Book Title: Atmanand Prakash Pustak 012 Ank 08
Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531140/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir P THIRAMANANDPRAKASH REGISTERED No. B. 431 SIOmmamiSamamammemmmam 0 zrImadhijayAnandasUrisadgurujyo namaH . ASER 999359980CR692bSSSSCREERS50666986 ORDPRESED MEDGamananewmmmmmmmmm 355696580000056689 AtmAnanda prakAza. awmawwamwammana-Perma SEARNERBO90000059935925220002020-00-00-00-3800 sevyaH sadA sasuru kalpavRkaH zAntiH svAntArUDhA javati navatatijrAntirunmUlitA ca jhAnAnandohyamandaH prasarati hRdaye tAvikAnandaramyaH / arhANa vinAdo vizadayati manaH krmkhaanlaamjH| AtmAnandapakAzo yadi navati nRNAM naavbhRd-hRsskiaashH|| Re-5-5- - 0 53 pustaka 15. vIra saMvat 2441 phAguna. Atma saM.1e.raaMka mo.hA resedesewwweso8526-26chasa prakAzaka-zrIjaina AtmAnanda sabhA. bhAvanagara. m 1243 viSayAnukra maNikA OM nambara, viSaya, .na. vi . 11abhututi zu32tuti ... ...2015 23544... 243 stuti... ... ... ...2027 bhunivihArathI thatAmA 223 upanyAsa zrImAnalAya malArI- ravivAyara ... ... .. 226 nuvyAcyA ... ... 202aunAnnati ... ... ...228 4cyAzravabhibhAsA... ...zra 10 nirAdhAra zrAviyA bhATe savA. - 5 eka samAcanAkAranI ajJAnatA 218 mAM AveluM surata mAM phuDa ... 2 31. 11 vartamAna sabhAyAra ... ...232 vArSika mUlya rUA. 1) TapAla kharca AnA 4 admurv Swamannamom wwwimmit zrI ..... dhI AnaMda mITIMga presamAM zAha gulAmarAMda lalubhAIe chApyuM bhAvanagara Oli * For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amAro satkAra. 4 dezI vepArI cembara ?" (mAsika) pragaTa kartA, muMbainI dhI cembara opha komarsa purataka chaThuM phiyuArI aka 8 me 1914 mAM jaNAve che ke-bhAvanagara khAtenI zrI jaina AmAnaMda sabhA taraphathI saMvata 1966 thI 1968 sudhInA trivArSIka rIpaTe amArA tarapha mokalI ApavAmAM AvyA che tenI AbhAra sAthe pahoMca svIkAravA rajA laIe chIe. A ripeTa uparathI jaNAya che, ke je uMca hatuthI A sabhAnI sthApanA thai che, te jALavI rAkhavA utama prayAsa karavAmAM Ave che. A sabhA taraphathI mAmAnada prakAza nAmanuM mAsika copAniyuM bahAra pADavAmAM Ave che, ane temAM dhAmirka, naitika, vyahavArika viSaya carcavADyAM Ave che. tenuM lavAjama varasa 1 nA rUA. 1) ekaja rAkhavAmAM AvyA che, A sabhA taraphathI dharmane lagatA upayogI graMthA prasiddha karyothI bheTa ApavAnA prayAse karavAmAM Ave che, ane te kharekhara prazaMsaniya che, A sabhA taraphathI prasiddha thatAM pustakaeNnA buphALe phelAvo karavA paNa yogya prayAsa karavAmAM Ave che. A sabhAe mAtmAnaMda bhavananA nAmanuM eka jJAnalaya baMdhAveluM che. A jJAnAlayamAM putake sAcavI rAkhavA mAM sabhA sArA prayAsa kare che, ane keTalAka sAdhu munimahArAjanA pitAnA upayoganAM pustakA, pratA, graMthA vigere paNa A sabhAnA makAnamAM rakSaNArthe AvelA che. AvI rIte jo junAM pUratakAnA saMgraha eka sthAne thaI jALavI rAkhavAmAM Ave to te bhaviSyamAM paNa upayogI thaI paDayA vinA rahe nahIM. AvI rIte A sabhA dharma ane keLavaNInA pracAra mATe ghaNuM agatyanuM kAma bajAvI rahI che, ane ame tenA te kArya mAM tene te icchIe chIe. vaca A sabhA taraphathI hAlamAM navA chapAyelA graMthA. 1 jaina graMtha gAjheDa. (jaina mArga darzaka bhemIyeH) rUA. 1-0-0 2 zrI jaMbusvAmI caritra. (bhASAMtara ) >> 0-8-0 zrAddhaguNa vivaraNu. (saMrakta) ka 0-1009 04 dharma ratna ladhu TIkrA 0-125 samyaka kaimRdi. cha 9-106 paMcasUtra saTIka. che 0-6-0 7 caMpakamAlA kathA. 8 a95bahuva vicAra * =2-0 ha sudaroMnA caritra 1 AcArapadeza. , 0-311 rohiNI arokacaMdra kathA cha 02-0 12 zrI navANuM prakArI pUjA vistArathI artha sahita 0-8-e, mAtra saMta prathA ja jJAnabhaMDAra ane tenA abhyAsI muni mahArAjAone tegAnA vilana mAta (haiyAta) vaDila munirAjenI taikhIta AjJAthI pAcceja pUratA paisAnuM (zrAvanA nAmanuM vIe pITa karI mokalavAmAM Ave che. bIjAne uparanI kiMmatathI mokalavAmAM Avaze. posTeja6) 0-6-0 For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnanda prakAza. japhijikizojili zikichatramikTiphika iha hi rAgadveSamohAyanijUtena saMsArijantunA zArIramAnasAnekAtikaTukaHkhopanipAtapImitena tadapanayanAya heyopAdeyapadArtha parijJAne yatno vidheyH|| shnkrnkrNgaa $ ged 2] vora saMvata 2441, puna. grAma, saMvata 2 [ aa po. huM prabhu stuti, zArdUlaviDita. je pUrve zubhadezanA vacananA garave gAjatA, je bhAre zubha bhAvanA jalataNuM varSa karI rAjatA, zrI bhAmaMDaLa vidyute caLakatA parva da nabhe je ghaNAM, te zrIvIra "ghane nitya haraje TurmikSa pu Na . 1 gurUstuti, zikhariNI. apAre saMsAre abhayakara AlaMbana dhare, "subodhI nehe je amita upakAre ati kare; rahe AtmArAme ramaNa karI adhyAtma rasamAM, sadA jAmI preme gurUvara name te sura samA. 2 1 pUrvakALe. re zobhatA. 3 bhAmaMDalarUpI vijalIthI. 4 samavasaraNanI parSadA rUpI AkAzamAM. 5 zrI mahAvIra bhagavAnarUpI medha. 6 puNyanA dukALano nAza karo eTale puSyane sukALa kare. - 1 abhaya karanAro Teko Ape che. 2 sAro bodha ApI. 3 laNa. 4 AtmAnA ArAmamAM rahe. bIjo artha zrI AtmArAmajI mahArAja. 5 sura samAna. For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Re2 AtmAnaMda prakAza gurustuti. vaMdana AtamarAma munI! jagavagha munizvara tuja sUrI! zuddha cAritra dhAraka, prabhu paMtha pravartaka dhanya sUrI! kumata tyAgI, daDha vairAgI, samatA saMgI, vaMdya sUrI! kuLa ddhAraka, zAsana nAyaka; punya prabhAvaka, Ama sUrI ! mithyAtvavAdI nijamada tyAgI; tamacaraNe AvI namatA ja sUrI! guNAnurAgI, videzavAsI, mUrti sthApI pUjatAja sUrI! ujavala kIrti, ravi ta prakAzI, dazadIza gAjI rahIja sUrI! nitya jJAna macI, su graMtha racI, adhikAra ho jagatAta sUrI ! Atmata jagAvI, sthaLa deha tyAgI, tama bALaviyegI de darzana sUrI ! supaMthe vicaravA, tama dhyAnaja dharavA zubha mati arpe he bhavyasUrI ! zAnti arpo, amI varSA; zAsana rakSe rakSaka sUrI! dhamakuMDa laIne, vihAra karatA; tama guNa gAtAM kamaLasUrI! vIra vikhyAtA, kAti jJAtA haMsa che valama tama ziSya sUrI! mana harSa ati tama guNa gAtAM jayaMtI dina, vizvavaMdya sUrI! kalyANakAraka, nAma niraMtara; bhavijana vaMde tama pAya sUrI! (nAmApI.) panyAsa zrImad dAnavijayajI mahArAjanuM ( vyAkhyAna 8 muM.) (gatAMka paSTa 187 thI zarU) jagatkRtva saMbadhe kiMcit vicAra Aja sudhImAM deva, gurU, dharmanuM svarUpa tathA sAdhu ane gRhasthadhama tathA te dharmane cogya thavAnA guNonuM kiMcit svarUpa tathA mUrti sthApana viSe kiMcit kahela che. have jagat anAdi che, athavA jaganA kartA kaI che te viSaya kiMcit svarUpa kahIe chIe, tenA egyAe gyane vicAra kare te Apa buddhimAnene Adhina che. jagatsaMnavasthemavidhvaMsarUpa, rastrIkeMghajAle nai yo jIvalokaM // mahAmohakUpe nicikepa nAya sa eka parAtmA gatirme jineMH // 1 // For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir panyAsajI zrImad dAnavijayajInuM dharma saMbadhI bhASaNa bhAvArthajagatanuM unna karavuM, nI rakSA karavI, ane tene nAza kare evI juThI idrajAle karIne je parama deve A jIvalekane maha moharUpa kuvAmAM nAMkhele nathI, tevA eka svAmI naMdradeva paramAtmA mArI gatine karavAvAle hai.1 ziSya-jagatane kartA koNa che? gurU-jagata anAdi che, tene kartA keI nathI. ziSya-kartA vinA koI vastu bane nahIM-tarkasaMgrahanI codaya nAmanI TIkAmAM jagatAM yadi no kartA, kunAlena vinA ghaTaH // citrakAraM vinA citraM, svata eva navettadA // 1 // artha-jagane kartA je keIna hoya te kuMbhAranA vinA ghaDe tathA ci. tArA vinA citra paNa svayaM thAya tema thatuM nathI mATe koI kartA hevA saMbhava che. gurU-jagane kaI kartA mAnIe to bahu ja dUSaNe Ave che. te dUSaNo anu kamethI AgaLa kahIzuM. prathama tame kahe ke jagane kartA kone mAne che? zrI haribhadrasUri mahArAje lokatattva nirNayamAM kahyuM che ke, vaiSNavaM kecidicchati, kecitkAlakRtaM jagat // Izvaraprerita kecit, kecit bramavinirmitam // 1 // artha-jagane kaI viSNunuM karela kahe che, kaI kALakRta kahe che, keI IzvaranI preraNAthI thayela mAne che, ane keI brahmAnuM banAvela kahe che. ItyAdi nAnA prakAranA jagakartA matAvalaMbIoe mAnela che. ziSya-jagatanA racanAra viSNu bhagavAna ja che, ane tethI ja viSNu vinA bIjAnI upAsanA niSedha karI che. caMdradayane viSe kahyuM che ke, vAsudevaM parityajya, ya napAste'nyadaivatama // pito vAvItI, ravanati kuSaMti che ? / artha-je purUSa viSNu bhagavAnane choDIne anya devanI sevA kare che, te beTI buddhivALe tRSAtura thayelo gaMgAnA kAMThA upara kuvAne khede che. gurU-tamAruM kahevuM satya che ke kema tene vicAra kare. teja caMdriyamAM viSNunuM khaMDana karI mahAdevanI sevA karavA kahela che. juo ke - mahAdevaM parityajya, ya upAste'nyadaivatam // sa mUDho viSamaznAti, sudhAM tyattavA kudhAturaH / / 1 // For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 mAtmAna prakAma, atha-je purUSa mahAdevane tyAgIne bIjA devanI sevA kare che te, mUkha bhUkhe tha thake amRtane tyAgIne viSanuM bhakSaNa kare che. A pramANe vidha hovAthI kyA Izvarane kartA tarIke mAnavA? ziSa-viSNu bhagavAnane ja mAnavA, kAraNa ke sevakanA uddhArane mATe te ja vAraMvA2 janma le che. zrI bhagavadagItAmAM kahyuM che ke yadA yadA hi dharmasya, glAnirbhavati bhArata // abhyutthAnamadhamesya, tadAtmAnaM sRjAmyaham // 1 // paritrANAya sAdhUnAM, vinAzAya ca duSkRtAm // dharmasaMsthApanArthAya, saMnavAmi yuge yuge // 3 // atha-he arjuna ! jyAre jyAre dhamanI hAni thAya che, ane adharmanI utpatti thAya che, tyAre tyAre huM AtmAne sarajuM chuM (avatAra dhAraNa karuM chuM.) 1 (zA kAraNathI avatAra dhAraNa kare che te kahe che) sAdhuonA rakSaNa mATe, pApIenA nAza mATe, ane dharmanI sthApanA mATe huM dareka yugayugamAM avatAra lauM A pAThathI viSNu bhagavAn ja jagakartA siddha thAya che. gurU-A tamArA kahevAthI viSNu te yugayugamAM avatAra dhAraNa kare che, paNa jaganI racanA kartA siddha thatA nathI. vaLI je avatAra dhAraNa kare che te te karma vinA janma le kema banI zake? te vicAra karavA gya che. A viSayamAM carcA ghaNI che, paNa A ThekANe aprAsaMgika hevAthI kahevAya nahi. ziSyajagakartA brahmAjI che. hAritasmRtine viSe kahela che ke, purAdevo jagatsRSTA, paramAtmA jalopari // muSvApa nogipaye ke, zayane tu zriyA saha // 1 // tasya suptasya nAbhau tu, mahatpadmamanUt kina // padma madhye'navat brahmA, vedavedAMganUSaNaH // // sa cokto devadevena. jagat sUja punaH punaH // so aA rasa, sAsumAnuSa || 3 || artha-pahelAM pralayakALamAM jaganI utpattinA kartA deva paramAtmA jaLa upara zeSanAganA khoLArUpa zayanane viSe lakSmInI sAthe sUtA hatA. (1) te sUtelA devanI nAbhine viSe eka kamaLa pedA thayuM. te kamaLanI aMdara vedavedAMga karIne bhaSita brahmAjI pedA thayA. (2) te brahmAjIne denA deva paramabrahe kahyuM ke, jagata race, brahmAjIe paNa deva asura mAnuSya sahita jagatane racyuM. (3) For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir panyAsa