Book Title: Jeev ane Panch Parmeshthi Author(s): Sukhlal Sanghavi Publisher: Z_Jaindharma_no_Pran_002157.pdf View full book textPage 5
________________ ૧૭૬ જૈનધર્મને પ્રાણ - અ. દાનકારણ માનવું એ બ્રાંતિ છે. જે એમ ન માનવામાં આવે તે અનેક દોષ ઊભા થાય છે. જેમ કે સુખ-દુ:ખ, રાજા-રંકપણું, લાંબું-ટૂંકું આયુષ્ય, સત્કાર-તિરસ્કાર, જ્ઞાન-અજ્ઞાન વગેરે અનેક પરસ્પર વિરોધી ભાવ એક જ મા-બાપનાં બે સંતાનમાં જોવામાં આવે છે એ, જે જીવને સ્વતંત્રતત્વ ન માનીએ તે, કઈ રીતે અને સંદિગ્ધપણે પુરવાર ન થઈ શકે. “શ્ન ઃ છવના અસ્તિત્વની બાબતમાં આપણે કોના ઉપર વિશ્વાસ કરવો જોઈએ? ઉત્તર : અત્યંત એકાગ્રતાપૂર્વક, લાંબા વખત લગી આત્માનું જ મનન કરવાવાળા નિઃસ્વાર્થ ઋષિઓના વચન ઉપર તથા આપણું પિતાના અનુભવ ઉપર, અને ચિત્તને શુદ્ધ કરીને એકાગ્રતાપૂર્વક ચિંતન અને મનન કરવાથી આ અનુભવ મળી શકે છે. પંચ પરમેષ્ઠી પંચ પરમેષ્ટીના પ્રકાર પ્રશ્ન : શું બધા પરમેછી એક જ પ્રકારના છે? એમની વચ્ચે અંતર શું છે? ઉત્તર : ના. બધાય એક પ્રકારના નથી હોતા. સ્થૂલ દષ્ટિએ એમના પાંચ પ્રકાર છે: (૧) અરિહંત, (૨) સિદ્ધ, (૩) આચાર્ય, (૪) ઉપાધ્યાય અને (૫) સાધુ. આ પાંચ વચ્ચે ફરક જાણવા માટે ધૂળ રૂપે એમના બે વિભાગ કરવા જોઈએ. પહેલા વિભાગમાં પહેલા બે અને બીજા વિભાગમાં બાકીના ત્રણ પરમેછીનો સમાવેશ થાય છે, કારણ કે અરિહંત અને સિદ્ધ એ બેએ તે જ્ઞાન-દર્શનચારિત્ર-વીય વગેરેને શુદ્ધ રૂપમાં પૂરેપૂરો વિકાસ કર્યો હોય છે, પણ આચાર્ય વગેરે ત્રણે આ શક્તિઓને પૂર્ણ રૂપે પ્રગટ કરી નથી હોતી, પરંતુ એને પ્રગટ કરવા માટે તેઓ પ્રયત્નશીલ હોય છે. ફકત અરિહંત અને સિદ્ધ એ બે જ પૂજ્ય અવસ્થાને પામેલા છે; એમને પૂજક Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.orgPage Navigation
1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11
