________________
સશક્તિકરણ પરિયોજના (એમકેએસપી) શરૂ કરાઈ હતી. ત્યારે મહિલા સશક્તિકરણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની અત્યંત આવશ્યકતા છે. ખેતીમાં મહિલાઓની સ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને, ખેતી મારફતે મહિલાઓને સશક્ત બનાવવા માટે એક વ્યૂહાત્મક મોડલ ડિઝાઈન કરવામાં આવ્યું હતું. છોટા ઉદેપુર જિલ્લાના ક્વાંટ અને નસવાડી બ્લોક્સના ૮૮ આદિવાસી ગામોમાં એમકેએસપી લાગુ કરવામાં આવી હતી જેને કારણે સામુહિક ખેતીમાં ૬૦૦૦ કરતાં વધુ મહિલા ખેડૂતોનું કુશળતા નિર્માણ સુનિશ્ચિત થયું હતું. વંચિત, નાની અથવા નગણ્ય જમીન ધરાવતી મહિલાઓને સામુહિક વાવેતર અને ખેતી ઉપાર્જન વેચાણ મારફતે પરિવારની આવક વધારવા માટે પસંદ કરવામાં આવી હતી. લાભાર્થીઓ પાસે જંતુનાશકો અને ખાતરોનો ખર્ચ બચાવવા માટે જૈવિક ઉપજ વાવવાની અપેક્ષા રાખવામાં આવી હતી. સમુદાયને મજબૂત બનાવવાની સાથે સાથે, કાર્યક્રમનું ફોક્સ, ઉત્પાદક કંપનીઓની રચના મારફ્તે ઉપજ માટે બહેતર બજાર કિંમતો પ્રાપ્ત કરવા ઉપર પણ હતું,
વિવિધ ક્ષેત્રોમાં સેવાઓના ત્રણ દાયકા બાદ, દીપક ફાઉન્ડેશને હવે ૨૦૧૭ થી વિશિષ્ટ જરૂરિયાતવાળાં બાળકોને સેવા આપવામાં ઝુકાવ્યું છે. સમાજ સુરક્ષા સંકુલ એ સામાજિક ન્યાય અને રોજગાર વિભાગ સાથેનું એક પીપીપી છે જેના હેઠળ ફાઉન્ડેશને સંસ્થાના સંચાલન અને પ્રબંધનને હાથ ધર્યું છે. સંકુલ લગભગ ૧૫૦ અનાથ, દૃષ્ટિહીન અને દિવ્યાંગ છોકરાઓનું આશ્રયસ્થાન છે. સંકુલ દૃષ્ટિહીન બાળકો માટે એક શાળા પણ ચલાવે છે, જ્યાં તેઓ
મોબાઈલ લાયબ્રેરી : બાળકોના શિક્ષણમાં વધારો કરવા માટેનો બ્રેઈલ ભાષા અને ઓડિયોબુક લાયબ્રેરીની મદદથી ભણે છે. સંસ્થાનું એક ઉપક્રમ લક્ષ્ય વિશિષ્ટ જરૂરિયાતવાળાં બાળકોના પુનર્વસન અને તેમને ગરિમાપૂર્ણ રીતે જીવન જીવવા માટે સક્ષમ બનાવવાનું છે. આવાસીય અને શૈક્ષણિક સુવિધાઓ ઉપરાંત, ફાઉન્ડેશન દિવ્યાંગોને દૈનિક જીવનકાર્યો, રમતગમત અને ચેસની કોચિંગ, કળા અને હસ્તકારીગરી વગેરેમાં તાલીમ આપીને તેમના જીવનમાં પ્રકાશ ફેલાવવામાં માને છે. દીપક ફાઉન્ડેશન તેમને વડોદરાના જુદાજુદા વિસ્તારોમાંથી એક છત નીચે લાવ્યા છે. આ બાળકોનો ઉત્સાહ અને ઊર્જા ફાઉન્ડેશનને તેમને શ્રેષ્ઠ શક્ય સુવિધાઓ પૂરી પાડવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે.
