Tu Rangai Jane Rangma 07

Author(s): Purnanand Prakashan
Publisher: Purnanand Prakashan

Page 9

சிவலயக்கதவம்
વાહ રે... જિન શાસન
ઉદેપુરના મહારાજ ખૂબ શોખીન હતા. તેમણે એક સિંહ પાળેલો. આ સિંહ ઉપર એમને ખૂબ જ પ્રેમ. તે કારણે તેઓ ક્યાંય બહાર ગામ પણ જાય નહિ. પણ રાજ્યનાં કામ એવાં હોય કે કોઈવાર તો બહાર જવું પડે. એક વખત કોઈ અગત્યના કાર્યપ્રસંગે આકસ્મિક બહારગામ જવાનું થયું. તેથી પોતાના વિશ્વાસુ મંત્રીશ્વરને બોલાવી વાત કરી; રાજ્યને લગતી સૂચનાઓ આપી તેમજ પોતાના પ્રાણપ્રિય સિંહની દેખભાળ રાખવાની સૂચના આપી કહ્યું. “મંત્રીશ્વર ! સમયસર તેને ખોરાક અને પાણી તમે જાતે જ ધ્યાન દઈને આપજો..” આવી સૂચના આપીને યોગ્ય સંરક્ષકો સાથે રાજા
બહારગામ ગયા.
મંત્રીશ્વર ચુસ્ત અહિંસાવાદી અને જૈન હતા. તેમને ખ્યાલ હતો જ કે સિંહ માંસાહારી હોય છે. સિંહને ખોરાક આપવાનો સમય થયો. નિર્દોષ અબોલ જીવોની હિંસા કરીને સિંહને માંસ અપાય કેમ ? આવો ઘણો વિચાર કર્યા પછી તેઓએ એક માણસને દૂધપાક - પૂરી લઈને સિંહના પાંજરે મોકલ્યો. સિંહ અને દૂધપાક ક્યાંય મેળ બેસે ?
જ
સિંહને ખોરાકનો સમય થયો હતો. ભૂખ પણ લાગી હતી. . . તે રાહ જોઈને જ બેઠો હતો... માણસને આવતો જોઈ તૈયાર થઈ ગયો પણ આ શું ? દૂધપાક ? દૂધપાક જોતાંની સાથે જ સિંહે ગુસ્સે થઈ ગર્જના કરી, ધમપછાડા કર્યા, કશું જ ખાધુ નહિ. બીજા દિવસે પણ એમ જ થયું. સતત ત્રણ દિવસ સુધી સિંહે કાંઈ જ ખાધું નહિ, સિંહ ભૂખ્યો અને તરસ્યો રહ્યો. સિંહ પાંજરામાં છે તેથી કરે પણ શું ? મડદાની જેમ પડ્યો રહે ગર્જનાઓ કર્યા કરે છે. લોકો ભયભીત છે.
મંત્રીશ્વર ચિંતિત છે, વિચારે છે કે... હવે... શું કરવું ? માંસાહાર તો મારા હાથે કરાવવો જ નથી. એ સિંહ બીજો ખોરાક ખાતો નથી. ધર્મસંકટ ઊભું થયું છે. સિંહને માંસ ખવડાવવામાં ધર્મ ચાલ્યો જાય, કદાચ... ભૂખ્યા રહેવાથી સિંહના પ્રાણ ચાલ્યા જાય તો રાજાજીનું જીવન જ નિરસ થઈ જાય તેમજ પોતાનો જાન પણ જોખમમાં મુકાઈ જાય. ત્રીજા દિવસની રાત્રીએ મંત્રીશ્વરને બિલકુલ ઊંઘ આવતી નથી. ઘણા વિચારોના અંતે ચોથા દિવસે સવારે કરૂણાના સાગર મંત્રીશ્વર પોતે જાતે દૂધપાક - પૂરી લઈને સિંહના પાંજરે ગયા. ચોથા દિવસે પણ દૂધપાક જોતાંની સાથે જ સિંહે ભારે ગુસ્સાથી પૂંછડું પછાડતો, ભયંકર ગર્જના કરવા લાગ્યો. સિંહ તો ધૂંવાં-પૂવાં થઈ ગયો હતો છતાં મંત્રીશ્વરે મંદસ્વરે અને કરૂણાભાવે બોલ્યા, હે વનરાજજી ! કાં તો આ ભોજન ખાઈ લો અથવા મને જ ખાઈ જાઓ. હું તમને કોઈ પણ હાલતમાં માંસાહાર કરાવી શકું તેમ નથી. તેમ કરવામાં મારો ધર્મ ના પાડે છે. મારી અંદર રહેલી દયા અને કરુણા અન્ય જીવનો પ્રાણઘાત નહીં જ કરી શકે. મારો પ્રાણઘાત મને મંજૂર છે. તારી જે ઇચ્છા હોય તે તું હવે કરી શકે છે.
અને મંત્રીના સત્ત્વથી ધર્મનિષ્ઠાના પ્રભાવથી જાણે ચમત્કાર થયો હોય તેમ સિંહે તરત જ પોતાનું મોંઢુ દૂધપાકના તપેલામાં નાખી દીધું અને મજેથી બધું જ ખાઈ ગયો. મંત્રીની કરૂણા તેના આત્માને સ્પર્શી ગઈ અને સિંહે જીવનભર માંસાહાર છોડી દીધો - અન્નાહારી બની ગયો. આ છે પ્રભાવ અહિંસા ધર્મનો, અને આત્માની ખુમારીનો.
નોંધ : હિન્દુ - આર્યસંસ્કૃતિનો મૂળ ખોરાક અન્ન છે તેથી અન્નાહારી કહેવાય. શાકાહારી નહિ, શાક એટલે લીલા શાકભાજી-ફળ-ફૂટ વગેરે. આપણે ત્યાં આ શાકભાજી વિશેષ વપરાતી નહોતી. હમણાં હમણાં ફ્રૂટનું ચલણ વધ્યું છે. આપણે અન્નાહારી છીએ. શાકાહારી શબ્દ તો અંગ્રેજોએ આપેલો છે.
બાળકો : ૧. મંત્રીશ્વરની ધર્મનિષ્ઠા કેવી હતી ? પોતાના પ્રાણના ભોગે પણ અહિંસા ધર્મ સાચવવા તૈયાર થયા, તમો પણ તેવું જ સત્ય કેળવશો.
૨. જૈન ધર્મ અને સિદ્ધાંતો મળ્યાની ખુમારી રાખશો. ખુમારી હોય તો જ ધર્મ ટકશે. ૩. સત્ત્વ, નિષ્ઠા અને ખુમારીના પ્રભાવથી માંસાહારી સિંહ પણ અન્નાહારી બની ગયો.
1 mr pc