Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રીII A =
પુસ્તક ૩૪ અ કે ૬ &ા.
પાપ
અટિમ સ. ૪૧ વીર સ", ૨૪૬૩ રૂ. ૧-૪-e
2- -T નાના
E 7T.
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨૩ ૧૨૭
૧૨૯
o =0 = ૦ ૦ ૦ 1 વિષય—પરિચય. .
o = = ===6 ૧. ગુરુષભ પંચાશિકા' ... ( ભગવાનદાસ મ. મહેતા ) ૨. સમ્યગ જ્ઞાનની કુંચી. ( અનુવાદ )... ... ૩. કોનો વાંક ? ... ... ... ૪. આત્માની શોધમાં. (લે. ચોકસી ) ... ... ૫. વૈરાગ્ય પ્રાપ્તિના સાધનો, ...( અનુ અભ્ય’સી ) ૬. સુભાષિત સંગ્રહ. (સ. કે. વિ. ) ૭ સત્સંગના લાભ ... ( રાજપાળ મ. વહોરા ). ૮. સ્વીકાર અને સમાજના ... ૯. વતમાન સમાચાર
૧૩૨ ૧૩૬ ૧૪૦ ૧૪૫ ૧૪૬ ૧૪૭
ભેટના ગ્રંથા, ગયા માસમાં જણાવ્યા પ્રમાણેના નીચે લખેલા સાત ગ્રંથે આ માસની વદી ૫ થી અમારા માનવંતા લાઈફ મેમ્બરોને પોસ્ટ પુરતા પૈસાનું વી. પી. કરી ભેટ મોકલવાનું કાર્ય શરૂ થઈ ગયેલ છે. જેથી સ્વીકારી લેવા સૂચના છે.
ગ્રંથોના નામે. ૧ શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર. ૨ શ્રી વીશસ્થાનક પદ પૂજા ( વિધિ-વિધાન અર્થ મંડળ, યંત્ર વગેરે સહિત.) ૩ શ્રી વિજયાનંદસૂરીશ્વરજીજીવનચરિત્ર(આકર્ષક અને ચમત્કારિક બોધક પ્રસંગો સહિત) ૪ શ્રી સ્તોત્ર સં દાહ (૧૯ સ્તોત્રોનો સંગ્રહ. પ્રાતઃકાળમાં નિત્ય સ્મરણ કરવા લાયક. ૫ પંચપરમેષ્ઠિ, શ્રી પંચતીર્થ, તથા બ્રહ્મચર્ય ચારિત્ર) ૫દ પૂજા
| (વિવિધ રાગરાગિણી સહિત તત્ત્વજ્ઞાનથી ભરપુર . ૬ શ્રી શત્રુંજય તીર્થનો પંદરમો ઉદ્ધાર અને સમરસિંહ ચરિત્ર. ૭ શ્રી શત્રુંજય તીર્થને વર્તમાન ઉદ્ધાર અને કર્માશાહનું ચરિત્ર (વાંચવા યોગ્ય).
શ્રી તીર્થ કર ચરિત્ર ( ભાષાંતર ) શ્રી અમરચંદ્રસૂરિકૃત મૂળ ગ્રંથનું શુદ્ધ અને સરલ ભાષાંતર તૈયાર છે.
આ ગ્રંથ જેમાં ચાવીશ તીર્થકર ભગવાનના ઘણા સંક્ષિપ્તમાં ચરિત્ર આપવામાં આવેલ છે. આટલા ટુંકા, અતિ મનોહર અને બાળજી સરલતાથી જલદીથી કઠાગ્ર પણ કરી શકે તેવા સાદા, સરલ સુંદર ચરિત્ર આ ગ્રંથમાં છે. જૈન પાઠશાળા, કન્યાશાળા, જૈન વિદ્યાલયમાં ઐતિહાસિક શિક્ષણ તરીકે ચલાવી શકાય તેવું છે. કિંમત દશ આના.
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
SrNry
: શ્રી આત્માનન્દ પ્રકાશ.
सम्यग्दर्शनशुद्धं यो ज्ञानं विरतिमेव चाप्नुवति । दुःननिमित्तमपीदं येन सुलब्धं भवति जन्म: ॥१॥
સમ્યગ્નદર્શનથી વિશુદ્ધ થયેલા જ્ઞાન અને ચારિત્રને જે પ્રાપ્ત કરે છે તે મનુષ્યને જન્મ દુઃખનિમિત્ત હોવા છતાં સાર્થક મુક્તિ. ગમન ચાગ્ય-ધાય છે. ”
તત્ત્વાર્થ ભાષ્ય-શ્રીમદ્ ઉમાસ્વાતિ-વાચક.
છે
પુરત ૩૪ } વીર સં. ૨૪ ૬ ૨. વો. શરમ સં. ?. { વ્રજ ૬ ઢો.
મહાકવિશ્રી ધનપાલ પ્રણિત
રૂષભ પંચાશકા. છે. સમશ્લોકી ભાષાંતર ( સભાવાર્થ ) ]
@–ઈ–– (ગતાંક પૃ ૧૧ર થી શરૂ ) -> ––ઈ– રાજ્ય અને પ્રજાનું પરિપાલન : ગાથા -૧૦.
આર્યા– ઇદ્રથી રાજ્યાભિષેક, થતાં સવિસ્મય ઠે તને જેણે
સ્નાત્રજલ કમલપત્ર, ચિર ધરતાં ધન્ય ગણું તેને. ૯. કદ્વારા ત્યારે રાજ્યાભિષેક થતી વેળાએ, કમલપત્રમાં બહુ વખત સુધી સ્નાત્રજલ ધરી રાખતા એવા જે જનોએ તને આશ્ચર્ય પૂર્વક નિહાળ્યો હતો, તે ધન્ય છે !
ઈદ્ર મહારાજે જ્યારે ભગવાનને રાજ્યાભિષેક કર્યો તે વેળાનું ચિત્ર અત્રે કવિએ ખડુ કર્યું છે, અને તેનું આબેહુબ વર્ણન કર્યું હોઈ આ સ્વભાવોક્તિ છે. ઇદ્ર જાણે
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૪
શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ
રાજ્યાભિષેક કરે છે. અને કમલપત્રમાં અભિષેકજલ ભક્તિપૂર્વક ધારણ કરતા લેાકેા પ્રભુને બહુ વેળા સુધી વિસ્મયપૂર્વક નિહાળી રહ્યા છે. આમ તાદશ્ય ચિતાર રજૂ કર્યાં છે. તદુપરાંત અહીં ઉદ્દાત્ત અલકાર છે. ‘ મહેતાં ચોવક્ષળમ્ । ' તે અભિષેક વેળાયે જે જના હાજર હતા તે પણ ધન્ય છે એમ કહી, પ્રભુના મહિમાતિશય વ્યજિત કર્યા ૯. વિદ્યા કલા બતાવી, લેાકવ્યવહાર સકલ શિખડાવી; સ્વામી થયા તું જેનેા, પ્રજા તે કૃતાય છે આવી ૧૦.
સકલ વિદ્યા અને કલા દર્શાવી, તથા સમસ્ત લેકવ્યવહાર પ્રકાશિત કરી તું જેને સ્વામી થયા, એવી તે પ્રજા કૃતાર્થ થઇ ગઈ છે
66
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી ઋષભદેવજી લેકવ્યવહાર આદિના આદ્ય પ્રણેતા છે, યુગારભે ત્યારે જનતા લોકવ્યવહારથી અભિજ્ઞ હતી, ત્યારે તેને લાકવ્યવહારનું સમ્યક્ શિક્ષણુ આપી અને સકલ વિદ્યાકલાનું પ્રતિપાદન કરી પ્રભુએ પરમ લોકકલ્યાણ કર્યું. આવા સમ પુરુષના સ્વહસ્તે જે પ્રગ્ન શિક્ષણ પામવા ભાગ્યશાળી બની હતી તે કૃતાર્થ છે-કૃતકૃત્ય છે ! ધન્ય છે !—ઉદ્દાત્ત અલકાર, સરખાવેા:~
66
प्रजापतिर्यः प्रथमं जिजीविषुः शशास कृष्यादिषु कर्मसु प्रजा । प्रबुद्धतत्त्व पुनरद्भुतोदयो, ममत्वतो निर्विविदे विदांवर ।।
33
—શ્રી સંમતભઽસ્વામીકૃત બૃહસ્વયં ભૂસ્તાત્ર, ૧. ક્ષેા. ૨. દીક્ષા કલ્યાણક ગાથા ૧૧-૧૨,
પૃથ્વી વ્હેચી દઈ સ્વજને, આર્ષી નિરંતર વાર્ષિક જ્ઞાન અહો ! તુ જ્યમ કે જાએ, નિયમધુરા ધારી ધીર ! કહેા. ૧૧. બધુજનેામાં પૃથ્વી વ્હેંચી આપી, અને અવિચ્છિન્ન ધારાએ વર્ષીદાન દઈ, તે જેમ વ્રતની ધુરા ધારણ કરી તેમ બીન કાણે કર્યુ છે ?
ભગવાને મુનિપણું ધારણ કરતાં પૂર્વે સાગરાન્ત પૃથ્વીને તૃણવત્ ત્યાગ, કરી પુત્રાદિને વ્હેંચી આપી; તથા વધુ પત નિરંતર પરમ ઉદાર દાનની ધારા વર્ષાવી. આવા ઉત્કટ ત્યાગ કરનાર બીજો કોણ છે ? એમ કહી પ્રભુનું અધિકપણું સૂચવ્યુ હોઇ આ વ્યતિરેક અલંકાર છે, સરખાવેશ:--
विहाय यः सागरवारिवाससं वधूमिवेमां वसुधावधं सतीम् । मुमुक्षुरिक्ष्वाकुकुलादिरात्मवान् प्रभुः प्रववाज सहिष्णुरच्युतः ॥
33
-
—શ્રી બૃહસ્વયંભૂસ્તાત્ર કાજળ શ્રી કાળી જે, જયાર્થી તુજ સ્કંધ ધરે દેશાભાને; આલિંગી ત્યજેલી, રાજ્યશ્રીની અશ્રુટા જાણે ! ! ૧૨.
કાજળ જેવી કાળી જે જટાવડે કરીને હારા કધ શોભે છે, તે જટા જાણે કે આલિંગન કરીને વિસર્જન કરેલી રાજ્યલક્ષ્મીની અશ્રુધારા હાયની !
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી રૂષભ પંચાશિકા-સભાવાર્થ.
૧૨૫ પ્રભુ જ્યારે ત્યાગ કરવાને પ્રવૃત્ત થયા-દીક્ષા લેવાને ચાલી નીકળ્યા ત્યારે તેમની વિખરાયેલી જટાથી કેશકલાપથી તેમને કંધ શોભી રહ્યો હતો. તે માટે કવિ ઉપેક્ષા કરે છે કે તે જાણે આલિંગન કરીને છેડી દીધેલી રાજ્યલક્ષ્મીની અધારા હાયની ! અત્રે રાજ્યલક્ષ્મીને પત્નીરૂપે કાપ્યાનો વનિ છે તેથી ભસ્વામીના ત્યાગથી તેને શેક થવો સ્વાભાવિક છે. ૧૨,
પ્રભુની મુનિચર્યા; ગાથા: ૧૩-૧૫. દેશમાંહી અનાર્યો, શમવ્યા તે મિાન ભજતાં જ ખરે !
વણ બે જ બીજાનું કાર્ય પુરૂ સાધ્ય કરે, ૧૩. મૌન ભજતાં હતાં તે દેશોમાં અનાર્યોને ઉપશમાવી દીધા ! ખરેખર! સપુષે પારકું કામ વગર કહ્યું જ કરી દેખાડે છે.
વત ગ્રહણ કરી મૌનપણે ભગવાન જે જે દેશમાં વિચારવા લાગ્યા ત્યાં ત્યાં પ્રભુના પ્રભાવાતિશયથી અનાર્યો આપોઆપ ઉપશાંત થઇ ગયા. આમ મૌન રહ્યા છતાં ભગવાને લોકપકાર કર્યો. ખરેખર ! સપુષ્પ પારકું કાર્ય બોલ્યા વિના જ કરી આપે છે. આ અર્થાતરયાસ અલંકાર છે. સામાન્ય વાતનું વિશેષથી અથવા વિશેષ વાતનું સામાન્યથી સમર્થન કરવું તે અર્થાતરન્યાસ, ૧૩.
