Natyadarpan Hindi

Author(s): Ramchandra Gunchandra, Dashrath Oza, Satyadev Chaudhary
Publisher: Hindi Madhyam Karyanvay Nideshalay Delhi

Page 539

११]
नाम् ।
चतुर्षों विवेकः मे देरसहिष्णुत्वं, तेजः प्राणात्ययेऽपि । विलासो वृषवद् यानं, धीरा दृक् सस्मितं वचः ॥ ६ ॥ माधुर्य विकृतिः स्तुत्या, क्षोभहेती महत्यपि । शोमा चिह्न घृणा-स्पर्खा-दाक्ष्य-शौर्योधमोन्नये ॥ १० ॥ विघ्नेऽप्यचलनं स्थैर्य प्रारब्धावशुभादपि । गाम्भीर्य सहजा मूर्तिः, कोप-हर्षादि-गोपनी ॥ ११॥ पोवार्य शत्रु-मित्राणां, प्राणितेनाप्युपग्रहः । शृङ्गारिचेष्टा मलितं, निर्विकाराः स्वभावजाः ॥ १२ ॥ अमुल्यो नायकः किञ्चिदूनवृत्तोऽप्रघनायकात् । लोभी धीरोद्धतः पापी, व्यसनी प्रतिनायकः ।। १३ ॥ नीचा विदूषक-क्लीव-शकार-विट-किङ्कराः । हास्यायायो नुपे श्यालः, शकारस्त्वेकविद् विटः ॥ १४ ॥ स्निग्धा धीरोदतादीनां, यथोचित्यं वियोगिनाम् । लिङ्गी द्विजो राजजीवी, शिष्याश्चैते विदूषकाः ॥ १५ ॥ युवराज-चमूनाथ-पुरोध:-सचिवादयः । सहाया एतदायत्त-कर्मव ललित: पुन: ॥ १६ ।।। शुद्धान्ते कारुको द्वा:स्थः कञ्चुकी शुभकर्मणि । वर्षवरस्तु रक्षायां, निमुण्डः प्रेषणे स्त्रियाः ॥ १७॥ कार्याख्याने प्रतीहारी, रक्षा स्वत्योमहत्तरा । पूर्वास्थितिविधी वृद्धा, चित्रादी शिल्पकारिका ॥ १८ ॥ नायिका कुलजा दिव्या, क्षत्रिया पण्यकामिनी। मन्तिमा ललितोदात्ता, पूर्वोदात्ता त्रिधा परे ॥ १६ ॥ रागिण्येवाप्रहसने, नृपे दिव्ये च न प्रभी। गरिणका क्वापि दिव्या तु, भवेदेवा महीभुजः॥ २० ॥ मुग्धा मध्या प्रगस्मेति, त्रिविधाः स्युरिमाः पुनः।। मुग्धा वामा रते स्वल्प-माना रोहद-बयःस्मरा ॥ २१ ॥ मध्या मध्य-वया-काम-माना मूग्धान्त-मोहमा । प्रगल्भेड-धयो-मन्यु-कामा स्पर्शेऽप्यचेतना ॥ २२ ॥ कार्यतः प्रोषिते पत्यावभूषा प्रोषितप्रिया । विप्रलपा ससते, प्रेष्य दूतीममागते ॥२३॥ सण्डिता खण्डयत्यन्यासक्त्या वासकमीध्यिता । ई-कलह-निष्क्रान्ते, कलहान्तरिताऽतिभार ॥२४॥