________________
મારા અનુભવો
કુટુંબનો પરિવાર પ્રેમ સંબંધોના તાણાવાણામાં ગુંથાઈને કેવું નેહભર્યું સર્જન કરે છે તેનું ચિત્ર આ કથામાં પ્રાપ્ત થાય છે. સંસારમાં ઉઠતા પ્રશ્નો, ધર્મસંકટો અને સંઘર્ષોમાં પણ સમજની કેડી દ્વારા સાચો રસ્તો કેમ ખોળી શકાય છે તેનું રહસ્ય આ કથાના પાત્રો સમજાવી જાય છે. આવું સત્ય મેં અનુભવ્યું તેથી લખવાની હિંમત કરી બેઠી. - આ કથાના સમયને આપણે “જૂનો જમાનો” કહી શકીએ. આ જમાનાના માણસોનું જીવન સીધું સાદું હતું. ધીરજભરી શાંતિ અને સમજના કારણે સમસ્યાઓના ઉકેલ તેઓ જલદી લાવી દેતા. સંયુક્ત કુટુંબમાં ઘરનાં સભ્યો એકબીજાની હૂંફમાં જીવતા હતા. વહેંચીને લેવા અને દેવાની ભાવના તેઓમાં જીવંત હતી. કુટુંબ પ્રત્યેની ફરજ, સંબંધોનું માન જાળવવું આવી બાબતો અગ્રસ્થાને હતી. હું અને મારું વર્ચસ્વને બદલે “આમ જ જીવાય” એવી સમજ હતી, જેને કારણે ભોળપણ ટકી રહ્યું હતું. આ ભાવથી રંગાયેલ જીવનની વાતો વાગોળવી મને ગમે છે અને આ મુદ્દાએ જ આ કથા લખવાની પ્રેરણા આપી છે:
કરમચંદભાઈનો જન્મ ગરીબ પરિવારમાં થયો. તેમના પિતા મહેનતું અને પ્રામાણિક હતા, પરંતુ ભણેલા ન હોવાથી પગારની આવક એટલી નજીવી હતી કે પરિવારના નવ સભ્યોને બે ટંક પેટ પૂરતું ખાવાના પણ સાંસા હતા. આ અસહ્ય મુશ્કેલીનો સામનો કરવા માતુશ્રી ઈન્દ્રાબાઈએ કમર કસી. તેઓ શાંત, સમજુ અને સુશીલ હતા. કોઈ પાસે હાથ લંબાવી સ્વાભિમાન ગુમાવવા કરતાં પોતાના પગ ઉપર ઉભા રહી તેનો સામનો કરવાની તેમનામાં હિંમત હતી. આજુબાજુના લોકોના ઘરનાં દળણાં
૪૭.
