Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 04

Author(s): Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 18

॥ अर्हम् ॥ कलिकालसर्वज्ञश्रीहेमचन्द्राचार्यविरचितं श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासनम् ।। श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका दुण्डिका ॥
॥ अथ चतुर्थाध्यायस्य द्वितीयः पादः ।।
आत् सन्ध्यक्षरस्य ||४ | २|१||
[आत्] आत् प्रथमा सि ।
[ सन्ध्यक्षरस्य ] सन्धि-अक्षर । सन्धौ अक्षरं = सन्ध्यक्षरम्, तस्य । 'डुधांग्क् धारणे च' (११३९) धा, सम्पूर्व० । सन्धिः । उपसर्गाद्दः कि' (५।३।८७) किप्र० इ । 'इडेत्-पुसि चाऽऽतो लुक्' (४।३।९४) आलोपः,
सन्धानं
ततः समासः निर्निमित्तः ।
[संव्याता ] 'व्यंगू संवरणे' (९९३) व्ये । अनेन आत्० तृच्प्र० तृ । प्रथमा सि । ऋदुशनस्- पुरुदंशोऽनेहसश्च (२।१।११४) अन्त्यस्वरादिलोपः ।
व्या० सम्पूर्व० । संव्ययतीति । 'णक-तृचौ ' ( ५1१1४८) सेर्डा : ' (१।४।८४) सि० डा० । ' डित्यन्त्यस्वरादेः'
[दाता ] 'देंङ् पालने' (६०४) दे । अनेन आत्० तृ । प्रथमा सि । ऋदुशनस्- पुरुदंशोऽनेहसश्च सेर्डा : ' (१।४।८४) सि० अन्त्यस्वरादिलोपः ।
दा० । दयत इति । 'णक-तृचौ' (५।१।४८) तृच्प्र० डा० । डित्यन्त्यस्वरादेः ' (२।१ ।११४)
[म्लाता ] 'म्लें गात्रविनामे' (३२) म्ले । अनेन आत् । म्लायतीति । 'णक-तृचौ' (५।१।४८) तृच्प्र० तृ । [निशाता ] 'शच् तक्षणे' (११४७) शो, निपूर्व० । अनेन आत्० । निश्यतीति । 'णक-तृचौ' (५1१/४८) तृच्प्र०
→ तृ ।
[सुग्लः ] 'ग्लै हर्षक्षये' (३१) ग्लै । अनेन आत्० ग्ला०, सुपूर्व० । सुष्ठु ग्लायतीति । 'उपसर्गादातो डोऽश्यः' (५/१/५६) डप्र० अ । ' डित्यन्त्यस्वरादेः ' (२।१।११४) अन्त्यस्वरादिलोपः । प्रथमा सि ।
[सुम्लः ] सुष्ठु म्लायतीति । 'उपसर्गादातो डोऽश्यः' (५।११५६) डप्र० अ । डित्यन्त्यस्वरादेः ' (२|१|११४ ) अन्त्यस्वरादिलोपः । प्रथमा सि ।
[ सुग्लानम् ] सुष्ठु ग्लायते । 'शासू-युधि - दृशि - धृषि - मृपा - ऽऽतोऽन: ' ( ५|३ | १४१ ) अनप्र० । [सुम्लानम् ] सुष्ठु म्लायते । 'शासू-युधि दृशि धृषि- मृषा- Sऽतोऽन:' ( ५।३ । १४१ ) अनप्र० ।
[कर्ता] 'डुकृंग् करणे' (८८८) कृ । करोतीति । 'णक-तृचौ' (५।१।४८) तृच्प्र० तृ । 'नामिनो गुणोऽक्डिति' (४।३।१) गु० अर् । प्रथमा सि । ऋदुशनस् ० ' (१।४।८४) सि० डा० । 'डित्यन्त्यस्वरादेः ' (२।१।११४ )
अन्त्यस्वरादिलोपः ।