zrImad dAnavijyajInuM dhama sabaMdhI bhASaNa 205 gurU-he ziSya, sAMbhaLa. pralayakALamAM jyAre jagatuM na hatuM tyAre jaLa kayAMthI AvyuM? jaLa konA AdhAre rahyuM? jaLa upara zeSanAga kevI rIte rahyo? nAbhimAMthI zuM kamaLa pidA thAya che? ItyAdi -A vacane kevAM che? te tame ja vicAra karaze. (A ThekANe ghaNuM kahevAnuM che, je TuMkamAM na kahI zakAya.) brahmAjI paNa kartA yuktithI siddha nathI. temane koNe pedA karyA? ItyAdi vicAra karavA gya che. vaLI kahe ke jyAre jaganI racanA koI paNa I zvara kare che, te te jagatanA racanAra Izvarane Apa kevA prakAranA mAne che? ziSya-zuM Izvara paNa judA judA prakAranA hoya che? gurU-matavALAoe be prakArathI mAnela che. ziSya-kyA kyA prakAranA gurU-keTalAke te kevaLa Izvara jaganI utpattinuM kAraNa mAnela che. tathA keTa lAke jIva, paramANu, AkAza, kALa Adi sahita Izvara jaganI utpattinuM. kAraNa mAnela che. tame kene mAne che? ziSya-vedAdi zAstramAM kevaLa Izvarane ja jagatanI utpattinuM kAraNa kathana kara. ' vAmAM Avela che te mAnIe te temAM zuM phUSaNa Ave che? gurU-tamAruM kahevuM Izvarane bahu ja kalaMkIta kare che. ziSya-jagat racavAmAM Izvarane zuM kalaMka Ave? gurU-dareka kArya karavAmAM upAdAna kAraNa tathA nimitta kAraNAdi hoya che-upA dAna vinA keI kAya thatuM nathI. te jagatnuM upAdAna kAraNa keNu? ziSya-izvara pitAnI zaktithI ja jagata race che, mATe IzvaranI zakti ja upA dAna kAraNu mAnIe te zuM dUSaNa? gurU-IzvaranI zakti IzvarathI bheda che ke abheda che? bheda che te te ja che ke cetana? je jaDa che te te nitya che ke anitya. je kaheze ke bheda che, ne te jaDa che temaja nitya che te pachI tamAruM kahevuM kevaLa Izvara ja jaganuM kAraNa che e satya kema banaze? je kaheze ke bheda che, jaDa che, ane anitya che te pachI te anitya zakti zAthI utpanna thaI? je kaMI bIjI zaktithI utpanna thaI te te paNa bheda, ke abheda, je bheda kahe che te jaDa ke cetana? je ja kaho te te nitya ke anitya nitya kahe te pUrvanuM ja kahela duSaNa Ave, . ane je anitya kahe te tenI utpatti zAthI thaI? ityAdi anavasthA dUSaNa Ave ane je cetana kahe te pUrvanAM ja dUSaNe Ave, tathA je bheda kahe te izvaraja siddha thayA, ane IzvarAja jyAre te upAdAna kAraNa thayA te sarva vastu rUpa izvara thayA. jyAre Izvara ja sarva vastu 25 thayA For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAnaMda prakAza te, uMca, nIca, sukhI, duHkhI, gAya, bheMsa, ghoDA, hAthI, svarga, naraka, jJAnI, ajJAnI sava pote ja thayA. ane jyAre savarUpa pate Izvara ja; te pachI veda purANa kurAnAdi zAstra kene vAstu banAvyAM? te sarvane vicAra karIe te zuM yuktiyukta gaNAya? kadApi nahi. ziSya-sarva zaktimAna hovAthI Izvare upAdAna kAraNa vinA ja jagata racyuM? gurU-kAraNa vinA keI kArca thAya nahi. mATe upAdAna kAraNa vinA jagat racyuM e tamAruM kathana keI buddhimAna purUSa te nahi mAne. vaLI sarva zakti mAnuM mAnavAmAM cakaka dUSaNa paNa Ave che. ziSya-cakradUSaNa kone kahe che? ane te kevI rIte Ave ? gurU-prathama kevaLa upAdAnAdi kAraNa vinA Izvara hatA e siddha thAya te sarva zaktimAna siddha thAya. jyAre sarva zaktimAna siddha thAya tyAre jaganA kartA siddha thAya jyAre jagatanA kartA siddha thAya, tyAre upAdAnAdi kAraNa rahita kevaLa Izvara hatA ema siddha thAya. AnuM nAma cakakadUSaNa che. upAdAnAdi kAraNa rahita kevaLa Izvara te siddha thatuM nathI. vaLI Izvare jyAre jIva racyA tyAre (1) kevaLa nirmaLa (2) punyavALA (3) pApavALA (4) adha punya ane ardha pApavALA (5) ghaNuM punya ane thoDA pApavALA (6) ghaNuM pApa ane bheDA punyavALA ItyAdi che bhedamAMthI kevA prakAranA racyA? ziSya-punya pAya rahita kevaLa nirmaLa racyAne prathama pakSa mAnIe te zuM hRSaNa Ave ? gurU-je prathama pakSa kahe te sarva jI nimaLaja hovA joIe, ane jyAre sarva jI nirmaLa che te uca, nIca, sukhI, duHkhI kema jovAmAM Ave che? tathA zAstro paNa kenA vAste racela che? tathA punya pA5 nathI te svargIdika gatimAM nirde tuka kema jAya? zrI haribhadrasUri mahArAje zAstra vArtA samuccayamAM kahela che ke, narakAdiphale kAMzcina, kAMzcitsvargAdi sAdhane / karmaNi prerayatyAzu sa jaMtUna kena hetunA // 1 // artha-jIva nimala che, ane kama keI nathI, te pachI Izvara keTalAka ane narakaAdi gatinA phaLane ApanAra evA akAmAM tathA keTalAka jIne svargAdikanA sAdhana karanAra evA zubha kAryamAM kayA hetuthI preraNuM kare che? vAsta nirmaLa ja racyAne pakSa te siddha thato nathI. ziSya-bIjo pakSa kevaLa punyavALA mAnIe te ? gurU-tevA paNa sarva jIve dekhAtA nathI, ghaNuM duHkhI paNa dekhAya che, tathA punya karyA vinA Izvare jIne punya kayAMthI lagADI dIdhuM ? For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir panyAsajI zrImad dAnavijayajInuM dharma saMbadhI bhASaNa, 207 ziSya-trIjo pakSa pAyavALA mAnIe te ? dhanavata gurU--sarva jIvA pApavALAja dekhAtA nathI. ghaNA sukhI, rAjA, maMtrI, Adi paNa dekhIe chIe, tathA pApa karyA vinA pApavALAja kema racyA ? ziSya-a pApa ane ardha punyavALAnA ceAtheA pakSa mAnIe teA ? gurU--sa` jIve tevA paNa nathI. keTalAkane ghaNuM sukha, ane, keTalAkane ghaNuM duHkha dekhAya che. ziSya-pAMcamA pakSa ghaNu* punya ne thADA pApavALA mAnIe teA ? gurU--ghaNuM punyane gheADu' pApa, evA jIvA paNa sava jovAmAM AvatA nathI. ziSya-chaThThA pakSa ghaNuM pApa ne gheADA punyavALA mAnIe te ? gurU--ghaNuM pApa ane gheADu punya evA jIvA paNa sava jovAmAM AvatA nathI, mATe kartA siddha thatA nathI. leAkatattva nirNayamAM kahela che ke, abhyupagamyedAnIM, jagataH sRSTiM vadAmahe nAsti | ghunAtha datto, na varosAso nAkhllum / z // arthahave jaina siddhAMtane laine kahIe chIe-jagatanI racanA kAie karI nathI, kAraNa ke purUSArthIe karIne kRtakRtya evA sajJa vItarAga bhagavAn che, tethI malIna jaMgatanI racanA na kare, ziSya-izvara teA jIvA nilaja racyA hatA, paNa jIvA peAtAnI icchAthI vicitra kAma kare temAM izvara zuM kare ? gurU-izvare nila jIva racyAnA saMbhava nathI, ema upara jaNAvelu' che, ane jIvA jyAre peAtAnI khuzIthIja kAma kare te izvara ramyA mAnavAnuM zuM pratyeAjana ! zrI haribhadrasUri mahArAje zAstravArtA samuccayane viSe paNa kahela che ke, For Private And Personal Use Only 1 // svayameva pravarttate, satvAce citrakarmaNi // nirarthaka mihezasya, karttRtvaM gIyate katham // a--jIvA svayameva nAnA prakAranA kAryamAM pravRtti kare che. te dareka kAyanI phalaprApti jIvAne potAnI meLe thaze, ane tema thAya te pachI jenA kanRtvathI kAMI paNa prakAranu* la nathI tevuM kartRtva mAnavAthI ze phAyado che? ni la jIvAmAM sArUM athavA khATu' kArya karavAnI zakita kayAMthI AvI ? ziSya-sava zakitae tA izvareja racI che, paNa Izvara kAine khATA kAryamAM pravRtti karAvatA nathI, jema keAI mANase peAtAnA putrane ramavAne mATe rama kaDuM ApyuM, je vatI te bALake peAtAnI AMkha phADI nAkhI te temAM tenA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 208 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAna prakArA. www. pitAnuM zuM dUSaNa ? tevIja rIte izvare hAtha paga Adi zakti jIvAne kevaLa dharma karavAne mATeja ApI che, pachI jIvA khATuM kAma kare te temAM izvaranuM zuM dUSaNa ? gurU----mAlakanu dRSTAMta kharAbara nathI. mAlakane tenA pitAe je ramakaDu Apyu. tene mATe tenA pitAne jJAna na hatu ke khALaka ramakaDAthI AMkha phADI nAkhaze, paNa izvara teA sarvajJa che chatAM khATu' kArya karavAnI zakti kema ApI ? zuM Izvara jIvAnA zatru che ke te ajJAnI che? jo jJAnI che te jANIneja izvare jIvAnuM zuM sArUM karyuM ? tathA jagata racyuM na hatuM tyAre izvarane zuM duHkha hatu ? te racyAthI zuM sukha pedA thayuM ? ziSya-ivara teA sadA sukhIja che, paNa peAtAnI izvaratA pragaTa karavAneja jagata racela che. gurU--jyAre jagata racyuM tyAre izvaratA pragaTa thaI, ane jyAre jagata racyu* na hatuM tyAre izvaratA pragaTa na hatI ? ane jyAre izvaratA pragaTa na hatI tyAre tA izvara udAsa ane pragaTa karavAnIja ciMtAmAM haze ke kema? ziSya-dhAre jagata racyuM te te jIvAne dharma karAvI sukha ApavAnA hetuthI racyuM. gurU-dharma karAvI sukha Apavu e te paropakAra che, paNa je jIvA pApa karI narakamAM gayA tenA upara zA upakAra thayA ? tene duHkhI karavAthI paropakAra gaNAya ke ? ziSya-jIvAne Adhina kai nathI, izvara jema karAve tema karavu* paDe, dRSTAMta tarIke khAjIgara putalIne jema nacAve tema nAce che. gurU--jo thavAne Adhina kai nathI teA temane sArA khATA kAmanu phaLa paNu naja thavu oie, jema keAi rAjAnI AAjJAthI nAkara kAMI kAma kare te pachI te zajA nekarane zu' daDa Ape ? kadApi nahi. tema jIvane jyAre izvaraja kAya karAve che tyAre te svaga narakAdika na hAvA joIe, tathA rAjA, ra'ka ityAdi paNa na hoya, tathA jyAre izvareja karAkhyuM teA pachI daMDa kevI rIte Ape chatAM daMDa Ape te zuM nyAya gaNAya ? tathA zAstra ane upadezaka kAne vAste joie ? ziSya-khAjIgara jema mAjI racI kIDA kare che,tema izvara jagata racI krIDA kare che. gurU--izvara bAjIgaranI mAphaka krIDAne mATe jagata race tA te ceAgya na gaNAya. krIDA karavI te te bALakanu kAma che. zrI hemaca`drAcArya mahArAje vItazagastavane viSe kahela che ke-- For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir panyAsa zrImad dAnavijayajInuM dharma saMbadhI bhASaNa, 209 koDyA cetpravatarte / rAgavAn syAt kumAravat // kRpayAtha mRjecarhi / sukhyeva sakalaM mRjet // 1 // atha-kIDAe karIne jagatanI racanA karavAmAM pravRtti kare te bALakanI mAphaka rAgavALo gaNAya, ane je kRpAthI race te saMpUrNa jagatane sukhIja race. ziSya-e pitAnI icchA mujaba kare che. Izvara jIvone puNya pApane anusAra phaLa Ape che. gurU-A tamArA kathanathI te dareka avasthA izvare pUrvanA kamane AdhAre karI siddha thAya kAraNa avasthA vagarane jIva hoya nahIM, ane tatvathI kamane AdhAre phaLanI prApti thavAthI IzvaranI kattA nakAmI thaze. tethI jagata anAdi siddha thaze, zrI hemacaMdrAcArya mahArAje vItarAga stavane viSe kahela che ke- karmApekSaH sRjettahi / sa svataMtro'smadAdivat // . varSa vaivigeminena zirvAinA che ? atha-kamanI apekSAe karIne racanA kare te Izvara amArA jevoja thaze, paNa svataMtra na thaye, tathA jagatanI vicitratA karmathI thAya che, te pachI napuMsaka samAna (kaMI karavAne samartha nahi evA) izvarathI zuM prajana che? 1 upara pramANe svarUpa TUMkamAM kahyuM have pachI kevaLa izvaraja che bAkI ja dekhAya che te mAyA che, vastu kaMI nathI. ItyAdi advaita matanuM svarUpa tathA pRthvI pANI, agni Adi sahita Izvara jagatanI racanA kare che ema keTalAka mAne che, tenuM svarUpa bIjA bhASaNamAM kahIza. ItyataM vistareNa. Asrava mimAMsA, pramAda-(Indiffevice ) gatAMka 132 pRSTathI zarU pitAnI svAbhAvika AtyaMtara avasthAmAM AtmA je zuddha upayogamaya sthitimAM (pure consciousness) hoya che tenAthI vidhI-svAnubhavathI calana thavArUpa sthiti te pramAda che; ane dhArmika kriyAkAMDa Adi bAhya