Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNabhara kA yogeza prakAzaka: Hawa akhila bhAratIya jaina yuvA phaiDarezana, khairAgar3ha evaM kahAna smRti prakAzana, sonagar3ha
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya dinAMka 26 disambara, 1988 se prArambha huI zrImatI dhur3IbAI khemarAja gir3iyA granthamAlA apane vigata 14 varSoM se nirantara prathamAnuyoga ke AdhAra para bAla sAhitya prakAzita karane meM agraNI rahI hai| abataka granthamAlA ke mAdhyama se jainadharma kI kahAniyoM ke 14 bhAgoM ke rUpa meM 2 lAkha 22 hajAra pratiyA~ evaM caubIsa tIrthaMkara mahApurANa (hindI va gujarAtI) kI 24 hajAra pratiyA~ jana-jana meM pahuMca cukI haiM, phira bhI unakI nirantara mA~ga banI huI hai| ___ kahA jAtA hai ki bAlya-avasthA meM jo saMskAra par3a jAte haiM, ve amiTa ho jAte haiN| Aja ke isa dUradarzana ke yuga meM bAlakoM ko sahI dizA dene ke lie isaprakAra ke sahaja zikSAprada evaM bodhagamya bAla sAhitya kI jarUrata bahuta mahasUsa kI jA rahI hai, parantu abhItaka mAtra kahAniyoM ke mAdhyama se hI usakI pUrti ho rahI thI, para aba hama isa naI kar3I ke rUpa meM khAsa kara 5 se 10 taka varSa ke bAlakoM ko dhyAna meM rakhate hue "mukti kaoNmiksa" kA prakAzana prArambha karate hue atyanta prasannatA kA anubhava kara rahe haiM, jisakA prathama bhAga Apake hAthoM meM hai| AzA hai hamArA yaha prayAsa avazya hI bAlakoM ke sAtha Apa sabhI ko bhI lAbhaprada siddha hogaa| Apa ise aura adhika unnata banAne hetu apanA sujhAva va sahayoga avazya bhejeN| prastuta kRti kI kImata kama karane meM jinhoMne sahayoga diyA hai athavA granthamAlA ke sadasya banakara sahayoga kiyA hai| hama una sabhI ke prati AbhAra vyakta karate haiM evaM AzA karate haiM ki bhaviSya meM bhI sabhI isIprakAra sahayoga dete rheNge| anta meM, hama kaoNmiksa ke lekhaka DaoN. yogezacandra jaina, rekhAkAra zrI tribhuvana siMha, raMgakAra zrI manamohana sonI evaM mudraka jaina kampyUTarsa ke vizeSa AbhArI h| motIlAla jaina premacanda jaina adhyakSa sAhitya prakAzana pramukha sampAdakIya "aparAdha kSaNabhara kA" bhale hI tIrthaMkara mahAvIra ke ziSya rAjA zreNika ke jIvana para AdhArita ghaTanAoM ko rekhAMkita kara rahA hai, parantu yaha zreNika va celanA ke jIvana kI vyAjokti meM sampUrNa mAnava jIvana ke AparAdhika pariNAmoM kA eka citrAMkana hai| aparAdhoM ko aMjAma dene ke kSaNa bahuta lambe nahIM huA karate, parantu usake pariNAma va badanAmI ke kAla bahuta kaSTadAyI evaM dIrghajIvI huA karate haiN|kisii ne kahA hai - "kucha lamhe qhatA karate haiM, parantu sadiyA~ sajA pAtI haiN|" uparilikhita loka-siddhAnta se hamArA pAThaka bhI zAyada sahamata hogA, aura sampUrNa zreNika caritra se aisA dhvanita bhI hotA hai| ataH hameM apane pariNAmoM ke sudhAra kA nirantara prayatna karanA caahie| jaba zreNika ke kucha kSaNa ke tIvra pariNAma tIsare naraka gati ke bandha ke kAraNa hue to hamAre aise satata hone vAle pariNAmoM se kyA gati hogI, isakA gambhIra vicAra ekAnta kSaNoM meM hameM karanA cAhie, yahI isa citrakathA ke likhane-par3hane kA uddezya hai, AzA hai, sudhI-bAlamana isa uddezya kI pUrti kregaa| aisI bhAvanA ke sAtha.... - DaoN. yogezacandra jaina, anekAnta phArmA., alIgaMja
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNabhara kA Alekha evaM sampAdana DA. yogezacandra jaina Tou Qu rekhAkAra - tribhuvana siMha yAdava prAcIna kAla meM magadha deza kI rAjadhAnI rAjagRhI meM eka rAjA rAjya karatA thA, usake zreNika Adi 500 putra the 1 dayAlu rAjA ne yuddha jItakara somazarmA kA ahaMkAra tor3akara rAjya bhI vApasa kara diyA ema. e. pI eca DI., jainadarzanAcArya raMgakAra - manamohana sonI vaha bahuta dayAlu va nirabhimAnI thA, parantu usakA par3ausI rAjA somazarmA ahaMkArI, ISyAlu va nirdayI thA / ataH somazarmA kI dukhI prajA kA dukha dUra karane ke lie eka dina dayAlu rAjA ne car3hAI kara dii| maiM hAra to gayA... parantu tumase badalA lekara rahU~gA....