તું મુનિને પણ ભજતાં, નમિ વિનમિ થયા બેચરે અહીં ગુરુઓની ચરણસેવા, કદી પણ નિષ્ફળ હોય નહિ. ૧૪. મુનિ એવા તને પણ ભજતાં નમિ-વિનમિ વિદ્યાધરના અધિપતિ થઈ ગયા ! અહે ! ગુરુઓની ચરવા કદી પણ નિષ્ફળ હોય નહિ.
જેણે સર્વસંગને પરિત્યાગ કર્યો છે એવા તું મનિને પણું ભજતાં નમિ-વિનમી વિદ્યાધરના અધિપતિ થઈ પડજા ! જેની પાસે કંઈ પણ નથી જે અકિંચનવની છે એવા મુનિની પાસેથી પણ વિદ્યાધરેંદ્રપણાની પ્રાપ્તિ થઈ તે આશ્ચર્યની વાત છે. તેનું સમર્થન કરતાં કહે છે કે ગુરજનેના ચરણની સેવા કદી પણ નિષ્ફળ જતી નથી;-આ પણ અર્થાતરયાસ છે. ૧૪,
ભદ્ર શ્રેયસનું ! –જેણે, તયથી શેષિત નિરાહારી તને;
નિર્વાયો વર્ષાન્ત, જલધર જેમ જ વનમને. ૧૫, તે શ્રેયાંસકુમારનું ભલું થજે ! કે જેણે તપથી શેષાયેલ શરીરવાળા અને આહાર રહિત એવા તને, વર્ષાન્ત નિર્વાપિત કર્યો–પારણું કરાવીને પરિતૃપ્તિ પમાડવો: વનના વૃક્ષને જેમ મેઘ કરે છે તેમ.
પૂર્વકના દોષથી ભગવાનને આહારલાભનો વર્ષ પર્યત અંતરાય પડ્યો હતો. વર્ષને અને શ્રી શ્રેયાંસકુમારે ભગવાનને ઈક્ષરસથી પ્રતિલાભિત કર્યા. આમ જેને
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨૬
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ જંગમ ધર્મતીર્થને પ્રથમ પારણું કરાવવાનું સદ્ભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું તે શ્રેયાંસકુમાર પરમ ધન્ય છે ! તેનું કલ્યાગ છે :-અહીં *લેષયુક્ત ઉપમાલંકાર છે, જ નીચે પ્રમાણે –
તપથી શેષિત–(1) પ્રભુ પક્ષે-તપશ્ચર્યાથી સૂકાઈ ગયેલા; (૨) વૃક્ષપલે-તાપથી શોષાયેલા. નિર્વા -(૧) પ્રભુ પક્ષે-તૃત કર્યો. ( ૨ ) પક્ષે-શીતળ કર્યું. વર્ષ –(૧) ,, વર્ષના અંતે ( ૨ ) , વ તુમાં. સરખાવોઃ
श्रेयोऽभिधस्य नृपतेः शरदभ्र शुभ्र-भ्राम्यद्यगोभृत जगन्त्रितयस्य तस्य । किं वर्णयामि ननु मनि यस्य भुक्तिम् त्रैलोक्यदितपदेन जिनेश्वरेण॥'
–શ્રી પદ્મન દિ પંચવિશતિકા. કૈવલ્યજ્ઞાનપ્રાપ્તિઃ ગાથા ૧૬–૧૭. વિમલશાન તુજ ઉપજ, જગપુર ! મોહ ગળી ગયો ભુવનનો, સમુદિત રવિયુત દિવસે, તિમિરગણ જેમ જ ગગનતો. ૧૬.
હે ભગવાન! તને નિર્મળ-કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયે, આ ભુવનને મોહ ગળી ગયો; સૂર્યનો જ્યાં પૂર્ણ ઉદય થયો છે એવા દિવસે જેમ આકાશનો અંધકાર સમૂહ ઊડી જાય છે તેમ અહીં ઉપાલંકાર છે, ૧૬,
તુજને ય પૂજનાવસ, ભરતે લેખે ચક સમાન અરે ! વિષમ નકી વિષયતૃષ્ણા, ગુરુઓને ય મનિમેહ કરે. ૧૭.
પૂજાના અવસરે ભરતેશ્વરે તને પણ એક તોલે ગણી કાઢયો ! ખરે ! વિષમ એવી વિષયતૃષ્ણ મહાજનોની મતિને પણ મુંઝવી નાંખે છે !
જયારે ભગવાનને કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થઈ તે જ સમયે ભારતની આયુધશાળામાં ચક્રરત્નની ઉત્પત્તિ થઈ. ત્યારે કોનું પૂજન પ્રથમ કરવું ? કેવલ્ય જ્ઞાની પ્રભુનું કે ચક્રરત્નનું? તેની વિમાસણ ભરતેશ્વરને થઈ પડી. ચક્રરત્નની કક્ષામાં-તુલનામાં પ્રભુને ગણી કાઢયા. વાસ્તવિક રીતે તો બાહ્ય અને જડ એવું ચક્રરત્ન, પ્રભુ જેમા શુદ્ધ ચેતવમૂતિ પરમ ભાવરત્નની તુલનામાં આવી શકે જ કેમ ? એમાં વિચારવાપણું પણુ શું હતું? પરંતુ ભરત રાજા જેવાની મતિ પણ મુંઝાઈ ગઈ. આ વિશે વાતનું સામાન્ય ઉક્તિ. વડે કવિ સમર્થન કરે છે કે વિષયતૃષ્ણા એવી વિષમ છે કે મોટા પુરની મતિને પણ મોહ પમાડી દે છે. આ અર્થાતરન્યાસ અલંકાર છે.
-( ચાલુ ) –ભગવાનદાસ મનસુખભાઈ મહેતા
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમ્યગ જ્ઞાનની કુંચી. પરમાત્માનું જન દૃષ્ટિએ) શુદ્ધ સ્વરૂપ. ( જુદા જુદા દર્શને તે માટે શું કહે છે?) અને
(ગતાંક પૃ ૧૦૧ થી શરૂ ) પરમાત્મા વિવિધ અનુભવ અને પ્રજ્ઞતાની પ્રાપ્તિ અર્થે રૂષ્ટિની ઉત્પત્તિ અને પ્રલય કર્યા કરે છે એ માન્યતા પણ આધારયુક્ત નથી જણાતી. પરમાત્મા પરિપૂર્ણ હોય તો તેને વિવિધ અનુભવોની જરૂર શી હોઈ શકે ? પ્રજ્ઞતાની પ્રાપ્તિની આવશ્યકતા તેને શી રહે ? જે પરમાત્મા શાશ્વત અને સર્વજ્ઞ ગણાય છે, જે ભૂત, ભવિષ્ય અને વર્તમાન સંપૂર્ણ રીતે જાણે છે એમ મનાય છે તેને અનુભવ કે પ્રજ્ઞાની જરૂર જ ન હોય. આથી જ “Psychic phenomena ' (અતીન્દ્રિયદર્શનનું સ્વરૂપ) માં યથાર્થ જ કહ્યું છે કે –
“ મનુષ્યની દેવી ગણાતી બુદ્ધિના સંબંધમાં આપણને સામાન્ય રીતે એટલે બધો પ્રગ૯ રડે છે કે, આત્માની સર્વોચ્ચ શક્તિનું કાર્ય જેવું જોઈએ તેવું નથી થઈ શકતું. આથી આત્માની શક્તિ જાણે કે મર્યાદિત હોય એમ લાગે છે, પણ વસ્તુતઃ તેમ નથી. પરમાત્માને સત્યને જિજ્ઞાસુ માનતાં તેની સર્વજ્ઞતાનો અસ્વીકાર કરવા જેવું થાય છે. પરમાત્મા અનંતજ્ઞાનરૂપ છે.”
જે પરમાત્મા દોષપૂર્ણ અને ઢંગધડા વિનાનો હોય તે પરમાત્માને સવજ્ઞ ન જ કહી શકાય. પરમાત્મા પરિપૂર્ણ હોય તો તે અજ્ઞાન અને દુઃખી જીની ઉત્પત્તિ ન કરે. પરમાત્મા સુજ્ઞ હોય તો તે ભકિતની વાંછના પણ ન કરે. સાચા પરમાત્મામાં કોઈ પણ પ્રકારના મનોવિકાર કે દોર્બલ ન જ હોય.
હવે સૃષ્ટિની વ્યવસ્થાનો પ્રશ્ન આવે છે. એ પ્રશ્ન એ છે કે જેમાં કહેવાતા પરમાત્માને કશીયે લેવા દેવા ન હોઈ શકે. પવિત્ર પરમાત્માને વિશ્વના વ્યવસ્થાપક બની કયા ઈડલૌકિક કે સ્વગય ઉદેશની પ્રાપ્તિ કરવાની હોઈ શકે એ વિચાર પણ ક૯૫નાથી પર થઈ પડે છે. પરમાત્માને વિશ્વના સૂબા થવાથી શું ફાયદે ? જે પરમાત્મા હોય તેનાથી સૂબા થવાય જ નહિ. પરમાત્મપદ અને સૂબાગીરી અને એક જ સમયે કદાપિ વિદ્યમાન ન હોઈ શકે. સૂબાગીરીમાં પરમાત્મ પદની પવિત્રતા કયાંથી હોય? સંસારી
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨.
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ. ઓથી ખરી પવિત્રતા પ્રાપ્ત નથી થઈ શકતી. સંસારનો ત્યાગ કરનારા ખરા સાધુઓ જ ખરી પવિત્રતા પ્રાપ્ત કરી શકે છે. પરમાત્મા વિશ્વને સૂબો હોય તો તે પવિત્ર છે એમ ન માની શકાય. પરમાત્મા વિશ્વને વ્યવસ્થાપક હોય એ સ્થિતિમાં તેને પવિત્રરૂપ ન જ ગણી શકાય.
સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિમાં પરમાત્માને કોઈ ઉદેશ હોય એમ સિદ્ધ થઈ શકતું નથી. ઉદ્દેશ હોય તો એ ઉદેશ કંઈપણ અંશે ફલિતાર્થ થયો હોય એમ દીસતું નથી. ઉદ્દેશની સિદ્ધિમાં પરમાત્માના માર્ગમાં ઊલટાં અનેક વિદને વધ્યાં છે. વિશ્વના કહેવાતા વ્યવસ્થાપકમાં સર્વ શક્તિમાનતા છે એમ દશ્ય ઘટનાઓ આદિ કોઈ રીતે સિદ્ધ નથી થઈ શકતું. કોઈ પોલિસ અમલ દાર ચેરનાં પ્રાણઘાતક આક્રમણથી કોઈ મનુષ્યનું રક્ષણ ન કરી શકે તે તે અમલદાર જેમ નિઃસન્ન અને નકામે મનાય છે તે જ પ્રમાણે અનેક ઘેર આક્રમણોથી જીવેનું રક્ષણ ન કરી શકનાર વિશ્વના વ્યવસ્થાપક પરમાત્મા વસ્તુતઃ સવરહિત અને સાવ નિરુપયોગી છે એમ નિઃસંકેચ કહી શકાય. દેષિત મનુષ્યને શિક્ષા થાય એ ન્યાયપુર સર છે, આથી રથી મનુષ્યનું રક્ષણ ન કરનાર પિલિસ અમલદાર દેષપાત્ર ઠરે છે. તેની ઉપેક્ષાનો કઈ પણ રીતે બચાવ ન થઈ શકે. જે સર્વજ્ઞ અને સર્વશક્તિમાન ગણતે એ પ્રભુ જે તે જીવ ઉપર થતું આક્રમણ મૂંગે મોંએ સહન કરી લે, જીવની રક્ષા કરવાના સંબંધમાં સંપૂર્ણ ઉપેક્ષા સેવે તે તે પ્રભુ નથી પણ શયતાન છે. એવા પ્રભુની ઉપેક્ષાવૃત્તિ સર્વ રીતે અક્ષમ્ય છે. એવા પ્રભુથી જ દુનિયામાં દુઃખ અને આધિ-વ્યાધિને વધારો થયો છે એમ કહી શકાય. પ્રભુ દયાળુ હોય તો દુનિયામાં દુઃખને બદલો સુખનું અધિરાજ્ય અવશ્ય થાત.