viSayanI bAbatamAM muLa tathA uttara guNanA pAlanamAM aticAra utpanna thavArUpa avasthAne paNa pramAda kahevAmAM Ave che. pramAda e tame guNanA adhikapaNAthI utpanna thatI AtmAnI eka sthiti vizeSa che ke pramAdavALI avasthAmAM ghaNIvAra kartavyA For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 10 www AbhAna prakAza --- kanyanA viveka kAyama rahelA hAya che ane peAtAnA prApta dharmanA pAlana mATe Avazyaka zakti paNa hoya che chatAM te vakhate AtmAne pramAdane naze evA madhura lAge che. ke tene tenA maDhamAM paDI rahevu bahuja game che. pramAda e ki'kanyatA ke digmUDhatAne sucavanArI avasthA nathI. jo temaja hAta te mithyAtva ane a viratinA AvaraNane bhedIne pAra gayelA manuSyeAmAM tene sa'bhava na hota. paNa jyAre AtmAnAtmAnA suMdara viveka karanAra anete jJAnanA phUla viratine amalamAM mukanAra chaThThA guNasthAnane zeAbhAvatA manuSyeAmAM paNa te jovAmAM Ave che, tyAre pramAdanA dhenamAM AnaMda lenAra manuSya peAtAnA karttavyanA viveka khIlakula karI zakatA nathI ema te ekAMte kahI zakAyaja nahIM. tethI eTaluja nakI thAya che ke pramAda e eka prakAranA evA mIThA ane khumArI caDhAvanAra Asrava che ke jenA upabhAga chaThThA guNusthAne virAjatA mahAjanane paNa priya lAge che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir manuSyanI pragatimAM A pramAdarUpI zatrue AjaparyaMta jeTalA vighnA nAMkhyA che, ane nAMkhe che eTalA vighnA bIjo eka paNa AMtara zatru bhAgyeja nAMkhI zake che. tenA jIvanamAMthI je A ekaja durguNane kamI karavAmAM Ave te manuSyatvamAMthI devatva ane devatvamAMthI izavanA adhikAra meLavatA jIvane kazuja vighna rahetuM nathI. jJAnanI khAmIthI athavA kanya ke prAptavyanA uddeza bhagathI Aje manuSyanI pragatine avarodha thayA che ema mAnI zakAtu' nathI. AgaLane AgaLa gati karavAne pratyeka AtmA Atura hoyaja che. uttama ArAgya, vipula sa patti, buddhijJAnanA praka ane AdhyAtmika utkarSanI prApti kayA manuSyane prIya nathI ? sarvane te eka sarakhI icchavA yAgya ane prApta karavA ceAgya samajAya che, ane te meLavavA mATe kevA prayatnanI jarUra che tenuM jJAna paNa adhA manuSyane nyunAdhIka aze. temanA vamAna vikAsanA pramANamAM hAya ja che, ane tema chatAM keTalA ceADA manuSyA peAtAnA te buddhijJAnane amalamAM mukI zake che ! Arogya prAptInA prAthamIka niyame game tevA abhaNa manuSya paNa samajatA hoya che, kevA upacArA ke vidhi vaDe mana keLavAya che, enuM jJAna, sAdA svarUpamAM, sarva kAine hoya che temaja AtmavikAsa ane pAralaiAkika zreya mATenA Avazyaka kartavyanI bhAvanAnuM kAMika ne kAMIka svarUpa manuSya mAtra bAMdhI zake che, chatAM te nihita thayelA nizcaceAne kAyarUpe piraNAmavavAmAM eka mahad aMtarAya temane naDatA hoya che. A a'tarAyanuM pratharaNa karatAM te je aMtima tatvanuM manelu che te che, e AMtara zatru ApaNane hamezA vamAna prayatnathI durane dura rAkhe che, ane jyAre jyAre ApaNe ApaNA sakalpane kAyarUpa karavA ceDajAie chIe, tyAre te prayatnane aMge rahelI viTamanA ane zramamAM na paDavAnI ane vamAnamAMja sa teASa mAnI besI rahI prApta sukha bhogavavAnI lalacAvanArI salAha te Ape che, ane tema chatAM jo zramane aMte prApta thavA ceAgya phaLanI lAlacathI ApaNe prayatna * ? tatva pramAda For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Asava mimAMsA, mAM joDAvA atyaMta tatpara hoIe chIe te Akhare te duzamana game tema karIne paNa te prayatnane bIjI kSaNa, bIjI kalAka ke bIjA divasa upara mulatavI rakhAvyA vinA mateSa pAmatoja nathI, ane jyAre eka vakhata mulatavI rakhAvavAnI tadabIramAM te saraLa thAya che tyAre te ja kSaNathI manuSyanuM badhI bAbatamAM adhaHpatana zarU thAya che. eka taraphathI ApaNe kartavyane saMkalpa eka kSaNa, eka kalAka ke eka dIvasa mATe DhIlo bane che, ane punaH tevA prayatna mATe ApaNe adhika ni. baLa ane nAlAyaka thaIe chIe, tyAre bIjI taraphathI vijaya pAmelA pramAdane tenA sahAyaka mitranuM maMDaLa ApaNI avanatine adhika burAInI hade laI javA mATe tene AvI bheTe che. e mitra vagamAM ApaNane dabAvI rAkhanAra eka "svacaMvAhitA" nAmanI zakita mukhyapaNe che. ghaNA vAcake A dumananuM nAma A sthaLe prathamaja sAMbhaLatA haze, ane tema hovAthI ja te zatru sarvathI adhika bhayaMkara che. je zatrunuM kArya spaSTa hoya che, ane jene tenA kArya uparathI tuta - LakhI zakAya che. te rAtruthI bahu DaravAnuM rahetuM nathI kemake tenAthI bacavA ane banI zake to tene saMhAra karavAne udyoga manuSya dhAre te kALe karI zake che, paNa je duzamana dekhAyA vinA aspaSTapaNe potAnuM adhama kArya vistAra jato hoya che tenAthI bacavA athavA tene vinAza karavA manuSya bhAgyeja prayatna karI zake che. A " svayaMvAhitA zakita" ne pazcima taraphanA AtmaviThTha purUSa automatism nA nAmathI saMbodhe che, ane manuSyanA AtmAnI raNabhUmi upara devI ane AsurI tatvenuM je satatuM yuddha cAlI rahyuM che te yuddhamAM vijaya pAmanAra satvane e zakita mItrarUpe maLI jAya che. ApaNI gharagatu bhASAmAM e zakitane A sthaLe "Teva" nA nAmathI oLakhIzuM te paNa cAlI zakaze. eka vakhata pramAdanA jorathI dabAIne prayatna bhraSTa thayA. pachI ApaNAmAM evuM valaNa baMdhAI jAya che ke jethI punaH punaH prayatna bhraSTa thaI javAya che ane e pramANe pAMca 5cIsavAra thayA pachI kAvyamAM jAvA mATe Avazyaka saMkalpa tadRna baLahIna mRtaprAya ane niSphaLa banI jAya che. te pachI pramAdanuM kArya bahuja halaku ane che. ApaNane kartavya hina karavA mATe tene bahu salAha ke baLa vAparavApaNuM rahetuM nathI, paNa mAtra upara jaNAvelI svayaMvAhinI zakita-deva vaDeja ApaNe punaH punaH jyAM chIe tyAMnA tyAMja gaLIA baLadanI mAphaka paDayA rahIye chIe. prayatnamAM joDAvAne saMkalpa uddabhavavo e eka Teva rUpe thaI jAya che ane te sAthe saMkalpa pAche tuTI jaze ane ApaNe hAla jyAM chIe tyAMnA tyAM rahevAnuM nirmANa sthira rahevuM e paNa eka TevarUpe banI jAya che. prayatnane pratyeka saMkalpa ane tenI niSphaLatA e AtmAnuM vadhAre ne vadhAre adhaHpatana karyuM jAya che, ane te sAthe A tmA vadhAre ne vadhAre kedI bane che. tenA saMkalpane kAryakara karavAnuM tenuM sAmarthya adhakAdhika durbaLa banatuM jAya che, ane Akhare hAla je bhUmikAne te zobhAve che. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 AtmAnaMda prakAza. te bhUmikAmAMthI dhIre dhIre bhraSTa thate thate je sthitine vaLoTIne te AMhI A nyA che te sthitimAM AvatA jAya che. kemake jyAre jyAre AtmA AgaLa vadhatA nathI, tyAre tyAre te jarUra pAchaLa te haeNkeja che. vizvamAM eka pazu tatva sthira nathI. savirata, avizrAMta gatithI vizvanA badhA ja tatve kAI mahA samAraMbhamAM mahA prayANamAM joDAyA che, ane AtmA jyAre AgaLa dhapavAne nAlAyaka bane che, tyAre te pAchaLa haTatA ja hoya che, jyAre pragatinA krama upara hAya che, te vakhate tenA hRdayanuM Adhipatya tenA AtmAnA daivI satvAnA hAthamAM hoya che, ane jyAre te sthara rahe che athavA pAchA pagalA bharatA hoya che tyAre tenA hRdaya upara zayatAna sAmrAjya vistare che. je pazupaNAnI bhUmikAne te ulaMghIne Avye che te bhUmikAne sulabha evI pAzava vRttie ane lAlasAmenA javAkha tenA hRdayamAM bhabhUkI uThe che ane tenI tRptInA mATe tene te te tRsIne anurUpa sthAnA ke sthi tiomAM pravezavu' paDe che. vighnAnA parihAra pUrvaka AgaLane AgaLa kadama bharavA mATe teNe udyogazILa rahevu ja joie. jyAre tameguNanA prAdhAnyathI pramAdarUpI mIThA ghenamAM jhukI paDavA te lalacAya che te kSaNathI tenI AgaLa vadhatI gatine krama aTake che. aTake che eTalu ja nahIM paNa ulaTAya che, ane te jANe tema te pAche haThatA hAya che. sAmAnya manuSyanI vamAna bhUmikAe tenuM sAhajIka valaNu AgaLa haeNThavAnuM nahi paNa pAchA haThavAnu... hAya che, kemake gata ana"takALamAM bhegavelI vAsanAonuM khaLa hajI laya bhAvane pAmyuM nathI, paNa mAtra bhArelA agninI mAphaka te upazamelu hoya che, ane prasa`ga maLatAM te vAsanAo tene pAchI AkarSe che. jyAre AtmA pramAdanA nazAmAM paDelA hoya che tyAre te na jANe tema pelI junI vAsanAenA upabhAgamAM te ajJAtapaNe rasa letA hoya che. pramAdanI avasthAmAM e vAsanAne avAja tene punaH madhura lAge che. teneA upayAga ( consciousness ) zIthIla anI jAya che, te lAlacu ane rasa bhAgI thai jAya che. badhuM jANutA chatAM pelI junI mIThAzane te prema pUrvaka AlIMgatA hoya che, ane manahara devInu svarUpa dhArI AvelI vAsanArUpI te kurUpa pizAciNI sAthe badhu samajavA chatAM, bhAgamAM Azakata banI jAya che. jema kAmI manuSye bhAgane adhika tIvratAthI utkaTapaNe bhAgavavA mATe ane te bhAgakALe bhAga zivAcanA anya jJAnanA uya na rahe te mATe dArU pIe che te mAphaka ja A pramAdarUpI miDherAnu` kA` paNa che. krUra eTalAja che ke jyAre dArUnA nazAmAM bheganA viSaya zivAyanuM badhu jJAna upazamI jAya che. ane bhAganAja eka prabaLa Aveza Adhipatya bhAgave che, tyAre pramAdanA kepha kALe kanyanuM bhAna jhAMkhu jhAMkhu paNa rahevA pAme che. e jhAMkhu bhAna eja tenu saiAbhAgya che, kephanA ghenakALe te dIvyabhAna dura thI AtmAne sAvadha thavA pukAre che. paNa nazAmAM lubdha thayelA AtmA tenI paravA For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AvamimAMsA, 212 karatuM nathI. ema jema jema te prakAranI avagaNanA thAya che, tema tema te pukAra vadhAre dhIme ane Akhare eka zAMta paDI jAya che. kemake te pramAdavALI avasthAmAM te vakhata sudhImAM AsurI saMpati ( viSaya kaSAyamAM lukhyapaNuM) e potAnuM sAmrAjya AtmAnA pradeza upara jamAvI dIdhuM hoya che ane AtmA upara ghATA A varaNe jAmI cukyA hoya che. ATalA ja mATe zAstrakAree pramAdane AvanA hetuomAM mukAyuM che. sAmAnyapaNe prAkRta manuSya ema mAne che ke pramAdamaya avasthA e eka cittanI zunyakArya avasthA vizeSa che (negative state of mind ) A mAnavuM manedhamanA ajJAnamAMthI uddabhave che. mana kadI ja sthIra rahetuM nathI. sthiratA e manane svabhAva ja nathI. manane vega sarvadA capaLa ja hoya che ane jyAre tene eka kendramAM puravAmAM Ave che tyAre paNa te kendramAM rithara na rahetA te kendranA pradezane potAnI capaLatAne viSaya karI te kSetranI parimita maryAdAmAM potAnuM manana kAya kaye jAya che. tenA vegane dhyAnamAM (meditation) ke ekAgratAnA (coneentration) kAyamAM ja zakAya che. paNa tene sadaMtara avadha (entire cessation) banI zakatuM nathI. teramA guNasthAna sudhI tene ega rahe che. AthI pramAdavALI avasthAmAM mane kazuM ja kArya karatuM nathI, athavA mAtra zAMtithI paDayuM rahe che, ane tethI te avasthA AtmAne kazIja hAnikara nathI ema mAnavuM e meTAmAM moTI gerasamaja che. je kSaNathI AtmA navIna kamane AvatA aTakAvavAnA prayatnathI dura rahe che, athavA zubha saMskArane saMgraha karate aTake : che te kAraNathI tenA AtmAnA vAsanAmaya aMzamAM guptapaNe rahelA adhama saMskArane anurUpa satya AtmAprati AkarSavA mAMDe che. AtmAnA saMbaMdhe zubha kAryanA aTakAvane artha zubha ane azubha ubhayanI nivRtta, athavA zubhanA pariNAmI phaLane alAbha