Book Title: Aagam Manjusha 35 Chheyasuttam Mool 02 Buhatkappo
Author(s): Anandsagarsuri, Sagaranandsuri
Publisher: Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003935/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ _ नमो नमो निम्मलदंसणस्स पूज्य आनंद-क्षमा-ललित-सुशील-सुधर्मसागर गुरूभ्यो नमः On Line - आगममंजूषा [३५] बुहत्कप्पो * संकलन एवं प्रस्तुतकर्ता * मुनि दीपरत्नसागर M.Com.M.Ed. Ph.D.] Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || किंचित् प्रास्ताविकम् || ये आगम-मंजूषा का संपादन आजसे ७० वर्ष पूर्व अर्थात् वीर संवत २४६८, विक्रम संवत १९९८, ई. स. 1942 के दौरान हुआ था, जिनका संपादन पूज्य आगमोद्धारक आचार्यश्री आनंदसागररिजी म.सा. ने किया था| आज तक उन्ही के प्रस्थापित मार्ग की रोशनी में सब अपनी-अपनी दिशाएँ ढूंढते आगे बढ़ रहे हैं। हम ७० साल के बाद आज ई.स. 2012, विक्रम संवत २०६८, वीर संवत -२५३८ में वो ही आगम- मंजूषा को कुछ उपयोगी परिवर्तनों के साथ इंटरनेट के माध्यम से सर्वथा सर्वप्रथम “ OnLine-आगममंजूषा " नाम से प्रस्तुत कर रहे हैं। मूल आगम- मंजूषा के संपादन की किंचित् भिन्नता का स्वीकार * * है। [१]आवश्यक सूत्र-(आगम-४० ) में केवल मूल सूत्र नहीं है, मूल सूत्रों के साथ निर्युक्ति भी सामिल की गई है| [२]जीतकल्प सूत्र-(आगम - ३८ ) में भी केवल मूल सूत्र नहीं है, मूलसूत्रों के साथ भाष्य भी सामिल किया है | [३]जीतकल्प सूत्र-(आगम-३८) का वैकल्पिक सूत्र जो “पंचकल्प” है, उनके भाष्य को यहाँ सामिल किया गया [४] “ओघनिर्युक्ति”-(आगम-४१ ) के वैकल्पिक आगम “पिंडनिर्युक्ति” को यहाँ समाविष्ट तो किया है, लेकिन उनका मुद्रण-स्थान बदल गया है। [५] “कल्प(बारसा)सूत्र” को भी मूल आगममंजूषा में सामिल किया गया है| Online-आगममंजूषा : Address: Mnui Deepratnasagar, MangalDeep society, Opp. DholeshwarMandir, POST :- THANGADH Dist.surendranagar. Mobile:-9825967397 jainmunideepratnasagar@gmail.com मुनि दीपरत्नसागर -मुनि दीपरत्नसागर Date:-12/11/2012 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EVI पीठिकाभाप्यगाथाः ८०८' नो कप्पइ निग्गन्थाण वा निग्गन्धीण वा आमे तालपलम्बे अभिने पडिग्गाहेतए १००२१। कप्पड़ निग्गन्धाण वा श्रीबृहत्कल्पसूत्रम्-निम्गंधीण वा आमे तालपलम्बे भिन्ने पडिग्गाहेत्तए '१०३६ । २ । कप्पइ निम्गन्थाणं पक्के तालपलम्बे भिन्ने वा अभिन्ने वा पडिग्गाहेतए । ३ । नो कप्पड़ निम्गन्धीणं पक्के तालपलम्बे अभिन्ने पडिग्गाहेत्तए । ४। कप्पइ निग्गन्धीणं पक्के तालपलम्बे भिन्ने पडिग्गाहेत्तए, सेऽवि य विहिभिन्ने, नो चेव णं अविहिभिन्ने ( पलम्बपगरण * १०८९ ) । ५ । से गामंसि वा नगरंसि वा खेडंसि वा कच्चडंसि वा पट्टणंसि वा मडम्बंसि वा आगरंसि वा दोणमुहंसि वा निगमंसि वा रायहाणिंसि वा आसमंसि वा संनिवेसंसि वा संवा हंसि वा घोसंसि वा अंसियंसि वा पुडभेयणंसि वा सपरिक्खेवंसि अबाहिरियंसि कप्पड़ निम्गन्धाणं हेमन्तगिम्हास एवं मासं वत्थए |६| से गामंसि वा जाव रायहाणिसि वा सपरिकरखेसि सबाहिरियंसि कप्पइ निग्गन्धाणं हेमन्तगिम्हास दो मासे वन्थए, अन्तो एवं मासं बाहिं एगं मासं. अन्तो वसमाणाणं अन्नो भिकखायरिया बाहि वसमाणाणं वाहिं भिकखायरिया । ७ से गामंसि वा जाव रायहाणिसि वा सपरिक्खेवंसि अबाहिरियंसि कप्पइ निग्गन्धीणं हेमन्तगिम्हासु दो मासे बन्थए।८। से गामंसि वा जाव रायहाणिसि वा सपरिक्वेसि सबाहिरियंसि कप्पइ निग्गंधीणं हेमंत गिम्हासु चत्तारि मासे वत्थए, अंतो दो मासे बाहि दो मासे, अंतो यसमाणीणं अंतो भिक्खायरिया वाहि वसमाणीणं वाहिं भिक्खायरिया, * २१-३० । ९ । से गामंसि वा जाव रायहाणिसि वा एगवगडाए एगद्वाराए एगनिक्मण पवेसाए नो कप्पइ निग्गंथाण य निधीण य एगयओ बन्थए । १० । से गामंसि वा जावरायहाणिसि वा अभिनिवगडाए अभिनिददुवाराए अभि (ग) निक्खमणपवेसाए कप्पड़ निम्गंधाण य निग्गंधीण य एगयओ बन्थए २३०० । ११ । नो कप्पइ निग्गंधीणं आवण९६१बृहत्कल्पः मूत्र, उसो १ मुनि दीपरत्नसागर 454 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ गिर्हसि वा रत्थामुहंसि वा सिपाडगंसि वा तियंसि वा चउक्कसि वा चच्चरसि वा अंतरावर्णसि वा वत्थए ।१२। कप्पइ निग्गंथाणं आवणगिहंसि वा जाव अंतरावणंसि वा वत्यए वा'२३३०११शनो कप्पा निग्गंधीणं अवगुयनुवारिए उपस्सए पत्थए, एगे पत्यार अंतो किचाएग पत्यारं पाहि किच्चा ओहाडियचिलिमिलियागंसि एवण्डं कापड पत्थए '२३५७' १४॥ कप्पइ निग्गंधाणं अवगुयदुवारिए उवस्सए वत्थए '२३६६।१५। कप्पइ निम्गंथीणं अंतोलित्तयं घडिमत्तयं धारेत्तए वा परिहरित्तए वा '२३६९।१६। नो कप्पद निर्गथाणं अंतोलित्तयं घडिमत्तयं धारेत्तए वा परिहरित्तए वा २३७५।११ कप्पइ निग्गंधाण वा निग्गंथीण वा चेलचिलिमिलियं धारेत्तए वा परिहरित्तए वा '२३८७१८ानो कप्पइ निग्गंधाण वा निम्गंधीण या दगतीरसि चिहित्तए वा निसीहत्तए वा तुयत्तिए वा निदाइत्तए वा पयलाइत्तए वा असणं वा० आहारमाहारेत्तए वा उच्चारं वा पासवर्ण वा खेलं वा सिंघाणं वा परिद्ववेत्तए, सज्झायं वा करेत्तए, धम्मजागरियं वा जागरित्तए, झाणं वा साइत्तए, काउस्सगं वा करित्तए, ठाणं वा ठाइत्तए '२४३०।१९। नो कप्पइ निग्गंधाण वा निग्गंधीण वा सचित्तकम्मे उवस्सए वत्थए ।२०। कप्पइ निग्गंधाण वा निगंथीण वा अचित्तकम्मे उवस्सए वत्थए '२४३८।२१। नो कप्पइ निम्गंधीणं सागारियं अनिस्साए वत्थए ।२२। कप्पइ निम्गंथीणं सागारियनिस्साए वत्थए '२४५०।२३। कप्पइ निम्गंथार्ण सागारियनिस्साए वा अनिस्साए वा वत्थए '२४५३।२४। नो कप्पा निम्गंधाण वा निगंधीण चा सागारिए उक्स्सए वत्थए, कापड निम्गंधाण वा निम्गंधीण वा अप्पसागारिए उवस्सए वत्थए '२५५५।