કોઈ પિતા પિતાની પુત્રી ઉપર અત્યાચાર ગુજરતે સહન કરે છે તે જેમ ક્ષેતવ્ય નથી તે જ પ્રમાણે કહેવાતા પ્રભુના અત્યાચારો, પાપ વિગેરેના સંબંધમાં ઉપેક્ષાવૃત્તિ કઈ રીતે ક્ષેતવ્ય ઠરતી નથી. મી. મક કે બે * Bankruptcy of Reli ion ” માં યથાર્થ જ કહ્યું છે કે-“ કોઈ પિતા પિતાની પુત્રીની પાસે જ ઊભો હોય અને કેઈ પણ અત્યાચારનું નિવારણ કરવાની તેનામાં શક્તિ હોય છતાં યે તે પિતાની પુત્રી ઉપર ગંભીર અત્યાચાર કરવા દે તો તેના સંબંધમાં તમે શું ધારો ? પોતાની પુત્રીએ પિતાને કઈ રીતે ઉદ્દેગ ઉત્પન્ન કર્યો હતો એવા પિતાના કથનથી તમારા ચિત્તને કઈ રીતે સમાધાન થઈ શકશે ?”
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કે કોનો વાંક ? કે
છે. પ્રાતઃ સ્મરણીય શ્રી આત્મારામજી મહારાજ (શ્રી વિજયાનંદસૂરીશ્વરજી) મહા - છે. રાજે હરથ શિષ્ય સ્વર્ગસ્થ શ્રી. વીરચંદ રાઘવજી ગાંધીને પશ્ચિમ અમેરિકામાં સને ૧૮૯૨ માં વિશ્વધર્મ પરિષદમાં જૈનધર્મના પ્રતિનિધિ તરીકે મોકલ્યા હતા. તેના ફળરૂપે યુરોપીઅન આત્મબંધુ હરસ્ટ રન લંડનનિવાસી છે તેમની સાથે હાલમાં ગયા વર્ષ માં લંડનમાં મળેલ વિશ્વધર્મ પરિષદમાં શ્રીમાન વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજીના આશીર્વાદ મેળવી ગમેલ આમબંધુ લાડાન લગભગ પાંચ માસ થયા મી. વોરન (યુરેપીયન જેનધર્મના પ્રખર અભ્યાસી અને ક્રિયાકાંડી ) સાથે રોજ ચાર કલાક સુત સામાયિકમાં જ્ઞાનાર્થે રોકે છે. દોઢ કલાક સંસ્કૃત અભ્યાસ કરાવે છે. મી. વોરન ૭૦ વર્ષની ઉંમરે શિક્ષણ લેવામાં તરણું છે. તેમની સાથે બંધુ શ્રી લાલન ધાર્મિક શિક્ષણ સંવાદ જે કરે છે, તેના સારરૂપે આ લેખ લંડનથી બંધુત્રી લાલને આત્મા. / નંદ પ્રકાશમાં પ્રકટ કરવા મોકલેલ છે.
રસ્તા પર બૂમ પાડતા બાળકોને કે રનને ?'
(નીચલા પ્રસ ગનું વર્ણન જે બંધુ ને કર્યું તેને સાર નીચે પ્રમાણે છે. તેઓ કહે છે કે આવું આન્તરનિરીક્ષણરૂપ વિચારસ્કરણ હંમેશાં થતું નથી, તથાપિ એ કુરણમાં આત્મબળ-આત્મવીર્ય એટલું બળવાન હોય છે કે જીવન-પ્રવાહ ઉપયોગ અને અનુપગે પણ તેની તરફ આકર્ષાઈ વહન કરતું હોય તેવું લાગે છે. )
રવિવારને દિવસ છે. રવિવારને દિવસ અમારામાં-આ દેશમાં વિશ્રામવાર-salvath day-તરીકે ગણાય છે. આ શાન્તિકારક દિવસે મારા ઘરમાં રહી હું મનન કરૂં છું, અને એ મનનમાં એ દિવસે પણ બાળકો મોટી મોટી બૂમો પાડી મારા મનમાં એટલે વિક્ષેપ પાડે છે કે મને દુઃખ
વૃષ્ટિ, દુષ્કાળ, રોગ અને યુદ્ધથી આબાલવૃદ્ધ લાખ મનુષ્યને વિનાશક ભૂકંપ, જળપ્રલય આદિ કાર્યો કુદરતના નિયમોવશાતુ થયા કરે છે. કઈ બળવાન પ્રભુ એ કાર્યો કર્યા કરે છે, એવી માન્યતા બુદ્ધિશૂન્ય થઈ પડે છે. સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિશકિતમાં જેમ કેઈ દેવત્વ નથી તેમ સષ્ટિની વ્યવસ્થામાં કોઈ આધ્યાત્મિક સત્તાનું અધિરાજ્ય નથી એવી નિષ્પતિ સહજ થઈ શકે છે. સષ્ટિનો વ્યવસ્થાપક કોઈ પરમાત્મા છે એવી માન્યતા આધાર રહિત છે એમ નિવિવાદ રીતે સુપ્રતિત થાય છે.
– ચાલુ
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૩૦
શ્રી આત્માનદ્દ પ્રકાશ
થઈ આવે છે. પ્રથમ તે મને વિચાર આવ્યા કે મારી શાન્તિના ભગ કરનાર આ બાળકોને પેલસને સ્વાધીન કરવા અને પેપરોમાં પણુ લખવું. આમ મારા આત્મા ક્રોધના આવેશમાં પ્રવૃત્તિ કરી રહ્યો હતે.
ાકરા તા
ઘેાડીવાર પછી મને વિચાર આવ્યા કે આ ભ્રમ પાડતા મારા વિક્ષેપનું નિમિત્ત-કારણ છે ( lnstrumental cause ) અને હું પોતે જ વિક્ષેપનુ' ઉપાદાન કારણુ છું. (Substantial cause ) આ દૃષ્ટિએ વિચાર કરતાં સ્પષ્ટ દેખાઈ આવ્યું કે અપરાધી વેરન છે; આ બાળકો નિહ.
આત્મા નિમિત્ત તરફ આછે! ઘસડાય તા પોતાની ભૂલ માણસને મળી આવે ખરી. અને આવુ તણુતા એ બાળકોને મેં ક્ષમા કરી અને વારન એવા દોષ ન કરે એવી યથાશક્તિ સબળ ભાવના કરી.
વિ. વિ. આશા છે કે અમારા જેવા સામાયિક પ્રિયાને આવા બનાવેા ઘણા ઉપયાગી છે માટે પ્રસિદ્ધ કરશે એવી આશા છે.
ચર્ચાના સારને અનુવાદ કરનાર લાલન,
તા.
૨૬-૧૧-૧૯૩૬.
ઉપાદાન એટલે માટે જો હું સાક્ષીરૂપ થઇ
ઉપરની ચર્ચા થયા પછી આજે એવું સ્ફુરણ થયું કે વારનની ભૂલ છે, પણુવાન એ જડ ચેતનનું મિશ્રણ છે. વેરનમાં રહેલા ચૈતન્ય ઉપર ઉપયેગ આપું તે ચૈતન્ય રહે છે. આમ થતાં અપૂર્વ નિર્મળતા દેખાય છે. નથી કષાય ઉત્પન્ન થતા બાલકા ઉપર કે નથી વારનના ઉપાદાન ઉપર, એટલે સાક્ષીરૂપે રહેતા નિર્મળતાની સાથે સમભાવ સામાયિક પણુ કેટલેક અંશે ક્ષયાપશમના પ્રમાણમાં થતુ હશે.
જ્ઞાનાથે ધર્મચર્ચા—સવાદ
તા. ૨૫-૧૧-૩૬.
કૃષ્ણકેશી:-- ~~ મને લાગે છે કે ખાટાને ખેાટુ' કહેવું, સાચાને સાચું કહેવુ... એ જ યાગ્ય છે. ’
સુકેશી:—“ અરેાખર એમ જ છે.”
કૃષ્ણકેશી —“ તે આ વિશ્વધર્મ પરિષમાં ( World Religions Fellowship) શા માટે જણાવવામાં નહિં આવ્યુ કે જૈન ધર્મ સિવાય ખીજા બધા ધર્માં ખાટા ( false ) ? મિથ્યાત્વીના ખાટા એ જ ખરૂ છે. ” સુકેશી:~ આ વિશ્વધર્મ પરિષદ્ ધર્મની પરીક્ષા કરવાને મળ્યું ન હતું અને જૈન ધર્મનું પ્રતિનિધિત્વ પણુ અલ્પસંખ્યક હોવાને લઇને
66
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કોનો વાંક ?
૧ ૩૧
તેમણે સ્વીકાર્યું નહિ હતું, પરંતુ પરિષદમાં પિતાનો વિષય શરૂ કરનારના વ્યાખ્યાન પછી અલ્પ સમય આપવાને પરિષદુના સેક્રેટરીએ લખ્યું હતું, એટલું જ નહિં પરંતુ જગતમાંના ધર્મો જે સ્વરૂપે છે તેમાંના કયા ધર્મો પરસ્પર સહાયક (Fellowship) કઈ દૃષ્ટિએ કરી શકે તેની શોધને માટે માન્ય હતો અને જે સ્વાદુવાદને કઈક આપણુ શક્તિ અનુસાર સમજવા યત્ન કરીએ તે જગતમાં ધમ નહિ હોવા છતાં ધર્મ છે એ ઉત્તમ છે, અને ધર્મમાં જે અધમ પેસી ગયે છે ( irreligeousness) એ જણાવવું યોગ્ય લાગે છે.”
કુકેશ:–“ ધારો કે કઈ ક્રિશ્ચન માંસાહાર કરવાનું પ્રભુએ બાઈબલમાં કહ્યું છે માટે એ ધર્મ છે એમ કહે તો તમે તેને ધર્મ કહેશો ?”
સુકેશી—“ એ ક્રિશ્ચન ભાઈને હું એ પ્રતિપ્રશ્ન કરું કે બાઈ બલમાં જો મનુષ્ય આહાર કરવાનું લખ્યું હોય તે તમે તેને કબૂલ કરે. આજે મનુષ્ય આહાર કરનારા જંગલી મનુષ્ય (aborigenes) એ આહારને ધમ માને છે. ” પરંતુ
કૃગુકેશી:–“એ ક્રિશ્ચને મને કહ્યું કે અમે થીઓસોફીસ્ટ છીએ એટલે ઇશ્વરવાદી છીએ, અને માંસાહાર નહિ કરવાને અમે ઉત્તમ માનીએ છીએ. મનુષ્ય પિતાની ઉન્નતિ કરતો ઉન્નતિકમના નિયમ પ્રમાણે પિતાની સંતતિનું ભક્ષણ છોડી દઈ મનુષ્ય આહાર પર આવ્યા અને મનુષ્ય જેમ માનવ આહાર છોડી પાશવ આહાર તરફ વળે તેમ અમે પણ વેજીટેરી અને રહેવું-વનસ્પતિ આહાર પર રહેવું એ ઉત્તમ માનીએ છીએ; કારણ કે કેઈને પણ દુઃખ ઉત્પન્ન કરવાથી એ દુઃખનું (reaction ) પ્રતિઘાત થાય ત્યારે આપણે દુઃખ ભેગવવું પડે છે, એ કર્મવાદ પણ અમને માન્ય છે.”
સુકેશી: –“ જયારે સ્થાપત્ય આહાર છેડી માનવ આહાર પર આવી અને પાશવ આહાર છોડી વનસ્પતિ આહારની ભાવના કરે એને એકાન્ત અધર્મ કહે એ સ્વાદુવાદની દષ્ટિએ યેગ્ય લાગતું નથી. એમની દષ્ટિ સમ્યકત્વી નથી પરંતુ એમનું મિથ્યાત્વ મિથ્યાત્વ નહોતાં ગુણસ્થાનક હોવાથી એમની વૃત્તિ સમ્યકત્વ તરફ દેરાય છે, એટલે કે અહિંસા તરફ દેરાય છે. અને
જ્યારે અનંતાનુબંધી ગાઢ કષાયનું જોર ઘટે ત્યારે સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત થવાને સંભવ તે ખરો. માટે મનુષ્યનું એક અંગ બીજા અંગને સહાયક થઈ
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
S^^^]
૪િ૪૪૪૪૪૪૪૪૪૪૪૪૪૪૪૪૪
આત્માની શોધમાં–
ઉપાસ્ય અને ઉપાસકે ^^^^^^^^ (૪) ^^^^^^^2) સમય થતાં જ ચક્ષુ બડાયા અને દ્રશ્ય શરૂ થયું.
