ બંધાય છે. જ્યારે આ કર્મ ઉદયમાં આવે છે ત્યારે જીવાત્મા મતિમૃદ્ધ બને છે
રાગી અને છે અને અભાગી બને છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગુણમંજરીની કથા—
પદ્મપુર નામે નગરી, ત્યા વસે સિ'હદાસ નામે શ્રેષ્ઠી તેને હા, કુરતિલકા નામે પત્ની અને ગુણમ*જરી નામે પુત્રી, ગુણમજરી જન્મ
ગુંગી હતી. તેમજ હતી રાગી. શેઠ પાસે કરોડો રૂપિયા હતા. પરંતુ પુત્રીની દુઃખમય સ્થિતિથી દુઃખી હતા, અનેક ઔષધ-ઉપચાર કરવા છતાં કાઈ કાર્યવાહી સફળ થતી ન હતી.
એક દિવસે તે શહેરમાં વિજયસેન આચાય દેવ પધાર્યા. રાજા તેમજ પ્રજા ધર્મપદે સાંભળવા તેમની પાસે જતા. આચાર્ય દેવ અવધી જ્ઞાની હતા. તેમણે જ્ઞાન-ઉપાસના કરવાના અને જ્ઞાનની આશાતના નહિ કરવાના ઉપદેશ આપ્યા
જ્ઞાન-વિરાધનાના કદ્રુફળ પણુ સમજાવ્યા.
ત્યારે સિ'હદાસે ગુરૂદેવને વંદન કરી, વિનય પૂર્વક પૂછ્યું, “ભગવંત! મારી પુત્રી ગુણમજરીતે પૂર્વભવમાં એવી કઇ જ્ઞાન-વિરાધના કરી છે કે જેથી આ જન્મમાં તે ગુંગી અને રાગી બની છે ?
આચાર્ય દેવે કહ્યુ, મહાનુભાવ ! ધાતકી
For Private And Personal Use Only
66
૪૯
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ખડમાં ભરતક્ષેત્રની વાત છે, ત્યાં “ખેટક નામે પામીને આ તારી પુત્રી ગુણમંજરી બની છે. ગામ છે તે ગામમાં જિનદેવ નામે શ્રાવક હતા, આ સાંભળી ગુણમંજરી ગાઢ વિચારમાં તેને સુંદરી નામે પત્ની હતી. તેને પાંચ પુત્ર ડૂબી ગઈ આચાર્યદેવે કહ્યું, “મહાનુભાવ! ગુણહતા અને ચાર પુત્રીઓ હતી, બાળકોને ભણવા મંજરીને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું છે. મેં કહેલું માટે નિશાળે મોકલ્યા. પણ ભણવામાં આળસુ તેના પૂર્વ ભવનું વૃતાંત-તેની સ્મૃતિમાં આવી હતા. ખૂબ સમજાવ્યા છતાં સમજયા નહી ત્યારે ગયું છે !” પંડિતે મારવાનું શરૂ કર્યું.
શેઠે કહ્યું. “ હે પ્રભે ! હવે શું કરવામાં બાળકોએ સુંદરી સમક્ષ ફરિયાદ કરી–પંડિત આવે તે તેને જ્ઞાન પ્રાપ્તિ થાય, શૃંગાપન જાય અમને મારે છે, બાળકોને સારી રીતે અભ્યાસ અને શરીરનો રંગ જાય ? આચાર્ય દેવે કહ્યું, કરવાનું કહેવાને બદલે ભેગા મળી પંહિતને ગુણમંજરી એ જ્ઞાન પંચમીની આરાધના કરવી મારો તેમ સમજાવ્યું. બાળકે પંડિતને મારી જોઈએ દર માસની શુકલ પંચમીના દિવસે ઘેર આવ્યા, સુંદરીએ પાટી, પુસ્તક વગેરે સળ- નિર્જળ ઉપવાસ, જિનપૂજા સુપાત્ર દાન અને ગાવી દીધા અને બાળકને કહ્યું, “હવે તમારે જ્ઞાનપદને જાપ. પાંચ વર્ષ અને પાંચ માસ ભણવાનું નથી”
સુધી આ રીતે આરાધના કરવી.” બાળકો મોટા થયા, શેઠે પુત્ર માટે કન્યાની સિંહદાસે ગુરૂદેવને વારંવાર ઉપકાર માન્ય તલાશ કરી. અનપઢ-મૂર્ખ બાળકને પિતાની અને ઘેર ગયે ગુણમંજરીએ સુંદર આરાધના કન્યા આપવા કોઈ તૈયાર થયું નહિ, શેઠે સુંદ- કરી તેનો આત્મા દેવલોકમાં ગયો ત્યારબાદ રીને કહ્યું, જે આ તારી કરણીના ફળ ! સુંદરી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં રાજા અમરસિંહને પુત્ર સુગ્રીવ એ શેઠ સાથે કજિયે કર્યો શેઠે સુંદરીને માર બને તે પણ વિરકત બની, દીક્ષા લઈ, સર્વ માર્યો, સુંદરી મર્માહત બની-મૃત્યુ પામી મૃત્યુ કર્મોને ક્ષય કરી મોક્ષમાં ગયે.
* * * * જ્ઞાન ભક્ત મહાપુરૂષ : ૪ * મહાન આચાર્યદેવ હરિભદ્રસૂરિજીના પરમ ભકત એક શ્રાવક હતું. તેનું નામ લલ્લીગ.
હરિભદ્રસૂરિજીને ૧૪૪૪ ગ્રન્થની રચના કરી હતી, આયુષ્ય હતું. પરિમિત. કાર્ય હતુ ઘણું મોટું, આખે દિવસ કામમાં ગ્રસ્ત રહેવાં છતાં, ૧૪૪૪ ગ્રન્થની રચના થશે નહિ રાત્રિના સમયે લખવાનું કાર્ય બની શકે તે કાર્ય સંપૂર્ણ થાય તેઓશ્રીએ લલ્લીગ શ્રાવકને કહ્યું, “જો એવે મણિ મળી જાય કે જેથી અચિત પ્રકાશમાં લખી શકાય તે મારું જીવન કાર્ય સંપૂર્ણ બની શકે.”
લલ્લીગ શ્રાવકે એ મણિ મેળવ્યું અને ઉપાશ્રયમ ગુરૂદેવ પાસે રાખી દીધે. પછી હરિભદ્રસૂરિજીએ રાત્રિના પણ લખવાનું શરૂ કર્યું. ૧૮૪૪ ગ્રન્થની રચના પૂર્ણ કરી,
પ્રતિભાશાળી જ્ઞાની પુરુષોને જે આવા અરાધક મહાનુભાવ મળી જાય તે સર્જન અને પ્રસાર ખૂબ સુંદર બને.
ન્યાય-નીતિ-સદાચાર વગેરે ગુણના પ્રેરક અને ત્યાગ વિરાગ્યની ભાવના જાગૃત કરનાર પુસ્તકોના વાચન-પઠનથી મન સ્વસ્થ, પ્રસન્ન અને પવિત્ર બને છે.