२५। नो कप्पड़ निम्मांधाणं इत्थिसागारिए उबस्सए वत्थए ।२६। कप्पइ निग्गंधाणं पुरिससागारिए उवस्सए बत्थए।२७नो कप्पइ निग्गधीणं पुरिससागारिए उवस्सए वत्थए।२८ा कप्पइ निग्गंधीण इस्थिसागारिए उवस्सए वत्थए '२५८७।२९॥ सानो कप्पा निम्गंधाणं पढिवदाए सेजाए बत्थए।३०। कप्पड़ निम्गंधीण पडिबद्धाए सेज्जाए वत्थए '२६३३' ।३१। नो कप्पड निम्गंधाणं गाहावाकलस्स मजामजोणं गंतुं वत्थए । ।३२। कप्पद निग्गंथीणं गाहावडकुलस्स मज्झमझेणं गंतुं वत्थए '२६८०।३३। भिक्खू य अहिगरणं कटुतं अहिगरणं अविओसवेत्ता अविजोसवियपाहुडे इच्छाए परो आदा एज्जा इच्छाए परो णो आढाएजा इच्छाए परो अभुटेजा इच्छाए परो नो अब्भुटेजा इच्छाए परो वंदेजा इच्छाए परो नो वंदेजा इच्छाए परो संभुजेजा इच्छाए परो नो संभुजे. | जा इच्छाए परो संवसेजा इच्छाए परो नो संवसेजा इच्छाए परो उवसमेजा इच्छाए परो नो उक्समेजा, जो उवसमा तस्स अस्थि आराहणा जो न उक्समइ तस्स नत्थि आराहणा, तम्हा अप्पणा चेव उवसमियावं, से किमाहु भंते ?, उवसमसारं खु सामण्णं '२७३८।३४ नो कप्पइ निम्गंयाण वा निग्गयीण वा वासावासासु चारए।३५। कप्पइ निर्माथाण वा निग्गंधीण वा हेमंतगिम्हासु चारए '२७६३।३६। नो कप्पड निर्माथाण वा निम्गंधीण वा वेरजविरुद्धरजसि सर्ज गमणं सजं आगमणं सज गमणागमणं करेत्तए, जे खल निग्गंथे वा निग्गंथी वा वेरजविरुदरजंसि सज गमर्ण सज्ज आगमर्ण सज गमणागमणं करेइ करेंतं वा साइजह से दुहओ वीइकममाणे आवजइ चाउम्मासियं परिहारहाणं अणुग्घाइयं २७९५'1३७। निग्गथं च णं गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अणुप्पविर्से केई वत्येण वा पडिग्गहेण वा कम्बलेण वा पायपुंछणेण वा उवनिमंतेजा कप्पड़ से सागारकडं गहाय आयरियपायमूले ठवेत्ता दोश्चंपि उम्गहं अणुभवेत्ता परिहारं परिहरित्तए '२८१८।३८। निग्मयं च णं बहिया वियारभूमि वा विहारभूमि वा निक्खंत समाणं केइ वत्येण वा पडिग्गहेण वा कम्बलेण वा पायपुंछणेण वा उवनिमंतेजा कप्पड़ से सागारकड० २८१९।३९। निम्नथिं च णं गाहावडकुलं पिंडवायपडियाए अणुप्पविट्ठ तं व गवरं पवत्तिणीपायमूले ठवेत्ता०४०। निर्गथिं च णं बहिया विहारभूमि वा वियारभूमि वा जाव परिहारं परिहरित्तए २८४०1४१ नो कप्पइ निम्गंधाण वा निग्गंधीण वा राओ वा चियाले वा असणं वा० पडिग्गाहेत्तए । ४२। नन्नत्य एगेणं पुषपडिलेहिएणं सेजासंथारएणं '२८७३।४३। नो कप्पड़ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा राओ वा वियाले वा वत्थं वा पडिग्गाहं पा कम्बलं वा पायपुछणं वा पडिग्गाहेत्तए '३००५॥४४॥ नन्नत्य एगाए हरियाहडियाए, सावि य परिभुत्ता वा धोया वा रत्ता वा घट्ठा वा मट्ठा वा संपधूमिया या '३०४२॥४५॥ नो कप्पा निम्मन्याण वा निग्गन्धीण वा राओ वा वियाले वा अदाणगमणं एत्तए '३१४२।४६१० संखडि वा संखडिपडियाए अडाणगमर्ण एत्तए '३२१०1४७१ नो कप्पा निगान्धस्स एगाणियस्स राओ वा वियाले वा बहिया विहारभूमि वा वियारभूमि वा निक्खमित्तए वा पविसित्तए वा, कप्पड़ से अप्पबिइयस्स वा अप्पतइयस्स वा राओ वा चियाले बा बहिया बिहारभूमि वा वियारभूमि वा निक्वमित्तए वा पविसित्तए वा '३२२५'४८ नो कप्पइ निग्गन्धीएएमाणियाए राओ वा वियाले वा बहिया वियारभूमि वा विहारभूमि वा निक्खमित्तए वा पविसित्तएवा, कप्पड से अप्पतइयाए वा अप्पचउत्थीएवाराओ वा वियालेवाबाहयावियारभूमि वा विहारभूमि वा निक्खमित्तए वा पविसित्त 1४९ पुरत्यिमेर्ण कापड निग्गन्धाण वा निम्गन्धीण वा जाव अङ्गमगहाओ एत्तए दक्षिणेणं जाव कोसम्बीओ एत्तए पचत्यिमेणं. जाव युणाबिसयाओ एत्तए उत्तरेणं जाव ९६२ हत्कल्पःसूत्रं, उदा -१ मुनि दीपरत्नसागर Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Fकुणालाक्सियाओ एत्तए, एयाण्याव कप्पाइ, एयावयाव आरिए खेते, नो से कप्पड एत्तो बाहि, तेण परं जल्य नाणदसणचरित्ताई उस्सप्पन्तित्तिमि '३२९३ ॥५०॥ पडमो उद्दे सओ १॥ उबस्सयस्स अन्तो बगडाए सालीणि वा वीहीणि वा मुम्गाणि वा मासाणि चा तिलाणि वा कुलत्याणि वा गोधूमाणि वा जवाणि वा जवजवाणि वा ओकिग्णाणि वा वि. क्खिण्णाणि वा विकिण्णाणि वा विप्पइण्याणि वा नोकप्पइ निग्गन्धाण वा निग्गन्धीण वा अहालन्दमवि वत्थए '२०१॥ अह पुण एवं जाणेजा-नो ओकिन्माणि नो विक्खियाई नो विकिण्णाणि नो विप्पइण्णाई रासिकडाणि वा भित्तिकहाणि वा पुंजकडाणिवा कुलियकवाणिवा लक्छियाणि वा मुदियाणि वा पिहियाणि वा कप्पा निग्गन्याण वा निग्गन्धीण वा हेमन्तगिम्हासु वत्यए '१०३।२। अह पुण एवं जाणेजा-नो रासिकडाई नो पुञ्जकडाई नो मित्तिकडाई नो कुलियकहाई कोट्टाउत्ताणि वा पलाउत्ताणि वा मशाउत्ताणि वा मालाउत्ताणि वा ओलित्ताणि वा विलित्ताणि वा लछियाणि वा मुहियाणि वा पिहियाणि वा कप्पाइ निम्गन्धाण वा निग्गन्धीण वा वासाबार्स पत्थर १८६।३। उपस्सयस्स अंतोय वगडाए सुरावियडकुम्भे वा सोवीरयवियडकुम्मे वा उवनिक्खित्ते सिया बो कप्पा निग्गन्धाण वा निग्गन्धीण वा अहालन्दमवि वत्थए, हुरत्था य उपस्सयं पडिलेडमाणे नो लभेजा एवं से कप्पड़ एगरायं वा दुरायं वा वत्थए, नो से कप्पड एगरायाओ वा दुरायाओ वा परं वत्थाए, जे तत्य एगरायाओ वा दुरायाओ वा परं वसेजा से सन्तरा छेए वा परिहारे वा ।। उवस्सयस्स जन्तो वगडाए सीओदगवियडकुम्मे वा उसिणोदगवियडकुम्मे वा उवनिक्खित्ते सिया नो कप्पइ निग्गन्याण वा निग्गन्थीण वा अहालन्दमवि वत्थए, हुरत्या य उपस्सय पडिलेहमाणे नो लभेजा एवं से कप्पइ एगरायं वा दुरायं वा वत्थए, नो से कप्पड एगरायाओ वा दुरायाओ वा परं वत्थए, जे तत्य एगरायाओ वा दुरायाओ वा परं वसेज्जा से सन्तरा छेए वा परिहारे वा “२२१।५। उवस्सयस्स अन्तो वगडाए सबराइए जोई झियाएजा नो कप्पइ निम्गन्याण वा निग्गन्धीण वा अहालन्दमवि वस्थाए, हुरत्था य उपस्सयं पडिले. का हमाणे नो लभेजा एवं से कप्पड़ एगरायं वा दुरायं वा वस्थए, नो से कप्पड एगरायाओ वा दुरायाओग रायाओ वा दुरायाओ वा परं वत्थए, जे तत्य एगरायाओ दा दुरायाओ वा परं क्सेना से सन्तराए । वा परिहारे वा २५०।