પાર્શ્વજિનના મેટા મંદિરમાં સંખ્યાબંધ ભાવિકોનું ગમનાગમન થઈ રહ્યું છે. ચૈત્યની વિશાળતા, વણિક વ્યવસ્થાપકની વિચિત્ર મનેદશાથી અને સાથે સાથે ભકતો શી વિચારવિણી પદ્ધત્તિથી સંકડાઈ ગયેલી જણાય છે. દેવવંદન ભાગની લાઈનદોરી અહીં ઉઘાડે છોગે ઉલંઘાઈ રહી છે ! એમાં ભલેને અવગ્રહના માપ બાંધ્યા હોય કે સ્ત્રી પુરુષ માટે ડાબી-જમણી દિશાનાં કમ દોર્યા હોય; પણે અહીં તે એ બધું ભેળસેળ ! અરે ! પણ આ ગર્ભદ્વારમાં આટલે કલરવ શાને ? અને ત્રણ જગતના નાથની સામે આ ધક્કા ધક્કી શી ? પૂજકે એ એવી રીતે પ્રભુ-ભૂતિને ઘેરી લીધી છે કે બહાર ઉજનાર મુખ પણ ન જોઈ શકે, તે પછી ચૈત્યવંદન કરનાર જિનબિંબ સહ દ્રષ્ટિ સાધી એકાગ્રતાને અનુભવ તે કરે જ કયાંથી ? અને ધ્યાનસાધના ! હરિ ! હરિ ! ! દેવાલયમાં ચાલી રહેલ વિવિધ રંગીને તાલ-પદ્ધત્તિ કે રાગના ઔચિત્યહીન-રાગડાઓ માયે ધ્યાન કે ચિંતન ટકે જ શાના ! અહીં પણ મૂડીવાદ પથરાઈ ચૂક્યો છે. બસ આવક, આવક અને આવક જ જોઈએ. ભલેને પછી પાંચ સાત પૂજકે હાજર હોય, છતાં ઘી તે બોલાવું જ રહ્યું. હવે તે એ રયે પડી ગયું એ ખાતર તે પાચ-પંદર કે પચીસ મિનિટ શ્રીમ, તેની રાહ પણ જોવાય ! વણિક વહીવટમાં સમયના તે પ્રમાણે કેવા ? મનુષ્યની એક અંગુલી બીજી અંગુલીને સહાયક રહી મનુષ્યની શુભ પ્રવૃત્તિને આગળ ચલાવે છે. તેમ ધર્મરૂપ મનુષ્યના નાયરૂપ અંગો (વિવિધ ધર્મો) અને ઉપનયરૂપ ઉપાંગો (ધર્મના સંપ્રદાયે) પરસ્પર ધર્મના ઉદ્દેશને લક્ષમાં રાખી કાર્ય કરવા આવા જિજ્ઞાસુ જ્ઞાનકાળમાં પ્રયત્ન કરે તો આગળ ધર્મ તે વધે. શ્રી હરિભદ્રસૂરિ સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત થયાની પૂર્વની અવસ્થાને પૂર્વસેવા તરીકે જણાવે છે અને સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત થયા પછી પણ જે માર્ગોનુસારી જણાય તે અધર્મી નથી, પણ ધર્માભિમુખ છે. ( અહિં ચર્ચાનો પહેલો અંશ પૂરો થાય છે. ત્યારપછીના બીજા બે વિષયની ચર્ચા હવે પછી.) ચાલુ
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
મો
*
-*
-
-
-
-
-
-
-
-
-
આત્માની શોધમાં.
૧૩૩ ત્યાં તે અવાજ કણે અથડાયે. આ ભુરાભાઈ, તમે ઘી બેલ્યા છે ને? ત્યે આ વાડકી, ચલે, જરી બરાસનું વિલેપન કરો. આજે બધાને બહુ બેટી ક્યાં !
એક તરફ બરાસની પૂજા માટે પડાપડી ! વિલેપન પણ એવી રીતે કે જાણે જિનબિંબ પર લપેડા ! બીજી તરફ કેશર-ફૂલ ને મુગટ પૂજાના ઘીની ઉછામણી ! લહાવો લેનારામાંના કેટલાક પાસે તે વર્ષોની ઉઘરાણી ! ભલેને પછી ભૈયે ધક્કા ખાય ! રેવાળાને પહેલા પૈસા ધરવામાં વાંધો ન નડે ! પણ અહિં દેવ-દરબારમાં એ નિયમ કરવાની વાત આવે તે કેડીટને પ્રશ્ન નડે ! કારણ પરત્વે આરંભાયેલી આ બેલીની પ્રથા આજે તે એટલી હદે અો જમાવી ચૂકી છે કે ન પૂછો વાત ! એ આવક સારુ તે સંખ્યાબંધ પૂજકે પાછા જાય, કિંવા બેટી થાય તે કંઈ નહિ ! અરે ! ખૂદ પ્રભુને પણ એ શ્રીમતે સારુ બે ટી થવું પડે ! ઘણી જગ્યાએ તે સર્વે મુI #ાંજરમાબાને આગમન પર નજર રાખીને જ નિયમ બાંધ્યા હોય છે ! અરે ! કેટલેક સ્થળે તે જે બિંબ પર હજાર કળશના અભિષેક થયા હોય છે અને ત્યારબાદ પૂજવા ગ્ય ગણાયું હોય છે એના પૂજન તે ઉક્ત ઘી બોલનાર માટે રીઝવર્ડ થઈ ચૂક્યા હોય છે અને માત્ર એ પર ચઢતા ચાંદીના ખેલાની પૂજા કરવાપણું બાકી રહે છે. અને આ બધું ભક્તિના નામે ! આગમ જોવાની એ ટાણે ફુરસદ કેવી ? બસ, આવક વધી એટલે ચાંદીમાંથી સોનું અને એથી આગળ હીરા-મોતી ! તેથી વધે તે માત્ર અલંકાર કે આંગીએ જ શા સારૂ ? જાળી કમાડે અને થાંભલાએ શી ચેરી કરી ? મઢાવો એને પણ ચાંદીથી જ ! આવું નિતરૂં સત્ય વીસમી સદીના વણિકો જ તારવી શકે ને ! વિમળશા કે વસ્તુપાળ તેજપાળ જેવાને પણ ન જ લાધ્યું, નહીં તે તેઓ લાખે ની રકમ સેનું ચાંદી મુકી આરસના પહાણમાં ખરચત ખરા ?
પણ આ માયાના વધારાએ તાળા-ચાવી ને મૈયા આપ્યા તેનું શું ? દેવ દરબારના અભંગદ્વાર એ તે શાસ્ત્ર પાનામાં જ રહ્યા ને ? એને તે એવી સ્થિતિ જન્માવી છે કે સમજી જૈન ઘડીભર નભાવી ન લે. સમુદ્રમાં જિન
મૂર્તિના આકારના માછલાને જોઈ સમક્તિ પમાય પણ આ પ્રત્યક્ષ વીતરાગ બિંબને ઉપર વર્ણવી તેવી માયા ચોરાઈ જવાના ભયે એવા સખત પહેરામાં રાખવાના કે જાહેરને તે દર્શન જ દુર્લભ ! કેઈ જિજ્ઞાસુ આવી ચઢે તે દર
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
- -
- - -
-
-
-
૧૩૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વાજા પરનું બોર્ડ–જેન સિવાય આવવું નહીં,” વાંચીને જ પાછો પરે ! કેવું વિચિત્ર પરિવર્તન !
ધુમ ધામા ધમાધમ ચલી, જ્ઞાન મારગ રહ્યો દર રે' એ શું સાચું નથી લાગતું ? ક્યાં એ સમય કે જે કાળે એકાદ હાલિક કેડીયાના દવે દીપક પૂજાનું અણુમુલ ફળ લાભી જતે અને કયાં આ સમય કે જ્યાં માત્ર કોડીયા જ નહિં પણ ફાનસ સુધાં ચાંદીના ! પણ ભાવ અને નિવૃત્તિ કેવા ! મૂળને છેડી ને ડાળ-પાંખડાને વળગવા જેવું જ ને !
પણ અરે જોવાનું મૂકી વિચારમાં ક્યાં ઉતરી પડ્યો! મનને ઠપકો આપી નેત્ર સ્થિર કરું ત્યાં તે–
ઓહ, શી લાક્તોની લીલા ! પ્રભુના બિંબને જંગલુહણથી લૂછતાં જાય, અંગ પરના પુપને કિલામણ થાય તેવી રીતે દૂર ફેંકતા જાય અને લાલચોળ કેશરથી નવ અંગને બદલે કેટલાય ટીલા ટપકા કરી આત્મસંતેષ ધરવામાં આવે ! થોડા તે વળી પ્રભુમૂર્તિને શોભાવવા વીંધેલા હાર ચઢાવવામાં કે
ની પાંખડીઓ છેદવામાં દેષાપત્તિનો વિચાર સરખે પણ ન કરે ! આ સિવાય તાક્તિના નામે અંગ ચાંપનાર ને દાઢીમાં હાથ નાંખનાર વર્ગ પણ ખરો ! વીતરાગ દેવની સમક્ષ દ્રવ્યપૂજનના નામે-ભક્તિના અતિરેકથી કહે કે વિધિની અજ્ઞાનતાને અંગે કહે; છતાં આ જાતને વર્તાવ ઘણેખરે સ્થાને રાજને થઈ પડ્યો હોય છે ! એમાં કેટલીક વાર સખત બોલાચાલી પણ થાય છે—જાણે એ વેળા જીવદયા-સમતા-સ્વમીંબંધુત્વ આદિ બધું કયાંયે ભૂલાઈ જાય છે !
પણુ અહિં તે જુદી જ વાત ચાલી રહી છે. જુઓને વહીવટદાર અમથાશા શું પ્રસ્તાવ મૂકી રહ્યા છે ! કાન દઈ સાંભળતાં ચકખું જણાય છે કે ગભારામાં વિજળીની બત્તી દાખલ કરવા સંબંધમાં અને પડોશમાં આવેલ મહાવીરસ્વામીના દહેરાની દિવાલના હકક માટે આગળ પગલા ભરવા માટે સૂચના કરી રહ્યાં છે.
દેવ દરબારમાં ઘીના દીપકે અદૃશ્ય થઈ જવા માંડયા. કયાં ઘીના જયણાચુત-ઠંડક આપતાં દીપકે અને કયાં આ વીસમી સદીની ઉષ્ણતાજનક સંખ્યાબંધ શુદ્ર જંતુઓને કઈ કઈ પ્રસંગમાં સર્વનાશ તરતી વિજળી બાઈ ! પણ કડાકૂટ જરાયે નહીં ને ! બટન દાખ્યું કે બેડે પાર ! બસો
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
આત્માની શોધમાં
૧૩૫ પાવરને લેબ લગાવ્યું કે અજવાળું ! અજવાળું ! એ પ્રકાશમાં પ્રભુભૂતિ અને તેમના દેહ પર રચેલી કટારાની ખમીસ કે અંગરખાની રચના કેવી ખીલી ઉઠે ! ઝવેરાતની આંગી હોય તે ઠાઠને શુમાર જ ન રહે !
પણ એકાદી સ્વીચ દબાણ કિંવા ફયુઝ ઊડયે ત્યાં જોઈ લે પછી રંગમાં ભંગ ! ભાવનાની જમાવટ થઈ રહી હોય, નરનારી અને બાળકના વૃંદ ગીગીચ ગોઠવાઈ ચૂક્યા હોય-સંગીતમંડળીના બાળકે વિવિધ વાઘા સજી હાથના મરોડથી નાટકી ઢબે સંગીત કરી રહ્યાં હોય ત્યાં અચાનક અંધકાર વ્યાપતાં રંગમાં ભંગ પડે ! અવ્યવસ્થા થઈ રહે. આખરે એ પુરાણું હાંડીઝુમરને યાદ કરવા પડે. આ સાચું ચિત્ર છે, તે પછી દેવમંદિરો વિજળી બાઈને શા સારૂ ગર્ભગૃહમાં દાખલ થવા દે છે ? શા કારણે એને સવધિકારિણી બનાવી મૂકે છે ? શા માટે એ પાછળના ખરચ તરફ દ્રષ્ટિ સરખી નથી ફેરવતાં ? એ દ્વારા આત્મિક પ્રગતિને પાર કેટલે ઊંચે ચડે એના માપ કહાડવામાં આવ્યા છે ખરા ? એક જ વાત. ભપકો અને આડંબર ! રાગી ધામેનું આંધળીયા અનુકરણ! ત્યાગભાવનાને નામે મોટું મીઠું ! પણ પેલી બીજી દરખાસ્તને શે ફેઝ આવ્યું ? અમથાશાએ ગમે તેમ સમજાવી બીજા વહીવટદારોની સંમતિ મેળવી એટલે હવે વાત કેટે જવાની ! જાણું * લ્યો કે હવે શ્રી પાર્શ્વનાથ શ્રી મહાવીર સ્વામી સામે કેસ લઢવાના ! સંસારીઓને તે હકકની મારામારી સંભવે. અમરપટ ન હોવા છતાં પણ અજ્ઞાનતા કે અભિમાન એમને મન માન્યા નાચ નચાવે; પણ આ ઉપાસનાના સ્થાનમાં આ શું ? રાગી ભક્તો ત્યાગીઓના નામે કેવા કરતુત કરી રહ્યાં છે ? ચોદરાજ લેક પર સચિદાનંદમય સ્થિતિમાં વિરાજમાન પરમાત્માને પણ સામસામે ઊભા રાખી કેરટના પગથિયા પણ ચઢાવે છે ! એ નામે ન્યાયના નાટક ભજવાય છે ! આ તે ભક્તિ કે બુદ્ધિનું દેવાળું !