eTalo ja nathI paNa azubhanuM Agama che. sArU baMdha paDatA burU tyAM turtaja bharAvA mAMDe che. jema lokIka kahevata mujaba "cArane vaMza khAlI paDatuM nathI tema AtmAnA pradeza upara zubha sarvenuM upaga ane prayatna purvaka AvAhana karavAmAM na Ave te azubha sa tyAM caDhI bese che. AtmAne cAre kadIpaNu, tenI karbhAvasthAmAM khAlI paDatuM nathI. tyAM kaIne kaI adhiSThAtrI sone prabhAva kAyama ja hoya che. je udyogapUrvaka tyAM sArA sonuM rAjya sthApavAmAM na Ave te burA sanuM jora phAvI jAya che. kemake temanI saMkhyA anaMta pramANamAM AtmAnA vAsanA zarIramAM guptapaNe, upazamabhAve, takanI rAha jotI hamezA hAjara ja hoya che. ane jarA jeTale prasaMga maLatA arthAta AtmA saheja pramAdamAM jhokuM khAtA te adhama satye tenA hRdayanA mahA rAjya upara pitAnuM zAsana jamAvI detA vAra lagADatA nathI. jaina zAsakArA For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14. AtmAnada prakAza upaga sAcavavAne je rI nAdathI upadeza ApyA kare che, teno hetu paNa Aja che. AtmAe hamezA sAvadha, sacetana, tatpara ane jAgRta rahevuM joIe. jeoe potAnI sarva prakAranI vAsanAonA kSaya pUrvaka AtmaravarUpa siddha karyuM che. arthAta jeo kSAyaka samIkItI che temane ja pramAda asara karI zakatuM nathI. ane e avasthAmAM pramAda saMbhavate paNa nathI paraMtu jemanuM samyakatva mAtra vyavahAra keTInuM che. ane te karatAM paNa uccapaNe kSapazamIka ke upazamIka keTInuM che temaNe te pramAda madirAnA nazAthI bahu cetavAnuM che. : pramAdamAM paDI rahevuM AtmAne ghaNI vAra bahu prIya lAge che tenA aneka kAraNe che. paraMtu te mAMhenA be mukhya kAraNenA upara ApaNe A sthaLe najara pheravI jazuM. keTalIka vAra pramAda zArIrika kAramAMthI uddabhavelo hoya che. zarIramAM grahavAmAM AvatA pudgalanA cha prakAra upara mananI sthitine ghaNe bhAge AdhAra rahe che. ane jeTalA aMze potAnuM jIvana nibhAvavA mATe manuSyane bAhya pugalIka padArtho upara AdhAra rAkhavuM paDe che teTale aMze tenA upara pudagalanA prakAra pramANe asara thavA pAme che. jaDa padArthamAM evA zubhAzubha guNe kevA kAraNathI utpanna thAya che tenA vivecanamAM utaravAne prasaMga nathI. te vivecanane AgaLa upara eka judAja lekhana viSaya karavA amArI dhAraNuM che. A sthaLe mAtra eTa. kuMja svikArane Agraha karavAmAM Ave che ke jaDa padArthamAM mana upara aneka prakAranI vilakSaNa asare upajAvavAnI zakti che. karmAvRta avasthAmAM manuSyanuM jJAna kSapazamIka hovAthI tene jJAnanA grahaNa mATe indra yarUpa hathIArane Azraya karyA vinA cAlatuM nathI, ane tethI A jaDa padArthonA banelA hovAthI tenA upara bahArathI saMghaTTana pAmatA jaDa padArthonI asara thAya che. kharUM che ke caiitanya svarUpa arUpI hovAthI te jaDanI asarane AdhIna thatuM nathI ane tethI jaDanI prakRtine anurUpa vikAra AtmAnA arUpI svarUpamAM nizcaya naya pramANe tha saMbhava nathI. bAhya padAthanI asara je padArtha upa2 thavA pAme che, te AtmAnA satya svarUpa upara nahI paNa tenA karaNe-hathI Are upara thAya che. ane AtmAne tenI badhI kriyAo mATe te hathIAre uparaja badho AdhAra rAkhe paDate hevAthI, jaDanA saMsargathI te hathIAre upara thayelI asaranuM pariNAma AtmAne ADakatarI rIte bhegavavuM paDe che. game tevA uttama pilAdanA pANIdAra hathira upara kATa pharI vaLatAM athavA te buM DuM banatA jema kArIgaranI badhI AvaData ne bahirbhAva thatuM aTakI paDe che tema AtmAne uttama IndrIrUpI sAdhana prApta hevA chatAM ane AtmAnA vividha ane kAyarUpe spaSTa thavA mATe saMkula cetanA vyuha (Complete nervous system) hovA chatAM te karaNe upara, nahIM IcchavA For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Asava mimAMsA. 25 gya tamoguNa pradhAna jaDa padArthone saMgI bhAva thatAM te vikArI banI jAya che. ane manuSyanA vartamAna vikAsanI bhUmikAe te karaNe tene je sahAya karavA nirmAyA che te sahAya ApatA aTakI paDe che. pramAda e mana ane tananA mukhya ane peTA karapakaraNe upara caDhele kATane thara che. pitAnA hathIAre uparaja jenA nirvAhane AdhAra che e kArIgara kadI paNa jema tenA hathIAre upara kATa caDhavA detuM nathI ane tene sArI hAlatamAM rAkhavA niraMtara civaTa rAkhe che tema vyavahAra ane paramArtha ubhaya pradezamAM potAne jIvana uddeza sarala karavA IcchanAra samaju manuSya tenA zArirIka ane mAnasIka sAdhane upara pramAdane kATa na caDhe te mATe haMmezAM sAvaceta rahe che. ekale pramAdaja nahI paNa AtmAnA pradeza upara pratIta thatI badhI vikAravALI avasthAe zarIramAM je prakAranA ane huM grahavAmAM Ave che tenA upara ghaNe khara AdhAra rAkhe che. tame guNa pradhAne aniSTa padArthonuM sthaLa zarIramAM grahaNa thatAM te AtmAnA kAraNene akudaratI, vikRta ane niyama virUddha karI mUke che. ane te vikAra pAmelI IndrIye te vikArane anurUpa delane AtmAnA mAnasIka, naitIkaAdi sUphalma pradezamAM mokale che. AthI te pradezamAM paNa IndrIyenA vikArane bigADe pesavA pAme che. AtmAnA sthULa ane sUkama karaNene aMdara aMdara evuM prakRti sAmya (Sympathy) che ke ekanI sthiti pratye bIjAnuM svAbhAvika rIte ja sahadharmIpaNuM baMdhAI jAya che. suvikhyAta prophesara jemsa ( Professor James.) pitAnA adhyAtma vidyA (Psychology) nAmanA graMthamAM kharUM ja lakhe che ke - "Every emotion has a certain definite relation to changes in the physical body which can be excited by, or in their turn excite, corresponding changes in the astral body, which again can be excited by or iu their turn excite corresponding effects in the mental body." arthAta -"dareka prakAranA A sthaLa zarIramAM thatA vikAre sAthe cokasa prakArane saMbaMdha che. A Avege sthaLa zarIramAM vikAra utpanna kare che athavA sthaLa zarIranA vikArathI pate vikAravaza thAya che. ane te pramANe sUkSma zarIra paNa pitAmAM utpanna thayelA vikArathI mAnasa zarIramAM vikAra upajAve che athavA mAnasa zarIranA vikArathI pote vikAravaza bane che." - A pramANe sthala zarIramAM dAkhala karavAmAM AvatA agya Azuo te AenA guNa dharmAnusAra zarIramAM vikAra upajAve che ane te vikAra AtmAnA sumitara ane sUkSmatama karaNe sudhI pahoMce che, ane pAchI te vikAranI asara sthaLa zarIra upara pitAne bahirbhAva dAkhave che. e prakAre hamezAM grahavAmAM AvatA agya padArtho pitAnI aniSTa asara niraMtara upajAvatA rahe che ane tene For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 AtmAnaH prakAza. pratika pa sUkSmamAM karaNA utpanna thai pAchI teja asara sthULa zarIramAM vistAre che. zAstrakAroe lasaNa, Du'gaLI Adi tameguNa pradhAna AhvArA upara zAmATe ATalA madhe aNugamA darzAvce haze e vAtane khulAsA AthI kAMika aMze thavA pAmaze, vAstavIkamAM te padArthInI asara sUkSma karaNA upara eTalI badhI thAya che ke te koI paNa ucca kA mATe te cegya rahetA nathI. prathama te padArthI sthULa indrIyAne atyaMta jaDa ane DhIlI banAvI muke che. ane sthuLa ane sUkSma karA vacce upara jaNAvyuM tema eka prakAranu` sahudhasa~paNAnu` aMdhana athavA karAra (agreement of affections) hAvAthI sUkSmakaraNe sthuLa pratye sahAnubhUti darzAvI tenA jevA banI jAya che. khArAkanA padAoNnI kIMmatanuM dheAraNu zarIra zAstrIe ane dhamazAstrIonuM bahu judA prakAranuM hAvAnuM paNu eja kAraNa che. zarIrazAstrIe AhAranI kIMmatanuM dheAraNu te te AhAramAM rahelA pASaNa, garamI Adi guNA upara khAMdhe che. tyAre dhama zA ajJA te te ahArathI tana, mana upara upajatI zubhAzubha asara upara tenI kIMmata AMke che. kaMdamULa padArthomAM manane kuMDIta karavAne aniSTa guNa rahelA heAvAthIja zAstrakAroe vividha yukita prayukitathI tenA niSedha karelA che, ane prAkRta koTInA manuSya jee A sUkSma viSayane samajavA azakata che temane te padArthAMmAM anaMta jIvA rahelA che mAtra eTalI ceAgya hakIkata jaNAvI tenAthI vegaLA rAkhyA che. temAM jIvA nathI ema jaNAvavAne hamArA muddala Azaya nathI. amArI kahevAnI matalaba eTalI che ke te te padArthInA tyAga sthuLa daSTi karatAM sUkSma dRSTithI vadhAre iSTa DAnA cAgya che. athavA jee A kALe te ane tevA bIjA padArthonA tyAga mAtra te padArthonA ana'tajIvIpaNAne khAtaraja kare che; teoe A viSayane paNa dhyAnamAM rAkhI tenA tyAga bevaDA Agraha ane samajaNa pUrvaka karavA joie. manuSyA jyAre padArtha ke viSayanA sUkSma svarUpane samaje che tyAre temane te te viSayanI sthuLa mAjInuM mahatva ma bhAsatuM nathI. paraMtu badhA manuSye tevI samajazu mATe sazakata hAi zakatA nathI mATeja zAstrakArAne tenI sUkSma mAnune upa zamAvI rAkhI sthuLa mAjI tevA sUkSma svarUpane nahi samajanArAne bedha thavA mATe mAtra eka moTI hakIkata jaNAvI tenA uparaja ( atizayAkitanA doSane paNa nahi gaNakAratA ) bhAre Ajo mukayA che. kharI rIte te temanI dRSTi viSayanI sUkSma ane sthuLa ane dIzA taraphaja hatI. have ApaNe temanI kharI dRSTine samajI te pUrNAMka padArthInu grahaNa ke tyAga karavA joie, ane je je prakAranA AhArI pramAda avasthAne upajAvanArA che. athavA je sArA AhArane paNa ati mAyAmAM grahevAthI tevI asara utpanna thAya che te sAme cetatA rahevu' ghaTe che. pramAdanu' bIjI mukhya kAraNu mananI niLa avasthA che tevI nikhaLatA DhAvAnA bIjA nimittA ghaNIvAra nathI hotA chatAM paNa mananA asaMzaya ke tevA For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Arava mimAMsA. 217 ja bIjA kAraNethI te cheka zithIla ane kAyamI baneluM jovAmAM Ave che. AnuM kAraNuM bIjuM kAMIja nahIM paNa AtmAnA saMkalpa baLanI khAmI che. mana e AmAnuM eka AMtara hathIAra che ane jyAre te hathIAra upara tamoguNa pradhAna nimittAne kATa cale na hoya te paNa tene upayogahIna rahevA dIdhAthI te game tevuM tIvra ane kAryakSaya hovA chatAM tadana nakAmuMja banI jAya che. AtmA satata vikAsanA krama bhaNI gati karatA rahe te athe alabata tenA sthala ane sUkSama karaze satvaguNa pradhAna ane uttama keTInA hovA joIe. paraMtu vAstavIka kAryanA mATe ekalA sAdhane basa nathI. te sivAya eka bIjA mahAna tatvanI haMmezAM apekSA rahe che. ane te tana te AtmAne pragatimAna thavAnI saMkalpa che. uttama pratinA sAdhane paNa upayoga vinA ni satva ane nibala banI jAya che. te sAdhane je kAMI kAma ApI zake tema che tene badhAja AdhAra AtmA jeTalA saMkalpabaLa vaDe tene je dIzAmAM je tenA upara rahe che. jema nirbaLa ane bedarakAra senApatinA hAtha taLenuM game tevuM baLavAna sainya paNa cagya ne tRtva ane janAnI khAmIthI lagabhaga niSphaLavat che, tema AtmAnI yojaka zakti-saMkalpabaLa jyAre DhIluM bane che tyAre game tevA uttama prakAranA bahA sAdhane paNa DhIlA banI jAya che. adhikArInA baMdhAraNanI asara adhikArI taLenA satve upara thayA vinA rahetI nathI. deranArane raMga derAtA satve upara besI jAya che, ane je prakAre saMkalpanA prakAra, pramANa ane dIzAnI gati anusAra te te sAdhanane prakAra, pramANa ane dIzAnI gati baMdhAya che. ane krame krame nirbaLa ane adhogAmI saMkalpa tenA sAdhanane paNa bagADI nAMkhe che. jema rogI manuSyanA udaramAM gayelA ghI ane dUdha jevA