________________
વિશ્વમાં દીક્ષાનુ સ્થાન અને તેના ઉપયોગ
[ ૩૧
અનતું આવ્યું છે તેમ આજે પણ સેવા લેવા યોગ્ય વર્ગ માટેા હોવાથી સાચી દીક્ષાની સૌથી વધારેમાં વધારે ઉપયેાગિતા છે.
દીક્ષાના પક્ષપાતીએ જો આ વસ્તુ સમવામાં એકરસ થઈ જાય તેા હારા માબાપ પોતાનાં બે બાળકમાંથી ઓછામાં એછું એક તે સાધુને ચરણે ભાવપૂર્વક ધર્યાં વિના નહિ રહે. આજે છાત્રાલયોમાં અને વિદ્યાલયામાં બાળક ઊભરાય છે, તેમને માટે પૂરતી જગ્યાએ નથી. માબાપો પેાતાના બાળકને તેવે સ્થળે મૂકવા તલસે છે અને પેાતાના બાળકને નીતિમાન તથા વિદ્વાન જોવા ભારે તનમનાટ ધરાવે છે. એવી સ્થિતિમાં દીક્ષા આપનાર ગુરુવગ જો પોતાની પાસે અપાર જ્ઞાનનું, ઉદાત્ત નીતિનું અને જીવતા ચારિત્રનું વાતાવરણ ઊભું કરે તે જેમ ગૃહસ્થાને વગર પૈસે અને વગર મહેનતે પોતાનાં બાળકાને તાલીમ આપવાની તક મળે, તેમ ગુરુવની પણ ચેલાની ભૂખ ભાંગે, પરંતુ આજના દીક્ષાની તરફેણ કરનારે અને તેના ઝઘડા પાછળ મુદ્ધિ અને ધન ખર્ચનારા ગૃહસ્થવર્ગ પણ એમ ચોખ્ખુ માને છે કે આપણાં બાળકો માટે સાધુ પાસે રહેવું સલામતીવાળું કે લાભદાયક નથી. જો તેને ગુરુવના વાતાવરણમાં વિશાળ અને સાચાં જ્ઞાન દેખાતાં હોય, અકૃત્રિમ નીતિ દેખાતી હોય તો તેએ બીજાના નહિ તા પોતાના અને વધારે નહિ તે એક એક બાળકને ખાસ કરીને પાતાના માનીતા ગુરુને ચરણે કાં ન ધરે? આના ઉત્તર શા છે એ વિચારવામાં આવે તે આજે દીક્ષાની ઉપયોગિતા શી છે એનુ ભાન થાય.
જે વસ્તુ વધારે પ્રમાણમાં અને વધારે વખત સુધી અથવા તે વધારે ઊંડાણથી જગતને ઉપયોગી હોય તે જ ટકી અને જીવિત રહી શકે છે. એટલે આપણે દીક્ષાને ટકાવી તેમ જ સજીવ રાખવી હોય તો આપણા ધર્મ એને ઉપયેાગી બનાવવાનો છે. એની ઉપયેગિતાની ચાવી જનસમાજ અને લોકની સેવામાં, તેમને માટે ખપી જવામાં અને સતત અંતર્મુખ રહેવામાં છે. જો અ ંત વન વિકસિત થાય અને સેવામાગ વિસ્તરે તે કાઈ પણ વખતે ન હોય તે કરતાં પણ વધારે આજે દીક્ષાની ઉપયાગિતા છે. આખું વિશ્વ જ સાચી દીક્ષા ઉપર ટર્કી અને સુખી રહી શકે.
આ ચર્ચા માત્ર દોષદશન માટે નથી, પણ વસ્તુસ્થિતિ રજૂ કરી આજનું ત્યાગી વાતાવરણ પુનઃવિધાન માગી રહ્યું છે એ દર્શાવવા પૂરતી છે. હવે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