૫૦]
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
રોટી ભાજી તો ઠીક
સને ૧૯૪૨ ના ખૂનની હોળી ખેલવાના દિવસ હતા. ભારતની આઝાદી માટે નાના ખર્ચાથી માંડીને વૃધ્ધો સાહત સહું જીજાનથી કેાશિશ કરતા હતા, ગાંધીજીએ અ ંગ્રેજોને ભારત છેડવાના આદેશ દીધા હતા. અગ્રેજ સરકારની જેલા આઝાદી દીવાનાઓથી ભરચક હતી. સાબરમતી જેલની બેરેક પણ ભરચક હતી, ગુજરાતના લેાકસેવક રવિશંકર મહારાજને પણ અહી જેલમાં કેદ કરેલ હતા. પણ તે તેા જુદી માટીના હતા, તેમણે તા જેલને તપાવન બનાવી દીધા,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દરરાજ સાંજે ગીતા-કુરાન-મહાભારતની સુંદર કથાએ કહી કેદીએને નીતિના પાઠ શિખવતા ભજન ગાતા અને મૌન પળાવીને પરમાત્માનું ધ્યાન કરાવતા.
અહી... જમાલમિયાં નામના કેદી હતા. પેાતાની પત્નીના ખૂન માટે તેને સાત વર્ષની સજા થઇ હતી. ધીર ધીર તેને વાર બનાવેલ તે પત્ર દ્વારા તે પેાતાનું ખાસ ભેાજન મગાવી શકતા નહીતર તેને પણ વધી. ભાજી અને હલ્કા લોટની રોટીથી પેટ ભરવું પડતું હતું, આઝાદીના સૈનિકોનેઘેરથી ખાણુ' મંગાવવાની છૂટ હતી, જ્યારે જમાલમયાંએ રવિશંકર મહારાજને આવી છૂટનો લાભ લેવા કહ્યુ ત્યારે મહારાજે કહ્યું, “ નહી, હું આવી છુટના લાભ કદી લઇશ નહી, મારા ભાઈઓ જે અહી કેદમાં છે આ જ ખારાક ખાન છે તેજ હું ખાઈશ.”
66
પણ તે તે ગુ હેગાર છે, કેટલાક તે ખૂની છે ચાર છે.”
સામેથી દલીલ કરવામાં આવી,
આ માસિક અંકમાં કાઈ અશુદ્ધિ મનસા, વચસા, મિચ્છામિ દુક્કડમ્.
ફેબ્રુઆરી-૮૬
ગમે તે હો છેવટે તે તેઓ ઈન્સાન છે ને ? તો પછી સહુ એકજ માનવજાતિના ભાઈ સાઈ ખાને ? તે પછી ખાવામાં દશાના ? તેમન જે ખાવાનુ મળે છે તેવુ જ હું ખાઈશ.” તેજ સમયે જમામિયાએ પેાતાને મળતી સુવિધાના ત્યાગ કર્યા અને કહ્યું, “આઝાદી માટે જાનની બાજી લગાવનાર જ્યારે સારૂ ભાજન લેતા નથી તા હું કેમ સારૂં ભેજન લઈ શકું ? જેલની દાળ-રોટી જ ખરાબર છે.
પછી તો રિવશ ંકર મહારાજના સૌપથી જમાલમાંમાં ખૂબ પરિવર્તન આવ્યું. રોકર મહારાજની સિદ્ધાંત નિષ્ઠાએ એક ક્રૂર હૃદયને મુલાયમ અનાવી સસારશીલ અનાવ્યું.
‘અરિહંત'ના સૌજન્યથી.
ક્ષમા યાચના
રહી ગઈ હોય અથવા કાઇ ક્ષતિ મુદ્રણ દોષ હાય તા તે માટે
-તત્રી,
[૫૧
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
0 0 g૨d, 0 0 ને કહ્યું, “મને અભ્યાસ કરાવે., વસુદેવ મુનિ
- અસ્વસ્થ બન્યા, સાધુ પર નારાજ થયા. અહીંથી એ શહેરના નૃપતિ હતા શ્રી અજિતસેન, ચાલ્યા જાએ હું નહીં ભણાવું.” રાણીનું નામ હતું યશોમતી અને રાજકુમારનું તેઓએ મનમાં વિચાર્યું, “મેં આ શીખનામ વદત્ત.
વાનું પાપ ક્યા કર્યું ? જે હું ભજ નહોત વરદત્ત જન્મથીજ અતિમૂઢ હતા. આખા તે મારે બીજાને ભણાવવું ન પડત. આ મારો શરીરે કોઢ રોગ વ્યાપી ગયો હતો. આ કારણે ભાઈ તે શીખ્યા નથી તેથી નિ:ચિત બની ભોજન જ રાજા-રાણી ખૂબ દુ:ખી હતા, ખૂબ ખૂબ શયન કરે છે હવે હું કઈ સાધુને ભણાવીશ નહી ઉપાય કર્યા પણું વરદત્ત ન બન્યા નિરોગી કે બાર વર્ષ સુધી કોઈને શિક્ષણ ન આપ્યું ન બન્ય જ્ઞાની
તેનુ. મૃત્યુ થયું, તેને આત્મા તે જ તારો પુત્ર એક સમયે જાણ થઈ કે બહાર જ્ઞાની અચિાર્ય વરદત્ત વસુસાર મુનિ જેમણે સાધુ જીવનમાં દેવ પધાર્યા છે, રાજા રાણી અને રાજકુમાર જ્ઞાનની ઉપેક્ષા કરી હ તે મરીને માન સરોસાથે ગુરૂદેવ પાસે ગયા ભાવપૂર્વક વંદના કરીને વરમાં હશ બન્યો છે. વિનયપૂર્વક ગુરુદેવ પાસે બેઠા, ગુરુદેવે તેમને પિતાનો પૂર્વ જન્મ સાંભળીને વરદત્ત કુમાધર્મ ઉપદેશ આપ્યો. રાજાએ બે હાથ જોડીને રને જાતિ મરણ જ્ઞાન થયું. પિતાને પૂર્વભવ પુછયું,
જાણી લીધે ગુરુદેવે વરદત્તને જ્ઞાન પંચમીની “ગુરુદેવ! આ મારો પુત્ર વરદત્ત છે. અનેક આરાધના કરવાની પ્રેરણા આપી. ઉપાય કરવા છતાં તેને જ્ઞાન પ્રાપ્ત થતું નથી. સુંદર આરાધનાથી તેને રોગ થયો અતિતેમજ કેઢ રોગ પણ દુર થતો નથી, હે પ્રભુ! મંદતા પણ દુર થઈ. એક હજાર રાજક-યાઓ પુર્વ જન્મમાં તેણે શા પાપ કર્યા હશે ? સાથે વરદત્તની શાદી થઈ સંસારના અનેક વિધ આચાર્ય દેવે કહ્યું “ હે રાજનું! તેને પુર્વભવ સુખ ભોગવે છે. છતા જ્ઞાન પંચમી આરાધના જણાવું છું –દવાન પૂર્વક સાંભળે”
ચૂકતે નથી. ભરતક્ષેત્રમાં સિ હપુર નામે નગર છે તે એક દિવસ સંસારના સુખોથી વિરકત બની શહેરમાં વસુદેવ નામે શ્રેષ્ઠ રહેતો હતો, તેને બે ચારિત્ર અંગીકાર કરે છે, આયુષ્ય પુરું થતાં પુત્ર હતા. વસુસાર અને વસુદેવ નામના. અનુત્તર દેવલોકમાં દેવ બને છે. - સદ્ગુરુના સંપર્કથી બન્ને ભાઈઓ વૈરાગી આયુષ્ય પુર્ણ થતાં વદત્તને આત્મા મહીબન્યા અને દીક્ષા લીધી, નાના ભાઈ બુદ્ધિમાન વિદેહ ક્ષેત્રમાં રાજા અમરસેનને ત્યાં જ મ લે છે હતો. સરસ શાસ્ત્રભ્યાસ કર્યો. દરરોજ ૧૦૦ કુમાર સુરસેનના લગ્ન ૧૦૦ કન્યાઓ સાથે થાય સાધુઓને અભ્યાસ કરાવતા એક દિવસ જ્યારે છે, પછી વૈરાગી બની દીક્ષા લે છે ઘોર તપશ્ચવસુદેવ મુનિ શ્રમિત થઈ સૂતા હતા. ગાઢ થી સર્વ કર્મોની નિજર કરી સિદ્ધગતિ પામે છે નિદ્રામાં હતા. તે સમયે એક સાધુ તેમને જગાડી
“અરિહંતના સૌજન્યથી સ્વર્ગવાસ નોંધ શ્રી મોહનલાલ શામજીભાઈ શાહ (ઉં.વર્ષ ૭૧) તારીખ ૩૧-૧-૧૯૮૬ ના રોજ ભાવનગર મુકામે સ્વર્ગવાસી થયા છે, તેઓ શ્રી માયાળુ સ્વભાવના તેમજ ધાર્મિક વૃત્તિવાળા હતા. તેઓશ્રી આ સભાના આજીવન સભ્ય હતા, પરમકૃપાળુ પરમાત્મા તેઓશ્રીના આત્માને શાન્તિ અર્થે તેવી પ્રાર્થના.
