________________
સાધુ વાસવાણી જગા ખાલી પડતાં મોટાભાઈની ઇચ્છાને માન આપી તેઓ ત્યાં પ્રાધ્યાપક તરીકે જોડાયા. તેઓ તત્ત્વજ્ઞાન અને અંગ્રેજી ભાષાના પ્રોફેસર હતા. સાંજે ગીતા અને સુખમનીના અભ્યાસ-વર્ગો ચાલુ કર્યા. તેમનાં તત્ત્વજ્ઞાન પરનાં વ્યાખ્યાનો વાસ્તવિકતાસભર હતાં. તેમણે વિદ્યાર્થીઓમાં નવું જોમ રેડ્યું. કૉલેજના આયરિશ પ્રિન્સિપાલ ડૉ. જેફસન પ્રોફેસર વાસવાણી પર ખૂબ ખુશ હતા. કૉલેજના થોડા વિદ્યાર્થીઓને અધ્યાત્મ વિશે રુચિ ઉત્પન્ન થતાં તેઓ પ્રા. વાસવાણીજીને આશ્રમ જેવી વ્યવસ્થા થાય તો તેમના સાનિધ્યમાં રહી અભ્યાસ થાય તે દષ્ટિએ આશ્રમ ચાલુ કરવા વિનંતી કરી. પ્રો. વાસવાણીને આ વિચાર આવકારદાયક લાગ્યો અને આશ્રમની શરૂઆત થઈ.
પહેલી વિશ્વધર્મ પરિષદ અમેરિકામાં શિકાગોમાં ભરાઈ ત્યારે સ્વામી વિવેકાનંદે ભારતીય સંસ્કૃતિનો ઝંડો ત્યાં ઊંચો લહેરાવ્યો હતો. ૧૯૧૦માં ફરી આવી જ પરિષદ બર્લિન (જર્મની)માં ભરાઈ ત્યારે પ્રો. વાસવાણીજી ચાર પ્રતિનિધિમાંના એક તરીકે ત્યાં ગયેલ અને યુરોપના અન્ય ભાગોનો પણ પ્રવાસ કરેલો. આ સમયે તેમની ઉંમર ત્રીસ વર્ષની હતી. તેમની સાથે ગયેલા પ્રમથલાલ સેન પ્રા. વાસવાણીના ગુરુ હતા અને તેમની આજ્ઞાને શિરોમાન્ય કરી તેઓ પરદેશ સિધાવેલા. હૈદરાબાદ જઈ તેમની માતાની આશિષ સંપાદન કરેલી.
૭મી ઓગસ્ટ ૧૯૧૦ના રોજ વાસવાણીજી બર્લિન પહોંચ્યા. જર્મનીના લોકો હિંદુસ્તાનથી તો મહારાજાઓ જ આવે તેમ માનતા હશે તેથી બહુ આલીશાન હોટેલમાં તેમનો રાતવાસો રાખેલો. પ્રોફેસર તો જમીન પર સૂવા ટેવાયેલા તેથી તે રાતે
