Shat Dravya Panchashika

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 8

ਜੀਵ ਗਿਆਨ ਪੱਖੋਂ ਲੋਕ, ਅਕਾਸ਼ ਪਰਮਾਨ ਵਾਲਾ ਹੈ ਹੋਰ ਦਰੱਵ ਪੱਖੋਂ ਅੰਨਤਮੇਯ ਭਾਗ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਗੁਣ ਅਤੇ ਅਰੂਪੀ ਹੈ। ਅਸਿਤੱਤਵ ਹੋਂਦ), ਵਸਤੁਤੱਵ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੇਯਾਤਤਵ ਗੁਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਕਦੇ ਨਾਸ਼ ਨਾ ਹੋਵੇ ਉਹ ਅਸਿਤੱਤਵ ਗੁਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਆ ਹੋਵੇ ਉਹ ਵਸਤੁਤਵ ਗੁਣ ਵਾਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਜਾਣਨ ਯੋਗ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਪਰਮੇਯ ਤੱਤਵ ਗੁਣ ਵਾਲਾ ਆਖਦੇ ਹਨ। ॥5॥
| ਆਤਮਾਂ ਬੁੱਧ ਨਾਯੇ ਪੱਖੋਂ ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਅਸ਼ੁੱਧ ਨਾਯੇ ਪੱਖੋਂ ਅਸ਼ੁੱਧ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਧ ਆਤਮਾਂ ਦੇ ਵੀ ਦੋ ਭੇਦ ਹਨ। ਸਕਲ, ਭਾਵ ਪੁਰਨ ਸ਼ੁੱਧ - ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਵਿਕਲ ਭਾਵ ਅਪੂਰਨ ਸ਼ੁੱਧ ਅਰਿਹੰਤ। ॥6॥
ਕਰਮ ਦੇ ਸੰਜੋਗ ਕਾਰਨ ਅਸ਼ੁੱਧ ਆਤਮਾਂ ਚਾਰੇ ਗਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਮਨੁੱਖ, ਨਾਰਕੀ, ਪਸ਼ੂ ਅਤੇ ਦੇਵਤਾ।
॥7॥
2