પ૨).
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ગ્વાલિયરના અમર શહીદ યાને ભામાશાહે
અમત્સ્યન્સ બાંડિયા
ઇતિહાસને પાને સુવર્ણ અક્ષરે લખી શકાય તેવી અનેક મહાન વિભુતિઓ વિસ્મૃતિના મહાન ગર્તામાં માનચાંદ પામ્યા વગર રહી ગઇ છે. તેમાંની એક અમચન્દ માંઠિયા.
વતની
તેશ્રી બીકાનેર (રાજસ્થાન )ના હતા તેમના પૂર્વજ ગ્વાલીયર વ્યાપાર અર્થે ગ્વાલીયરમાં આવી સ્થિર થયા હતા, તેમના દાદાનું નામ શાલચંદજી, પિતાનુ નામ અબીરચંદ, તેમાં સાડા ભાઈ એ જાલમસિંહ, માલ વહુ. જ્ઞાનચન્દ, બચન્દ, સાલસિંહ, માનસિંહ અને તેના પાતે, અમરચન્દ્રજી ગ્રાસ વાલ જ્ઞાતના ખાંડિયા ગોત્રીય શ્વેતામ્બર જૈન હતાં. આ ગોત્રના આદિ પુરુષ શ્રી જગદેવ
૨ ૧૬મી સદીમાં વીર અને દાનવીર પરમાર હતા. તેના પૌત્ર માલદેવ સાચા દેવ માધવ દેવ સાથે પાસેથી ધર્મ ગ્રહણ કરી, આશવાલ જ્ઞાતિમાં સામેલ થયા હતા. તે સમયે માધવ દેવજીએ કમજોર વગના ઉત્થાન માટે મુક્ત
6.
હાથે ધન-રેલ વહાવી હતી. દાનવીરતાની આ અનુકરણીય વરપરાના શ્રી ગણેશ કરવાની કારણે જ ‘ માંડિયા ” ઉપનામશ્રી પ્રસિદ્ધ થયા હતા. અમરચન્દ્ર ખાંડિયાના જન્મ આ વંશપરંપરામાં થયેલ હેાવાથી દાંતવીરતાા તેમનામાં જન્મ જાત ગુણ હતા.
એક લિન, સચ્ચરિત્ર જૈન પરિવારના વંશજ હોવાને કારણે તેમની સેવાભાવના, કર્તવ્ય પરાયણતા અને ઇમાનદારી સર્વથા પ્રશસનીય
મની હતી.
ફેબ્રુઆરી ૮૬]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લેખક : શ્રી રઘુવીર સહાય
મધ્ય ભારતની દેશી રિયાસતાના નરેશેાને કર્તવ્યનિષ્ઠ, ચારિત્રવાન અને ઈમાનદાર વ્યક્તિને ખજાનચી તરીકે નિમણુક આપવાની જરૂરિયાત હતી, ત્યારે તે મહાન પત્ર પર તેમની નિમણુક કરી હતી. ોિમ્બિયા નરસ જયાજીરાવે રાજકોષ માટે —( જે ગાજલી તરીકે ઓળખાતુ' ) તેમને પસંદ કર્યા, તે સમયે અપાર સપતિને કારણે સિન્ધિયા નરેશ ‘મેાતીવાલા ના નામથી મુખ્યાત હતા પણ ત્યાંની પ્રણાલી હતી કે કોઈ રાજા રાજ કાપની સપત્તિ નિહાળી શકતા નહિ. અગર તેમાંથી એક પણ પૈસો લઈ શકતા નહિ. આ રીતે ગ્વાલિયર રાજકોષની સ`પત્તિ દિનપ્રતિદિન વધતી રહેતી. પરિણામે રાજકોષમાં ખૂબ ધનસ'ચય કર્યો હતો અને તે ફક્ત કાષાયક્ષજ જાણતા. આ પ્રમાણે અમરચન્દ ખાંડિયા આ સ ́પત્તિના રક્ષક હતા એટલુ જ નહિ માલિક પણ હતા. તેથી પાતે જે ઇચ્છે તેા ગંગાજલીનિકાલી ધનકુબેર બની શકત, પણ તેએ ઇમાન માંથી મનચાહી સંપત્તિ અગર રત્નરાશીએ
પર પેાતાની જાન કુરબાન કરનાર એકર હતા. રાજકોષના એક પૈસાના ઉપયાગ પાતાને માટે
કરવામાં તે ઘોર પાપ માનતા.
સ'. ૧૮૫૭ના પ્રથમ સ્વાતંત્ર્યવિગ્રહના નાચક નાનાસાહેબે સેનાના કબ્જો હાથમાં લીધે. પેાતાના વિશ્વાસુ અમલદારાને નિયુક્ત કર્યા. યાગ્ય વ્યક્તિને ઊંચા પદ પર સ્થાપિત કર્યા. જેએ અંગ્રેજો સામે મેદાને પડયા હતા. અનેકને કાયમી નાકર બનાવ્યા. તેણે પુલિસ અફસર
[૫૩
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
અને જવાનને પાંચ પાં! માસના પગાર આપી દ્વીધા અને અસ તોષ દૂર કર્યો આ રીતે ૨૦ લાખ રૂપિયાનું ખર્ચ કર્યું . તેનુ મૂલ્ય આજના રૂપિયામાં સાત કરોડ રૂપિયા થાય).
આ વિપુલ ધન રાશીની માંગ નાનાસાહેબ હૂં અને રામગોવિન્દ રાવે અમરચન્દ માંડિયા પાસે કરી. પ્રથમ તેમણે પાતાની અસ થતા જણાવી. પણ દેશહિતને સર્વોપરી માની તેમણે આ સેના નાયકોના આગ્રહ માન્ય રાખ્યા. આ કથનના પુરાવા રૂપે ભારત સરકાર દ્વારા પ્રકાશિત પુસ્તક “અઠ્ઠારહ સૌ સત્તાવન ”માં શ્રી સુરેન્દ્રનાથ સેને જણાવી છે.
૫૪ |
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુવણુ -અક્ષરોથી અંક્તિ રહેશે.
