________________
૭૬
નલદવદંતી પ્રબંધ કરતાં દવદંતીને દેહ રોમાંચિત થાય છે. એથી દવદંતીને ખાતરી થાય છે કે કુબજ એ નળ જ છે. નળવદંતીનું આ રીતે પુનર્મિલન થાય છે.
વાતાં-વાતચીત; પ્રભણઈ-કહે; નસરૂ-નરેશ્વર, રથિ આહિરથ ઉપર ચડીને; સારહિસારથિ, પાંહઈ-પાસે; આદેસઈ-આદેશ આપે છે; મનરલી-મન આનંદ પામે તેવું મનગમતું; અહિનાણિ-અભિજ્ઞાનથી, એંધાણીએ;. ખંજુ-લંગડ; સંસય–સંશય, પિહચાણીયઈ-ઓળખીએ; અંગુલી અગ્રઈ-આંગળીના ટેરવા વડે; ફરસઈન્સ્પ, પુલકેજરી–રોમાંચિતઃ સહી- નક્કી, ચેસ, જસ-જશ; મનુહારીમનેહર; બુહાં સ્પશે; દુષતઉ-દુખતો; ચાહશો; પાવિ પામશે; ખિણઈક્ષણે, ફોડિલઉ ફેડલે; બિઉણુ બમણું; ઉછુકમના ઉત્સુક મનથી. .
ભણઈ કુબજડઉ.... હાં–નળ ભીમ રાજાના સુચન સાથે તરત સંમત થતું નથી અને કહે છે કે પિતે આજન્મ બ્રહ્મચારી છે તે સ્ત્રીનો સ્પર્શ કેવી રીતે કરે ? ભીમ રાજાને સુચનને અનર્થ ન થાય તેટલા માટે સાવચેત રહેવા નળ અહીં અસત્ય બેલી જુએ છે.
દુષતઉ... . અંગના–દવદંતીને દેહને સ્પર્શ કેવી રીતે કરવો? અહીં સ્પર્શ તો કસોટી માટે પ્રતીકરૂપ છે. એટલે ઓછામાં ઓછો સ્પર્શ આંગળી વડે કરાય છે તેવી રીતે સ્પર્શ કરવામાં આવે છે. કવિએ અહીં ઉપમા આપી છે કે દુખતા ફેડલાને જેવી રીતે સ્પર્શ કરાય તેવી રીતે સ્પર્શ કરવામાં આવે છે. બીજા કેટલાક કવિઓએ ઉદાહરણ આપ્યું છે કે જેમ ચાંલ્લો કરવા માટે કંકુવાળી આંગળીનું ટેરવું કપાળમાં અડાડાય છે તેવી રીતે નળે દવદંતીને સ્પર્શ કર્યો હતો.
હાલ ૧૫
(કડી ૩૧૭ થી ૩૪૬ ) નળે પિતાનું મૂળ સ્વરૂપે પ્રગટ કર્યું. એથી દવદંતીતે ખૂબ આનંદ થયો. ભીમ રાજાએ સભામાં પિતાનાં સિહાસન ઉપર નળને બેસાડ્યો. નળના પ્રગટ થવાથી દધિપણું રાજા ભોંઠા પડ્યા. એમણે પોતાનાથી થયેલી અવહેલની માટે નળની ક્ષમા માગી. દરમિયાન દવદંતીને કહેવાથી તાપસપુરના ધણીને અને ઋતુપણ રાજાને તેડાવવામાં આવ્યા. વળી કેસરવે આવીને સાત કરોડ સુવર્ણની વૃષ્ટિ કરી. ભીમ રાજાએ ઋતુપર્ણ વગેરે બીજા રાજાઓ સાથે મળીને નળને રાજ્યાભિષેક કર્યો. નળે કેશલા આવી કૃબર પાસેથી પિતાનું રાજ્ય પાછું મેળવી