६। उवस्सयस्स अंतो वगडाए सञ्चराइए पईवे दिप्पेजा नो कप्पइ निम्मन्याण वा निम्गन्धीण वा अहालन्दमवि वत्यए, हुरत्या य उवस्सयं पडिलेडमाणे नो लभेजा एवं से कप्पड़ एगरायं वा दुरायं वा बत्थए, नो से कप्पइ एगरायाओ वा तुरायाओ वा परं वत्पए, जे तत्थ एगरायाजो वा दुरायाओ वा परं क्सेजा से सन्तरा छेए वा परिहारे वा '२६३।७। उवस्सयस्स अंतो वगडाए पिण्डए वा लोयए या खीरं वा दहिं वा सपि वा नवणीए वा वेल्ले वा फाणियं वा पूर्व वा सक्कुली वा सिहिरिणी वा ओकिग्णाणि वा वि. किण्णाणि वा विइगिण्णाणि या विप्पइण्णाणि वा नो कप्पइ निम्गन्याण वा निम्गन्धीण वा अहालन्दमवि वत्यए "२६९।८। अह पुण एवं जाणेजा नो ओकिण्णाई रासिकडाणि वा पुजकडाणि वा मित्तिकडाणि वा कुलियकडाणि वा लछियाणि वा मदियाणि वा पिहियाणि वा वा कप्पा निस आणि वा पिहियाणि वा वा कप्पड़ निमान्याण वा निम्मान्धीण वा हेमंतगिम्हास पत्याए '२७२।९।आर पुण एवं जाणेजा-नो रासिगडाई जाव नो मित्तिकडाई कोडाउत्ताणि वा पाडाउत्ताणि वा मनाउत्ताणि वा मालाउत्ताणि वा कुम्भिउत्ताणि वा करभिउत्ताणि वा ओलित्ताणि वा विलित्ताणि वा पिहियाणि वा लम्छियाणि वा मुदियाणि वा कप्पा निग्गन्धाण वा निग्गन्धीण वा वासावासं पत्थए '२७४।१०।नो कप्पा निगन्थीर्ण अहे आगमणगिहंसिवा वियडगिहंसि वा वंसीमूलंसि वा रुक्खमूलसि वा अम्भावगासियंसि वा वत्पए '३००।११ कप्पइ निम्गन्धाणं आहे आगमणगिहंसि वा वियडगिहंसि वा वसीमूलति वा रुक्खमूलसि | वा अभावगासियंसि वा वत्थए '३०८।१२। एगे सागारिए पारिहारिए दो तिग्णि चत्तारि पञ्च सागारिया पारिहारिया एणं तत्य कप्पार्ग ठवइत्ता अक्सेसे निविसेज्जा ३७५' १३।नो कप्पइ निम्गन्धाण वा निग्गंधीण वा सागारियपिण्डं पहिया अनीहडं असंसर्दु संस? वा पडिग्गाहेत्तए '३८६।१४-१५। नो कप्पड निग्गन्याण वा निग्गन्थीण वा सागारियपिण्ड बहिया नीहडं असंसर्दु पडिग्गाहेत्तए।१६। कप्पड़ निग्गन्धाण वा निर्माथीण वा सागारियपिण्डं बहिया नीहर्ड संसहूँ पडिग्गाहेत्तए।१७।नो कप्पा निग्गन्धाण वा निग्गयीण वा सागारियपिण्डं बहिया नीहडं असंसर्दु संस8 करेत्तए, जो खलु निम्गन्यो वा निर्गथी वा सागारियपिण्डं बहिया नीहडं असंसर्दु संस१ करोड करेन्तं वा साइना से दुहओ वीइक्कममाणे आवजइ चाउम्मासियं परिहारहाणं अणुग्घाइयं '४०१।१८। सागारियस्स आहडिया सागारिएर्ण पडिग्गहिता तम्हा दावए नो से कप्पा पडिग्गाहेत्तए।१९। सागारियरस आहडिया सागारिएणं अपडिम्गहिता तम्हा दावए एवं से कप्पड़ पडिग्गाहेत्तए '४२०'।२०। सागारियस नीहडिया परेण अपडिग्गहिता तम्हा दावए नो से कप्पा पडिग्गाहेत्तए ।२१। सागारियस्स नीडिया परेण पडिग्गहिता तम्हा दावए एवं से कप्पड़ पडिग्गाहेत्तए '४२८।२२। सागारियस्स अंसियाओ अविभत्ताओ अशोच्छिन्नाओ अशो. गडाओ अनिजूदाओ तम्हा दावए नो से कप्पइ पडिग्गाहेत्तए।२३। सागारियस्स अंसियाओ विभत्ताओ बोच्छिणाओ बोगडाओ निजूढाओ तम्हा दाबए एवं से कप्पा पडिग्गाहे. ९६२ रहत्कल्पःमूत्र, उड़ा -२ मुनि दीपरत्नसागर Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ लिए '४३८।२४। सागारिपस्स प्याभत्ते उदेसिए पाए पाहुड़ियाए सागारिपस्स उवगरणजाए निहिए निसहे पाहिहारिए त सागारिओ येइ सागारियस्स परिजणो देश तम्हा दायर नो से कप्पा पहिम्माहेत्तए '४४३।२५। सागारियस्स पूषाभत्ते उदेसिए चेहए जाब पाडिहारिए तं नो सागारिओ देह नो सागारियस्स परिजणो देह सागारियस्स पूया देह तम्हा दावए नो से कप्पड़ ।२६। सागारियस्स पूयाभत्ते उद्देसिए बेहए पाहुडियाए सागारियस्स उषगरणजाए निद्विए निप्सवे अपडिहारिए त सामारिओ देह सागारियस्स परिजणो वा देइ तम्हा दावए नो से कापड पडिग्गाहेत्तए।२७। सागारियस्स पूयाभत्ते जाव अपडिहारिए तं नो सागारिओ देहनी सागारियस्स परिजणो देह सागारियस्स पूया देह तम्हा दावए एवं से कप्पद पडिग्गाहेत्तए '४४४।२८। कप्पड निग्गन्धाण वा निग्गन्धीण वा इमाई पञ्च वत्थाई धारेत्तए वा परिहरित्तए वा, त०- जनिए भनिए साणए पोत्तए तिरीडपट्टे नामं पामे *४५८।२९। कप्पइ निम्गन्धाण वा निग्गंधीण वा इमाइं पात्र स्यहरणाई धारेत्तए वा परिहरित्तए वा, तंजहा-ओण्णिए उहिए साणए बदाचि(विष्पावि)प्पए मुजचिप्पिएवि नाम पामेत्तिमि "४६४१३०॥बिहओ उद्देसओ २॥नो कप्पइ निग्गन्धाण निग्गन्थीर्ण उवस्सयंसि आसइत्तए वाचिद्वित्तए वा निसीइत्तएवा तुयहित्तए वा निदाइत्तए पापयलाइत्तए वा असणं वा० आहारं आहारेत्तए उच्चारं वा पासवर्ण वा खेलं वा सिहाणं वा परिद्ववेत्तए सज्झायं वा करेत्तए माणं वा साइत्तए काउस्सग वा करेत्तए ठाणं वा ठाइत्तए '१२३।१।नो कप्पद निग्गन्धीणं निग्गन्थार्ण उवस्सयंसि आसइत्तए जाय ठाणं ठाइत्तए १२६।२शनो कप्पइ निर्गयीण सलोमाई चम्माई अहिडित्तए १४०।३। कप्पइ निम्मन्याणं सलोमाई चम्माई अहिद्वित्तए, सेवि य परिभूते नो चेव णं अपरिभूते, सेवि य पाडिहारिए नो चेव णं अपडिहारिए, सेवि य एगराइए नो वेवणं अणेगराइए १६४४ नो कप्पइ निग्गन्याण वा निग्गन्धीण वा कसिणाई चम्माइं धारेत्तए वा परिहरित्तए वा '१९११५। कप्पइ निम्मान्थाण वा निग्गंधीण या अकसिणाई चम्माइं धारेत्तए वा परिहरित्तए वा '१९८।६।नो कप्पइ निम्मान्धाण वा निम्ान्धीण वा कसिणाई वत्थाई धारेत्तए वा परिहरित्तए वा, कप्पइ निग्गन्याण वा निम्गन्धीण वा अकसिणाई वत्थाई धारेत्तए वा परिहरित्तए पा'२३७।७। नो कप्पइ निग्गन्धाण वा निम्गन्धीण वा अभिनाई पत्याई धारेत्तए वा परिहरित्तए चा, कप्पड़ निग्गन्थाण वा निग्गन्थीण वा भिनाई वत्थाई धारेत्तए वा परिहरित्तए वा '४१७' 121नो कप्पइ निम्मन्थाणं उम्महणन्तगं वा उम्गहपट्टगं वा धारेत्तए वा परिहरित्तए वा “४२२।