________________
પુરુષાર્થ કે પ્રારબ્ધ
એ વિલ
અસીમ ધીરજ,
કર
હું પૂછ પરના મજુરે કે શ્રીમતી
શ્રી હીરાચંદ સ્વરૂપચંદ ઝવેરી : મુંબઈ આજે દુનિયાના કહેવાતા પ્રોફેસરે, પ્રકાશમાં ફેડીંગ ચેર ઉપર બેસી ટેલીફોનના વિદ્વાન અને સાહિત્યકાર સમક્ષ આ એક ડાયલ ફેરવે છે, સેદાની લે-વેચ કરે છે અને એ વિવાદાત્મક પ્રશ્ન આવીને ખડે થયે ક્ષણાર્ધમાં રોલ્સરોય કે પાઈલેટ કારને છે, જેને ઉકેલ અસીમ ધીરજ, અમાપ બુદ્ધિ, માલિક બને છે. અખૂટ શક્તિ અને અસાધારણ વિદ્વત્તા વગર , હું પૂછું કે આમાં સાચે પુરૂષાર્થ કોણે શકય નથી.
પુરૂષાથને માનનારે વગ હિંદુઓના નબીરે ? મહાન ધમપુસ્તક શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતાજીમાં બે પુત્રે ગરીબ માતપિતાને ઘેર જન્મ પામે કુરૂક્ષેત્રના મેદાન ઉપર શ્રીકૃષ્ણ અજુનને છે.બાલ્યાવસ્થા અને વિદ્યાવસ્થા સરખી રીતે પસાર ઉપદેશ આપતાં કચેarsધારે મા જે કરે છે. વર્ષો વીતે છે અને થનગનતા યૌવન
છે અને આશાભર્યા અરમાને સાથે સંસારમાં રાજ! ને પાઠ મૂકે છે. દષ્ટાંત આપે છે.
કદમે કદમ બઢાવે છે. એકને ઘેર જ જયાપ્રારબ્ધને માનનારો વર્ગ પાઠ મુકે છે.
કત ઊંડે છે. બીજાના છોકરાં અન માટે अवश्यं भाविना भावा, भवन्ति महतामपि।
ટળવળે છે. અવશ્ય જે બનનાર છે, તે ગમે તેવા મહાનપુરૂષને પણ બને છે.
કબૂલ કરવું પડે છે કે પ્રારબ્ધ જ સૌથી
મહાન છે છતાં “પ્રારબ્ધ કરે તે જૈન શાસ્ત્ર પ્રમાણે વિચાર કરાય તો ખરૂં ? કહી બેસી રહેવાથી કાંઈ વળતું નથી. દરેક વસ્તુ બ્રહ્મચર્યવ્રત સિવાય અનેકાંતવાદ
કહ્યું છે? એગ્ય માર્ગો વિવેક પૂર્વક પુરૂષાર્થ માંગી લે છે. વ્યવહારિક દષ્ટિીથી જોઈએ તે
જરૂર કરે પણ પ્રારબ્ધથી પ્રાપ્ત સંગમાં
જ “હાલને બે બાજુ છે' એ ઉક્તિ છે.
મૂઝાઈને પાપના માર્ગે પુરૂષાર્થ નહિ કરે ! યુનીવરસીટીની પરીક્ષામાં દર વર્ષે સેંકડે
. ટૂંકમાં પુરૂષાર્થ અને પ્રારબ્ધ જરૂર પરનહિ, પણ હજારોની સંખ્યામાં પરીક્ષાથીઓ
સ્પર પિતા-પિતાનાં ક્ષેત્રમાં એકબીજાના બેસે છે. દરેકને પાસ થવાની જ તમન્ના પુરઢ છે. એકના વગર બીજાની સિદ્ધિ નથી. હોય છે. એટલું જ નહિ પણ છેલ્લાં કેટલાક પુરૂષાથને સફળ બનાવનાર પ્રારબ્ધ છે. દિવસે અગાઉ તે પરીક્ષા જ જાણે જીવન વિકાસનું સંપાન હોય તેમ ઊંઘ–ઉજાગરે,
માટેજ ધમ તથા મહામાં પુરૂષાર્થની
મહત્તા છે, ને અર્થ તથા કામની સિદ્ધિમાં ભૂખ તરસ વેઠીને વાંચ્યા જ કરે છે છતાં જ્યારે પરિણામ ૬૦% થી ૭૦ % આવે છે ત્યારે
પુણ્યાઈની મહત્તા છે, આ રીતે આપેક્ષિક કબુલ કરવું પડે છે કે, પ્રારબ્ધ જ મહાન છે.
ભાવને સ્વીકારવામાં આવે તે જ બધું સુસં.
ગત બને છે, સંસારના પદાર્થોની પાછળ ગમે સ્ટેશન પર મજુર સવારના પાંચથી તેટલી દેટ મૂકે પણ તેમાં સફળતા કયારે રાત્રીના બાર વાગ્યા સૂધી કડકડતી ઠંડીમાં,
મળે? જ્યારે પૂવકૃત પુણ્યાઈ પ્રબળ હોય. ધામધખતા તાપમાં, વરસતા વરસાદમાં કાળી મજુરી કરે છે ત્યારે માંડ લુખો સુકે
એથી હે મહાનુભાવે ! શુભકાર્યોમાં પુરૂરેટેલે મેળવે છે.
પાથ જોડી, પ્રારબ્ધને પવિત્ર તથા પ્રબળ
બનાવી આત્માને પરમસિદ્ધિના માગે વાળવા બીજી બાજુ શ્રીમંતને નબીરે એરકંડી- ઉજમાળ બને! શન્ડ ઓફીસમાં બેસી ટયૂબ લાઈટના ઝળકતા