uttama ane poSaka AhAre mAtra rAga vRddhinuM ja kArya kare che, ane roganI vadhatI jatI gattimAM pitAnuM baLa paNa umerI de che tema nibaLa ane agatimAna saMkalpabaLanA zodhakAra taLe AvatA badhA prakAranA zubhAzubha sAdhane saMkalpanI pradhAna gatimAM pitAnuM baLa umere che, ane tenA vega ane pramANamAM vadhAre kare che. AthI sAdhanene adhe AdhAra upara kahyuM tema niyAmakanA uparaja avalaMbIne rahe che. eka saMyamI manuSya uttama, pauSTIka ane jJAnataMtune baLa ApanAra AhAra paramANu grahaNa karI tene pitAne unnatikramamAM sahAyakarUpe banAve che tyAre eka kAmI viSayI manuSya tevA ja ahAranA pariNAme pragaTatI zaktine upaga dhRSTatAne adhikAdhika bhraSTa karavA mATe kare che. pramAdavALI avasthAnA uddabhavamAM ghaNuM karI nA banne prakAranA kAraNe mukhyataH rahelA hoya che. ane temAM mane temaja tevA ja anya gauNa nimitte ne keTalo phALe che, te vivekI manuSyae potAnI ramajane upayoga karI zodhI kahADavuM joIe. jyAM sudhI tema karavAmAM nathI AvatuM, tyAM sudhI tene nivAravAnA For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28: AtmAnaMda prakAza prayatnamAM utarI zakAtuM nathI. ane pramAdanA AvaraNamAM AtmA nitya vadhAre vadhAre suMgaLAto cAle che. pariNAma e Ave che pragatinA abhAve AtmAnuM becANa te je halakI bhUmikAone vaLoTIne A sthitimAM Avyo che, te tarapha vadhatuM jAya che. ane unnatinA paMthe vicaravAnuM tenuM baLa ghaTatuM jAya che. jema ArogyanuM ghaTavuM ene artha reganuM vadhavuM eja che, tema pragatinuM aTakavuM e ardhagatimAM javA barAbara che. pramAda ane madirA e ubhayamAM kaze ja taphAvata nathI. bannenI asara ane pariNAma sarakhAM che. taphAvata eTale ja che ke pramAdanI asara dhImI, aprakaTa ane gupta hovAthI tenuM zatrukAya manuSyanA samajavAmAM satvara AvI zakatuM nathI. ane ethI ja tenAthI adhika karavAnuM, cetavAnuM ane bacavAnuM rahe che. suzIla, panyAsajI kAnAvajayajInA vyAkhyAna paratve A locanAkAranI ajJAnatA. jainazAsana patranA phAguna sudI 3 budhavAra aMka 46 mAM eka "zramaNu" nA nAmathI panyAsajI dAnavijayajI mahArAjanA "pratimA siddhi" vyAkhyAna ke je AtmAnaMda prakAzanA mAgha mAsanA aMkamAM AveluM che te upara samAlocanA karavAmAM AvI che. paraMtu e samAlocanAkAranuM keTaluM badhuM ajJAnapaNuM che temaja avalokana karavA jatAM keTale darajaje viSayAMtara karyuM che ane aMgata IrSyA ane aMgata dveSanI lAgaNIne keTalA pramANamAM piSavAmAM AvI che te eka taTastha vicArakane jaina zAsanane aMka vAMcatAM sahaja jaNAya tevuM che. paMcama kALanI asajene amala anya zramaNe upara mukavA jatAM pote ja tene bhoga thaI paDayA che. pite zramaNapaNuM prApta karyA chatAM paNa-a95jJAnane lIdhe aneka bhUle AvI javA saMbhavita che chatAM-avalokana karavA jatAM aMgata TIkA karavAmAM bahAdurI mAnI che, ane sUrya sanmukha dhULa uDADanAranI mAphaka niSphaLa prayatna karyo che. temanA lakhavA mujaba teo AtmAnaMda prakAzanA navA "ya grAhaka " thayA hoya tema lAge che, paraMtu te eka avalokanakAra tarIke "sAdhu jIvana" nI zailI batAve che, e khuzI thavA jevuM che. paraMtu avakana karatAM e "sAdhu jIvananI zailI " sacavANI che ke kema, temaja jANe bIjAnA hRdayanA bhAva jANI levAnI addabhuta zakti prApta thaI hoya tevI mAnyatA karatAM panyAsajIne "vicAra zunya' vigere darzAvI pi * jaNAve che ke pA. 214 mAM cothI lITImAM je kSAyaka samItI che, tene pramAddhakarI zakato nathI, ane e avasthAmAM saMbhava paNa nathI." te kSAyaka camakatI tene badale kSapakazreNI Ara. , bhI che. tene pramAda asara karI zakatA nathI; ane saMbhava paNa nathI. mI, jena AtmAnaMda sabhA bhAvanagara. For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka samAcanAkAranI ajJAnatA. 219 tAnA hRdayanI halakAI batAvatAM kriyAmArgane ghaNe aMze utthApatAM jarA paNa vicAra karyo nathI e eka zramaNa nAma dharAvatA munine mATe ochuM zocanIya nathI! spaSTIkaraNa (1) sAdhu jIvananI zailine sAcavavAne dA karanArA "zamaNa jaina zAsanamAM lakhe che ke AtmAnaMda prakAzanA aMkamAM 182 me pAne chellethI bIjI paMktimAM zrImad dAnAvajayajI A prakAre kahe che. ziSya-nirAlaMbana dhyAna, AjakAla thaI zake ke kema ? gurU-AjakAla nirAlaMbana dhyAna na thaI zake, tethI moTA moTA mahAtmAoe paNa dhyAnanA mane roja karelA che. temaja vaLI AgaLa upara svataH lakhe che ke "mArA pazamAnusAra huM kahI zakuM chuM ke sAMpratakAle nirAlaMbana dhyAnane abhAva hoI zake tema saMbhavatuM nathI, kadAca Apa kaI evuM kaMI mane zAstrIya vacana darzAvazo ke AjakAla (vartamAnakALa) nirAlaMbana dhyAna lupta che." uparane svataH karele khulAse keTale badhe ajJAnatAthI paripUrNa e zramaNa taraphathI jaNAvavAmAM Avela che te panyAsajIe karelA teja bhASaNanA viSayamAM pUrvApara saMbaMdha vAMcatAM-vicAratAM mAlUma paDI Avaze. panyAsajI piteja uparanA vAkyamAM kahe che ke, "jyAre apramAda nAmanuM pagathIyuM prApta thAya tyAre nirAlaMbana dhyAna thaI zake paNa te pahelAM nahi A vAkayane vicAra karaze te jaNAze ke, apramAdI munione nirAlaMbana dhyAna kaheluM che. te panyAsajI pateja zAstrokta rItie lakhe che, paraMtu e hakIkata barAbara nahi vAMcatAM pUrvApara saMbaMdhano vicAra karavAne azakta e zramaNujIe jaina tatvAdaza ke je zrImad AtmArAmajI mahArAjane banAvela che ane jemAM mULa graMtha guNasthAnakramA rehanI sAhadata levAmAM AvI che, temAM pA. 266 meM A prakAre che. have je kaI pramatta guNasthAnakamAM nirAlaMbana dhamadhyAna kahetA hatA te tene niSedha karelo che, jinabhAskara ema kahI gayA che ke jyAMsudhI sAdhu kAma saMyukta hoya tyAM sudhI tene nirAlaMbana dharmadhyAnane saMbhava nathI. A paMcamakALamAM mahAmuni RSioe nirAlaMbana yAnane maratha ja karela che. * tathA ca puurvmhrssyH|| cittenizcanatAM gateprazamite rAgAdinighAmade / vijANe'kta kadaMbaka vighaTite dhvAMtatramAraMnake / / AnaMde pravijite purapate jhone samunmIlite / mAM radayaMti kadA vanasthamanito uSTAzayAH shvaapdaaH|| (suraprabhAcArya) For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 220 mAmAna prakAza, * "citta nizcaLa thatAM, rAga, dveSa, kaSAya, nidrA ane mada zAMta thatAM, iMdriya samUhakRta vikAra dUra thatAM, zvamAraMbhaka aMdhakAra pralaya thatAM, jJAnane prakAza thatAM, ane AnaMda prakaTa vRddhimAr thatAM-AtmaavasthAmAM sthita-evA mArA jIvane vanamAM rahetAM duchAzayavALA siMha kayAre rakSA karaze?" matalaba ke pramatta guNasthAnake te nirAlaMbana dhyAnane saMbhava ja nathI. paraMtu apramatta guNasthAnakanI chellI hade " rUpAtIta " nAme dhamAnanA caturtha pAda prApta karanArane-je zukala dhyAnanI zarUAta karAvI Ape che temane e dhyAna prApta thaI zake che paraMtu te sthiti-apramina guNa sthA nakanI chellI sthiti-A kALanA manuSyane mATe agamya hoi zAsakAra kahe che tema "dhyAnanA mane ja kare che " ema A uparathI svataH siddha thAya che. spaSTIkaraNa (2) AgaLa upara jaina zAsanamAM pacAsajI mahArAjanA vyAkhyAnamAM bhUlo zodhatAM darzAve che ke, "AtmAnaMda prakAzanA 181 me pAne AThamI paMktimAM 8 rAga zabdarUpa hovAthI nirAkAra che chatAM ityAdi zrIyut panyAsajInuM bhASaNa yuktisaha nathI. kAraNa ke jaina darzanamAM keIpaNa padArthane nirAkAra svIkAryo nathI." A uparathI ame zramaNajIne pUchavA mAgIe chIe ke jaina darzanamAM jyAre koI prakArane padArtha nirAkAra svIkAryo nathI, te nIcenA padArtho sAkAra che ke nirAkAra tene sAdhu jIvananI zailithI khulAso jaladI Apaze. AtmA, jJAna, samyakatva, dhamAMstikAya ane AkAzAstikAya. Ane uttara jahadI prApta thaze evuM mAnI have mULa hakIkata upara AvIe. zramaNa ane cAritra lIdhAM aneka varSo kadAca thayAM haze, paraMtu jaina zAsakArAnI kevI zaili che tene anubhava hajI ghaNe adhure lAge che, aneka sthaLe jyAre jaina zAsakAre anya darzananA tattva ane siddhAMtane jaina darzananA siddhAMte sAthe sarakhAvatAM temanA ja siddhAMtane vaLagI svatanuM sthApana karI satya vastane bahAra lAve che ane te zailie anyadazanA siddhAMte karatAM svasiddhAMta keTalo baLavattara che, te sthApana kare che; AvI zaili khAsa karIne anyadazanIone udbodhaka nivaDe che, ane te "parAzyapagama" zelinA nAmathI saMbodhAya che; dachata tarIke trizazilAkA purUSa caritramAM zrImadda hemacaMdrAcArye nIce mujaba kaheluM che. rUpa gaMdha rasa spshegunnaataavdvsuNdhraa| pracAtApoDari hapa sAsmi 27 rUpasparzaguNaM teja ekasparzaguNomarut / amISAmevamAbAjhaM vyaktA bhimasvabhAvatA // 357 // For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka samAlocanAkAranI ajJAnatA A zlokamAM pRthvI rUpa, rasa, gaMdha ane sparzavALI, pANIrUpa-sparza, rasavALuM, avina rUpa ane sparza guNavALe, temaja vAyu eka sparza guNavALo e rIte vAdIne darzAvatAM kahe che ke, tame paNa bhinna svabhAvavALA upara mujaba rIte bhUte mAne che, matalaba ke, bhinna svabhAvavALI sthiti sAbIta karavAne mATe 5jayapAda hemacaMdrAcArye vAdInA matAnusAra eka apekSAe kabUla rAkhI bhinna svabhAvatA siddha karI; taduparAMta bIjA daSTAMta tarIke zrImadda haribhadrasUrie zAstrava to samuccayamAM bleka 31 mAM kahyuM che ke - acetanAni nUtAni na tadharmo na satphalam / cetanAsti ca yasyeyaM sa evAtmeticApare // 31 // AmAM jenadazanAnusAra pRthyAdinI "bhUta" tarIke mAnyatA nahIM hovA chatAM anya darzana sAthe jainadarzananuM sApekSapaNuM siddha karavAne mATe graMthakAre "parAbhyapagama" zaili vAparI caitanyatara padArthane "bhUta tarIke saMbodhyA che, AvIja za. line anusarIne pUrvAcArya kRta zlekanA apavAdarUpe pacAsajI dAnavijayajIe rAgone nirAkAra saMbodhyA che, ane te zleka A prakAre che. gvALA anidrA tAAramajA tathA itA . te rAgAmAlAhayapustakeSu / nyastAH kikSAkAranRtaH samastAH // . suracaMdravAcaka kRta zrI jaina tatvasAra. pA. 121 ahIM rAgane zabdarUpa TharAvI nirAkAra mAnyA che; A hakIkata parAzyapagama zailivALI hoI zabda samUhane anyadarzanakAre nirAkAra mAnatA hovAthI temaja lekika rItie paNa camacakSu gocara nahIM hovAthI "nirAkAra' tarIke ApaNu karIne saMbodhyA che, jenadarzanAnusAra iMdriya sApekSapaNe nirAkAra che, ane indriya nirapekSapaNe sAkAra che ema mAnavAmAM bAdha AvatuM nathI e vicAravAnI tasdI letAM jaNAI Avaze. A zilinuM adabhUta rahasya zramaNachanI vRttimAM jaldI AvI zake tema na hoya te vadhAre vicAra, abhyAsa ane manananI AvazyakatA temane mATe rahelI che, tema svIkArI levuM, jethI panyAsajI jevA vidvAnanA bhASaNa paratve nirdoSa samAcanA thaI zake; astu, AtmAnaMda prakAzamAM bhASAMtara paratve la zabdano artha lakhave rahI gaye batAve che te te akSarazaH bhASAMtara nahIM hovAthI mULa arthane hAni pahoMcI nathI tethI e hakIkata vizeSa vi. cAramAM mUkavAnI AvazyakatA nathI. taduparAMta temaNe mAsikane sUcanA karavA je zrama lIdhe che, te zrama je temaNe jaina darzananA vipula abhyAsamAM temaja eka avalekanakAra tarIkenI egyatA prApta karavAmAM lIdhA . te kAMIka aMze saphaLa thAtuM, For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ra