પોતાના અપૂર્વ રણ કૌશલ્ય અને અદ્ભુત સાહસને ડગલે ને પગલે પરિચય દેતી, રાણી લક્ષ્મીબાઈ ગ્વાલિયરના કમ્પૂ મેદાનમાં તા. ૧૫ જુન ૧૮૫૮ના બપારના સમયે અ ંગ્રેજો સાથે જોરદાર ટક્કર લતી વીર ગતિ પામી. તેના પ્રાત: સ્મરણીય બલિદાન પછીના થોડાજ દિવસેામાં (સંભવતઃ ૨૨ ન ૧૮૫૮) લક્ષ્મીબાઇની ફાજ માટે રાજકાષન્યાછાવર કરનાર કાષાધ્યક્ષ અમરચન્ટ માંઠિયાને ન્યાયનું નાટક કરી, શરાફના લીમડાના વૃક્ષ પર ફાંસીએ લટકાવી, મૃત્યના
ઘાટ પર ઉતારી દીધા.
લશ્કર ગ્વાલિયરની શરાફ઼ી બઝારમાં એક
આ પ્રક્રારે તાત્યાટોપે અને રાવસાહેબની જરૂરિયાતો પુરી કરવા માટે અમરચન્દ બાંડિયા-બીજા સાથે જોડાયેલ મોટી મોટી દુકાનો વચ્ચે એ ગ`ગાજલીની વિશાલ ધનરાશીએ અને બહુ એક તરફ કાટાવાળા તારથી રક્ષિત દિયા મૂલ્ય હીરા-ઝવેરાત નિકાલ-નિકાલ કર અનેક પુરાણા આ લીલાછમ લીમડાનું વૃક્ષ, ભારતના વાર ભેટ કરી હતી તે પાતે જાણતા હતા કે પ્રથમ સ`ગ્રામની બલિવેદી પર અપના પ્રાણ આ દેશ ભક્તિને અંગ્રેજો દેશદ્રોહ ગણશે અને ઉત્સર્ગ કરનાર, અમર શહીદ અમરચ દ બાંડિયાભવિષ્યમાં પેાતાને ફાંસીને માચડે ચઢાવશે. ની હરી યાદીથી સુયુક્ત હજીપણ સ્થિર ઉભુ છે.
જયારે ગ્વાલિયરની રણભૂમિ પર ક્રૂર અંગ્રેજોની સેનાઓની ધ્વજા ફરકી ત્યારે ઝાંસીની વિરાંગના રાણી લમીબાઇની ફાજ માટે ખારાક, વેતન, વસ્ત્રાદિ વગેરે બાંડિયાએ પોતાની જાનની બાજી લગાવીને પૂરા પાડયા. આ રીતે જવાંમર્દી, દિલેરી અને દેશભક્તિના અજોડ પરિચય કરાવ્યે આવાં જોખમ-સાહસ પૂર્ણ કાર્ય અમરચન્દ ખાંડિયાને ગૌરવ અને ગરિમાથી સુÀભિત કરેલ છે, તેની પ્રશસ્તિ ઇતિહાસના પ!ના ઉપર હુ મેશ
ચિરસ્થ યી બનાવવા હજુસુધી કોઇ પ્રયાસ થયા આ મહાન ક્રાંતિકારી શહીદની પાવન સ્મૃતિને નથી. નથી થયા ભારત સરકાર તરફથી કે નથી થયે રાજસ્થાન સરકાર તરફથી, ગ્વાલિયરના આ ભામાશાહની સ્મૃતિ ભાવી પ્રજા માટે, દેશ માટેની કુરબાનીનું અજોડ છાંત પુરૂ પાડશે તેમ કયારે સમજાશે.
( ‘‘તિથ્યપર”ના સૌજન્યથી )
For Private And Personal Use Only
[આત્માનંદ પ્રકાશ
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
11ના
જ
કઈક
માટે ' મારી વ્હાલી,
s
જો
કે,
જે
. કે
દરેક પ પ. ચાવાકાના શરીર પર ભાર કતાર પૂ.ભરિા શ્રીકાદાથટા છમ,૧૮,S
?
દીકરી
,
રા
,
૫
માલિગામ બાજરા ના કાકા મામા માલાગામ
નાના માણસાલા hindi,
હપ્ત ૨૦ મે : ( ગતાંકથી ચાલુ) ઘન્ય ઘડી ધન્ય રાતલડી
પ્રકારની દવા આપે છે, અને તેનો દોષ દૂર કરે છે.
તેમ તિષ શાસ્ત્રમાં અને તેમાં પણ ખાસ રઢીયાળી રાત્રી વધુ રમણીય લાગતી હતી. જેની દષ્ટિએ જણાવ્યું છે કે રાત્રીના ચાર પ્રહરમાં ચ દ્રમાં ઘડીકમાં વાદળમાં છૂપાતે હતા. અને આવતાં સ્વને તે તે સમયમાં એટલે કે પહેલા છેક છે, પાછળ થી બહાર એ છે મરક મરક પ્રહરમાં આવેલ સ્વપ્ન છ મહિને કે વર્ષે ફળે હત છે. મધુરા વાયરાના સહારે વૃક્ષે ડોલી છે, બીજા પ્રહરનું સ્વપ્ન ત્રણ મહિને, ત્રીજા રહ્યાં હતાં, નીરવ શાંતિ પથરાઈ હતી. વાતા- પ્રહરનું સ્વપ્ન મહીને ફળે, ચોથા પ્રહરનું સ્વપ્ન વરણ મધુરમ બન્યું હતું.
પખવાડીયામાં રૂમ અને સૂર્યોદય લગભગમાં શયનખંડમાં સુતેલી શ્રીકાંતાના મુખ પર થયેલું સ્વપ્ન દર્શન તતકાળ ફળ આપનારૂ પણ રહેલા તેજ પર ચંદ્રમાને શીતળ પ્રકાશ પડતે બને છે. અને દર્દના પ્રકોપથી કે કફ પીત કે હત પાછલી રાત્રીએ પશ્ચિમ તરફ ઢળતે ચદ્ર વાયુના જોરથી આવેલા સ્વપ્નો ફળતા નથી મારે પણ શ્રીકાંતાના ભાવિ શુભ સ કેતનું સૂચન ફરતે સ્વપ્નો જોઈને ભાગી ગયા પછી પાછા સુઈ હે.ય તેવું લાગતું હતો અને ખરેખર બન્યું જવાથી પણ ફળતા નથી. દીવસે સુતા હોય અને છે તેવું જ. શીકાંતલાન પાછી પત્રો એ બેક તે સમયે આવેલ સ્વપ્ના પણ નિષ્ફળ થાય છે. સુંદર સ્વપન દર્શન થયું.
