Siddha Hemchandrashabdanu Shasanam Part 2

Author(s): Hemchandracharya, Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

Page 11

६
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासनम्
देवभूयं गतः । भाव इति किम् ? श्वघात्या सा ॥३६॥ अग्निचित्या |५|१|३७॥
अग्नेः पराः स्त्रीभावे 'क्यप् स्यात् । अग्निचित्या ||३७|| खेय- मृषोये 1५1१1३८॥
एतौ 'क्यबन्ती' साधू स्तः । निखेयम्, मृषोद्यम् ||३८|| कुप्यभिद्योध्य-सिध्यतिष्य- पुष्य-युग्या - ऽऽज्य- सूर्यं नाम्नि |५|१|३९||
एते 'क्यबन्ताः' संज्ञायां निपात्यन्ते । कुप्यं धनम् भिद्यम्, ऊध्यो नदः, सिध्यः, तिष्यः, पुष्यः, युग्यं वाहनम्, आज्यं घृतम्, सूर्यो रविः ॥ ३९ ॥ दृ-वृग् - स्तु - जुषेति-शास: 1५|१|४०||
एभ्यः 'क्यप्' स्यात् । आदृत्यः प्रावृत्यः, अवश्यस्तुत्यः जुष्यः इत्यः, शिष्यः ||४०||
ऋदुपान्त्यादकृपि - वृचः | ५ | १ |४१ ॥
ऋदुपान्त्याद् धातोः कृषि-वृति-ऋचिवर्जात् 'क्यप् स्यात् । वृत्यम् | अकृपिवृदृच इति किम् ? कल्यम्, चर्त्यम्, अर्च्यम् ॥४१॥ कृ-वृषि- मृजि-शंसि - गुहि-दुहि जपो वा |५|१|४२ ॥
एभ्यः 'क्यप् वा' स्यात् । कृत्यम्, कार्यम् वृष्यम्, वर्ष्यम्; मृज्यम्, मार्ग्यम्; शस्यम्, शंस्यम्; गुह्यम्, गोह्यम्; दुह्यम्, दोह्यम्; जप्यम्, जाप्यम् ॥ ४२ ॥ जि-विपू-न्यो हलि-मुञ्ज-कल्के |५|१|४३||
जेर्विपूर्वाभ्यां च पू-नीभ्यां यथासङ्ख्यं हलि-मुञ्ज - कल्केषु कर्मसु 'क्यप्' स्यात् । जित्यो हलिः, विपूयो मुञ्जः, विनीयः कल्कः । हलि-मुञ्ज-कल्क इति किम् ? जेयम्, विपव्यम्, विनेयम् ॥ ४३ ॥