Book Title: Anandji Kalyanji Pedhi 50 Varshna Karyavahini Ruprekha
Author(s): Anandji Kalyanji Pedhi
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006037/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInI pacAsa varSanI kAryavAhInI rUparekhA peDhInA pramukhapadethI nivRtta thatAM, peDhInA prAdezika pratinidhionI sabhAmAM, zeThazrI kasturabhAI lAlabhAInuM nivedana [ tA. 7-3-1976 ] kalyA 1 kapa ze Tha A Na dajI kalyA Na jI amadAvAda vi. saM. 2032 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInI pacAsa varSanI kAryavAhInI rUparekhA peDhInA pramukhapadethI nivRtta thatAM, peDhInA prAdezika pratinidhionI sabhAmAM, zeThazrI kasturabhAI lAlabhAInuM nivedana [tA. 7-3-1976 ] jhA lalba ' vala zeTha ANaMdajI kalyANajI amadAvAda vi. saM. 2032 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : mApAlAla magananAla Akara janarala menejara zeTha ANuMdajI kalyANajI jhaverIvADa, amadAvAda-1 AbhAra A pustikAmAM ApavAmAM Avela giranAra, kuMbhAriyAjI ane rANakapuratInI kkhIenAM mULa citrA banArasanI amerikana insTITayUTa eNph inDiyana sTaDIjha taraphathI maLela che. e mATe enA AbhAra mAnavAmAM Ave che. vIra ni. saM. 2502 * sane 1976, jUna * vi. saM. 2032 mudraka H svAti prinTiMga presa gavArAnA maheAllA, rilIph sinemA sAme, rilIph rADa, amadAvAda-380001 zmIe : dIpaka prinTarI, amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha ANaMdajI kalyogajanI peDhInA prAdezika pratinidhi sAheba, sajA saMgraha ke. Aje huM zera karavAnI peDhImAMthI nivRtta thAuM chuM, eTale Apane thoDo vakhata lauM to kSamA karaze. - huM tA. 22-11-25nA roja zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhImAM joDAye. Aje e vAtane pacAsa varSa upara thayAM. te daramyAna keTalAka mahatvanA prasaMgo banyA, te ApanI dhyAna upara lAvuM te te asthAne nahi gaNAya. zrI zatruMjaya tIrtha rApAnI rakama bAbata sane 1886mAM pAlItANuM rAjya sAthe 40 varSane karAra thaye hato, te mujaba tIrtha ane yAtrikonA jAnamAlanI sAcavaNInA rakhepAnA badalAmAM pAlItANuM rAjyane rU. 15000-00 dara varSe ApavAnuM nakakI thayuM hatuM. te mujaba 40 varSa tA. 31-3-1926nA reja pUrAM thatAM hatAM. darabAre yAtrika dITha rU. 2-00 pramANe chUTaka jAtrAvero vasUla karavA briTIza sarakAra pAse mAMgaNI karI. A aMgenuM kAma poliTikala ejanTa mi. sI. sI. Tasana pAse cAlyuM. temaNe banenI hakIkata sAMbhaLI tA. 12-7-1926nA roja cukAde Apyo ane temAM pAlItANA darabArane vArSika rU. 100000-00 dasa varSa sudhI ApavAnuM TharAvyuM. ane dasa varSa bAda yAtrika dITha rU. 2-00 (be rUpiyA) pramANe muMDakAvere levA pAlItANuM rAjyane sattA ApI. A cukAdo ApaNane mAnya na hovAthI tA. 27-7-12nA reja amadAvAdamAM sakaLa saMghanA sthAnika pratinidhio tathA dezanA bIjA saMbhAvita gRhasthonI eka mITiMga bolAvavAmAM AvI, ane temAM TharAvavAmAM AvyuM ke jyAM sudhI ApaNane A rakhepAnA savAla tema ja pavitra zatruMjayanI bIjI cAlatI takarAranA saMbaMdhamAM Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUratA ane satASakAraka nyAya na maLe tyAM sudhI kAI paNa jaine pAlItANA yAtrAe javuM nahi. A Adeza bhAvika jaine mATe ghaNA kaThina hatA. chatAM paNa hindustAnanA ekeeka jaine te mAthe caDhAvyA, ane eka paNa yAtrI yAtrArthe gayA nahi. A laData sana 1928nA me mAsanI Akhara sudhI cAlu rahI. A eka gaurava levA jevI vAta kahevAya. daramyAnamAM A bAbatamAM peAliTikala ejanTa tema ja cheka vAIsarAya sudhI ApaNe laData cAlu rAkhI ane te vakhatanA vAIsaroya lorDa rIDIMga pAse DepyuTezanamAM jaI ApaNA kesa rajU karyAM. paraMtu lorDa rIDIMganI badalI thaI ane temanI jagyAe laiMDa iravIna AvyA. eTale temanI pAse paNa ApaNI vastusthiti rajU karI. temanI daramyAnagIrIthI pAlItANA darabAra sAthe tA. 26-5-1928nA rAja samajUtI thaI, jemAM pAlItANA darabArane, 35 varSa sudhI, dara varSanA rU. 60000-00 ApavAnuM nakkI thayuM, ane A karAranI ruI e pahelu pemenTa tA. 1-6-1929nA rAja ApavA nakkI thayuM. A rIte darakhare 1-4-ra6 thI 31-5-28 sudhInu' utpanna paNa gumAvyu'. A rU. 60000-00nI rakama bharavA mATe sAruM evu krUDa UbhuM karavu ke jenA vyAjamAMthI A rakama ApI zakAya, ema ame vicAyuM. mane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke ame jyAre phaMDa ugharAvavAnI Tahela nAMkhI teA, phakta traNa divasamAM ja, amadAvAdamAMthI cha lAkha jevI mAtabara rakamanAM vacanA meLavI zakavA ame khIju badhuM kAma cheADI savArathI sAMja sudhI jaina bhAIonA nivAsasthAne jaI maLavAnuM rAkhyuM hatu ane jaina bhAI ee paNa eTalA ja umaLakAthI sArI evI rakama neAMdhAvI hatI. tyArabAda doDheka lAkha mukhaImAMthI ugharAvI lIdhA. A rIte bhegI thayela rakamanA vyAjamAMthI rU. 60000-00 varSa divase pAlItANA daramArane ApavAnuM sugama thayuM. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-8-47thI bhArata svataMtra thayuM ane bhAratanAM dezI rAjya sane 1948mAM svataMtra bhAratamAM bhaLyAM. A samaye darabAranI bhAvanA, ekasAmaTI rakama laI, A ropAnI rakama jatI karavAnI hatI. paraMtu tema karavuM amane vyAjabI na lAgatAM te prazna mekpha rAkhavAmAM AvyuM. saurASTra sarakAranI racanA thaI eTale zrI DhebarabhAIe mane rAjakeTa belA ane jaNAvyuM ke saurASTra sarakAra A vere havethI leze nahi, jethI 1948thI A rU. 60000-00 (sATha hajAra)nI rakama ApavAnuM baMdha thayuM. harijana-maMdira-pravezane prazna zrI zatruMjaya tIrtha uparanAM derAsaramAM harijananA praveza aMgeno prazna sane 1955mAM Ubhe thayo.zeTha ANaMdajI kalyANajInI hiMdustAnanA pratinidhionI mITiMgamAM A aMge carcA-vicAraNA thaI. ane eka nivedana dvArA jaNAvavAmAM AvyuM ke jena AcArane anusarIne darzanArtha janAra keIne rekavA nahi. pariNAme harijana-maMdira-pravezanI caLavaLa zAMta paDI gaI. girirAja uparane raste zatruMjaya tIrtha upara javAno rasto sugama na hatuM, tethI pagathiyAM bAMdhavAnuM kAma sane 1lparanI sAlamAM zarU karyuM. te kAma sane 1956 sudhI cAlyuM. tene kharca rU. 460000-00 (cAra lAkha sAITha hajAra rUpiyA) thaye. pagathiyAM evAM baMdhAvyAM che ke jethI caDhatAM zvAsa na caDhe. pagathiyAMnI saMkhyA 3216 che. tyArabAda sane 1965nI sAlamAM gheTInI pAgathI upara caDhavAnAM pagathiyAM paNa rU. 118000-00 (eka lAkha aDhAra hajAra) rUpiyAnA kharce baMdhAvyAM. jIrNoddhAranuM kAma I. sa. 196ramAM zatruMjaya tIrthanA jIrNoddhAranuM kAma hAtha para lIdhuM. zatruMjaya tIrthanAM maMdiramAM delavADA ke rANakapura jevuM zilpakAma nathI, tema sAmAnya abhiprAya hato. kAraNa ke tyAMnAM Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAM ja miza upara cUnAnAM plAsTara karI devAmAM AvyAM hatAM. ame jema jema te kADhI nAMkhI marAmata karAvatA gayA tema tema A madirAmAM paNa aneAkhuM