Jain Dharm Prakash 1975 Pustak 091 Ank 08

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ અપાડ છે, કેઈ પણ જીવ મરવા નથી ચાહતે. વિષ્ટાને કીડે વિષ્ટામાં રહીને પણ જીવનને ચાહે છે, કારણ સૌને જીવન પ્રિય છે. સૌને પ્રાણ વહાલા છે. સર્વસ્વના ભાગે પણ સૌ પોતાનું રક્ષણ કરવા માગે છે.
ચકવત-ચક્રવતીનું અડધું રાજ્ય આપવા તૈયાર થાય તેય કોઇની તાકાત નથી કે જીવનની, આયુષ્યની એક પળ કઈ વધારી શકે. માટે સૌથી વધુ કિંમતી જીવન છે. દરેકને આત્મા સરખો છે. ભલે તે કીડી હોય, કુંજર હોય, નાને કે મોટો હોય. એ પોતપોતાના કર્મ અનુસાર વિવિધ ગતિમાં પરિભ્રમણ કરે છે પણ આત્મા સૌને સરખો છે. જેમ આપણને દુઃખ થાય છે. તેમ સૌને દુઃખ થાય છે. જરાક કાટે વાગતાં આપણે હાયય કરીએ છીએ, ત્યારે બીજા ને ભાલા, બછી, તીર કે તલવારથી કાપી નાંખવા એ શું ન્યાય છે ? શું એને દુ:ખ ન થાય ?
હાથીના શરીરમાં આત્મા હાથી જેટલી જગ્યામાં ફેલાઈને રહે છે કીડીના શરીરમાં સંકેચાઈને રહે છે પણ સ્વરૂપે સૌ સરખા છે, સ્વરૂપે સૌ સરખા હોવા છતાં સૌ પિતાપિતાના કર્મ અનુસાર સુખ દુઃખને અનુભવ કરે છે. વિવિધ નિમાં ભ્રમણ કરે છે અને અનેકવિધ યાતનાઓના ભોગ બને છે. માટે જે સુખી થવું હોય તે બીજાને સુખી કરવાથી સુખ મળશે. “જેવો અને જીવવા દે ” એ ભાવના પણ સંકુચિત છે. ભગવાને કહે છે પોતાના ભેગે પણ બીજાનું રક્ષણ કરો, કેવી ઉદાર ભાવના કેવી વિશાળ ભાવના, મેઘરાજા એક પારેવા ખાતર પોતાનું રક્તદાન આપવા તૈયાર થયા હતા.
ભગવાન શાંતિનાથને આમ પૂર્વભવે મેઘરથ રાજા હતા. મેઘકુમારને જીવ પૂર્વે હાથી હતા ત્યારે એ હાથી એક સસલાની ખાતર પોતાની પર્વ ન કરતા સસલાનું રક્ષણ કરે છે. માટે સૌનું રક્ષણ કરે. સૌનું ભલું કરો. બૂરું કરે તેનું પણ ભલું કરે. આ દિવ્ય સંદેશ પાડવી એમણે જગતના જીવોને કલ્યાણને માર્ગ રી' છે. એમણે લલકાર્યું કે “મિતીએ સવ્વ ભૂસુ” જગતના સઘળા પ્રાણીએ આપણા મિત્ર સમાન છે! મિત્રનું કે અહિત કરવા તૈયાર થતું નથી, એ તે એક શરીરના આ ગોપાંગ સમાન છે. જેમ આંગળી કપાય તોય આપણને દુઃખ અને અંગુઠો કે હાથ કપાય તેય આપણને દુઃખ થાય છે. કારણ કે તે આપણું જ અંગ છે એમ દુનિયાના સમસ્ત પ્રાણીગણને જે આપણા અંગ તરીકે માનીએ તે કેઈને પણ હેરાન-પરેશાન કરવાની વૃતિ ન ઉદ્ભવે, કારણ એ મારા ભાઈ છે.
કેટલાક માનવ સેવાના નામે જનાવની કલેઆમ કરી નાંખે છે. આ વૃત્તિઓ હિંસક વૃતિ છે, જનાવરમાં પણ જીવ છે. એ પણ જીવવા ચાહે છે. એને પણ જીવન પ્રિય છે એ બિચારા નિર્બળ અનાથ-મૂક અને પિતાનું દુ:ખ વ્યક્ત કરવા અસમર્થ છે. બાકી એની આંખોમાં પણ દુઃખ આવી પડતાં અશ્રુની ધારાઓ વહેતી પણ જોઈ શકીએ