Book Title: Shikshopnishada Author(s): Siddhasen Divakarsuri, Publisher: Jinshasan Aradhana TrustPage 74
________________ 939 પરિશિષ્ટk શાનુપરઘેન સાધવૈા અથવા શેવાનુFરીથેન તિરૂપતિ સાધયેત્ એમ લઈ શકાય. પૃષ્ઠ-૧૨૧, પંક્તિ-૮ :- કુયતીતિ તુ: - સંસાર, તસ્માતા સંસારથી ઉગ પામે = ભવનિર્વેદ પામે. રશિષ્ટચલાવતા શીખે. આવું બધુ કષ્ટોપાર્જનનું પ્રયોજન સિદ્ધ થવાના બદલે એનાથી અલગ એવું બિચારાપણું જ આવી જાય છે. પૃષ્ઠ-૮૦, શ્લોક-૨૦ :- અવતરણિકા - કષ્ટદાયક ઉપાય શીઘ ફળપ્રદ અને અધિક ફળપ્રદ હોવાથી ગુરુને અજમાવવાનું મન થાય. પણ શૈક્ષ કષ્ટભીરુ હોય, તો એ સરળ ઉપાયને જ ચાહતો હોય છે. પછી ભલે એ સરળ ઉપાય વિલંબે ફળપ્રદ અને અલા ફળપ્રદ હોય. અને છતાં ગુરુ કષ્ટદાયક ઉપાય અજમાવે તો કષ્ટભીરુ મુમુક્ષુને એમાં કષ્ટપ્રદતા દેખાવાથી ભય લાગે છે. તેથી તે શીઘ અધિક ફળપ્રદતાને એ જોઈ શકતો નથી. ને તેથી એ ભાંગી પડે છે. પૃષ્ઠ-૫, પંક્તિ-૨ :- વિષયોમાં મોહકતા એ અર્વાગ્દર્શન છે, મારકતા એ પાશ્ચાત્યદર્શન છે. વિરાગી આત્માને આવું પાશ્ચાત્યદર્શન થાય છે. પૃષ્ઠ-૧૦૮, શ્લોક-૨૮ :- અવતરણિકા - શિષ્ય ગુરુને પ્રસન્ન કરે, એમાં પ્રસન્ન કરે = ખુશ કરે = એમના દિલમાં પ્રીતિ નિર્માણ કરે એવો અર્થ છે. અહીં ગુરુ શિષ્યને પ્રસન્ન કરે, તેમાં ગુરુ શિષ્યના મનમાં અસદુભાવ, દ્વેષ, રોષાદિનું જે ડહોળામણ થયું હોય, તે દૂર કરે. પાણીની પ્રસન્નતા પણ આવા અર્થમાં આવે છે. પાણી ડહોળાયેલું ન હોય એટલે પ્રસન્ન કહેવાય છે. ટૂંકમાં પ્રસ્તુતમાં પ્રસન્ન = ઉપશાને. માટે જ ૨૮મા શ્લોકમાં ‘અપ્રશાન્તમતી’ - ઈત્યાદિ કહ્યું છે. પૃષ્ઠ-૧૧૧, શ્લોક-૨૯ :- આમ તો “યસ્થ'થી જેને પકડવો છે, તેનું જ “સ' પરામર્શ કરતો હોવો જોઈએ, પણ અર્થ બેસતો નથી. માટે “તૈન' અધ્યાહારથી લઈ આવો અન્વય કરી શકાય. - स यस्य प्रतिरूपार्पितं यत्तपोऽनासेवितं सेवितं वा (तेन) तत्Page Navigation
1 ... 72 73 74