zilpa che tema puravAra thatuM gayuM. zatruMjaya tIrtha upara pratimAjI besADavAnI jaina bhAI enI tIvra IcchAne kAraNe ghaNI mUrti e game tyAM besADI devAmAM AvelI. jo A madirAneA jIrNoddhAra karavA hAya tA A mUtione ` utthApata karavI ja joI e, ema jaNAyu, ane ame tema karavA nakkI karyuM. AmAM saMkhyAbaMdha pratimAjInu... utthApana karavAnuM hatuM ane keTalAka jaina bhAI o tathA pAlItANA saMgha taraphathI enA virAdha paNa karavAmAM AvyeA hatA, jethI A utthApana karavuM zAstrIya che ke kema te mATe-- (1) pUjya AcArya mahArAja zrI vijayAdayasUrIzvarajI, (2) pUjya AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasUrIzvarIjI, (3) pUjya AcArya mahArAja zrI vijayabhadrasUrIzvarajI ane (4) pUjya AcA mahArAja zrI vijayapremasUrIzvarajIne pUchI temanI lekhita saMmati meLavI tA. 26-8-64nA rAja utthApana karyuM.. cUnAnu` plAsTara kADhI nAMkhI, bhAMgyAtUTyA bhAge samarAvI lIdhA che. hAla je diza najare paDe che temAM UMcA prakAranu zilpa che, eTalu ja nahi, paNa te khUba ja suMdara dekhAya che. chellAM 14 varSathI phakta dAdAnI TraMkanuM ja marAmata-kAma cAlI rahyuM che ane temAM rU. 19,00000-00 ( ogaNIsa lAkha rUpiyA ) kharca thayu che. haju A kAma pUruM' karatAM traNeka varSa thaze tema lAge che. dAdAnA darabAramAM javA mATe je pAMca mukhya dvArA hatAM temAM keTalAkamAM pAzcAtya zilpa hatuM tema ja te dvArA jarjarita thaI gayAM hatAM, tethI te pAMce dvAra navAM karAvyAM, jemAM rU. 350000-00 (traNa lAkha pacAsa hajAra) nA khaca thayA che. mAtIzAnI TUMkanA mANase te maMdiranI sAme ja rahetA hatA, tethI madiranI bhavyatA joI e tevI dekhAtI na hatI. tethI temane Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DuMgaranI bAjumAM makAna baMdhAvI ApI rAmapaLathI aMdara pesatAM moTuM cogAna khulluM karAvyuM. hisAbanI tapAsaNI ane bajeTanI paddhati sane 1926 sudhI peDhInA hisAbe prAdezika TrasTIomAMthI eka athavA be vyaktine namI tapAsarAvavAmAM AvatA hatA. te kAma saMtoSakAraka thatuM na hatuM eTale cArTarDa ekAunTane mahenatANuM ApI hisAbe tapAsarAvavAnuM nakkI karyuM, jethI peDhInA hisAbe sArI rIte tapAsarAI nAnI-moTI khAmIo dUra karavAmAM Ave che. sane 100nI sAlathI peDhImAM je kharca karavAnuM hoya temAM bajeTa paddhati dAkhala karI, eTale ke dareka tIrthanA muname AgAmI varSamAM keTalI keTalI cIjavastuo joIze ane tenuM zuM kharca thaze te lakhI jaNAve ane amadAvAdathI maMjUra thAya te pramANe kharca kare. bAreTanA ho giranAranA bAreTanA hako ApaNe vecANa lIdhelA hovAthI pAlItANAnA bAroTane temanA hakko vecANa ApavA IcchA thaI, je ApaNe bAreTone vArSika rU. 40000-00 (cAlIsa hajAra) ApavAnI zarate tA. 24-10-daranA dastAvejathI vecANa lIdhA. A rakama nakakI karavAmAM bAreTa kone chellAM traNa varSamAM je Upaja thaI hatI tenI gaNatarI karI nakkI karI hatI. e vakhate peDhInI guptabhaMDAranI vArSika Avaka rU. 37500-00 hatI. A hakko vecANa lIdhA bAda ApaNI Avaka kame kame vadhatI rahI che ane saM. 2031nI Avaka rU. 475000-00 thaI che. kAmadAra maMDaLa sAme makkamatA pAlItANuM girirAja DuMgara kAmadAra maMDaLanI sthApanA sane 1967mAM thaI ane te maMDaLa temaNe rajisTara karAvyuM, ane pagAravadhArAnI tathA bIjI mATI mAMgaNIo rajU karI, je aMge lebara Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ophisane tyAM keso calAvyA. daramiyAnamAM DuMgara kAmadAra maMDaLanA sabhyoe kAma baMdha karavAnI dhamakI ApI ane keTalAka mANaso peDhInA daravAjA AgaLa bhUkha haDatAla upara UtaryA. temane nikAla karavA pAlItANa saMghe peDhIne ane mane tAro paNa karyA. AkhuM vAtAvaraNa uzkeraNIjanaka banI gayeluM. chatAM peDhI taraphathI jarAka paNa macaka ApavAmAM AvI nahIM. chevaTe teoe sAmUhika haDatAla upara javAno nirNaya karyo. tenI sAme ame be nirNaya lIdhA? (1) je loko haDatAla upara Utare temane nokarI para levA ke nahIM te peDhInI marajI upara raheze ema jAhera karyuM; (2) kadAca haDatAla upara jAya to sevA-pUjA aTake nahIM teno prabaMdha karyo. pariNAme maMDaLa thAkI gayuM ane chevaTe kaI paNa jAtanI zarata vagara sane 1970mAM e maMDaLanuM visarjana thayuM. daramiyAnamAM 168mAM DuMgara upara bhAra laI jatA majUree temanI mAMgaNI mujabanA dare vadhArI ApavA kahyuM, ane kAma baMdha karyuM. AnA lIdhe paristhiti evI UbhI thaI ke DuMgara upara pANI garama karavA mATe lAkaDAno eka divasa cAle teTalo ja ja rahyo. Ano paNa makkama sAmano karI, bIjA gAmanA mANasane sAtha laI A savAlane phatehamaMdIthI pAra pADyo. cAnI dukAna baMdha rahI girirAja upara, rAmapaLanA daravAjA bahAra, eka cAnI dukAna bAMdhavA mATe gujarAta sarakAre sane 1968mAM paravAnagI ApI hatI ane e mATe jamIna paNa vecANa ApI hatI. ApaNane A vAtanI khabara paDatAM girirAjanI pavitratA ane mahattA tathA ApaNA hakko aMge sarakAra samakSa rajUAta karatAM sarakAre emane hukama pAcho kheMcI lIdhuM hatuM. sarakAranI samakSa A vAtanI rajUAta karavAmAM kAThiyAvADanA pilITikala ejanTa zrI pile, sane 1876mAM, muMbaI sarakArane mekalela potAnA ahevAlamAMnA zabda ane muMbaI sarakAre Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sane 1877mAM karela TharAvamAMnA zabdo ApaNane bahu upayogI thayA hatA. zrI pIle potAnA ahevAlamAM kahyuM hatuM ke - "pAlItANAnA tAlukAmAM Avela DuMgaranI badhI jamIna dhArmika kArya mATe alaga (Reserved) rAkhelI gaNAze. ane te jamInane hindu dharma viruddha athavA dhArmika kArya viruddha kaI paNa upayoga karavAmAM Avaze nahIM. ane muMbaI sarakAre pitAnA TharAvamAM lakhyuM hatuM ke-"hAla je makAna vidyamAna che te makAnanA hitasaMbaMdha dharAvanAra zasenA hakkane bAdha nahi AvatAM, DuMgaranA keI paNa bhAgano upayoga zrAvaka kemanA siddhAMta viruddha karavAnI manAI karavAmAM Ave che. A baMne ullekho girirAja uparanA ApaNA hakkonI sAcavaNI mATe hamezane mATe upayogI thaI zake evA mahattvanA che. greDa, penazana tathA grejyuITInAM dhoraNe peDhInA karmacArIonA pagAra ane bIjI savalatenAM kAMI dhoraNe nahetAM, je jarUrI hovAthI sane 1947mAM penazana ane grejyuITInAM dhoraNe lAgu karavAmAM AvyAM che ane temAM saMjogo pramANe pheraphAra karavAmAM AvyA che. ane atyAre 15 thI 25 varSanI pUrI karI karavAthI TharAvelI TakAvArI pramANe penazana ApavAmAM Ave che ane penazana na levuM hoya to grejyuITI ApavAmAM Ave che. eka varSanI 1. The entire area of the hill lying within the limits of the Taluka of Palitana to be considered land reserved for religious uses, and to be put to no purpose reasonably objected to as repugnant to the Hindu religion or incompatible with its reservation for religious uses. - The Palitana Jain Case, p. 64. 