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukti kAmiksa jAo ise zreNika ke pitA ko beca do aura taba somazarmA ne badalA lene ke lie eka cAla calI, eka bhayAnaka khUkhAra ghor3A... aura sArI yojanA samajhA dI ghor3A lekara vyApArI zreNika ke pitA ke darabAra meM jA pahu~cA are vAha ! yaha koI sAmAnya ghor3A nahIM, azvaratna hai azvaratna aisA ghor3A to ghuDasAla meM bhI nahIM aura phira binA soce samajhe rAjA ne ghor3e para baiThakara er3a lagA dI, ghor3A jaMgala kI ora le bhAgA kucha gar3abar3a lagatI hai ra binA sahI jAnakArI ke koI kArya nahIM karanA caahiye| kahIM kucha...
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA yaha samAcAra sunakara zahara meM bhagadar3a maca gii| rAniyA~ mUrcchita ho gaIM aura sainika ghor3A pakar3ane ke lie pIche-pIche bhaage| parantu hatAza ! sainika rAjA ko khoja na sake tabhI eka vyakti vahA~ se gujarA ye karAhane kI AvAja ! Aha ! Aha go udhara ghor3A rAjA ko eka bhayAnaka jaMgala meM le gayA aura gahare gaDhDhe meM girA diyA Aha ! bacAo 3 AvAja ko sunakara vaha gaDhDhe ke pAsa AyA bhAI ! tuma kauna ho ? Thaharo! abhI nikAlatA hU~
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukti kAmiksa aura vaha rAjA ko nikAla kara apanI jhopar3I kI aura le calA jhopar3I meM liTAkara rAjA kI behozI dUra karane kA yatna karane lgaa| thoDI dera bAda rAjA ko hoza AyA / are tuma maiM yahA~ kahA~ ha~ ? kauna ho maiM bhIloM kA rAjA yamadaMDa hU~, Apa mere jaMgala meM haiN| to rAjA ne sArI ghaTanA sunAte hue apanA paricaya diyA maiM yaha to jAnatA thA ki somazarmA duSTa hai,dhokhebAja hai,parantu ghor3A bhI duSTa hogA...? ThIka hai rAjan ! Akhira jAnavara hI to hai, jisakI khAtA hai, usakI nibhAtA hai|
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA aura phira zAma ke samaya bhojana hetu padhAreM rAjan ! to rAjA ne saharSa zuddha bhojana svIkAra kiyA nahIM ! nahIM maiM zuddha zAkAhArI bahuta hI svAdiSTa hai isa ghanaghora jaMgala meM bhI itanA rUpa lAvaNya aura guNavatI bhI... mujhe zAdI kA prastAva... / dera rAta taka rAjA socatA rahA aba samajhA, merI beTI dhArmika pravRtti kI hai, usane hI kriyApUrvaka banAyA hai| rAjA bhIlakanyA ke vyavahAra se bahuta prabhAvita huA aura usa para mohita bhI... dUsare dina bhIlarAja ke samakSa zAdI kA prastAva rakhA to... yaha to merA aho bhAgya hogA, parantu... 5
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukti kAmiksa (parantu kyA ?/ niHsaMkoca) kaho Apake to bahuta-sI rAniyA~ haiM, merI putrI to dAsI mAtra banakara raha jaavegii| usakI saMtAna bhI aisI hI rahegI... bhIlarAja ne apanI patnI va patrI se sahamati maaNgii| nahIM ! nahIM! hama use paTarAnI bnaayeNge| aura usakA putra rAjya kA uttarAdhikArI hogA jaisA Apa ThIka samajheM... zubhamuhUrta meM bhIlarAja yamadaMDa kI putrI tilakavatI kI zAdI sAnanda sampanna hii| usake bAda rAjA ne apane rAjya ko prasthAna kiyaa|
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA rAjA ke Agamana kA samAcAra sunakara rAjya meM khuzI chA gii| rAjA apane rAjya lauTakara rAjakAja dekhate hue paTarAnI tilakavatI ke sAtha jIvana-yApana kara rahA thA ki eka dina.... badhAI ho ! badhAI ho !! rAjana! paTarAnI sAhibA ke putraratna 71 haA hai... acchA ! cilAtI ke janma kA zubha samAcAra...lo ye.. CHOTI isa taraha kAphI dinoM rAjya karate hue rAjA vRddha ho gayA, use cintA kAphI socakara rAjA ne vizeSa vidvAnoM ko bulAyA isake lie to rAjakumAroM kI buddhi parIkSA karanI cAhie maiM aba kisa putra ko rAjya dUM, vacana to cilAtI ko diyA hai.... yahI uttama hai|
