________________
૧૮
મહાપ્રભુ વલ્લભાચાર્યજી દ્વારા મધ્વ સંપ્રદાયની દીક્ષા લેવા ઈચ્છતો હતો. આ વાત શાંકર વિદ્વાનોથી સહન થઈ નહીં. પરસ્પર ઝઘડો વિદ્વાનોમાં થતો
ઈ, રાજાએ શાસ્ત્રાર્થ દ્વારા કોઈ એક પક્ષનો વિજય કરાવવા અને વિજયી સંપ્રદાયના શિષ્ય થવાનું વિચાર્યું, જેના પરિણામરૂપે શાસ્ત્રાર્થ માટે વૈષ્ણવ અને શૈવ એવા બે પક્ષો પડ્યા. શાસ્ત્રાર્થમાં એક બાજુ મધ્વ, નિબાર્ક, વિષ્ણુસ્વામી અને રામાનુજ સંપ્રદાયના આચાર્યો અને વિદ્વાન હતા. તો બીજા પક્ષે શાંકર, શૈવ, શાફત વગેરે સંપ્રદાયના અનુયાયીઓ ઉપસ્થિત થયા હતા. વૈષ્ણવો તરફથી વ્યાસતીર્થ અને શાંકરો તરફથી વિદ્યાતીર્થનો શાસ્ત્રાર્થ ચાલ્યો. આ શાસ્ત્રાર્થમાં વૈષ્ણવોનો પક્ષ નિર્બળ બન્યો અને શાંકરોનો વિજય થઈ તેમના કનકાભિષેકની ઘડીઓ ગણાવા લાગી. તે સમયે વલ્લભાચાર્ય આ શાસ્ત્રાર્થ સભામાં ઉપસ્થિત થયા અને શાસ્ત્રાર્થનો રંગ બદલાઈ ગયો. (૧) “સંપ્રદાયપ્રદીપ'માં શાસ્ત્રાર્થ સભાના સાતમે દિવસે
શ્રીવલ્લભાચાર્ય પધાર્યા, એવો ઉલ્લેખ મળી આવે છે. (૨) “વલ્લભીયસર્વસ્વ'માં વલ્લભાચાર્ય શાસ્ત્રાર્થ સભામાં
પધાર્યા, તે પહેલાં છ માસથી શાસ્ત્રાર્થ ચાલતો હતો એવો ઉલ્લેખ છે. અને વિષ્ણુસ્વામી સંપ્રદાયની ગાદી ઉપર વલ્લભાચાર્ય બિરાજ્યા અને બિલ્વમંગળે તેમને
તિલક કર્યાનો ઉલ્લેખ છે. (૩) “વલ્લભાચરિત્ર'માં કુલ અઠ્ઠાવીસ દિવસ અને
વલ્લભસર્વસ્વ'માં કુલ સત્તાવીસ દિવસ શ્રીવલ્લભાચાર્ય સાથે શાસ્ત્રાર્થ થયાનો પ્રસંગ મળે છે.