९। कप्पड़ निग्गन्धीणं उम्गहणन्तगं वा ओगाहणपट्टगं वा धारेत्तए या परिहरित्तए वा ४६५।१०। निग्गन्थीए य गाहावइकुलं पिण्डवायपडियाए अणुष्पविहाए चेलवे समुष्पजेजा नो से कप्पह अपणो निस्साए चेलाई पडिग्गाहेत्तए, कप्पड़ से पवत्तिणीनिस्साए चेलाई पडिम्गाहेत्तए, नो य से तत्थ पवत्तिणी समाणी सिया जे तत्थ समाणे आयरिए वा उवज्झाए वा पयत्ती वा थेरे वा गणी वा गणहरे वा गणावच्छेहए वाजं च णं पुरओ कट विहरति कप्पड़ से तबीसाए चेलाई पडिग्गाहेत्तए '५०५।११। निम्गन्धस्स तप्पढ़मयाए संपवयमाणस्स कप्पइ स्यहरणगोच्छगपडिग्गहमायाए तिहि य कसिणेहिं वत्थेहिं आयाए संपव्वइत्तए. से य पुत्रोचट्ठिए सिया एवं से नो कप्पड़ स्यहरणपडिग्गहगोच्छगमायाए तिहि य कसिणेहिं वत्येहिं आयाए संपव्वइत्तए, कप्पड़ से अहापरिग्गहियाई वत्थाई गहाय आयाए संपाइनए '५५०।१२। निम्गन्थीए णं तप्पढमयाए संपब्वयमाणीए कप्पड़ से स्यहरणगोच्छगपडिग्गहमायाए चउहि कसिणेहिं वत्येहिं आयाए संपचहत्तए, सा य पुष्टोवट्टिया सिया एवं से नो कप्पइ रयहरणगोच्छगपडिग्गहमायाए चउहिं कसिणेहिं वत्थेहिं आयाए संपवइत्तए, कप्पइ से अहापरिग्णहियाई बत्थाई गहाय आयाए संपञ्चइत्तए “५५२।१३। नो कप्पद निग्गन्याण वा निग्गन्थीण वा पढमसमोसरणुदेसपत्ताई चेलाई पडिगाहेत्तए, कप्पद निग्गन्धाण वा निग्मान्धीण वा दोचसमोसरणुदेसपत्ताई चेलाई पड़िगाहेनए '६२४ । १४। कप्पइ निर्माचाण वा निर्गयीण वा अहाराइणियाए चेलाइ पडिगाहेत्तए '६८३।१५। कप्पद निग्गंयाण वा निम्ांधीण वा अहाराइणियाए सेजासंथारयं पडिगाहेलए '७२९।१६। कप्पइ निम्मेथाण वा निग्गंधीण वा अहाराइणियाए किइकम करेत्तए '८६९।१७। नो कप्पद निर्णयाण वा निग्गंधीण वा अंतरगिहंसि चिद्वित्तए वा आसइत्तए वा निसीइत्तए वा तुयट्टिनए वा निदाइत्तए वा पयलाइत्तए वा असणं वा. आहारमाहारेत्तए उचारं वा० परिद्ववेत्तए सज्झाय वा करेत्तए साणं वा साइत्तए काउस्सगं वा करेनए ठाणं वा ठाइत्तए,अह पुण एवं जाणेजा जराजष्णे वाहिए घेरे तपस्सी दुबले किलन्ते जज्जरिए मुच्छेजवा परहेज वा एवं से कप्पर अंतरगिहंसि चिद्वित्तए वा जाव ठाणं वा ठाइनए ८८१।१८ानो कप्पइ निम्गंथाण वा निम्गंधीण वा अंतरगिहंसि जाव चउगाहं वा पंचगाहं वा आइक्खित्तए वा विभावित्तए वा किट्टित्तए वा पचेइत्तए वा नन्नत्य एग-4 नाएण वा एगवागरणेण या एगगाहाए चा एगसिलोएण या, सेवि य ठिचा, नो चेव णं अद्विचा '९०५।१९। नो कप्पन निग्गंथाण वा निम्गंथीण वा अंतरगिहंसि हमाई पंच महजयाई सभावणाई आइक्खित्तए वा जाव पवेइत्तए वा नसत्य एगनाएण या जाय एगसिलोएण वा, सेवि य ठिचा, नो पेवणं अद्विचा '९१३।२०। नो कप्पड निरगंधाण वा निम्गयीण वा पाडिहारियं सेजासंथार्य आयाए अपडिहद संपवइत्तए '९२५।२१। नो कप्पइ निम्गंधाण वा निर्माथीण वा सागारियसंतियं सेजासंथारय आयाए अहिगरणं (२४१) ९६४ रहत्कल्पःसूर्य, उदा -३ मुनि दीपरनसागर Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कट्टु संपत्तए, कप्पर निम्गंथाण वा निम्गंधीण वा पाडिहारियं वा सागारियसंतियं वा सेज्जासंधारयं आयाए विगरणं कट्टु संपवत्तए '९३० ॥२२॥ इह खलु निर्मााण वा निम् श्री वा पाडिहारिए वा सागारियसंतिए वा सेज्जासंधारए विप्पणसेजा (परिभडे सिया) से य अणुगवेसियडे सिया से य अणुगवेसमाणे लभेजा तस्सेव पडि (अणुप) दायचे सिया, से य अणुगवेसमाणे नो लभेज्जा एवं से कप्पइ दोचंपि उग्गहं अणुण्णवेत्ता परिहारं परिहरित्तए '९६४' । २३ । जदिवसं च णं समणा निम्गंथा सेजासंवारयं विप्पजहति तदिवसं च णं अवरे समणा निग्या हवमागच्छेजा स बेब ओग्गहस्स पुवाणुजवणा चिट्ठा अहालन्दमवि उग्गहं । २४ । अस्थि या इत्थ केइ उबस्सयपरियावन्नए अचित्ते परिहरणारिहे स चेत्र उग्गहस्स पुचाणुन्नवणा चिट्ठद्र अहालन्दमवि उग्गहूं '१०७८ १२५ से वत्सु अावडेसु अोगडेसु अपरपरिग्गहीएस सच्चैव उग्गहस्त पुड्डाणुन्नवणा चिट्ठह अहालन्दमवि उम्म । २६ । सेवत्थू वाडे बोगडेसु परपरिग्गहीएस भिक्खुभावस्स अट्ठाए दोपि उग्गहे अणुन्नवेयवे सिया अहालन्दमवि उग्गहं ११०४।२७। से अणुकुड्डेसु वा अणुभित्तीसु वा अणुचरियासु वा अणुफरिहासु वा अणुपंथेसु वा अणुमेरासु वा सच्चेव उग्गहस्स पुत्रान्नवणा चिट्ठद्द अहालन्दमवि उग्गहं १११० | २८| से गामंसि वा जाव रायहाणीए (संनि संसि वा बहिया सेण्णं संनिविद्धं पेहाए कप्पड़ निग्गंथाण वा निधीण वा तद्दिवसं भिक्खायरियाए गंतूणं पडिनियत्तए, नो से कप्पइ तं स्यणिं तत्थेव उवाइणावेत्तए, जो खलु नि वा निधी वा तं स्यणि तत्थेव उवाइणावेइ उवाइणावेंतं वा साइजह से दुहओ वीइकममाणे आवज चाउम्मासियं परिहारद्वाणं अणुग्धाइयं ११५५' । २९ । से गामंसि वा • जाव संनिवेसंसि वा कप्पइ निम्गंथाण वा निग्गंधीण वा सबओ समंता सकोसं जोयणं उग्गहं ओगिव्हित्ताणं चिट्टित्तएत्तिबेमि ११९२ ॥ ३० ॥ तइओ उद्देसो ३ ॥ तओ अणुग्धाइया पत्ता तंज- हत्थकम् करेमाणे मेहुणं पडिसेवमाणे राइभोयणं भुञ्जमाणे '९२ । १। तओ पारंचिया पचत्ता तंजहा दुट्टे पारंचिए पमत्ते पारंचिए अन्नमन्नं करेमाणे पारंचिए '१८१' । २ । तओ अणवट्टप्पा पं० तं० साहम्मियाणं तेन्नं करेमाणे परधम्मियाणं तेन्नं करेमाणे हत्थायालं दलमाणे २६२ । ३ । तओ नो कप्पति पावेत्तए तं० पण्डए की बाइए '३१४' । ४ । एवं मुण्डावेत्तए सिक्खावेत्तए सेहावित्तए उवडावेत्तए संभुत्तिए संवासित्तए '३२१' । ५ । वओो नो कम्पन्ति बाएत्तए तं० अविणीए विगईपडिवद्धे अविओसवियपा हुडे, तओ कम्पन्ति वातए तं०- विणीए नो विगईपडिबद्धे विओसवियपाहुडे '३३५' । ६ । तओ दुस्सनप्पा पं० तं० दुट्ठे मूढे बुग्गाहिए '३५८' । ७ । तओ सुस्सन्नप्पा पं० [सं० अदुट्टे अमूढे अनुग्गाहिए '३६०' ८। निग्गंथं च णं गिलायमाणं माया वा भगिणी वा धूया वा पलिस्सएजा तं च निग्गन्थे साइजेजा मेहुणपडिसेवणपत्ते आवज चाउम्मासियं परिहाराणं