અરે ભૂલ્યો ! આ તે વીસમી સદી ! એના તોલમાપ જ જુદા! અને અધિકાર આ વણિકવર્ગના હાથમાં એટલે સર્વત્ર ખનખન રામની જ વાત ! પાઈની ભૂલ માટે પૈસાનું તેલ બાળનાર વર્ગ હકક કેમ જતા કરે ? અન્યત્ર ભલે મૂછ નીચી જાય પણ મંદિર કે ધમદાના વહીવટમાં એક સ્વામી ભાઈ બીજાને નમતું ન જ આપે. જરૂર પડયે પ્રીવી કાઉન્સીલ પહોંચવા સુધી તૈયારી દાખવે-કુવાના બાપનું શ્રાદ્ધ એટલે ખીસા પર તે કા૫ પડવાને નહીં, પછી શા સારૂ દેરી ન પકડે? અને વેર લેન-મકાને અગર તે એવા જ અન્ય સારા વ્યાજ આપતા
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વૈરાગ્ય પ્રાપ્તિનાં સાધનો.
અનુત્ર અભ્યાસી
જ્યાં સુધી વિષયોમાં આસક્તિ રહે છે ત્યાંસુધી ચિત્તની ચંચળતા મટી શકતી નથી અને ચિત્તની ચંચળતા રહેતાં કે ઈપણ બાહ્ય સ્થિતિમાં કદી પણ શાંતિ મળી શકતી નથી. શાંતિ ચાહતા હો તે વિષયમાં વૈરાગ્ય કરો. યાદ રાખવું કે પરમ વૈરાગ્યવાન પુરુષ જ પરમ શાંતિ પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
એ વૈરાગ્ય કેવળ બાહ્ય વસ્તુઓને હઠપૂર્વક ત્યાગ કરવા માત્રથી નથી થઈ શક્ત, જ્યાં સુધી ચિત્તની અંદર વિષને ચસકે લા હોય છે ત્યાં સુધી વૈરાગ્ય ખરો નથી થતે, ખરે વૈરાગ્ય તે ત્યારે જ જાણવું જોઈએ કે જ્યારે એ ચસકે પણ નષ્ટ થઈ જાય.
વૈરાગ્યની પ્રાપ્તિ માટે નીચે લખેલા સાધન કરી જુઓ. એ સર્વ સાધન સૌના કામના નથી તેમ જ સૌ કોઈ એ કરી શકતા નથી. પિતાપિતાની સ્થિતિ અનુસાર જ કરી શકાય છે. કરનારને વૈરાગ્ય પ્રાપ્તિમાં કોઈ ને કાંઈ લાભ તે થાય જ છે. જે પ્રયત્ન હશે તેવું જ ફળ મળશે. વ્યવસામાં ધન રેકી આ વહીવટદારોએ ઓછી દ્રવ્યવૃદ્ધિ કરી છે ? વ્યાજની લાલસામાં આ વહીવટદારો શું નથી ભૂલ્યા ! એ વેળા તેમણે પોતાનું કે પારકું એ ભેદ કર્યો છે કે ?
એમ કહેવાય જ કેમ ? જેમને ધર્મ-અધર્મ કે સાર-અસાર પ્રતિ આંખમીંચામણ કરી છે કેવળ ધનની આવક પ્રતિ જ આંખ ખુલ્લી રાખી દેવદ્રવ્યમાં સારો વધારો કરી આપે છે તેમને તે ધન્યવાદ જ ઘટે ને ! !
પણ શાસ્ત્રીય દ્રષ્ટિબિન્દુ ગુમ થયું તેનું કેમ ? ત્યાગદશાષક થાનમાં આજે રાગ ને ભભકા વધી ગયા તેનું કેમ ? આજે એ કલહના સ્થાનમાં ફેરવાઈ રહ્યા છે એની જવાબદારી કોને શિરે ? એ જ વહીવટદારના કે અન્ય શીરે ? - “ ત્યાં તે ઘડીઆળમાં કાળ રમતે ન જે ” એ જાણે સંદેશ ન આપતું હોય એમ દાદાને ઘંટ સંભળાવે ને ખેલ ખલાસ !
ચેકસી
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વૈરાગ્ય પ્રાપ્તિનાં સાધનો, એ વિચાર કરો કે વિષયમાં રમણીયતા કયાં ય નથી. એના સૌન્દર્યને આધાર આપણું મનની કલ્પના જ છે. જે સ્ત્રી કે પુરુષના રૂપ ઉપર પુરુષ અથવા સ્ત્રી મેહિત બને છે તે રૂપ વસ્તુતઃ શું છે ? આપણી કલ્પનાએ જ તેમાં સૌન્દર્યને આરોપ કરી લીધો છે. ચામડી, હાડકાં, કેશ, નખ અને શરીરની અંદર કારેલા મળમૂત્ર, ભેદ, મજજા, લેહી, માંસ વગેરેમાં કયી ચીજ ખરી રીતે સુન્દર છે? મરી ગયેલા મનુષ્યનું એ જ મોટું શા માટે ભયાનક લાગે છે ? એટલા માટે જ કે ત્યાં તેની અંદર રમણીયતાની કલ્પના નથી.
એવો વિચાર કરો કે વિષયમાં સુખ કયાં ય નથી. ભ્રમને લઈને જ આપણે દુઃખમાં સુખને મિથ્યા આરોપ કરી રાખ્યું છે. ગીતામાં કહેલું છે કે વિષને “દુ ખનિ” વિષયરૂપ સંસારને “અસુખ” અને “દુઃખમય ” કહેલ છે. એ વચનની સાથોસાથ યુક્તિથી જરા વિચાર પણ કરો. વિષય દુઃખરૂપ છે કે નહિ ? વિષયના અભાવમાં દુઃખ છે, તેના ઉપાર્જનમાં દુઃખ છે, સંસ્કારમાં દુઃખ છે, તેની પ્રાપ્તિમાં દુઃખ છે, પરિણામમાં દુઃખ છે, વિષય સંબંધ ગુણવૃત્તિના વિરોધમાં દુઃખ છે. અભાવનું દુઃખ પ્રત્યક્ષ જ છે. ઉપાર્જનમાં કેટલું દુઃખ થાય છે એ વાત ધનની પાછળ પડેલા સર્વ મનુથી સમજાય તેવી છે. દિવસરાત ચિતાની ભઠ્ઠીમાં બળવું પડે છે.
“ પ્રાપ્તિમાં ” જે કે ભ્રમવશ કયાંય કયાં ય સુખ જેવું દેખાય છે, પરંતુ વસ્તુસ્થિતિ એવી નથી હોતી. કોઇપણ વિષય એ નથી કે બાળનાર નથી હોતાં. સંસારમાં પ્રત્યેક વિષય અપૂર્ણ છે, તે પોતાની પૂર્ણતા ખાતર બીજી કઈ વસ્તુની અપેક્ષા રાખે છે. પુત્ર હોય છે તે યે ભણાવવા-ગણાવવાની ચિંતા, એને પરણાવવાની ચિંતા, એને સુગ્ય બનાવવાની ચિંતા, એ રીતે નાના પ્રકારની અપૂર્ણતાએ જોવામાં આવે છે. જે હંમેશા બાળ્યા કરે છે. બીજે માણસ કેટલે આગળ વધી ગયે, તેની પાસે કેટલું બધું ધન વધી ગયું, તેનું માન-સન્માન મારા કરતાં વધારે છે, તેને પુત્ર મારા પુત્ર કરતાં વધારે લાયક છે, એ રીતે આપણું ન્યૂનતાને લઈને હૃદય હમેશાં બન્યાં કરે છે. અને એ ન્યૂનતા વિષયેથી કદી પણ પૂર્ણ થતી જ નથી.
જે વસ્તુ આજે છે તે કાલે નષ્ટ થઈ જાય છે અથવા તેને બળાત્કારથી છેડવી પડે છે ત્યારે અત્યંત દુઃખ થાય છે. સંસારમાં પ્રત્યેક વિષયની એ જ સ્થિતિ છે. આજે છે, કાલે નષ્ટ થઈ જાય છે. અથવા તો તેને છોડી દઈને આપણે જ કયાંય ચાલ્યા જવું પડે છે એ પરિણામ દુઃખદાયી નહીં તે બીજું
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૩૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ શું છે? વસ્તુતઃ વિષય માત્ર પરિણામે દુઃખદાયક છે જ, એનામાં સુખની પ્રતીતિ તે કેવળ ભ્રમવશાત્ ભગવતી વખતે જ થાય છે. જેવી રીતે દાદર ખંજવાળતી વખતે સુખ જણાય છે, પરંતુ પરિણામે બળતરા થાય છે ત્યારે દુઃખ થાય છે તેવું જ બધા વિષયેના સંબંધમાં સમજો.
હાય! હું પહેલાં કેવો સુખી હતો? ધન, પુત્ર, અને નેકર-ચાકરથી ઘર ભરેલું હતું, યુવાન સ્ત્રી હતી, સ્ત્રી કેવી સુંદર તેમજ સુશીલા હતી ? જગતભરમાં કીતિ ફેલાયેલી હતી. અત્યારે તે બધું ચાલ્યું ગયું છે. મારી જે દુ:ખી બીજે કેણ હશે? એ રીતે પ્રાપ્ત વિષયને સંસ્કાર પણ દુઃખ આપે છે. અમુક વિષય જોઈએ તેની પ્રાપ્તિ કેવી રીતે થાય? એક માણસે ઉપાય બતાવ્યું, એ ઉપાય બરાબર નથી. બીજો ઉપાય સારો છે, એમાં કશું પાપ નથી, પહેલામાં પાપ છે, પણ શું કરવું? કામ તો પાર પાડવું જ જોઈએ. એ રીતે ગુણજન્ય વૃત્તિઓમાં વિરોધ હોવાથી ચિત્ત ગભરાઈ જાય છે, દુઃખને પાર નથી રહેતું. શું કરવું અને શું ન કરવું ? એ ગડમથલમાં જીવ બન્યા કરે છે.
એ રીતે વિષયમાં દુઃખ દેખીને તેનાથી મનને પાછું હઠાવે. મનમાં નિશ્ચય કરે કે વિશ્વમાં નથી રમણીયતા કે નથી સુખ. તેનામાં દેવ તથા દુઃખબુદ્ધિ કરો. ધન, યૌવનને ગર્વ, એશઆરામ, પદ સન્માન, માજશેખ, વૈભવવિલાસ, રૂપરંગ, પૂજા-પ્રતિષ્ઠા, આદરસત્કાર વિગેરે પ્રત્યક્ષ. સંતાપને અનુભવ કરે, તેનાથી ડરેસાપ, વીછી અને પ્રેત પિશાચથી પણ એને ભયાનક સમજો. કોઈપણ લોભ, લાલચ વા પ્રમાદથી બીજાના હિતની બ્રમપૂર્ણ ભાવનાથી પણ એમાં ન ફસાઓ. વિષયસુખને તે શરીર, શોર્ય, શાંતિ વિગેરેનો નાશ કરનાર સમજીને તેનાથી ચિત્તવૃત્તિને વારંવાર પાછળ હઠતા રહો.
