Shat Dravya Panchashika

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 20

ਟਿਪਣੀ:
ਆਕਾਸ਼ ਦੇ ਲਈ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ
ਉਹ ਅਖੰਡ ਅਤੇ ਅਨੰਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੀ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਸਰਵ ਵਿਆਪੀ ਰੂਪ ਹੀ ਆਕਾਸ਼ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧ ਪਰੀਆਏ ਹੈ। ਘਟਾ ਆਕਾਸ਼, ਪਟਾ ਆਕਾਸ਼, ਲੋਕਾ ਆਕਾਸ਼, ਗ੍ਰਹਿ ਆਕਾਸ਼ ਉਸ ਦੀ ਅਸ਼ੁੱਧ ਪਰੀਆਏ ਹਨ। ਧਰਮ, ਅਧਰਮ ਅਤੇ ਆਕਾਸ਼ ਦੇ ਅਸ਼ੁੱਧ ਨਯ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਭੇਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਕੰਧ, ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਖੰਡ ਦਰੱਵ ਨੂੰ ਸੁਕੰਧ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੀਪ, ਸਾਗਰ ਜਾਂ ਘਰ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਉਸ ਦਾ ਜੋ ਇੱਕ ਭਾਗ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਭਾਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੁਦਗਲ ਆਸਤ ਕਾਇਆ ਦੇ ਚਾਰ ਭੇਦ ਹਨ। ਸਕੰਧ, ਦੇਸ਼, ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਵਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਹਰ ਵਸਤੂ ਸਕੰਧ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਰੂਪ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਇਹ ਹੀ ਛੋਟਾ ਰੂਪ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਭਾਗ ਤੋਂ ਅੱਡ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਪਰਮਾਣੂ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।
,
~ 14 ~