________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001. On 16th of every month. Regd. No. MH/MR/ SOUTH-146 / 2009-11 PAGE No. 28 PRABUDHHA JIVAN JUNE, 2009 પુત્રના ક્ષેમકુશળ માટેની કુરબાની પુખ્તવયનો થયો હતો. મારા કચ્છના રોકાણ મેળવવાનું અને એની મધુરપ માણવાની તક દરમિયાન એકવાર હું ટેક્ષીમાંથી ઉતરી રહ્યો હતો આપણે ગુમાવી બેઠા છીએ. ઈ. સ. ૨૦૦૮ના દમયંતી એના મંદબુદ્ધિના પુત્ર દીપ સાથે, ત્યારે દીપ મને ખસેડી એ ટેક્ષીમાં બેસવા ઉત્સુક ચાતુર્માસ દરમિયાન મારા ગામ લુણી, કચ્છ ખાતે વર્ષે બે વર્ષે મહિના દોઢ માટે અમારા પડોશમાં થતાં મારા પર જોશભેર ધસી આવ્યો. મને મારું રહેવાનું થયું ત્યારે ફળિયાના સહજીવનને રહેતા એના પિયરીએ રહેવા આવે ત્યારે એને ટેક્ષીમાંથી ખેંચી કાઢી તમાચો મારી મને દૂર કરવા માણવાનો અનેરો મોકો મને અનાયાસે મળી મળવાનું અને એની સાથે સુખદુઃખની વાતો માટે દીપે જેવો હાથ ઉગામ્યો તે જોઈને મને ગયો. ચાતુર્માસ દરમિયાન ફળિયાના એકાદ કરવાનું થાય. વચ્ચે વચ્ચે થોડાક દિવસ માટે બચાવવા વચ્ચે પડવા દમયંતી દોડી આવી. આથી અપવાદ સિવાય બધા ઘર ખુલી ગયા હતા. આ અનુકૂળતા પ્રમાણે એના પતિ પણ લુણી આવી ગિન્નાયેલા દીપે મારા બદલે એક તમાચો દમયંતીને સહવાસ દરમિયાન ધૂળે ઢંકાયેલા ત્રણેક જેટલા રહી જાય. સંયમ સાથેનું સંવાદી જીવન જીવતા ચોડી દીધો. તમાચો ખાઈને પણ ક્ષમાધરિત્રી જેવી રત્નોના પરિચયમાં આવવાનું સદ્ભાગ્ય મને પતિ-પત્નીની એ આદર્શ જોડ. એમનું એક માત્ર માતા દમયંતી શાંત રહી અને પુત્રને વહાલભર્યા પ્રાપ્ત થયું. સંતાન દીપ લગભગ બે વર્ષનો થયો ત્યારે એમને સંબોધનોથી સમજાવવા મથતી રહી. આથી અગાઉ ફળિયામાં મારા પડોશમાં રહેતા માવજીભાઈ સમજ પડી કે એ મંદબુદ્ધિનો છે અને ત્યારથી પણ બે વખત દીપના હાથે તમાચા ખાતા મેં જીવનની પ્રારંભિક કઠણાઈઓને પાર કરી, કેટલાક તેની માનસિક સુધારણા માટે આ દંપતીએ જે દમયંતીને જોઈ છે. આવું બની જવા છતાં મેં વર્ષોના પરિશ્રમ પછી ધંધાર્થે સ્થિર અને સુખી પ્રયત્નો કર્યા છે એનો જોટો જડવો મુશ્કેલ છે. દમયંતીને ગુસ્સે થતાં કે દીપને ધમકાવતા ક્યારે થયા હતા. કુટુંબ વત્સલ માવજીભાઈએ પોતાના દીપ નિશાળે જવાની ઉમરનો થયો ત્યારે આ પણ જોઈ નથી. ભાણેજ પ્રફુલ તથા કેટલાક કુટુંબીજનોને ધંધામાં દંપતી કર્ણાટકના માંડ્યા શહેરમાં રહેતા હતા. સાથે રાખી એમને જીવનમાં સ્થિર થવામાં સારી તે સમયે મંદબુદ્ધિના બાળકને ભણાવી શકે એવી પંથે પંથે પાથેય... મદદ કરી હતી. જીવન સુખરૂપ વહી રહ્યું હતું. ત્યાં શાળા માંડ્યાથી ચાલીસેક કિલોમીટર દૂરમાયસોર અચાનક માવજીભાઈએ પોતાના ધર્મપત્નીને ચીમનલાલ ગલીયા શહેરમાં હતી. ત્યાં દમયંતી દરરોજ વહેલી ખોયા. એમના અવસાન બાદ થોડા સમયમાં સવારના દીપને ભણાવવા ટ્રેનમાં લઈ જતી. શાળા ભગવાન મહાવીરના ધર્મોપદેશ પર અપાર સ્વસ્થતા પ્રાપ્ત કરી વહેવાકુશળ માવજીભાઈ ચાલુ હોય ત્યાંસુધી