________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઈષ્યને પરિણામે
દુલભદાસ ત્રિભોવનદાસ દોશી
* ફકત બે જ અક્ષરના શબ્દ, દૃષ્ય. ઈષ્ય એવુ બીજી રાણીઓના મનમાં ઈષ્યરૂપી કાઈ ભાવ નહોતે. કાર્ય કરે છે કે:-મનુષ્ય ચાહે ગમે તેટલે સદ્દગુણી તેઓ તે ઉલટી કુંતલદેવીની પ્રશંસા કરતી કે-કુંતલહોય, ધર્મવંત હોય પણ જ્યારે તેના સ્વભાવમાં દેવી કેવાં ભાગ્યશાળી છે !' કહ્યું પણ છે જ કેઃ-વિષને ઈર્ષ્યા આવે છે ત્યારે તેના પુણ્યનું તેજ ઝાંખું લાગે અમૃત સાથે સંયોગ થતાં વિષ અમૃત બની જતું નથી. છે. જેમ સૂર્યને પ્રચંડ તાપ પૃથ્વી પર પડતો હેય, કુંતલદેવીને કોઈ વ્યાધિ લાગુ પડ્યો. જુઓ ફની પરતું જ્યારે એકાદ પણું વાદળું તેની આડું આવી કેવી વિચિત્રતા? જયાં સુધી મનુષ્ય બીજાનું સારું જાય છે ત્યારે સૂર્યનો પ્રકાશ ઝાંખે-ઝાંખા લાગવી કરવા સમર્થ હોય છે ત્યાં સુધી જ સૌ હાજી હા, માંડે છે. જ્ઞાનીઓએ ખરું જ કહ્યું છે કે-“ ઈર્ષ્યા કરનારાં હોય છે. દુ:ખમાં કંઈ સગું થતું નથી. દુ:ખની ખાણું છે' કેમકે ઈર્ષ્યાળુ મનુષ્ય આંતરિક મનુષ્ય જો શ્રીમંત થયે હશે તે કેટલાએ સગાં દષ્ટિએ પિતાનું બૂર તે કરતે જ હોય છે પણ થવા આવશે. મિત્રોને તે પાર નહિ રહે. કુંતલદેવી બીજે માણસ કેમ " મારાથી હલકે પડે તેમ જ તે વ્યાધિ ભોગવી મૃત્યુ પામી પણ મરતાં મરતાં તેને ઇચ્છે છે. તેમાંથી વાતવાતમાં ક -કંકાસ થાય ઈર્ષ્યાળુ સ્વભાવ ગયે નહિ. અને તે સ્વભાવને કારણે અને લડાઈ જામી પડે. આજે ચોમેર છુષ્યને અગ્નિ જ કુલદેવી મરણ પામી કૂતરી તરીકે જન્મી. તે ભડકે બળી રહ્યો છે. જે હરિફાઈ હોય તે કંઈ ખરાબ પિતાના બંધાવેલા ચયની સામે જ રહેતી. થતું નથી. હરીફ બીજાનું બૂરું ન ચિંત.
. એક સમયે કેવળા ભગવંત તે નગરમાં પધાર્યા. ઈર્ષ્યાળ મારુસ જે પોતાના ભૂતકાલીન મિત્રને રાજ રાણી સૌ દેશના સાંભળવા ગયા. દેશના લક્ષાધિપતિ થએલે જ તે તો દિલમાં જાણે શું સાંભળીને હર્ષિત થએલી રાણીઓએ દેશનાને અંતે થઈ જાય ? ઈર્ષાને લીધે નિરર્થક પ્રયાસ કરવા ભગવંતને પૂછ્યું કે- ભગવ'ત કુલદેવી રાણી કય માંડે તે કંઈ જ ન વળે. લોકિતમાં પણ જમી છે ?' કેવળી ભગવતે જણાવ્યું કેસાચું જ કહ્યું છે ને કે;-“પારકાના મહેલ દેખી ‘કુંતલદેવી રાણી તિર્યંચગતિ પામી, કૂતરી તરીકે આપણા ઝૂંપડાં કંઈ બાળી નખાય?' ઈર્ષ્યાનું કેવું જમી છે અને પોતાના જ બંધાવેલા ઐયની સામે ખતરનાક પરિણામ આવે તે દર્શાવતા દૃષ્ટતા શાસ્ત્રોમાં રહે છે, ' સૌને કર્મની વિચિત્રતાનું ભાન થયું. આ મળી આવે છે.
બધું ઈર્ષ્યાનું જ પરિણામ છે. જ્યારે રાણીએ ગ્રેસે ભરતક્ષેત્રમાં અવનીપુર નામે રાહેરમાં તિશત્રુ
સદ ત્યારે કૂતરીને બોધ પમાશે. કૂતરીને જાતિ
રમણ તેને થયું. તેને પૂર્વભવ દેખાયે. અને પ્રશ્ન - નામે કોઈ એક રાજા રાજય કરતા હતા. તે જૈન
થયો. તે કૂતરી સાત દિવસ સુધી અગુસણ ધર્મનું પાલન કરવાવાળેા હતા. તેને ઘણી રાણીએ
કરી સ્વર્ગ ગઈ. હતી. તેમાં કુતલદેવો’ પટ્ટરાણી હતી. દરેક રાણી ખૂબ જ ઉલ્લાસપૂર્વક ધર્મ ભકિત કરતી. બીજી રાણી- કુંતાદેવીના દષ્ટાંતથી જાણવા મળે છે કેએાએ ચા બંધાવ્યા હતાં અને સુવર્ણ કળા સુકાવ્યા. ઈષ્યના પરિણામે તિર્યંચગતિમાં પણ નટકવું પડે કુંતલદેવી રાગીને ઈર્ષા થઈ છે. બીજી રાણીઓ છે. વહારમાં પણુ આપણે જોઈએ છીએ કે-- કેવા સુંદર ચિત્ય બનાવરાવ્યા. હું તેના કરતાં પણું ઈર્ષ્યાનું પરિણામ કદી શુભ આવતું નથી, આપણે રાધેિક સુંદર ચા બનાવરાવું. તે મારાથી કેમ ચઢી સો ઈર્ષાથી વિમુખ થઈ સગુણો પ્રાત કરીએ જાય? તે એક સુંદર ચૈત્ય બનાવરાવ્યું. પણ પ્રભુભક્તિ એ જ એક અભલાષા, * કરતાં કુંતલદેવીનું લક્ષ ઈશ્વર પ્રતિ તમે ન રહેતું..
For Private And Personal Use Only