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUsare dina rAjA ne rAjakumAroM se sArI bAta khii| mukti kAmiksa pitAzrI hama ApakI bAta samajha gaye haiM, hama apanI yogyatA kI parIkSA ke lie taiyAra priya putro! kasauTI para kase binA na sonA pahacAnA jAtA hai aura na hI usakA mUlya hI milatA hai, vaise hI... bAta sunakara rAjA ne ghar3e meM osa lAne kA khaa| parantu zreNika ne ruI se kele ke patte para rakhI osa ko baTorakara ghar3A bhraa| rAjA kI bAta se sabhI rAjakumAra asamaMjasya meM par3a gaye aura... tatpazcAta rAjA ne dUsarI parIkSA lii| laDDuoM se bharI TokarI ke mu~ha ko binA khole laDDU khAne ko khaa| parantu zreNika ne TokarI ko jora-jora se hilAkara laDDU phor3a mujhe to joroM DAle aura usameM se gire se bhUkha cUre kA lagI hai| khAyA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA jaba do parIkSAoM meM zreNika jIta gayA to eka parIkSA gupta rUpa se lI gyii| mere kapar3e merA bhojana Aga! Aga bhAgo bhaago| parantu zreNika chatra-camara, siMhAsana rAjacinha lekara bhAgA... sabhI parIkSAoM meM jIte zreNika kI buddhi se rAjA prabhAvita bhI haA aura cintita bhI... rAjA banane ke lakSaNa to zreNika meM haiN...| parantu aba cilAtI ko rAjya dene ke mere vacana kA kyA hogA? cintA kyoM karate haiM rAjan ! abakI bAra vaha nahIM jIta sakegA yojanAnusAra dUsare dina jaba sabhI ko eka sAtha bhojana parosa diyaa| tabhI acAnaka.... hAya ! mere cUrame | are ! merA hI kA kyA hogA / cUramA bana gayA laDDU parantu zreNika kuttoM kI tarapha bhojana phekatA gayA aura dUsare hAtha se svayaM khAtA gayA /
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 mukti kAmiksa rAjya prApti ke sabhI lakSaNa dhIratA-vIratA va saubhAgya Adi zreNika meM dekhakara to rAjA ghora cintA meM hI par3a gyaa| usane apane maMtrI sumati va atisAra se vicAra kiyaa| cintA na kreN| rAjA ke rAjan ! hamane basa hameM to yogya to zreNika upAya ApakI AjJA hI hai, parantu soca vacana to... liyA cAhie... rAjAjJA se ve maMtrI zreNika ke pAsa gye| kumAra! vAha! aba hamase hI aparAdha pUchate ho| kala bar3e maje se kuttoM ke bIca bhojana... chI...chI...chI.. zarma AnI cAhiye mahArAjA Apase sakhta nArAja haiM,ataH Apako yaha deza chor3akara... parantu merA aparAdha? maMtrIvara ! usa samaya to yatna se bhojana kI rakSA hI yogya thii| jo rAjakumAra apane bhojana pAtroM kI hI rakSA nahIM kara sakatA, vaha prajA kI kyA rakSA karegA? ataH ApakA kahanA nyAyasaMgata nahIM hai| are! aba bahasa kA samaya nahIM hai| abhI to zAnti hI zreSTha hai, siMha bhI zAnti se do kadama pIche haTakara apane lakSya ko jAtA hai| ataH turanta yaha deza chor3ane meM hI bhalAI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA zreNika kI mA~ va prajA ne jaba yaha taba zreNika ne kAphI socAsamajhA; aura mA~ ko binA batAye hI cala diyaa| JhA deva ! aisA kauna-sA aparAdha kiyA, jo putra viyoga sahanA par3a rahA hai| idhara bhUkhe-pyAse jaMgala meM bhaTakate zreNika ko indradatta nAmaka seTha milA to.. aura ve nandigrAma ke sarapaMca ke yahA~ pahu~ce calo mAmAzrI! kisI pAsa ke gA~va meM calakara bhojana talAza kreN| calo bhAgo yahA~ se maiM to tumheM pAnI bhI na dU~, bhojana kA to prazna hI nahIM... patA nahIM kahA~-kahA~ se... isa taraha apamAnita bhUkhA-pyAsA zreNika bauddha sAdhuoM ke maTha meM jA phuNcaa| bhaviSya meM yaha manuSya nizcita rUpa se rAjA hogaa| isase uttama vyavahAra karanA acchA rhegaa| yaha Azrama ApakA hI hai! yahA~ kucha dina rahakara ise zobhita kreN| Aiye-Aiye...narazreSTha! pahale bhojanAdi se prasanna hoiyegaa|
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukti kAmiksa bauddhamaTha meM kucha dinoM rahakara zikSA prApta karane para eka / bauddhAcAryoM kI sevA sahAnubhUti va upadeza se prabhAvita dina bauddhAcArya ne kahA... hokara zreNika bauddha bana gyaa| Apa bauddhadharma svIkAra kara leM! isase Apako gacchAmi rAjya va sukha kI niHsandeha prApti hogii| 9/ buddhaM zaraNaM zreNika bauddhadharma apanAkara apane "mAmAzrI" ke sAtha dUsare gA~va cala diyaa| parantu mAmAzrI kucha na samajhe aura maunapUrvaka calatecalate unheM eka nadI milI to ve nadI pAra karane lge| pahale jUte utAra lU~, parantu isane kyoM phn| liye? abhI taka to naMge paira cala rahA thaa| mUrkha lagatA hai... mAmAzrI rAstA bahuta lambA hai, kyoM na hama jihvA rUpI ratha para savArI kreN| nadI pAra karane ke bAda ve kAphI cala diye to... vRkSa ke nIce indradatta ne chatarI bandI kara lI, jabaki zreNika ne khola dii| calo! vahA~ vRkSa ke nIce vizrAma kara le yaha koI sAdhAraNa mUrkha nahIM ! loga to dhUpa meM chatarI lagAte haiM, jabaki yaha yahA~ khola rahA hai !