अणुग्धाइयं । ९ । निग्गंधिं च णं गिलायमाणि पिया वा भाया वा पुते वा पलिस्सएजा तं च निम्गन्धी साइजेजा मेहुणपडिसेवणपत्ता आवजइ चाउम्मासियं परिहारट्ठाणं अणुग्धाइयं '३८७ । १० । नो कप्पइ निग्गन्थाण वा निम्गन्धीण वा असणं वा० पढमाए पोरिसीए पडिग्गाहेत्ता चउत्थं पच्छिमं पोरिसिं उवाइणावेत्तए, से य आहच उवाइणाविए सिया तं नो अप्पणा भुजेला नो अनेसि अणुष्पदेजा एगन्तमन्ते बहुफासुए पएसे (थंडिले) पडिलेहिता पमजित्ता परिद्ववेयडे सिया, तं अप्पणा भुञ्जमाणे अनेसिं वा दल (अणुपदे)माणे आवज चाउम्मासियं परिहारद्वाणं उग्पाइयं । ११ । नो कप्पड़ निग्गन्धाण या निग्गन्धीण या असणं वा परं अद्धजोयणमेराए उवाइणावेत्तए, से य आहब उवाइणाविए सिया तं नो अप्पणा मुझेजा नो अग्नेसिं अणुप्पदेजा एगन्तमन्ते बहुफासुए पएसे पडिलेहित्ता पमजित्ता परिवेय सिया, तं अप्पणा भुञ्जमाणे अनेसिं वा दलमाणे आवज्जइ चाउम्मासयं परिहारद्वाणं उग्घाइयं '४३९ । १२ । निग्गन्थेण य गाहावइकुलं पिण्डवायपडियाए अणुप्पविद्वेणं अन्नयरे अचित्ते अणेसणिजे पाणभोयणे पडिग्गहिए सिया अस्थि य इत्थ केइ सेहतराए अणुवद्वावियए कप्पड़ से तस्स दाउ वा अणुप्पदाउं वा, नस्थि य इत्थ केइ सेहतराए अणुवडावियए तं नो अप्पणा भुजेला नो अग्नेसि दावए (अणुप्पदेजा) एगन्ते बहुफामुए पएसे पडिलेहित्ता पमज्जित्ता परिद्ववेयवे सिया '४६३' । १३ । जे कडे कप्पडियाणं कप्पड़ से अकप्पद्वियाणं नो से कप्पड़ कप्पट्ठियाणं, जे कडे अकल्पठियाणं नो से कप्पड़ कप्पठियाणं कप्पड़ से अकल्पट्ठियाणं, कप्पे ठिया कप्पठिया अकप्पे ठिया अकम्पट्ठिया '४८६' । १४ । भिक्खु य गणाओ अवकम इच्छेजा अनं गणं उवसंपज्जित्तार्ण विहरतए नो से कप्पइ अणापुच्छित्ताणं आयरियं वा उवज्झायं वा पवत्तिं वा थेरं वा गणिं वा गणहरं वा गणावच्छेइयं वा अनं गणं उपसंपजित्ताणं विहरित्तए, कप्पड़ से आयुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अनं गणं उवसंपजित्ताणं विहतिए, ते य से वियरेजा एवं से कप्पइ अन्नं गणं उवसंपजित्ताणं विहरित्तए, ते य से नो वियरेजा एवं से नो कप्पइ अन्नं गणं उवसंपजित्ताणं विहरित्तए ५७४ । १५ । गणावच्छेइए य गणाओ अवकम्म इच्छेजा अनं गणं उपसंपजित्ताणं विहरित्तए नो कप्पइ गणावच्छेइयस्स गणाबच्छेइयत्तं अनिक्खिवित्ता अन्नं गणं उत्वसंपजित्ताणं विहरित्तए, कप्पड़ से गणावच्छेइयस्स गणावच्छेइयतं निक्खिवित्ता अनं गणं उवसंपजित्ताणं विहरित्तए, नो से कप्पइ अणापुच्छित्ता ९६५ बृहत्कल्पसूत्रं उदेसो- ४ मुनि दीपरत्नसागर स Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अन्नं गणं उपसंपज्जित्ताणं बिहरित्तए, कप्पइ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अन्नं गणं उवसंपजित्ताणं विहरितए, ते य से विवरेजा एवं से कप्पइ अन्नं गर्ण उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, ते य से नो बियरन्ति एवं से नो कप्पइ अन्नं गणं उपसंपजित्तार्ण विहरित्तए।१६। आयरिवउ अबकम्म इच्छेना अन्नं गणं उपसंपजित्ताणं विहरित्तए, नो से कप्पइ आयरियउवज्झायस्स आयरियउवज्झायतं अनिक्खिवित्ता अन्नं गणं उपसंपजित्ताणं बिहरित्तए, कप्पह से आयरियउवज्झायस्स आयरियउबज्झायत्तं निक्खिचित्ता अन्नं गणं उपसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, नो से कप्पइ अणापुच्छित्ता आयरियं या जाव गणावच्छेइयं वा अन्नं गणं उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, कपड़ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अन्नं गणं उपसंपज्जिताणं वि रित्तए, ते य से वियरेज्जा एवं से कप्पइ अन्नं गणं उपसंपज्जित्ताणं बिहरित्तए, ते य से नो वियरेजा एवं से नो कप्पइ अन्नं गणं उपसंपजित्ताणं विहरित्तए '५७७।१७। भिक्खू य गणाओ अवकम्म इच्छेजा अन्नं गणं संभोगपडियाए उपसंपजित्ताणं विहरित्तए, नो से कप्पड़ अणापुच्छित्ता आयरियं वा उवज्झायं वा पवत्ति वा थेरं वा गणिं वा गणहरं वा गणावच्छेइयं वा अन्नं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, कप्पड़ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अन्नं गणं संभोगपडियाए उवसंपजित्ताणं विहरित्तए, ते य से वियरेजा एवं से कप्पइ अन्नं गणं संभोगपडियाए उवसंपन्जित्ताणं विहरित्तए , ते य से नो वियरेज्जा एवं से नो कप्पड अन्नं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विह रित्तए, जत्युत्तरियं धम्मविणयं लभेजा एवं से कप्पइ अन्नं गणं संभोगपडियाए उपसंपजित्ताणं विहरित्तए, जत्युत्तरियं धम्मविणयं नो लभेज्जा एवं से नो कप्पइ अन्नं गणं संभोगपडियाए उबसंपज्जिताणं विहरित्तए ५९४।१८ागणावच्छेइए य गणाओ अवकम्म इच्छेजा अन्नं गणं संभोगपडियाए उपसंपजित्ताणं विहरित्तए नो से कप्पद गणावच्छेइयस्स गणावच्छेइयत्तं अनिक्खिवित्ताविहरित्तए कप्पइ से गणावच्छेइयस्स गणावच्छेइयत्तं निस्विवित्ताणं अन्नं गर्ण संभोगपडियाए उपसंपजित्ताणं विहरितए, नो से कप्पड़ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अन्नं गर्ण संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, कप्पड़ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेद्य वा अन्नं गणं संभोगपडियाए उपसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, ते य से वियरंति एवं से कप्पइ अन्नं गर्ण उवसंपज्जित्ताणं बिह रित्तए, ते य से नो वियरंति एवं से नो कप्पइ अन्नं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, जत्थुत्तरियं धम्मविणयं लभेज्जा एवं से कप्पइ अन्नं गणं संभोगपडियाए 5 उपसंपन्जित्तार्ण विहरित्तए, जत्युत्तरियं धम्मविणयं नो लभेजा एवं से नो कप्पइ अन्नं गणं संभोगपडियाए उक्संपजित्ताणं विहरित्तए ।