________________
(૧૭૬) માર્થદશી એવા આત્માવડે વિષયકષાયરૂપ વિષના વેગથી વિધુરિત ઇદ્રિવાળા આત્માને જાણીને આ લેક ને પલેકમાં વિષયકષાયને મહા દુઃખના ભાજન સમજે છે. કહ્યું છે કે –
એકેક ઈદ્રિયના વિષયને વશ થવાથી મૃગ, શલભ (પતં- . ગીઓ), સર્પ, મત્સ્ય અને હાથી નાશ પામે છે તે પાંચ ઇંદ્રિયને વશ પડેલા અનિયત આત્માનું શું થાય? અર્થાત્ અત્યંત વિનાશ થાય.
વળી કોધથી પ્રીતિને નાશ થાય છે, માનથી વિનયને. નાશ થાય છે, માયાથી વિશ્વાસને નાશ થાય છે અને લેભ સર્વ ગુણને નાશ કરે છે.
આવા વિષયકષાયથી બંધાયેલે આત્મા પરલોકમાં અશુભ કર્મના વેગથી દુર્ગતિમાં ગયે સતે અત્યંત છેદનભેદનાદિ પીડાને પ્રતિસમય સહન કરે છે. આ પ્રમાણે વિચારીને જે કે લઘુકમ છવ હોય છે તે અશઠપણે અદ્ભુત્વાદિ એક્ષમાર્ગમાં પ્રવૃત્તિ કરે છે. કહ્યું છે કે –
અક્ષુદ્રતા, દયા, દાક્ષિણ્યતા, ક્ષમા, ઇદ્રિને નિગ્રહ, પાપરહિત એવા ન્યાયમાર્ગમાં પ્રવૃત્તિ અને શ્રુતચારિત્રમાં ઉદ્યમ, સમાનધમનું વાત્સલ્ય અને યતિધર્મમાં આદર–આ બધે કુશળારંભ મેક્ષમાર્ગ પણ કહે છે. અર્થાત્ તેજ મોક્ષને માર્ગ છે. ,
આ પ્રમાણે શાસનની ભક્તિવાળા જે સુશ્રાવકે વિધાનપૂર્વક સર્વ પ્રવૃત્તિ કરે છે તે અનેક જન્મસંચિત પાપને ખપાવીને અતિ ઉત્તમ એવી ગતિને પામે છે. ૩૩૭. અહીં ઉત્તમ ગતિની પ્રાપ્તિ તે ઇંદ્ર કે સામાનિકાદિ દેવપણાની પ્રાપ્તિ
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