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA ArAma karane ke bAda ve phira calane lage, calate-calate ve eka zahara phuNce| "mAmAzrI' vaha strI ba~dhI hai yA khulI, tathA yaha zahara ujar3A huA hai yA basA huA? bhAnaje! tere uttara to nahIM mAlUma, para itanA avazya patA hai ki terI buddhi ujar3a cukI hai, mUrkharAja kahIM kA... zreNika isa prakAra ke aTapaTe prazna karate hue Age bar3ha rahA thA ki tabhI... parantu zreNika ko mUrkhAdhirAja samajhakara indradatta Age bar3he jA rahA thA ki tabhI use apanA gA~va dikhaa| 'mAmAzrI" yaha manuSya Aja marA hai ki janma se marA hai ? maiM to calA gA~va, para tUM yahIM Thahara,kahIM na jAnA, samajhe ! kisI ko bhejUMgA.... zreNika vahIM baiTha gyaa| ghara pahu~cakara seTha ne rAste kA sArA samAcAra kaha sunaayaa| mujhe to zreNika bahuta mUrkha lagA bettii| are ! vaha mUrkha nahIM, bahuta 1 bar3A vidvAna hai vidvaan| vaha kaise?
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukti kAmiksa . pitA dvArA zreNika ke AcaraNa ko sunakara nandazrI bahuta prabhAvita huyI; usane kahA... 1. tumheM mAmA kahakara vaha tumase sneha cAhatA thaa| 2. jihvA ratha kA artha kathA-kautUhala karanA hai| 3. jala meM jUtA na pahinane se kA~Te, patthara va sarpa Adi ke kATane kA bhaya rahatA hai| 4. vRkSa ke nIce chatarI na lagAne se pakSiyoM kI 'bITa' girane kA bhaya rahatA hai| 5. vahI zahara basA huA hai, jahA~ jinamandirAdi haiM aura vivAhitA strI ba~dhI huI va ku~vArI mukta hai| 6. svAdhyAyI, dAnI, dharmAtmA ke marane para hAla kA marA huA va inase rahita janma se marA huA hai| yaha jAnakara indradatta bahuta prabhAvita huA aura "nandazrI" ne rUpavAna zreNika ko bulAne apanI dAsI ko saba kucha samajhAkara bheja diyaa| Apako mere svAmI ne nimantrita kiyA hai| kamAla hai? kAna meM tAlavRkSa kA pattA kyoM pahineM thI? aura ghara bhI nahIM batAyA...! oha ! aba samajhA... yaha to ThIka hai, parantu unakA ghara kahA~ hai aura kisa jagaha hai|
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA idhara nandazrI zreNika ke Agamana kI pratIkSA karane lagI... daravAje para Ane ke samaya gilAsa bhara pAnI lAyA gayA... kahA~ to itanA kIcar3a aura suna sakhI ! kumAra ke Ane kA samaya ho gayA ! daravAje para maiMne jaisA karane ko kahA, vaisA kara diyaa| aba dekhatI jaba zreNika 'nandazrI' ke dvAra para AyA... gajaba hai abhI to barasAta bhI nahIM hai, zahara meM kahIM bhI kIcar3a nahIM thA, yahA~ hI kyoM hai ? aura ITeM bhI rakhI haiM, ina para paira rakhU~gA to girU~gA... ha~sI hogI.... kahA~ itanA-sA pAnI ? isase kIcar3a dhula sakegA ? hU~ vaha kitanA catura hai.... udhara zreNika dAsI ke dikhAye saMketa ko khojane lagA... are ! vahI hai tAlavRkSa... usI kA pattA dAsI ne kAna meM lagAyA thA / vahI ghara hai| phira to zreNika ne kIcar3a meM hI calane kA nirNaya liyaa| 15 HO Azcarya ! vAha ! aisI caturAI aura kahA~ eka kSaNa vicArakara zreNika ne tAlavRkSa ke pattoM va lakar3I se khuracakara kIcar3a sApha kI aura... aba isa thor3e se jala se paira dholU~ /
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 mahala meM praveza karane para "nandazrI" ne zreNika se bhojana ke lie nivedana kiyaa| he manoharAMgI ! maiM bhojana vahI karU~gA, jo merI pratijJA ke anusAra hogaa| "nandazrI" ne 32 cAvaloM kA rahasya samajhAkara dAsI ko bAjAra bhejA... ye maMtrita goliyA~ haiM, jisake pAsa hogI, vaha sadA saphala rahegA... para... ApakI pratijJA / 4000 acchA ! aisA hai, to ye lo azarphI aura do ye golii| CRECE "nandazrI" ke dvArA AgrahapUrvaka pUchane para... ina 32 cAvaloM se hI jo dUdha-dahI yukta sarasa bhojana mukti kAmiksa banA sake ThIka hai, aisA hI hogA cAvala se banI goliyoM ko becakara usane dUdha-dahI kharIdakara miSThAna bnaaye| vAha ! vAha ! bhojana to bahuta hI svAdiSTa hai..... isa taraha kucha dinoM rahate hue unameM paraspara prema ho gyaa| unake prema ko dekhakara seTha indradatta ne zubhamuhUrta meM vivAha kara diyA.... jor3I bhI kyA khUba banI
