________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચેતી શકે તે ચેતી લે ચેતન
લેખક : શ્રી હીરાચંદ રવરૂપચંદ ઝવેરી - કલ્પનાની પાંખ પર બેસી મનરૂપી આકાશમાં સપની માફક સન્મુખ ધસી રહ્યા છે, જીવન જીવવાઉડ્ડયન કરી રવમોના મહેલમાં રાચતા એ સ્વમદષ્ટો ની કઈ બોળ દેખાતી નથી, પરાસ્ત થવાની ઘટી કાળની થપ્પડ વાગશે, કલ્પનાની પાંખ તૂટી જશે, આવી પહોંચી છે, ચેતી શકે તે ચેતી લે ચેતન ! સ્વન મહેલ વેરવિખેર થઈ જશે અને મનરૂપી બાજી તારે હાથ છે. આકાશમાંથી વાસ્તવિકતાની ધરતી પર તું ઢળી મનુષ્યભવરૂપી આરસમાંથી સત્ય અને શિયળના પડશે. એ પહેલાં ચેતી શકે તો ચેતી લે ચેતન ! ટાંકણવડે પુણ્યની સુંદર, અણુમલ અને બેનમૂને બાજી તારે હાથ છે.
આકૃતિ તૈયાર કરવાની ઘડી અને પળ આવી વિષયના ધખધખતા દાનવી તરફ આંધળી દોટ પહેચા છે, ચેતી શકે તે ચેતી લે ચેતને ! બાજી મૂકનાર એ અવિચારી યુવાન ! જેને હું મઘમઘતા તારે હાથ છે. પુછપની સંસ્થા માને છે તે તે વિષ પાયેલા કાતીલ દસ દષ્ટાંત દેહીલા અને મારા મનુષ્ય જીવનને બાગાની શય્યા છે. આ ઝેરી બાણામાં તારી જાતને મેળવી, મનુષ્ય જીવનરૂપી ફળદ્રુપ બગીચામાં દાન, હેમી દેતા પહેલાં ચેતી શકે તે ચેતી લે ચેતન ! શિયળ, તપ અને ભાવનાનું ખાતર નાખી, જ્ઞાનબાજી તારે હાથ છે,
દર્શન–ચારિત્રરૂપ પ્રકાશ. પાણી આપને આબેહવા દ્વારા ભયંકર અને ભીષણ ભવરૂપી સમુદ્રમાં જીવન- ધર્મનું મઘમઘતું પુષ્પ ખીલવવાની સુંદર તક ફરી નિયા છોડી મૂકી છે, આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિ કરી ન મળશે. ચેતી શકે તો ચેતી લે ચેતન! બાજી પ્રલયકારી પવન ઝંઝાવાત કરી રહ્યો છે, રાગ-દ્વેષની તારે હાથ છે. વીજળી ઝમકી રહી છે, મેહ-મમતાને મે કડાકા સ્પીન્દ્રિયના વિષયમાં ભાન ભૂલેલે વિશાળકાય અને ભડાકા કરી રહ્યા છે, અઢાર ૫.૫સ્થાનકાને હાથી મગતરા જેવા માનવીને ગુલામ બને છે, વરસાદ જોરશોરથી વરસી રહ્યો છે, કુડ-કપટની ગતિના વિષયમાં મારામારીનો વિવેક શમાવના કા દ્વારા જીવનનૈયામાં છ કવાયનું પાણી અવિ- મચ્છ તીનું કટકવડે વીંધાઈ મૃત્યુ પામે છે. રતપણે ભરાયા કરે છે, જીવન-નયા પ્રતિક્ષરો ભવ- ગ્રાદ્રિયના ભોગવટામાં લેલુ બનનાર ભ્રમર સાગરમાં ડૂબી રહી છે, ચેતી શકે તે ચેતી લે ચેતન ! આજીવન કેદ મેળવે છે, ચક્ષુરિન્દ્રિયના વિષયને બાજી તારે હાય છે.
, આધીન થયેલું પતંગીયું દીપકની અંદર જીવનની છે. સંસારરૂપી આકાશમાં મનુષ્ય-જીવનરૂપી વિમાન આહુતી આપે છે, કરશેન્દ્રિયના વિષયમાં ભાન ભૂલેલ ઉધન કરી રહ્યું છે, પાપની ઘેર કાલિમા-ભયંકર નિર્દોષ મૃગબાળ કટ શિકારીના તીરને શિકાર બને છે. અંધકાર-ચોતરફ છવાઈ ગયો છે, પુણ્યરૂપી હાકા- એક એક ઈન્દ્રિયના વિષયના ભોગવટામાં ભાનયંત્રની સેય તૂટી ગઈ છે, આયુષ્યરૂપી પેટ્રોલની ભૂલેલ પ્રાણીને કરુણ રીતે મૃત્યુને આધીન થતાં તું ટાંકી કાણી થઈ ગઈ છે, દૂર-સુદૂર સુધી કઈ તારી ચોગરદમ જુએ છે, તો પાંચ પાંચ ઇન્દ્રિયના એરેમ દેખાતું નથી, સન્મુખ આવી રહેલા મૃત્યુના છેડાની લગામ છૂટી મૂકી દેતાં તારે જીવન-રથ કયાં ભયથી નાડીની ગતિ, હૃદયના ધબકારા અને શ્વાસે જઈ અથડાશે તેને વિચાર કરવાની માન તક શ્વાસનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે, ચેતી શકે તે ચેતી લે આવી છે. આ તક ગમાવશે તો નયનોમાંથી ગંગાચેતન / બાજી તારે હાથ છે. '
* જમના અને શ્રાવક-ભાદર વરસશે અને આંસુ છ કષાય, તેર કાઠીયા અને અઢાર પાપસ્થાનક- . લુછનાર પણ કેઈ નહીં મળે. ચેતી શકે તો ચેતી લે રૂપી શત્રુઓ ફંફાડા મારતા ભયંકર જીવલેણ ઝેરી કેતન ! બાજી તારે હાથ છે.
( ૩ર)
For Private And Personal Use Only
