________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
નાલંદા ને અન્ત જયારે હયાગચાંગ ભારત આવ્યા બુદ્ધ ધર્મ ધીરે ધીરે અવનતિ પર હતું. પ્રાચીન બુદ્ધ કેન્દ્રો લુપ્ત થઈ ગયા હતા અને નવા કેન્દ્ર જેવા કે નાલંદા પરિચમમાં વલ્લભી અને દક્ષિણમાં કાચી આદિ ઉભરી આવ્યા હતા. વિહાર
ત્યાં બંગાલમાં રાજ્યકીય સંરક્ષણના કારણે બુદ્ધ ઘર્મ સાંસ લઇ રહી હતી. 'પરંતુ અન્ય રાજ્યમાં તેને પ્રભાવ નાશ પામી ચુકયે હતે. પાંચવી શતાબ્દી ઇસવી સનમાં બ્રાહમણ દાર્શનિક અને ઉપદેશક કુમારિલ અને શંકરાચાર્યોને પ્રયત્નના ફલ સ્વરુપ પણ યુદ ઘર્મની માન્યતા ને ઘરે આકર ધકકો લાગ્યો હતા. કહેવામાં આવે છે કે સારાય ભારતમાં ઘૂમી ઘૂમીને શાસ્ત્રાકારાએ તર્કોએ ખુદ ને હરાવ્યો અને એમાં થી પિતાનો મત પડાવ્યો
આખરી ચોટ પડી જે બુદ્ધધર્મ પડી તે મુસ્લિમ આક્રમણો મોહમ્મદ બખિયા ખીલજીના એક નગર ઉપર આક્રમણ હતું તે નગર લપ્ત નાલંદાજ હતું. તરન્યનું કહેવું છે કે તુર્કો એ સરાય મગધ ને જીતી લઈ અને ઘણું વિહાર ને નાશ કરી નાલંદા ને એ લેકએ ઘણું જ નુકસાન આપ્યું છે ભિક્ષુક લેકે પરદેશ ભાગી ગયા. " તુર્કલકો ના હુમલા પછી એક સાધુ મુદ્રિતભદ્ર એ મ િ છે સમર કામ કરાવ્યું આ કામના તત્કાલ પછી મનઘના રાજાએ મને ફિટ. સિંહને નાલંદામાં મંદિર બનાવરાવ્યું. એક દિવસ પહેલાના સમયે બે ધિત બ્રાહ્મણે તિર્થ કરવા આવ્યા. કઈક નટખટ ભિ કે એટલે નૌસિખિયો એમના ઉપર હાથ પગ નું પણ ફેકયુ-એનાથો કે એર પણ ચિડાયા. બાર વર્ષ સુધી સુઈની તપ કરી તેમને પ્રસન્ન કિ ને એક યજ્ઞ કર્યું અને યજ્ઞ ની અગ્નિ ના સળગતા અંગારા અને ભૂમિ બુદ્ધ મંદિર પદ ઉપર ફેકયાં પરિણામ એ આવ્યું કે ઘણીજ ભંયકર , મ લાગી ગઈ જેમાં નાલ દા એક મુખ્ય પુસ્તકાલય રત્નોદદિ જાલી ને ખાક થઈ ગયુ.
નાલન્દા ન પડે કેવી રીતે લાગે સન ૧૮૧૨ માં બકાનન હેમિલ્ટને બડગામ નું વર્ણન કર્યું જયાં નાલન્દા ના ખડેરો છે. ત્યાં તેમણે કઈક બ્રાહ્મણ અને કઇક પુક્કાની બીજી મળી આવી પરન્તુ એ શતાબ્દીની સાડવીમાં કનિક એ એણે નાલા થી સંબધ બના મૌજુદા ખડરે માં થી એણે હાર્યાગ મંદિર વણિત મંદિર પડિયારના માટે પ્રયત્ન કર્યો છે કે વર્ષો બાદ બેડલી નમ્બર ૧૨ ને ખુદાઈ કરવામાં આવી અને એક લેખ પ્રકાશિત છે 2 સુધી પુરાતત્વ વિભાગે ત્યાં કામ કરાવ્યું
For Private And Personal