AtmAnaH prakAza samAlAcakanI zraddhAmAM eka vicitratA. : zramaNajI lakhe che ke panyAsajInA ullekha mAtra * adhyApata padArthadvArA satya padAnuM bhAna karAvanArI prAcIna paNa vIzamI sadImAM nirjIva tha celI mUrti pUjAnI zailine kAyama rAkhavA khAtara che. ' A uparathI zramaNujI mUrtipUjA jevA A duSamakALanA sabaLa ane puSTa AlaMbanane niva mAne che ane panyAsajIne tevA nirjIva Ala anane TakAvI rAkhanAra mAne che ! A uparathI zramaNujI adhyAtmajJAnI hovAnA dAvA karI mUrtipUjAne nirjIva mAnatA jaNAtA hoya tevu lAge che. pote nirAlakhana dhyAna A kALamAM che tevu sva. kapAla kalpitapaNe sthApana karI e dhyAna sAdhavA mATe mUrtipUjA nijIva gaNavA tatpara thaI gayA haze ane yogazAstramAM mAmi saMnanA plAAM pUrva meniH vartum e vAkaya vaDe nirAlaana dhyAna prathama sa MghayaNa vagara dhyAI zakAtuM ja nathI tevA ullekha karelA heAvA chatAM,zrImad yAvijayajI,hemaca'drAcArya,AnaMdadhanajI ane AtmArAmajI nirAla mana dhyAna dhyAtA hatA tevuM vabuddhi anusAra koI paNa viziSTa prakAranA jJAnanA sadbhAva prApta thayA hAMya! tema nirNaya karI nirAlakhana dhyAnAM anavA khAtara mUrtipUjAne niSphaLa mAnavA manAvavAmAM potAnI zraddhAnA ADaMbara jaNAi Avye che. zramaNujI ! Apa jarA jJAnacakSu ughADI ApaNI samakSa jaina zA akArAe darzAvelA mUrtipUjAnA aneka graMthA vAMcA-svAmI vivekAnanda jevA advaita mArganA sa`pUrNa prasAra karanArA jenetara paNa mUrtipUjAne A jamAnAnA prANIone mATe kevuM dRDha Alakhana mAne che te zraddhApUrvaka tapAso. mUrtipUjAnI sthitisa jIva huze te ja vAstavika nirAla anapaNAnA vakhata Avaze. adhyAtmajJAna ke nirAla'bana dhyAna sAlakhanapaNAnA cirakALa abhyAsa pachI prApta thavuM... sa Mbhavita che. paraMtu dharmadhyAnanA ' rUpAtIta ' bheda apramattanI chellI sthitie zukaladhyAnanA azarUpa ja prApta thAya che te sthiti A kALamAM iMja kayAM ? ane ema nahIM hovAthI pUrva purUSAe e dhyAnanA maneratha karelA ema pratyeka sthaLe zAstra "ma vagADIne kahe che. lI. eka taTastha * > // 3 // pUrNa svarUpASTaka. ( mADha. ) prakaTe AtamarUpa, bhAva jakha pUraNa pAme ?-prakaTe *dra zrI sukhamAM sakta je pUrNa, saccidAnaMda sameta; OMkhe pU` A lekane pyAre, lIlA lagna bhavet. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only bhAva Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Asrava mimAMsA, pa2 upAdhI kRta pUNutA, cAcita bhUSaNa jAna; jAtya ratnanA teja sama pyAre, Atmika pUrNatA mAna. uSI urmivat pUrNatA, eha vikalpika jAna; vAstavika sthira sindhu che pyAre, pUrNAnaMda bhagavAna AzA sapane jA'gulI sama, jJAna STi jakha thAya; dInatA sama vidhu vedanA pyAre, pUrNa purUSane zuM thAya? kRpaNa mAnya je pU'tA, eha upekSita jAna; STi pUrNa purUSanI pyAre, snigdha amiya samAna. apUrNa pAme pUrNatA, pU mAna hina thAya; pUrNAna Mda svabhAva e pyAre, jaga Azcaya jaNAya. puddagala bhAva mAhAMdha che te, narapati pekhe nyUna; nAMhi nyUna devendrathI pyAre, svAbhAvika sukha pU. kRSNa pakSanA kSaya thatAM re, zukalanA udayanI mAMya; sabhAva prakaTa pUrNatama, sAhe caMdravat tyAMya. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only 13 NNNN bhAva0 2 lAva0 3 bhAva 4 bhAva 5 bhAva ke bhAva0 7 bhA10 8 (jJAsu ubhehavA2.) munivihArase hote huve bAno. vidita ho kI jagat vikhyAta nyAyAMnonidhi jainAcArya zrImadvijayAnaMdasUra zrI AtmArAmajI mahArAjake sumaziSyaratna zAntamUrti mahAtmA zrImAna munizrI haMsa vijayajI mahArAja ratalAma meM virAjamAna the jinake darzanAtha aura apane 3 ziSyoM ko bamI dikSA zrImAn panyAsa zrI saMpata vijayajI mahArAja ke pAsa dilavAne ki liye dehalI se umra vihAra karate hue, zrImAn munizrI labdhivijayajI mahArAjakA yahAM para padhAranA huA Apake yahAMpara do prabhAvazAlI bhASaNa tA. 26 maMgalavArako " manuSya dharmapara " dUsarA bhASaNa tA. 20 zukravArako " hamArA kyA kartavyA hai " isa viSayaya do prajAvazAlI vyAkhyAna bAbAsAhiba ke mandirameM hue vyAkhyAnake sajApattikA prAsana zAntamUrti mahAtmA zrI munihaMsa vijayajI mahArAjane grahaNa kiyA thA. aura sanApati mahodaya ke vyAkhyAnase peptara zrI AtmAnaMda jainazvetAmbara pAThazALA ke vidyArthIyone maMgalIka rupameM sUrilI AvAja se saMskRta ke kAvya paDhe the. sajApati mahodaya ke tathA muni labdhivijayajIkA vyAkhyAna sa Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 224 AtmAnaMda prakAza mApta honepara prensipanna TreniMgakAlejake ravizaMkara nAine upasthita ho kara sanApati mahodaya zrI zAntamUrti zrImAn zrI muni haMsavijayajI mahArAjako aura vyAkhyAnadAtA zrImAn muni labdhivijayajI mahArAjako hArdika dhanyavAda dete hue. donoMkI vyAkhyAnoMkI prazaMsA bahuta hI acche zabdomeM kI thI yadhyapi ukta mahAzaya brAhmaNa the, parantu nirapakSatAko svIkAra kIyA thA. bAda Apake mAsTara mizrImalajIne Ae hue sanAsadoMkA dhanyavAda manAte ehU. yaha pharamAyA ki zrImAn muni zrI haMsavijayajI mahArAjake yahAMpara padhAranese Aja paryaMta jo dharmonnatike kArya hue haiM una sabako alaga alaga nAmose ApalogoMko sunAu aura una nAmoMke guNoMkA saMpUrNa byAna karUM to eka kitAba bana jAya isaliye sirapha sUcanA mAtrase hI Apako yAda dilAtA hUM aura yAda dilAnekA matalaba yaha hai ki aba mahArAjajI sAhibako vihArakA samaya bhuth| nikaTa A gayA hai| isaliye hamako ucita hai ki hama saba yathAzakti niyama paccarakANa kareM jisase hama logoMko mahArAjajI sAhibakA pratikkaNa dhyAna rahe aura hama loga cAhe sahastra jilhAdhArA Apake napakArakA varNana kareM to jI nahIM kara sakte aura hama zrI saMgha muni labdhivijayajI mahArAjako dhanyavAda dete haiM jinhoMke nASaNadhArA ApakI kRpAse yaha saujAgya prApta huA samaya adhika na honeke kAraNa sanA visarjana ki jAtI hai. bAda ApakA ratalAmase vihAra pratApagaDhakI tarapha huA prathama mukAma zrApakA 1 mAzlapara rahA, vihArake samaya kula zrI saMgha Apake sAtha cala rahAthA, usa samaya yaha zabda mukta kaMThase nikala rahethe kI hamane Ajataka aisA vihArakA mokA nahIM dekhA bAda 1 mAzlapara jinameM pahuMce usa vakhata zrImAn panyAsa zrI saMpatavijayajI mahArAjane zrI guru mahArAjakI AjJAnusAra sAtha Ae hue saiMkamo puruSoMko dharmopadeza sunAyA, bAda prataHkAla vi. hAra karate samaya jinake adhyakva brAhmaNa nAine mahArAjajI sAhibase niyama pratyAkhyAna kiye bAda yahAMse ApakA dhAmaNoMdameM padhAranA huA yahAM thomA hI samaya huA hai ki eka prAcina pratimA nikalI hai, joki darzanake yogya manohara vimba hai yahAMpara Apake darzanArthe ratanAmase zrI saMgha AyA huAthA, usa samaya eka nAvika mahAnunAvakI taraphase khUba rAga rAgaNIyoMse pUjA pa. For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mara..225 munivihArase hote have lAle DhAi gai aura munizrI labdhivijayajIke nASaNa honese sarakArI puruSoMne nI lAja liyAthA aura ratalAma nivAsI zeTha jorAvaramalajIkI taraphase svAmI vacchala karanemeM AyAthA bAda ApakA padhAranA zailAnA rAjadhAnI meM huA yahAM para jI prasipha vyAkhyAnadhArA dharmakA gaTha acchA rahA, vyAkhyAnameM rAjakIya puruSoMne bhI acchA lAja ugayAthA jisase zailAnA darabAra rAjA sAhibane zrImAn zAntamUrti munizrI haMsavijayajI mahArAja Adi munirA. jakI mulAkAta seneke liye rAjA sAhibane rAjakIya puruSoM dvArA jatalAnese mahArAjazrI haMsavijayajIne apanI taraphase jainAcArya zrImadhijaya kamalasarIzvarajI mahArAjake ziSya munizrI labdhivijayajI mahArAjako rAjakIya mAnanIya zrIyuta bakSIjIke sAtha rAjA sAhibake pAsa jejadiye. muni mahArAja zrI labdhivijayajose rAjA sAhibane anyAnya kaI viSayoMpara prazna kiye jI acchA hai, isaliye uttarasese kyoMki Apa saMskRtase acche vAkIpha hai, aura darzanAdikakA jhAna santuSTa hokara rAjAsAhibane yaha pharamAyAkI yadi Apa ke sAtha eka caumAse taka sahavAsa rahe to vizeSalAna hAnekIsaMnAvanA hai, isaliye nacita yahI hai ki Apa cAturmAsa taka yahAMpara hI virAjamAnahI rahaiM kyoM kiz-3 daphA jaina sAdhuoMse samAgama huA lekina Apa jaise vidhAn jaina sAdhukA samAgama Aja hI prApta huA hai. vagerA bAteM praznottara samApta honepara munimahArAjajose-rAjA sAhibane janate samaya yaha pharamAyA daravAjemeM Akara ki jahAMtaka ho sake vApIsa idharakI aura hI boTe munimahArAjake jAnese rAjA sAhibakA anurAga jainadarzanapara bahUta hI acchAhU kyoM ki rAjA sAhibasvayaM saMskRtakA jhAna acchaga dharAte haiM. bAda yahAMse boTe moTe grAmoMmeM vicarate hue pratApagaDha pahuMcanekA vicAra thA, parantu rAstemeM araNoda zrI saMghako atyanta prArthanA honese bar3I didAkA kArya yahAMparahI nizcita rakhA. ApakA yahApara nagarameM pravezake samaya aMgrejI bAje nizAna tathA saje sajAye turaMgAdi atyanta gaTha rahAthA aura bAjArako dhajAyedhArA bamA hI suzobhIta kara diyAthA isatara bajhe samArohake sAtha praveza huA aura upAzrayameM padhArakara sarvako dharmApadeza sunAthA aura isItara guNotkIrtana zravaNa karanese pratApagaDhake nareza mahArAjA ke kAranArI sAdiva Adi rAjakIya puruSa Apake darzanArtha zrAethe, ora sAthameM pratApagaDhake nivAsI jaina jAtIke hitenu zrIyuta zeTha lakSmIcaMdajI ghIyA apane vizAla mitramaMgalake sAtha tazarIpha lAethe Apake yahAMpara virAjanese For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAnaMda prakAza tathA bahArake jaina samudAyase va jainetarAke padhAranese aura yahAMke nivAsI zeTha kisanadAsajI Adi zrI saMghake atyanta utsAha ora ukta mahAzayake anyaudAra vRtti honese pravezakA gaTha tathA bamo dikSAkA mahotsava tathA zrImandirajIme pujA paDhAnekA gata aura svAmIvatsalya evama maMjhapakI racanA aura nandime sonAmahorakA caDhAnA tathA zrIsaMgha pratApagaDhakI taraphase deva avyameM dRSi vagerA dharmonnatike kArya yahAMpara ativa prazaMsaniya hue haiM aura didAko samAptimeM jaina samudAya prArthanA honese aura zrI zAntamUrti mahArAja zrIhaMsavijayajI mahArAjakI AjhAnusAra muni labdhivijayajI mahArAjakA samayocita manAvazAlI vyAkhyAna huA tatpazcAta isa suavasarapara Ae hue zeTha sadamIcaMdajI ghIyAne maMgalAcaraNake bAda mahAtmA zAntamukhA zrI muni haMsa vijayajI mahArAja tathA zrImAn panyAsa muni saMpatavijayajI mahArAja aura muni zrIlabdhivijayajI mahArAjAdi munirAjoMko yahAMpara padhAranekA dhanyavAda manAte hue, bahArake jaina jAtIke netAoM ko aura yahAMke zrI saMghako hArdika dhanyavAda dete hue pharamAyA ki dhanya hai yahAMke zrI saMghako ke jinhoMne mahArAjajI sAhivake upadezAmRtase itane aspahAimeM pUrNa utsAhase itane dharmonnatike kArya kara batalAe, aura atta merI yaha prArthanA ki Apa sarva sajjana muni mahArAjane apane vyAkhyAnameM jina jina bAtoMpara upadeza pharamAyA hai usameMse sarvathA nahIM to apanI zaktike anusAra grahaNa kare basa dikSA mahotsava samApta huA aura bame gauke sAtha mahAtmAjI vApIsa munimamakSake sAtha upAzrayameM padhAre-ApakA yahAMpara do cAra dina virAjamAna hogA, aura pratApagaDhakI aura jAnA