ત્યાં જ રોકાય અને ઢળતા શ્રદ્ધા ધરાવનાર દમયંતીને આ વિષમ પરિસ્થિતિ પોતાના ચાર સંતાનોને પરણાવી પોતાની એ બપોર માંડ્યા પાછી ફરે. માંડ્યા રહેતા હતા પોતે સહી રહી છે એમાં પોતાના પૂર્વ ભવના અંગેની જવાબદારીથી મુક્ત થયા. સમય વહી રહ્યો ત્યાંસુધીનો દમયંતીનો આ નિત્ય ક્રમ. દીપની કર્મો સિવાય અન્ય કોઈનો વાંક ગુનો દેખાતો હતો ત્યાં તો એમના પર લકવાના હુમલાનો બીજો સારસંભાળ સારો એવો સમય લઈ લેતી હતી એ નથી. બનેલી ઘટનાને અનુલક્ષીને મેં દમયંતીને વજ્રઘાત થયો; જેથી એઓ પંગુ બની ગયા અને જોઈને દંપતીએ વિચાર્યું કે દરમિયાનમાં બીજું સૂચવ્યું કે દીપને થોડો શાંત પાડવા અને એનો પોતાની યાદદાસ્ત બિલકુલ ખોઈ બેઠા. બાળક અવતરે તો દીપ પાછળ યોગ્ય સમય ન ગુસ્સો થોડો ઓછો થાય એ માટે કોઈ યોગ્ય આજકાલ કરેલ ઉપકારોને તરત જ ભૂલી આપી શકાય. આ નિવારવા એમણે નાની ઉંમરમાં મનોચિકિત્સકને બતાવી એની દવા કરાવો. જનારા નગુણાઓની સંખ્યા ખૂબ જ વધી રહી છે બીજું બાળક ન જન્મે એ અંગેની ભીખ પ્રતિજ્ઞા જવાબમાં દમયંતીએ કહ્યું કે, “આવી દવાઓથી ત્યારે માવજીભાઈના સદ્ભાગ્યે એમના પુત્ર લઈ લીધી. આજે દમયંતી અને મુકેશ અનુક્રમે દીપ શાંત જરૂર થઈ જાય, પણ આની આડ અસરને હેમંત, પુત્રવધૂ ભાવનાબેન, ત્રણ પુત્રીઓ અને ચુમ્માલીસ અને છેતાલીસ વર્ષના થયા છે ત્યારે કારણે એના થનારા સંભવીત માનસિક વિકાસની એમનો ભાણેજ પ્રફુલ્લ સહિત એમના પરિવારતેઓ બન્ને દીપના યોગક્ષેમ પાછળ પોતાની સર્વ શક્યતાઓ પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ રીતે રુંધાઈ જાય જે જનો એમની લાચાર અવસ્થામાં એમની પડખે શક્તિ અને સમય ખર્ચી રહ્યા છે. આજે જ્યારે અમે હરગીઝ પસંદ કરી શકીએ નહીં.” આવી ઉદ્દાત અડીખમ ઊભા રહ્યા. આજે જીવનમૂલ્યોનું પોતાના શરીર સુખ અને સગવડને આડે આવતા માતૃ-પિતૃ ભાવનાને હું મનોમન વંદી રહ્યો. ધોવાણ ઘણું થયું છે ત્યારે આ પરિવારનું આદર્શ ગર્ભમાંના બાળકનો પણ ગર્ભપાત દ્વારા નિકાલ * * * દૃષ્ટાંત આપણને સૌને પ્રેરણા આપે એવું છે. કરાવનારાઓની સંખ્યા વધી રહી છે ત્યારે પોતાના ચાતુર્માસ દરમિયાન માવજીભાઈ પણ લુણી મંદબુદ્ધિના બાળક માટે જીવનના સર્વ સુખને ધૂળે ઢંકાયેલાં રત્નો બધા સાથે રહે જેથી એમને કુટુંબની હુંફ મળી ન્યોછાવર કરનાર સૈયા દંપતીનું દૃષ્ટાંત અનેકને રહે એ હેતુસર એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું કે પ્રેરણા આપે એવું છે. આપણે શહેરની એપાર્ટમેન્ટ જીવનશૈલીને સંબંધકર્તા સૌએ વારાફરતી લુણી આવી માવજીદીપ હવે મજબૂત બાંધાનો અઢાર વર્ષની અપનાવી છે એને કારણે પડોશીઓ સાથે નિકટતા (વધુ માટે જુઓ પાનું 24) Printed & Published by Niruben S. Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A. Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai400004. Temparary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah.
