________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૧૧૨).
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
| [ અપાડ
ત્યારે આપણને આપણામાં રહેલ ઉચ્ચ અને નીચ જ્ઞાનથી પ્રકાશિત થાય છે અને અંતરામાં તેનું નાના યુદ્ધનું, આમિક અને દેદિક ભાવનાના સામર્થ્ય દર્શાવવા માંડે છે તેમ તેમ મનુષ્યની જવાબવિગ્રહનું અને અસત્ય ઉપર વિજય મેળવવા પ્રયત્ન દારી વધતી જાય છે. જ્ઞાન અને શ્રદ્ધાયુક્ત માન્યતાથી ફરતા સત્યનું જ્ઞાન થયું છે, ત્યારે આપણને તેની કરાયેલા કર્તવ્યથી તેની માનવતા જાગૃત થાય છે. પ્રથમ પિછાનું થાય છે. ગમે ત્યાં દષ્ટિ કરે, આ તેને લાગે છે કે પાવા કર્તવ્યથી તે સત્ય પ્રાપ્ત યુદ્ધ સતત રીતે ચાલ્યા જ કરે છે. સ્ત્રી અને પુરી કરે છે અને પરમ સત્યને અધિકારી ઇન સર્વ સત્યને ચાહે છે છતાં મેળવી શકતાં નથી જાય છે. તેથી જ દુઃખી થાય છે.
ધર્મભાવનાવિહીન મનુષ્ય સંગેનો ગુલામ છે. આ અનુભવમાંથી ધાર્મિક ભાવનાને ઉભવ ધર્મ સંગેથી પર છે અને તેને ઉરચતા પ્રતિ થાય છે. કેનન માઝલી કહે છે કે ધાર્મિક ભાવની લઈ જાય છે. જેનામાં આ પ્રકારની ખાનના નથી આંતરિક અવલોકન-અમદાષ્ટ–ઉપર રચાયેલી છે. તે મનુષ્ય, ઇન્દ્રિયે, વિકારે અને સ્વાર્થને વશ થઈ અંતર અને તેમાં ચાલી રહેલ યુદ્ધના અવલોકનથી કર્તવ્ય કરે છે, દg કર્તવ્ય કરતાં પણું તે જાણે મનુષ્યને માયાજ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે. તેને સત્ય અથવા છે કે તે ખોટું કરે છે. તેને અંતરાત્મા તેને ડંખ અસત્યની પસંદગી કરવાની છે. અને પસંદગી છે. નિસર્ગ તેના વિરોધ કરે છે, તે જાણે છે કે કરવામાં તે સ્વતંત્ર હોવાથી તેને માટે જવાબદાર તેનું કાર્ય ઇચ્છાપૂર્વકનું છતાં પાપપૂર્ણ છે, ભવિષ્યપણ તે જ છે.
માં તેનો વિરોધ કરવાની તેની શક્તિ ઘટતી જાય છે. અમુક કાર્યો અનિવાર્ય અને આવશ્યક જ છે તેની ઈચ્છાશક્તિ શક્તિ પૂવે છે અને હાલની એમ માનવું ભૂલ ભરેલું છે કે આપણું માનસ કંઈ સામે તેને વિરોધ એ છે અને ઓછો થતો જાય બંધાયેલું નથી. કેઈપણ અમુક હેતુને અનુસરવાને છે. આ પ્રમાણે, તે પ્રમાણેની ટેવ પડતી જાય છે. માટે આપણી ઉપર ફરજ પાડવામાં આવી નથી. દુષ્ટ કર્તવ્યનું દુષ્ટ ફળ એ છે કે તે પ્રસરતુ પ્રસરનું જહોન ટુઅર્ટ સીલ કહે છે કે, “ આપણને જરૂર બીજા અનેક દુષ્ટ કૃત્યે ઉત્પન્ન કરે છે. લાગે છે કે આપણે ઇરછીએ તે અમુક વરતુનો વિરોધ
. પરંતુ અંતરાત્મા એ મૃત વસ્તુ નથી. આપણે કરવાની આપણી શક્તિને સાબીત કરી શકીએ. ”
તેને માટે કબર બેદી તેમાં તેને દાટી દઈ શકીએ અ. પણ કાર્યોનું નિયમન થઈ શકે છે, નહિ તે મનુચ્ચે
નહિ. આપણે તેને કચડી નાખીએ તો પણ તે જીવે દુનિયા ઉપર કાયદાએ નહિ રહ્યાં હોત. આપણને
જ છે. કેઈ પણ પાપ અથવા ગુન્હો કરતી વખતે પ્રત્યેકને લાગે છે કે આપણી ટેવો અને તૃષ્ણાઓને
તે આપણે વિરોધ કરે છે. આપણે તેના પ્રત્યે આપણે વરા ન થવું જોઈએ પરંતુ તેઓ આપણને
આંખ આડા કાન કરી શકીએ નહિ. અંતરાત્મા વેશ હોવી જોઈએ. અને આપણે તેમને વશ થઈએ
અમર છે. વ્યક્તિના વ્યક્તિત્વનું. એ ખાસ તત્ત્વ તે પણ આપણે જાણીએ છીએ કે આપણામાં
મા છે. તે મનુષ્ય ઇન્દ્રિયનિગ્રહની-લોકને વિરોધ તેને વિરોધ કરવાની શક્તિ છે અને જે તેને
કરવાની શક્તિ આપે છે. વ્યક્તિત્વ વિકાસ કર.
કે સદંતર નાશ કરવો હોય અથવા તેની ઉપર આપણું
સત્ય જીવનપથ શોધવા પ્રયત્ન કરે અને તે સ્વામીત્વ સ્થાપવું હોય તો તે કરવાની આપણુમાં શક્તિ છે એવું જ્ઞાન હોવું, ખાસ આવશ્યક છે. કરજ છે. તેમ કરવાની તેની ઈચ્છા પણ છે. દેશના
માર્ગને અનુસરવું એ દરેક મનુષ્યની અનિવાર્ય ઉચ પ્રકારના આમિક આનંદને માટે, જ્ઞાનથી પ્રતિઘોષરૂપ બનવાને બદલે અથવા તો ચાલુ રૂઢિ"માનસ જાગૃત કરવું જોઈએ. જેમ જેમ માનસ ઓને અનુસરવાને બદલે પિતાનું સ્વતંત્ર જીવન
For Private And Personal Use Only