2. Without prejudice to the rights of those interested in any existing building, the use of any part of the hill in a manner opposed to the tenets of the Shrawak community is prohibited.. - The Palitana Jain Case, p. 72 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIe aDadhA mAsanA pagAra lekhe vadhumAM vadhu paMdara pagAra jeTalI rakama grejyuITI tarIke ApavAnuM dhoraNa che. A uparAMta dareka kakSAnA karmacArInI greDa paNa bAMdhavAmAM AvI che. karmacArIo mATe proviDaMTa phaMDa julAI, 1970mAM zarU karavAmAM AvyuM che. prathama savA cha TakAnA dare pagAramAM kapAta karI, teTalI bIjI rakama peDhImAMthI umeravAmAM AvatI hatI. saM. 2031nI sAlamAM temAM sudhAro karI ATha TakA lekhe kapAta thAya che ane teTalI rakama peDhI je te karmacArIne Ape che. nUtana jinAlaya ane enI pratiSThA 1964mAM girirAja upara utthApana karela pratimAjIo suvyavasthita rIte dAdAnI TUMkamAM ja birAjamAna karavAmAM Avaze ema nakkI karavAmAM AveluM, je anusAra dAdAnI TUMkamAM eka nUtana jinAlaya bAMdhavAmAM AvyuM ane A utthApana karelAM pratimAjI pikInI moTAbhAganI pratimAo A nUtana jinAlayamAM tA. 7-2-76nA roja pratiSThita karavAmAM AvI che, te to Apa sarvane suvidita che. A pratimAjIonI saMkhyA 504 jeTalI hatI ane 6 IMcathI mAMDIne 24 IMca sudhInI paMleThInA mApanI pratimAjIo hatI. A badhI pratimAjIonI uchAmaNI karIne pratiSThAno Adeza ApavAnuM vyavahAru na jaNAtAM, 7 pratimAjIe uchAmaNI mATe rAkhI, bAkInI nakarAthI besADavAnuM nakkI karyuM. nUtana jinAlaya bAMdhavAmAM atyAra sudhImAM Azare sADA cha lAkha rUpiyA jeTalo kharca thaye che. theDu kAma adhUruM che ane ketarakAma ane mUrtikAma maLI eka lAkha rUpiyA jeTalo bIjo kharca thavA saMbhava che. . . . . . . . Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAjIo birAjamAna karavAnA nakarAnI rakama rUpiyA 6,47791-00 AvI che ane sAta pratimAjIonI uchAmaNImAM rU. 4,76,885-00 AvyA che. uparAMta dhajAdaMDa, kaLaza, dvAre dRghATananI tathA vidhi, varaghoDo vagerenI Upaja AvI te judI. bhAtAghara pAlItANAmAM jUnuM bhAtAghara hatuM, te nAnuM hatuM ane pUratI sagavaDavALuM nahotuM. dina-pratidina vadhatI jatI yAtrikonI saMkhyA ane suvidhAo dhyAnamAM laI eka navIna bhAtAghara baMdhAvyuM che, jenI pAchaLa rU. 2,60,000-00 (be lAkha sAITha hajAra) jeTalo kharca thaye che. myujhiyama - je je purAtana vastuo - mUrtio ke avazeSe - ApaNane maLe te eka ThekANe suvyavasthita jovA maLe ane enI sAcavaNI paNa thAya te mATe, pAlItANA jayataLeTI pAse, eka myujhiyama eMsI hajAra rUpiyAnA kharce taiyAra karAvyuM che. bhagavAna AdIzvaranAM citro - jaina saMskRti tathA zrI zatruMjaya tIrthanI daSTie AdIzvara bhagavAnane mahimA jaina saMghamAM ghaNo che. tethI emanA jIvananAM tathA pUrvabhanAM citra derAvavAmAM Ave to te ghaNuM AvakAradAyaka thAya ema vicArIne eka eka citramAM bhagavAnanA aneka jIvanaprasaMgone rajU karatAM cha moTAM citro vi. saM. 2012nI sAlamAM dorAvarAvyAM che. ApaNI prAcIna hastapratonAM citrono jhINavaTabharyo abhyAsa karIne kaLAkAre darelAM A citronI, citrakaLAnA vizAradoe paNa mukta mane prazaMsA karI che. A citre zarUAtamAM girirAja upara zrI puMDarIka svAmInA derAsaramAM mUkavAmAM AvyAM hatAM. paNa bhejavALI havAnI e citra upara mAThI asara thavAne kAraNe have e citro girirAjanI taLeTImAM baMdhAvavAmAM Avela myujhiyamamAM goThavavAmAM AvyAM che, Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jUnAgaDha tIthanA hakko aMge karAra jUnAgaDha giranAra upara ApaNuM tIrtho uparAMta bIjA dharmanAM tIrtho paNa che. temAM mAlikI ane hakakonA jhaghaDA cAlatA hatA ane keTalIka vakhate ugra rUpa pakaDI tophAne paNa thayAM hatAM. A jhaghaDAene nirNaya sarakArI rAhe meLavI zakAya to sAruM ema mane lAgyuM; ane jyAre saurASTra sarakAranI sthApanA thaI eTale ApaNuM milakatanA mAlikI, kabajA, bhegavaTA ane hakkonA nirNaye saurASTra sarakAra pAse karAvI levAnuM mane yogya jaNAyuM ane zrI DhebarabhAIne maLI saurASTra sarakAra pAsethI julAI, 194lmAM eka karAra karAvI lIdho, ane ApaNuM mAlikInAM derAsare, kuDe, jamIne, rastA tathA itara hakko nakkI karAvI lIdhA. A asala karAra peDhImAM surakSita che. mATenA hakka | giranAra upara yAtrIo taraphathI thatI pUjA vageremAM bAreTene hakko hatA, jenA lIdhe thoDI agavaDo UbhI thatI hatI. A hakko cheDI devA temanI sAthe vATAghATo karI tA. 29-11-157nA roja temanI sAthe karAra karI vArSika rU. 4200-00 ApavAnI zarate temanA hakko kharIdI lIdhA. A paikI be bhAgIdAree A vArSika rakamanI sAme ekasAmaTI uzcaka rakama laI potAnA hakako kAyamanA mATe vecANa ApI dIdhA, eTale have bAkI rahelA bhAgIdArane vArSika rU. 2100-00 ApavAnuM cAlu rahyuM che, je hakko kAyamane mATe kharIdI levA vicAraNA cAlI rahI che. uparanA hakko vecANa lIdhA tyAre ApaNI Upaja rU. 3100-00 (ekatrIsa se) jeTalI hatI, jyAre saM. 2031nI sAlamAM te rU. 13000-00 jeTalI thaI che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIrNoddhAra giranAranAM maMdirano jIrNoddhAra karAvavo jarUrI hatuM, jethI te kAma ame saMvata 2021mAM hAthamAM lIdhuM. jyAM nemanAtha bhagavAnanI mUrti che, tyAM ghaNo ja aMdhakAra hato eTale AjubAju jALiyAM mukAvI pUrato prakAza karAvyo. bhagavAnanI mUrtine lepa karAvavAnI jarUra hatI te paNa karAvyuM. amIjharA pArzvanAthanA derAsaramAM paNa khUba ja aMdhakAra hato, jethI uparanA bhAge surakSita kAca besADI maMdira prakAzita karAvarAvyuM. pravezadvAra nAnuM hatuM te paNa moTuM karAvyuM. bIjAM maMdiramAM paNa raMga lagADI kataraNane vikRta karI nAMkhavAmAM AvI hatI, te tamAma bhAge dhovarAvI nAMkhyA, jarUra pramANe ghasAvI sarakhA karAvyA. ane jyAM jyAM Arasa hato tene ghasAvI, keTalAMka mizraNa lagAvaDAvI sateja karyo. - A jIrNoddhAra pAchaLa atyAra sudhImAM rU. 360000-00 (traNa lAkha sAITha hajAra) jeTalo kharca thayo che. haju kAma cAlu che ne emAM bIjA rU. 100000-00 (eka lAkha rUpiyA) thavA saMbhava che. giranAra upara dharmazALAnI pUratI sagavaDa nathI ane je sagavaDa che temAM pUratI suvidhA nathI, jethI pUratI sagavaDavALI navIna dhamazALA baMdhAvavAnuM nakkI karyuM che. paraMtu pANInA abhAve te kAma hAtha upara laI zakAyuM nathI, je have pUruM karAvI levAmAM Avaze. rANakapura jIrNoddhAra rANakapurane vahIvaTa jyAre lIdho tyAre tyAMnAM maMdiranI AsapAsanI jagyA bismAra hAlatamAM hatI. jherI janAvare tathA paMkhIonA mALA paNa maMdiramAM najare paDatAM hatAM. A maMdirane jIrNoddhAra karAvavAnuM tA. 16-1-36nI mITiMgamAM nakkI thayuM. A mATe sthApatyanA vidvAna ane niSNAta zilpI gregasana beTalI tathA peDhInA zilpIo (1) zrI bhAIzaMkara, (2) prabhAzaMkara, (3) jaganAtha Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 bhAI ane (4) dalachArAmane laI huM tA. 