Jain Dharm Prakash 1975 Pustak 091 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

ઉપદેશક કથાસંગ્રહ (૧) ધર્મદત્ત અને સુરૂપાની કથા [ કમિવ અને સ્ત્રીચરિત્ર વિષે] .
“હે મિત્ર ! ચિરકાળથી હું આ નગરને રહેવાસી છું. અમુક સમય બહાર ફરીને પાછે પક્ષી જેમ પિતાના માળામાં આવે તેમ મારે વતન આવું છું તું મારા પ્રિય મિત્ર છે, તે મારી મિત્રાઈ ભુલ ના. કેઈ વખતે સંકટ આવે ત્યારે મને સંભારજે, ને હું તને એક અમૂલ્ય વસ્તુ આપું છું તે લે” એમ કહી તેને થોડા જવ આપ્યા.
“ આ યવનો શો ગુણ છે?” ધર્મદર પૂછયું.
જે સાંભળ. આ રહસ્ય કોઈની આગળ કહેતે નહીં આપણી મિત્રતાની નિશાનીસૂચક આ યવ જાણજે હે મિત્ર ! મંત્રવડે પવિત્ર કરેલા આ યવ જળવડે સિંચન કર્યા છતાં ઝટ ઊગે છે, ફળે છે, જેમ અત્યુઝ પુણ્ય-પાપનું તરત ફળ મળે તેમ આ જલદી ઊગે તેવા છે.” એમ કહીને વરચિ મિત્રને યવ આપી પોતાનાં બાળા-ચાને અને પ્રિયાને જેવાને આતુર થયા છતા પિતાને ઘરે ચાલ્યા ગયે. ધર્મદત્ત પણ યવ પિતાની સ્ત્રીને આપી રાજદરબારમાં જવાને ચાલ્યા.
રાજયોગ્ય ભેટ લઈને સદાચારી એ ધર્મદત્ત રાજગઢના સિંહદ્વાર સુધી આવ્યો તેણે દ્વારપાળને જણાવવાથી તે રાજા પાસે ગયો દ્વારપાળે રાજાને નમીને કહ્યું: “હે દેવ ! કોઈ એક ઈશ્ય આપના દર્શનની ઈચ્છાએ સિંહદ્વારે ઉભે છે”
તેને ઝટ લાવ” રાજાએ હુકમ કર્યો.
ભમરે જેમ સુગંધથી આકર્ષાય તે પુષ્પ તરફ જાય, તેમ વેત્રી ( દ્વારપાળ ) શ્રેષ્ઠી સુતને સભામાં તેડી લાવે ધર્મદા રાજસભામાં આવી સિંહાસન આગળ રહેલા પાદપીઠ ઉપર ભેટ મૂકીને રાજાને નમ્યું. રાજાની પાસે એક આસન મૂકેલું હતું તેની ઉપર રાજાની આજ્ઞાથી બે ને બન્ને વાર્તાલાપ કરવા લાગ્યા. ભક્તિ અને સનેડમય વાણીએ તેણે રાજાને ખુશ કર્યો, જેથી રાજાએ તેને કર માફ કર્યો. “જગતમાં ગુણીજન કયાં પૂજાને પામતા નથી ?” રાજાએ તેને કહ્યું કે જ્યાં સુધી તમે અહીં રહે ત્યાં સુધી તમારે મારી કચેરીમાં દરરોજ આવવું.” રાજાને આદેશ તેણે અંગીકાર ર્યો.
રાજાએ પ્રસન્ન થઈને શ્રેષ્ઠી સુતને નગરની મધ્યમાં રહેલા ત્રણ ભૂષિકાને પ્રસાદ રહેવાને આપ્યું. ત્યાં રહીને તે નગરના વ્યાપારીઓ સાથે ક્રિયવિકય કરવા લાગ્યા. એમ વ્યાપાર રોજગાર કરતાં ધર્મદત્તને ગંગદત્ત નામના એક નીચ જન સાથે મિત્રતાની ગાંઠ બંધાણી તે મિત્રાઈ ભિલ ને રંભાની જેમ, રાહુ ને ચંદ્રમાની માફક, બિલાડી ને હંસની પેઠે અને અગ્નિ ને વૃક્ષની માફક જણાવા લાગી કે તેને ઘણો સમજાવ્યો કે “એ ધૂ–ઠગારા અને કુર ચિત્તવાળા સાથે તમારે મિત્રતા ન હોય, એની સબત તમને એગ્ય નથી.” છતાં પણ તેણે ત્યાગ કર્યો નડિ. (ચાલુ ૯ મા પાને)
-(૭)-