________________
એટલી તાકાત છે કે અનંત શક્તિ સમ્પન્ન એવી આત્માને, જેમ ઇચ્છે તેમ નચાવી શકે છે. જયતાકનો જીવ આગળના ભવમાં કુમારપાળ બન્યો. ધનદત્ત સાર્થવાહની સાથે વેર બાંધવાના કારણે ધનદત્ત સિદ્ધરાજ જયસિંહ નામનો રાજા બન્યો. યશોભદ્રસૂરિજી કલિકાલ સર્વજ્ઞ આચાર્ય હેમચન્દ્રસૂરિજી તથા ઓઢવશેઠ ઉદયન મંત્રી બન્યા.
રાજા સિદ્ધરાજ જ્યારે રાજગાદી ઉપર આવ્યા ત્યારે પોતાના કાકાના દિકરા ત્રિભુવનપાલને પોતાનો ભાઈ જેવો માનીને એને માન આપતો હતો. પરંતુ જ્યારે શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય પાસેથી દેવી અંબિકાનું વચન સાંભળ્યું કે ત્રિભુવનપાલનો પુત્ર કુમારપાલ એના પછી રાજય સંભાળશે. ત્યારથી એનું મન પરિવર્તિત થઈ ગયું.
| ત્રિભુવનપાલની પત્ની કાશ્મીરાદેવીએ એક સુંદર પુત્રને જન્મ આપ્યો. એ સમયે આકાશમાં દેવવાણી થઈ. “આ બાળક વિશાળ રાજય પ્રાપ્ત કરશે અને ધર્મનું સામ્રાજ્ય સ્થાપિત કરશે.” માતાપિતાએ પુત્રનું નામ રાખ્યું “કુમારપાલ'.
કુમારપાલ માતા-પિતાની સાથે દધિસ્થલીમાં રહેતાં હતા. જરૂરી પ્રસંગે ત્રિભુવનપાલ પાટણ આવતાં-જતાં રહેતા હતા. એકવાર ત્રિભુવનપાલની સાથે કુમારપાળ પણ પાટણ આવ્યા. એમને શ્રી હેમચન્દ્રાચાર્યની બહુ પ્રશંસા સાંભળી હતી. પૂર્વભવના ઋણાનુબંધને કારણે કુમારપાળને એમને મળવાની બહુ જ ઈચ્છા થઈ તથા તે એમને મળવા માટે ઉપાશ્રયમાં પહોંચ્યા. ત્યાં જઈને કુમારપાલે ગુરુદેવને વંદન કરી પોતાનો પરિચય આપ્યો. કુમારપાળે ગુરુદેવને ઘણા પ્રશ્ન પૂછ્યા. ગુરુદેવે સહજતાથી એની બધી શંકાઓનું સમાધાન કરી લીધું. અંતમાં આચાર્યશ્રીએ કુમારપાલના ભાવિ જીવનના વિષયમાં નિર્દેશ આપતાં કહ્યું “દેખજે કુમાર, તારા માથે દુઃખોનો પહાડ તૂટવાનો છે, ત્યારે તું હિંમત ન હારીને પોતાના સત્ત્વનો પરિચય આપજે.” કુમારપાલ આ બોધ સાંભળીને, ગુરુદેવને નમસ્કાર કરીને પોતાના સ્થાને ચાલ્યા ગયા.
કેટલાક દિવસો પછી પૂર્વભવના વૈરને કારણે સિદ્ધરાજે કુમારપાલને મારવા માટે જાળ બિછાવી. કુમારપાળ સાવધાન હતા. સમય ઓળખીને કુમારપાળે એ દેશ છોડી દીધો અને લપાતા છુપાતા ફરવા લાગ્યા. ક્યારેક ખાવાનું મળતું, તો ક્યારેક ભૂખ્યા જ રહેવું પડતું. આ રીતે એ એકવાર ખંભાત આવી પહોંચ્યા. એ સમયે આચાર્યશ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય ખંભાતમાં જ બિરાજમાન હતા. આ જાણીને કુમારપાલ આચાર્યશ્રીને વંદન કરવા ગયા. તેમજ પોતાની આ દુઃખદ દશાનું નિવારણ ક્યારે થશે એ વિષયમાં પૂછ્યું. એ સમયે ઉદયનમંત્રી પણ ઉપાશ્રયમાં આવ્યા ત્યારે ગુરુદેવે ધ્યાન