વિષયોથી ચિત્તને હઠાવવા માટે પ્રેમ તેમજ નિયમપૂર્વક સત્સંગ અને ભજન કરે, સત્સંગ અને ભગવાનનું ભજન કરવાથી ચિત્ત સ્થિર તેમજ નિર્મળ થશે. એટલે દરજજે ચિત્ત રૂપી આધાર મળષથી રહિત અને સ્થિર થશે તેટલે દરજજે પરમાનન્દરૂપ ભગવાનની ઝાંખી થતી જશે. ભગવાનની નિત્ય અનંત સુખમય ઝાંખી પાસે વિષયનું સમસ્ત સુખ સૈદય સ્વયમેવ નષ્ટ થઈ જશે. પછી ભગવાન સિવાય બીજા વિષયમાં રસ ઘટતે જશે. વૈરાગ્ય ધીમે ધીમે આપોઆ૫ ચમકી નીકળશે અને વૈરાગ્યના સુપ્રકાશમાં લાગવાનની ઝાંખી વધારે સ્પષ્ટ થશે. એ વૈરાગ્યથી ભગવાનને પ્રકાશ અને ભગવાનના
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વૈરાગ્ય પ્રાપ્તિના સાધને.
૧૩૯ પ્રકાશથી વિરાગ્યની ઉજજવળતા વધતી જશે. પરિણામે એક પરમાનન્દ સ્વરૂપ ભગવાનને જ હૃદય ઉપર અધિકાર જામશે, તમારા દુઃખ, વિષાદ તથા ચાંચલ્ય સર્વથા ચાલ્યા જશે. તમે ભગવાનનું પરમ તત્વ પામીને કૃતાર્થ થઈ જશે. એ પરમ તત્વરૂપ ભગવાનની અખંડ અનામય અને અનન્તાનદસુધારસ વાળી મનહર પરમ મધુર ઝાંખીને પ્રત્યક્ષ કરી લેવાથી બીજા બધાં રસ સૂકાઈ જશે; અને એક માત્ર મનના અમૃત રસ વડે સમરત વિશ્વ ભરાઈ જશે, પછી કયાંય પણ અશાંતિ અને અસુખનું અસ્તિત્વ નહી રહે. તમે દિવ્ય સુખના અનઃ સાગરમાં નિમગ્ન થઈ જશે. સ્વયં આનદમય થતાં આનન્દને અનુભવ કરશે. તે વખતે તમે શું થઈ જશે એ કઈ બતાવી શકે તેમ નથી.
યાદ રાખે, શરીરના વિષય કદી પણ પૂરા નહિં થાય. જેટલા ભગવશે તેટલી જ વાસના વધવાની. અને એ વાસનાઓમાં મૃત્યુ થશે તે ફરી આગળ પણ તે રહેવાની જ, પરંતુ એમ ન માને કે ઘરબાર છોડવાથી, રાખ લગાડવાથી, શિર મુંડાવવાથી, જટા રાખવાથી કે ભીખ માગવાથી સાચે વૈરાગ્ય આવે છે. વૈરાગ્યને આધાર તે મન છે. મન ફસાયેલું હોય છે તે રાગ છે, મન છૂટું હોય છે તે વિરાગ્ય છે. ઘર કરો કે ઘર છોડે-જે મનની વિષયાસક્તિ નથી છૂટતી તે ફસાયેલા જ છે. સંયમ, વૈરાગ્ય અને સાધના માટે ઘર છોડવું હોય અથવા છોડવા લાયક હોય તો તે છોડવું પણ ઠીક છે, કયાંય ક્યાંય ત્યાગમાં બંધન હોય છે અને બંધનમાં ત્યાગ હોય છે. ખૂબ વિચારીને કામ કરે. લક્ય તે વૈરાગ્ય જ રહે-વિષયેથી, આસક્તિથી મુક્તિવૈરાગ્ય થશે તે શાંતિ જરૂર પ્રાપ્ત થશે.
જીભના સ્વાદથી ચિત્તને હઠાવે, શરીરને આરામ ન ઈચ્છો અને માન-પ્રતિષ્ઠાથી તે હંમેશાં ડરતા જ રહે. તેની ધૃણું કરે, તેમાં પણ તમારું કલ્યાણ રહેલું છે.
પરમાત્માને કદી પણ ન ભૂલે. નિશ્ચય કરો કે એજ તમારા પરમ આત્મીય છે, પરમ સ્વજન છે; એ જ્ઞાન, પ્રેમ, વાત્સલ્ય, કૃપા, દયા, સુખ, આનંદ, મંગળ અને કલ્યાણને અખૂટ ખજાને છે. એ એકના આશ્રયથી જ એ સર્વ વસ્તુઓ આપોઆપ મળી જાય છે. ઐશ્વર્ય, અમરત્વ માધુર્ય, સત્ય,
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
છે
*
સુભાષિત સંગ્રહ
* *
S ક્કર
સુપુત્ર–એક પણ સુપુત્રને સિંહણ સુખે નિર્ભયપણે સૂઈ શકે છે, જ્યારે ગધેડીને દશ બચ્ચા થયા હોય તો પણ તેને ભાર વહન કરે પડે છે. સુપુત્રની ખરી ઈચ્છા(કામના)વાળા દંપતીએ બ્રહ્મચર્ય જેવાં વ્રતમાં કેવું સુદઢ રહેવું જોઈએ ? કેવા સુંદર આચારવિચારનું પાલન કરવું જોઈએ? અને કે ઉત્તમ સહવાસ લેવો જોઈએ ? વિગેરે હિતકારક બેધ માટે બ્રહ્મચર્ય વિચાર અને શીલને મહિમા વિગેરેનું સારી રીતે વાંચનમનન કરી તેનું યથાશય પરિશીલન-પરિપાલન કરવું જોઈએ.
ઉચિત વિક–રાજાને, દેવગુરુને, પાઠકને અને વૈદ્ય તથા નિમિત્તજ્ઞ જેવાને
સૌન્દર્ય વિગેરેને એ અનંત સાગર છે. એ કલ્યાણમય, સૌન્દર્યમય, શિવમય, પ્રેમમય, જ્ઞાનમય, મંગલમય અને આનન્દમય છે. એ નિરાકાર, સાકાર સર્વ કાંઈ છે. એ પરમ પિતા, પરમ ગુરુ, પરમ સખા, પરમ સુહ૬, પરમ ઈશ્વર, પરમ ધન અને પરમ સંપત્તિ છે. એ માતા બનીને સ્તનપાન કરાવે છે, અને એક પુત્ર બનીને સ્તનપાન કરે છે. તમારી ભક્તિના અને તમારા વાત્સલ્યના એજ એક પાત્ર છે. તમે એના છે, એ તમારો છે. તમારો એ સંબંધ અટુટ છે, તે પછી એને ભૂલીને બીજાને શું કામ છે ? શા માટે સારને તજીને અસાર માટે ભટકો છો? શા માટે કારણ છેડીને કાય ઉપર મોહિત બને છે? કાયાને ત્યાગ કરીને છાયાની પાછળ કેમ ડે છે ?
યાદ રાખે, એના વિના જ સંસાર દુઃખમય છે. એને પ્રાપ્ત કરશે કે પછી તમામ જગત્ તમને આનદમાં ડુબતું-આનન્દમય દેખાશે. તેમજ એટલે વિશ્વાસ રાખે કે તમે તેના પિતાના છે, તે નિરંતર તમારી સાથે છે, તેને એવા માનીને અને જાણીને નિર્ભય બની જાઓ. તેનાં ચરણોમાં તમારી જાતને ન્યોછાવર કરી દે.
For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુભાષિત સંગ્રહ,
૧૪૧ ભેટવા-મળવા જતા સાવ ખાલી હાથે ન જવું, કંઈ ને કંઈ ઉત્તમ ફલાદિક સાથે જ હાથમાં રાખી ભેટવા-મળવા જવાનું ન ભૂલવું. એમની પાસે ઉત્તમ ફળને ઢોકવાવડે શુભ ઈચ્છિતફળ પામીએ.
- ચિન્તા-( ભાવના )–આત્મકલ્યાણ સાધી લેવાની ચિન્તા–ભાવના ઉત્તમ છે, મેહ-મમતાવાળી ચિન્તા મયમ છે, કામગ સંબંધી ચિન્તા અધમ છે ત્યારે નકામી પરચિન્તા અધમાધમ છે. દુર્લભ માનવભવાદિક શુભ સામગ્રી પામી, તત્વજ્ઞ ગુરૂ-મહારાજને જેગ પામી, સાર તત્ત્વબોધ મેળવી, આત્મ-કલ્યાણ સાધી લેવાની ખરી તક હાથ આવી જતી ન રહે તેવી ચિન્તા-સતત ભાવના જાગ્રત રાખવી એજ આપણું અવશ્ય કર્તવ્ય લેખવું.
સ્વાર્થ અંધતા–પ્રજા થયેલી સ્ત્રી પતિને અનાદર કરે છે, પરણેલે પુત્ર માતાને અનાદર કરે છે, ગરથ પામેલે (સ્વાર્થ સરેલ) સેવક સ્વામીને ધિકકારે છે અને સાજે થયેલે-રોગથી મૂકાયા બાદ વૈદ્યને અનાદર કરે છે.
જાગટુ–સર્વ આપદાનું ધામ છે, દુબુદ્ધિ જને જૂગટુ રમે છે, જૂગટું રમવાથી કુલની પ્રતિષ્ઠા લેપાય છે. અધમ જને તેવા જૂગટાની પ્રશંસા કરે છે.
સુબુદ્ધિજન–શાસ્ત્રને સ્વપરના બેધ માટે, ધનને દાન દેવા માટે, જીવિતને ધર્મની સેવા માટે અને દેહને પરોપકાર નિમિત્તે ધારી રાખે છે.
ગણના-અમારૂં ને આ પરાયું એવી ગણત્રી અનુદાર-ટુંકી બુદ્ધિવાળાની હોય છે. ઉદાર બુદ્ધિવાળા તે સારી દુનીયાને સ્વકુટુંબ તુલ્ય લેખવે છે.
પૂર્વકૃત પુન્ય–સર્વ અવસ્થામાં સર્વ સ્થળે પૂર્વે કરેલું પુન્ય જીવની રક્ષા કરે છે.
હિત પ્રયત્ન–જ્યાં સુધી શરીર સ્વસ્થ-નીરોગીલું છે, વૃદ્ધાવસ્થા વેગળી છે પાંચે ઈન્દ્રિયે પરવડી છે, અને આખું ખૂટયું નથી ત્યાં સુધી આત્મકલ્યાણ સાધી લેવા ખૂબ પ્રયત્ન સુજ્ઞ જનેએ કરી લેવું જોઈએ. ઘર બળવા માંડ્યા પછી તેને ઠારવા માટે કૂવે છેદવાને ઉદ્યમ કર નકામે જ લેખાય, તેવા શુદ્ધ હેતુથી જ પ્રેરાઈ શાસ્ત્રકાર આત્માથી ભવ્યાત્માઓને ચેતવે છે. - નવકાર મહામંત્ર–જિનશાસનને સાર અને ચૌદ પૂર્વને સમુદ્ધાર જે નવકાર મહામંત્ર જેના મનમાં રમે છે તેને સંસાર-કલેશ શું કરવાનો છે ?
શીલ સાક્ષાત્ કલ્પવૃક્ષ છે–શિવ ( સદાચાર ) પુરૂષના કુળની
For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ ઉન્નતિ કરનારૂં પરમ ભૂષણરૂપ, અક્ષય એવું નિર્દોષ ધન, સુગતિ અપાવનાર દુર્ગતિને નાશ કરનાર એવું સુવિશાલ શીલ પવિત્ર યશને આપનાર થાવત્ મિક્ષહેતુ અનંતસુખને દેનાર સાક્ષાત્ ક૯૫વૃક્ષરૂપ છે.
અભય–આ લેકમાં પ્રાણીઓને સર્વ કંઈ દેડાદિક વસ્તુઓમાં કાળકૃત ભય રહેલ છે, કેવળ વૈરાગ્ય જ ભયરહિત છે, છતાં આત્માથી જને જ તેનું સેવન કરે છે.
સ્ત્રીઓના શીલ રક્ષણથે–લજજા, દયા, ઈન્દ્રિયદમન, ધૈર્ય, પુરૂષ વર્ગ સાથે વાતચીત કરવાનો ત્યાગ અને એકાકીપણે જવા-આવવા કે રાત્રિ વાસાદિ રહેવાને વિશેષે ત્યાગ કરવાથી શીલનું રક્ષણ કરાય છે.