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zava aparAdha kSaNa bhara kA | usI nagara meM rahate hue nandazrI ne eka putraratna ko janma diyaa| tabhI acAnaka zreNika ke eka khAsa vyakti ne pitA kI matyu va cilAtI ke rAjA hone kA sandeza va eka gapta patra lAkara diyaa| bilkula tumhAre jaisA hai, buddhimAna aura abhaya... kaisA hai, merA lAla yojanAnusAra zreNika ne apane pitA ke ghara / | jAne kA nirNaya liyA.. zreNika ke Ane kA samAcAra magadha deza meM phaila gyaa| aba hama para ho rahA atyAcAra samApta ho jaayegaa| zreNika Aye samajho hamArI zAnti A gyii| priye! merA jAnA jarUrI hai| ataH jaba taka maiM na bulaauuN| tuma apane pitA ke ghara para hI rahanA... - jaba cilAtI ne yaha sunA to vaha mAre Dara ke kucha sonA cA~dI lekara gAyaba ho gyaa| m udhara sAre maMtrI va nAgarika zreNika ko rAjA banAne ke pakSa meM ho gaye aura use gAje-bAje ke sAtha rAjadarabAra meM praveza kraayaa| Page
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahArAjA zreNika ko eka dina bIte dina yAda Ane lge| mukti kAmiksa phalasvarUpa rAjA ne maMtrI ko bulAkara nandigrAma khAlI karane kA Adeza diyaa| nandIgrAmavAsiyoM ne mujhe bure dinoM meM bhojana taka nahIM diyA thA, aba apamAna kA badalA lekara rhuuNgaa| para mahArAja! isase to ApakI bahuta badanAmI hogii| jaba zreNika ne pUrI ghaTanA kaha sunAyI to... maMtriyoM ne krodha ko zAnta karane kI koziza kii| mahArAja! anyAya se to rAjya meM pApiyoM kI hI saMkhyA bddh'egii| rAjan ! Apa kSamAzIla haiM, kRpAlu haiM, Apa unheM kSamAdAna kareM to zreSTha rhegaa| SH svAmI! rAjA ke nyAyavAna hone se prajA bhI nyAyapriya hotI hai|
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA nItiyukta vacanoM se rAjA kA krodha to zAnta ho gyaa| parantu badalA lene kI yukti socane lgaa| eka dina... bakarA lekara rAjA kA naukara nandi / gA~va cala diyA... dekara aao| jAo! isa bakare ko nandigrAma vAloM ko aura unase kaho ki ise khUba khilaayeN| parantu sAvadhAna ! yaha na to moTA hove na hI vajana bddh'e| anyathA rAjadaNDa.. sabhI gA~vavAloM ne jaba rAjAjJA sunI to unake hoza ur3a gye| aba hameM kyA karanA cAhiye? loga usa bacce ke pAsa gaye usane kahA... ise dina meM khUba are, yAda AyA apane gA~va meM abhI-abhI eka buddhimAna baccA AyA hai| calo vahA~ hI kucha urntarakIba... khilaao| T eka mAha bAda jaba bakare ko rAjadarabAra meM le jAyA gayA to... aura rAta meM zera ke sAmane bA~dha do
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 zreNika ne dUsarI AjJA dI isa hAthI kA vajana taulakara le Ao nAva para khar3A karake jitanI DUba jAe utane para nizAna lgaao| gA~va vAle hAthI kA vajana batalAne rAjadarabAra gaye / Azcarya hai ! maiMne daNDa dene ke itane bahAne kie parantu ye Ar3e hAtha nahIM A rhe| muktAi gA~va vAle phira usa bAlaka ke pAsa gye| cintita hone kI bAta nahIM ise nadI ke kinAre le clo| aba isa para itane hI nizAna taka kaMkar3a patthara DAlakara unheM tarAjU se taula lo| asaphalatA dekhakara zreNika bahuta krodhita va duHkhI huA / usane punaH AjJA dii| jAo ! zIghra hI bAlU kI rassI banAkara lAA varnA mRtyudaNDa...
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA isa Adeza se sabhI cintita hue| sabhI bAlaka ke pAsa gaye usane upAya btaayaa| hama aisA hI kreNge| sahI uttara suna zreNika socane lagA... vahA~ avazya hI koI buddhimAna AyA hai, inameM itanI buddhi hai hI nahIM... yaha bAlaka na hotA to hama kabhI ke... vaha to hamArA bhagavAna hai| dUsare dina ve zreNika ke yahA~.. yaha socakara zreNika ne guptacaroM ko Adeza diyA / patA karo, inako kauna bacane kA rAstA batalAtA hai| 21 rAjan ! bAlU kI dUsarI rassI mile to vaisI hI sevA meM hAjira kara deM anyathA hamAre aparAdha kSamA kara deN|
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ guptacara gA~va jAte haiN| mukti kAmiksa jaba zreNika ko guptacaroM ne samAcAra | diyA yahI sabase buddhimAna - bAlaka hai| sunA hai, yahI rAjakumAra 'abhaya hai| rAnI nandazrI va putra abhaya ko utsavapUrvaka le aao| eka dina kisI citrakAra ne eka citra bheMTa kiyaa| ye sundarI kauna hai? kisa deza ke rAjA kI putrI hai ? ____ aura isa mahala kI rAnI kaise bana sakatI hai| rAjan ! sindhu deza ke rAjA ceTaka kI sAta kanyAoM meM yaha chaThavIM hai, parantu... parantu kyA...? maiM to bauddha hU~, para eka upAya hai... vaha vItarAgI deva-zAstra-guru bhakta zrAvaka ko hI apanI kanyA detA hai|