સ્વપ્ન બાબતમાં આટલેથી વિરમું છું. સ્વનું શસ્ત્ર ઘણું વિશાળ છે. એનાં સૃષ્ટિજ અત્યંત પ્રસન્નતામાં સુતેલી શ્રીકાંતાએ પાછલી કોઈ અવકિક છે, અને પ્રભાવ પણ કંઈ રાત્રીએ સુંદર સ્વપ્ન દર્શન કર્યું. સ્વપ્નમાં જ અગમ્ય અને અગેચર છે. સારાયે વિશ્વમાં આકાશથી ઉતરતા ચંદ્રને પિતાના મુખમાં પ્રવેશ માનવમાત્રને આવતા સ્વપ્ના કાંઈ બધા જ ફળે કરતો જોયે. કેટલી સુંદર સ્થિતિ ભર્યું એ દશ્ય છે એવું નથી. વૈદક શાસ્ત્રમાં પણ કહ્યું છે કે હતું જાણે કે ઈને ભયકર દાહજવર પેટમાં થયે કફ, પિત, વાયુ આ રીતે ત્રણ નાડી હોય છે. હોય અને શીતળ ચંદનને તેલના બે પાંચ દદન હ ૧ નાડી દઈને વૈદ્ય કહે છે. કે બીંદુઓ મુખ વાટે આપ્યાં હોય અને છેડી કફનું જોર છે. પિતનો પ્રકોપ છે, કે વાયુનું વારમાં દાઉજવર શાંત થાય તેના કરતા પણ પ્રમાણ વધ્યું છે. જે આમ ત્રણમાંથી કઈ પણ અધિક સુંદર આધ્યાત્મિક દૃષ્ટિએ જોઈએ કે પ્રકારે એ વધુ પ્રમાણ વધ્યું હોય તે તે ભયંકર આતપ અને સંતાપ ને દુ:ખના દાહ
ફેબ્રુઆરી-૮૬
[૫૫
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
જવરને શાંત કરવા જ જાણે ચદ્ર પેતે મુખમાં પ્રવણ્યા ના હાય ? એ રીતે સ્વપ્ન દર્શન કરીને જાગેલી શ્રીકાંતા પોતાના પલંગમાં બેઠી થઈ પાંચપરમેષ્ઠિનુ સમરણ કર્યું... અને ધીમેથી નીચે ઉત્તરી પેાતાના સ્વામિનાથ ધનદેવને મધુરવાણી વડે ઉઠાડયાં.
હે પ્રાણનાથ ! જયજિનેન્દ્ર !!! ઉઠો સ્વામિ જિનમંદિરના ઘ’ટારવનો મધુર નાદ ક્રોધ, માન, માયા, લોભ અને માહના પ્રમાદને દૂર કરવાની ઘાષણા કરી રહ્યો છે, હે સ્વામી મિથ્યાંધકારને દૂર કરવા સમ્યકત્વને સૂર ઉઠર પામવાની પ્રવૃત્તિ કરી રહ્યો છે. આવી મધુરી ભાષા વડે પોતાના સ્વામિનાધન ઉડાડે છે,
હે દેવી! એવું તે શું બન્યું છે ? આજે તુ વધુ આનંદ અનુભવી રહી છે ? દેવી ! આજે અત્યંત મધુર શબ્દોથી તે મને ઉઠાડયા. તેથી મારૂ મન પણ આજે પ્રસન્નતા અનુભવે છે. બેલાને દેવી આજે શું માંગલ બન્યુ છે.
હું નાથ ! આજે પાછલી રાત્રીએ મને સુંદર
૫૬)
ધનદેવે પોતાની પ્રાણપ્રિયા શ્રીકાંતાને બાજુમાં એસ ડી. શ્રીકાંતાએ બે હાથ જોડીને કહ્યુ,છે. સ્વામિનાથ ! આજે મારૂ હૃદય આનંદથી ઉભરાયુ છે. તન અને મન બ ને વિકસ્વર થયા છે. મારા આત્મા આજે પ્રસન્નતા અનુભવે છે,
સ્વપ્ન આવ્યું છે. અને તેમાં કાંઈક ઉંઘતી અને કાંઇક જાગતી એવા મારા મુખમાં આકાશથી ઉતરતા પૂર્ણ ચંદ્રને પ્રવેશતા જોચે. આજે મારૂ તન, મન અને આત્મા શીતળતા અનુભવી રહ્યો છે. હે નાથ ! આ સ્વપ્નનું ફળ જણાવો.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હું ધર્મેશ! તમે ઘણું જ સુંદર સ્વપ્ન જોયુ છે હું સૌભાગ્યના ઉદય થયા છે, હું સુંદરી ! સમસ્ત પ્રાણ વલ્લભા! તમારૂં ભાગ્ય અને વણિક કુટુંબમાં યોગ્ય અને કુલના દિષક જેવા વૃદ્ધિ કરનારા થશે. પોતાના સ્વામીના મુખથી પુત્રને જન્મ આપશે અને તે કુલ દિપક કુલની સ્વપ્નના ફળનુ નિવેદન સાંભળી આનંદિત થયેલી શ્રીકાંતાએ કહ્યું .
હે પ્રિયતમ ! આપે જણાવેલું ફળ ચથા આપનું વચન સત્ય થાઓ. શાસનદેવીના રાત્રીએ શ્રીકાંતાએ ગર્ભાાિંતને ધારણ કરી, પ્રમાવ આ શુરૃનગ્રંથી હું ખાંધુ છું અને તે અનુક્રમે એ મારા પૂર્ણ થયા અને ત્રીજા માસન પ્રારંભ થયા એટલે તેણીને અચદાન દેવાના સુપાત્રદા કરવાને અને પ્રતિદિન ચઢવા દિવસોમાંવધ સુદર દાહલામાં થતા ગયાં અને તે રીતે જૈનશાસન પ્રભાવનાના કાર્યો કર્યા અને હતે ભનુ પેષણ શ્રીકાંતાદેવી કરી રહ્યા છે. (5421)
હે આત્મન્ ! જે જીવા જન્મથી જ આધળા છે, તેને સેકડો ઉપાય કરવા છતાં પણ દૃષ્ટિ મળતી નથી. તેવી જ રીતે જે સામાની વિવેક દષ્ટિ મિથ્યાત્વ મેહનીયથી દૃઢ રીતે અવરાયેલ છે, તે જીવાત્માએને શ્રી જિનશાસનના દર્શન જ થતા નથી. તો પછી આરાધવાની તો વાત જ કર્યાં રહી ? માટે તુ અત્યારથી જ નિઘ્યાત્મ મેહનીયના બંધ સ્થાનકાને જલાંજલી દે !!! તો જ શ્રી જિનશાસન હને સુલભ બનશે !!!
For Private And Personal Use Only
આત્માનંદ પ્ર!!શ
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે સમયથી ઉપેક્ષા &
પરમ પૂજ્ય પ્રભુ મહાવીરે વારંવાર કહ્યું, સુવર્ણ-સમ સમય કથીર બની ગયું છે તેને “હે ગૌતમ ! મા પ્રમાદ” એ પુનિત વાણી વહેમ પણ આવતો નથી. પણ જયારે સત્ સર્વે શ્રોતાજને માટે હતી. તેમજ આજની પેઢી પુરુષના સમાગમથી કે તેમના બધથી આંખ માટે પણ ખૂબ હિતકારક ચેતવણી છે. ઉઘડે છે ત્યારે સમજાય છે કે પરોપકાર કરવા
એક એક પળ કિમતી છે. વળી વિતેલા સમય માટે જો સહેજ પણ સમય આપ્યો નથી. જે પાછો આવતો નથી તેમજ તેટલું આયુષ્ય ઘટે તમ કર્યું હોત તો તે અમૂલ્ય મૂલ્યવાન બનત. છે. આ બધું સહુ કઈ સમજે છે, પણ તે અંતે જયારે વૃદ્ધાવસ્થા હલો કરતી આવે પ્રત્યેની બેદરકારી ખતરનાક છે.