13-3-33nA rAja rANakapura gayA. te vakhate tyAMnI dharmazALA kAMI paNa sagavaDa vinAnI ane mAtra paDALIonI ja hatI. ame khullAmAM cAra divasa rahyA. AgalA divase A jagyAe vAgha AvyA hatA ane kUtaruM laI gayA hatA! A divaseAmAM tyAMnA pUrepUrA sarave karI, jIrNoddhAra kevI rIte karavA ne zA zA sudhArA-vadhArA karavA te vicAryuM. zrIyuta eTalIe temane riporTa tA. 30-3-33nA Aja ApyA, je hAla peDhImAM meAjUda che. A kAma karAvavA mATe konTrAkaTa ApyA. traNa mahinA pachI maiM tathA TrasTIoe tyAM jaI kAma joyu. teA te khilakula sAruM nathI tema jaNAyu, me temane jaNAvyu ke A kAma nisteja che ane mULa kAmanI sAthe susaMgata thAya tevuM nathI. tethI kareluM kAma rada karI navesarathI DipArTamenTalI kAma karAvavuM ema meM jaNAvyuM. mArA sAthIe tema karavA kabUla thayA. je kAma thayelu. hatu. tenA kharca rU. 6100-00 thaI cUkayA hatA, chatAM ame te kAma rakhAtala karI navuM karAvavAnuM zarU karyuM. A kAma jUnA kAmane anurUpa hatu, jethI cAlu rAkhyuM. jIrNoddhAranuM kAma sane 1934mAM zarU thayuM ane 11 varSa kAma cAlyuM, ane temAM rU. 470000-00 (cAra lAkha sittera hajAra )ne kharca thayA. mi. beTalIe AvIne jyAre e kAma joyuM tyAre temaNe pUrA satASa vyakta karyAM, eTaluM ja nahIM, paNa AvuM sAruM kAma kAI karAvI zakata nahI' tema sarTiphikeTa paNa ApyuM. mukhya derAsaranA cAmukhajI bhagavAnanuM ArasanuM parighara taddana khavAI gayeluM hatuM, je navesara karAvyu. ane jUnuM parighara maMdiranI bahAra dakSiNa bAjue Ubhu` karI rAkhela che. e paNa jUnA sthApatyanI kaLAnA namUnA che. samazALA tyAM dharmazALAnI sagavaDa na hatI eTale eka navI dharmazALA dhavAnI zarU karI ane te mArAM mAtuzrInA smaraNArthe baMdhAvI ApavA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meM nakkI karyuM. dharmazALA 20 oraDAnI taiyAra karAvI. tene kharca te vakhate rU. 40000-00 thayo hato. dharmazALA taiyAra thaI eTale jamanAbhAI bhagubhAI zeThanAM dharmapatnIe icchA darzAvI ke te dharmazALA temanA nAmathI thAya. meM turata ja hA pADI. ane Aje te temanI dharmazALA tarIke astitvamAM che. ATalI suMdara sagavaDavALI dharmazALA haju sudhI bIje kaI ThekANe baMdhAI nathI. bhojanazALA, rastA ane cAne sTela - ame joyuM ke tyAM bhejanazALA karavAmAM Ave te vadhu yAtrIo A tIrthane lAbha laI zake. zeTha pannAlAlajI chaganalAlajIe e kharca ApavA sUcana karyuM, je ame svIkAryuM ane tyAM bhojanazALA zarU karI. tyArabAda rastAnI sagavaDa paNa karAvI, jene lIdhe dara varSa yAtrIonI saMkhyA vadhatI gaI. ame bIjI dharmazALA 10 oraDAonI baMdhAvI chatAM sagavaDa ochI paDavA mAMDI eTale trIjI dharmazALA 7 eraDAonI baMdhAvI. sAthe sAthe jUnI dharmazALAne paNa sudharAvI sagavaDavALI banAvaDAvI, jemAM ghaNuM yAtrIo Utare che. ' jema jema yAtrikonI avarajavara vadhatI gaI tema tema temanA mATe snAnagRha, vIjaLI vagerenI suvidhAo tathA sAdhane vadhAravAmAM AvyAM, ane have eka vyAkhyAna-hola banAvavAnuM hAtha upara lIdhuM che. A tIrtha jagalamAM AveluM che. yAtrIo mATe cAnI paNa sagavaDa nahotI, eTale eka sTola zarU karAvyo. paraMtu mane lAgyuM ke bhaviSyamAM ApaNuM mAlikInAM AvAM tIrthasthAnamAM bIjAnA sTola thAya ane pAchaLathI takarAra UbhI thAya, te sAruM nahIM, jethI peDhI taraphathI AnI vyavasthA zarU karavAmAM AvI. sUryamaMdira A tIrthanI pAse eka sUryamaMdira paNa AveluM che. mane lAgyuM ke bhaviSyamAM ApaNI mAlikInI jagA sAru takarAra UbhI na thAya Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 eTale ApaNI jamIna kratA kATa karAvI lIdhA ane sUryamaMdira ApaNI hadanI bahAra rAkhyuM. delavADAnAM maMdiraza delavADAnAM ApaNAM maMdiza jagavikhyAta che ane temAM ghaNI bhAMgatADa thayelI hAvAthI tenA jIrNoddhAra karAvavA ` jarUrI che ema ame vicAryuM. teneA vahIvaTa ziAhInA TrasTIo kare che. temanI sAthe karAra karyAM ke je jIrNoddhAra ApaNe karIe temAM teo pheraphAra kare nahi. temaNe temanA eka TrasTIne ApaNI sAthe rAkhI kAma karAvavuM ema sUcavyuM. ApaNe nA pADI. chevaTe teoe ApaNI zarata kabUlI. delavADAnAM derAsaronA jIrNoddhAranuM je kAma karavAnuM hatuM temAM prathama ApaNe ema nakkI karyuM... ke dasamA sakAmAM ke bAramA saikAmAM je khANane Arasa vAparyo hAya te ja khANamAMthI Arasa kaDhAvI jIrNoddhAra karAvavA. te khANa zeAdhI kADhavA ApaNA e misrIone cha mahinA sudhI zakayA. teo tyAMnA AsapAsanA pahADemAM pharyA. cha mahinAne aMte teoe zeAdhI kADhayu ke aMbAjI pAsenI khANamAMthI Arasa kADhI delavADAnAM madirA baMdhAvavAmAM AvyAM che. e khANamAMthI paththara meLavavA ame eka mistrI pAse, dAMtA darabArane arajI karAvI. dAMtA darabAre te khANamAMthI Arasa kaDhAvavAnI nA pADI. tethI huM te vakhatanA cIpha minisTara zrI mArArajIbhAI ne manyA ane temane jaNAvyuM ke jagavikhyAta delavADAnAM jaina madirAnA amAre jIrNoddhAra karAvavA che ane tenA ArasanI khANu aMbAjInA maMdiranI pAse che; paNa dAMtA darakhAra temAMthI Arasa levA devAnI nA pADe che. meArArajIbhAIe kahyu ke huM ATha divasa pachI aMbAjI javAnA chuM. tamArA menejarane te divase tyAM mAkalA. peDhInA menejara nAgaradAsane ame tyAM meAkalyA. dAMtAnA darakhAra sAhekha tyAM hAjara hatA. mArArajIbhAI e temane pUchyu ke Arasa levA devA kema nA pADo che ? darabAre kahyu ke te mArI panala milakata che. mArArajIbhAI e Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SUnre tIrthAdhirAja zrI zatrujaya : mukhya TUka tathA motIzA zeTha TUka Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAma pALa zrI zatruMjayaM : rAmapola : nUtana pravezadvAra bAvana jinAlaya nUtana jinaprAsAda, zatruMjaya Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ariSTanemijinaprAsAda (karNavihAra) giranAra . -zrI vastupAlavihAra, mahAvitAna, giranAra Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AbUtIrtha vimalavasahI, aMbikA devI zrI tAraMgAtIrtha, zilpasamRddha ajitanAthaprAsAda Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AbUtIrtha, lUNavasahI, navacokI-gokha zrI AbUtIrtha, vimalavasahI, mahAvitAna S BIDIO RECEE AREsti StaMIRALLL SHEETULS4 BLANAMNRELU ASTER Spotus PAN CONTERE Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kuMbhArIyA tIrtha, mahAvIrajinaprAsAda, mahAvitAna / AAAAAAAAAAINA TEEN HAMARRERAPARICHAEHICIRLS RBE CA HAMARAN Vaima Nati1404 1 zrI kuMbhArIyA tIrtha, neminAthajinAlaya, meghanAdamaMDapa Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sams BEEBAREIAS zrI rANakapura tIrtha, trailokyadIpakaprAsAda-dharaNavihAra, meghanAdamaMDapa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAkaNapura tIrtha, trailokyadIpakaprAsAda yAne dharaNavihAra Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAgaradAsane, temanA dekhatAM