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA pitA kI AjJA se 'abhaya' jaina zreSThiyoM ko taiyAra karake ceTaka jA pahu~cA aura sAvadhAnIpUrvaka jaina hone kA nATaka karate hue pUjA pATha karane lagA... hama jauharI bacce haiM aura aneka dezoM meM ghUmate hue yahA~ Aye haiN| yahA~ kucha dina ThaharanA cAhate haiN| rAja kanyAe~ pratidina inakI pUjana bhakti dekhakara atyadhika prabhAvita huIM, eka dina... Apa dhanya haiN| Apa jaisA bhakta, inake bahuta dharmAtmA hone kI khabara rAjA ceTaka taka bhI phuNcii| tabhI abhaya vahA~ pahu~cA / jJAnavAna va rUpavAna hamane Aja taka nahIM dekhA... ApakA deza kaunasA hai va vahA~ ke rAjA kauna hai ? 23 hA~, hA~ ! kyoM nahIM Apa to sajjana haiM, hamAre hI mahala meM ThahareM / hama magadha deza ke jainadharma bhakta, rUpavAna, guNavAna rAjA zreNika kI prajA haiN|
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 mukti kAmiksa rAjA zreNika ke jJAna kI prazaMsA sunakara ve kanyAe~ unase vivAha ke lie lalacAne lagI eka dina ve cupacApa abhaya ke pAsa aayiiN| kahA~ to ve puruSottama, aura kahA~ hama... aba hamArI A~khoM meM nIMda kahA~, jaba taka... mahAna zreNika hamAre pati kaise hoM, vaha upAya btaave| parantu ve hI hamAre svAmI hoM...nahIM to yaha jIvana bekAra hai| una kanyAoM kI bAteM sunakara abhaya mana kI mana prasanna huaa| aura eka gupta suraMga banAkara unheM bhagA le gyaa| suraMga ke bAhara celanA hI aayii| aura bahina caMdanA, rAste se lauTa gyii| celanA ko ratha para baiThAkara rAjagRha le aaye| jaisI 'aajnyaa| seTha indradatta ke yahA~ celanA ko ThaharA do|
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA yaha sunakara celanA bhayabhIta huI aura usane bacce ko jaMgala meM phikavA diyaa| parantu... zreNika se zAdI ke bAda celanA ne 'kuNika' ko janma diyA, tabhI eka jyotiSI aayaa| apane putra ko itanA pyAra kara rahI ho, patA hai yahI apane pitA kI mRtyu kA kAraNa hogaa| nahIM, hargija nhiiN| use vApasa le aao| eka dina bauddha sAdhuoM ke rAjamahala meM Ane para use acAnaka dhyAna aayaa| are yahA~ to kabhI jaina sAdhu nahIM Ate ? jina pUjana bhI nahIM hotA, yahA~ to sabhI vidharmI haiN| Aha! apane ko jaina batAkara putra abhaya ne Thaga liyA hai| maiMne kaunasA pApa kiyA thA, jo jainadharma se vimukha honA pdd'aa| duHkhI celanA ne khAnA-pInA chor3a diyaa| jaba zreNika ko patA calA to ve bahuta dukhI hue aura bahuta samajhAyA, parantu hAra gye| svAmI jainadharma va jaina sAdhu hI zreSTha haiN| ye jIva jantuoM para dayA bhI karate haiN| phira Apa hI batAveM ki hama isa sukhakArI dharma ko kaise chor3eM? ThIka hai, jo tumheM acchA lage vahI kro| parantu dukhI na rho|
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukti kAmiksa yaha jAnakara bauddha sAdhu bhayabhIta hokara zreNika ke pAsa aaye| anukUla uttara pAkara rAnI dharmArAdhanA karate hue mahala meM hI sabhI ko jainAgama par3hAne lgii| sunA hai rAnI... isase to bauddha dharma rasAtala meM pahu~ca jaaegaa| maiMne bahuta samajhAyA.. para vaha mAnatI hI nhiiN| taba bauddha sAdhu rAnI celanA ko samajhAne aaye| dekha rAnI! terA jainadharma kadApi zreSTha nhiiN| bhUkhoM va naMgoM kA yaha dharma jJAna-vijJAna rahita hai| are ina dIna-daridroM kI sevA karogI, to aisA hI phala paaogii| hamane apanI sarvajJatA se aisA jaanaa| nahIM ! nahIM ! jaina sAdhu to mahAna zUravIra, nirvikArI va vidvAna hote haiN| tuma loga Darapoka va kAyara ho isIlie zahara meM rahate ho, aura apane pApoM ko Dhakane ke lie vastra pahinate ho...
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA agale dina usane sabhI bauddha sAdhuoM ko bhojana kraayaa| bhojanoparAnta jaba ve jAne lage to.... mere jUte kahA~ haiM ? yahIM to... para Apa to sarvajJa haiM, Apako yaha bhI patA nahIM, to mere agale janma kA kyA patA hogA anuttarita hokara sAdhu bahuta apamAnita hue| aura rAjA se zikAyata kii| rAjA zreNika, rAnI ko nIcA dikhAne kA avasara talAzane lgaa| eka dina jaMgala meM... are! vo naMgA kauna khar3A hai ? rAjan ! yahI to gaMdA, mUrkha va abhimAnI celanA kA guru hai| itanA sunate hI krodha se tamatamAye zreNika ne una para bhayaMkara zikArI kutte chor3a diye| parantu jaba kuttoM ne sAdhu kI zAMta // mudrA dekhI to...
