Jiva Vichar

Author(s): Hemchandrasuri Acharya
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust

Page 43

NAV-TATIVA
LITERAL MEANINGS OF THE GATHAAS OF NAV-TATTVA
જીવા-જીવા પુછ્યું, પાવા-સવ સંવરો ય નિજ્જરણા 1 બંધો મુક્ખો ય તહા, નવ તત્તા હુંતિ નાયવ્વા ॥૧॥ 1) The nine elements are - Jeev, ajeev, punya, paap, aashrav, samvar, nirjara, bandh and moksha.
ચઉદસ ચઉદસ બાયાલીસા બાસી ય હુંતિ બાયાલા 1 સત્તાવન્ન બારસ, ચઉ નવ ભેયા કમેણેસિં ચા
79
2) Their types are respectively 14, 14, 42, 82, 42, 57, 12, 4 and 9.
JEEV
એગવિહ વિહ તિવિહા, ચઉ—િહા પંચ છ—િહા જીવા । ચેયણ-તસ-ઇયરેહિં, વેય-ગઇ-કરણ-કાએહિં ॥૩॥
3) The living beings are of one type, two types, three types, four types, five types and six types with respect to vitality, tras - sthavar, sex, class, senseorgans and kaay(body).
એગિંદિય સુહુમિયરા, સન્નિયર પણિંદિયા ય સબિતિચઉ 1 અપજત્તા પજ્જત્તા, કમેણ ચઉદસ જિય-ઢાણા II૪ll
4) Sukshma - badar ekendriya, Sangni - asangni panchendriya, beindriya, teindriya, chaurindriya - 7 x 2 (paryapta - aparyapta) = 14 types of jeevs.
નાણં ચ દંસણં ચેવ, ચરિત્ત ચ તવો તહા ! વીરિયં ઉવઓગો ય, એઅં જીવસ લક્ષ્મણ III
5) The features of jeev are knowledge, faith, conduct, penance, power, mental awareness etc..
80
NAV-TATIVA
આહાર સરીરિંદિય, પજત્તી આણપાણ-ભાસ-મણે । ચઉ પંચ પંચ છપ્પિ ય, ઇગ-વિગલાડસન્ની-સન્નીણં IIs
6) Aahaar, shareer, indriya, shvashochhvas, bhasha and manah - these are six paryaptis. Ekendriya vikalendriya, asangni panchendriya and sangni panchendriya have 4,5,5,6 paryaptis respectively. પણિંદિઅ ત્તિબલૂસાસાઊ દસ પાણ ચઉ છ સગ અટ્ટ I ઇગ-દુ-તિ-ચઉરિંદીણં, અસન્નિ-સન્નીણ નવ દસ ય Ioll
7) 5 senseorgans, 3 powers, respiration and life - these are 10 prans. Ekendriya, Beindriya, Teindriya, Chaurindriya, Asangni Panchendriya and Sangnis have 4,6,7,8,9,10 prans respectively.
AJEEV
ધમ્મા ધમ્માડડગાસા, તિય તિય ભેયા તહેવ અદ્ધા ય । ખંધા દેસ પએસા, પરમાણુ અજીવ ચઉદસહા IIII
8) 3 types of dharmastikaay, 3 types of adhar
mastikaay, 3 types of akashastikaay, kaal and 4 types of matter - skandh, desh, pradesh, parmanu - these are 14 types of ajeev.
ધમ્મા-ધમ્મા પુગ્ગલ, નહ કાલો પંચ કુંતિ અજીવા ચલણ-સહાવો ધમ્મો, થિર સંઠાણો અહમ્મો ય llll
9) Dharmastikaay, Adharmastikaay, Pudgalastikaay, Akashastikaay and Kaal are five ajeevs. Dharmastikaay is helpful to jeev and matter in moving. Adharmastikaay is helpful to jeev and matter to remain stable.