Jain Dharm Prakash 1975 Pustak 091 Ank 06

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

ઉપદેશક કથાસંગ્રહ (૧) ધર્મદત્ત અને સુરૂપાની કથા [ કુમિત્ર અને સ્ત્રીચરિત્ર વિષે ]
અરે ધીમાન ! આ કથા આટલી અ૫ મિતાક્ષરી છતાં પણ પ્રસંગવશાત્ ઘણા જ ફળને આપનારી છે. ” ગંભીરતાપૂર્વક તે બ્રાહ્મણ મહાશયે કહ્યું,
“એ મિત્ર ! બાળકોને પણ હાસ્ય આવે એવું આ તે શું કહ્યું? ખરું જેમાં તે તે મારું ધન ફેગટતું પડાવી લીધું. હજી પણ કથારસમાં ગોરની માફક મારી અપૂર્વ આકાંક્ષા છે. શરૂ કરી કે તરત સંપૂર્ણ થઈ એવી કથા તે હોય વા?” એ પ્રમાણોની આત્તિવાળા ધર્મદત્તને દ્વિજે કહ્યું: “હે મિત્ર! અ૫ કથા છે એવું ધારીને શેક ન ન કર, અલ્પ પણ આ તને સમય આવતાં ઉભય લેકમાં હિત કરનારી થશે. હવે ફરીને જે કથારસના અધિકપણાથી તને સાંભળવાની ઈચ્છા હોય તો બીજા એક હજાર દિનાર
અ૫.
વરચિના એ પ્રમાણેનાં વચન સાંભળીને કથારસમાં લીન એવા તે સાહસિકે બીજા હજાર દિનાર આપ્યા ત્યારે બ્રાહ્મણ બે ઃ “વિશ્વાસ ન ફર્તવ્યો, ધી મિકસ +
કલ્યાણને ઈચ્છનારા બુદ્ધિમાન પુરુષે સ્ત્રીને વિશ્વાસ ન કરે.” આ પ્રમાણેની બીજી કથા સાંભળીને તું ધીરજ ખોઈ દે નહિ, પણ અંતરમાં તે માટે વિચાર કર્યા કરજે, સમય આવ્યે તેને ઉપયોગ કરજે, ”
અહો ! આ વિપ્ર તે લેભના સમુદ્ર જેવું છે, કે જેણે મને કથાના મિયથી આ મુજબ દો. ખરેખર લેભથી પરાભવ પામેલા સ્વરૂપવાન એવા પણ આ દ્વિજે મહા ધાનને પામતા નથી. જેને તૃષ્ણા ઘણી તેઓની લમી પણ શાંત થતી નથી. પ્રાયઃ કરીને તૃષ્ણાના તાપથી આતુર એવા વિપ્રે જગતમાં મીઠું બોલનાર જ હોય છે. વળી કપાળમાં મોટું તિલક કરીને જાણે લાભની સાક્ષાત્ મૂર્તિ હોય તેવા દેખાય છે. “ત્રણ લેના વિશે મારા સરખો બીજે કઈ લુબ્ધ નથી” એવું જ્ઞ પન કરવાને ત્રણ રેખા યુક્ત સૂત્રને (જઈને) તે હૃદય ઉપર ધારણ કરે છે તૃષ્ણારૂપી તરંગોથી ભરેલું આ બ્રાહ્મી
નું શરીર હે છે. એના લેભાવશે કરીને પણ એ બહાને મેં તેને ધન આપ્યું તે જે પૂર્વભવનું કરજ હશે તે તેનાથી હું મુક્ત થયે.ઈત્યાદિ વિચાર કરે તે તેની સાથે માર્ગનું ઉલંઘન કરતો, જેમ વહાણ વડે સમુદ્રના પારને પામે તેમ “શ્રીપુર' નામના નગરે આવી પહોંચ્યા, ત્યાં શહેર બહાર પોતાના માણસો દ્વારા તંબુ નખાવી ઉતારે કર્યો. પિતાના સાથને ત્યાં રાખી પિતે ભેટ લઈ રાજદરબારમાં જવા તૈયાર થયું. તે સમયે તેને મિત્ર વરરૂચિ મધુર શબ્દ વડે તેને કહેવા લાગે
(ક્રમશ:) -(૭)