Pruthvichandra Ane Gunsagar 21 Bhavno Sneh Sambandh

Author(s): Smita P Shah
Publisher: Jamnabhai Bhagubhai Religious Trust

Page 175

160
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
પૂક્યો. કેવલી ભગવાને શંખરાજા અને કલાવતી રાણીથી શરૂ કરી પદ્યોત્તર અને હરિવેગ સુધીના સર્વે ભવ તથા તેમણે કરેલી ધર્મ કરણી કહી સંભળાવી. પુત્રના ચારિત્રથી વૈરાગ્ય પામેલા તારવેગ રાજાએ પુત્રને રાજ્ય અર્પણ કરીને ચારિત્ર અંગીકાર કર્યું. હરિવેગે પણ ગુરુના મુખથી પદ્યોત્તર કુમારની હકીકત લીધી. ધર્મરહિત પદ્યોત્તર પોતાના થકી ધર્મ-સમ્યકત્વ પામશે એ બીના પણ કેવલી ભગવાને કહી સંભળાવી.
- અદ્વિતીય હરિવેગ રાજાએ પોતાના અતુલ તેજ વડે કરીને વિદ્યાધરની બંને શ્રેણીઓ તાબે કરી ચક્રવર્તી રાજા થયો. એકવાર પોતાના સ્નેહી પદ્યોત્તર કુમારને મળવા માટે હરિવેગે મંત્રીને રાજય સોંપી મોટા પેટવાળો માર્જર (બિલાડો) વિદુર્વી તેની સાથે સામાન્યરૂપમાં ગર્જનપુરના બજારમાં ઉપસ્થિત થયો. રાજમાર્ગમાં અનેક વિપ્રો તથા અન્ય લોકોનું ટોળું વીંટળાઈ વળ્યું. પણ માર્જારની કિંમત એક લાખ ટકા સાંભળી બધા પાછા પડ્યા. અંતે તે પુરુષ રાજ્યસભામાં આવી પહોંચ્યો. કુમાર પડ્યોત્તરના હૃદયમાં આ પુરુષ ને જોતાં જ સ્નેહ આવ્યો. તેની સાથે રહેલા સ્થૂલ કાલ માર્જરને જોઈને પૂછ્યું, “હે સુંદર ! આ તમને ક્યાંથી મળ્યો?” “મારી ભક્તિથી પ્રસન્ન થયેલા દેવતાએ મને ભેટમાં આપ્યો છે. એનામાં ઘણાં ગુણો છે. એક લાખ દીનાર આપે તે જ આને લઈ શકે છે.” રાજાએ તેના ગુણ વિશે પૂછવાથી વિદ્યાધરે કહ્યું, “એક તો મહા પ્રમાણિક છે. બીજો ગુણ ત્રીજો ગુણ જણાવીને કહ્યું આતો એના બાહ્ય ગુણો છે. પરંતુ અત્યંત ગુણોનો તો પાર નથી. વિદ્વાનો પાસે એ કિંમત કરાવો. પછી હું જાઉ.”
રાજાએ બ્રાહ્મણોને બોલાવી એ માર્જર હવાલે કર્યો. બ્રાહ્મણો અને હરિવેગ વચ્ચે મારના ગુણ સંબંધી વિવાદો થાય છે. તેમાં હરિવેગે શાસ્ત્રોના દૃષ્ટાંતો સહિત વિવાદ કરીને બધાને દંગ કરી દીધા. બ્રાહ્મણો નિરૂત્તર થઈ ગયા. સુરપતિ રાજા દંગ થઈ ગયો. બ્રાહ્મણોને તેને માટે આદર ઓછો થઈ ગયો. પરંતુ પદ્યોત્તર કુમાર વિચારવા માંડ્યો, “શું આ માર્જરને વેચનાર હોઈ શકે ? કોઈ મહાપુરુષ લાગે છે તેને જ ધર્મનું સ્વરૂપ પૂછું.” કુમાર પૂછે છે, “તમારું મન ક્યા દેવ, ગુરુ અને ધર્મમાં રમે છે?” કુમારના પૂછવાથી