છે ત્યારે પસ્તાવાનો વારો આવે છે. કવિ પ્રિયકાન્ત મણિયાર જણાવે છે કે, ભૂતકાળ પર દૃષ્ટિ નાખી, વર્તમાનને નિહાહવે આ હાથ રહેના હેમ,
ળતાં જણાય છે કે સમય-સુવર્ણની એક નાનકડી મળ્યું સમયનું, પરથમ વાવ્યું ફાવે તેમ. રેખા પણ ઉપયોગી થઈ પડે તેવી રહી નથી. તે વીસમી સદીના લેકે નવરંગી પિષક પાછળ, ઉં
હવે આત્માના ઉત્કર્ષ માટે કેવી રીતે ઘાટ ઘડાશે? રેશમી પેન્ટ, સુટ પાછળ અને દેહ પર તેની સજાવટ સહુ પિતાની જાતને પૂછે કે આપણી આવી પાછળ અને અણમોલ સમય વીતાવે છે. એટલું જ સ્થિતિ છે કે નહિ, હજુ પણ સંપૂર્ણ પાનખર નહિ પણ હવે દેડ કે શોભે છે? તે નિહાળવા ઘૂમી વળે તે માટે સુધા પીડિતોની સુધા શમાદર્પણમાં અવાર-નવાર જુવે છે. કરચલી ક્યાંય વવા, તૃષાતુરની તૃષા છીપાવવા, અબોલ પશુઓના નથી પડીને? કોલર તો બરાબર છે ને? બુટ ઘાસચારા માટે, ખોટા ખર્ચાઓ બંધ કરી, પહેરવામાં અને તેની દેરી બાંધવામાં પણ અછો બચત મુડી છૂટે હાથે વાપરો. દુ:ખીજનોનું સમય ગુમાવે છે. આ બધું શા માટે? દેહની દુષ્કાળનું વર્ષ ભલીભાંતી પસાર થાય તેવું કરી શોભા માટે ?
છૂટ. ભાઈ ! તારી જાતને પૂછ તે ખરે તારે આ અમૂલ્ય અવસર ફરી નહીં આવે. આ દેહ કાયમી છે ? નશ્વર દેહ માટે મળ, મૂત્ર અત્યારે કરેલું અન્નદાન, ઘાસદાન-સહસ્ત્રગણું એને લી’ટ સભર માટે આટલી બધી ખેવના? ફળ આપવા શક્તિવાન છે તે રખે ભૂલતા. અરે ભાઈ! તું ભાન ભૂલ્યા છે. અહમ્ આત્મા સોહમ-એ વિચાર. તેના ઢંકાયેલ ગુણોને
જિંદગીમાં “તડકા-છાયા” આવતાં હોય છે આવિર્ભાવ કર, નહીંતર ચોરાશી લાખ યેનના
માટે સુખી પરિસ્થિતિમાં હાથ લંબાવવામાં
અના ખંચકાશે નહિ. વંટોળમાં કયાંય ઘૂમતે રહીશ. ઉપર્યુક્ત સમયની બરબાદી કર્યા બાદ ભોજન
નહીંતર મૃત્યુ સમયે સર્વ સંપતિ એકી
સાથે વિના હસ્ત સ્પર્શે આપવી પડશે. પાછળ પણ સમય વીતે છે. વધેલો સમય ફગટ * વાતમાં-ખાલી બકવાદમાં વીતે છે, પરિણામે
ફેબ્રુઆરી-૮૬]
| |
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મ06ી, વિશુદ્ધિ ઉપાયો.
સંકલન : હીરાલાલ બી. શાહ
કોઈની પણ નિંદા ન કરવી. પાપી મનુષ્યોને જોઈને તેના કર્મની તેવી જ રચના છે એ વિચાર કરો. અથવા તેના કર્મને જોખમદાર કે જવાબદાર તેજ કર્મ કરશે તે ભરશે, વાવશે તેવું લણશે, એમ વિચાર કરીને તેની નિંદા ન કરતાં ઉપેક્ષા કરવી. ગુણવાન મનુષ્યની સેવા કરવી, ગુણાનુરાગ કરે, દરેક મનુષ્યમાંથી અને દરેક વસ્તુમાંથી ગુણ જોવાની અને લેવાની ટેવ રાખવી, તત્ત્વને નિશ્ચય કર, આત્મશ્રદ્ધા રાખવી. જડ ચિતન્યને વિવેક કર, બાળક પાસેથી પણ હિતકારી વચન ગ્રહણ કરવા, દુજન મનુષ્યોના ઉપર પણ દ્વેષ ન કરે, પારકી આશાને ત્યાગ કરવો, વિષયોને પાશ સમાન લેખવવા સ્તુતિ કરે તે ખુશી ન થવું, નિંદા કરે તો કેધ ન કરે, ધર્મગુરૂની સેવા કરવી, તત્વ પ્રાપ્ત થાય તેની ઇચ્છા રાખવી, મનની પવિત્રતા વધારવી, આત્મ સ્થિરતા કરવી. છળપ્રપંચ ન કરવા. વૈરાગ્ય ધારણ કરે, મનને નિગ્રહ કરવાની ટેવ કરવી, સર્વ જી સાથે મિત્રતા રાખવી, દુઃખી છે ઉપર કરૂણા કરવી. અનિત્યાદિ બાર ભાવનાનો વિચાર કરે, પરમાત્મા તરફ ભક્તિ વધારવી. એકાંતવાસમાં બેસીને આભ તુલના કરવી, આગમને મુખ્ય ગણને વર્તન રાખવું, મનમાં દુવિકલ્પ આવવા ન દેવા, જ્ઞાની તથા વાવૃદ્ધ પુરૂષની નિશ્રામાં રહેવું.
ઘણી વખત બીજા જીવોના દુર્ગુણો જોઈને તે નિંદા કે વાત માં આ જીવ એટલે બધે રસ લે છે કે વિના પ્રજને પિતાની વિશુદ્ધિ ગુમાવાને મલીનતામાં વધારો કરે છે. પણ એવા જીવે વિચાર નથી કરતા કે તેના ગુણદેની જવાબદાર ત છે, તેનો સારા કે ખોટો બદલો તેને મળશે, તમારા વિચારથી તેનું સારું કે બુરું થવાનું નથી. માટે તે તરફ ઉપેક્ષા કરવી અને આમભાન જાગૃત રાખવું. પિતાના મનની નિર્મળતાની ખાતર પારકાના દોષ જેવાની અને તેની ચિંતાનો ત્યાગ કરવા ગ્ય છે. શ્વાસે શ્વાસે પરમાત્માનું સ્મરણ કરવું અને આત્માના આનંદમાં લીન થવું, આ સર્વ ઉપાયે મનની વિશુદ્ધિ કરવા માટેના છે. આભાર :તત્વ વિચાર અને અભિવાદન
લે. ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ સભાને ભેટ પુસ્તક મોકલવા માટે આભાર.
પુસ્તકમાં લેખો ચિંતન અને મનનીય છે. વિવિધ ક્ષેત્રોને આવરી લીધાં છે મહા પુરૂષોના ચરિત્ર પણ ખૂબ અસરકારક રીતે લખાયાં છે. એક પછી એક લેખ વાંચતા જઈએ અને વિચારોના ઉંડાણમાં ઉતરતાં જ એએવી વિચારધારા રજુ કરી છે. ખૂબજ ઉપયોગી અને અનેકવાર વાંચવા જેવું પુસ્તક છે.
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેઈટ, ભાવનગર
૫૮]
{ આત્માનંદ કાશ
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ સભા ચાજિત
ઘોઘા, તીર્થયાત્રા.