१९। आयरियउवमाए य गणाओ अवकम्म इच्छेजा अन्नं गर्ण संभोगपडियाए उपसंपजित्ताणं बिहरित्तए नो से कपइ आयरियउवज्झायस्स आयरियजवझायत्तं अनिक्खिवित्ता विहरित्तए, कष्पइ से आयरियउवज्झायस्स आयरियउवज्झायत्तं निक्खिवित्ताणं अनं गणं संमोगपडियाए उक्संपज्जित्ताणं विहरित्तए, नो से कप्पइ अगापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अन्नं गणं संभोगपडियाए उपसंपजित्ताणं विहरित्तए, कप्पइ से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेदयं वा अन्नं गणं संभोगपडियाए उपसंपजित्ताणं विह रित्तए, ते य से वियरंति एवं से कप्पड़ अन्नं गणं संभोगपडियाए उपसंपजित्ताणं विहरित्तए, ते य से नो वियरंति एवं से नो कप्पइ अन्नं गणं संभोगपडियाए उवसंपज्जित्ताणं विहरित्तए, जत्युत्तरियं धम्मविणयं लभेजा एवं से कप्पा अनं गणं संभोगपडियाए उपसंपजित्ताणं विहरितए, जत्युत्तरियं धम्मविणयं नो लभेजा एवं से नो कप्पद असं गणं संभोगपटियाए उपसंपजित्ताणं विहारत्तए ।२०।। भिक्खू य इच्छेज्जा अनं आयरियउवझार्य उदिसावेत्तए नो से कप्पइ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाच गणावच्छेइयं वा अनं आयरिय उवज्झायं उदिसावेत्तए, कप्पड़ से आपूच्छिता आयरियं वा जाव गणावच्छेश्य वा अन आयरियउवज्झायं उदिसावेत्तए, ते य से वियरंति एवं से कप्पइ अन्नं आयरियउबझायं उदिसावेत्तए, ते य से नो विपरन्ति एवं सेनो कप्पा अग्नं आयरियउयज्झायं उदिसावेत्तए, नो से कप्पइ तेसि कारणं अदीवेत्ता अन्नं आयरियउवज्झायं उदिसावेत्तए, कप्पड़ से तेसि कारणं दीवेत्ता०।२१॥ गणावपछेइए य इचछज्जा अर्थ आयरियउवज्झाय उदिसावेत्तए, नो से कप्पइ गणावच्छेदयस्स गणावच्छेइयत्तं अनिक्खिवित्ता जनं आयरियउवज्झायं उदिसावेत्तए, कप्पइ से गणावच्छे यस्स गणावच्छेदयत्तं निक्खिवित्ता • उहिसावेत्तए, नो से कप्पइ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अर्ज आयरियउवज्झायं उदिसावेत्तए, कप्पइ से आपूच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अनं आयरियउवज्झायं उदिसावेत्तए, ते य से वियरंति एवं से कप्पइ अचं आयरियउवज्झार्य उदिसावेत्तए, ते य से नो वियरंति एवं से नो कप्पइ अन्नं आयरियउबझायं उदिसावेत्तए, नो से कप्पड़ तेसि कारणं अदीवेत्ता अन्नं आयरियउवज्झायं उदिसावेत्तए, कप्पड़ से तेसि कारणं दीवेत्ता अन्न आयरियं वा उवज्झायं वा उहिसावेत्तए '६१७' ।२२। आयरियउबज्झाए इच्छेना अचं आयरियउवज्झायं उहिसावेत्तए, नो से कप्पड आयरियउवज्झायस्स आयरियउवज्झायत्तं अनिक्खिवित्ता अनं आयरियउवमार्य उदिसा९६६ रहत्कल्पःमूत्रं, उसो-४ मुनि दीपरत्नसागर Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ वित्तए, कप्पड़ से० निक्खिवित्ता० उद्दिसावित्तए, नो से कम्पइ अणापुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अन्नं आयरियउवज्झायं उद्दिसावेत्तए, कप्प से आपुच्छित्ता आयरियं वा जाव गणावच्छेइयं वा अन्नं आयरियउवज्झायं उदिसावेत्तए, ते य से वियरंति एवं से कप्पइ अन्नं आयरियउवज्झायं उद्दिसावेत्तए, ते य से नो वियरंति एवं से नो कप्पइ अन्नं आयरियउवज्झायं उद्दिसावेत्तए, नो से कप्पइ तेसिं कारण अदीवेत्ता अन्नं आयरियउवज्झायं उद्दिसावेत्तए, कप्पड़ से तेसिं कारणं दीवेत्ता अन्नं आयरियउवज्झायं उद्दिसावेत्तए '६२१' | २३ । भिक्खु य राओ वा वियाले वा आहच वीसुम्भेजा, तं च सरीरगं केई वेयावचकरा भिक्खु इच्छेजा एगंतमते बहुफासुए पएसे परिवेत्तए, अस्थि य इत्थ केइ सागारियसंतिए उबगरणजाए अचित्ते परिहरणारि कप्पड़ से सागारकडं गहाय तं सरीरगं एगते बहुफाए पएसे परिद्ववेत्ता तत्थेव उवनिक्खेवियचे सिया ६९० । २४ । भिक्खु य अहिगरणं कट्टु तं अहिगरणं अविओसवेत्ता नो से कप्पर गाहाबद्दकुलं भत्ताए वा पाणाए वा निक्खमित्तए वा पविसित्तए वा, भिक्खु० नो से कप्पइ बहिया विचारभूमिं वा वियारभूमि वा निक्ख० पवि० वा. भिक्खु०गामाणुगामं दुइज्जितए • गणाओ गणं संकमित्तए, व् वासावासं वा वत्थए, जत्थेव अप्पणो आयरियउवज्झायं पासेजा बहुस्सुयं बज्झागामं कप्पड़ से तरसन्तिए आलोएत्तए पडिकमित्तए निन्दित्तए गरिहित्तए विउट्टित्तए विसोहित्तए अकरणाए अम्भुत्तिए अहारिहं पायच्छित्तं तवोकम्मं पडिवजित्तए, से य सुएणं पट्टविए आइयडे सिया से व सुएणं नो पट्टविए नो आइयधे सिया से य सुएणं पद्वविजमाणे नो आइयइ निजूहियत्रे सिया ७१८' । २५ । परिहारकप्पट्ठियस्त णं भिक्खुस्स कप्पइ आयरियउवज्झायाणं तदिवस एगगिहंसि पिंडवायं दवावेत्तए, तेण परं नो से कप्पड़ असणं वा० दाउँ वा अणुप्पदाडं वा, कप्पड़ से अन्नयरं वैयावडियं करेलए, तं० उडावणं वा निसीयावणं वा तुयट्टावणं वा उच्चारपासवणखेलजहसिङ्घाणाण विचिणं वा विसोहणं वा करेत्तए, अह पुण एवं जाणेजा छिन्नावाएस पंथेसु तवस्सी आउरे झिझिए पिवा लिए दुब्बले किलंते मुच्छेज वा पवडेज वा एवं से कप्पइ असणं वा० दाउँ वा अणुप्पदाडं वा '७४१' | २६| नो कप्पड़ निग्गंथाण वा निग्गंधीण वा इमाओ पंच महण्णवाओ महान ईओ उदिद्वाओ गणियाओ जियाओ अंतो मासस्स दुक्खुत्तो वा तिक्खुत्तो वा उत्तरितए वा संतरितए वा वं० गंगा जउणा सरयू कोसिया मही । २७। अह पुण एवं जाणेजाएरावई कुणालाए. जत्थ चक्किया एवं पाये जले किचा एवं पायं थले किया एवं णं कप्पइ अंतो मासस्स दुक्खुत्तो वा तिक्खुत्तो वा उत्तरितए वा संतरित्तए वा जत्थ एवं नो चक्किया एवं णं नो कप्पड़ अंतो मासस्स दुक्खुतो वा तिक्खुतो वा उत्तरितए वा संतरितए वा '७८८' । २८ से तणेसु वा तणपुञ्जेसु वा पलालेसु वा पलालपुञ्जेसु वा अप्पंडेसु अप्पपाणेसु अप्पीएस अप्पहरिए अप्पोसेसु अप्पुत्तिङ्गपणगदगमट्टियमकडसंताणएस अहे सेवणमायाए नो कप्पइ निम्गन्धाण वा निम्ान्धीण वा तहप्पगारे उवस्सए हेमन्तगिम्हासु वत्थए । २९ । सेतणे या जाय संताणएस या उप्पिसेवणमायाए कप्पइ निग्गन्धाण वा निगन्धीण वा तहप्पगारे उवस्सए हेमन्त गिम्हासु वत्थए । ३० से तणेसु वा जाव संताणएस अहेरयणि मुकमउडेसु नो कप्पइ निम्गन्धाण वा निम्गन्धीण या तहप्पगारे उवस्सए वासावासं वत्थए ३१ से तणेसु वा जाच संताणएस उप्पिरयणिमुकम उडेस कप्पट्ट निग्गन्धाण वा निगंधी वा तप्पगारे उपस्सए बत्यएत्ति बेमि ८०५ ॥