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 mukti kAmiksa sA~pa ko mArakara yazodhara muni ke gale meM DAlakara vaha calA gyaa| isa dRzya se rAjA aura krodhita huA, tabhI use eka sA~pa dikhA aura lagatA hai, mAMtrika hai, kuttoM kA mu~ha banda kara diyA...to ye le| zreNika rAjA ne tIsare dina yaha ghaTanA celanA ko sunaayii| hAya ! yaha to bahuta burA kiyaa| kAza ! maiM ku~vArI hI rhtii| nahIM...nahIM.. ve sAdhu to upasarga samajhakara parvata kI taraha acala rahakara dhyAna meM lIna ho gaye hoMge.. arI ! bAvalI kyoM hotI hai ? vaha pAkhaNDI to aba taka sA~pa pheMka kara bhAga gayA hogaa| aisI bAta hai ? to calo abhI calakara dekha lete haiM, satya sAmane A jaayegaa|
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA 29 rAtri meM hI vahA~ jAkara dekhate haiM, dhyAna meM lIna muni kA zarIra cATiyoM se bharA par3A hai| aura jamIna meM khAMDa DAlakara cITiyoM ko zarIra para se utArane lagI... Aha ! bhayaMkara upasarga...zarIra ko kATa liyA hai, oha! kitanI sUjana...koI upAya... / isa taraha cITiyoM ko dUra kiyaa| subaha munirAja ne donoM ko hI AzIrvAda diyaa| are ! ye kyA ? Azcarya, maiMne to ahita kiyA, phira bhI mujhe dharmavRddhi kA aashiirvaad| ye kitane mahAna haiM, aura maiM sacamuca meM nindA kA pAtra... merI supta sAmarthya ko lalakArane vAle tumane mere mana kI bAta kaise jAna lI? are ! apanI bhUla para itanA kheda kyoM? vaha tumhArA zikSaka hai, usase zikSA grahaNa karake bhUle hue bhagavAna ko yAda kro| bhagavAna banane ke sAmarthya ko jAno, pahicAno, svIkAro...
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 mukti kAmiksa kucha dinoM bAda vipulAcala parvata para bhagavAna mahAvIra kA samavasaraNa aayaa| zreNika ne vahA~ jAkara hajAroM prazna puuche| bhagavan ! mere muni banane ke bhAva kyoM nahIM hote? kyoMki tumane naraka kA bandha kara liyA hai, parantu vahA~ se nikalakara utsarpiNI ke prathama kAla meM ('mahApadma' nAmaka pahile tIrthaMkara hoge| udhara rAjA banA kuNika socane lgaa| 0 0 yaha sunakara rAjA apane putra kuNika ko rAjya dekara svAdhyAyAdi karane lagA pitA ne bAlyakAla meM / mujhe jaMgala meM ] phikavA diyA thaa| phalasvarUpa usane maMtrI ko Adeza diyaa| eka dina jaba kuNika bhojana kara rahA thA to... jAo! usa duSTa ko baMdI banAkara ghora yAtanA do...
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparAdha kSaNa bhara kA parantu kuNika ne kucha bhI dhyAna nahIM diyA...usane mA~! mere samAna isa jagat meM putra mohI koI na hogaa| are ! tU hI kyA, sabhI kA putra moha aisA hI hotA hai| yAda hai, bacapana meM jaba terI aMgulI meM phor3A huA thA, to durgandha kI paravAha na karake tere pitA ne hI mu~ha meM terI aMgulI DAlakara mavAda cUsakara pheMkA thaa| taba tujhe ArAma milA thaa| sArI bAta jAnakara kuNika kA bhrama dUra jisane tujhe par3hAyA-likhAyA rAjya-sampadA dii| usake sAtha aisA krUra vyavahAra, dhikkAra hai tujhe are pApI ! kRtaghnI! unheM mukta kara aura caraNoM ko chUkara mAphI maaNg| hA~ mA~ ! maiM nIca hU~, pazutulya huuN| kSamA kara mA~ maiM abhI jAkara unheM chur3AtA huuN| tabhI kArAgRha kI ora Ate kuNika ko dekhakara zreNika socatA isI ghabarAhaTa meM vaha painI salAkhoM se jA TakarAyA aura.. itane dinoM se bhUkhA-pyAsA..... usa para itanA apamAna...he bhagavAna aura nahIM sahA jAtA...are! zAyaha yahI... aba aura duHkha Aha ! maiM aparAdhI kSaNabhara kA... dene...... nA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukti kAmiksa pitA kI mRtyu dekhakara kuNika ke to hoza hI ur3a gye| celanA behoza ho gii| sampUrNa deza meM hA-hAkAra maca gyaa| Aha ! aparAdhI maiM kSaNabhara kA aparAdhinI maiM... kSaNabhara... aura phira isa asAra saMsAra kA svarUpa pahicAna kara bhavabhogoM se sarvathA udAsIna hokara celanA rAnI ne caMdanA nAma kI AryikA se dIkSA le lii|