ja, kahyuM ke tame Arasa kaDhAvavA mAMDo. huM jouM chuM ke tamane koNa reke che? e rIte ame aMbAjI najIkanA pahADamAMthI Arasa kaDhAvI delavADAnAM maMdire jIrNoddhAra karAvavA nakkI karyuM. ane nakkI karatAM pahelAM jIrNoddhAramAM keTalo kharca thaze teno esTImeTa be mistrIo pAse taiyAra karAvyuM. mistrIoe traNa mahinAmAM esTImeTa taiyAra karyo. te esTImeTa rU. 23 lAkhano hato. amArI samitimAM maMjUrI mATe te rajU karyo. te vakhatanA hisAbe esTImeTanI rakama ghaNI meTI hatI, paNa maMdiro jagavikhyAta hoI tema ja temAM kArIgarI ghaNI ja suMdara hoI amArI samitie te maMjUra karI kAma karavAnuM amRtalAla mistrIne sepyuM. kAma zarU thayA bAda beeka mahinA pachI huM Abu gaye. temaNe je kAma tyAM sudhImAM karyuM hatuM te joI meM mistrIne kahyuM ke kAma ghaNuM saMtoSakAraka che. mistrI kahe, sAheba! kAma te sAruM che, paNa ame je esTImeTa tamane Ape che temAM ame ghanaphUTe rU. 50-00 kharca Avaze ema gaNuM esTImeTa Ape che, jyAre A kAma rU. 200-00 (baso rUpiye) ghanaphUTa paDavA jAya che, eTale cAragaNuM kharca Ave che. meM kIdhuM ke phikara nahi, paNa kAma te AvA UMcA prakAranuM ja thavuM joIe. te pramANe ame AbunAM maMdirano jIrNoddhAranuM kAma cAlu rAkhyuM. tamane jANIne vismaya thaze ke ame te kAma 14 lAkha rUpiyAmAM pUruM karyuM ! banyuM ema ke mistrIoe je rU. 23 lAkhane esTImeTa Apelo temAM mukhya maMdira RSabhadeva bhagavAnanuM, je kALA paththaranuM che, te navuM ArasanuM karavAne esTImeTa kare; te uparAMta pAchaLa ane AgaLanI pAgathImAM traNa navAM maMdire banAvavAno plAna karela. ame mukhya maMdira kALA paththaranuM badalyuM nahi, tema ja bIjAM traNa maMdire mistrIoe jaNAvelAM te paNa bAMdhyAM nahi; phakta tUTelA bhAge ja samarAvyA. A rIte delavADAnAM maMdiranA jIrNoddhAranuM kAma cauda varSa cAlyuM. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emAM 110000 (eka lAkha dasa hajAra) kArIgaranA divase lAgyA ane kula 14 lAkha rUpiyAmAM kAma pUruM thayuM. ame mukhya be maMdireAdIzvara bhagavAna tema ja temanAtha bhagavAnanAM maMdiranA jIrNoddhAra uparAMta bIjA be maMdiramAM je marAmata karAvavAnI hatI te badhI karAvI lIdhI hatI. A maMdirane jIrNoddhAra jevA ghaNuM nAmAMkita zilpIo, tema ja zilpanuM kAma samajanAra AvI gayA ane te badhAe ekIavAje evI neMdha lakhI che ke marAmata ghaNI ja suMdara thaI rahI che. bhAratanA rASTrapramukha rAdhAkRSNana tathA paMtapradhAna zrI paMDita neharu : * paNa jIrNoddhArane joIne tenA mukta kaMThe vakhANa karI gayA che. L. kuMbhArI AjI. - kuMbhArIAmAM ApaNAM pAMca maMdire che. temAMnA eka maMdirane thoDAM varSa upara jIrNoddhAra karAvavAmAM Avela. temAM pazcimAtya zilpa dAkhala kareluM, te meM kaDhAvI nAkhI ApaNA jaina zilpanA jevuM karAvyuM. te uparAMta bIjA maMdiramAM je marAmatanI jarUra hatI te pUrI karAvI, kampAunDamAM jhADe vavarAvyAM. ApaNI milakatamAM bhaviSyamAM kaI Dakhala karatuM nA Ave te sAru keTa baMdhAvI lIdho. eka cheDA upara zivamaMdira hatuM te ApaNuM milakata na hatI, jethI ene keTanI bahAra rAkhI lIdhuM. tenuM kAma be varSa cAlyuM ane temAM 133000-00 rUpiyA kharca thaye. | kuMbhArIAimAM dharmazALAnI jarUra hovAthI adyatana sagavaDavALI ATha oraDAnI dharmazALA banI rahI che. uparAMta, muMbaIvALA taraphathI paNa seLa oraDAnI dharmazALA ApaNane maLaze. tyAM vIjaLIkaraNa paNa thaI gayuM che. mUchALA mahAvIra tIrtha che. mUchALA mahAvIra tIrthano jIrNoddhAra sane 154mAM dhANe2AvanA eka AgevAna zrI mAMgIlAlanI mAgaNI uparathI zarU Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karelo. prathamane aMdAja rU. 50000-00 nI AsapAsane hatuM, jemAM temaNe rUpiyA 25000-00 ApelA. paraMtu kAma hAtha para lIdhA pachI e vadhu nIkaLatAM kharca lagabhaga savA lAkha rUpiyA jeTaluM thayeluM. zrI mAMgIlAlajIe bIjA rUpiyA 25000-00 ApelA. A jIrNoddhAranuM kAma sane 158mAM pUruM thayuM hatuM, paraMtu ghANerAva saMghanA jhaghaDAne lIdhe enI pratiSThA thaI zakI na hatI. saMghanA AgevAne avAranavAra A tIrthane vahIvaTa laI levA zeTha ANaMdajI kalyANajIne vinaMtI karatA hatA. zeTha ANaMdajI kalyANanI nIti navA keI tIrthane vahITa na letAM tyAMnA vahIvaTadArene madata karavAnI hovAthI peDhIe ene vahIvaTa lIsthale nahi jIrNoddhAra thaI gayela hovA kyAM paNa, aMdaraaMdaranA jhaghaDAne laIne, pratiSThA thaI nahi, eTale chevaTe sane 19pamAM peDhIe e tIrthane vahIvaTa saMbhALI lIdhe ane sane 1966mAM pratiSThA karAvI. jIrNoddhAra aMge peDhIne piNe lAkha rUpiyA kharca thayuM hatuM, jyAre pratiSThAmAM ApaNane savAbe lAkha rUpiyA jeTalI Upaja thaI hatI. - mUchALA mahAvIra tIrthamAM yAtrikone utAravAnI dharmazALA sArI na hatI, jethI te dharmazALAne adyatana svarUpamAM pheravI nAMkhI che. A dharmazALA pAchaLa rU. sittera hajAra kharca thaye che, jyAre taiyAra thayelA oraDAo pitAne nAme karI ApavA mAMgaNIo Avela che ane temAM kharca jeTalI rakama AvI gaI che. mUchALA mahAvIra tIrthane vahIvaTa ApaNe lIdhe tyAre derAsaranI AsapAsa ApaNI keTalI khullI jamIna che te nizcita nahatuM. paraMtu sarakAramAM cagya rajUAta karI AjubAjunI jamInanuM DimArkeTa karAvI lIdhuM che. pariNAme A tIrthane vikasAvavA mATe pUstI jamIna prApta thaI che. * tAraMgA tIrtha, tAraMgAmAM tAMbara ane digaMbaranA mAlikI hakko badala lAMbA samayathI takarAra cAlatI hatI. uparAMta, TIMbAnA bhAgIdAro vacce paNa Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ takarAre cAlatI hatI, je mATe ApaNA taraphathI rIprejhanTezana karIne rUbarU rajUAta karavAmAM AvI hatI. pariNAme te vakhatanA poliTikala ejanTa mejara mIke peDhInA vahIvaTadArene muMbaI bolAvyA. muMbaI traNa divasa vATAghATa cAlI. te vakhate digaMbara maMdiramAM javAAvavAnuM dvAra ApaNuM maMdiramAMthI hatuM. ane je pratinidhio muMbaI gayelA temaNe digaMbare sAthe samajUtI karI ke ApaNA maMdira mAMthI javAnuM temanuM bAraNuM pUrI nAkhavuM ane temanA maMdirane bhAga temane rahe ane ApaNA maMdiramAM temanI keI dakhala rahe nahi. uparAMta, tAraMgAnA pahADa upara cAra derIo che, jemAM ApaNuM taraphanI be ApaNe rAkhI ane temanI bAjunI be TekarI uparanI derIe temane ApI. A pramANe karAra karI ame amadAvAda pAchA AvyA. A jAtanA karAra karyA che, tema pUjya AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjane khabara paDayA, tyAre teo khUba ja gusse thayelA, ane kahe ke A karAra huM kabUla nahi rakhAvuM. ame kIdhuM ke khUba ja jahemata uThAvIne ame A karAra karI AvyA chIe, mAnya rAkhave peDhInA hitamAM che. TIMbAnA bhAgIdAro sAthe paNa tA. 10-10-1927nA roja egrImenTa karAvyuM. ane tethI temanA hakko bAbata paNa nikAla thaze. bhAgIdAroe vArSika rU. 3100-00 levAnI zarate temanA kara ugharAvavAnA tamAma