________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મભ' અને એના સંબંધીઓ
લે. પ્રો. હીરાલાલ ૨. કાપડિયા એમ. એ.
- આજકાલ કેટલેક વખત થયા શ્રી વિજયધુરંધર છે અને એના જેવી અટ્ટી બુદ્ધિવાળાને માન: બુદ્ધિ’ રિજ બપોરના અલી (સુરત)માં પોતાના શિષ્યા કહે છે, “ભ ” અર્થમાં મભિયું ' શુદ ૫) દિને વિયાહુ પણત્તિ (ભગવતીસૂત્ર)નું અને વપરાય છે. છાપરાનો મોભવાળા ભાગ તે “ભારે’ સાથે સાથે નવાંગીવૃત્તિકાર અભયદેવસૂરિએ વિ. સં. અને મોભ ઉપર ઢાંકવાના મેટા નળિયાને “બારિયુ” ૧૧૨૮ માં અણહિલપુર પાટણમાં યશશ્ચન્દ્રમણિની કહે છે. સહાયતાથી પૂર્ણ કરેલી અને કોણુસૂરિ દ્વારા સં રોધિત ‘મા’ શબ્દ ‘નેવનાં પાણી મેળે ચડ્યાં ? આ આગમની વૃત્તિનું અધ્યયન કરાવે છે. આ પંક્તિમાં તેમ જ “મોભને ખીલા ઘણા' : ક્તિમાં પાંચમા અંગના (સયન ૮, ઉદ્વેગ ૬, સુરત ૩૩૫)ની વપરાય છે. એ ઉપરથી ‘ મોબ ' શબ્દ ગુજરાતીમાં વૃત્તિ(પત્ર ૩૭૭ આ )માં મોભ” શબ્દ વપરાયે કથાથી વપરાતે થયે તેની ઝાંખી થાય છે. છે એ બાબત મારૂ ઉપર્યુક્ત રિજીએ લય ખેચતાં નિમ્નલિખિત શબ્દોનો ઉ પલક દ્રષ્ટિએ વિચાર હું આ લઘુ લેખ લખવા પ્રેરાયે છું કેમકે જેમ કરતાં એ મોભ” ઉપરથી લાક્ષણિક અર્થમાં વૈભવ્ય ગણિતશાસ્ત્ર અને તત્વજ્ઞાન એ મારા પ્રિય વિષયે હશે એમ ભાસે છે – છે તેમ ભાષાવિજ્ઞાન પણ છે અને એથી તો મને ‘મેની '= ર વડે માણસ; મોભ-કુટુંબની શબ્દોનાં મૂળ જાણવાની સહજ અને રાતત ઉકઠા મુખ્ય સ્ત્રી; પ્રતિષ્ઠા યાને આબરુ-ઈજજત એ અર્થ
વાળા ‘મા’ કે પછી “મ ’ શબ્દ પણ ‘મોભને ભ’ એ ગુજરાતી ભાષામાં વપરાતે, શબ્દ સંબંધી કરે તે ના નહિ છે. એને અર્થ ‘ છાપરાના ટેકારૂપ મુખ્ય આડું આ લેખ લખવાનું મુખ્ય કારણ તે અભયદેવલાકડું” થાય છે.મોભના છેડાને “મોભારા' કહે સૂરિની ઉપર્યુક્ત વૃત્તિગત નીચે મુજબની પંક્તિ છે: ૧ અંગ્રેજીમાં એને “The beam of a house'
"बलहरणे त्ति धारणयोरुपरिवर्ति तिर्यगाચતદાë ‘મોમ’ રૂતિ વ7 ptä.
લઘુશાંતિ એ મંત્રગર્ભિત રામત્કારિક મંત્રમય હોય છે. તેનું ચરણથી લઈને મસ્તક તાંત્રિક કૃતિ છે. જે મનુષ્ય લઘુશાંતિ સ્તવન પર્યંત ધ્યાન ધરવું તેને મત્રભાવના કહે છે. ભાવનાપૂર્વક પાડ કરે છે અથવા બીજા પાસેથી
શાંતિનાથ ભગવાનનો મંત્ર નીચે પ્રમાણે છે. તેને ભાવનાપૂર્વક સાંભળે છે તેને સમાધિપદ પ્રાપ્ત થાય છે. મંત્રની ભાવના કરવી એટલે
ॐ भगवतेऽहते शांतिजिनाथ नमोनमः મંત્રના અધીશ્વરનો જપ કરે તથા મંત્રના આ મંત્ર સેળ અક્ષરનો છે, ગી અર્થની વિચારણા કરવી એટલે કે જેઓ આનંદઘનજી મહારાજે કહ્યું છે કે મુદ્ર, મંત્રમંત્રના અધિશ્વર શ્રી શાંતિનાથ ભગવાનને બીજની ધારણા, મંત્રાક્ષરોનો દેહમાં ન્યાસ જપ કરે છે અને તેમની મૂર્તિનું ધ્યાન ધરે અને વિનિયોગ પ્રમાણે (મંત્રના હેતુ પ્રમાણે) છે તેઓ સમાધિ અનુભવે છે અને શાંતિપદ અર્થની ભાવનાપૂર્વક જે શ્રી જિનેશ્વરનું ધ્યાન (મોક્ષ) પ્રાપ્ત કરે છે. ઈષ્ટદેવતાનું શરીર કરે છે તે ફળથી વંચિત થતો નથી.
For Private And Personal Use Only