३२॥ चउत्थो उद्देसओ ४ ॥ देवे य इस्थिरुवं विश्वित्ता निम्मान्यं पडिग्गाहेजा तं च निम्गन्ध साइजेज्जा मेहुणपडिसेवणपत्ते आज चाउम्मासियं परिहारट्ठाणं अणुग्धाइयं । १ । देवे य पुरसरू बिउवित्ता निग्गन्धि पडिग्गाहेजा तं च निग्गंधी साइजेज्जा मेहुणपडिसेवणपत्ता आवज चाउम्मासिय परिहारद्वाणं अणुग्धाइयं । २। देवी व इत्थिरूवं विउष्वित्ता निग्गन्धं पडिग्गाहेज्जा तं च निग्गन्धे साइजेज्जा मेहुणपडिसेवणपत्ते आवज चाउम्मासियं परिहारद्वाणं अणुग्धाइयं । ३ । देवी य परिसरुवं विउषित्ता निग्गन्धि पडिग्गाहेजा तं च निग्गन्धी साइजेजा मेहुणपडिसेबणपत्ता आवज चाउम्मासियं परिहारद्वाणं अणुग्धाइयं '४४' | ४ | भिक्खू य अहिगरणं कटु तं अहिगरणं अविओसवेत्ता इच्छेजा अनं गणं उपसंपजित्ताणं विहरित्तए, कप्पइ तस्स पञ्च राईदियाई छेयं कट्टु परिशिषविय २ दोपि तमेव गणं पडिनिजाएयधे लिया, जहाँ वा तस्स गणस्स पत्तियं सिया १०० १५५ भिक्खू य उग्गयवित्तीए अणत्थमियसंकप्पे संघडिए निविइगिच्छासमावणे अप्पानेणं असणं या पडिग्गाहेता आहारमाहारेमाणे अह पच्छा जाणेज्जा- अणुग्गए सरिए अत्थमिए वा से जं च आसयंसि जं च पाणिसि जं च पडिम्गहे तं विगिनमाणे या विसोहेमाणे या नो अइकमइ, तं अप्पणा मुझेमाणे असं वा दलमाणे राइभोयणपडिसेवणपत्ते आवज चाउम्मासियं परिहारद्वाणं अणुग्धाइयं |६| भिक्खु य उमायवित्तीए अणत्थमियसंकप्पे संथडिए विगिच्छासमावत्रेणं अप्पाणेणं असणं वाः पडिम्गाहेत्ता आहारमाहारेमाणे अह पच्छा जाणेजा- अणुग्गए सूरिए अत्यमिए वा, से जंच आसयंसि जं च पाणिसि जं च पडिम्ाहे तं विगियमाणे वा विसोहेमाणे वा नो अइकमइ, तं अप्पणा भुञ्जमाणे अन्नेसिं वा दलमाणे राइमीयणपडिसेबणपत्ते आयज चाउम्मासियं परिहारद्वाणं अणुग्धाइयं । ७ भिक्खु य उग्गयवित्तीए अणत्थमियसंकप्पे ९६७ बृहत्कल्पः सूत्रं उदो मुनि दीपरत्नसागर न्यायम Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ असंघडिए निविइगिच्छसमावण्णणं अप्पाणेणं असणं वा० पडिग्गाहेत्ता आहारमाहारेमाणे अह पच्छा जाणेजा-अणुग्गए सूरिए अत्यमिए वा, से जं च आसयंसि जं च पाणिसि जं च पडिमाहे तं विगिजमाणे वा विसोहेमाणे वा नाइकमइ, ते अप्पणा भुञ्जमाणे अन्नेसिं वा दलमाणे राइभो० चाउम्मासियं परिहारहाणं अणुग्घाइयं । ८। भिक्खू य उग्गयवि. तीए अणथमियसंकप्पे असंघडिए विइगिच्छासमावन्नेणं अप्पाणेणं असणं वा० पडिग्गाहेत्ता आहारमाहारेमाणे अह पच्छा जाणेजा- अणुग्गए सूरिए अत्यमिए वा, से जं च मुहेच पाणिसि जं च पडिग्गहसितं विगिज्ञमाणे वा विसोहेमाणे वा न अइकमइ, अप्पणा भुञ्जमाणे अन्नेसिवा दलमाणे राइभोयणपडिसेवणपत्ते आवजह चाउम्मासियं परिहारट्ठाणं अणुग्याइयं '१४५।९। इह खलु निग्गन्धस्स वा निग्गन्धीए वा राओ वा बियाले वा सपाणे सभोयणे उग्गाले आगच्छेज्जा तं विगिश्चमाणे वा बिसोहेमाणे वा नो अइकमइ, तं उग्गिलित्ता पचोगिलमाणे राइभोयणपडिसेवणपत्ते आवजइ चाउम्मासियं परिहारहाणं अणुग्धाइयं १७७।१०। निग्गन्धस्स य माहाबइकुलं पिण्डवायपडियाए अणुप्पविट्टस्स अंतो पडिग्गहंसि से पाणे वा बीए वा रए वा परियावज्जेज्जा तं च संचाएइ विगिश्चित्तए वा विसोहित्तए वा तओ पुवामेव आलोइय २ विसोहिय २ तओ संजयामेव भुजेज वा पिएज वा,तं च नो संचाएइ विगित्तए वा विसोहेत्तए वा तं नो अप्पणा भुजेजा नो अग्नेसिं दावए एगन्ते बहुफासुए पएसे थंडिले पडिलेहिता पमज्जित्ता परिवेयवे सिया २१३' ।११। निग्गन्धस्स य गाहावइकुलं पिण्डवायपडियाए अणुप्पविट्ठस्स अंतो पडिपाहगंसि दए वा दगरए वा दगफुसिए वा परियावज्जेजा से य उसिणे भोयणजाए परिभोत्तरे सिया, से य नो । उसिणे सीए भोयणजाए तं नो अप्पणा मुझेजा नो अन्नेसिं दावए एगन्ते बहुफासुए पएसे थंडिले पडिलेहिता पमजित्ता परिवेयवे सिया '२३५१२। निग्गन्धीए य राओ E वा चियाले वा उच्चारं वा पासवणं वा विगिशमाणीए वा विसोहेमाणीए वा अन्नयरे पसुजाइए वा पक्खिजाइए वा अन्नयर इन्दियजायं परामुसेजा तं च निग्गन्धी साइजेजा हत्य- 2 कम्मपडिसेवणपत्ता आवज्जइ चाउम्मासियं परिहारहाणं अणुग्घाइयं । १३। निग्गन्धीए य राओ वा चियाले या उमारे वा पासवणं वा विगिञ्चमाणीए वा विसोहेमाणीए वा अन्नयरे पसुजाइए वा पक्खिजाइए वा अन्नयरंसि सोयसि ओगाहेजा तं च निग्गन्धी साइजेजा मेहुणपडिसेवणपत्ता आवजइ चाउम्मासियं परिहारहाणं अणुग्धाइयं '२४५' १४ नो कप्पइ निम्गन्धीएएगाणियाए होत्तए ।१५। नो कप्पड निग्गन्थीए एगाणियाए गाहावइकुलं भत्ताए वा पाणाए वा निक्खमित्तए वा पविसित्तए वा ।१६। नो कप्पड निग्गन्थीए एगाणियाए बहिया वियारभूमि वा विहारभूमि वा निक्खमित्तए वा पविसित्तए या ।१७। नो कप्पइ निम्गन्धीए एगाणियाए गामाणुगामं दूइजित्तए।१८ानो कप्पड़ निम्गन्धीए एगाणियाए वासावास वत्थए '२५१।१९। नो कप्पइ निग्गन्थीए अचेलियाए होनए '२५६।२०। नो कप्पइ निग्गन्थीए अपाइयाए होत्तए २६०।२१। नो कप्पद निम्गन्धीए वोसट्टकाइयाए होत्तए '२६१।२२। नो कप्पा निग्गन्धीए बहिया गामस्स वा जाव संनिवेसस्स वा उइदं बाहाओ पगिझिय २ सूराभिमुहाए एगपाइयाए ठिचा आयावणाए आयावेत्तए । २३ । कप्पड़ से उपस्सवस्स अंतो वगडाए संघाडिपडिवखाए पलंबियबाहि(इ)याए समतलपाइयाए ठिच्चा आयावणाए आयावेत्तए २६९।२४ानो कप्पइ निम्गन्थीए ठाणाइयाए होत्तए।२५। नो कप्पइ निग्गन्थीए पडिमट्ठाइयाए होत्तए। २६ । नो कप्पद निग्गन्धीए उकुडियासणियाए होत्तए । २७। नो कप्पइ निग्गन्धीए नेसिजियाए होत्तए ।२८। नो कप्पड़ निम्गन्धीए वीरासणियाए होत्तए।