hakko cheDI dIdhA. tAraMgA tIrthanuM maMdira prAcIna sthApatyane eka ajoDa namUne che. samayAnusAra temAM ghaNuM pheraphAra thayA hatA. maMdira UbhuM te rAkhyuM, paNa tenuM svarUpa badalAI gayuM hatuM. meM ane mArA sAthIoe maMdiranA eka bhAga uparane cUne ukhaDAvIne joyuM te nIce UMcA prakAranuM zilpa mAluma paDayuM, jethI tene jIrNoddhAra sane 1963mAM zarU karyo. atyAra sudhImAM emAM rU. 12,60,000-00 kharca thayo che, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ane haju doDheka lAkha rUpiyA kharca thavA saMbhava che. mukhya daravAjAnuM kAma paNa hAtha upara levAmAM Avyu che. eka adyatana dharmazALA paNa tyAM thaI gaI che ane jUnI dhazALAnI suvidhAo paNa vadhArI che ane mahArAjasAhebe mATe eka navIna upAzraya paNa taiyAra thaI gayA che. pahelAM upara javAnA rastA vikaTa hatA. saraLa rastA thAya tA cAtrikAne sugamatA paDe e dRSTie me prayAsA zarU karyA. te vakhatanA cIpha anjiniyare sArA rasa laI, mahesANA jillA pramukhanA paNa sAtha laI, eka DAmara roDa taiyAra karAvarAvyeA. pariNAme yAtrikA sahelAIthI darzanAthe AvI zake che. pahelAM yAtrikAnI sakhyA je vIsa hajAranI hatI te vadhIne pANI lAkhanI thaI che. atyAre amadAvAda, mahesANA, vijApura, za'khezvara vagere sthaLeAethI tyAM niyamita khaseA avarajavara kare che. sammetazikhara zvetAmbara ane diga Mbara samAja vacce ane pAlagajanA rAjA vacce sammetazikhara tIrtha aMge varSojUnA jhaghaDAo cAlatA hatA. A jhaghaDA lagabhaga sane 1867thI zarU thayelA. temAM chevaTe privI kAunsila sudhI A kesa gayelA ane privI kAunsiIle sane 1933mAM phaisaleA ApI pahADa ApaNI mAlikIno TharAvyA ane digaMbara samAjanA pUjAnA amuka hakka nakkI karI ApyA. A phaisalA pramANe lagabhaga sane 1950 sudhI vahIvaTa cAlyeA. sane 1950nI Akhare bihAra sarakAre bihAra lenDa riphArmsa ekaTa amalamAM lAvI sadarahuM milakata sarakAra hastaka gaI che tevuM noTiphikezana bahAra pADayuM, je sAme ApaNe sakhata virAdha karyAM ane sane 1953mAM ApaNe vAstavadezI nivedana rajU karyuM. ane saMbadhakartAone maLI hakIkata samajAvI. pariNAme sarakAre e noTiphekezanano amala mArka rAkhyA. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. sarakAranI AvI daramyAnagIrI aTakAvavA mATe bhAratanA te samayanA nAyaba vaDApradhAna saradAra vallabhabhAI paTelano bihAra sarakAra upara eka bhalAmaNapatra paNa meM meLavelo, jene pariNAme bihAra sarakAra ApaNu pAsethI kabajo letAM aTakI gaI bihAra sarakAre pharIthI, acAnaka, tA. 1-4-64nA reja, sadarahu pahADane kabaje laI levA hukama karyo, jene paNa ApaNe sakhta rIte sAmane karyo ane chevaTe bihAra sarakAre ApaNI sAthe tA. 5-2-65nA roja eka karAra karyo, jemAM uparanAM maMdire ane tenI AsapAsano aDadhA mAIlane vistAra ApaNuM dhArmika kriyAo mATe mukta rAkhyuM ane bAkInA bhAganA jaMgalane vahIvaTa sarakAre ApaNA ejanTa tarIke karavAnuM nakkI thayuM. ane enA utpannamAMthI 60 TakA utpanna ApaNane maLe ane 40 TrA utpanna sarakAre levuM evuM nakkI thayuM. ane te AdhAre suI sAle. sarakAra taraphathI tamAma kharcAo kADhatAM, ApaNane rU. 30000-00 cokhA naphA tarIke malyA ane have maLatA raheze evI AzA che. ApaNe meLavela egrImenTa eka siddhi che. paraMtu digaMbaree paNa pAchaLathI, eTale ke deDha varSa bAda, bihAra sarakAra pAsethI eka egrImenTa karAvI lIdhuM ane e egrImenTa maryAdita hovA chatAM te uparathI navA navA muddA UbhA karI ApaNane korTamAM laI gayA che, je kese hAla tyAM cAlI rahyA che. makasIjI . zrI akasIjI tIrtha mAlava prAMtanuM eka ghaNuM ja prAcIna tIrtha che. sana 188rathI vetAMbara ane digaMbare vacce tyAM jhaghaDAo zarU thama hatA. te vakhate ane samAjanA AgevAnoe sane 1883mAM eka sulehanA zuM karyuM. jenI eka mukhya zarata e hatI ke badra maMdira, yA zvetAMbara sahadira, katArone sAMpavAmAM AvyuM ane Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ choTA maMdira, eTale digaMbara maMdira, digaMbarane soMpAyuM. bIjI agatyanI zarata e hatI ke yAtrALuo ekabIjAnA derAsaramAM pUjana karavA sAru jAya to te derAsaranI rIta mujaba pUjana kare. paraMtu digaMbarane A zaratothI saMtoSa nA thaye, ane phrajadArI kesa thayA. chevaTe digaMbaree sana 1898mAM Teka tAlukA keTamAM declatory dA dAkhala karyo. paraMtu vAliyara darabAre A dAvo potAnA hAthamAM laI lIdho, ane tA. 8-2-1902nA roja pheMsale Apyo ke sane 1883mAM je sulehanAmuM thayuM che, te banne pakSone baMdhanakartA che. paraMtu ApaNe mukhya mUrtine prakSAla karIe te samaya bAda, yAne cha vAgyAthI nava vAgyA sudhImAM, digaMbare pUjana karavA sAru Ave te phakta mukhya mUrtinuM pUjana karI zake, tema, gvAlIyara darabAre uparanA orDaramAM jAhera karyuM. eka tarapha sane 1883nuM paMcanAmuM banne pakSene baMdhanakartA TharAvyuM, bIjI tarapha digaMbarone traNa kalAke pUjana karavAno hakka Apyo! A banne nirNaye ekabIjAthI viruddhanA hatA. ApaNA taraphathI A orDara sAme ghaNe virodha karavAmAM Avyo, paraMtu te orDara kAyama rahyo ane tene lIdhe navA navA jhaghaDe zarU thayA. paristhiti viparIta thavAthI zrI masIjI tIrthanA kAryakartAo hatAza thaI gayA ane amadAvAda AvI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIne zrI makasIjI tIrthano vahIvaTa saMbhALI levA sAru vinaMtI karI. sane 1921mAM peDhIe zrI makasIjI tIrthane vahIvaTa saMbhALI lIdho. digaMbarone pUjana karavA sAru traNa kalAka malyA eTale te leke baDA maMdira tema ja baDA maMdiranI propaTImAM pote ardhA bhAgIra che tevuM mAnIne dareka vAtamAM dakhalagIrI karIne ApaNane parezAna karavA lAkyA . . . . . . . . . . . . . . Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe lepa karAvavAnuM kAma zarU karyuM. digaMbaree lepanuM kAma aTakAvavA sAru zAjApura DisTrikaTa korTamAM dAvo karyo. sadabhAgye eno pheMsalo ApaNuM tarapheNamAM AvyA. nAmadAra korTe TharAvyuM ke mukhya mUti upara kara-laMgaTa, sanmukha daSTinAM je prinTa che te, jyArathI mUti banI tyArathI che. maMdira zvetAMbarenuM che ane vahIvaTa zvetAMbare karatA AvyA che. A pheMsalA viruddha digaMbaree hAIkeTamAM apIla tathA suprIma korTamAM arajI ApI, je korTa nAmaMjUra karI. mukhya mUrtine ghaNo ja suMdara lepa thaye che. - sane 1960 thI Aja sudhImAM zrI makasIjI tIrthamAM je kAme thayAM che, temAM mukhya mukhya A che - (1) sabhAmaMDapanI dIvAla uparathI jUne raMga kADhI nAkhIne asala paththaranI kataraNI bahAra lAvavAmAM AvI che, jethI derAsara taddana navuM banyuM hoya tevuM dekhAya che. (2) bhojanazALAnuM makAna Adhunika sagavaDavALuM eka lAkha paMdara hajAra rUpiyAnA kharce banI gayuM che. bhojanazALA A mahinAmAM cAlu thaI jaze. (3) navI dharmazALA bAra oraDAonI baMdhAI rahI che, jemAM nIce - traNa tathA upara