અનર્થ માટે--યૌવન, ધન, સંપત્તિ, અધિકાર અને વિવેકવિકળતા એમાંના એકેક અનર્થકારી નિવડે છે તે ચારે સાથેનું કહેવું જ શું?
શીલભંગથી–જગતમાં અપજશને ઢોલ વાગે છે, ગોત્ર ઉપર મશીને કૃ દેવાય છે, ચરિત્રને લેપ કરાય છે, અનેક ગુણેને નાશ કરાય છે, સકળ આપદા આવી મળે છે, શૈલેષમાં શિરોમણિ એવું શીલવ્રતનું ખંડન કરનાર જને સંસારચક્રમાં જન્મ-મરણનાં અનંતા દુઃખ પામ્યા કરે છે. તેમને મેક્ષ-છૂટકારો કયાંય થઈ શકતું નથી. શાસ્ત્રમાં પરસ્ત્રીગમન અને વેશ્યાગમનનું મહાપાપ વર્ણવ્યું છે. અહીં પ્રત્યક્ષપણે પણ એથી અનેક કષ્ટ–સંકટ સહન કરવાં પડે છે તેથી તેવો મહાઅનર્થ કારી છંદ સહુએ અવશ્ય તજવો. જુઓ એવા ખોટા છંદથી રાવણ જેવા રાજવીના કેવા માઠા હાલ થયા ? અને પવિત્રશીલ વ્રતના અખંડ પાલનથી સીતાદિક મહાસતીએ તથા મહાસરવશાળી સતાઓ કેટલી બધી આમેન્નતિ પામ્યા ? કે તેમને કરી પ્રસંગે ભારે પરાક્રમ-પુરૂષાતન દાખવવું પડયું પરંતુ સુવર્ણની પેઠે વિશુદ્ધ રહેવાથી આજ સુધી તેમને જસ-પડહ વાગે છે. આપણે પણ એમનું અનુકરણ કરી પવિત્રશીલનું પાલન-રક્ષણ કરવું ઘટે. જ્યાં સુધી જીવને ખરૂં આત્મ લક્ષ જાગ્યું નથી, આત્મ ભાન થયું નથી, જડ-ચેતનને બરાબર નિરાળાં તેમનાં લક્ષણથી જાણ્યાં-પિછાણ્યાં નથી જેથી ક્ષણિક દેહાદિકની મમતાવશ મુંઝાઈ ખરી વસ્તુને ઓળખી આદરી શકતું નથી ત્યાંસુધી જ જીવ જ્યાંત્યાંથી પુદ્ગલિક સુખ મેળવવા દેરવાઈ જાય છે અને શીલ-સંતેષાદિ સગુણજનિત સત્ય સુખથી બેનસીબ રહે છે. એમ સમજી સુજ્ઞ-સુવિવેકી સજજનો શીલાદિક સદૂગુણેનું સારી રીતે સેવન કરતા રહે છે અને પરિણામે અખંડ સુખશાન્તિ મેળવે છે.
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુભાષિત સંગ્રહ
૧૪૩ તત્ત્વવિચારણા–જેને જાગતી નથી તેને શાસ્ત્રપઠનાદિ શું ફળ આપી શકે ? નેત્રહીન-અંધને આરસી શે ઉપકાર કરી શકે ?
કષાય-ક્રોધ પ્રીતિનો નાશ કરે છે, માન-અહંકાર વિનયને નાશ કરે છે, માયા-કપટ મિત્રાઈને નાશ કરવો અને લેભ સર્વને નાશ કરે છે.
કામાંધ–ઘુવડ દિવસે દેખાતો નથી, કાગડો રાત્રે દેખાતો નથી. ત્યારે કામ-આસક્તિથી અંધ-મદેન્મત્ત બનેલે જીવ દિવસે કે રાત્રે કંઈ દેખતે નથી. હિતાહિતને સમજી શક્તા નથી. વિવેકવિકળપણે વર્તે છે
પાંચ વકાર–વૈર, વૈશ્વાનર (અગ્નિ), વ્યાધિ, વાદ અને વ્યસન એ પાંચે વકાર વધ્યા છતાં મહાઅનર્થ ઉપજાવે છે
પંચલી-સ્વપતિને તજી નિર્લજજ પણે જે પરપુરૂષગમન કરે એવી ચપળ ચિત્તવાળી પરસ્ત્રીમાં શે વિશ્વાસ રખાય ? વળી જીવનું જોખમ જેમાં રહેલું છે અને પરમ વૈર ઉપજાવે એવું ઉભયલેક વિરૂદ્ધ પરસ્ત્રીગમનનું અકાર્ય જરૂર જવું જોઈએ.
થોડું પણું--જળમાં નાંખેલ તેલ, દુર્જનમાં ગયેલ ગુહ્ય વાત, પાત્રમાં અપાયેલ દાન, અને સુબુદ્ધિને શિખાવેલ શાસ્ત્રાવસ્તુ શક્તિથી સહેજે વિસ્તાર પામે છે. તે દરેકમાં પડેલું થોડું પણ બહુ થઈ પડે છે.
સદાય અશુદ્ધ–કુડી સાક્ષી ભરનાર, મૃષા–જૂઠ ભાષણ કરનાર, કરેલા ગુણને લોપનાર, અતિ ઘણે રોષ રાખનાર, મદિરાપાન કરનાર અને શિકાર ખેલનાર કદાપિ જળથી શુદ્ધ થઈ શકતા નથી. સેંકડે વાર જળથી ધેાયેલા દારૂના ભાજનની જેમ અંતર્ગત દુષ્ટ ચિત્ત સેંકડો ગમે તીર્થ જળના સ્નાન વડે પણ શુદ્ધ થઈ શકાતું નથી. દુષ્ટ મનની મલીનતા દૂર થઈ શક્તી નથી.
ધર્મસમય–આધિ, વ્યાધિ અને ઉપાધિથી ઘેરાયેલા પ્રાણીઓ ચિત્તની શુદ્ધિ કરે એ શુદ્ધ-અકષાય ધર્મ સેવી શક્તો નથી. નિર્ધન હોય તે ધનની ચિન્તાવડે, ધનવાન હોય તે ધનની રક્ષા કરવા આકુળ રહે છે, સ્ત્રી વગરને સ્ત્રી મેળવવા ચિતે છે અને સ્ત્રીવાળે પુત્રાદિકની ચિન્તાવડે દુઃખી હોય છે. ધનાદિક સઘળું હોય છતાં કાયમ રોગ વડે પીડાતા હોય એ રીતે કઈ ને કઈ છવ કેઈને કોઈ રીતે પ્રાયે સદાય-ખરેખર દુઃખ વેદ્યા કરતો હોય છે.
સવ છ–સર્વ ધર્મને વિષે દયા જ, સર્વગુણમાં દાન-ત્યાગ ગુણ, અને સર્વ પ્રિય વસ્તુમાં પ્રાયે પ્રસિદ્ધ અન્ન, ઉપગારી વસ્તુઓમાં મેઘ અને પૂજનિક સ્થાનમાં માતા અત્યંત ઈષ્ટ લેખાયેલ છે.
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
રાજગુણ-દુષ્ટને દંડ, સ્વજન-સજજનની સેવા, ન્યાયને માર્ગે સદાય લક્ષ્મી-ભંડારની વૃદ્ધિ, અદલઈનસાફ અને સ્વદેશરક્ષા એ પાંચ મુખ્ય કર્તવ્ય-ધર્મ પાળવાના રાજાઓને રહ્યા છે.
એકલે-લએ સાથે જાગે છે. લડવા હામ ભીડે છે, જ્યાં સાહસ ત્યાં સિદ્ધિ.
ધન્ય–ગિરિગુફામાં વસતા અને પરમ તિને ધ્યાવતા ઉત્તમ મુનિજનોનાં આનંદ-અશ્રુઓને પક્ષિગણે નિઃશંકપણે પાલન કરે છે.
તુલ્ય ફળ–જાતે કરનાર, અન્યની પાસે કરાવનાર, અંતરભાવથી અનુમોદન કરનાર તેમજ સહાય કરનારને શુભાશુભ કાર્યમાં તુલ્ય ફળ મળે છે એમ પરમાર્થ સમજનારા વદે છે.
વિષયતૃષ્ણ હરિહર, બ્રહ્મા, ચંદ્ર, સૂર્ય અને કાર્તિકેય પ્રમુખ જે દેવરૂપ લેખાય છે તેઓ નારીઓનું દાસપણું કરે છે. એવી (દુર્જય) વિષયતૃષ્ણાને ધિક્કાર પડે ! ધિક્કાર પડે ' !
દેવાની ઓળખ–જેમનાં નેત્ર મીંચાય નહીં, મનથી કાર્ય સાધી શકે, પુષ્પમાળા કરમાયા વગરની ધારે અને ભૂમિ પર ચાર આંગળ અધર રહે (પૃથ્વીને છબે નહી) દે એવા હોય એમ સર્વ કહે છે.
ક્ષમા–સહનશીલતારૂપી ખડગ જેની પાસે છે તેને દુર્જન શું કરી શકશે? તૃણુ-ઘાસ વગરની કેરી ભેંય પર પડેલે અગ્નિ સ્વયં શમી જાય છે.
સ્તુતિ યોગ્ય–સર્વ તીર્થકર દેવેની ગુણ હતુતિ શુદ્ધ પ્રેમ ઉલ્લાસથી કરવી ઘટે તેમજ સર્વે સિદ્ધ પરમાત્માની, ભાવ આચાર્યોની, ઉપાધ્યાયની તથા સર્વ મનુષ્યલોકમાં વિદ્યમાન સકળ સાધુ-મુનિજનેની પણ શુદ્ધ પ્રેમ ઉલ્લાસથી આત્મશુદ્ધિ-નિર્મળતા માટે કરવી જોઈએ.
જીવવા મુશ્કેલ છતાં જરૂરનાં—પાંચે ઈન્દ્રિયોમાં રસના ઈન્દ્રિય, આઠે કર્મમાં મેહની કર્મ, સર્વે વ્રતમાં બ્રહ્મચર્ય, અને મન-વચન-કાય ગુતિઓમાં મને ગુપ્તિ આ ચારે મુશ્કેલીથી જીતાય છતાં બહુ જરૂરનાં છે.
રાગનું દુર્જયપણું–વનમાં વનવાસીઓને પણ રાગ-મેહવશ દે લાગે છે, તે વગર ઘરમાં પણ પાંચે ઈન્દ્રિના નિગ્રહરૂપ તપને લાભ લઈ શકાય છે. જેના રાગાદિક દે શમ્યા છે, તેને વન ઘરરૂપે અને ઘર વનરૂપે લાભ આપે છે. ઈતિશમ.
સ. ક. વિ
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સત્સંગના લાભા
લેહું એ જગતમાં હલકી ધાતુ ગણાય છે અને કાઇને તેના પર રિત ઉપજતી નથી, પરંતુ તેને જયારે સ્પમણિના યાગ થાય છે, ત્યારે તે જ લેાઢાનું રૂપાંતર થઈ જાય છે. અર્થાત્ આંખ અને હૃદયને આકર્ષનાર તે પીત્તવણી સુવર્ણ અની જાય છે. તે જ રીતે એક વખતના દુર્ભાગ્યભાજન મનુષ્ય પણ સત્પુરૂષના શુભ હાથે ચઢતાં સૌભાગ્યશાળી બની જાય છે અને જગતમાં તે વદ્ય બને છે.
ગંગામાં ગયેલુ મેલું જળ પણ ગગાનાં પવિત્ર ઉદક તરીકે ગણાય છે, તેવી જ રીતે સત્સંગતિથી મનુષ્ય ઉચ્ચતાને પામે છે.
ચંદન વનમાં રહેલ નિવૃક્ષમાં પણ તેની સુગંધની અસર આવે છે. વળી સમગ્ર વન ચંદનવનના નામે ઓળખાય છે. તેમાં પેાતાને સમાવેશ પણ ચંદનમાંથઈ જાય છે. એ જ રીતે સત્સંગતિથી મનુષ્યમાં અનેક ગુણ્ણાની સુગધ આવે છે, અને દોષરૂપ કટુતા દૂર થતી જાય છે. એ પ્રતાપ સત્સંાખતના જ છે.
