________________
૧૨
સાધુ વાસવાણી કરશે. કૂચબિહારનાં મહારાણી તે સમયે ઇંગ્લંડમાં હતાં. તેમણે પ્રા. વાસવાણીને આમંત્રણ આપ્યું અને સારો આદરસત્કાર કર્યો. તેમણે ટિકિટની વ્યવસ્થા કરી. કરાંચીમાં લોકોએ તેમનું ભવ્ય સ્વાગત કર્યું.
૩૨ વર્ષની વયે તેઓ લાહોરની દયાલસિંગ કૉલેજના પ્રિન્સિપાલ બન્યા. તેઓ વિદ્યાર્થીઓ અને પ્રાધ્યાપકોમાં લોકપ્રિય બન્યા. વિદ્યાર્થીઓમાં જાગૃતિ લાવવા તેમણે યુવક આંદોલનો અને માનવતાના કાર્ય વિશે ઘણી વાતો કરી. તેઓ લોકોને અને યુવાનોને ગુરુ નાનક અને તેમના નવ શિષ્યોની નિઃસ્વાર્થ સેવા અને ત્યાગની વાત કરતા. તેઓ કૉલેજના વાતાવરણમાં આમૂલ પરિવર્તન લાવી શક્યા.
માતાનું કોઈ પણ કામ કરવા તેઓ હંમેશા તત્પર રહેતા. જે કામ નોકર કરી શકે તે પણ તેઓ કરી આપતા. તેઓ માનતા કે માતાના ચરણોમાં જ સ્વર્ગ છે.
૧૯૧૯માં હૈદરાબાદમાં પ્લેગ ફાટી નીકળ્યો. માતા વરમદેવી પ્લેગનો શિકાર બન્યાં. સારવાર માટે તેમને કરાંચી લઈ જવામાં આવ્યાં. પ્રિ. વાસવાણી લાહોરથી કરાંચી પહોંચી ગયા. માતાની સેવા કરવા લાગ્યા. તેઓ જાણી ગયા કે માતા હવે વધારે જીવવાનાં નથી. તેઓ માનતા કે માતાનો અંત શાંતિમય હોવો જોઈએ. ભયના પડછાયા પણ એમની પાસે હોવા ન જોઈએ. તેનો રોગ ભયંકર નથી એ બતાવવા એક દિવસ માતાને આપેલા પ્યાલામાં બાકી રહેલું પાણી તેઓ પી ગયા. ઈશ્વરકૃપાથી પ્રિ. વાસવાણીને કશું થયું નહીં. પણ માતાની હાલત વધારે બગડી અને મૃત્યુ પામ્યાં. માતાની અંતિમ ક્ષણો