traNa ema cha oraDAo lagabhaga taiyAra thaI gayA che. - eka jANavA je prasaMga hastinApura tIrthanA navIna jinamaMdirano nakazo mistrI amRtalAle taiyAra karyo hato. jayapuranA paMDita bhagavAnadAsa jene 1963mAM mArA AgaLa e prazna upasthita karyo ke mistrI dhajAdaMDa AmalasAramAM rAkhe che, jyAre kharekhara e zikharamAM ja rAkhavA joIe tema ja maMdiramAM dareka thAMbhalAonI kuMbhIo maMdiranA kuMbhAnA barAbara mApamAM rAkhavAnuM zAstramAM vidhAna che, chatAM tamArA mistrIo Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 kuMbhIone kuMbhIthI nIce utAre che, te azAstrIya che. meM mistrIne pUchayuM. mistrIe pitAne mata zAstravidhAna pramANe che tema jaNAvyuM. mane lAgyuM ke A praznano nikAla karAvI le sAre, ke jethI AvI takarAre UbhI thAya nahIM. eTale meM 5. bhagavAnadAsane lakhyuM ke A praznano nikAla zi95zAstranA jANakAra ja karI zake ane tethI eka madhyasthI rUbarU tamAre ane mistrIe carcA karavI ane madhyasthI je nirNaya Ape te bannene kabUla hovuM joIe. temAM eka vadhArAnI zarata evI mUkI ke banne pakSoe eTale paMDita bhagavAnadAse ane semapurA amRtalAle rU. 1000-00 DipojhITa tarIke mUkavA, ane je pakSa hAre tenA pisA jItanAra pakSane maLe. banne pakSe A zarata kabUla karI. ane A praznane nikAla karavA mATe zilpazAstrano vidvAna, zilpavizArada zrI madhusUdana DhAMkI ke jeo Akilojikala vibhAganA mukhya adhikArI hatA, temanI madhyasthI tarIke nimaNuMka karavAmAM AvI. temanI pAse ane pakSanI dalIlo traNa divasa cAlI. temaNe banne pakSene sAMbhaLI tA. 24-2-65nA rAja pheMsalo Apyo ane temAM mistrI amRtalAla je karI rahyA che te zAstrIya paddhatinuM che ema TharAvavAmAM AvyuM, jethI paM. zrI bhagavAnadAsanI DijhITanI rakama rU. 1000-00 mistrI amRtalAlane maLI. jaina nA vahIvaTanI prazaMsA bhAratanA tamAma dharmonAM TrasTanA vahIvaTa aMge sarakAra taraphathI sane 1960nA mArca mAsamAM hindu rilIjiyasa enDaumenTa kamizana Do. sI. pI. rAmasvAmI AyaranA pramukhapade nImavAmAM AvyuM hatuM. temaNe tamAma dharmonA vahIvaTa tapAsI temano riporTa sane 196ramAM pUro karyo hate. temAM janadharma aMge paNa tapAsa karavAmAM AvI hatI, ane zeTha ANaMdajI kalyANajInA pramukha tarIke mArI jubAnI paNa levAmAM AvI hatI ane zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA kAmakAja aMge paNa tapAsa karI hatI. temanA riporTamAM temaNe jaina Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMdiranA vahIvaTanI prazaMsA karI che ane evI bhalAmaNa karI che ke hindu maMdiree paNa jainenA vahIvaTa je vahIvaTa apanAva. drasTa ekaTane AvakAra sane 194mAM jyAre muMbaI rAjya pablika ceriTebala TrasTa ekaTa ghaDavAno vicAra prajA samakSa mUkyo ane te dizAmAM jarUrI pagalAM bharyA te vakhate, ApaNA saMghamAMnI keTalIka vyaktionI nArAja vahArIne paNa, meM tene AvakAra Apyo hato, te e daSTie ke ApaNAM TrasTanA vahIvaTa hamezAM kAryakSama ane svaccha rahe ane je hetu mATe TrasTa UbhuM thayuM hoya te hetunI maryAdAmAM rahIne ja kAma thatuM rahe. ane ApaNuM anubhave batAvyuM che ke, A vAta keTalI mahattvanI ane upayogI sAbita thaI che. te TrasTanI sTenDiMga kamiTI gujarAta rAjyanAM TrasTanA vahIvaTanA keTalAka savAlo hala karavA sane 1963mAM eka sTenDiMga kamiTInI racanA karI hatI. kamiTIe tamAma TrasTane sparzatA savAle upADyA ane ceriTI kamiznara taraphathI dranI Upaja para be TakA lekhe vahIvaTI cArja levAto hato, temAM ghaTADo karAvI eka Taka karAve, tema ja TrasTane maLatI bakSisanA dastAvejo upara sTempaDyuTI levAtI hatI tene tA. 20-1-76 sudhI mAphI apAvI. A mudata laMbAvavA mAgaNI karI che. - gujarAta rAjya ane bhArata sarakAra taraphathI TrasTane lagatA kAyadAmAM sudhArAvadhArA sUcavavAmAM Ave che, tene paNa abhyAsa karI kamiTI yogya pheraphAra sUcave che ane te aMge rajUAta paNa kare che. jIrNoddhAra ." peDhInuM sAmAnya valaNa jyAM khAsa jarUra hoya tyAM navA jinamadira mATe sahAya ApavAnuM ane prAcIna jinamaMdire ane Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthasthAnanA jIrNoddhAra mATe bane teTalI vadhu sahAya ApavAnuM rahyuM che. chellAM pacAseka varSa daramyAna navAM jinamaMdire mATe, peDhI hastakanAM tIrtho ane jinamaMdiranA jIrNoddhAra mATe, tema ja Abu vagere bIjA tIrtho tathA jinamaMdironA jIrNoddhAra mATe, Azare sADA pAMcase jinamaMdiramAM thaIne, lagabhaga eka karoDa rUpiyA kharacavAmAM Avela che. - vi. saM. 1992nI sAlamAM zrI amadAvAda derAsara jIrNoddhAra kamiTInI sthApanA thaI hatI. A saMsthAnuM kAryAlaya zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhImAM che. ane eNe chellA cAra dAyakA daramyAna cAraso jeTalAM derAsaranA jIrNoddhAramAM Azare tetrIsa lAkha rUpiyA kharacyA che. A rakamane samAveza peDhIe kharacela eka kareDa rUpiyAmAM thato nathI. ' jena tIrthone itihAsa - ApaNuM tIrtho ane jinamaMdire dezabharamAM Thera Thera prasarelAM che. enI mAhitI ekatra karIne pustakarUpe chapAvavAmAM Ave te te A saMbaMdhI mAhitI meLavavA icchanArane tathA ItihAsa ane purAtattvanA saMzodhakone paNa upayogI thaI paDe. A uparathI ApaNe khAsa mANase rekIne AvI sAmagrI ekatra karIne e "jaina tIrtha sarvasaMgraha" nAme traNa moTI sAIjhanAM daLadAra velyumAM pragaTa karavAmAM AvI che. AmAM koThAomAM 4395 sthAnanAM jinamaMdira, upAzraye, jainonI vasatI, dharmazALAo vagerenI mAhitI ApavA uparAMta 270 tIrtharUpa sthAnenuM tema ja orisAmAM Avela udayagiri-khaMDagirinI prAcIna jaina guphAonuM varNana ApavAmAM AvyuM che. sAthe sAthe emAM jaina tIrthone nakaze paNa mUkavAmAM Avela che. A graMtha peDhInuM eka mahattvanuM prakAzana che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 peDhIne itihAsa * zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInI kAryavAhI ghaNuM vizALa che. emAM tIrthonA hakkonI sAcavaNa, tIrtho tathA jinamaMdiranA jIrNoddhAra, navAM jinamaMdira banAvavAM, A mATe judAM judAM sthAnanA saMghone jarUrI salAha-sUcanA tathA sahAya ApavI vagere aneka kAryono samAveza thAya che. vaLI, peDhInI kAmagIrInI vigato aDhIso varSa jeTalI jUnI maLatI hovA chatAM, kharI rIte, jaina saMghanI A peDhInI kAmagIrIno samaya to te pahelAMnA samaya sudhI pahoMce eTalo lAMbe che. uparAMta, peDhInuM daphatara paNa sArI rIte sacavAyeluM che, ane e aDhI-traNaso varSa jeTaluM jUnuM paNa che. eTale je A badhI sAmagrIne upayoga karIne peDhIno savistara itihAsa tayAra karAvavAmAM Ave che tethI ghaNuM upayegI mAhitI ApaNe jANuM zakIe tema ja ApaNA pratApI pUrva kevAM kevAM sArAM kAryo karI gayA tenI gauravabharI vigate paNa jANI zakIe. tethI beeka varSa pahelAM A kAma ratilAla dIpacaMda desAIne seMpavAmAM AvyuM che ane ekAda varSamAM e pUruM thaI jaze