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Wan hamAre prakAzana 1. caubIsa tIrthaMkara mahApurANa (hindI) 50/[528 pRSThIya prathamAnuyoga kA advitIya sacitra graMtha ] 2. caubIsa tIrthaMkara mahApurANa (gujarAtI) 40/[483 pRSThIya prathamAnuyoga kA advitIya sacitra graMtha ] 3. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 1) 4. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 2) 5. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 3) (tInoM bhAgoM meM choTI-choTI kahAniyoM kA saMgraha hai|) 6. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 4) mahAsatI aMjanA 7. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 5) hanumAna caritra 7/8. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 6) (akalaMka-nikalaMka caritra) 7/9. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 7) (anubaddhakevalI zrI jambUsvAmI) 12/10. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 8) (zrAvaka kI dharmasAdhanA) 7/11. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 9) (tIrthaMkara bhagavAna mahAvIra) 12. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 10) 13. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 11) 14. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 12) 15. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 13) 16. jainadharma kI kahAniyA~ (bhAga 14) 17. anupama saMkalana (laghu jinavANI saMgraha) 18. pAhur3a-dohA, bhavyAmRta-zataka va AtmasAdhanA sUtra 19. virAga saritA (zrImadjI kI sUktiyoM kA saMkalana) 20. laghutattva sphoTa (gujarAtI) 21. bhaktAmara pravacana (gujarAtI) 22. mukti kaoNmiksa (prathama bhAga) 10/
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImatI dhur3IbAI khemarAja gir3iyA graMthamAlA kA 22vA~ puSpa maMgalAyatana, alIgar3ha meM Ayojita paMcakalyANaka mahotsava ke avasara para (31janavarI, 2003) prathama saMskaraNa - 6000 (c)sarvAdhikAra surakSita nyauchAvara - dasa rupaye mAtra Wan prApti sthaan|| akhila bhAratIya jaina yuvA phaiDarezana, zAkhA-khairAgar3ha zrI khemarAja premacaMda jaina, 'kahAna-niketana' / khairAgar3ha-491881, ji. rAjanAMdagA~va (chattIsagar3ha) paNDita ToDaramala smAraka TrasTa, e-4, bApUnagara, jayapura-302015 bra. tArAbena mainAbena jaina, 'kahAna razmi', sonagar3ha - 364250 ji. bhAvanagara (saurASTra) DaoNyogezajaina, anekAnta phArmA., alIgaMja, eTA (u.pra.) sAhitya prakAzana phaNDa 5001/- rupaye dene vAle- * eka mumukSu bahana, amerikaa| 1001/- rupaye dene vAle- * jhanakArIbAI khemarAja bAphanA ceriTebala ttrstt,khairaagddh'| *zrImatI avanI kunAla mehatA * zrI tArAcanda sogAnI, jypur| 501/-rupaye denevAle-*zrI khemarAja premacanda jaina hastezrI abhayakamAra. khairAgar3ha zrImatI delAbAI zobhA jaina hastezrI motIlAla jaina, khairAgar3ha * bra. tArAbena mainAbena jaina, sonagar3ha * zrI puSpAbena jaina bhopAla, dillI * zrI manoharabhAI abhayabhAI koThArI ha.zrI indrajItabhAI koThArI, mumbaI * zrI prabhAkara rAmacandra * zrI rAjezakumAra kamalacanda * zrImatI sulocanA dha.pa. zrI pravINacanda * zrI aravindakumAra svarUpacanda *rITAbena jayantI jinala, mumbaI * eka mumukSu bahana, ghaattkopr| ___401/- rupaye dene vAle-* zrImatI ratnamAlAbAI jaina, dillii| 251/- rupaye dene vAle-* zrImatI mInu aruNa jaina, dillI * manana cetana DagalI, ghATakopara * virAlI kIriTabhAI jhaverI, mumbii| 201/- rupaye dene vAle-* zrImatI vasumatI vipinazAha, ghATakopara * zrImatI ramIlI kAntIlAla zAha, mumbaI * zrI dulIcanda kamalezakumAra ha. jineza jaina, khairAgar3ha * zrImatI smitAbena kiraNabhAI moMDiyA, amerikA * zrImatI manoramAdevI vinodakumAra, jayapura * zrI ghevaracanda rAjendrakumAra DAkaliyA, rAjanAMdagAMva * zrI nirmalacanda zaradakumAra jaina, DoMgaragar3ha * zrImatI acarajakumArI nihAlacanda jaina, jayapura * zrI mamatA-ramezacanda jaina zAstrI, jypur| 151/- rupaye dene vAle-* zrImatI mInA seTha, paarlaa| 101/- rupaye dene vAle-* zrI pramodakumAra govindajI vidizA* zrI nileza zAmajI zAha, goregA~va * zrI vipula zAmajI zAha, goregaoNva * zraddhA pUjA satIza zAha, malADa * zrI RSabha-ruci-candrakAnta kAmadAra,rAjakoTa* anubhUti vibhUti atula jaina, malADa* AyuSya saMjaya jaina, dillI* samyak aruNa jaina, dillI* sArthaka aruNa jaina, dillI* viveka jaina mukeza jaina, dillI* zrImatI patAzIbAI tilokacanda dhA* zrImatI kaMcanadevI rajanI jaina ha. anubhUti-cetanA,khairAgar3ha * zrI phUlacanda caudharI, mumbaI * zrI jayantIbhAI DI. dozI, dAdara * zrImatI zobhAbAI caudharI ha. zrI ratanalAla caudharI, yvtmaal| mudraNa : jaina kampyUTarsa, jayapura phona : 0141-2700751 phaiksa : 0141-2709865