જાન્યુઆરી ૧૨–૧–૧૮૬
અનંત વિજ્ઞાન વિશુદ્ધરૂપ નિરસ્ત મોહાદિ પરસ્વરૂપમ !
નરામ કૃતચારુભક્તિ નમામિ તીર્થેશ મનંત શક્તિમ છે પરમ પ્રભાવક પાર્શ્વનાથના મંદિર પહોંચતાંજ “નવખંડા પાશ્વનાથ કી જય” ને હર્ષોલ્લાસ ભર્યા જયનાદ વાતાવરણમાં ગુંજી ઉઠશે. યાત્રિકો ઉમંગભર મંદિરના સંપાન ચઢતા આનંદ વિભોર બનતા હતા. પ્રભુદર્શન કરતાં, પ્રભુજીના નયામાંથી ઝરતી અમૃતધારાથી પાવન બન્યાં. ચિત્યવંદન આદિ વિધિ ભક્તિ સભર હૈયે પૂર્ણ કરી.
ચા નાસતો-વગેરે પતાવી, પૂજાની તૈયારી કરી, પુષ્પાદિક સામગ્રી સાથે સહુ મંદિરમાં આવી ગયા. પરમ તારકની નવઅંગે પૂજા વગેરે કરી, આત્માને ઉજજવળ બનાવ્યું.
પીઠિકા પર પ્રભુ સ્થાપન કરી, રાગ-રાગિણી સહિત વાછત્ર આદિના સહારે, અહોભાવ અનુભવતાં યાત્રિકોએ સ્નાત્ર ભણાવ્યું. પૂરા ઠાઠ માઠ સાથે મહાપૂજા શરૂ કરી. શ્રી ઘનુભાઈએ સ્તુતિ સ્રોત વહેતો મૂક્યા. સહુના હૃદયના તાર ઝણઝણી ઉઠયા, અન્ય યાત્રિકના હૃદયંગમ સૂર-ભક્તિ રસમાં વૃદ્ધિ કરી. “પુણ્યહમ પુણ્યહમ ” ને પ્રતિધ્વનિ હદય કંદરામાંથી ઉપસ્થિત થતે સહુએ અનુભવ્યો. ખરેખર ધન્ય દિવસ ! ધન્ય પળ !
બપોરના આશરે ત્રણેક વાગે સમુહમાં સહુએ આનંદપૂર્વક ભોજન મહાપ્યું. આવે અનુપમ લાભ આપનાર સખી ગૃહસ્થને આભાર અંતરમાંથી સહેજે નીકળી જ પડે. નવખંડા પાર્શ્વનાથ જયવંતા છે.”
હે જીવ! જે રીત અલ્પ વૈભવવાળે મનુષ્ય બહુમુલ્ય ચિંતામણી રત્ન ખરીદી ન શકે, તે જ રીતે ગભીરતા, રૂપ, સૌમ્ય પ્રકૃતિ, લોકપ્રિયતા, અક્રૂરતા, પાપભીરુતા, અશઠતા, દાક્ષિણ્યતા, લજજાણુતા, દયા, માધ્યશ્ય, સત્ય વા, સુપરિવાર, દીર્ધદષ્ટિ, વિશેષજ્ઞતા, વૃદ્ધનુસારિતા, વિનય, કૃતજ્ઞતા, પરહિતનિરતતા સ્વરૂપ ૨૧ ગુણ વૈભવ જેની પાસે નથી, તે આત્મા શું ધર્મરત્ન પામી શકે ખરા ? અર્થાત્ ન જ પામે!!!
ફેબ્રુઆરીએ
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જીવલ, સૌરભ
-સુન્દર શશી
હમીરજી ગોહિલ આ જન્મ બ્રહ્મચારી હતા. જગતપાવની સ્ત્રી-કિશારી-બાળા-કન્યામુગ્યા-યુવતી-પ્રૌઢા-વૃદ્ધા-તમામ, હરકોઈ નાતની કે જાતની, એને મન જગદંબાને જ અવતાર હતી.
આવા હમીરજી પર ધુમલીના જેઠવાની રાજકુમારી મુગ્ધ બની. રૂપરૂપના અંબાર સમી એ બાળા હમીરજીના નામ પર આફરીન થઈ ગઈ. રાજકુમારી હમીરજી ગણા પાસે આવી અને તેમની પાસે માગણી કરતાં કહ્યું, “પરણું તો આપને જ પરણું. મને આપનું એકજ સંતાન જોઈએ. મારે જગતમાં એક સમર્થ વિર પાકે તેવું આપની પાસેથી એકજ સંતાન જોઈએ છે” પછી જિંદગીભર આપની પાસે ફરી માંગણી નહિ કરું, ગોહિલરાજ હસ્યા અને બોલ્યા, “બસ, એટલું જ, ફક્ત એક જ સંતાન.”
જી હા, ગેહિલ” “મારા જેવું જ !”
તેમાં આટલી ફીકર શું કામ કરે છે? મને તારૂ જ સંતાન માની લે. હું તારે પુત્ર બનવા તૈયાર છું, તું મારી માતા અને હું તારો પુત્ર. અ.માં લગ્ન કરવાને પ્રશ્ન ઉદ્દભવશે નહિ. મારી ટેક જળવાશે, તારી મનોકામના પૂરી થશે.
શ્રી જૈન આમાનંદ સભા,
ભાવનગર, તા. ર૦-ર-૮૬ માન્યવર સભાસદ બંધુઓ તથા સભાસદ બહેન,
શ્રી સિદ્ધાચલજી તીર્થ ઉપર સંવત ૨૦૪૨ના મહા સુદ ચૌદશ તા. ર૩-૨-૮૬ને રવિવારના રોજ યાત્રા કરવા માટે જવાનું છે.
શ્રી સિદ્ધાચલજી તીર્થ ઉપર શ્રી આદીશ્વર ભગવાનની મોટી ટુંકમાં પૂજા ભણાવવામાં આવશે, નીચેના સદગૃહસ્થા તરફથી ગુરૂભક્તિ તેમજ સ્વામીભક્તિ કરવામાં આવશે.
૧ વનમાળીદાસ ગોરધનદાસ સહપરિવાર. ૨ પોપટલાલ રવજીભાઈ લેત તથા હસુમતીબેન પોપટલાલ સત. ૩ ખીમચંદ પરશોત્તમ બારદાનવાળા તથા તેમના ધર્મપત્ની હરકેરબેન જેરામભાઈ ૪ સ્વ. હઠીચંદ ઝવેરચંદની ધર્મપત્ની સ્વ. હેમકુંવરબેન હર શાહ ભુપતરાય નાથાલાલ ૫ સલત કાન્તીલાલ રતીલાલની પુત્રી કુમારી વનિતાબેન કાન્તીલાલ સત. મહા સુદ તેરશને શનિવારે સાંજના પાલીતાણે પધારવા આમંત્રણ છે. ઠેકાણું :
લી. મહારાષ્ટ્ર ભુવન ધર્મશાળા, પાલીતાણ, શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ભાવનગર. તા. ક. : આ આમંત્રણ ફક્ત મેમ્બરે માટે જ છે. કે ઈ મેમ્બર સાથે ગેસ્ટ હશે તો
તેની ફી એક ગેસ્ટની રૂા. ૧૦-૦૦ લેવાનું નક્કી કરવામાં આવેલ છે.
