________________
(૧૨) પાપ દૂર થશે. તેવા પાપનો શો ભય રાખવો ? તે સાંભળી રતિતિલકા બોલી કે-“હે પ્રિયતમ ! માસખમણ, તીર્થયાત્રા, ચૈત્યનિર્માણ, મહાદાન અને શીલાદિક અનેક પુણ્ય કર્મ કર્યા હોય તો પણ દેવદ્રવ્યની એક ઈંટનો હજારમો ભાગ આપવો રહી ગયો હોય, તો કાજળથી ચિત્રની જેમ તે સર્વ કરેલાં પુણ્ય કર્મો નિષ્ફળ છે.” ત્યારે બોલ્યો કે, “હે પ્રિયે ! જો તું દેવદ્રવ્ય નહિ આપવાથી આટલો ભય બતાવે છે, તો તું તારા અલંકારો વેચીને તે દ્રવ્ય કેમ આપતી નથી ? તું પણ ઘરની સ્વામિની છે.” રતિતિલકા બોલી કે–“હે પ્રાણનાથ ! તે દેવદ્રવ્યનું ઋણ હું તો આભૂષણો વેચીને આપીશ, પરંતુ તમે દેવામાંથી શી રીતે છૂટશો ? બીજાએ કરેલું કર્મફળ બીજાને મળી શકતું નથી.' ઇત્યાદિ અનેક પ્રકારે તેને સમજાવવા છતાં પણ તેણે સંપૂર્ણ દેવદ્રવ્ય ન આપ્યું તે ન જ આપ્યું. રતિતિલકાએ પોતાનાં આભૂષણો વેચીને પોતાના સ્વામીનું બાકી રહેલું સર્વસ્વ ઋણ આપી દીધું. ત્યારપછી કાળા રે વરુણદેવ દેવદ્રવ્યનો દેવાદાર રહેવાથી મરીને પહેલી નરકે ગયો. ત્યાંથી નીકળીને તિર્યંચ ગતિમાં ગયો. એમ નરક તથા તિર્યમાં સાત સાત વાર જઈને અસંખ્યાતા ભવ સુધી સંસારમાં ભટક્યો પ્રત્યેક સ્થળે સુધા, તૃષા, શસ્ત્ર, અગ્નિ અને જળાદિકની મહા થા ભોગવીને મરણ પામતો હતો. ત્યાર પછી પાપ કાંઈક ઓછું થવાથી પુષ્કરવરદ્વીપમાં જિનેશ્વર નામના પુરના રાજા નરપ ળનો સિંહ, નામે પુત્ર થયો. તે પુત્ર યુવાવસ્થા પામતાં જ્વર, ભગંદર, જળોદર આદિ મહાવ્યાધિઓથી પીડાવા લાગ્યો, એવી આકરી વેદના સાઠ હજાર વર્ષ સુધી રહી. પછી રોગરહિત થયો. અનુક્રમે તે રાજા થયો. ત્યાંથી કરીને નરક અને સંસાર એ બેમાં ઘણા ભવ ભટક્યો. ત્યાં પણ દરેક ભવે શસ્ત્રાદિકની પીડા પામી છેવટે સુવણપુરમાં નરચૂડ મંત્રીની સૌભાગ્યસુંદરી નામની ભાર્યાની કુક્ષિમાં પુત્રીરૂપે ઉત્પન્ન