hogA. prekSaka tattvajJAna pAmavAno ane tene saphaLa karI levAna cekho ane sarala upAya. vikAcaraNa. " zrUyatAM dharma sarvasvaM, zrutvA caivA vadhAryatAma; AtmanaH prati kUlAni, pareSAM na samAcaret. (zrImAna haribhadrasUrI zrI leka tatva nirNaya graMtha) 1444 uttama graMthanA praNetA potAnA bALa zAstra abhyAsa ane Atma anubhava upara bhavya prANIonA For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivekAcaraNa ra7 hitamATe pharamAve che ke, "bhe sukhAthI ane je tamane sAcA sukhanI IcchA ja che te pahiMsAdi uttama dharmanI dhurAne dhAranArA keI nispRhI jJAnI gurUnI pAse vinaya, bahumAna pUrvaka satzAstrarahasthanuM rUcithI zravaNa karI, ane te zravaNa karAyelAM hAthane nija hRdayamAM sArI rIte utAre ane ema karI chevaTe kadApi paNa koI prANIne pratikulatA bhareluM kArya naja kare, na karAve ane na anudana Apa, kemake "jevA ApaNaevA sahu juo ! sahu koI jIvita rahe che. koI maraNa IcchatA nathI. ema samajI keIne prANa hAnI thAya ema naja karavuM. sahu keIne AtmasamAna lekhavA koI sAthe vaira vidha dhAre cA vadhArave nahi ja. paNa maitribhAvaja dhAre, keI apriya (aniSTa) lAge evuM ane te ahita rUpa thAya, evuM vagara vicAryuM vacana kadApi ucaravuM nahi, nahita manaja dhArI rahevuM yukta che. apriya ane ahita vacana kadAca satya hoya te paNa asatya lekhyuM che kemake tethI lAbhane badale hAnI thavA pAme che, zAstra avirUddha vacanaja vadavuM, nyAya, nitI, ane pramANikapaNuM barAbara pAlavAM, ethI ulaTo mArga kadApi paNa nahi Adara. padravyane dhULa jevuM lekhI, tethI virakata rahevuM, tuccha svArthanI khAtara niyata bagADavI nahi. niHsvArthatA AdatAM zikhavuM, parastrIne te nija mAtA bahena yA putrI samAnaja lekhavI. pra. dravya vaDe saMtoSa rAkhI, ane te paropakAra sAdhave, jena tatvajJAnanI vRddhi thAya tema karavA lakSa rAkhavuM. krodhAgni, madAMdhatA, mAyA, kuTilatA, ane para AzA, tRSNa dura thAya, te satat prayAsa kare, rAgadveSanI viSamatA vAravA ane samatA guNane AdaravA, kaleza kusaMpane dura karavA ane suleha saM5 2thApita karavA, sahasa asat Areya na detAM satya siddhAnta, dAkhavavA nArada vRtavaDe ubhaya pakSane vaDhADI nahi mAratAM saMdhapAlanI jevI udAra draSTI dhAraNa karavA, prApta sukha duHkhamAM muMjhaI nahi jatAM samabhAve rahetAM, paraniMdA ke ApabaDAI nahi karatAM pArakA guNAnuvAda sAthe Atma laghutA dhAratAM, bagabhakti ane khoTI khuzAmata nahi karatAM zuddha bhakti sAthe hiMmatathI satya kathana karatAM ane sarva zaMkAdi deSa tajI niHzaMkapaNe zuddha tava zraddhA aDaga rIte pALavA satatU prayatna kare eja kalyANakArI che. ! ItizamU. pejaka. munirAja zI kapUravijayajI mahArAja For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 228 mAtmAnaMda prakAza jenonnati. jaina dharma pALanArAonI saMkhyA prathamanA pramANamAM ghaNI ochI thaI gaI che. vasti kamI thaI che. jenonI je saMkhyA hAlamAM vidyamAna che. temAM paNa ghaNe bhAga nirdhana sthitI bhegave che. mATe te mATe kaMI vyavasthA thavI joie, evI carcA cAle che, vAta vAstavIka che, ane tene mATe kaMI yejanA thavI joIe, e vAta paNa kharI che. mAMdA mANasane sAre karavA sArU prathama haziyAra vaidya ke DokaTarane batAvyA pachI tenA mATe kayA upacAre karyA hoya te daradI jaladI sAre thAya, tene prathama vicAra karI tene davA Ape che, ane te davAnA anuvAdanI tene yejanA karI Ape che, davAnI sAthe pacca bhejana tene mATe karyuM che, te tene batAvavAmAM Ave che. daradI vaidyanI salAha mujaba davAno upayoga karI AhAra-vihAramAM paya pAle che, to jaladI sAre thAya che ane regathI mukta thAya che, te dhAraNa nIce mujaba- jenI unnatinA saMbaMdhe kevA prakAranI yojanA karavAmAM Ave te tene ane mala thaI zake ane te mATe navIna vicArenI yojanA karatAM pahelAM bhagavaMtanA dharmamAM tenA zuM zuM upAye batAvelA che, tene ApaNe ahIM prathama vicAra karIzuM. sarvotkRSTa unnati mekSapada prApti che. tene upAya samyakajJAna, darzana, cAri. tranuM ArAdhana che. sarvotkRSTa unnatinI prAptine upAya tene mAnavAmAM AvyuM che, ane teja paramasatya che, te pachI te upAya sAmAnya samAja-saMgha unnatimAM keTale darajaje kAme lAge tema che, te ApaNe joIe. unnatino pahele upAya e che ke, samyakajJAnano phelAvo ane vadhAre che joIye. vartamAnamAM jeno unnati athavA udayane mATe bIjA je je prayAsa thAya che, te sarva karatAM samyakajJAnane pracAra vadhAre thAya ane tene lAbha vadhu pramANamAM levAmAM Ave tema thavuM joIe. jyAM sudhI samyakajJAnano phelAvo thaze nahIM ane tene lAbha lenArAnuM pramANa vadhaze nahIM, tyAM sudhI unnatinI ane UdayanI AzA rAkhavI e phegaTa che. e prayAsa kare che? e savAla ubhuM thAya che, paNa tenuM nirAkaraNa tarataja thAya che. jenA manamAM jainadharma yAne jainadharma pALanArAonA udaya ane u natinA vicAre uddabhave che, temaNe ja e prayAsa karavAnuM che. jenA manamAM yA vicAramAM unnati ane udaya e zabda ja AvatuM nathI, tene e kAma karavAnuM ja nathI, kemake tene tenI dizAnI ja khabara nathI. jenA manamAM ane vicAramAM unnati ane udayanA vicAra Ave che, temaNe prathama pine jAte ja samyakajJAna meLavavAno prayatna karavo joIe, pote je jJAna For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAti 229 meLavyuM hoya tene lAbha bIjAone ApavAno prayAsa kare Ie, e prayAsa bAhya ADaMbara dekhAvane nahIM hotAM zuddha aMtaHkaraNane ane pharaja tarIkene have joIe. ane jJAnano lAbha lenAranI saMkhyAmAM dIvase dIvase vadhAre thAya tevA prakAranA prayane temaNe karavA joIe. samyakUjJAna vadhavAnI sAthe ja kRtya akRtyane vicAra thaI satya vastu tarapha zraddhA thaze ane pitAnuM kartavya pharaja zuM che, ema samajavAmAM Avaze. te pitAnI unnati ane udaya zemAM che, tene te vicAra karaze, tenAmAM vivekabuddhi jAgaze. uparanI banne vAte thaze eTale pitAnuM cAritra-(kerekaTara)vartaNuka rItabhAta-AcAra ane sthiti sudhAravAne ApoApa prayatna karaze. je jJAna prApti karyA pachI potAnI rItabhAta AcAra-vicAra sudhAravAne ane cAritramAM AgaLa vadhavAne prayatna karavAmAM na Ave te uparanI bane vAtane tenAmAM abhAva che, ema anumAna karavAmAM ApaNe khoTA gaNAizuM nahIM. kemake jenAmAM samyajJAna ane zraddhA ane vAte hoya te tenA pariNAmarUpe tenAmAM durguNene tyAga ane saddagu. che tarapha rAga thavuM ja joIye. te jo na hoya te pachI popaTanI peThe kaMTha zeSa jevA jJAnI-paDhata mukheM pitAnI ane paranI unnatine zI rIte sAdhI zakavAnA che? jyAM dezathI athavA sarvathI cAritranI zuddhi thavA lAgI ke udayanA najIkanA pradezamAM ApaNe AvI pahoMcyA ema mAnavAnuM che. cAritranA pradezamAM pesatAnI sAthe ja ApaNAmAM nyAyIpaNuM AvavuM joIe nyAyI athavA pramANikapaNAno guNa e udayanA mULa guNarUpe che, ane zAsanakAre e badhA guNemAM prathama enI ja gaNanA karelI che. dezavirati zrAvakanA vrata aMgi kAra karatA pahelAM mArganusArInA 35 guNa ane zrAvakanA 21 guNe jANavA joIye. mAganusArInA 35 guNemAM nyAya vibhava nAmA pahele guNa mukaye che. jaina dharma pAmavAne ane ApaNI saMsArika ane Atmika ujAtanI IcchA dharAvanAre pote nyAyI thavuM joIe. jyAM sudhI potAnAmAM nyAyIpaNuM Avaze nahi, tyAMsudhI banne prakAranI unnatimAMthI eke prakAranI unnatine sadabhAva thavAnuM nathI. jaina samAjamAM A guNa adhika adhika vRddhi pAme evA prakArano upadeza vadhu joIe, ane tevA ja prakAranA prayatno thavA joIe. jaina vidyAzALA, pAThazALA ane AzramamAM bIjuM zikSaNa ApatAM pahelAM A viSaya vidyAthIone zIkhavavuM joIe eTaluMja nahi paNa bIjA zikSaNanI sAthe vidyAthI nyAyIpaNAmAM kevI rIte AgaLa vadhe ene mATe temAM khAsa ejanA ane tajavIja thavI joIe. jeTalA jeTalA aMze nyAyI paNane ApaNAmAM vadhAre thaze, eTale teTale aMze ApaNe unnatimAM AgaLa vadhavAne vadhAre zakitamAna thaIzu. For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 230. AtmAna prakAza. vakhatane sad upagatA-ApaNumAM vakhatanI kIMmata bIlakula nathI ema je kahIe te khATuM nathI. vaNIka buddhi paisA kamAvavA tathA bacAvavA tarapha vadhAre hoya e vAta kharI che. paNa paisA karatAM vakhata vadhAre kiMmatI che, e vAta lakSa bAhAra javA jevI nathI. samyajJAnanI sAtheja vakhatane sadupayoga karavAnI ane nakAme vakhata na jAya tene mATe kALajI karavAnI Tevane guNa ApaNAmAM vadhu jeIe. sva para unnatinA Icchaka mANasa jo vakhatane sadupayoga kare che, amane kAma karavAne vakhata nathI, amane phurasada nathI, evA je uddagAre ApaNe sAMbhaLIe chIe, te sAMbhaLavAne vakhata Avaze nahi. sat udyoga-vakhatano sadupayega karavAnI Teva paDavAnI sAtheja udhoga kara. vAnI pravRttine tenAmAM guNa upanna thaze vakhata ane kusadanA abhAvanI vAte karanArA keTalAka mANase sAre udyoga karI zakatA nathI ane karavAnI zarUAta kare che to te paripUrNa karatA nathI. koIpaNa kAmanI zarUAta kiMvA AraMbha karatA pahelAM tenA mATe sArA sArA vicAra karI tenA pariNAmane vicAra kara joIe. te karyA bAda je eka vakhata kAmanI zarUAta karavAmAM Ave te pachI te kAma paripUrNa karavAne mATe jIvaDa prayAza karavo joIe. A guNa unnatinA Icchakane bahu upayogI che. kuvyazanene tyAga-unnatinA tarapha vihAra karanArAone vyazane bahu harakata kare che. teNe te nirvyazanI thavuM joIe. vyasana kare te vANIyo nahi. A kahevatane ApaNAmAMthI dezavaTe ApavAmAM AvyuM che ane vyasana e grahasthAInuM lakSaNa mAnavAmAM Ave che. A bhUla paNa khAsa saMbhALavA jevI che. pitAnA ghare AvanAra nuM AdarAtigya vyasana ane mAdaka padArtho purA pADavAthIja thAya che. evI samajutI gRhasthapaNAno dA karanArAonA manamAM hoya te te pote potAne ane jena dharma pALanArAone nAza kare che. tenI sAthe teo bhAre kami paNa thAya che. e vAta bahAra javA jevI nathI. jainadharma pALanArAonI saMsArika ane Atmika unnati eja dharmanI paNa unnati che, jena dharmano prakAza tyAreja thayelo samajavAne che ke jaina saMgha unnatinA pradeza tarpha uttarettara vadhatA jaze. nakAmI vAte karavAthI ane ThAsIThaThAre karavAthI kadI paNa unnati thavAnI nathI. evI ThagAI ke lucAI kaMI kAma lAgatI nathI, ke bahArane ADabara kAma lAgavAne nathI. Akhare satya pAyA upara AvyA zivAya jaina dharma ane dhaninI imArata majabuta thavAnI nathI e nakkI che, ane jaitattvajJAna ApaNane teja zIkhave che. vakIla naMdalAla lalubhAI. - vaDAdarA, lekhaka For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nirAdhAra zrAvikAo mATe kholavAmAM AveluM phaMDa, 231 zrI AmAnada prakAza patranA adhipatI sAheba, A vIgata ApanA chApAmAM chapAvI AbhArI karazojI. lI. bAI vAlI vIracaMda jaina vanItAvizrAma mu. surata gepIpurA, munirAja zrI vallabhavijayajI mahArAjanA upadezathI suratamAM nirAdhAra zrAvikAonA sAdhana mATe khelavAmAM AveluM phaMDa, mahA vada pAMcamanA roja suratamAM gopIpurAmAM AvelI zrAvakanI navI dharmazALAmAM jhaverI nagInacaMda kapuracaMdanA tyAM zAtisnAtrI pujA hatI. te vakhate sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAno samudAyathI