________________
મહર્ષિ વિનોબા ભાવે વાદળી નથી. નિરભ્ર ચિદાકાશ છે. હા, ક્યારેક એક નાનકડી કાળી વાદળી જોર કરીને ધસી આવતી દેખાય છે ખરી, અને એ છે ગાયમાતાને બચાવી લેવાની વાદળી! આટલી નાનકડી વાદળી બાંધવાય જાણે સાત સાગર પરની વરાળ એકઠી કરવી પડી હશે. પણ કવચિત્ આ વાદળી દેખા દે છે. જે કોઈ આવે છે તેને કહેવાનું હોય તો આટલું જ કહેવાનું છે – “દેવનાર જાઓ, અશ્રુતકાકાને મદદ કરો.'' ગાયબળદ કપાઈ પરદેશ માંસ મોકલી વિદેશી હૂંડિયામણ કમાઈ લેવાની સરકારી આંધળી દોટમાં દેશનું અંધકારમય ભાવિ આ ત્રઢષિને સ્પષ્ટ દેખાઈ રહ્યું છે, એટલે પોતાના અભિન્ન અંગ સમા સાથીને “કરો યા મરો'ની આજ્ઞા આપી મુંબઈ મોકલે છે. અને પોતાને મળવા જે કોઈ આવે છે તે સૌને દેવનારની રાહ ચીંધે છે. આમ છેવટે કોઈ ગતિ રહી હોય તો તે આ ‘પવનારથી દેવનાર'ની, બાકી બીજું બધું ધીરે ધીરે નિઃશેષ થઈ રહ્યું છે.
‘સ્થિતપ્રજ્ઞદર્શન'ના દર્શકે નોંધ્યું છે કે, ““શરીરનો પડદો રાખીને બધાં ભૂતો સાથે પૂર્ણ સમરસ થઈ જવું શક્ય નથી. આમ તો દેહ એક સાધન છે, જે સાધના માટે ઉપયોગી છે. પરંતુ જેમ જેમ વ્યાપક સ્થિતિ થતી જાય છે તેમ દેહ પાછળ પડતો જાય છે અને એક બિન્દુ આવે છે જ્યારે દેહ વિહ્નરૂપ લાગે છે... એટલે છેવટે દેહભાવ ફોડીને સર્વભૂતહૃદય સાથે તાદાસ્ય પામવું, અનંતમાં લીન થવું, બ્રહ્મમાં ભળી જવું - આને જ બ્રહ્મનિર્વાણ કહે છે.''
પરંતુ શરીરને ખરવા માટે કદાચ કોઈક નિમિત્ત જોઈતુ હશે. જિજીવિષાની જેમ મુમૂષ હોય તો તો માણસનો દેહ એમને
