Vakyapadiyam

Author(s): Bhartuhari, Jaydev M Shukla
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 749

વાકયપદીય
येन क्रियापदाक्षेपः २.२०० येनार्थेनाभिसंबद्धम् २.१६० येनैव हेतुना श्यामा ३.१४.३६६ येनव हेतुना हंस: ३.८.१७ . ये शब्दा नित्यसंबन्धाः २.१६६ येषां समस्तो वाक्यार्थ: २.३९५ येषामपूज्यमानत्वम् ३.१४.१४ येषूपमेयवचनः ३.१४.५९९ यैरप्रयुक्तः संस्कारः ६.११.४७० योऽशो येनोपकारेण २.४३४ योगाद्वा स्त्रीत्वपु स्वाभ्याम् ३.९.९६४ योऽपि स्वाभाविको भोद: ४.१४.५६८ यो य उच्चायते शब्द: ९.६२;३.१४.४५५ यो यस्य स्वमिव ज्ञानम् १.३९ योऽर्थ आश्रितनानात्वः ३.१४.४८३ यो वार्थी बुद्धिविषयः ०.१३२ यो वावयवभेदाभ्याम् ३.१४.२०९ योऽश्वे यः पीठ इत्यत्र ३.१०.९ योगपद्यमतिक्रम्य २.२५७
लकृत्यक्तखलानाम् ३.८.५३ लक्षणाद् व्यवतिष्ठन्ते २४४० लक्षणार्था श्रतियेषाम् २.३०४ । लक्षणा शब्दसंस्कारे ३.१.५० लक्ष्यस्य लोकसिद्धत्वात् २.३८१. लब्धक्रियः प्रयत्नेन १.१११ लिङ्ग लिङ्गपरित्यागे ३.११.१५२ लिङ्ग प्रति न भेदोऽस्ति ३.१४.३२९ लिङ्गात् तु स्याद् द्वितीयादेः ३.१.४६ लुबन्ते संनिपतितम् ३.१४.१५८ लोकेऽर्शरूपतां शब्द: २.१३०
व वकतान्यशैव प्रक्रान्त: २.१३५ वचने नियमः शास्त्रात् ३१५.३३० वत्यान्तावयवे वाक्ये ३.१४.४३४ वत्यर्थ' नावगाहेते ३.१४.५८८ वन वृक्षा इति यथा ३.८.५९ वप्रप्राकारकल्पेश्च २.२९२ वयस्विनि परिच्छेद: ३.१४.१२७ वर्णवाक्यपदेष्वेवम् २.२१ । वर्णानां च पदानां च २.५२ वर्णानामर्शवत्तायाम् २.४०० वर्णानामर्शवत्व तु २.३५७ वर्णान्तरसरूपत्वम् २.११ वर्णेन केनचिन्न्यूनः २.२१४ वर्तते यो बहुवर्थ: ३.१४.३३९ वर्मनामत्र केषांचित् २४८८ वसतावप्रयुक्त्तेऽपि ३.७.१५५ वस्तुतस्तदनिदेश्यम् ३.७.९१ वस्तूपलक्षणं यत्र ३.४.३ वस्तूपलक्षणः शब्दः २.४३८ वस्तूपलक्षणे तत्र ३.५.५ वाक्यं तदपि मन्यन्ते २.३२६ वाक्यस्य बुद्धौ नित्यत्वम् २.३४४ वाक्यस्यार्थात पदार्थानाम् २.२६९
राजत्वेन प्रसिद्धा ये ३.१४.५५४ राजवद् रूपमस्येति ३.१४.५५६ राजशब्देन राजार्थः २ ३५ । राजाभ्वादिश्च विषय: ३.९५.६०८ राज्ञः पुत्रस्य नप्तेति ३.८.४१ रुतैर्मृगशकुम्तानाम् ३ रूप सर्वपदार्थानाम् २.३२५ रूपणव्यपदेशाभ्याम् ३.३.५५ रूपनाशे पदानां स्यात् २.९५ रूपस्य चात्ममात्राणाम् ३.१३.१५ रूपाच्च शब्दसंस्कार: १४.१३८ रूपादयो यथा दृष्टाः १.१५५ रूपान्तरेण संम्पश: ३.१४.३३७ रूपभेदाच्च तद् द्रव्यम् ३.१४.१६५