२९। नो कप्पइ निग्गन्थीए दण्डासणियाए होत्तए। ३० । नो कप्पन निग्गन्धीए लगण्डसाइयाए होत्तए ।३१। नो कप्पइ निग्गन्थीए ओमंथियाए होतए।३२॥ नो कप्पड़ निग्गन्थीए उत्नाणियाए होत्तए ।३३। नो कप्पड निग्गन्धीए अम्बखुजियाए होत्तए।३४। नो कप्पइ निग्गन्थीए एगपासियाए होत्तए २८११३५/ नो कप्पड़ निग्गन्धीणं आउञ्चणपट्टगं धारेत्तए वा परिहरित्तए वा।३६। कप्पन निगन्थार्ण आउञ्चणपट्टगं धारेत्तए या परिहरित्तए वा ।३७। नो कप्पड़ निग्गन्धीणं सावस्सयंसि आसणंसि चिहित्तए पा निसीहत्तए वा आसइत्तए वा तुयट्टित्तए वा।३८ा कप्पद निग्गन्धाणं सावस्ससि आसणंसि चिहित्तए वा निसीइत्तए वा आसइत्तए या तुयट्टित्तए वा । ३९ । नो कप्पइ निग्गन्धीणं सविसाणंसि फलगंसि वा पीढं सि वा जाव तुयट्टित्तए वा । ४० । कप्पइ निग्गन्थाणं जाव तुयट्टित्तए वा '२८९ । ४१ । नो कप्पड़ निग्गन्धीणं सवेष्टयं लाउयं धारेत्तए वा परिहरित्तए वा ।४। कप्पइ निग्गन्थाणं सवेण्टयं लाउयं धारेत्तए वा परिहरित्तए वा २९०।४३शनो कप्पइ निग्गन्थीणं सवेष्टया पायकेसरिया धारेत्तए वा परिहरित्तए वा ।४४। कप्पद निग्गन्थाणं सवेण्टया पायकेसरिया धारेत्तए वा परिहरित्तए वा '२९११४५। नो कप्पइ निम्गन्थीणं दारुदण्डयं पायपुग्छणं धारेत्तए वा रित्तए वा ।४६। कप्पइ निग्गन्धाणं दारुदण्डयं पायपुर्णधारेत्तए वा परिहरित्तए वा '२९२४ानो कप्पइ निग्गंधाण वा निम्गंधीण वा अनमनस्स मोर्य आइत्तए वा आयमिनए वा नन्नत्य आगाढानागाढेसु रोगाय सु '३१२१४८ानो कप्पड़ निग्गन्याण वा निग्गन्थीण वा पारियासियस्स आहारस्स जाव तयप्पमाणमेत्तमविभूइप्पमाणमेत्तमवि बिंदुप्पमाणमत्तमविआहारमाहारत्तुए,नन्नत्य आगाढानागाढसुरोगायकसु'३२८।४९ना कप्पड़ निम्गन्धाण वा निग्गन्धीण वा पारियासिएर्ण आलेवणजाएणं गायाई (२४२) ९६८ हत्कल्पःमूत्र उसो-५ मुनि दीपरत्नसागर Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ आलिम्पित्तए वा विलिंपिनए वा, नन्नन्थ आगाढानागादेहिं रोगायकेहि '३४०।५०।नो कप्पइ निग्गन्याण चा निग्गन्धीण वा पारियासिएणं नेडेण वा घएण वा नवणीएण वा वसाए वा गायाई अन्भनिनए वा मक्खनए वा, नन्नन्थ आगाढानागादेहिं रोगायकेहि (नो कप्पड़ निग्गन्थाण वा निग्गन्धीण वा ककेण वा लोद्धेण वा पधूवणेण वा अन्नयरेण वा आलेवणजाएणं गायाइं उबलेनए वा उपहेनए वा, नन्नन्ध आगाढानागाढेहि रोगायङ्केहि) '348151 // परिहारकप्पट्ठिए णं भिक्खू बहिया थेराणं वेयावडियाए गच्छेजा, से य आहच अइकमेजा,नं च थेरा जाणेजा, अप्पणो आगमेणं अनेसिं वा अंतिए सोचा, तओ पच्छा तस्स अहालहुसए नाम ववहारे पट्टवियो सिया '362 / 52 / निग्गन्धीए य गाहावइकुलं पिण्डवायपडियाए अणुप्पविट्ठाए अन्नयरे पुलागभने पडिग्गाहिए सिया, सा य संथरेजा कप्पड़ से तहिवसं नेणेव भत्तट्टेणं पन्नोसवेनए, नो से कप्पड़ दोचंपि गाहावइकुलं पिण्डवायपडियाएक पविसिनए.सा य नो संथरेजा एवं से कप्पड दोचंपि गाहावइकुलं पिण्डवायपडियाए भनाए वा पाणाए वा निकखमिनए वा परिसिनए बनि बेमि 375' 15 // नो कप्पड निग्गन्धाण वा निग्गन्धीण वा इमाई छ अवयणाई वइत्तए, नं0- अलियवयणे हीलियवयणे खिसियवयणे कम्सवयणे गारन्थियवयणे विओ. सवियं वा पुणो उदीरेनए 69 ॥१॥छ कप्पस्स पत्यारा पं० तं- पाणाइवायम्स वायं वयमाणे मुसावायरस वायं वयमाणे अदिन्नादाणस्स वायं वयमाणे अचिरडयवाय वयमाणे अपुरिसवायं षयमाणे दासवार्य वयमाणे, इचेए कप्पस्स छप्पत्यारे पन्थरेना सम्म अप्पडिपूरमाणे नट्टाणपत्ने सिया 99 / 2 / निम्गंधस्स य अहे पायंसि खाणए वा कंटए वा हीरे वा सक्करे वा परियावजेजा तं च निग्गंधे नो संचाएजा नीहरित्तए वा विसोहेनए वा, तं निग्गंधी नीहरमाणी चा विसोहेमाणी वा नाइकमह / 3 / निगंथम्स य अच्छिसि पाणे वा बीए वा रए वा परियावजेजा, नं च निगथे नो संचाएजा नीहरिनए वा विसोहेनए वा, न निग्गंधी नीहरमाणी वा विसोहेमाणी वा नाइकमा / 4 / निम्गंधीए य अहे पायंसि खाणुए वा कटए वा हीरे वा सकरे वा परियावजेजानं च निम्गंथीनो संचाएजा नीहरिनए वा विसाहेनए वा, न च निग्गंथे नीहरमाणे वा विसाहमाणे वा नाइकमइ। 5 / निगंथीए य अन्छिसि पाणे वा बीए वा रए वा परियावजेजा, नं च निम्गंधी नो संचाएइ नीहरिनए वा विसोहेनए वा, तं च निमांथे नीहरमाणे वा विसोहेमाणे वा नाइकमा 118 / 6 / निग्गंथे निम्नथि दुग्गंसि वा चिसमंसि वा पश्यसि वा पक्वलमाणि वा पवडमाणिं वा गेण्हमाणे वा अवलम्बमाणे वा नाइकमह / 7 / निग्गथे निधि सेयंसि वा पंकसि वा पणगंसि वा उदयंसिवा ओकसमाणि वा ओवुज्झमाणिं या गेण्हमाणे वा अवलम्बमाणे वा नाइकमइ।८। निगचे निरगंथि नावं आकभमाणि वा ओकभमाणि वा गेण्हमाणे वा अवलम्बमाणे वा नाइकमइ | 131 / 9 / खित्तचित्तं निगथि निग्गथे गिण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा नातिकमनि 178 / 10 / दिनचिनं निम्गंथि निग्गंथे गेण्हमाणे चा अवलम्बमाणे वा नाइकमइ 193' / 11 / जक्खाइटुं० / 12 / उम्मायपत्तं० / 13 / उक्सग्गपत्तं० / 14 / साहिगरणं० / 15 / सपायच्छितं / 16 / भत्नपाणपडियाइक्खियं / 17 अट्ठजायं निम्गंथि निग्गंथे गेण्हमाणे वा अवलम्बमाणे वा नाइकमा '248 / 18 / छ कप्पस्स पलिमंधू पं० 20 कोकुदए संजमस्स पलिमंथू मोहरिए सच्चवयणम्स पलिमंथू निम्तिणिए एसणागोयरम्स पलि. मंथू चक्खुलोलुए इरियावहियाए पलिमंथू इच्छालोभे मुत्तिमम्गस्स पलिमंथू भिजानियाणकरणे मोक्खमग्गस्स पलिम), सवत्थ भगवया अनियाणया पसन्था '286 / 19 / | छबिहा कप्पट्टिई पं०२०-सामाइयसंजयकप्पट्टिई छेओवट्ठावणियसंजयकापटि निविसमाणकप्पठिई निविट्ठकाइयकप्पट्टिई जिणकप्पट्टिई धेरकप्पट्टिइनिबेमि '428' / 20 / छट्टो उद्देसओ 6 // इति श्रीबृहत्कल्पच्छेदसूत्रंसौराष्ट्रमंडले पादलिप्तपुरे श्रीसिद्धाद्रितलहहिकागतशिलोत्कीर्णसकलागमोपेतश्रीवर्धमानजैनागममंदिरे शिलायामुल्कीर्ण श्रीवीरस्य२४६८ ***************