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
સમયે મને મળતા નથી પ્રયાજન નથી, કાજળનુ સ્વામીને મળવા હું' ખૂબ
www.kobatirth.org
( અનુસ'ધાન ટાઇટલ પેજ ૧ નું ચાલુ )
તેથી તે ખાણની પેઠે પ્રાણ પ્રહારક લાગે છે. હવે મને કાજળનુ પ્રયેાજન સુખાવસ્થામાં હોય છે, હવે લાજની પણ જરૂર નથી, ઉત્સુક છું, જ્યાં ત્યાં મને સ્વામીનુ ંજ મનન થાય છે.
તેરમા ગુણસ્થાનકની પ્રાપ્તિ વગર પેાતાના ચેતન સ્વામીને સાક્ષાત્ મળી શકતી નથી તે વગર ચેતના ડરીને ઠામ બેસી શકતી નથી. તેથીજ ઉપર્યુક્ત ઉદ્ગારા નીકળે છે,
મેાહની મેાહન ઠગ્યા, જગત ઠગારીરી, દીજીયે આનન્દધન, દાહ હમારીરી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(તાર૦) ૩
માહ પમાડનારા મારા ચેતન સ્વામીને ઠગારી એવી માહિનીએ હંગ્યા છે. તેને તે પેાતાના કબ્જામાં રાખે છે. માહિની સર્વ જગને ઠગે છે, દુનિયા આંધળી થઇને માહિનીના પાશમાં ફસાય છે. મેહનીનાં પેટમાં અજ્ઞાન જીવા કીડાની પેઠે પરભાવ રૂપ વિષ્ટા ચુ'થી રહ્યા છે.
હે આનન્દઘન ચેતન સ્વામી! આપ હવે માહિનીની માયાજાળ તોડી નાખેા અને મારા હૃદયમાં આપના પરાક્ષપણાથી વિયાગ રૂપ દાહ ઉત્પન્ન થયા છે. માટે પુષ્કરાવ મેઘ સમાન આપનુ' દન આપે, જેથી આનન્દની છાયા છવાઈ જાય. એમ શ્રી આનન્દઘનજી કહે છે.
રજીસ્ટ્રેશન એક ન્યુઝ પેપર્સ' (સેન્ટલ) ફોર્મ્સ-૪ નિયમ ૮ પ્રમાણે
“ આત્માનંદ પ્રકાશ ” સંબધમાં નીચેની વિગતે પ્રગટ કરવામાં આવે છે. ૧. પ્રસિદ્ધિ સ્થળ : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઇટ-ભાવનગર,
ર. પ્રસિદ્ધિ ક્રમ · દરેક અ ંગ્રેજી મહિનાની સાળમી તારીખ,
૩. મુદ્રકનું નામ : શેઠ હેમેન્દ્રકુમાર હરિલાલ, કયા દેશના : ભારતીય.
ઠેકાણું
: આનંદ પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, સુતારવાડ, ભાવનગર.
૪, પ્રકાશકનું નામ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા વતી, શ્રી પેોપટલાલ રવજીભાઈ સલાત. કયા દેશના : ભારતીય,
ઠેકાણું : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઇટ, ભાવનગર,
૫. તંત્રીનું નામ : પોપટભાઈ રવજીભાઈ સલાત.
કયા દેશના : ભારતીય,
ઠેકાણું
: શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગર
૬. સામાયકના માલીકનું નામ : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ભાવનગર,
આથી હું પોપટલાલ રવજીભાઈ સલેાત જાહેર કરૂ' છુ' કે ઉપરની આપેલી વિગતા અમારી જાણુ તથા માન્યતા મુજબ ખરાખર છે.
તા. ૧૬-૨-૩૮૬
પેાપટલાલ રવજીભાઇ સલાત
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Atmanand Prakash ] [ Regd. No. G, Bv. 31, - કીમત 20 -0 0 3 0 00 3-00 દરેકે લાયબ્રેરી તથા ઘરમાં વસાવવા જેવા અલભ્ય ગ્રંથ સંસ્કૃત ગ્ર' થે કીમત ગુજરાતી ગ્રંથ ત્રીશકી લાકા પુરુષ ચરિતમ્ - શ્રી શત્રુજય ગિરિરાજ દશ ન 6-00 મહાકાવ્યમ્ ૨-પૂર્વ 3-4 વૈરાગ્ય ઝરણા 2-50 પુસ્તકાકારે (મૂળ સંસ્કૃત ) ઉપદેશમાળા ભાષાંતર ત્રિશષ્ટિ ક્લાકા પુરુષચરિતમ્ ધમ કૌશલ્ય 3-00 | મહાકાવ્યમ્ પવું 2-3-4 નમસ્કાર મહામંત્ર પ્રતા કારે ( મૂળ સંસ્કૃત ) 20 00 પૂછ આગમ પ્રભાકર પુણયવિજયજી દ્વાદશાર નયચકૅમ્ ભાગ 1 40-0 0 શ્રદ્ધાંજલી વિશેષાંક: પાકુ બાઈડીંગ 8-00 દ્વાદશાર’ નયચક્રમ્ ભાગ ૨જો. 40-00 સ્ત્રી નિર્વાણ કેવલી ભક્તી પ્રકરણ -મૂળ 10 - 00 ધુમ બીન્દુ ગ્રંથ 10 -0 0 જિનદતા આખ્યાન 8-00 સુક્ત રત્નાવલી ૦-પ૦ શ્રી સાધુ-સાધ્વી યોગ્ય આવશ્યક સુક્ત મુક્તાવલી 9-50 - ક્રિયાસૂત્ર પ્રતાકારે 5 - 0 0 જૈન દર્શન મીમાંસા 3-00 પ્રાકૃત વ્યાકરણામ શ્રી શત્રુજય તીર્થના પંદરમો ઉદ્ધાર 1-00 e 1-0 0 આ હેતુ ધર્મ પ્રકાશ ગુજરાતી ગ્રથા શ્રી શ્રીપાળા જાને રાસ આત્માનંદ ચોવીશી 20 0 0 1-0 0 શ્રી જાણ્યું અને જોયુ" બ્રહ્મચર્ય ચારિત્ર પૂજા દિત્રયી સ'ગ્રહ 3 - 00 || 3-00 શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ચરિત્ર ભાગ 2 જે આત્મિવલ્લભ પૂજા 10 -00 શ્રી કથા રત્ન કોષ ભાગ 1 14 - 00 ચૌદ રાજલે ક પૂજા 1-0 0 શ્રી અસ્મિકાન્તિ પ્રકાશ નવપદજીની પૂજા 3-00 3-0 0 શ્રી જ્ઞાનપ્રદીપ ભાગ 1-2-3 સા થે ગુરુભક્તિ બહુ લી સગ્રહ 2-00 લે, વ, પૃઆ, શ્રીવિ, કસ્તુરસૂરીશ્વરજી 20 - 09 ભક્તિ ભાવના 1-00 શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-૧ 15 00 હું અને મારી બા પ-૦ 0 55 55 ભાગ 2 35-00 જૈન શા રદા પૂજનવિધિ લખા :- શ્રી જૈન આમાનદ સભા ખારગેઈટ, ભાવનગ૨ (સૌરાષ્ટ્ર ) 25 00 | 8-0 0 0 - '50 તંત્રી : શ્રી પોપટભાઈ રવજીભાઈ સલાત શ્રી આ માનદ પ્રકાશ તત્રી મંડળ વતી પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ભાવનગર, મુદ્રક : શેઠ હેમેન્દ્ર હરિલાલ, આનંદ પ્રી. પ્રેસ, સુતા૨વાઢ, ભાવનગર, For Private And Personal Use Only