સુવર્ણની મુદ્રિકામાં જડેલ ખાટો ઈમીટેશન પણુ સ્વણુના ચગે કરીને હીરાના જેવા દેદીપ્યમાન લાગે છે. તેમ ખળ પુરૂષ પણ સત્પુરૂષની સાથે
વસવાથી ઉત્તમતાને પામે છે.
સત્સંગતિનો મહિમા અવણૅનીય છે. તેનાથી ઉપજતા લાભોના હિસાબ પણ નીકળી શકે તેમ નથી, પરંતુ મુખ્ય ખાખત એ છે કે ફણીધર સમ આ પંચમ કાળમાં સાચા આત્માથી સ ંતને શેધવા એ જ પૂર્ણ મુશ્કેલ કામ છે. જે ખરેખર જ મહાન છે તે કદી પેાતાની મોટાઈનો ઢોલ પીટતા નથી. તેમને મન તે સ્હેજે પ્રાપ્ત થતી માટાઈ પણ લાહશૃંખલા જેવી હાય છે, ત્યાં પછી ભાડે લાવેલ ઘરેણા જેવા કૃત્રિમ આડબરની કે ખેાટી મહત્તાની તેવાઓની પાસે વાત જ શી હાય ? એવા પુરૂષા જો મળી જાય તે ભવની લાવડ જ ભાંગી જાય. બાકી દેખાડવાના અને ચાવવાના જુદાવાળા તેા સ્થળે સ્થળે હાય છે. જો એવાઓના દૃષ્ટિરાગમાં ફસાણા તે! મૂળ ધ્યેયની વિપરીત ‘દિશામાં પ્રયાણુ કરવા જેવું બનશે. સત્પુરૂષના આશ્રયથી આ તપ્ત જગત પર શાન્તિનું વાદળ વરસેા એ જ નિત્યની કામના છે. અસ્તુ ! ૐ શાન્તિઃ રાજપાળ મગનલાલ હેારા,
For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
--
પાપરા
it dir,
----
---
શ્રી મેઘવિજયજી ગણિકૃત ભવિષ્યદત્ત ચરિત્ર--(સંસ્કૃત) શ્રી વિજયસિદ્ધિસૂરીશ્વરજી મહારાજના પ્રશિષ્ય પંન્યાસ શ્રી મેરવિજયજીના ઉપદેશથી મંડારના ઉપાશ્રય જ્ઞાનદ્રવ્ય સહાયથી આ ગ્રંથ પ્રકટ થયેલો છે. મૃતપંચમી માહાસ્ય ઉપર આ કથા રચવામાં આવી છે, જેમાં એકવીસ અધિકારમાં ગ્રંથ સંપૂર્ણ કરવામાં આવ્યો છે. આ સંસ્કૃત પદ્યમય ગ્રંથ રસિક અને સંસ્કૃત ભાષાના અભ્યાસીઓ માટે સરળ છે. કથા પણ રસિક છે. છાપકામ, કાગળ વગેરે સુંદર છે. પ્રકાશક-મફતલાલ ઝવેરચંદ પંડિત; નાગજી ભૂદરની પિળ-અમદાવાદ.
અભ્યાસ અને હદયમંથન-લેખક વીરજી પ્રેમજી પારવીયા, ઘેડોદડ રેડ વડોદરા-હદયમંથન, સ્થૂળ સૂકમ દેહ વિષે સ્પષ્ટીકરણ, અભ્યાસ પાઠ ૧ થી ૯, આત્મનિરીક્ષણ, હજરત મહમદ સાહેબના ભીખ માટે વિચારે, ભજન વગેરે હકીક ગીતા, કુરાન, કબીર મહાત્મા વગેરેની સાદો આપી આ ગ્રંથમાં જે વસ્તુસંકલના કરી છે તે વાચકને ખાસ ઉપયોગી છે. આ લઘુ ગ્રંથમાંથી કેટલુંક ખાસ જાણવાનું મળે છે. લેખકે પ્રયાસ સારે કર્યો છે.
કિંમત આઠ આના.
આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજયકમલસુરીશ્વરજી પ્રાચીન હસ્તલિખિત જૈન પુસ્તકેદ્ધાર કુંડ સુરત ને સં. ૧૯૯૧ ના આસો વદિ ૩૦ સુધીનો ૧૧ વર્ષનો રિપોર્ટ આવકજાવકના હિસાબ સાથે. અગિયાર વર્ષમાં ૪૪૯ પુસ્તક લખાવામાં આવ્યાં જેનું લીસ્ પણું : આ રિપોર્ટમાં આપવામાં આવ્યું છે જેથી ઉદ્દેશ પાર પડેલ છે. જેને સમાજને ટકાવી રાખવા માટે આ કાળમાં આગમ એ મુખ્ય વસ્તુ છે જેથી નવા ભંડાર કરવા, જીર્ણ થયેલ પુસ્તકાને ફરી લખાવી ઉદ્ધાર કરવો તે જેન સમાજનું મુખ્ય કર્તવ્ય છે. સુરત શહેરમાં આ કાર્ય તેની વ્યવસ્થાપક કમીટી યોગ્ય રીતે કરે છે, તેમ આ રીપોર્ટ ઉપરથી જય છે. અમે તેને અભ્યદય ઈચ્છીએ છીએ.
For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રીયુત કમળશીભાઇ ગુલાબચંદના સ્વર્ગવાસ
રાંધનપુરનિવાસી અગ્રગણ્ય જૈન બંધુ શ્રી કમળશીભાઈ શુમારે પાંસઠ વર્ષની વયે થાડા વખતની બિમારી ભાગવી ૫ચત્વ પામ્યા છે. જન્મથી જ ઉચ્ચ ધાર્મિક સસ્કારમાં ઉછરેલા ડાવાથી જીવનપર્યંત દેવ-ગુરૂ-ધર્મના અનન્ય ઉપાસક હતા. સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, દેવપૂજા વગેરે આવશ્યક કગ્ નિરંતર કરનારા હતા. પાછળથી આર્થિક સ્થિતિમાં પછાત પડ્યા છતાં પણ ધાર્મિક શ્રદ્દા અને સ ંસ્કાર અવિચ્છિન્ન રહ્યા હતા. આ સભા ઉપર સંપૂર્ણ પ્રેમ ધરાવતા હાઈ આ સભાને એક શ્રાવકનરરત્ન સભાસદની ખોટ પડી છે. તેમના પવિત્ર આત્માને અનંત શાંતિ પ્રાપ્ત થાએ તેમ ઈચ્છીએ છીએ.
શ્રી ત્રિäિાકા પુરૂષ ( જીકાકારે તથા પ્રતાકારે ) બાઈડીંગ ( બીજું પવ તૈયાર થાય છે. )
૧ શ્રી ત્રિષષ્ઠિલાકા પુરૂષ ૨ ધાતુપારાયણ.
શ્રી જૈન આત્માનંદ શતાબ્દિ સિરિઝના છપાતાં ગ્રંથા ચરિત્ર (મૂળ દશે પર્વા) પ્રત તથા મુકાકારે. ૩ શ્રી વૈરાગ્ય કલ્પલતા ( શ્રી યશેોવિજયજીકૃત ) પ્રાકૃત વ્યાકરણ દ્રુષ્ટિકાતિ.
ચરિત્ર ( પ્રથમવું) તૈયાર થઇ ગયું છે. થાય છે. કિંમત રૂા. ૧-૮-૦ ( પેસ્ટેજ જુદું)
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જાહેર વિનંતિ
શ્રી ત્રિષઝ્લિાકા પુરૂષ ચરિત્ર પ્રથમ પનું ખાઇડીંગ થાય છે, તેના ઘણા ગ્રાહકોના નામ નોંધાઈ ગયા છે. ધારવા પ્રમાણે એક સામટી નકલા ખરીદનાર ભાઈ અમારી સાથે પત્રવ્યવહ ર ચલાવે છે, જેથી તે અગાઉ તેની જરૂરીયાતવાળા મહાશયા જલદીથી અમાને ગ્રાહક તરીકે નામ નેાંધાવવા જણાવે તે બાકી જે રહે તે કાપીયા જ માત્ર તેમને આપી શકાય, કારણ કે આ અભ્યાસને કથાનુયોગના ગ્રંથ હાવાથી તેમજ તેના કાગળ, ટાઇપ, બાઇડીંગ અને શુદ્ધ સર્વે ઉત્તમ પ્રકારનું હાવાથી તેમજ તેની કિંમત પણ મુદ્દલથી ઓછી લેવાની હાવાથી રીફરીને છપાવવાની તક સાંપડતી નથી કારણ કે શોધવાનું છેપાવવા તદન શુદ્ધ કરવાનું કાર્ય ભારે મહેનતવાળુ છે. તેના ગ્રાહક થવા ઇચ્છનારે કૃપા કરી શ્રી આત્મારામજી જૈન શતાબ્દ સિરિઝ કિ ંમત રૂા. ૧-૮-૦
ૐ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા—ભાવનગરને લખવુ
જલદી મગાવે,
નવી આવૃત્તિ.
ઘેાડી કાપી સીલીકે.
શ્રી ૮ જૈન તત્ત્વાદ ” પૂજ્યપાદ શ્રી વિજયાનદસૂરીશ્વરજી ( આત્મારામજી ) મહારાજની કૃતિને અપૂર્વ તત્ત્વજ્ઞાનથી ભરપૂર સાતશે પાનાના ગ્રંથ ( એ ભાગમાં ) માત્ર બાર આનાની કિંમતથી મળી શકશે.
111
For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. B 481. - પ્રકાશન ખાતું. પ્રાચીન સાહિત્યના છપાયેલા ગ્રંથ. (મૂળ.) 1 શ્રી વસુદેવહિડિ પ્રથમ ભાગ–પ્રથમ અંશ, રૂા. 3-9-0 2 શ્રી વસુદેવહિડિ પ્રથમ ભાગ-દ્વિતીય અંશ. રૂ. 3-8-0 3 શ્રી મહતકપસૂત્ર પ્રથમ ભાગ. . 4-0-0 4 શ્રી બ્રહ૯૯૫સૂત્ર બીજો ભાગ. ( રૂા. 6-0-0 5 શ્રી દેવેન્દ્રસૂરિરચિત ટીકા ચાર કર્મગ્રંથ (શુદ્ધ) રૂા. 2-0-0 છપાતાં ગ્રા. 7 શ્રી વસુદેવહિડિ ત્રીજો ભાગ. 8 પાંચમે છઠ્ઠો કર્મ ગ્રંથ. 10 શ્રી ગુણચંદ્રસૂરિકૃત શ્રી મહાવીર ચરિત્ર. ભાષાંતર 9 શ્રી બૃહતક૯૫ ત્રો ભાગ - ગુજરાતી ગ્રંથ.. 1 શ્રી સામાયિક સૂત્ર, મૂળ ભાવાર્થ વિશેષાર્થ સહિત. રૂા. 8-2-6 2 શ્રી દેવસિરાઈ પ્રતિક્રમણ છે કે રૂા. 8-10-0 3 શ્રી પંચપ્રતિક્રમણ સૂત્ર ગુજરાતી તથા શાસ્ત્રો અને - અક્ષરવાળી બુક. ( શ્રી જેન એજ્યુકેશનડે જૈન પાઠશાળાએ | માટે મંજુર કરેલ ) રૂા. 1-4-0 રૂા. 1-12-0. 4 શ્રી શત્રુંજય તીર્થનો પંદરમે ઉદ્ધાર અને સમરસિંહ, રૂા. 0 2-0 5 શ્રી શત્રુંજય તીર્થ વર્તમાન ઉદ્ધાર અને કર્ભાશાહ. રૂા 0-4-0 અધી કિંમતે. શ્રી આત્માનંદ જન્મ શતાબ્દિના શુભ પ્રસંગે સં. 1992 ના ચૈત્ર શુદી 1 થી બાર માસ માટે શ્રી આત્મારામજી મહારાજકૃત નીચેના પુસ્તકો અધી કિંમતે આપવામાં આવશે ( સીલીકમાં હશે ત્યાં સુધી). મૂળ કિંમત. અધી કિમત. તત્વનિર્ણયપ્રાસાદ. 10-0-0 5-0-0 જૈનધર્મવિષયક પ્રશ્નોત્તર. 0-8-0 0-4-0 આત્મવલ્લભ સ્તવનાવની. 0-6-0 0-3-0 લખેઃ— જૈન આત્માનંદ સભા–ભાવનગર, આનંદ પ્રિન્ટિંગ પ્રેસમાં શેઠ દેવચંદ દામજીએ છાયું.ભાવનગર. For Private And Personal Use Only