પુસ્તકાલયો, અનૌપચારિક સ્વ-શિક્ષણ માટેની તક પૂરી પાડે છે અને વાચકોમાં વાંચવાની ટેવ આત્મસાત કરવામાં મદદ કરે છે. દીપક ફાઉન્ડેશને ૨૦૧૬ માં મહારાષ્ટ્રના રાયગઢ જિલ્લામાં રોહા બ્લોકના ૨૫ દૂરસ્થ ગામડાંઓમાં મોબાઈલ લાયબ્રેરી સેવાઓ શરૂ કરી હતી. આ મુખ્યત્વે આદિવાસી ગામડાંઓમાં કોઈપણ પ્રાથમિક સરકારી શાળામાં પુસ્તકાલયો ન હતા. જાહેર પુસ્તકાલય સેવાઓની સુલભતા, ડિજીટલ સેવાઓ અને મનોરંજન સુવિધાઓના અભાવનું પરિણામ ખાસ કરીને શાળાના સમય બાદ અને જાહેર રજાઓના દિવસોએ બાળકો ખેતીના કામમાં અથવા બિન-ઉત્પાદક પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાવા લાગ્યાં હતાં. પુસ્તકાલય સેવાઓની સુલભતા પ્રદાન કરવી એ સ્વ-શિક્ષણ, માહિતી અને ટેકનોલોજી સુધીની પહોંચને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે વિચારવામાં આવ્યું હતું. તેથી, પાયલોટ આધાર પર ૬ થી ૧૫ વર્ષના બાળકો માટે ગ્રામ્ય સ્તરે મોબાઈલ લાયબેરી સુવિધા અમલમાં લાવવામાં આવી. આ અનોખા મોડલમાં સ્થાનિક ભાષામાં પુસ્તકોમાંથી વાર્તાનો કોઈ ભાગ વાંચી સંભળાવવા અને બાળકોને
સ્થળાંતર થયેલ ઑફીસ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંપ ૯૨૬, પારેખ માર્કેટ,
૩૯, જે. એસ. એસ. રોડ, કેનેડી બ્રિજ, ઑપરે હાઉસ, મુંબઈ-૪૦૦ ૦૦૪,
ઓફીસ : ૨૩૮૨૦૨૯૬ મોબઈલ : ૯૧૩૭૭૨૭૧૦૯. પત્ર વ્યવહાર ઉપરોક્ત ઑફીસ પર જ કરવો.
વાર્તા પૂરી કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે સામુદાયિક સ્તરે વાર્તા કહેનારાઓને સામેલ કરવામાં આવ્યા. કઠપૂતળીઓની સાથે સાથે વાર્તા કહેનારાઓ સાથેની મરાઠી વાર્તાની ચોપડીઓ આપવામાં આવી. થર્ડ-પાર્ટી મૂલ્યાંકન મારફ્તે, એવું જોવા મળ્યું હતું કે મોબાઈલ લાયબ્રેરી સેવાઓ અને વાર્તા કહેવાની વિદ્યાર્થીઓને તેમની વાંચન, જ્ઞાનાત્મક અને બૌદ્ધિક ક્ષમતામાં સુધારો કરવામાં મદદ મળી હતી.
દિવ્યાંગ બાળકોના જીવનમાં પરિવર્તન લાવવું
નવેમ્બર- ૨૦૧૮
દીપક ફાઉન્ડેશન શ્રી સી.કે. મહેતાનું એક ઉપક્રમ હતું. સેંકડો વિચારોના અથાગ પ્રયાસો બાદ, ફાઉન્ડેશન વૃદ્ધિ પામ્યું છે અને લાખો લોકોના હૃદય સુધી પહોંચ્યું છે. ફાઉન્ડેશને તેના ટકાઉ સામાજીક કાર્યક્રમો મારો લોકોના જીવનનો બદલાવ શક્ય બનાવ્યો હતો. ાઉન્ડેશને આ લક્ષ્ય અસંખ્ય પડકારોનો સામનો કરીને પ્રાપ્ત કરેલ છે અને તે સમુદાયોના જીવનને હકારાત્મક રીતે પ્રભાવિત કરવાનું તથા સ્પર્શવાનું ચાલુ રાખશે.
પ્રબુદ્ધજીવન
પ્રબુદ્ધ જીવનમાં પુસ્તક પરિચય છપાવવા માટે પુસ્તક મોકલવાનું સ્થળ
ડૉ. સેજલબેન શાહ ૧૦ બી-૭૦૨ અલીયા નગર, લોખંડવાલા કોમ્પલેક્સ, આકુર્તી રોક કાંદીવલી (ઈસ્ટ), મુંબઈ - ૪૦૦ ૧૦૧. (કુરીયરના કવર પર Drop લખવું)
*
