Book Title: Sarvvedant Siddhant Sar Sangraha
Author(s): Girjashankar M Shastri
Publisher: Sastu Sahitya Vardhak Karyalay

View full book text
Previous | Next

Page 12
________________ સવાત-સિદ્ધાંત-સારસ ગ્રહ પ્રમેય છે અને શ્રુતિ (ઉપનિષદ)પ્રમાણ છે (એ એકતાને જણાવનાર છે) એ બન્નેના સંબંધને સન્દુરુષો બેધ્ય–બોધક (સંબંધ) કહે છે. ૯ પ્રોજન ब्रह्मात्मैकत्वविज्ञानं सन्तः प्राहुः प्रयोजनम् । येन निःशेषसंसारबंधात्सद्यः प्रमुच्यते ॥१०॥ બ્રહ્મ અને જીવાત્માની એકતાના અનુભવ-જ્ઞાનને સજજને (વેદાંતશાસ્ત્રનું) પ્રજન કહે છે, જેના વડે સંસારનાં સમગ્ર બંધનથી તરત જ છૂટી જવાય છે. ૧૦ प्रयोजन संप्रवृत्तेः कारणं फललक्षणम्। प्रयोजनमनुद्दिश्य म मंदोऽपि प्रवर्तते ॥११॥ આ પ્રયોજન જ હરકેઈ ઉત્તમ પ્રવૃત્તિનું કારણ છે અને તેને જ ફળ કહે છે. પ્રોજન વિના મૂર્ખ માણસ પણ કોઈ કાર્ય કરવા તૈયાર થતું નથી. ૧૧ खाधनचतुष्टयसंपत्तिर्यस्यास्ति धीमतः पुखः । तस्यैवैतत्फलसिद्धिर्नान्यस्य किंचिदूनस्य ॥ १२॥ જે મનુષ્ય બુદ્ધિમાન હોય અને જેનામાં ચાર સાધનરૂપી સંપત્તિ હોય તેને જ આ વેદાંતશાસ્ત્રના જ્ઞાનરૂપ ફળની સિદ્ધિ થાય છે, પરંતુ બીજા એ સાધનસંપત્તિની લેશ પણ ન્યૂનતાવાળાને એ ફળસિદ્ધિ થતી નથી. ૧૨ ચાર સાધને चत्वारि साधनान्यत्र वदन्ति परमर्षयः। मुक्तियेषां नु सद्भावे नाभावे सिध्यति ध्रुवम् ॥ १३॥ આ વેદાંતના જ્ઞાનમાં મહર્ષિઓ ચાર સાધને કહે છે, એ સાધને હોય તે જ યુક્તિ થાય છે નહિ તે ચેકકસ મુક્તિ થતી નથી. ૧૩

Loading...

Page Navigation
1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 ... 218