apAsare cIkAra bharAI gaye hato. je vakhate panyAsajI mahArAja zrI siddhivijayajI mahArAja paNa bIrAjamAna hatA. avasaranA jANu mahArAja zrI vallabhavijayajI mahArAje samudAya samakSa bhASaNa ApyuM hatuM. viSaya jIvadayAthI zarU karyo hato, ne jIvadayAnuM dravyathI ane bhAvathI svarUpa vistArathI karI saMdhane samajAvyuM hatuM, tyArabAda sAtakSetramAM sAdhya kSetra kaNa ane sAdhaka kSetra keNuM te samajAvyuM hatuM. sAdhaka kSetra cAra ( sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA.) ane sAdhya kSetra bAkInAM traNa (jena pratImA jaina maMdIra ane jJAna) tenuM vivaraNa karyuM hatuM. ApaNuM jaina samAjamAM kSetranI prabhAvanA uttarottara vRddhi thatI najare Ave che paNa sAdhaka kSetra je sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvakArUpa cAra kSetra te dinapratidina jIrNa thatAM najare paDe che. temAM paNa uparokata sAta kSetra paikI zrAvaka zrAvakArUpa be kSetra che je pAMca kSevanA poSaka che, te tarapha mahArAjazrIe samAjanuM dhyAna kheMcyuM hatuM, ne jeke jainamAM paisAnI relamachela thaI rahI che, ane jainA paisA kharcavAmAM dareka vyakita karatAM ghaNuM AgaLa paDato bhAga le che temAM zaka nathI. ema keTalAkanuM kahevuM ne mAnavuM che, paNa hAla ApaNAmAM sIjAtA anyathI paNa duHkhI thatAM vargo strIo anAthavaguM te tarapha najara phelAvI vicAra karavAmAM Ave te ApaNe joIzuM ke teo tarapha jainoe haju kAMI karyuM nathI. AjakAla dareka kAmamAM anAthAzramo kholAyA che, ne temAM ghaNI strIo ke jeo nirUdyamI vakhata gALatI hatI, teo katavya bajAvavA taiyAra thaI rahI che, te jainasamAjamAM je anAtha strI varga che te kAMI paNa sAdhana na hovAthI vagara udyama vakhata gALe che. te tarapha saMdhanuM kaI lakSa joIe tevuM nathI, A dIlagIra thavA jevuM che. AvA ujamaNuM snAtra mahotsave je thAya che te jJAna. dazana, ne cArItranI prAptinAM sAdhana che. tethI jema uttama karaNIe potAnuM sAdhyane meLavI zake che, tema A prasaMge jJAna, darzana, cArItra, rUpa, ratnatrayanI ArAdhanA mATe anAtha abaLAonAM sAdhana sArU kaMI geDavaNa thavI joIe. evA prakAranA pitAnI buddhibaLathI ghaNo upadeza karyo hato. jenA pariNAme tyAMja sabhA vacce teozrInA upadezanI asara thatAM rUA. 1501 nI rakama jhaverI nagInacaMda kapuracaMdanA vidhavA bAI rUkSmaNIbAIe anAtha abaLAo mATe madada sArU jAhera karavA jaNAvyuM ne bIjA javerI talakacaMda mAstaranA putra saiAbhAgyabhAInAM vidhavA bahena parazanabAIe paNa rUA. 1501 nI rakama jAhera karI hatI. ne trIjA bAI te sarasvatI te jhaverI uttamacaMda bulacaMdanI vidhavAe rUA. 1501 nI rakama For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAne prakAza jAhera karI hatI. tyArabAda sA. pAnAcaMda tArAcaMdanAM dhIANI se. bAI hIrAkAra bene rUA. 25-0-0 nI rakama sabhAmAM anAtha abaLAo mATe jAhera thaI hatI. ne haju paNa suratamAM A khAtAne mATe vAta caracAi rahI che. vartamAna samAcAra muni vihArathI thatA lAbho. 108 prasiddha vaktA zrImAna vallabhavijayajI mahArAjanA ziSya muni zrI lalitavijayajI Adi sAdhuo suratathI vihAra karI navasArI tarapha padhAryA che. rastAnA bhestAna gAmamAM mAtra zrAvakanA be dhare hevA chatAM Itara darzanIyenA ati AgrahathI tyAM be divasa sthiratA karavI paDI hatI. tyAM be divasa upadeza karavAmAM Avyo hato, jethI anya darzanIyone zaMkA samAdhAna thatAM bahuja khuzI thayA hatA ane munionI ghaNuM bhakti karI hatI. tyAMthI mahA vadI 11 nA roja vAMka gAme padhAryA che. (maLeluM) pAlanapuramAM dikSA mahotsava. mAha suda 13 nA roja pAlanapuramAM amadAvAda nivAsI zA. ratIlAla maganalAle panyAsajI zrI sobhAgyavimalajI mahArAja pAse cAritra grahaNa karyuM che. temanuM nAma vivimalajI rAkhavAmAM Avela che. zahera bhAvanagaramAM zeTha tribhuvanadAsa bhANajI jaina kanyAzALAnuM makAna khullu mukavAnI karavAmAM AvelI kIyA. A zaheramAM zrI chaThThI zvetAMbara jaina kenpharansanuM saMmelana thayuM te vakhate A kanyAzALAnI sthApanA zeTha tribhuvanadAsa bhANajInA taraphathI karavAmAM AvelI hatI. hAlamAM ukata zALAne mATe atrenA nAmadAra mahArAjA taraphathI bakSIza maLela jamIna upara e suzobhita makAna sthApaka taraphathI bAMdhavAmAM AvyuM hatuM. ne khullI mukavAnI kriyA tA. 1=3=1915 phAgaNa suda 15 semavAra nArAja nAmadAra kapALa mahArANI sAheba naMdakuMvarabA sAheba sI. AInA mubAraka hAthe karavAmAM AvI hatI. ukta zALAnA makAnanI sAme eka suMdara samIyANa ubhuM karavAmAM Avyo hato. nAmadAra mahArAjA sAheba, rAjyanA tamAma adhikArI maMDaLa, zaheranA vyApArI varga, skulanA mAstaro ane jaina varganA gRhasthAthI samIyANa cikAra bharAI gayo hato. savAranA nava vAge nAmadAra mahArAjA sAheba ane nAmadAra rANa sAheba padhAryA bAda meLAvaDAnuM kArya zarU karavAmAM AvyuM hatuM. prathama maMgaLAcaraNa vagere karyA bAda zeTha narottamadAsa bhANajIe nAmadAra mahArANI sAhebanAM guNagrAma karatAM kanyAzALA khelavA mATe vinaMti karatAM kRpALu mahArANI sAhebe eka sarasa bhASaNa karyA bAda temaja kanyAo vagerene inAma vaheMcyA bAda makAna kholeluM jAhera karyuM hatuM. tyArabAda kanyAzALAnuM makAna sarvee joyuM hatuM, tyArabAda phUlahAra vagere laI meLAvaDo visarjana thayuM hatuM. A zALA mATe mAre cALIza hajArathI pacAsa hajAra rUpiyAnI rakama kuLa ApavAmAM Avela che. For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lokamAnya mahAna nara onarebala mI. gokhaleno svargavAsa niHsvArtha dezabhakta, mahAna upakArI aditiya nara ratna onarebala mI. gokhale sI. AI. I. nuM 48 varSanI nAnI umare akAle thayela mRtyuthI dezamAM cotarapha dilagIrInI bhArI lAgaNI phelAI rahI che. mI. gokhalee potAnuM jIvana dhananA ke kItinA lAbha vagara mahAne kapALa brITIza rAjya ane hiMdanI prajA baMneno prema saMpAdana karI baMne vacceno sneha saMbaMdha sAcavI dezanI aDagapaNe sevA bajAvI che je apUrva che. atyAre te kharekharI rIte hiMdane eka mahAna purUpanI khoTa paDI che. dareka gAme dareka kome dareka dhamaoe teonA svargavAsathI sarakhI rIte azra reyAM che. mahAna kRpALu zrImAna zahenazAhe temaja hiMdanA mukhya mukhya sattAdhizoe paNa A mahAna purUSane mATe dilagIrI darzAvI che. rAjA ane prajA ubhapane eka sarakho vizvAsa ane prema prApta karI zakavA mATe marahumanuM jIvana khAsa anukaraNIya che. dezanuM kalyANa karavAmAM e ravargavAsI AtmAe svArthane bhega Ape che. chevaTe paramAtmA pAse eTalI ja prArthanA karIzuM ke AvA nararatna hiMda prApta kare ane e paralokavAsInA pavitra AtmAne paramazAMti maLe. For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra A sabhAnuM jJAnodvAra khAtuM ane hAlamA chapAtA upayogI graMtho. temAM thatA jatA sakhyAbaMdha vadhArA 1 "sattarIsaya ThANu saTIka" 2 "siddha prAbhRta saTIka '' 4 3 pratikramaNa garbha hetu " * Y A mAsamAM navA dAkhala thayelA mAnavatA membare . 1 vArA caMdulAla punamacaMda re. pANu DhAla bhAvanagara. pe. va. vArSika memmara. 7 . & mAgadhI--saMskRta mULa, avasUri TIkAnA graMthA, 66 dAna pradIpa " " mahAvIra caritra" zrI nemicadrasUri kRta. www.kobatirth.org " saMbedha sittarI saTIka " 66 66 samayasAra prakaraNa saTIka guruguNaSaTa trizikA saTIka " TasthAnaka pra-saTIka " 46 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zA, kalyANajI khuzAlaverAvaLavALA taraphathI. zeTha meAtIca, devacana mAMgarALavALA taraphathI. chA. sAmacaMdbha Uttamaca'da mAMgarALavALA tara. zA, premajI nAgaradAsanI mAtuzrI khAi raLIyAta khAi mAMgaroLavALA taraphathI, gA. kulacaMda velajI mAMgaroLavALA taraphathI. zA, uttamaca Mda hIrajI prabhAsapATaNavALA tara zA, harakhacaMda makanajI prabhAsapATaNavALA ta, kA, mAhanadAsa vasanajI pArakha daravALA tara. zA, manasukhabhAI lallubhAI pethApuravALA tara. zeTha lallubhAI nathubhAi pATaNavALA taraphathI. zA. dharamazIgAvIMdrajI mAMgarALavALA taraphathI. yA. jamanAdAsa mArArajI mAMgarALavALA ta. kumArapALa pramakha che (zrI jina maDanagaNI kUta ) 16 " sastAraka prakINu saTIka " 17 zrAvakadharma vividha prakaraNu saTIka" 66 18 " aSTakaccha, upAdhyAyajI mahArAjazrI yaze.vijayajIkRta sUla; ane zrImad devaca - dra mAhAjakRta jJAnamajarI TIkA sahita. 10 caityava`dana mahAbhASya " 66 1 66 " sumukhAddhimitra catuSka kathA " 12 SaDAvazyaka vRtti namisA--kRta" 13 " pethaDa jhajhaNa pramaya " 14 punyadhana caritra " 66 15 zA. cunIlAla mukhacaMda pATaNavALA taraphathI. prAMtIjavALA zeTha karamacaMdanI mIjI strInAsmaraNAthe hA. zeTha maganalAla karamacaMda taraphathI. zA. hIrAcaMda gahelacaMdanI dIkarI bena pazImAi pATaNavALA taraphathI, zA, muLajI dharamazI tathA durlabhajI dharamazI pAramadaravALA taraphathI. zA. jIvarAja meAtIcaMdra tathA premajI dhara'mazI pArakha'daravALA taraphathI, zA, muLajI dharamazInA maraNAthe. For Private And Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 88 kalpasUtra suAdhika TIkA ? zAha cunIlAla sAkaracaMda pATaNavALA taraphathI. 20 88 prAcIna cAra karma graMtha TIkA sAthe zeTha premacaMda jhaveracada pATaNavALA taraphathI. 21 88 dha ma parIkSA zrIjinamaMDeNugagIkRta" e zravavikAo pATaNa taraphathI. 22 % samAcArI saTIka zrImadda lallubhAI khumacaMdanI vidhavA bena | yazovijayajI upAdhyAyajI kRSa" menAbAI pATaNavALA taraphathI. 23 88 upadeza saptatikA " hena vIjaLIbAI vAjAvALA taraphathI 24 8 paMca nicathI sAvacUri. 25 88 paryanta ArAdhanA sAvacUri. 26 98 prajJApanA tRtIyapada saMgraheNI sAvacUri. 27 88 bAdaya sattA prakaraNa sAvacUri. hAlamAM navA prathAnI thayelI cAjanA 28 "puca saMgraha ?" zeTha ratanajI vIrajI bhAvanagaravALA varaphathI. 29 8Sadarzana samuccaya." zeTha jIvaNabhAI jecaMda. gAghAvALA taraphathA. 30 8 zrA ddhavidhi." 31 'pratimA zataka laghu TIkA." zA. geviMdajI viThThalAsa vALukaDajhALA taraphathI 32 "pRhatasaMghiyaNI jinabhadragaNi" | - kSamAzramaNa kRta. eka sabhA taraphathI 33 ''jIvAnuzAsana saTIka." zA. maganacada umedacaMdanI vidhavA bAI caMdana pATaNavAlA taraphathI. 34 zrI neminAtha mahAkAvya kIrtirAja upAdhyAyajI kRta." eka zrAvaka taraphathI. 35 ''kSetra samAsaTIkA"--zeTha amRtalAla chagenalAla bhAvanagavALA taraphathI. 36 88 kuvalayamAlA (saMskRta)" 37 "zrI uttarA dhyayana sUtra" zrImadda bhAvavijayajI gIkRta TIkA. bAbu sAheba | cunIlAlajI pannAlAlajI mubaIvALA taraphathI. ekalA bhASAMtaranA chapAtA graMthA, 38 "zrAddhaguNa vivaraNa" (bhASAMtara) vArA haThIsaMgabhAi jhaveracaMda bhAvanagaravALA tA. 39 "tapAvalI (ta5 mahAdadhi )?? zeTha vakhANudajI purUSotamanA taraphathI. 40 8"pUjA saraha' pUjyapAda nyAyanidhi zrImad vijayAnaMdasUri (AtmArA majI mahArAja kRta) tathA munirAja zrI vaabhavijayajI mahArAja kRta.) uparanA graMtho paikI keTalAeka grathA chapAvavA zarU thayA che ane keTalAeka graMthAnI presa kepIe taiyAra thaI che. te have pachI presamAM mokalavAnA che, temaja navA bIjA graMthAnI paNa cejanA thAya che, tenI paNa jAherakhabara have ApavA mAM Avaze. For Private And Personal Use Only