evI umeda che. ' A tIrthonI gAIDa ApaNuM tIrthonI yAtrAe jatAM jijJAsu yAtrikone je te tIrtha saMbaMdhI TUMkI mAhitI ApatI gAIDe chapAvavAmAM Ave e jarUrI che. A jarUriyAtane pUrI karavA mATe gujarAtanA zilpasthApatyakaLA tathA purAtattvanA vikhyAta vidvAna zrI madhusUdana DhAMkI pAse zrI zatruMjaya, kuMbhAriyA, rANakapura tathA giranAranI gAIDa lakhAvI che, ane te sacitra chapAvavAnI peDhInI cejanA che. AmAMnI girirAja zrI zatruMjayanI gAIDa chapAI gaI che, ane bAkInI gAIDe paNa chapAvavAmAM Avaze. A gAIDane hiMdI tathA aMgrejI bhASAmAM anuvAda chapAvavAnI paNa IcchA che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaurIpura zarapura tIrtha AgarAthI 40 mAIla dUra AveluM che. e nemanAtha bhagavAnanA kalyANakanI bhUmi hovAthI tyAM zvetAMbara tathA digaMbara maMdire che. te baMne vacce nAnA prakAranA matabhedo hovAthI e korTamAM gayelA. te bAbata ApasamAM samajUtIthI patAvI zakAya te sAruM, ema vicArIne meM sane 19lmAM digaMbara tIrthakSetra kamiTInA te vakhatanA sekreTarI zrI ratanacaMda jhaverI sAthe muMbaImAM vATAghATa zarU karelI. keTalAka vakhata pachI e vATAghATa pharI pAchI zarU karI hatI. A mATe huM te vakhatanA peDhInA menejara zrI nAgaradAsane mArI sAthe muMbaI laI gayo hato. A mATe amArI vacce pAMca-sAta beThako thaI, je uparathI ame eka samAdhAna karyuM, jenA hisAbe bane samAjanAM maMdirane ekabIjAthI judA pADavAnuM nakkI thayuM ane enA nakazA upara ame sahIo paNa karI. paNa jyAre A vAtanI IndoranA zeTha hukamacaMdajIne khabara paDI tyAre temaNe jaNAvyuM ke ratanacaMdane samAdhAna karavAnI zI sattA hatI? amane A samAdhAna kabUla nathI. ane ema kahIne korTamAM kesa AgaLa calAvyA, jemAM banne pakSanA maLIne lagabhaga deDha lAkha rUpiyA jeTaluM kharca thayuM ane aMte koTane pheMsalo te te ja Avyo ke je ame samAdhAna karyuM hatuM. kesariyA * kesariyAjI tIrtha ghaNuM bhAvikenI zraddhAvALuM tIrtha che, te eTale sudhI ke sane 1940 nI sAla sudhI te jaine tyAM bhagavAnane bhArobhAra kesara caDAvavAnI mAnatA mAnatA hatA, ane e rIte bhagavAnane ghaNuM kesara caDatuM hatuM. te tIrthano vahIvaTa varSothI vetAMbare karatA AvyA hatA. tethI jyAre sane 128nI sAlamAM maMdira upara dhvajAdaMDa caDhAvavAno prasaMga Avyo tyAre tyAM hajAronI saMkhyAmAM lokonI medanI jAmI hatI ane bhIDane laIne cAra mANasa mAryA gayA hatA. te uparathI e prazna UbhuM thaye ke A tIrtha konuM Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che? A muddA upara udayapuranA darabAra pAse be varSa sudhI kesa thA, jemAM tAMbarezane deDheka lAkha rUpiyA jeTaluM ane digaMbarene savA lAkha rUpiyA jeTaluM kharca thayuM hatuM ane e mATe zrI cImanalAla setalavADa ane mahamadaalI jhINA jevA moTA moTA dhArAzAstrIoe sAmasAmI dalIla karI hatI. paNa udayapura darabAre e kesanuM jajamenTa bahAra na pADayuM ane maMdirano vahIvaTa darabAra taraphathI amaladAra nImIne calAvavA mAMDyo, je Aja sudhI ema ja cAle che, eTaluM ja nahIM, paNa banne pakSenI takarArane laIne tIrthamAM hiMdu vidhividhAna paNa thavA mAMDayAM che. A paristhiti dusahya hovAthI meM A mATe digabara sAthe vATAghATa zarU karI. temAM pahele muddA e carco ke kAM te hAla je vidhividhAne cAle che, te te pramANe cAlu rAkhavA ane temAM banne pakSamAMthI keIe pheraphAra kare nahIM athavA te vi. saM. 1982mAM je vidhividhAnenI noMdha thayelI che, te pramANe cAlu rAkhavuM. digaMbara samAja taraphathI emanI tIrthakSetra kamiTInA sekreTarI zrI ratanacaMda jhaverI sAthe A mATe vATAghATa zarU thaI. chevaTe temaNe kahyuM ke vi. saM. 1982mAM je nedha thaI che te temane kabUla che, paNa temAM cAra mUtione je cAMdInI AMgI caDhe che te na caDhavI joIe. meM kahyuM ke eka vakhata tame vi. saM. 1982nI noMdha kabUla rAkhe te pachI temAM huM yatkiMcit paNa pheraphAra karavA kabUla thaIza nahIM. e vAta te kabUla kare evuM vAtAvaraNa hatuM. paNa e vakhate pU. dharmasAgarajI mahArAje digaMbare sAme keTamAM kesa mAMDa ke kesariyAjI tIrtha zvetAMbaranuM ja che, ane digaMbaree emAM koI dakhala karavI nahIM. te uparathI amAre amArI vATAghATo adhUrI rAkhavI paDI. te kesamAM nIcalI korTamAM pU. dharmasAgarajI mahArAja jItyA, eTale digaMbaro te kesa upalI korTamAM laI gayA, ane tyAM nIcalI korTanuM jajamenTa kAyama nA rahyuM. huM mAnuM chuM ke A tIrthanA vahIvaTa saMbaMdhI digaMbara samAja sAthe Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vATAghATo dvArA nikAla lAvI zakAya ema che ane tema karavuM joI e. 'tarIkSajI sautha A tItha aMgenA kesamAM zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIe sIdhA rasa lIdhA nathI; phakta zvetAMbara bhAI A, je tyAMnA vahIvaTa sabhALe che, temane digaMbaro sAme korTamAM javuM paDayu tyAre peDhI taraphathA nANAkIya madada karavAmAM AvI che. paNa jyAM sudhI sAmA pakSa taraphathI jhaghaDA baMdha karavAnI ane samAdhAna karavAnI icchA pramaLa na thAya tyAM sudhI AnA aMta AvavA muzkela che. mATI susIbata aTakI gaI gheADA vakhata pahelAM evI hakIkata maLI ke bihAra rAjyanA mukhya pradhAna ane kamiTIe bihAramAMnA, rilIjiyasa TrasTa beDa, bihAra vaka, ane zvetAMbara tathA digambaranAM derAsarA tathA sasthAAnI milakata tathA javAbadArIe sarakAra hastaka laI levAnA nirNaya karyo che ane te aMgenA kAyado dhArAsabhAmAM rajU thavAnA che, mane lAgyuM ke jo A pramANe thAya te tIrtho ane saMsthAone pArAvAra nukasAna thaze ane keTalAkanuM te astitva paNa jokhamAze. A zakavA mUko paNa sacoTa evA kayA ilAja levA, e mATe me khUba maneAmathana karyuM. aMte mane sUjhayuM ke Ayara kamizane tenA riporTamAM ApaNA vahIvaTanAM vakhANa karyA che. A vigatA sarakAra samakSa rajU karI ane cAgya prayatnA karyAM. sadbhAgye e prayatnA saphaLa thayA ane eka mATI musIkhata AvatI aTakI gaI. AbhAra zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI mAraphata mane ApaNAM tIrthonI tathA jaina zAsananI sevA karavAnI je taka maLI che tene huM mAru apUrva sadbhAgya mAnuM chuM. mArA kAsamaya daramyAna mane je je Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 paramapUjya AcArya mahArAja sAheba tathA muni mahArAjanuM mAga darzana maLyuM che, emanAthI huM khUba upakRta thayo chuM, ane emane hRdayathI upakAra mAnuM chuM. mArI javAbadArIone pUrI karavAmAM mane je kAMI saphaLatA maLI che te, mArA sAthI vahIvaTadAra TrasTIbhAIe tema ja Apa sahu prAdezika pratinidhi sAhebee mArAmAM mUkela vizvAsane lIdhe tathA mane Apela sahakArane lIdhe maLI che. A mATe huM Apa saune aMtaHkaraNathI AbhAra mAnuM chuM. -keiTalAka sudhArA-vadhArA sAthe , Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvaraNuM : zAradA mudraNAlaya : pAnakora nAkA : amadAvAda.